Баянхонгор аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ч.Байгалмаа даргалж,

Улсын яллагч: Д.Мөнх-Эрдэнэ

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга: Б.Соёлмаа

Хохирогч Д.Ганболд, түүний өмгөөлөгч Ц.Мөнхтуул

Иргэний хариуцагч М.Дэлгэрдалай

Иргэний хариуцагч Ж.Төмөрбаатар, түүний өмгөөлөгч Л.Батбаяр

Иргэний хариуцагч Х.Сайханжаргал, түүний өмгөөлөгч Д.Уранчимэг

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Д.Мэндээ нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Эрүүгийн хэргийн дугаар 201505000353

Баянхонгор аймгийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 138 дугаар зүйлийн 138.1-т зааснаар яллагдагчаар татах тогтоол үйлдэж ирүүлсэн Б.Эрдэнэцэцэгт холбогдох эрүүгийн хэргийг 2016 оны 03 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт

Монгол Улсын иргэн, 1955 оны  01 дүгээр сарын 14-ний өдөр Баянхонгор аймгийн Эрдэнэцогт суманд төрсөн, 60 настай, эмэгтэй, дээд боловсролтой, эмч мэргэжилтэй, ам бүл 3,нөхөр хүүхдийн хамт Баянхонгор аймгийн Богд сумын 6-р баг Нарлаг 3-14 тоотод оршин суух хаягтай, хэрэг холбогдох үедээ Богд сумын сум дундын эмнэлэгт Эрхлэгч ажилтай, урьд ял шийтгэлгүй, улсаас авсан гавъяа шагналгүй , Боржигон овогт Цэрэн-Очирын Эрдэнэцэцэг, /РД: ВМ55011404/

Холбогдсон хэргийн талаар

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь Баянхонгор аймгийн Богд сумын 6-р багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагааг явуулдаг Богд сумын сум дундын эмнэлгийн уурын зуухны нам даралтын зуух 2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр дэлбэрч галч Д.Ганболд түлэгдэж бие махбодидоо хүнд зэргийн гэмтэл учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллагдагчаар татах тогтоолд бичигдсэнээр/

 ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өмгөөлөх талуудаас шинжлэн судлуулахаар санал болгосон тухайн хэрэгт хуульд заасан журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт  мэдүүлэхдээ:

“...Манай байгууллага 2015 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр удирдлагын багаар хэлэлцүүлээд ажилчдаа авч, 2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр галлагаагаа эхэлсэн юм. Ажилчдаа ажилд гарахад нь аюулгүй ажиллагааны дүрмийг нь танилцуулаад гарын үсэг зуруулж гаргадаг байсан. Галч нарт та бүхэн үйлчилгээний багт харъяалагдаж байгаа, үйлчилгээний багийн ахлагч чинь одоохондоо байхгүй байна. Тухайн өдөр манай нярав /үйлчилгээний багийн ахлагч/ Б.Одмаа чөлөө аваад явчихсан байсан. Нэг дэх өдрөөс эхлээд гарын үсэг зуруулъя, өнөөдөр эхний өдөр юм чинь ээлжид хаваарилалгүй бүгдийг нь хамт ажиллуулъя, өрөө байраа цэвэрлэ, усаа зөө, чайнаа дүүрэг, галлагаагаа эхэл гээд ажилд нь  гаргасан. Өрөөгөө цэвэрлээд галлагаагаа эхэлчихлээ гээд хийгээ аваад коридороор явж байсан. 12 цаг 50 минутын үед уурын зуух дэлбэрчихлээ Д.Ганболд аймаар түлэгдчихсэн байна гээд манай бага эмч Цэвээнжав ирж надад хэлсэн, би гүйгээд очтол хоёр гар нь түлэгдчихсэн нүүр нь хар болчихсон байсан. Шууд хүйтэн усанд хийгээд, хар нүүрсийг нь цэвэрлэж, эрчимт эмчилгээнд оруулаад 2 цагийн турш шингэн сэлбэх эмчилгээ хийж, 15 цагийн үед Баянхонгор аймгийн Нэгдсэн эмнэлэгрүү шилжүүлсэн. Тухайн үед түлэгдэлт биеийн нилээд хэсгийг хамарсан 41 хувьтай гэж үзэж явуулсан. Хамгийн гүн түлэгдсэн хэсэг нь баруун хөлийн эрхий хурууны доод хэсэг байсан, бусад түлэгдэлт нь 1-2 дугаар зэргийн түлэгдэлт гэж үзэж байсан...” гэв.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

...Манай ажилчдын саналаар Амарсанаа, Ганболд, Золбаяр, Ганзориг нарыг ажилд авахаар болж 2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр ирүүлэхээр болсон. Ажилд авах тушаал гарч би удирдлагын багаараа оруулан тэр дөрөвт ажил цалгардуулж болохгүй, ажлын цагаар архи ууж болохгүй, гадны хүн оруулж болохгүй, ажлын бус цагаар гадуур явах бол хэлж бай, Амраагаар хаанаас хий авдагийг заалгуулж ав, жигдхэн галлах хэрэгтэй, манай эмнэлэг дөрвөн үйлчилгээний албыг Одмаа хариуцдаг юм, өглөө болгон Одмаагаас аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаан дээр гарын үсэг зуруулж зааварчилгаагаа авч байгаарай, нягтлан нормын хувцсыг захьчихсан  гэж хэлсэн.  Мөн манай удирдлагын багийн гишүүд зөвөлгөө өгч цэвэрлэгээгээ хийхээр гарсан. 12 өнгөрөөгөөд галаа түлчихсэн хий авч байгаа юм гээд явж байсан. Тэгтэл Цэвээнжав манай уурын зуух дэлбэрчихэж, аймар хар болсон хүнийг хоёр цагдаа аваад ирлээ гэж хэлсэн тэгээд хүлээн авах дээр очоод харахад хоёр гар нүүр түлэгдчихсэн, хав хар болчихсон, хажууд нь Пүүжээ цагдаа зогсож байсан. Би ажиллагааны талаар журам сахин биелүүлэх талаар амаар сануулж, өдөр болгон гарын үсэг зуруулдаг гэж хэлсэн...гэх мэлүүлэг/1-р хх-ийн 69-70/

Хохирогч Д.Ганболд шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ:

Би 2015 оны 10 сарын 16-ны өдөр тус эмнэлэгт галчаар орсон юм. Галчаар ороод би ажлаа хийж байхад Амарсанаа жанаам унтраачихаад ир гэсэн, гараад жанаамыг нь унтраачихаад ирэхэд зуух дэлбэрсэн. Нэг мэдэхэд би гадаа орилоод байж байсан. Цагдаа ирээд намайг явсан. Одоо миний бие захтнах, татах, нүд цэхийх зэрэг ер нь зовиуртай байдаг болсон. Намайг 3 удаа хагалгаанд орох шаардлагатай гэсэн гэв.

Хохирогч Д.Ганболд мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

…2015 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Хүн эмнэлэгийн даргын галчаар ажиллуулах тушаал гарч 2015 оны 10 дугаар сарын 116-ны өдөр уг эмнэлгийн галч ажилтай Амарсанаа, Золбаяр, Ганзориг нарын хамт нам даралтын зуухыг цэвэрлэж, хог шороог нь гаргаж 11 цагийн үед бид дөрөв галлаж эхэлсэн. Тухайн үед нам даралтын зуух хэвийн ажиллаж байсан ба нам даралтын зуухан доторх усыг халаагаад жанам буюу нацоссыг тавиад халуунаа шахаж байгаа талаар эмнэлэг рүү орж өрөөнүүдийн пааруудыг шалгаж хуучин гал зууханд галч хийж байсан Амарсанаа чи зуух руу ороод Жанам, 2 крантаа хаагаад ир гэж хэлэхээр нь зуух руу ороод Жанамаа унтраагаад, 2 крантаа хаачихаад үүд рүү эргэх гээд шатан дээр гарах үед маш хүчтэй дуу гараад зуух дэлбэрээд би зуухнаас яаж гарсанаа санахгүй, маш их халуун ууранд түлэгдээд гадаа гараад орилж байхад сумын цагдаа Пүүжээ ирээд намайг эмнэлэг хүргэсэн. Надад Аюулгүй ажиллагааны талаар сургалт ороогүй, аюулгүй ажиллагааны талаар юм ярьж хэлж байгаагүй, мэдлэг байхгүй, гэрийн зуух шиг бодсон. ..гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 16-17/

Иргэний хариуцагч Х.Сайханжаргал шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ:

Манай байгууллагыг уг хэрэгт иргэний хариуцагчаар татах албан бичиг ирсний дагуу Эрүүл мэндийн газрын дарга намайг томилж тайлбар өгөх үүргийг өгсөн. Цагдаа дээр очиж тайлбар өгөхдөө манай байгууллага нь Сум дундын эмнэлгийг мэргэжил арга зүйн удирдлагаар хангаж, хяналт тавьдаг байгууллага. Эмнэлгийн эрхлэгчийн хувьд ажил олгогч нь тухайн сумын Засаг дарга гэдэг тайлбарыг өгсөн. Богд сумын Засаг дарга Ц.Эрдэнэцэцэг эмчтэй хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах ёстой. Гэтэл хөдөлмөрийн гэрээг байгуулаагүй байсан. Эрүүл мэндийн газрын чиг үүрэг нь эрүүл мэндийн бодлого шийдвэрийг хэрэгжүүлэхэд мэргэжлийн удирдлагаар хангах, үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих юм. Аймгийн Эрүүл мэндийн газрын дарга нь сум дундын эмнэлгийн эрхлэгчийг тухай сумын Засаг даргатай нь зөвшилцөн томилдог. Зөвшилцөнө гэдэг нь тухайн байгууллагыг удирдах гэж байгаа хүн нь мэргэжил арга зүйн хувьд тэнцэх үү, үгүй юу гэдгийг тодорхойлдог. Гурвалсан гэрээ нь тухайн хүнтэй байгуулж буй гэрээ биш, эмнэлгийн даргатай байгуулдаг гэрээ. Энэ нь жил тутам хийгдэж, дүгнэгдэж явдаг гэв.

Иргэний хариуцагч Х.Сайханжаргалын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

…Баянхонгор аймгийн Богд сумын сум дундын эмнэлгийн уурын зуухны нам даралтын зуух 2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр галлагааны үйл ажиллагаа эхлэж явагдах үед дэлбэрч галч Д.Ганболдын биед хүнд зэргийн гэмтэл учруулсан байдаг. Богд сумын эмнэлгийн зуух гар хийцийнх байсан. Нам даралтын халаалтын зуух нь үйлдвэрийн аргаар хийгдсэн, ажиллах технологи горимтой, техник ажиллагааны тусгай журам, дүрэмтэй байх ёстой. Гэтэл Богд сумын дундын эмнэлгийн зуух нь ямар нэгэн техникийн паспорт, үйлдвэрлэгдсэн он сар өдөр баталгаагүй байсан. Д.Ганболд нь Богд сумын сум дундын эмнэлгийн даргын тушаалаар 2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр ажилд томилогдсон байдаг. Хохирогч иргэнд улсын төсвөөс шууд мөнгөн тэтгэмж гаргах боломжгүй..гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 19-20/

Иргэний хариуцагч Ж.Төмөрбаатар шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ:

 Би Унага трейд компанийн захирал байсан юм. 2011 онд Богд сумын халаалтын тендер зарлагдаж, гэрээний дагуу 2011 оны 12 сардаа багтаагаад ашиглалтад өгсөн юм. Эрүүл мэндийн яамнаас санхүүжилтээ бүрэн аваад актаа гаргаж явуулсан. Тендерийн материал дээрээ Унага трейд компанийн хийсэн зуухыг тавих талаараа тусгасан. Манай компанийн хийсэн зуух Богд сумын 100 хүүхдийн дотуур байр, ЗДТГ, Баацагаан сумын дотуур байр болон ЗДТГ-т 2002 оноос хойш хэвийн ажиллаж байна. Ажиллах хугацаандаа ямар нэгэн доголдол сааталгүй ажиллаж ирсэн. Барилгын засварын ажлын баталгаат хугацаа 3 жил байдаг буюу баталгаат хугацаа дууссан байгаа гэв.

Иргэний хариуцагч Ж.Төмөрбаатарын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

...2011 оны 10 дугаар сарын 14-нд Богд сумын хүн эмнэлгийн халаалтын засварын ажлыг хийх гэрээг байгуулж 2011 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр хийж гүйцэтгэхээр гэрээ байгуулсан гэрээний хугацаанд халаалтын ажлыг дуусган комисст хүлээлгэн өгсөн. Манай компани 45000 000 төгрөгийн тендерийн ажлыг хугацаандаа хийж гүйцэтгэсэн.Би анх тендерт орохдоо өөрийн компанийн уурын зуухыг тавина гэж тендерийн материал, төсөвт тусгаж оруулж тендерт ялж уг зуухаа тавьсан. Ганболд манай компанийн буруутай үйл ажиллагаанаас болж биедээ гэмтэл авсан зүйл байхгүй учир эмчилгээний төлбөртэй холбоотой асуудлыг хүлээн зөвшөөрөхгүй. Богд Сумын эмнэлгийн нам даралтын зуух дэлбэрсний дараа манай компаниас шинэ нам даралтын зуух тавьж өгөөд, зуухны барилга шинээр барьж өгөөд 10 000 000 төгрөгийн зардал гарсан. Үүний 1500 000 төгрөгийг Богд сумын тамгын газар төлөхөөр болсон, үлдэгдлийг нь аймгийн Засаг даргын тамгын газраас нэхэмжилж байгаа ...гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 233/

Иргэний хариуцагч М.Дэлгэрдалай шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ:

... Аймгийн Засаг дарга бол захиалагч тал 2011 онд 45000 000 төгрөг, 2013 онд 224 000000 төгрөгийн гэрээг тус тус хийж, Унага трейд компаниар Богд сумын 30 ортой эмнэлгийн засварын ажлыг гүйцэтгүүлсэн. 2013 оны 12 сарын 15-ны өдрийн 25 дугаар акт гарч улсын комисс хүлээж авсан. Үлдэгдэл ажлын гэрээг Богд сумын Сум дундын эмнэлгийн эрхлэгч Н.Баттогтохтой байгуулсан. 2013 оны 12 сарын 15-ны өдөр 3 жилийн баталгаа гаргаж,  Газрын харилцаа барилга хот байгуулалтын газар, Онцгой байдлын газар болон ашиглагч байгууллагаас комисс гарч ажлыг хүлээж авсан гэв.

Иргэний хариуцагч М.Дэлгэрдалайн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

2013 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдөр Унага трейд ХХК нь аймгийн Засаг даргатай Богд сумын эрүүл мэндийн төвийн их засварын ажлыг гүйцэтгүүлэх БХ2013/28 дугаартай гэрээ байгуулан Богд сумын хүн эмнэлгийн засварын ажлыг гүйцэтгэн 2013 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдрийн 25 дугаартай актаар улсын комисст хүлээн авсан байдаг. Дулааны эх үүсвэрийг Сэлэнгэ  констракшны CLHS-0,07 маркийн нам даралтын усан халаалтын 2 ширхэг тогоо байрлуулах байсныг гар хийцийн халаатын тогоо суурилуулсныг улсын комисс ажиллах үедээ эмнэлгийн халаалтын зуух зураг төсөлд зааснаас өөрчилж өөр зуух суурилуулсан тул зураг төслийн автараас зөвшөөрөл авах, мөн мэрэгжлийн хяналтын байцаагчаас зөвшөөрөл авахыг үүрэг болгосон байдаг.Барилгын тухай хуулиар комисс хүлээн авснаас хойш 3 жилийнбаталгаат хугацаатай байдаг...гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 236/

Гэрч Д.Амарсанаагийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр Эрдэнэцэцэг эмч галал гэсний дагуу галалсан. Галлаж дуусаад амбултори дотор хий авдаг газруудыг зааж өгч явахад шатны хажуу талын крантнаас ус алдаж байсан. Тэгээд бид нар ус тогтоох гэж жанам унтраагаадах гэж Ганболдыг явуулж, арчих юманд Ганзоригийг явуулсан.Золбаяр бид хоёр ус тогтоох гэж үзэж байхад асрагч хойно их чимээ гарлаа юу болов гэж хэлсэн. Очиход дэлбэрчихсэн утаа уур савсаж гарсан хана нь цуурсан, цонх хагарсан зуух нь хаалганы тэнд ирчихсэн харагдаж байсан. Эрдэнэцэцэг эмч 2015 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр аман зааварчилгаа өгсөн. Бичгээр тухайн үед өгөөгүй ..гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 23/

Гэрч Г.Ганзоригийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдрийн 11 цагийн үед бид дөрөв зуухаа галласан. Тэгээд жанамаа эргүүлж эмнэлэг орж хий авахаар бид дөрөв хий аваад явж байхад шатны хажуу талын крантнаас ус алдаж байсан. Тэрийг тогтоох гэж байгаад би асгасан ус арчих юм авчрахаар явсан тэр үед 12 цаг 50 минут болж байсан. Яг тэр үед хойно юм дуугарлаа гэж хэлсэн. Зуухан дээр яваад очиход уух дэлбэрчихсэн үүдэн дээр гараад ирсэн, хана цуурч үүд нурсан, цонх нь хагарсан байдалтай Ганболдыг эмнэлэгт аваад орчихсон байсан, тухайн үед аюулгүй ажиллагааны заавар бичгээр өгөгдөөгүй...гэх мэдүүлэг/ 1-р хх-ийн 22/

Гэрч Г.Золбаярын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

Амараа ах бид гуравт хаанаас хий авч болохыг зааж байсан. Тэгтэл Нэг салбар хаалт болох крантнаас ус гоожиж байсан. Амараа ах бид хоёр тэрийг янзлах гээд Ганзоригийг хувинд явуулж янзалсан. Ус нь дийлдэхгүй болохоор Амараа ах Ганболдыг жанамаа түр хаачих гэж хэлээд явуулсан тэгээд 6-7 минут өнгөрсөн байх тэгтэл зуух дэлбэрчихлээ гэж сувилагч хэлсэн. Очиход зуух сууринаасаа гарч үүдэн дээр ирчихсэн галлагааны байрны хана далийж цуурч хагарсан Ганболдыг эмнэлэгт оруулчихсан байсан. Эрдэнэцэцэг эмч аман зааварчилгаа өгсөн ...гэх мэдүүлэг/1-хх-ийн 21/

Гэрч Э.Баттулгын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр гадаа цагдаагийн машинд сууж байхад их чимээ гарч эмнэлгийн уурын зуухнаас их утаа гарсан, тэгээд шууд яваад очиход дэлбэрчихсэн, зуух сууринаасаа гарч үүдэн дээр ирчихсэн, галлагааны байрны хана далийж цуурч цонх хагарсан, Ганболд галлагааны өрөөнөөс өөрөө мөлхөөд гараад ирчихсэн байсан. Тэгээд шууд эмнэлгийн хүлээн авахад оруулж өгсөн...гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 24/

Баянхонгор аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын 2015 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдрийн 01 дугаартай шинжээчийн

1.Зуухны ашиглалт, аюулгүй ажиллагаа, бүрэн бүтэн байдлыг хариуцагчийг тушаалаар томилоогүй нь “0,07 мпа-аас бага даралттай уурын ба 115С-аас доош температуртай ус халаах зуухыг төхөөрөмжлөх аюулгүй ашиглах дүрэмийн”-ийн 8.2 дахь

2. Зууханд гарсан аваар саатлыг бүртгэдэг, аваар саатал гарч буй шалтгааныг шинжлэн судалж тэдгээрийн арилгах арга хэмжээ аваагүй нь дүртийн 11.1 дэх

3.Зуух түүний бусад төхөөрөмжийн ашиглалт, аюулгүй ажиллагааны зааваргүй, ээлжийн ажиллагааны бүртгэлийн дэвтэргүй, ажлын байранд байрлуулаагүй нь дүрмийн 8.10 дахь

4.Зуухны машинч, засварчин, ажилчид сургалтанд хамрагдаж мэргэжлийн үнэмлэх аваагүй зэрэг дутагдал илэрсэн нь “...0,07 мПа-аас бага даралттай уурын ба 115С-аас доош температуртай ус халаах зуухыг төхөөрөмжлөх аюулгүй ашиглах дүрэмийн  8.6 дахь заалтыг тус тус зөрчиж байна...гэх дүгнэлт/1-р хх-ийн 31-32/

Шинжээч М.Мөнхбатын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

...Богд сумын Хүн эмнэлгийн нам даралтын дэлбэрсэн зууханд очиж үзлэг хийхэд уг зууханд хамгаалах хавхлага байгаагүй, хамгаалах хавхлага ажилласан тохиолдолд дэлбэрэлт үүсэхгүй...гэх мэдүүлэг/1-р хх-ийн 237/

Баянхонгор аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын 2015 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 02 дугаартай шинжээчийн

1.Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал эрүүл ахуйн тухай хуулийн 27, 28 дугаар зүйл, мөн хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1-д Хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангах, хөдөлмөрийн нөхцөлийг сайжруулах, хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, хянанлт тавих үүргийг аж ахуй нэгж байгууллагын захирал/эзэн/, ажил олгогч шууд хариуцна.

28 дугаар зүйлийн 28.1.4-д /Ажлын байранд учирч болзошгүй аюулыг илрүүлэх, тогтоох, үнэлэх, бууруулах зорилгоор эрсдэлийн үнэлгээ хийх/ гэсэн заалтуудыг хэрэгжүүлэгүй...гэх дүгнэлт/1-р хх-ийн 36-37/

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 587 дугаартай шинжээчийн

1.Д.Ганболдын биед нүүр, хүзүү, 2 чихний дэлбээ, 2 гуяны хэсгийг хамарсан 2Б зэргийн түлэгдэл гэмтлүүд үүссэн байна.

2. Дээрхи гэмтлүүд нь өндөр хэмийн буюу халууны үйлчлэлээр үүссэн байна.

3.Үүссэн гэмтлүүд нь 2014 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрийн ХЗС, ЭМС-н хамтарсан а216/422 тушаалын гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын заалтаар 3.1.17 заалтаар биеийн нийт гадаргуугийн 25 хувиас дээш талбайг хамарсан тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарах ба цаашид биеийн эрүүл мэнд болон хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөх эсэхийг одоогоор тогтоох боломжгүй..гэх дүгнэлт/1-р хх-ийн 41/

-Эрүүгийн хэрэг үүсгэх тогтоол / хх-ийн 1-2/, хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 5-6/, эд хөрөнгө битүүмжлэх тогтоол, тэмдэглэл/хх-11-13/  хохирогч Д.Ганболдын өвчний түүх/хх-ийн 42-60/, шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн хувийн байдлын талаарх Баянхонгор аймгийн Богд сумын Засаг даргын 2015.11.27-ны өдрийн 161 тоот тодорхойлолт/1-р хх-ийн 80/, иргэний үнэмлэхний хуулбар /1-р хх-ийн 82/, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /1-р хх-ийн 81/, шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн ажилд томилсон тушаал/1-р хх-ийн 83/, хохирогч Д.Ганболдыг ажилд авах тухай тушаал/1-р хх-ийн 89/, Барилга байгууламжийг ашиглалтанд оруулах тухай комиссын акт/1-р хх-ийн 90-94/, Богд сумын эмнэлгийн барилгад үзлэг хийсэн тухай хурлын тэмдэглэл/1-р хх-ийн 95-99/, Баянхонгр аймгийн Богд сумын Эрүүл мэндийн төвийн барилгын их засварын ажлыг гүйцэтгэх гэрээ/1-р хх-ийн 112-115/, Баянхонгор аймгийн Богд сумын Эрүүл мэндийн төвийн барилгын их засварын ажлыг гүйцэтгэхээр захиалагч гйүцэтгэгчийн хооронд байгуулсан гэрээ/1-р хх-ийн 116-119/ зэрэг хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

Дээрхи хэрэгт цугларч, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, хуулийн дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байх ба шүүгдэгчийн  сэжигтэн, яллагдагчаар болон хохирогч, гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 144, 146, 147 дугаар зүйлүүдэд заасан хуулийн шаардлага хангасан, нотлох баримтууд нь агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтаар хангалттай нотлогдож байх тул тус хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үзэв.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь Баянхонгор аймгийн Богд сумын 6-р багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагааг явуулдаг Богд сумын сум дундын эмнэлгийн уурын зуухны нам даралтын зуух 2015 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр дэлбэрч галч Д.Ганболд түлэгдэж бие махбодид хүнд зэргийн гэмтэл учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь

хохирогч Д.Ганболдын … зуух руу ороод Жанамаа унтраагаад, 2 крантаа хаачихаад үүд рүү эргэх гээд шатан дээр гарах үед маш хүчтэй дуу гараад зуух дэлбэрээд би зуухнаас яаж гарсанаа санахгүй...мэдүүлэг/1-р хх-ийн 16-17/,

гэрч Д.Амарсанаагийн…Очиход дэлбэрчихсэн утаа уур савсаж гарсан хана нь цуурсан, цонх хагарсан зуух нь хаалганы тэнд ирчихсэн харагдаж байсан. Эрдэнэцэцэг эмч 2015 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр аман зааварчилгаа өгсөн. Бичгээр тухайн үед өгөөгүй… мэдүүлэг/1-р хх-ийн 23/,

гэрч Г.Ганзоригийн …зуухан дээр яваад очиход уух дэлбэрчихсэн үүдэн дээр гараад ирцэн, хана цуурч үүд нурсан, цонх нь хагарсан байдалтай Ганболдыг эмнэлэгт аваад орчихсон байсан, тухайн үед аюулгүй ажиллагааны заавар бичгээр өгөгдөөгүй...мэдүүлэг/ 1-р хх-ийн 22/,

гэрч Г.Золбаярын... Ганболдыг эмнэлэгт оруулчихсан байсан. Эрдэнэцэцэг эмч аман зааварчилгаа өгсөн... мэдүүлэг/1-хх-ийн 21/,

гэрч Э.Баттулгын... Ганболд галлагааны өрөөнөөс өөрөө мөлхөөд гараад ирчихсэн байсан... мэдүүлэг/1-р хх-ийн 24/

Баянхонгор аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын 2015 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдрийн 01 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт/1-р хх-ийн 31-32/

Баянхонгор аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын 2015 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 02 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт/1-р хх-ийн 36-37/

Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 587 дугаартай шинжээчийн...Д.Ганболдын биед нүүр, хүзүү, 2 чихний дэлбээ, 2 гуяны хэсгийг хамарсан 2Б зэргийн түлэгдэл гэмтлүүд үүссэн байна...гэх дүгнэлт/1-р хх-ийн 41/ болон хавтаст хэрэгт  авагдсан бичгийн бусад нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Аймгийн прокурорын газраас шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгт холбогдох үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 138 дугаар зүйлийн 138.1-д зааснаар зүйлчилж яллагдагчаар татах тогтоол үйлдэж ирүүлсэн нь хуулийн зүйлчлэл тохирсон байх тул шүүхээс шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийг  хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн журмыг сахин хангуулах үүргээ биелүүлээгүйгээс хүний бие махбодид хүнд гэмтэл учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн  гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1-д зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, түүний хувийн байдал зэргийг харгалзан үзлээ.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэнээс хойш зургаан сарын хугацаа өнгөрсөн, шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэж болохгүй нөхцөл байдал илэрсэн байх тул Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1.1, 208 дугаар зүйлийн 208.1.1, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий анийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1-д зааснаар “хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан” үндэслэлээр хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх нь зүйтэй гэж дүгнэв.

Гэмт хэрэг гарах болсон шалтгаан, нөхцөл нь шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн ажилдаа анхаарал болгоомжгүй, хайхрамжгүй хандсан байдал нөлөөлжээ.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь “Цагдаагийн Ерөнхий газрын лавлагааны санд бүртгэгдээгүй” гэсэн ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /1-р хх-ийн 81/ тогтоогдсон болно.

Баянхонгор аймгийн Богд сумын засаг даргын 2015 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдрийн  49 дугаартай захирамжаар  шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийг тус сумын эрүүл мэндийн төвийн даргын үүрэг гүйцэтгэгчээр томилсон ба Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.2-д зааснаар ажил олгогч нь Баянхонгор аймгийн Богд сумын Засаг даргыг иргэний хариуцагчаар тогтоох үндэслэлтэй боловч 201505000353 тоот хэрэгт Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1-д зааснаар эрүүгийн хариуцлагад татах хугацаа өнгөрч, хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан, байцаан шийтгэх ажиллагааг гүйцэтгэх боломжгүй байх тул Х.Сайханжаргалыг иргэний хариуцагчаар  татсан тогтоолыг хүчингүй болгох нь зүйтэй гэж дүгнэв.

Өөрөөр хэлбэл ажилтанд хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан албан тушаалын дагуу хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэх явцад гэм буруутай үйлдэл /эс үйлдэхүй /-ээрээ бусдад учруулсан гэм хорыг хариуцагч түүнийг ажиллуулж байгаа ажил олгогч хүлээх бөгөөд Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.1-д зааснаар эрүүгийн хэрэгт иргэний хариуцагчаар Баянхонгор аймгийн Богд сумын Засаг даргыг татан оролцох боломжгүй тул хохирогч Д.Ганболд нь эмчилгээний зардлаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг хянан шйидвэрлэх журмаар шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг, Баянхонгор аймгийн Богд сумын Засаг дарга нарт холбогдуулан  нэхэмжлэл гаргах эрхтэй байна.

Тухайн хэргийн улмаас эд хөрөнгөд учруулсан гэм хорыг арилгах талаар баримт хэрэгт авагдаагүй, өөрөөр хэлбэл Унага трейд ХХК нь Баянхонгор аймгийн Богд сумын эмнэлэгт шинэ нам даралтын зуух тавьж, зуухны барилгыг өөрсдийн зардлаар барьж эд хөрөнгөнд учруулсан хохирлыг арилгасан /Иргэний хуулийн 500 дугаар зүйлийн 500.1-д ..байшин барилга бүтэн буюу хэсэгчлэн нурсны улмаас учирсан гэм хорыг тухайн барилгыг өмчлөгч буюу эзэмшигч хариуцна...” гэж заасан байх тул иргэний хариуцагч Ж.Төмөрбаатар, М.Дэлгэрдалай нараас төлбөр гаргуулах үндэслэлгүй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт улсын яллагч Д.Мөнх-Эрдэнэ нь Баянхонгор аймгийн Онцгой байдлын газрын Гамшгаас хамгаалах улсын хяналтын байцаагчийн 2016 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдрийн 01 дугаартай дүгнэлтийг нотлох баримтаас хасах тухай саналыг гаргасан, мөн шүүхийн шинжилгээний тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1-д заасан “...шинжилгээ хийлгэх тухай хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, прокурор, шүүхийн тогтоол, шүүгчийн захирамж, төрийн эрх бүхий байгууллагын хүсэлт байна...” гэж заасныг зөрчиж Баянхонгор аймгийн Онцгой байдлын газрын Гамшгаас хамгаалах улсын хяналтын байцаагч Ж.Батзолбоогийн гаргасан дүгнэлтийг шүүх үнэлэх боломжгүй байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогчийн өмгөөлөгч Ц.Мөнхтуулын гаргасан “...хохирогч Д.Ганболдод гэмт хэргийн улмаас хүнд хор уршиг учирсан тул зүйлчлэлийг хүндрүүлж, хэргийг мөрдөн байцаалтанд буцааж өгнө үү гэсэн ...” хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүй байна.

Учир нь гэмт хэргийн улмаас хохирогч Д.Ганболдын бие махбодид хүнд зэргийн гэмтэл учирсан болох нь Баянхонгор аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2015 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 587 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдож байх ба өөрөөр хэлбэл Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 138 дугаар зүйлийн 138.2-д “...хүнд хор уршиг...” учирсан бол хүндрүүлэх нөхцөл байдалд тооцохоор заасан бөгөөд хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдоогүй болно.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь хэрэг бүртгэлтийн шатанд эмчилгээний зардалд хэрэгт авагдсан баримтаар хохиролд 6.617.500 төгрөгийг төлсөн нь хохирогч, шүүгдэгч нарын мэдүүлгээр тогтоогдож байх бөгөөд хохирогч Д.Ганболд нь 27280170 төгрөгийг нэхэмжилсэн ба 11298360 төгрөгийн баримт нь нотлох баримтын шаардлагыг хангахгүй / хаанаас авсан нь тодорхой бус, эмийн нэр төрөл давхардсан, үнийн дүн засвартай / байх тул хэрэгсэхгүй болгож,  шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгээс 9981798 төгрөгийг гаргуулж  / Иргэний хуулийн 505 дугаар зүйлийн 505.1-д “...бусдын эрүүл мэндэд гэм хор учруулсан этгээд нь эрүүл мэндэд гэм хор учруулсантай холбогдон бүх зардлыг хохирогчид төлөх үүрэгтэй…” гэж зааснаар / хохирогч Д.Ганболдод олгож шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгээс 9981798 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Д.Ганболдод олгож шийдвэрлэсэн ба  эд хөрөнгө хурааж болзошгүй байдлыг хангах зорилгоор шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн өмчлөлийн 55.000.000 төгрөгийн үнэ бүхий 4 өрөө орон сууцыг битүүмжилсэн мөрдөн байцаагчийн тогтоолыг хэвээр үлдээж шйдвэрлэв.

Уг хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан Унага трейд ХХК-ний Богд сумын барилгын засварын ажил, хамтран ажиллах гэрээ, Богд сумын хүн эмнэлэгт хийсэн засварын тооцоо, Богд сумын хүн эмнэлэгт тавьсан халаалтын тогтооны бичмэл тайлбар, фото зураг, барилгын засварын ажлын төсөв зэрэг 8 хуудас баримтыг хэргийг хадгалах хугацаа дуустал үлдээх, шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг шийтгэх тогтоолд тус тус дурдаж шйидвэрлэх нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 13, 208 дугаар зүйлийн 208.1.1, 246, 248 дугаар зүйлийн 248.1.2, 283, 284, 286, 290 дүгээр зүйлийн 290.3, 294, 297 дугаар зүйлийн 297.1.1, 297.1.4, 298 дугаар зүйлүүдийг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч Боржигон овогт Цэрэн-Очирын Эрдэнэцэцэгийг хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн журмыг сахин хангуулах үүргээ биелүүлээгүйгээс хүний бие махбодид хүнд гэмтэл учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн  гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1.2, 208 дугаар зүйлийн 208.1.1-д зааснаар шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 72 дугаар зүйлийн 72.1.1- д зааснаар холбогдох хэргийг эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлсүгэй .

3.Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 297 дугаар зүйлийн 297.1.1-д зааснаар шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгээс 9981798 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Д.Ганболдод олгосугай.

4.Хохирогч Д.Ганболд нь цаашид гарах эмчилгээний зардлаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдсугай.

5.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.1-д зааснаар энэ хэрэгт Х.Сайханжаргалыг иргэний хариуцагчаар  татсан тогтоолыг хүчингүй болгосугай.

6.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 249 дүгээр зүйлийн 249.1, 297 дугаар зүйлийн 297.1.4-д зааснаар шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгт урьд авсан батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэжлүүлсүгэй.

7.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.1-д зааснаар шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгийн өмчлөлийн 55.000.000 төгрөгийн үнэ бүхий 4 өрөө орон сууцыг битүүмжилсэн мөрдөн байцаагчийн тогтоолыг хэвээр үлдээсүгэй.

8. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88 дугаар зүйлийн 88.1.7-д зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан Унага трейд ХХК-ийн Богд сумын барилгын засварын ажил, хамтран ажиллах гэрээ, Богд сумын хүн эмнэлэгт хийсэн засварын тооцоо, Богд сумын хүн эмнэлэгт тавьсан халаалтын тогтооны бичмэл тайлбар, фото зураг, барилгын засварын ажлын төсөв зэрэг 8 хуудас баримтыг хэрэгт нь уг хэргийг хадгалах хугацаа дуустал үлдээсүгэй.

9.Шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэг нь цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг дурдсугай.

10.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 299 дүгээр зүйлийн 299.3, 303 дугаар зүйлийн 303.1, 304 дүгээр зүйлийн 304.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хуулийн хүчинтэй болохыг дурьдаж, шийтгэх тогтоолд давж  заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрх бүхий этгээд тогтоолыг гардаж авснаас хойш 14 хоногийн дотор Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд  давж  заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй  болохыг дурдсугай.

11.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 306 дугаар зүйлийн 306.1 дэх хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл шүүгдэгч Ц.Эрдэнэцэцэгт авсан батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ч.БАЙГАЛМАА