2022          8          02                                   1171     

 

 

 

 

     ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí Åðºíõèé ø¿¿ã÷ Í.Îäîíòóóë äàðãàëæ,

ø¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Д.Оюун-Эрдэнэ,

óëñûí ÿëëàã÷ Ч.Батзориг,

ø¿¿ãäýã÷ Б.А íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí õóðàëäààíû “Ж” òàíõèìä íýýëòòýé õèéñýí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíààð:

 

Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí Пðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 17.3 äугааð ç¿éëèéí 1 äэх õýñýãò çààñàí ãýìò õýðýãò холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Тарвагачин овогт Баяраагийн Ад холбогдох ýð¿¿ãèéí 2206 02422 2271 дугаартай хэргийг 2022 оны 7 дугаар сарын 29-ний өдөр хүлээн ав÷ õÿíàí õýëýëöýâ.

 

Ø¿¿ãäýã÷èéí áèåèéí áàéöààëò:

Монгол Улсын иргэн, Тарвагачин овогт Баяраагийн А, 1991 оны 6 дугаар сарын *-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн* настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 3, нөхөр, хүүхдийн хамт Баянзүрх дүүргийн 4 дүгээр хороо, * байрны * тоотод оршин суух бүртгэлтэй, регистрийн ******** дугаартай.

 

Õîëáîãäñîí õýðãèéí òàëààð:

           Шүүгдэгч Б.А нь амар хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор хохирогч Б.А-д“өмгөөлөгчид мөнгө өгнө, утасны лизинг яаралтай хаах хэрэгтэй байна, 2 цагийн дараа буцааж мөнгийг нь өгнө” гэх мэтээр худал хэлж, Б.А-ааг Баянзүрх дүүргийн 13 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхад 2022 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдөр 400.000 төгрөг, 04 дүгээр сарын 25-ны өдөр 450.000 төгрөг, нийт 850.000 төгрөгийг дансаар шилжүүлэн авсан буюу бусдын эд хөрөнгийг хуурч, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, залилах гэмт хэрэгт хоëáîãäæýý.

 

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

          Áàÿíç¿ðõ ä¿¿ðãèéí Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ ø¿¿ãäýã÷ Б.А-ыг Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 17.3 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ хэсэгт заасан ãýìò õýðýãò õîëáîãäóóëàí ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, хýðãèéã õялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр èð¿¿ëñэíèéã ø¿¿õ хүлээн авч õÿíàí øèéдâýðëýõ áîëîìæòîé ãýæ ¿çýâ.

 

           Ø¿¿ãäýã÷ Б.А ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí мэдүүлэгтээ: “Мөрдөн шалгах ажиллагааны үед бүгдийг үнэн зөв мэдүүлсэн. Нэмж мэдүүлэх зүйлгүй.” гэв.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын хүсэлтээр хавтаст хэрэгт хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бүрэн, бодитой шинжлэн судлав. Үүнд:

 

Хохирогч Б.А-ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...А нь 2022 оны 04 дүгээр сарын 21-ний өдрийн над руу залгаж “нэг хэрэгт өмгөөлөгч авах гэж байгаа юм түр 400.000 төгрөг зээлээч” гэж гуйж авсан ба дараа нь 04 дүгээр сарын 25-ны өдөр “байрны мөнгө орж ирэхээр нь өгье, дахиад 450.000 төгрөг хүүтэй зээлээч” гэж хэлээд надаас нийт 850.000 төгрөг зээлж аваад хугацаандаа өгөхгүй, утсаа салгаад надаас зугтаад байгаа. ...Эхэнд авсан мөнгөө өмгөөлөгч авах гэж байна гэж байсан, сүүлд авсан мөнгөө гар утасны лизингийн мөнгөө төлөх гэж байна гэж гуйж авсан.” гэх мэдүүлэг,

/хавтаст хэргийн 9-10 дахь тал/

 

Хохирогч Б.А-аас гаргаж өгсөн, Б.А-тай харилцаж байсан гэх чатны хуулбар,

/хавтаст хэргийн 33-45 дахь тал/

 

Б.А-ийн *********** дугаартай дансны хуулга,

/хавтаст хэргийн 24-25 дахь тал/

 

Яллагдагчаар Б.А-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...тухайн үед мөнгөний хэрэг их гарсан учир уг гэмт хэргийг үйлдэх болсон. Хийсэн гэмт хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 55 дахь тал/ зэрэг болно.

 

          Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò øèíæèëñýí äýýðõè íîòëîõ áàðèìòóóä íü ýíý õýðýãò õàìààðàëòàé, Ýð¿¿ãèéí õýðýã õÿíàí øèéäâýðëýõ òóõàé õóóëüä çààñíû äàãóó öóãëóóëæ, áýõæ¿¿ëñýí, ýíý õýðãèéã õÿíàí øèéäâýðëýõýä õàíãàëòòàé ãýæ ø¿¿õ  ¿íýëýâ.

 

           Íýã: Ø¿¿ãäýã÷èéí ãýì áóðóóãèéí òàëààð:

        

           Шүүгдэгч Б.А-нь амар хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор хохирогч Б.А-д“өмгөөлөгчид мөнгө өгнө, утасны лизинг яаралтай хаах хэрэгтэй байна, 2 цагийн дараа буцааж мөнгийг нь өгнө” гэх мэтээр худал хэлж,  Баянзүрх дүүргийн 13 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байхад 2022 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдөр 400.000 төгрөг, 04 дүгээр сарын 25-ны өдөр 450.000 төгрөг, нийт 850.000 төгрөгийг дансаар шилжүүлэн авсан буюу хуурч, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, өмчлөлийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авч залилах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай болох нь:

          

           Хохирогч Б.А-ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “...А нь 2022 оны 04 дүгээр сарын 21-ний өдрийн над руу залгаж “нэг хэрэгт өмгөөлөгч авах гэж байгаа юм түр 400.000 төгрөг зээлээч” гэж гуйж авсан ба дараа нь 04 дүгээр сарын 25-ны өдөр “байрны мөнгө орж ирэхээр нь өгье, дахиад 450.000 төгрөг хүүтэй зээлээч” гэж хэлээд надаас нийт 850.000 төгрөг зээлж аваад хугацаандаа мөнгөө өгөхгүй, утсаа салгаад надаас зугтаад байгаа. ...Эхэнд авсан мөнгөө өмгөөлөгч авах гэж байна гэж байсан, сүүлд авсан мөнгөө гар утасны лизингийн мөнгөө төлөх гэж байна гэж гуйж авсан.” гэх /хх9-10/,

           Яллагдагчаар Б.А-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “...тухайн үед мөнгөний хэрэг их гарсан учир уг гэмт хэргийг үйлдэх болсон. Хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна.” гэх /хх55/ мэдүүлгүүд,

           Хохирогч Б.А-аас гаргаж өгсөн, Б.Атай харилцаж байсан гэх чатны хуулбар, /хх33-46/, Б.А-ийн********** дугаартай дансны хуулга, /хх24-25/ зэрэг нотлох баримтаар нотлогдон тогтоогдож байх бөгөөд шүүгдэгч Б.А-нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн болно.

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлд зааснаар Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг болон мөн хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас хохирол, хор уршиг учирсныг гэмт хэрэгт тооцдог.

 

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлд “Залилах” гэмт хэргийг хуульчилж, энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Хуурч, эсхүл баримт бичиг, эд зүйл, цахим хэрэгсэл ашиглаж, эсхүл зохиомол байдлыг зориудаар бий болгох, сүсэг бишрэлийг далимдуулах, бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж, эсхүл нэр хүнд, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэн авсан бол” гэж энэ гэмт хэргийн үндсэн шинжийг заасан.

 

Залилах гэмт хэргийн үндсэн шинжид гэмт этгээд бусдын эд хөрөнгө, өмчлөх эрхийг итгэл төрүүлэн, хуурах, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгох, бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулах аргаар авахын зэрэгцээ уг эд хөрөнгө, өмчлөх эрхийг буцаан өгөхгүй, хариу төлбөр огт хийхгүйгээр өөрийн болгох зорилготой байдгаараа иргэний эрх зүйн маргаанаас ялгагддаг.

 

Залилах гэмт хэрэг нь хуульд заасан аргаар бусдын эд хөрөнгө, эд хөрөнгийн эрхийг шилжүүлэн авснаар гэмт хэрэг үйлдэгдсэнд тооцдог.

 

Шүүгдэгч Б.А-ын хуурч, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Залилах” гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн хангаж байна.

 

Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Б.А-ын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.

 

Иймд шүүгдэгч Б.А-нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь нотлогдон тогтоогдож байх тул түүнийг гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Шүүгдэгч Б.А-нь мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрч, хохирогч Б.А-д-учирсан гэм хорын хохиролд 900.000 төгрөгийг төлж барагдуулсан /хх69/, хохирогч Б.А Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газарт “Миний бие иргэн Б.Ад гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй тул хэргийг хялбаршуулан шийдэж өгнө үү.” гэх /хх59/ хүсэлтийг гаргасан байна. Иймд шүүгдэгч Б.А-ыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

 

Õî¸ð: Ø¿¿ãäýã÷èä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ òàëààð:

 

Прокуророос шүүгдэгч Б.А-д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 250 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах санал гаргасан ба уг сонсгосон ялыг Б.А хүлээн зөвшөөрсөн болох нь хэрэгт авагдсан бичмэл баримтаар /хх63/ тогтоогдож байна.

 

Шүүх шүүгдэгч Б.А-ын гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан прокурорын саналын хүрээнд түүнд 250 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2, 4 дэх хэсэгт зааснаар Б.А-нь шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц хуульд заасан хугацаанд нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийн ажлыг 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдэх нь зүйтэй.

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч Б.А-нь бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Б.А-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр шийдвэрлэв.                                                  

           Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1, 4, 5 дахь хэсэг, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1, 38.1 дүгээр зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Тарвагачин овогт Б-ийн А-ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хуурч, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг урвуулан ашиглаж, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авч залилах” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.А-д 250 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 2, 4 дэх хэсэгт зааснаар Б.А-нь шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц хуульд заасан хугацаанд 250 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийн ажлыг 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

4. Ýíý õýðýãò ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàí ирсэн ç¿éëã¿é, áèò¿¿ìæëýãäñýí õºðºíãºã¿é, Б.А-нь бусдад төлөх төлбөргүй, öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй áîëîõûã тус тус äóðüäñóãàé.

5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор нар анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш, эсхүл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурьдсугай.

6. Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн бол шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл Б.А-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.                                                                                       

 

 

 

                               ДАРГАЛАГЧ,

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                      Н.ОДОНТУУЛ