2018 оны 12 сарын 10 өдөр

Дугаар 139/ШШ2018/00791

Дундговь аймаг

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Дундговь аймаг дахь сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Л.Хишигдэлгэр даргалж, тус шүүхийн “Б” танхимд нээлттэй хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч:   Хувын отог овогт А.У-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Т   салбарт холбогдох,

Т   салбарын захирлын 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаалыг хүчингүй болгуулах, урьд эрхэлж байсан Т салбарын харъяа   тооцооны төвийн захирлын ажилд эгүүлэн томилуулах, ажилгүй байсан хугацааны цалин гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай иргэний хэргийг шүүгчдийн зөвлөгөөний 2018 оны 11 сарын 28-ны өдрийн тогтоолоор хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

            Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгч А.У , нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Э , Б.Б , хариуцагчийн төлөөлөгч Э.Х , Н.Б , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Г.Цэрэннадмид нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

  Нэхэмжлэгч А.У-г шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл, шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие Т салбарын харъяа   тооцооны төвийн захирлаар 2012 оны 12 сарын 10-ны өдөр томилогдсон  2017 оны 6 сарын 19-ны өдрийг хүртэл ажилласан. 2017 оны 01 сард Э.Х захирал шинээр томилогдсон ба 2017 оны 4, 5 саруудад манай тооцооны төвд хугацаатай даалгавар өгсөн. Даалгаварыг 57 хувьтай биелүүлсэн гэж надад 2017 оны 05 сарын 16-ны өдрийн Б/65 тоот тушаалаар сахилгын шийтгэл ногдуулсан. Харин 2017 оны 05 сард өгсөн хугацаатай 5 даалгаврын 4-ийг биелүүлсэн ба уг 5 даалгаврын 4-ийг биелүүлэхэд 5 дахь даалгавар биелэх ёстой боловч биелэгдээгүй гэж үзэж дүгнэсэн. Уг даалгаврын биелэлтийг захирлын зөвлөлийн хурлаар оруулж 85.7 хувьтай дүгнэсэн.

Гэтэл намайг хугацаатай үүрэг даалгавар өгсөн боловч биелүүлж ажиллаагүй гэж үзэж 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаалаар намайг үндэслэлгүйгээр ажлаас чөлөөлсөн гомдолтой байна. Мөн миний бие 2015 оны 03 сард хүүхэд төрүүлсэн ба манай охин ажлаас чөлөөлөгдөхөд 3 нас хүрээгүй байсан. Намайг ажлаас чөлөөлж Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1 дэх заалтыг зөрчсөн.

Иймд Т  салбарын захирлын 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаалыг хүчингүй болгуулах, урьд эрхэлж байсан Т  салбарын харъяа  тооцооны төвийн захирлын ажилд эгүүлэн томилуулах, ажилгүй байсан хугацааны цалин гаргуулах, нийгмийн даатгалын болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлж өгнө үү гэжээ.  

 

Хариуцагчийн төлөөлөгч Э.Х-ийн шүүхэд ирүүлсэн тайлбар болон хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Н.Б  шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Салбарын тооцооны төв хариуцсан менежер О.Ч-ийн гаргасан  2017 оны 05 сарын 31-ний өдрийн  салбарын 2016 оны 4-р улирал, 2017 оны 1, 2-р улирлын бодит ашиг алдагдлын мэдээний нэгтгэлээс үзэхэд  тооцооны төв нь байнга алдагдалтай ажиллаж байгаа нь тодорхой харагдана.  Салбарын харъяа   тооцооны төвийн захирал А.У-ийн ажлын байрны тодорхойлолтын үндсэн зорилгод ‘’Тухайн тооцооны төвийг орон нутгийн банк, санхүүгийн зах зээлд тэргүүлэгч нэгж байлгаж, өндөр үр ашигтай ажилуулах’’ гэж заасан байгааг мөрдлөг болгон ажиллаагүй бөгөөд сүүлийн саруудад тогтмол алдагдалтай ажиллаж байгаатай холбогдуулан салбарын захирлын зүгээс хугацаатай үүрэг даалгаварыг 2017 оны 04 сарын 11-ний өдөр өгсөн. Гэвч өгсөн хугацаатай үүрэг даалгаварыг биелүүлээгүй, ажлын байрны тодорхойлолтын ‘’удирдлагаас өгсөн үүрэг даалгаврыг хугацаанд нь чанартай биелүүлэх’’ гэсэн заалтыг зөрчсөн тул 2017 оны 05 сарын 16-ны өдөр үндсэн цалинг 1 сарын хугацаатай 20 хувь бууруулах сахилгын шийтгэл ногдуулсан. Тухайн үед   тооцооны төвийн захирал А.У 2017 оны 04 сарын 14-ний өдөр Тооцооны төвийн аюулгүйн дохиоллыг идэвхжүүлээгүй хонуулсан ноцтой зөрчил гаргасан. Дээрх 2 зөрчил нь Т  Хөдөлмөрийн дотоод журмын 5 дугаар зүйлийн 5.28.3-т ‘’Ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг 1 жилд хоёр ба түүнээс дээш удаа гаргасан’’ гэсэн заалтын дагуу ажил олгогчийн санаачлагчаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах үндэслэлтэй байсан боловч ажил олгогчийн зүгээс ажилтны эрх зүйн байдлыг харгалзан үзээд 2017 оны 05 сарын 12-ноос 05 сарын 31-нийг хүртэл хугацаанд салбарын захирлын тооцооны төвийн санхүүгийн үзүүлэлт бүрээр төлөвлөгөө гаргаж тус бүр 100 хувь биелүүлж ажиллах хугацаатай үүрэг даалгавар өгсөн боловч биелүүлж ажиллаагүй зөрчил гаргасан. Энэ нь Т Хөдөлмөрийн дотоод журмын 5 дугаар зүйлийн 5.28, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4, Хөдөлмөрийн гэрээний 7 дугаар зүйлийн 7.4.3, 7.4.18 дахь заалтыг зөрчсөн тул А.У-тэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг ажил олгогчийн санаачлагаар цуцалж, үүрэгт ажлаас нь халсан. Ажилтан нь Төрийн банкны Хөдөлмөрийн дотоод журам, Хөдөлмөрийн гэрээ, ажлын байрны тодорхойлолтод заасан үүргээ биелүүлээгүй ноцтой зөрчил гаргасан буюу Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40.1.4-т хамаарах зөрчил гаргасан тул ажил олгогч хөдөлмөрийн гэрээг цуцлахдаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1-д ‘’ажил олгогч нь жирэмсэн эмэгтэй, 3 хүртэлх насны хүүхэдтэй эхийг ах ахуй нэгж, байгууллага татан буугдсан болон энэ хуулийн 40.1.4, 40.1.5-д зааснаас бусад тохиолдолд ажлаас халахыг хориглоно’’ гэсэн заалтыг зөрчөөгүй.

Т   салбарын захирлын 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаал нь Хөдөлмөрийн тухай хуульд нийцэж байгаа тул нэхэмжлэгч А.У-ийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Э  шүүх хуралдаанд гаргасан саналдаа: 3 үндэслэлийг хангалттай үгүйсгэж чадаагүй тайлбарлаагүй гэж үзэж байна. 2 ба түүнээс дээш удаа үүрэгээ биелүүлээгүй гэдэг нь хууль зүйн хувьд ямар утгатай юм вэ. 50 хувиас дээш хийх тохиолдол юм уу эсхүл зохих ёсоор хийх ойлголт юм гэдэгт  үндэслэлтэй тайлбар хэлэхгүй байна. Нийт биелэлт нь 85.75 хувь байгаа юм. 5 сард үүрэг даалгаврыг 19 хоногийн хугацаанд өгчөөд үүнийгээ үүрэг даалгаврыг биелүүл гээд байгаа нь ажлаас халах үндэслэл болохгүй. Хавтас хэргийн 19-20-р хуудасны хурлын протокол дээр тодорхой харагддаг. Үүнд: Боловсон хүчний зардал өндөр, түрээсийн төлбөр өндөр, өөрөө баталдаг зардлаа энэ хүний буруу гээд байдаг нь хэр үндэслэлтэй юм. Сайн малчин хөтөлбөр хэрэгжсэн юм байна. Үүний хэрэгжилт нь өөрөө хүү нь бага байсан учир алдагдалтай байсан. Өндөр хүүтэй хадгаламж бас өндөр хувийг эзэлдэгт салбарын захирал шийдвэр гаргаж чаддагүй нь тогтоогдсон. Эд мөрийн баримтыг судлахад хэлж байна. Тухайн үед ажлаас халахад шууд халж болохгүй шүү гэдгийг хэлж байсан гэж цаана ийм үйл баримт байсан байна. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4-т зааснаар ноцтой зөрчил гаргаснаар энэ хүнийг ажлаас нь халсан юм байна. Сахилгын зөрчил давтан гаргасан, өгсөн үүрэг даалгаврыг хугацаанд нь биелүүлээгүй энэ хоёр үндэслэлийг ноцтой зөрчил гэж үзэж байна.  Дээд шүүхийн тогтоол дээр Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4-т заасан ноцтой зөрчил гэж ажил олгогчид эд хөрөнгийн хохирол учруулах, бизнесийн ба ажил хэргийн нэр хүндийг гутаах зэргээр түүний эрх ашиг сонирхолд нь нөлөөлөхүйц сөрөг үр дагаврыг бий болгосон харш үйлдэл эс үйлдэхүйг ойлгож, Хөдөлмөрийн гэрээг цуцалвал зохино гэж заасан байна. Асуулт хариултын шатанд Б  төлөөлөгчөөс асуухад хариулж чадахгүй байсан.

Хариуцагч тал нэг л асуудлыг яриад байдаг. Ерөөсөө ашиггүй ажилласан гэдэг зүйлийг л яриад байдаг. Энэ хүн өөрөө ашиггүй ажилласан зүйл биш цаанаас нь Засгийн газраас өгсөн чиг үүргийн хүрээнд Х  гэдэг хүний хэт өндөр түрээсийн зардал тооцсон. Энэ асуудалтай холбоотой гэдэг нь тогтоогдчихсон байдаг. Ашигтай ажилуулах байсан бол 14 хоноод энэ хүнийг ажлаас нь халах шаардлага нь үндэслэлгүй юм гэж үзэж байна. Тайлбар үндэслэлийг судалж, нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэж өгнө үү гэж хүсэж байна гэв.

 

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Б шүүх хуралдаанд гаргасан саналдаа: Т бол компани төрийн өмчит аж ахуй нэгж, ашгийн төлөө хуулийн этгээд компаний хувьд бол ашиг алдагдал гэдэг хоёр зүйл бол салшгүй зүйл юм. Бид нарын хувьд алдагдалтай ажиллаж байгаа нь байгууллагыг хохироож байгаа зүйл огт биш Хөдөлмөрийн тухай хуулинд заасан байгууллагад хохирол учруулсан гэдгээс хууль зүйн болон эдийн засгийн хувьд тусдаа ойлголт.

Алдагдалтай, ашигтай байна уу гэдэг үнэлгээгээр ажилтандаа арга хэмжээ авах хуулийн үндэслэл байхгүй. Жилийн эцсээр үнэхээр алдагдалтай, эсхүл бизнес төлөвлөгөөндөө хүрээгүй, улирлын эцэст ашиг алдагдалд орсон байвал өөр асуудал болно. Түүнээс биш 19 хоногийн дотор ингэж болохгүй.

Би яагаад хариуцагч талыг У-ийг анхнаасаа хувь хүнийх нь хувьд субьектив хандлага гаргаж халах гээд байна вэ гэдгийг нь мэдэхийн тулд сахилгын зөрчлийн арга хэмжээ авсан хугацааг асуусан мөн теллер буюу зөрчил гаргасан хүнд нь арга хэмжээ аваагүй мөртлөө нөгөө Уранчимэгт арга хэмжээ авч байгаа юм. Энэ нь яаж байна гэхээр У-рүү чиглэсэн ажлыг нь өгүүлэх гэсэн ажиллагаа явагдсан гэдэг нь илэрхий байгаа юм.

Өнөөдөр бид нар хугацаатай үүрэг даалгавар өгсөн үү, үгүй юу гэдэг зүйл дээр маргах шаардлага байгаагүй. Яагаад вэ гэхээр хөдөлмөрийн тухай хуульд заасан нөхцөл хугацаатай гэсэн зүйлд хамаагүй. Ноцтой зөрчил гаргаж байгууллагад хохирол учруулсан, нэр хүндэд нь халдсан тийм идэвхтэй субьектив санаа зорилготой зүйлийг хамааруулж ойлгодог. Хөдөлмөрийн тухай хуульд зааснаар бол 3 хүртэлх насанд хүрээгүй эцэг эхийн хувьд ноцтой зөрчил гаргасан бол өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэгт холбогдсон, Зөрчлийн тухай хуульд заасан зөрчилд холбогдсоноос бусад тохиолдолд ажлаас халахгүй гэж ойлгож байна. Түүнээс биш хугацаатай өгсөн ажлаа бүрэн биелүүлсэн үү гэдэг бол ноцтой зөрчил огт биш. Энэ бол ажил олгогчын өөрийнх нь үнэлэмжийн асуудал байгаа юм. Үүнийг Хөдөлмөрийн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4-т заасан ноцтой зөрчилд хамааруулж ойлгож болохгүй. Төрийн банк хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод журам дээр удирдлагаас өгсөн үүрэг даалгаврыг хугацаанд биелүүлээгүй нь ноцтой зөрчил болно гэж заасан байж болно. Аль нэг байгууллагын дотоод дүрэм, журам тэднээс санал болгосон стандарт гэрээг бид Хөдөлмөрийн тухай хуульд заасан ноцтой зөрчил мөн байна гэж үзэхгүй. У  3 хүүхэдтэй 3-12 насны хүүхэдтэй. Ажлаас халагдах үед бол 2-12 насны хүүхэдтэй байсан. Хууль бус үндэслэлгүй шийдвэрээс болоод энэ хүний хувийн байдал маш их дордсон. Ажилгүй болно гэдэг нь цалингүй болж байгаа юм. Гэр бүлийн төсвийн асуудал хүндэрч байна.

Төрийн банкны хувьд нэг хүнийг гаргаж байгаа. Харин У-ийн хувьд бол ажил амьдралын асуудал яригдаж байгаа юм. Шүүх хувийн байдлыг нь харгалзан үзээд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж өгнө үү гэсэн саналтай байна гэв.

 

Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, зохигчийн тайлбар, шүүх хуралдаанаар хэлэлцсэн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч А.У нь хариуцагч Т салбарт холбогдуулан Т салбарын захирлын 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаалыг хүчингүй болгуулах, урьд эрхэлж байсан Т  салбарын харъяа   тооцооны төвийн захирлын ажилд эгүүлэн томилуулах, ажилгүй байсан хугацааны цалин гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай нэхэмжлэлийг шүүхэд гаргажээ.

            Хариуцагч тал нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргадаг.

Нэхэмжлэгч А.У Т   салбарын харъяа  тооцооны төвийн захирлаар 2017 оны 6 сарын 19-ны өдрийг хүртэлх хугацаанд ажиллаж байсан болох нь хэрэгт авагдсан Хөдөлмөрийн гэрээний хуулбар, Т   салбарын захирлын 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаалын хуулбар /хэргийн 2-6-р хуудас/-аар нотлогдож байна.

           Нэхэмжлэгч А.У нь 2017 оны 6 сарын 19-ны өдөр буюу ажлаас чөлөөлөгдөхдөө 3 хүртэлх насны хүүхэдтэй байсан болох нь хэрэгт авагдсан Б.О  гэх хүүхдийн төрсний гэрчилгээний хуулбар /1-р хавтаст хэргийн 198-р хуудас/-аар нотлогдож байна.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1 дэх хэсэгт зааснаар Ажил олгогч жирэмсэн эмэгтэй, 3 хүртэлх насны хүүхэдтэй эхийг аж ахуй нэгж татан буугдсан болон энэ хуулийн 40.1.4, 40.1.5-д зааснаас бусад тохиолдолд ажлаас халахыг хориглоно гэжээ.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4-т Ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийн давтан гаргасан, эсхүл хөдөлмөрийн харилцааг шууд зогсоохоор хөдөлмөрийн гэрээнд тухайлан заасан ноцтой зөрчил гаргасан бол ажилтныг ажил олгогчийн санаачилгаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцлахаар хуульчилсан байна.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4 нь 2 агуулгыг илэрхийлдэг.

1-рт сахилгын давтан зөрчил

2-рт Хөдөлмөрийн харилцааг шууд зогсоох ноцтой зөрчил

Сахилгын зөрчил гэж ажилтнаас өөрт ногдуулсан хөдөлмөрийн үүргийг биелүүлэхгүй байх буюу зохих ёсоор биелүүлээгүй, хөдөлмөрийн сахилгын хэм хэмжээ, дотоод журмыг зөрчсөн хууль бус гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг хэлдэг.

Хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг давтан гаргасан гэдэгт хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг 2 буюу түүнээс дээш удаа гаргасан байхыг ойлгоно. Зөрчил тус бүр нь тогтоогдсон байх ёстой.

Хэргийн 23-24-р хуудсанд Т  салбарын захирлын 2017 оны 4 сарын 14-ны өдрийн Б/48, 2017 оны 5 сарын 16-ны өдрийн Б/65 дугаартай А.У-т 2 удаа Сахилгын шийтгэл ногдуулсан тушаалын хуулбар авагдсан байна.

Б/48 тушаалын зөрчил нь ажлын байрны тодорхойлолт, хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ хангалтгүй биелүүлж, тооцооны төвийн байрыг 2017 оны 3 сарын 27-ны орой хаалт хийж, аюулгүйн дохиоллыг идэвхжүүлээгүй, хамгаалалтгүй хонуулсан, утсаа аваагүй, банкийг өндөр эрсдэлд оруулж болох зөрчил гаргасан гэжээ.  Нэхэмжлэгч А.У нь Аюулгүйн дохиоллын кодыг идэвхижүүлдэггүй, хаалгыг түгждэг болох нь шүүх хуралдаанд гаргасан зохигчийн тайлбараар нотлогдож байна.

Б/65 тушаалын зөрчил нь А.У  нь ажлын байрны тодорхойлолт, хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ хангалтгүй биелүүлж, салбарын захирлаас өгсөн үүрэг даалгаврыг 57.1 хувийн биелэлттэйгээр хангалтгүй түвшинд ажилласан гэжээ.

Нэхэмжлэгч А.У  нь дээрх 2 сахилгын шийтгэл ногдуулсан тушаалд гомдол гаргаагүй тухайгаа шүүхэд мэдүүлдэг.

Нэхэмжлэгч А.У-т Т   салбарын захирлын тушаалаар 2 удаа сахилгын шийтгэл ногдуулсан болох нь зохигчийн тайлбар хэрэгт авагдсан Т   салбарийн захирлын 2017 оны 4 сарын 14-ны өдрийн Б/48, 2017 оны 5 сарын 16-ны өдрийн Б/65 дугаартай тушаалын хуулбараар нотлогдож байна. Гэвч А.У-ийн гаргасан зөрчлүүд нь түүний хууль бус, гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүй болох нь нотлогдохгүй байна.

 

Хөдөлмөрийн харилцааг шууд зогсоох ноцтой зөрчил гэж: Ажил олгогчид эд хөрөнгийн хохирол учруулсан, бизнесийн ба ажил хэргийн нэр хүндэд нь сөрөгөөр нөлөөлөхүйц үр дагаврыг бий болгосон, ажилтны хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүрэгт нь харш үйлдэл, эс үйлдэхүйг хэлнэ. Нэхэмжлэгчийн хувьд Т   ХХК, Т   салбар болон Т   салбарын харъяа  тооцооны төвд эд хөрөнгийн хохирол учруулаагүй, бизнесийн ба ажил хэргийн нэр хүндэд нь сөрөгөөр нөлөөлөхүйц үр дагаврыг бий болгоогүй болох нь зохигчийн тайлбараар нотлогдож байна.

Харин нэхэмжлэгч А.У-гийг хариуцагч тал Хөдөлмөрийн гэрээнд нэрлэн заасан ноцтой зөрчлийг гаргасан тул ажлаас чөлөөлсөн гэж тайлбарладаг.

Тус ажил олгогчийн хөдөлмөрийн гэрээнд нэрлэн заасан ноцтой зөрчлөөс нэхэмжлэгч дараах зөрчлүүдийг гаргасан гэж ажлаас чөлөөлөх тушаалын үндэслэх хэсэгт дурдаж, мөн шүүх хуралдаанд хариуцагч тал тайлбарлаж байна.  Үүнд

1. 7.4.3. Ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг 1 жилд хоёр ба түүнээс дээш удаа гаргасан
2. 7.4.18. Ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргийг 2 ба түүнээс дээш удаа биелүүлээгүй гэжээ.

Ажилтан хөдөлмөрийн сахилгын зөрчлийг 1 жилд хоёр удаа гаргасан гэдэг нь Хэргийн 23-24-р хуудсанд Т   салбарын захирлын 2017 оны 4 сарын 14-ны өдрийн Б/48, 2017 оны 5 сарын 16-ны өдрийн Б/65 дугаартай А.У-т 2 удаа Сахилгын шийтгэл ногдуулсан тушаалын хуулбараар нотлогдоно гэж тайлбарладаг.

Ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргийг 2 ба түүнээс дээш удаа биелүүлээгүй гэдгээ хариуцагч тал ажлын байрны үндсэн зорилгын хүрээнд нэхэмжлэгчид 2 удаа хугацаатай үүрэг даалгавар өгсөн. Түүнийг хангалтгүй биелүүлсэн. Нэхэмжлэгчийн удирдаж байсан тооцооны төв нь ашиггүй ажилласан гэж тайлбарладаг.

Хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтыг зохигч тал судлахад Т  салбарын захирлын зөвлөлөөс  тооцооны төвийн захирал ажилтнуудад өгсөн эхний үүрэг даалгавар нь 57.1 хувьтай биелэгдсэн /хэргийн 20-р хуудас/.

Салбарийн захирлын зөвлөлөөс  тооцооны төвийн захирал ажилтнуудад өгсөн 2 дахь хугацаатай таван үзүүлэлт бүхий үүрэг даалгаварын 1,2,3,5 дахь үзүүлэлт нь 98.61 хувь болон түүнээс дээш хувийн гүйцэтгэлтэй биелэгдсэн байна. Харин 4 дэх үүрэг даалгавар болох 2.667.28 алдагдлыг тэг хувьд хүргэх нь 1.259.18 төгрөг болж буурсан үзүүлэлттэй байхад ажил олгогч биелэлтийн үзүүлэлтийг тэг гэж дүгнэсэн нь  шударга ёсонд нийцэхгүй байна.

Ажил олгогч 2 дахь хугацаатай үүрэг даалгаврын биелэлтийг дүгнэхдээ 4 дэх үүрэг даалгаварыг тэг хувьтай гэж дүгнэсэн хэдийч  тооцооны төвийн захирал, ажилтнуудад өгсөн үүрэг даалгаврын нийт биелэлтийн үзүүлэлт нь 85.71 хувьтай дүгнэгдсэн болох нь хэргийн 22-р хуудаст авагдсан хугацаатай үүрэг даалгаврын биелэлт гэсэн талаас харагдаж байгаа.

Гэрээний талууд ажлын байр, албан тушаал, гүйцэтгэх ажил үүргийн онцлогтой холбогдуулан ямар зөрчлийг ноцтой гэж тооцохыг харилцан тохиролцож, тухайн зөрчлийнхээ тохиолдол бүрийг Хөдөлмөрийн гэрээнд нэрлэн заасан нөхцөлд түүнийг нь ноцтой зөрчил гэж Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4-тэй адилтган үзэх нь хуульд нийцнэ.

А.У-ийн нэхэмжлэлтэй Т салбарт холбогдох хөдөлмөрийн маргаанд хариуцагч тал 2016 оны 4 сарын 1-ний өдөр А.У-тэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний 7.4 дүгээр зүйлд ноцтой зөрчлүүдийг тусгасан байгаа боловч нэхэмжлэгчийг ажлаас чөлөөлөхөд үндэслэж буй 7.4.3, 7.4.18 гэсэн заалтууд нь ажилтны үйлдэл бүрийг нэрлэн заагаагүй ерөний нөхцлийг тусгасан байна.

Хөдөлмөрийн гэрээнд ажилтны ямар үйлдэл, эс үйлдэхүйг ноцтой зөрчилд оруулан тооцохыг ажил олгогч, ажилтантай тохиролцон тусгахдаа нарийвчилсан зохицуулалтыг буюу үйлдэл тус бүрийг нэрлэн заан бичсэн байхыг ойлгоно. Өөрөөр хэлбэл ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргийг 2 ба түүнээс дээш удаа биелүүлээгүй гэх ерөнхий утгаар биш харин ямар ажил үүргийг биелүүлээгүй болохыг тодорхой нэрлэн заана. Тухайлбал Салбарын захирлын зөвшөөрөлгүйгээр салбар, тооцооны төв, Төрийн банкыг төлөөлөн бусадтай гэрээ байгуулсан бол ноцтой зөрчил гэж үзнэ гэх мэт.

Мөн нэхэмжлэгчийг ажлаас чөлөөлөх тушаалын үндэслэл болсон Хөдөлмөрийн гэрээний 7.4 дүгээр зүйлийн 7.4.18 /Ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргийг 2 ба түүнээс дээш удаа биелүүлээгүй/-д заасан нөхцөл нь ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргийг 2 ба түүнээс дээш удаа биелүүлээгүй байхыг ойлгоно гэжээ. Гэвч нэхэмжлэгч ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргийг гүйцэтгэж байсан. Харин Т  салбарын захирлын зөвлөлөөс тооцооны төвийн захирал, ажилтнуудад өгсөн 2 удаагийн хугацаатай үүрэг даалгаврын эхний үүрэг даалгаврыг 57.1 хувьтай, хоёр дахь үүрэг даалгаврыг 85.71 хувь болон түүнээс дээш хувьтай гүйцэтгэсэн болох нь зохигчийн тайлбараар нотлогдож байна. Иймээс нэхэмжлэгчийг ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан ажил үүргээ гүйцэтгэдэггүй байсан гэж үзэх нь хуульд нийцэхгүй юмаа.

Ажлын байрны тодорхойлолтод зааснаар тус тооцооны төвийг нэхэмжлэгч ашигтай ажиллуулах ёстой байтал алдагдалтай ажиллуулсан тул ажлаас чөлөөлсөн гэж хариуцагч тал тайлбардаг. Гэтэл хэргийн 19, 21 дэх талд нэхэмжлэгчийн удирдаж байсан тооцооны төвийн алдагдалтай ажилласан шалтгаан нь зээлийн багц бага, хүүгийн өгөөж өндөртэй зээл олгодоггүй, зээлийн 39.5 хувийг МААҮДДХЗээл, малчны хүү багатай зээлээс бүрдүүлдэг. Мөн татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн 70.5 хувийг хүү өндөртэй хадгаламж эзэлдэг, боловсон хүчний зардал, түрээсийн зардал өндөр зэргээс алдагдалтай ажилласан гэж дүгнэсэн байгаа нь нэхэмжлэгчийн буруутай үйлдэл биш гэдэг нь тогтоогдож байна.

Иймд дээрх үндэслэлүүдээр Т  салбарын захирлын 2017 оны 06 сарын 19-ний өдрийн Б/72 тоот тушаал нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.1 дэх заалтыг зөрчсөн мөн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.4-д заасантай нийцэхгүй байх тул нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж шүүгч өөрийн дотоод итгэлээрээ үнэллээ.

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангасан тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, 7.1.2-д зааснаар шинжээчийн зардал болон улсын тэмдэгтийн хураамжийг хариуцагчаас гаргуулж шийдсэн.

Нэхэмжлэгчийн ажилгүй байсан хугацааны цалин /2017 оны 6 сарын 19-ны өдрөөс 2018 оны 12 сарын 10-ны өдрийг хүртэл хугацааны цалин/-г Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайдын 2005 оны 55 дугаар тушаалаар батлагдсан Дундаж цалин хөлс тодорхойлох журмын 5, 7а-д зааснаар бодож олгосон.

 

            Монгол улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118, 119 дүгээр зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 128 дугаар зүйлийн 128.1.2-т зааснаар нэхэмжлэгч Хувын отог овогт А.У-ийг Т   салбарын харъяа  тооцооны төвийн захирлын ажилд эгүүлэн тогтоосугай.

2. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.1 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагч Т  салбараас ажилгүй байсан хугацааны цалин 17529680 /арван долоон сая таван зуун хорин есөн мянга зургаан зуун ная/ төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч А.У-т олгосугай.

3. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 46 дугаар зүйлийн 46.1, 46.2 дахь хэсэгт  зааснаар А.У-т олгох 17529680 төгрөгөөс нийгмийн даатгал болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг хуульд заасан хувь хэмжээгээр суутган холбогдох дэвтэрт бичилт хийхийг Т   салбарын нягтлан бодогч, захирал нарт даалгасугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт зааснаар шинжээчийн хөлс 840000 /найман зуун дөчин мянга/ төгрөгийг хариуцагч Т  салбараас гаргуулж  М банкны салбарт олгосугай.

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, 7.1.2-т зааснаар хариуцагч Т салбараас 315798 төгрөгийг  гаргуулж улсын орлогод оруулсугай.

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Дундговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

                           ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                          Л.ХИШИГДЭЛГЭР