2022        04          21                                       2022/ШЦТ/308

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС   

 

 

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Батболор даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Ц.Баасанцэрэн,   

улсын яллагч Л.Тл,

шүүгдэгч А.Тнарыг оролцуулан тус шүүхийн “В” танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар Хан-Уул дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Б  овогт А гийн Тт холбогдох эрүүгийн 2210000000170 дугаартай хэргийг хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 000 оны 000дугаар сарын 00-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 00 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, тогооч мэргэжилтэй, “А” ХХК-д үл хөдлөх хөрөнгө зуучлагч ажилтай, ам бүл 5, эмээ, өвөө, эгч, дүү нарын хамт Сонгинохайрхан дүүрэг, 0 дугаар хороо, Ө, 0 дугаар байрны 00 тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, Б  овогт А гийн Т /РД: /.

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч А.Тнь 2021 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр цахим хэрэгсэл ашиглан “А.Т” гэх фэйсбүүк хаягаараа “11 дүгээр хороололд 1 өрөө байр түрээсэлнэ.сарын 700,000 төгрөг” гэсэн хуурамч зар байршуулан, зарын дагуу С.Х,ыг Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр хороо 81-11 тоот гэрээсээ 0000 дугаарын утсаар холбогдоход нь түүний байр түрээслэх гэсэн хүсэл сонирхлыг нь ашиглан түрээслэх байргүй байж байгаа мэтээр ойлгуулж, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулан, “урьдчилгаа болгож 200,000 төгрөгийг өгвөл зараа устгалаа” гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон хуурч, өөрийн эзэмшлийн Хаан банкны 0000000009 дугаарын дансаараа 200,000 төгрөгийг шилжүүлэн авч залилсан,

2021 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдөр фэйсбүүк цахим сүлжээнд “1-2 өрөө байр түрээсэлнэ, түрээслүүлнэ” гэсэн группт “ Үл хөдлөх зууч“ нэртэй хаягаас оруулсан зарын коммент хэсэгт “байр байгаа шүү” гэж 00000000 гэсэн дугаар үлдээсний дагуу Г.НБаянгол дүүргийн 6 дугаар бичил хорооллын 56-22 тоот гэрээсээ холбогдоход нь “хүүхдийн 100-д түрээслэх 1өрөө байр байгаа, 1 сарын 600,000 төгрөг, найдвартай түрээсэлбэл урьдчилгаа 30 хувь авдаг гэж хуурч, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон 220,000 төгрөгийг өөрийн эзэмшлийн Хаан банкны 00000000 тоот дансаар шилжүүлэн авч залилсан,

2021 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдөр цахим хэрэгсэл ашиглан түрээслэх байргүй байж “А.Т” гэх фэйсбүүк хаягаараа “байр түрээсэлнэ” гэсэн хуурамч зар байршуулан, зарын дагуу холбогдсон Н,гийн байр түрээслэх гэсэн хүсэл сонирхлыг нь ашиглан, 00000000 дугаарын утсаар холбогдож, өөрийгөө зуучлагч гэж танилцуулан, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулан, Сүхбаатар дүүргийн 11 дүгээр хороолол 2 дугаар сургуулийн зүүн талын 0 давхар байрны 0 дугаар орц 2 давхарт байх орон сууцыг түрээсэлнэ, урьдчилгаа 30 хувийн төлбөрийг хийвэл Их хуралдай офиссын 11 дүгээр давхрын 0000,байх офисс дээр ирж гэрээ хийж болно гэж итгүүлэн, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон, хуурч түүнийг Хан-Уул дүүргийн 8 дугаар хороо, Сонсголонгийн 3 дугаар гудамжны 192а тоот гэртээ байхад нь ОТгийн эзэмшлийн Хаан банкны 000000000 дугаарын дансаар 210,000 төгрөг шилжүүлэн авч, залилсан,

2021 оны 12 дугаар сарын 13-ны өдөр цахим хэрэгсэл ашиглан түрээслэх байргүй байж “А.Т” гэх фэйсбүүк хаягаараа “байр түрээсэлнэ” гэсэн хуурамч зар байршуулан, зарын дагуу Л.С г Баянзүрх дүүргийн 25 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах Шинэ Монгол сургуулийн дэргэд байхад нь холбогдож, байр түрээслэх гэсэн хүсэл сонирхлыг нь далимдуулан “хурд хороололд 1 өрөө байр байна... сарын 700,000 төгрөгийн үнэтэй” гэж хуурч, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулж, “урьдчилгаа мөнгө өгвөл шууд орчих” гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгож, Ч.С,ийн эзэмшлийн Хаан банкны 0000 дугаарын дансаар 210,000 төгрөг шилжүүлэн авч залилсан,

2021 оны12 дугаар сарын 13-ны өдөр цахим хэрэгсэл ашиглан түрээслэх байргүй байж “А.Т” гэх фэйсбүүк хаягаараа “2 өрөө байр түрээсэлнэ. Сарын 700.000 төгрөг” гэсэн хуурамч зар байршуулан, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулан, зарын дагуу холбогдсон Д.Оын байр түрээслэх гэсэн хүсэл сонирхлыг нь ашиглан, 0000 дугаарын утсаар холбогдоход “манайх Хурд хороололд байрлалтай 2 өрөө байр байгаа урьдчилгаа болгож 30 хувь болох 210.000 төгрөгийг авдаг” гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон хуурч, түүнийг Баянгол дүүргийн 20 дугаар хороо, Ө-ийн 00-00тоотод байхад нь Ч.С,ийн эзэмшлийн Хаан банкны 0000 дугаарын дансаар 210,000 төгрөг шилжүүлэн авч залилсан,

2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн 16 цаг 00 минутад цахим хэрэгсэл ашиглан түрээслэх байргүй байж “д,б” гэх фэйсбүүк хаягаар “байр түрээсэлнэ” гэсэн хуурамч зар байршуулан, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулан, зарын дагуу холбогдсон У.М,ийг , байр түрээслэх гэсэн хүсэл сонирхлыг нь ашиглан, “...Чингэлтэй дүүрэг Мөнгөн завьяатай байрны хойд талд нэг өрөө байранд оруулна, одоо шилжүүлбэл зараа устгалаа гэж тэгээд хамт очоод үзээд ор...” гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон, хуурч, Сонгинохайрхан дүүргийн 12 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байх кофе шопд уулзаж, НТ,ийн эзэмшлийн Хаан банкны 0000000 дугаарын дансаар 240.0000 төгрөг шилжүүлэн авч залилсан,

2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн 17 цаг 26 минутад цахим хэрэгсэл ашиглан түрээслэх байргүй байж “д,б” гэх фэйсбүүк хаягаар “байр түрээсэлнэ” гэсэн хуурамч зар байршуулан, бодит байдлыг нуух замаар төөрөгдөлд оруулан, зарын дагуу холбогдсон Х.Ттай Сонгинохайрхан дүүргийн 12 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр Саппарогийн хойд талын “М,” кафед уулзаж, дэргэд байрлах урьдчилгаа төлбөр гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон, хуурч Н.А гийн эзэмшлийн Худалдаа хөгжлийн банкны 000000 дугаарын дансаар 240,000 төгрөг шилжүүлэн авч, 2021 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн хооронд нийт 7 удаагийн үйлдлээр залилах гэмт хэргийг үйлдэж, бусдад нийт 1,530,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт улсын яллагч, оролцогч нарын зүгээс дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

1. Шүүгдэгч А.Тийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад үнэн зөв мэдүүлэг өгсөн тул нэмж мэдүүлэг өгөхгүй. Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна” гэсэн мэдүүлэг (шүүх хуралдааны тэмдэглэл)
2. Хохирогч С.Х,ы мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2021 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр фэйсбүүкээр орон сууц түрээслүүлнэ гэсэн зар ороход А.Тгэх хаягтай хүн 11 дүгээр хороололд 1 өрөө байр түрээслүүлнэ гэсэн зар тавьчихсан байсан. Тэгээд А.Тгэх нэртэй фэйсбүүк хаягтай хүн рүү чат бичээд 00000000 дугаарын утас уруу залгаад байрны талаар асуугаад сарын 700,000 төгрөгөөр түрээслэхээр тохирсон. Тэгсэн нөгөө хүн надад та байрны урьдчилгаа 200,000 төгрөгийг шилжүүлчих юм бол би зараа устгах болно гэж хэлсэн. Тэгээд надад Хаан банкны 0000000009 тоот дугаартай Т гэх нэртэй данс өгсөн. Тэгээд би 200,000 төгрөгийг шилжүүлээд орой нь байрыг нь үзэхээр болсон. Тэгээд 20 цагийн үед залгахад утас нь холбогдохгүй болсон...” гэсэн мэдүүлэг (2 дугаар хавтаст хэргийн 46-47 дахь тал)
3. Хохирогч Н,мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2021 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдөр Баянгол дүүргийн 000 дугаар хороонд гэртээ байж байхдаа фэйсбүүк хаягаар “1-2 өрөө түрээсэлнэ, түрээслүүлнэ” гэсэн групп-д “Үл хөдлөх зууч” нэртэй хаягаас нэг коммент дээр байр байгаа шүү гэж бичсэн байсан ба үүний дагуу мессенжер чатаар дугаараа 00000000 гэсэн дугаар үлдээсэн ба тухайн дугаар руу залгаж, асуухад нэг эрэгтэй хүн ярьж байсан ба надад “хүүхдийн 100-д түрээслэх байр байгаа сарын түрээс нь 600,000 төгрөгийн 1 өрөө байр байна. түрээслэгч нь орой 17 цагаас завтай болно. Тэгэхээр үзүүлнэ гэж хэлсэн. Найдвартай түрээслэх юм бол 30 хувь урьдчилгаа авдаг юм” гэсэн . Түүний дагуу би өөрийн 00000000 дугаарын З  гэх нөхрийнхөө дансаар 00000000 Т гэсэн данс уруу 220,000 төгрөг шилжүүлсэн...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 227-228 дахь тал)
4. Хохирогч Н,гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би Хан-Уул дүүргийн 8 дугаар хороо Сонсголонгийн 3 дугаар гудамж 000а тоотод байх гэрээсээ 2021 оны 12 дугаар 06- ны өдөр 22 цаг 12 минутад 000000000 ОТ гэх хүний дансанд “урьдчилгаа 00000000” гэсэн утгатай 210.000 төгрөг байр түрээслэх зорилгоор шилжүүлсэн юм. Уг байр түрээсэлнэ гэсэн хүн нь О.Т гэх фэйсбүүк хаягаар зар тавьсныг харж би чат бичихэд 00000000 дугаарын утаснаас залгаж, Сүхбаатар дүүргийн 11 дүгээр хороолол 2 дугаар сургуулийн зүүн талын 0 давхар байрны 0 дугаар орц хоёр давхарт гэсэн хаяг өгч, би энэ байрны зуучлагч юм гэж хэлсэн. Өөр хүн орох гээд байна. Та урьдчилгаа хийвэл болох байх гээд байна. Манай байгууллагын дүрмээр төлбөрийн 30 хувь болох 210,000 төгрөг хийвэл болно гэж хэлэхээр нь би хийсэн. Би өмнө нь зар тавьсан хүнийг нэг ч удаа харж байгаагүй. Би өмнө нь энэ байдлаар залилуулж одоо мөн энэ хэлтэст шалгуулж байгаа болохоор би зар тавьсан хүнээс хаана ажилладаг талаар асуухад Их хуралдай оффисын 11 дүгээр давхар 0000,ирж уулзаж болно. Та мөнгө хийвэл уулзаад гэрээ хийе гэж хэлсэн. Мөнгө хийсний дараа утсаа унтрааж, алга болсон. Дараа нь дуудаад авахгүй байсан. Мессеж бичихэд хуралтай байна гэсэн хариу өгдөг. Зааж өгсөн хаягийн дагуу офисс дээр нь очиход тус хаяг дээр барилгын компани байсан тул жижүүрээс нь асуухад өмнө нь байсан гэхдээ одоо гарсан гэж хариу өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 62-63 дахь тал)
5. Хохирогч Л.С гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2021 оны 12 дугаар сарын 13-ны шөнө түрээсэлж байсан байрнаасаа гарах болоод яаралтай байр түрээслэхээр болж фэйсбүүк дээр зар хайж байтал А.Тгэх нэртэй үл таних залуу сарын 800.000 төгрөгөөр Натурт 1 өрөө байр байна гэсэн юм. Тэгээд тэр залуу урьдчилгаа мөнгө өгчихвөл шууд орчихно гэсэн. Тэгвэл оръё гэж ярьж байтал түрээслэгдсэн гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би дахиад байр байгаа юм уу гэж асуухад Хурд хороололд 1 өрөө байр байна. сарын 700,000 төгрөгийн үнэтэй гэсэн. Тэгсэн тэр залуу надад 0000 гэсэн дугаартай данс өгсөн. Энэ дансыг өгчхөөд хойноос нь би өөрийн дансаар авахыг хориглодог юм гээд байсан. Би урьдчилгаа болгож 210,000 төгрөг шилжүүлж залилуулсан...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 170-171 дэх тал)
6. Хохирогч Д.Оын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би фэйсбүүк дээр А.Тгэх хэрэглэгчээс 2 өрөө байр түрээсэлнэ. сарын 700,000 төгрөг гэсэн зар байсан 0000 дугаар уруу залгаж холбогдоход манайх Хурд хороололд байрлалтай 2 өрөө байр байгаа. Урьдчилгаа болгож 30 хувь болох 210,000 төгрөгийг авдаг. Би хүнээс нь дансыг нь асууя гэж хэлээд С, гэх нэртэй 0000 данс уруу 0000 гэсэн данснаас 2021 оны 12 дугаар сарын 13-ны өдөр 210,000 төгрөг шилжүүлсэн юм. Маргааш өглөө нь эрт ирээд байраа үзүүлнэ гэж хэлсэн боловч 2021 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдөр намайг гар утас уруу нь залгахад холбогдох боломжгүй. Фэйсбүүкээр чат бичихэд А.Тминий хаягийг блок хийчихсэн байсан...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 7-8 дахь тал)
7. Хохирогч У.М,ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдөр фэйсбүүк дээрээс байр түрээсэлнэ гэсэн зар байршуулсан байсан тул чатаар холбогдож тус байрны талаар асуухад урьдчилгаа 240.000 төгрөгийг өгч оруулна гэж хэлсэн. Би тэгээд тус фэйсбүүк хэрэглэгчтэй харилцаж байх үед 0000 гэсэн дугаараар холбогдож 15 цагийн орчимд Саппорогийн буудлын хойно кафе дотор өөрийгөө Б гэж танилцуулсан 20 орчим насны залуутай уулзсан бөгөөд урьдчилгаа мөнгөө над уруу шилжүүлэх юм бол Чингэлтэй дүүрэг Мөнгөн завьяатай байрны хойд талд 1 өрөө байранд оруулна одоо шилжүүлбэл зараа устгалаа тэгээд хамт очоод үзээд ор гэж хэлсэн тул би өөрийн 5413007875 гэсэн тоот данснаас 0000000 гэсэн тоот данс уруу 240,000 төгрөгийг шилжүүлсэн юм. Би тус кафе дотор 2-3 цаг хүлээгээд тэр зуур залгахад удахгүй очлоо гэж хэлж байсан ба сүүлдээ гар утас нь холбогдохоо больчихсон юм...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 131 дэх тал)
8. Хохирогч Х.Тын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдөр би “Д,б” гэсэн нэртэй фэйсбүүк хаягтай хүнтэй өөрийн M N” гэсэн нэртэй фэйсбүүк хаягаараа дамжуулан харилцаж байр түрээслэхээр тохиролцож уулзахаар болж 0000 гэсэн дугаар уруу залгаж байгаад тухайн “Д,б” гэсэн фэйсбүүк хаягтай хүнтэй ярилцаж байгаад Саппорогийн автобусны буудал дээр уулзсан. Тухайн эрэгтэй уулзаж байгаад өөрийнхөө 00000000 гэсэн Хаан банкны данснаас 240,000 төгрөгийг байр түрээсэлнэ гэсэн эрэгтэйгийн өгсөн 000000000 гэсэн худалдаа хөгжлийн банкны данс шилжүүлсэн...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 105 дахь тал)
9. Гэрч Ч.С,ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...би хүүгээсээ цалинг нь авдаггүй байсан ба миний хүү өөртөө зориул гэж хэлдэг байсан. Манай хүү ч цалингаа өгдөггүй өөртөө л зориулдаг байсан. Цалин буухаар надад цалин буулаа гээд сүү хүртэл авч орж ирдэг байсан. Харин 2021 оны 12 дугаар сараас бил үү 11 сараас “эмээ би ажилгүй болчихлоо” гэж байсан. Тэгэхэд л ажилгүй байх хугацаандаа хүмүүсээс урьдчилгаа гэж мөнгө авч байсан юм шиг байгаа юм...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 11 дэх тал)
10. Гэрч ОТгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...би өөрийн найз залуу болох Тт 2021 оны 09 дүгээр сараас эхлэн миний тус тоот дансны интернет банкийг ашиглаж эхэлсэн юм. Тухайн үед Т цалингаа миний дансаар авч байгаа.Үл хөдлөх хөрөнгө зуучлагчаар нэгэн агентад ажиллаж байгаа гэж хэлж байсан. Миний данс уруу орлого орох үед надад мэдэгдэл ирдэг юм. Би тухайн үед нь тус 210,000 төгрөгийн гүйлгээний талаар Төөс асуухад миний цалин байгаа юм гэж хэлж байсан. Тэгээд би тэр даруй Тийн 000000 данс уруу 210,000 төгрөгийг шилжүүлж байсан...” гэсэн мэдүүлэг (1 дүгээр хавтаст хэргийн 70 дахь тал)
11. Ч.С,ийн эзэмшлийн Хаан банкны 0000 дугаарын дансны хуулга (1 дүгээр хавтаст хэргийн 38-42 дахь тал)
12. ОТгийн эзэмшлийн Хаан банкны 000000000 дугаарын дансны хуулга (1 дүгээр хавтаст хэргийн 85-89 дэх тал)
13. Н.А гийн Худалдаа хөгжлийн банкны 000000 дугаарын дансны хуулга (1 дүгээр хавтаст хэргийн 119 дэх тал)
14. А.Тийн Хаан банкны 000000 дугаарын дансны хуулга (1 дүгээр хавтаст хэргийн 189-195 дахь тал) зэрэг болно.

      

            Хавтаст хэрэгт авагдсан шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой болон бусад нотлох баримтууд:

Шүүгдэгчийн эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас (1 дүгээр хавтаст хэргийн 33 дахь тал), иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (2 дугаар хавтаст хэргийн 54 дэх тал), оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт (2 дугаар хавтаст хэргийн 55 дахь тал), “П Л” ХХК-д-иас ирүүлсэн “А.Тнь тус компанид 2022 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын агентаар ажиллаж байгаа нь үнэн болно” гэсэн тодорхойлолт (1 дүгээр хавтаст хэргийн 34 дэх тал) зэрэг болно.

 

1. Гэм буруугийн талаар:

 

            Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл баримт:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч А.Тнь 2021 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрөөс 2021 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд цахим хэрэгсэл ашиглан цахим сүлжээнд “байр түрээслүүлэн” гэсэн зар тавьж улмаар нэр бүхий 7 хохирогч нараас байрны урьдчилгаа гэж нийт 1.530.000 төгрөг шилжүүлэн авсан хэдий ч байр түрээслээгүй буюу хохирогч нарын мөнгийг буцааж өгөөгүй, өөрийн хэрэгцээнд хэрэглэж хохирогч нарт хохирол учруулсан үйл баримт тогтоогдлоо.

Прокуророос Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь шүүгдэгчийн үйлдэлд тохирсон байна.  

Учир нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Залилах” гэмт хэргийн шинж нь бусдын эд хөрөнгийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар шууд өөрийн мэдэлд авах, буцааж өгөхгүй, хариу төлбөр огт хийхгүй гэсэн субъектив санаа зорилготой байдаг бөгөөд бодит байдлыг гуйвуулах, зохиомол байдал бий болгон худал хэлэх, хуурамч мэдээллээр төөрөгдүүлэх, цахим хэрэгсэл ашиглах, худал амлах, урьдын харилцааны явцад бий болсон итгэлийг ашиглах зэргээр бусдын эд хөрөнгийг эзэмших, өмчлөх эрхийг өөртөө авах хэлбэрээр илэрдэг бөгөөд гэмт этгээд нь бодит байдлыг гуйвуулах замаар эзэмшигч, өмчлөгчийг төөрөлдүүлсний үндсэн дээр түүний зөвшөөрлийн дагуу хариу төлбөргүйгээр, өөрийн өмчлөлд авч байгаа, шунахай сэдэлттэй, шууд санаатай үйлдлээс гадна гэрээгээр хүлээсэн үүрэг нь биелэгдэх боломжгүй болмогц түүгээр шалтаглаж бусдын эд хөрөнгө, эсхүл түүнийг өмчлөх эрхийг бүгдийг буюу заримыг шилжүүлэхгүй байх гэмт санаа зорилго төрж, үүнийгээ хэрэгжүүлэхийн тулд эзэмшигч, өмчлөгчийг төөрөгдүүлэх замаар хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх, тодорхой үйлдэл хийсэн нь тогтоогдвол Залилах гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үздэг. Харин гэмт хэргийн санаатай гэх субъектив талыг хууль тогтоогчоос Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн бол санаатай гэмт хэрэгт тооцно” гэж тодорхойлсон.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан нотлох баримтууд болон хэргийн үйл баримтад хууль зүйн дүгнэлт хийвэл шүүгдэгч А.Тнь түрээслэх байр байхгүй байсан хэдий ч уг байдлыг нууж, шунахайн сэдэлтээр амар хялбар аргаар мөнгө олохоор цахим сүлжээнд орон сууц түрээслүүлнэ гэж хуурч өөрийн данс руу бусдаар дамжуулан болон шууд шилжүүлэн нэр бүхий 7 хохирогч нараас нийт 1.530.000 төгрөгийг шилжүүлэн авч, хохирогч нарт дээрх мөнгийг буцааж өгөлгүй цааш хувийн хэрэгцээндээ зарцуулсан үйлдэл нь дээрх гэмт хэргийг үйлдсэн гэж үзэх бүрэн үндэслэлтэй. 

Хууль зүйн хувьд шүүгдэгчийн үйлдэл нь идэвхтэй, ухамсартай үйлдэл бөгөөд хохирогч нарт анхнаасаа байр түрээслэх санаа зорилго байгаагүй, тэдгээрийг хуурч мөнгө олж авах гэсэн санаа зорилгыг хэрэгжүүлсэн буюу цахим орчинд хуурамч зар байршуулж, хор уршигт зориуд хүргэсэн байх тул түүнийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр дээрх гэмт хэргийг үйлдсэнд тооцно.

Шүүгдэгчийн гэм буруутайг нотолсон дээрх баримтууд нь хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоосон, нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам шаардлагыг зөрчсөн, хэргийн оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон болно.

Иймд шүүгдэгч А.Тийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хуурч, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулан эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэв.

Хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудад тулгуурлан хэргийн газар болсон гэх үйл баримтад дүгнэлт хийхэд гэмт хэрэг гарсан байдал, гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан, хэн үйлдсэн, гэмт хэргийн сэдэлт, гэм буруугийн хэлбэр зэргийг хангалттай тогтоож ирүүлсэн гэж үзэж хэргийг шийдвэрлэлээ.

 

            Хохирол, хор уршгийн тухай:

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлд “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, аюулгүй байдалд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохирол гэж, ...гэмт хэрэг үйлдэж хохирол учруулсны улмаас үүссэн үр дагаврыг гэмт хэргийн хор уршиг гэж тодорхойлсон бөгөөд Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэг, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт “бусдын эрх, ...эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг хорыг хариуцан арилгах, ...гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгахдаа гэм хор учруулахаас өмнө байсан байдалд нь сэргээх /адил нэр, төрөл, чанарын эд хөрөнгө өгөх, гэмтсэн эд хөрөнгийг засах зэргээр/ буюу учирсан хохирлыг мөнгөөр нөхөн төлөх” хуулийн зохицуулалттай.

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогч С.Х,д 200.000 төгрөгийн, Н,д 220.000 төгрөгийн, Н,д 210.000 төгрөгийн, Л.С д 210.000 төгрөгийнД.О210.000 төгрөгийн, У.М,т 240.000 төгрөгийн, Х.Тт 240.000 төгрөгийн хохирол тус тус баримтаар учирсан бөгөөд шүүгдэгч А.Тнь дээрх хохирлуудыг төлж барагдуулсан болох нь хэрэгт авагдсан хохирол төлсөн баримт (2 дугаар хавтаст хэргийн 10-18, 78-82 дахь тал)-уудаар тогтоогдож байх тул түүнийг энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй байна гэж дүгнэлээ.

 

2. Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

 

              Шүүхээс ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ” гэж заасныг тус тус баримтлан шүүгдэгч А.Тнь анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, прокуророос санал болгосон эрүүгийн хариуцлага буюу 6 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг хүлээн зөвшөөрсөн, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрснөөс үүдэх хууль зүйн үр дагаврыг ойлгосон, шүүгдэгчийн хувийн байдал /...19 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, тогооч мэргэжилтэй, “П Л” ХХК-д үл хөдлөх хөрөнгө зуучлагч ажилтай, ам бүл 5, эмээ, өвөө, эгч, дүү нарын хамт амьдардаг.../, эрхэлсэн тодорхой ажилтай буюу тогтмол орлоготой зэргийг харгалзан улсын яллагчаас санал болгосны дагуу Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Б  овогт А гийн ТТ 6 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял  оногдуулах нь зохимжтой гэж үзсэн болно.

              Харин шүүгдэгч А.Тийн үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

 

3. Бусад асуудлаар:

 

Шүүгдэгч А.Тт холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болохыг дурдъя.

 

Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.5, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1, 4, 5, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Б  овогт А гийн ТТ үргэлжилсэн үйлдлээр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хуурч, цахим хэрэгсэл ашиглаж, зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж эзэмшигч, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг шилжүүлэн авсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Б  овогт А гийн ТТ 6 /зургаа/ сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэсүгэй.

 

3. Шийтгэх тогтоолын биелэлтэд хяналт тавихыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад даалгаж, энэ хугацаанд А.Тийг Улаанбаатар хотын Сонгинохайрхан дүүргийн 12 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрээс гарахыг хязгаарласугай.

 

4. А.Тт холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, гаргуулбал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал төлбөргүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болохыг дурдсугай.

 

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар ялтан зорчих эрхийг хязгаалах ялыг биелүүлээгүй бол ялтны зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар сольж эдлүүлдэг болохыг А.Тт сануулсугай.

 

6. Шийтгэх тогтоол нь уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

 

7. Шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл өөрөө гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор мөн хугацаанд эсэргүүцэл бичих эрхтэйг танилцуулсугай.

 

8. Эрх бүхий этгээд давж заалдах журмаар гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин Т болох хүртэлх хугацаанд А.Тт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

               ДАРГАЛАГЧ

                ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                               Б.БАТБОЛОР