2022           06          16                                      2022/ШЦТ/122                      

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сүхбаатар аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч С.Насанбуян даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Энхсаруул,

Улсын яллагч М.Сумъяа,

Хохирогч *******/цахимаар/

Шүүгдэгч *******, түүний өмгөөлөгч ******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны Б танхимд нээлттэй явуулсан эрүүгийн шүүх хуралдаанаар Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор М.Сумъяагаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдсэн *******т холбогдох 2130003450172 дугаартай эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлснийг 2022 оны 06 дугаар сарын 13-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын талаар:

 

Монгол Улсын иргэн, 1996 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн суманд төрсөн, 27 настай, эрэгтэй, яс үндэс халх, дээд боловсролтой, эдийн засагч мэргэжилтэй, Хилийн цэргийн 0186-р ангид заставын орлогч ажилтай, ам бүл 3, эхнэр, хүүхдийн хамт Сүхбаатар аймгийн сумын 5 дугаар баг, Билүүтийн задгай тоотод оршин суух,

урьд ******* дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдрийн 883 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 500.000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэгдсэн, *******, РД:*******,

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтээр/:

 

Шүүгдэгч ******* нь 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны 22 цагийн үед Сүхбаатар аймгийн сумын 2 дугаар баг 206 тоотод ******* /Кюүн/ пабд ******* рүү караокены удирдлага авч шидэж, баруун мөр лүү онож, толгой руу гараараа 2-3 удаа цохисон, 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний орой Улаанбаатар хот, ******* дүүргийн нутаг дэвсгэр, Улиастайн гүүрний ойролцоо *******ийг хардаж толгой руу гараараа олон удаа цохиж унагаан хавирга, хөл рүү нь өшиглөсөн, 2021 оны 10 дугаар сарын дундуур Сүхбаатар аймгийн сумын нутаг дэвсгэрт гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүн болох хамтран амьдрагч *******ийг зодож, харгис хэрцгий харьцаж, догшин авирлаж гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудын хүсэлтээр хавтаст хэрэгт цугларсан дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

 

- Шүүгдэгч ******* шүүх хуралдаанд мэдүүлэхдээ: Өмнө нь мэдүүлэг өгсөн байгаа. Тэрнээсээ зөрөх юм байхгүй. Бид 2021 оны 04 сард танилцаж, 2022 оны 01 сар хүртэл хамт амьдарсан. *******д гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэнээ хүлээн зөвшөөрч байна. Хохиролд 5.000.000 төгрөг өгсөн. Энэ баримтууд нь байгаа.

*******тэй танилцаад, 20 сая төгрөг зээлээд тэрнээсээ болоод муудсан. Тэрийгээ авах гээд нилээдгүй хугацаа өнгөрсөн. 3-4 сар болсон.  Тэгээд ******* хөлөө хугалаад тэгээд *******ийг эмнэлэгт Сүхбаатар аймгийн эмнэлэгт, Улаанбаатар хотод очиж мөн сахисан. Ингээд 5-6 сар бол өнгөрсөн. *******д гар хүрсэн шалтгаан нь бол яахав өмнө нь уулздаг байсан залуутайгаа явж байгаад надад баригдсан. Энэ бол ******* дүүрэгт болсон гээд байгаа хэрэг нь юм. суманд болсон гэх хэрэг нь өөр хүмүүстэй явж байгаад баригдаад ийм юм болсон байгаа. Насанд хүрээгүй хүүхэдтэй унтаж хэвтсэн зүйл бол байхгүй. Гэрт нь бол аваачсан. Би ядраад унтчихсан байсан. Тэр охин болохоор орны хажууд байсан сандал дээр унтсан байсан. Би бол *******д хэлсэн байхгүй юу. Чи юмны учир ойлгоогүй байж ингэж болохгүй ээ гэж хэлсэн. Тэгсэн чинь сургууль дээр нь очиж уулзаад чи манай гэрээс хулгай хийсэн байна, цагдаад хэлнэ энээ тэрээ гэсээр байгаад надтай унтаж хэвтсэн болгосон. Тэрүүгээрээ бичлэг хийсэн байсан. Би бол чи юм ойлгоогүй байж ийм юм битгий хэлээд бай гэж л хэлсэн. Зодсон цохисон асуудал дээр бол Сүхбаатар аймаг энэ хоёрын хооронд тээвэрт явдаг байсан. Би бол энэ хоёрын хооронд явахдаа тайван явах зүйл байдаггүй. Дандаа түгшүүртэй явдаг байсан.

Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Уучлалт гуйгаагүй гээд байна. Зөндөө ярьсан. Мессежээр хүртэл уучлалт гуйсан байгаа. Одоо ч мессеж нь байгаа. Шүүхээс хохирол төлбөр гаргуулах бол бүрэн төлж барагдуулах боломжтой байгаа. Прокурортой тохирсон эрүүгийн хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрч байгаа...гэв.

 

- Хохирогч ******* шүүх хуралдаанд мэдүүлэхдээ: Миний нэхэмжилсэн мөнгөнөөс 2.500.000 төгрөг, 500.000 төгрөг гээд 3.000.000 төгрөгийг надаас түр зээлье гээд авсан байсан юм. Тэгэхэд нь би өгч байсан юм. Гэтэл 6.000.000 төгрөгөөс тэр 2.500.000 төгрөгийг өгсөн мэтээр ингэж байгаа байхгүй юу. 1-рт.  Тэр дансны хуулгууд надад байна. 2-рт надад гар хүрэх болсон шалтгаан нь гадны хүнээс шалтгаалсан мэтээр ярьж байна. Тэрийг нь би гайхаж байна. Би энэ талаар нь цагдаа нарт ч хэлээгүй байсан юм. Өөрийг нь ийм юм ярьж байгаа бол хэлье ээ. Манай гэр сумын 2-р баг, Бяруутын 206 тоотод 2021 оны 11 сарын 06-ны өдөр насанд хүрээгүй хүүхэд авчирч унтсан байсан. Манай харуул хамгаалалтынхан бүгд мэдэж байгаа. Өдий хүртэл надаас уучлалт гуйгаагүй явж байгаа. Би ын толгойд нэг удаа ч гар хүрч байгаагүй. Нэг удаа ч далайж үзэж байгаагүй. Би толгой руу нь нэг удаа ч нясалж үзэж байгаагүй. Миний нэхэмжилж байгаа зүйл бол маш энгийн. Дэлгэрэнгүй бүх зүйлээ бол нэхэмжлээгүй. 1-рт энэ хүнийг эхлээд харъя гэж бодсон юм. Эхний удаа ойлгомжтой би өөрийнхөө зээл юм хумаа хаасан зүйлээ л нэхэмжилсэн байгаа. Нэхэмжлэлээ тодорхой бичсэн байгаа. 2-рт гэхээр 07 сард намайг зодсон гээд байгаа асуудал нь болохоор би том тэрэгтэй найзтайгаа уулзаад зогсож байсан чинь согтуу ирээд намайг зодсон. Зодох зодохдоо нилээн зодсон. Дүү нар нь байсан. Наадах чинь согтуу машин барьж яваад би бүр замд дээр машинаасаа үсэрч буусан. Би хөлөө хугалчихсан байсан шүү дээ. Тэгээд би сайн алхаж чаддаггүй байсан хирнээ би зам дээр гүйгээд, намайг авраач гээд гүйгээд байсан. Тэгсэн эмэгтэй аймаар олон хүмүүс ирээд чи яахаараа ингээд явж байдаг юм бэ? гээд цагдаа нэг хэсэг ирэхгүй байж байснаа цагдаа ирсэн. Тэгээд бид нар Улиастайн цагдаагийн газар очсон.  Тэгээд эмч нар үзээд эмч нар хавирга чинь гэмтсэн байна. Нүүр ам чинь ингэсэн байна гэж байсан. Цагдаа нар хүртэл чи ямар аймаар гэмтсэн юм бэ гээд байсан. Тэгсэн намайг явъя гээд байсан. Тэгээд би цагдаа нарт худал мэдүүлэг өгөөд тэгээд л явж байсан шүү дээ. Маргааш нь 2 цагдаа намайг дуудаад чи ийм аймаар зодуулчхаад, чи ингээд байхдаа яадаг юм бэ гээд байсан. Чи ийм аймаар зодуулчхаад чамайг гараад энэ хүн чинь дарамтлаад байдаг юм уу гээд байсан. Тэгээд худал мэдүүлэг өгүүлээд 100000 төгрөгөөр торгуулаад л салсан. Тэрүүгээрээ би дараа дараачийн зодуулах байр сууриа тавьсан юм болов уу гэж бодож байна. Одоо энэ үүднээс харахад. Тэр үед нь арга хэмжээг нь авсан бол өдийд ийм байдалд орохгүй байсан байх гэж бодож байна. Одоо би удахгүй Монгол руугаа буцна. Би суманд бизнес эрхэлнэ гээд 2-3  жил төлөвлөж байсан. *******ыг би юу ярих юм болоо гэж бодож энэ шүүх хуралдаанд оролцоно гэж ингэж оролцож байна. нэг удаа ч болтугай миний буруу намайг уучлаарай гэсэн бол би магадгүй бүх зүйлийг дуусгаад угаасаа би 4-5 жил суралцах учраас тай уулзахгүй явчих байсан юм. Би гомдолтой байна. Би удахгүй Монголд очно. Миний энэ гомдол санал тууштай явж чадахгүй бол зохих шатанд нь гомдлоо гаргана. Ер нь бол гомдолтой л гэж үзэж байна. Өмгөөлөгч авъя. Өмгөөлөгчтэйгөө ярилцъя. Энэ хүн өмгөөлөгчтэй оролцож байна. Тиймээс би өмгөөлөгчгүй байгаа учраас бас сайн тунгааж бодож чадахгүй байна гэв.

 

2130003450172 дугаартай эрүүгийн хэргийн баримтаас:

 

-Шүүгдэгч ******* мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн: Миний бие 2021 оны 04 дүгээр сард корона вирус гээд хөл хорио тогтоохоор нь Сүхбаатар аймгийн суманд гэртээ очсон юм. 2021 оны эхээр ******* гэх хүнтэй танилцаад 2021 оны 07 сар хүртэл дотно харилцаатай болсон. Тэр үед ******* явганаас ойчиж хөлөө хугалаад суманд ирж *******ийг 10 хоног эмнэлэгт сахисан. Улаанбаатар хотод дахин хагалгаанд ороход мөн 10 гаруй хоног сахисан. Бид хоёр Улаанбаатар хотод *******ийн эгчийн гэрт нь сар гаран *******ийг эмчилж хамт амьдраад хөл нь гайгүй болохоор нь Сүхбаатар аймгийн суманд хамт ирээд *******ийн гэрт буюу пабийнх нь доор хамт амьдарч байсан. 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны үед *******ийн пабад ******* түүний найзуудаа би архи ууж байсан чинь ******* согтчихоод дахиад архи ууна гээд байхаар нь би одоо согтсон байна болио гэсэн чинь чиний юмнаас уугаагүй гэсэн утгатай юм яриад өөдөөс хундагатай архи цацахаар нь би караокены удирдлага аваад ******* рүү шидсэн чинь баруун бугалга нь хөхөрчихсөн, харин удирдлага нь эвдрээгүй.

2021 оны 09 дүгээр сард ******* бид хоёр Улаанбаатар хотод хамт машин авахаар очоод байж байхдаа авч чадаагүй. Би *******ийн эгчийн машиныг унаад ******* өөрийнхөө машиныг унаад Улаанбаатар хотод байх гэр лүү цуваад явж байсан чинь гэнэт ******* алга болохоор нь түрүүлж яваад гэрийн үүдэнд хүлээж байгаа байх гэж бодсон чинь гэрт ирээгүй байсан. Тэгэхээр нь утас руу нь залгасан чинь миний утсыг блоклоод алга болсон. Тэр орой нь хүнээр хаана байна Сэлэнгээс тосоод аваач авчирсан унаа нь буцах гээд байна байгаа хүргээд өгье гэж яриулсан чинь Хонхорт байна тэгье гэхээр нь очсон чинь Нямрагчаа гэх залуугийн хамт байхаар нь би уурлаад Нямрагчаатай нь зууралдаж байсан чинь голоор ******* орж ирээд түлхэгдэж ойчоод гар, хөлөө зулгалсан. Өмнө нь уулздаг байсан залуутайгаа хамт байхаар нь уур хүрээд *******ийг толгой руу нь ганц нэг алгадаад, гар луу нь мөн цохиод аваад явах гэсэн чинь машинд суухгүй болохоор нь гуя руу нь нэг өшиглөсөн. Тэгсэн чинь ******* зам дээрээс цагдаад мэдэгдээд маргааш цагдаа дээр очоод ******* бид хоёр найз байгаа юм гэж худал хэлээд намайг 100.000 төгрөгөөр торгосон. Тэр орой нь Улаанбаатарын манай гэрт ******* Хонхорт байхдаа хугархай хөл рүү нь санамсаргүй өшиглөснөөс болж өвдсөн юм уу утсан дээрээ хөлийнхөө зургийг аваад хэвтээд байсан. Тэгсэн чинь гэнэт гаднаас цагдаа гэнэт хаалга тогшиж орж ирээд гараад ир гэхээр нь гараад уулзсан чинь ямар асуудал гаргаад байгаа талаар асуухаар нь ямар нэг асуудал болоогүй гэсэн чинь ******* гэдэг хүний эгч нь яриад байна манай дүүг зодоод байна гэж дуудлага өгсөн гэж хэлээд намайг гадаа үлдээгээд цагдаа дотогш орж *******тэй уулзаад дагуулаад гарч аваад явсан. Миний хувьд тэр өдөр зодож цохисон зүйл байхгүй, эгч рүүгээ явна гэхээр нь хазганачхаад хөл, гар нь хөхөрчхөөд хэнд муугаа үзүүлэх гэж явах гээд байгаа юм гэж хэлж байсан.  Дараа нь Сүхбаатар аймагт байхдаа ******* нь сумаас Баруун-урт суманд ирчхээд эргэж очихгүй худлаа яриад аймагт хүмүүстэй шоудаад байсан болохоор нь уурлаад сумын төвд байх Сүрэнчимэгийн гэрт *******д гар хүрсэн асуудал байгаа. 2021 оны 11 дүгээр сарын үед ******* рүү дулаан граж гэсэн хүн залгаад юу хийж байна хонгор минь гэж ярихаар нь хэн юм гэж асуусан чинь хэлэхгүй нуугаад байхаар нь гар утсыг нь булааж аваад толгой руу нь нэг удаа цохисон. ******* утасныхаа кодыг хэлэхгүй элдэв, чат, мессеж ирээд байхаар нь утсыг авч явж байсан. Харин ******* өөрөө гэрийн хаалга араас түгжих согтуу хүн орж ирээд айлгаж ичээнэ, эсвэл архи дарс нэхээд байдаг юм гэхээр нь 2-3 удаа араас нь түгжиж байсан. 2021 оны 12 дугаар сард *******ийн пабад 2 найзтайгаа сууж байсан чинь мөнгө төгрөгөө өгсөн юм уу гээд уурлаад байхаар нь Пабаас нь нэг шил архи авч гараад найзындаа орж уучхаад буцаад *******ийн паб руу орж амрах гээд ирсэн чинь ******* хөшигнийхөө завсраар хараад хаалга тавихгүй болохоор нь хөлөөрөө хаалгыг нь өшиглөөд доод талынх нь хэсгийн хуванцар мултраад цөмрөх үед ******* хаагаа нээж өгсөн. Тэгэхээр нь яагаад хаалгаа нээдэггүй юм гээд толгой руу нь нэг удаа алгадсан чинь галч нь *******ийг өмөөрөөд намайг цохихоор нь өөдөөс нь цохих гэсэн чинь зугтаачихсан. Тэгээд *******ийг хайсан чинь байхгүй байхаар нь Пабдаа ороод нуугдчихлаа гэж бодоод хаалганы хажуу талын жижиг цонхыг нь хагалсан чинь ******* гаднаас цагдаа дагуулаад ирсэн. Маргааш нь цонх хаалгыг нь засварласан.  2022 оны 02 дугаар сард суманд байхдаа *******ийн пабыг хаасан хойно нь 01 цагийн үед очсон чинь нэг хүн пабынх нь үүднээс гараад гүйчихээр нь ороод хэн байсан талаар асуусан чинь хэлэхгүй байхаар нь ширээнийх нь булангаас өшиглөсөн тэр үед Шүрэнчимэг чи пизда минь яахаараа ширээ өшиглөдөг юм хамт архи ууя гээд байхаар нь хамт суусан тэгээд нэг шил архи талдаа орж байх үед Шүрэнчимэг, ******* нар хоёр биеэ алгадаад байхаар нь боль гэж хэлсэн чинь үгэнд орохгүй болохоор нь *******ийг 2 удаа цохисон ийм л болсон асуудал болсон...” гэх мэдүүлэг /хх-114-117/

 

-Хохирогч *******ийн: ******* бид хоёр 2021 оны 04 дүгээр сараас 2021 оны 11 дүгээр сар хүртэл 7 сарын хугацаанд хамтран амьдарч байсан. Бид гэрлэлтээ батлуулаагүй. Бид хоёр дундаасаа хүүхэдгүй. ******* нь хамтран амьдрах хугацаандаа намайг удаа дараа цохиж зодож байсан. 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны үед /өдрийг нь сайн санахгүй байна/ Сүхбаатар аймгийн сумын 2 дугаар баг 206 тоотод байх миний ажиллуулдаг ******* нэртэй Паб-д 22 цагийн үед найз , түүний нөхөр Ганболд нарын хамт архи ууж байхад гаднаас орж ирээд над руу караокены удирдлага авч шидээд миний баруун мөр лүү онож хөхөрсөн. Тэгээд толгой руу гараараа 2-3 удаа цохисон. Тэгэхээр нь би уурлаад ширээн дээр байсан шилэн стаканыг аваад шал руу шидэж хагалахад манай найз болиулсан. Тухайн үед манай пабд , Ганболд, бид нараас өөр хүн байгаагүй. Тухайн үедээ анх удаа ийм зан гаргасан болохоор өөрсдийнхөө хүрээнд нуугаад үлдсэн.

Тэрнээс хойш 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний орой намайг Улаанбаатар хотод байхад манай ******* пабд ажилладаг Энхсүх гэх залуу сумаас яриад “яаралтай бичиг баримт байгаа юм, та хүнээс аваад руу унаанд хийж өгөөд явуулчих” гээд утасны дугаар өгсөн. Би шөнө 00 цагийн үед тэр утас руу залгаж бичгийг нь авах гээд хаягаа зааж өгч дуудчихаад сум руу явах гэж байсан Нямрагчаа гэх хүнд өгөх гээд Улиастайн гүүрний ойролцоо хүлээгээд машинд нь сууж байсан. Тэгсэн удалгүй ******* Б.Жавхлантамир, жижиг Тамираа, Лууяа гэх хүмүүстэй хамт согтуу ирээд намайг Нямрагчаа гэх хүнтэй хардаад үгийн зөрүүгүй намайг харааж доромжилж байснаа Нямрагчаа гэх хүнтэй маргалдаад Нямрагчаа явчихсан. Тэгээд намайг толгой руу гараараа олон удаа цохисон, унагааж байгаад хавирга руу 10 орчим удаа өшиглөсөн. Мөн миний үснээс зулгаагаад газар чирэхэд миний 2 хөлийн өвдөг шалбарсан. Тухайн үед миний баруун хөл хугарчихсан байсан. Гэтэл миний хугарсан хөлийг өшиглөөд “наад хөлийг чинь нэмээд хугалчихъя, алхаж явахыг чинь харна аа” гэж ярьж байсан. Намайг бүтэн цагийн турш замын хажууд зодсон. Тухайн үед хажууд байсан хүмүүсээс нэг нь ч намайг өмөөрч ыг болиулаагүй, ингээд үхэх юм байна гэж бодож байсан. Би зам руу гүйж очоод машин зогсоогоод цагдаа дуудаж өгөхийг хүсэж, амь гарсан. Тэгээд цагдаагийн байгууллагаас ирээд ыг авч явсан. Тухайн үед согтууруулах ундаа хэрэглэсэн байсан болохоор би саатуулах байлгүй гэж бодож байсан саатуулалгүй, надтай хамт явуулсан. Тэндээсээ гэрт очоод намайг унтуулахгүй, намайг заавал өөрийнхөө хажууд унтахыг шаардаж, Нямрагчаа та 2 юу хийсэн, бос, суу гэх мэтээр үүрийн 06 цаг хүртэл дарамтлуулж байгаад арай гэж унтсан. Ингэж унтаад үдийн өмнө 11 цагийн үед босоход миний бие эвгүй, хамаг бие хөхөрсөн, толгой эргээд байсан. өөрийн хамаатан дүү нараа дуудаад дэлгүүрээр явуулж хувцас сонгуулж авсан. Энэ хувцас авах болсон шалтгаан нь урьд өдөр нь зодуулсан Нямрагчаа Сүхбаатар аймгийн цагдаагийн газар өргөдөл өгсөн гэж дуулаад цэвэрхэн хувцас авч байгаа үйлдэл, өөрөө гэртээ намайг манаж байсан. Тэгээд би ер нь аас айгаад байсан болохоор хамаатан Б.Батмөнх эгчийндээ очлоо, чамтай хамт баймааргүй байна гэхэд, чи ийм байдалтай хаашаа явж, хэний мууг үзэх гээд байгаа юм, чамайг гаргахгүй, хаашаа ч явуулахгүй гэсэн. Тэгээд өөрөө дэлгүүр нэг удаа гарч явахдаа намайг араас цоожлоод явсан. Тэр үедээ миний утсыг хураагаад авчихсан байсан. Тэгж байгаад үдийн үед өөрөө унтахаар нь утсаа сэм аваад нойлд орж нууцаар Б.Батмөнх эгч рүү “эгчээ намайг ирээд ав, гэрээс гаргахгүй, зодоод байна, хариу хэрэггүй” гэсэн мессеж бичиж явуулаад буцааж утсаа хажууд нь тавьж орхисон. Тэгсэн орой 22 цагийн үед цагдаагийн 1 алба хаагч гэр рүү ирээд ыг авч гараад, буцаж нөгөө цагдаа ганцаараа орж ирээд надтай уулзсан. Тэр цагдаа ярихдаа танай эгч дуудлага өгсөн, дуудлагын дагуу ирлээ, өнөөдөр болсон зүйлээ хэлж ярина уу гээд мэдүүлэг авсан. Тэгээд би урьд өдөр нь цагдаа саатуулаагүй болохоор аас айгаад ямар ч байсан эндээс гаръя, мэдүүлгийг дараа хэлтэс дээр очиж байгаад өгье гэж учирлаад гуйхад намайг уг цагдаа нар эгчид хүлээлгэж өгсөн. ыг гэрт нь үлдээсэн. Маргааш нь миний өөрийн зарах гэж байсан приус-41 машин тэдний гэрийн гадаа байхад хүн авахаар болоод эгчээр хүргүүлж, эгч аас дахиж гар хүрэхгүй гэсэн ам аваад намайг тай үлдээгээд явсан. Эгчийг явсны дараа цагдаагаас над руу ирж мэдүүлэг өг, ирэхдээ нөхөртэйгөө хамт ирээрэй гэж дуудсан. Ингээд цагдаа руу явж байх замдаа намайг худал мэдүүлэг болох “намайг өөрөө явганаас оочих үед гараас татаж босох явцдаа санаандгүй цохиж миний нүд болон хавиргыг гэмтээсэн” гэж мэдүүлэхийг шаардсан. Би хэлснийх нь дагуу мэдүүлэг өгсөн. Тэгсэн нөгөө асуусан байцаагч намайг худал яриад бай? Чи цохиж зодсон байна гээд ыг өрөөнөөсөө гарахыг шаардаж гаргаад, чамайг цохисон биз дээ гэж надаас асуухаар нь би аас айгаад шаардсаных нь дагуу гэх огт танихгүй хүнтэй маргалдаж байгаад санамсаргүй байдлаар цохиулсан, гэмтэл үүсгээгүй, би уучилсан, гомдолгүй, хөнгөвчилсөн шугамаар шийдүүлэх хүсэлтэй” гэсэн утгатай мэдүүлэг өгсөн. 

Тэрнээс хойш 2021 оны 10 дугаар сарын дунд үеэр суманд Дарьганга зочид буудалд бид хоёр байхдаа ээжээс нь болж маргалдаад би буудлаас хувцсаа авч гараад буудал хайгаад олоогүй. Тэгээд би найз Шижирээ гэх хүнийг машинтай нь дуудаад ганц нэг пиво уусан. Ингэж сууж байхад Шижирээ намайг тай эвлэр гээд байсан. Тэгээд бид 2 нэрийг нь мэдэхгүй байна төвд нэг караокед орж суугаад бид хоёрыг эвлэрүүлэх гээд Шижирээ утсаар дуудсан гаднаас орж ирээд намайг шууд толгой руу 2-3 удаа цохисон. Энэ үед Шижирээ салгасан. Үүнийг бас цагдаад хэлээгүй.

Тэрнээс хойш би сумаас сум руу өөрийнхөө Приус-30 машинтай найз Сүрэнчимэгийн хамт шөнө 23 цагийн үед гарсан. сум хол 220 км-т байдаг болохоор замдаа ядраад замын голд унтаж амраад өглөө 11 цагийн үед суманд орж ирээд тай уулзаж чадахгүй айгаад Сүрэнчимэгийнд байвал хүмүүсийн хажууд зодохгүй байлгүй гэж бодоод байж байтал гаднаас орж ирээд шууд миний толгой руу 3-4 удаа цохиод, гар машинд суу гэсэн. Тэгээд би машинд суух гээд босоод явж байхад араас толгой руу 2-3 удаа цохисон. Машинд суугаад намайг шөнөжин хаагуур яваад янхандаад байгаа юм гэж хэл амаар доромжилсон. Уг би эмэгтэй найз болох Сүрэнчимэгтэй хоёулхнаа явж ирсэн. Үүнийг бас цагдаад хэлээгүй, хэлчихвэл яах бол гэж айгаад байдаг.

Тэрнээс хойш 2021 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр цас орохоор нь гадаах нүүрсээ хучих санаатай ыг гаднаас дуудаж ирүүлээд нүүрсээ хучуулчхаад байхад миний утсанд найз Тулга гэж хүнээс дуудлага ирсэн. Намайг утас дуугарах бүрд хэн ч байсан хамаагүй /найз нөхөд, гэр бүл/ чанга яригч дээр нь тавиулж байж яриулдаг. Тулга ярихдаа юу байна хонгор минь, сумандаа байгаа юу, танай сумын цагдаа хэн байна гэх зүйлүүдийг надаас асуугаад утсаа таслахад хардаад миний утсаар толгой руу 2-3 удаа цохисон. Ингээд надаас Тулга гэж хүний талаарх мэдээллийг 1 цаг гаран асууж байцаасан. Уг нь Тулга гэж хүн нь надтай зүгээр энгийн найз нөхдийн холбоотой хүн байгаа. Ингээд миний утас, машины түлхүүрийг авч яваад үүрээр 07 цагийн үед согтуу гэрт буцаж ирээд миний утсыг өгөхдөө “чи гэртээ дөнгөж ирсэн юм уу, худлаа гэвэл машины чинь мотор халуун байгаа даа” гэж хардаад байсан. Би өөдөөс нь чи машины түлхүүр авч явсан биз дээ гэхэд дуугүй болсон. Ер нь утас байнга шалгана, хүн залгах бүрд чанга яриан дээр тавиулна, нүүр будаж, хувцас солиулах дургүй, үйлчлүүлэгч нартай инээж харьцвал хардана, фейсбүүк дээр байсан эрэгтэй хүмүүсийг блок хийх, өөрөө суманд байх үедээ орой 22 цагаас хойш намайг гэрээс гаргахгүй араас байнга цоожлоод гэр рүүгээ явдаг. Үүнийг бас л өөрөөс нь айгаад цагдаад хэлээгүй. Би ер нь 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний өдөр би тэгж аймар зодуулчхаад анх очиход цагдаа байгууллага саатуулаагүй явуулсан, тэрнээс болж би ын шахалтаар худал мэдүүлэг өгч байсан болохоор цагдаад хэлж арга хэмжээ авахгүй бол дараа нь яах бол гэж айгаад дуудаж чаддаггүй.

2021 оны 12 дугаар сарын эхээр байх өдрийг нь сайн санахгүй байгаа, шөнө нь дээд давхарт пабд найзуудтайгаа архи ууж байсан. Би архи уухаа боль гэхэд найз Ганбат, Арвижих нарын хамт гараад явсан. Дараагаар нь 00 цагийн үед согтуу орж ирэхээр нь би хаалгаа дотроос нь түлхүүрээр цоожилсон чинь вакум хаалганы доод талыг өшиглөж эвдэж орж ирээд “чи хэнтэй утсаар ярьж байсан юм бэ?, утасныхаа кодыг гарга” гээд миний утсаар миний толгой руу цохиод миний утсыг хана руу шидээд намайг үсдээд баруун гуя хөлөөрөө өшиглөсөн. Тэгэхэд манай хажуу талын өрөөнд амьдарч байсан манай галч Чөдөрөө, Хүрэлгарьд нар орж ирээд “чи эмэгтэй хүнийг ингэж зодож болохгүй” гэхэд Хүрэлгарьдыг гараараа 1 удаа цохиход Хүрэлгарьд зөрүүлж ыг 1 удаа цохиод гараад зугтаачихсан. Хүрэлгарьдын араас гарахаар нь би дагаад гартал намайг хөл рүү өшиглөөд толгой руу цохихоор нь би гараад эмнэлэг рүү зугтсан. Эмнэлэгт тэр өдрийн ээлжийн сувилагч Дөлгөөн гэх эмэгтэй байсан. Дөлгөөний утаснаас цагдаагийн байгууллага руу залгасан. Тухайн үед цагдаагийн алба хаагчидтай хамт гэр лүүгээ очиход нь караокены өрөөний цонхыг хагалаад зогсож байсан. Цагдаагийн алба хаагч ын үйлдлийг таслан зогсоогоод гэр лүү ороход гэрийн шал цус болчихсон байсан. Энэ юун цус вэ гээд Чөдөрөө, Золзаяа нараас асуухад “ хайчаар гараа хатгаад цус гаргачихсан” гэж хэлж байсан. Тэгээд цагдаагийн алба хаагчдын хажууд намайг өөр хүнтэй явалдсан гэх мэтээр худлаа яриад, би *******ийг зодоогүй гээд байсан. Тэгээд цагдаагийн алба хаагчид ыг гэрт нь хүргэж өгөөд аав ээжид нь хүлээлгэж өгсөн.

 2022 оны 02 дугаар сарын 28-ны орой би ажлаа тараад ******* нэртэй пабд байсан хүмүүсийг гаргачхаад галч Чөдөрөө ахыг хүлээгээд хаалгаа цоожлуулах гээд паб дотор Сүрэнчимэгтэй хамт сууж байтал гаднаас согтуу орж ирээд “хэнийг нуусан юм?, чи хэнтэй байсан” гээд хүн хайгаад байсан. Тэгээд ширээ өшиглөөд би архи ууна чи хажууд байж бай гээд байтал гаднаас Өсөхбаяр гэх залуу пабд юмаа мартчихсан байна гээд орж иртэл Өсөхбаярыг толгой нүүр лүү нь олон удаа цохисон. Энэ үед гаднаас Чөдөрөө ах орж ирсэн. Тэгээд би болиулах гээд нэхээд байсан архийг нь өгсөн. Гэтэл Сүрэнчимэг, Өсөхбаяр бид 3-тай хамт архи ууна гээд намайг суу гээд байсан. Тэгээд бид нар сууж байгаад би гэр лүүгээ орох гээд Чөдөрөө ахыг миний гадуур хувцсыг аваад ир гээд ширээнээс босоход миний үсдээд буцаагаад суулгаад байсан. Сүүлд нь босоход миний нүүр лүү 2 удаа хүчтэй алгадсан. Тэгээд дахиж архи ууна гээд 1 шил архи аваад доод давхарт байх гэр лүү орсон. Тэнд ороод ч намайг толгой руу цохиж зодоод байсан. Өглөө нь босоход миний толгой энд тэндээ хавдчихсан байхаар нь би эмнэлгийн байгууллагад хандаж тодорхойлолт гаргуулсан Цагдаа руу очих замдаа чи одоо миний эсрэг мэдүүлэг өгөх юм бол би шоронд явна, үнэнээр нь өгөөд үзээрэй, манай ар гэрийнхэн чамайг зүгээр байлгахгүй шүү гээд байсан болохоор би айсандаа мэдүүлгээ хэлснээр нь өгсөн. Би амиа хорлох оролдлого хийж байгаагүй. Би эрүүл мэндийн шалтгаанаар 11 төрлийн эм тариа хэрэглэдэг. Улаанбаатар хотод байхдаа т зодуулсныхаа дараа маш их айж, бүх эмээ хольж уугаад амиа хорлочихмоор санагдаж байсан. ******* урьд өмнө нь гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн гэж хуулийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг нь сайн мэдэхгүй. Надтай хамт амьдарч байх хугацаандаа бол гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн гэж хуулийн хариуцлага хүлээж байгаагүй. Миний хамаатны эгч Ц.Амаржаргал, Батмөнх, найз Сүрэнчимэг, Өсөхбаяр, Золжаргал, Шижир, , Өсөхбаяр, Чөдөрөө, Хүрэлгарьд, Золзаяа, Дөлгөөн нар намайг гэр бүлийн хүчирхийлэлд өртөж байсан талаар мэдэж байгаа. Бид 2 дундаасаа хүүхэдгүй. Би 9 настай хүүтэй. Миний хүү бид 2-той хамт байдаггүй. ******* нь миний хүүгийн эсрэг ямар нэгэн хүчирхийллийн шинжтэй үйлдэл гаргаж байгаагүй. Би Шүүх эмнэлэгт үзүүлнэ. ******* нь 2022 оны 12 дугаар сарын эхээр намайг зодохдоо гэрийн вакум хаалгыг өшиглөж хагалсан, iphone 12 pro max маркийн гар утсыг шидэж арын шилийг нь хагалж камерыг нь эвдсэн. Караокены вакум цонх, караокены удирдлага зэргийг эвдсэн. Би эдгээр зүйлсийг үнэлгээний байгууллагаар үнэлүүлж гарсан зардлыг нэхэмжилнэ. Надад өөр нэмж ярих зүйл байхгүй. Миний хэлсэн зүйлс бүгд үнэн...” гэх мэдүүлэг /хх-20-24/,

 

-Гэрч *******: Би *******, ******* нарыг танина. ******* нь миний төрсөн дүүгийн хүүхэд. ******* нь *******тэй хамтран амьдарч байсан. 2021 оны 09 дүгээр сарын 6-7-ны үед байх сумын төвд байдаг миний ажиллуулдаг ******* нэртэй пабд байхад ******* намайг караокены өрөөнд намайг зодлоо гээд дуудахаар нь би очтол гараад явчихсан, *******ийн толгой хэсэгт хавдчихсан, нэлээн үс уначихсан байсан. Толгой руу нь цохиж, үсэдсэн юм шиг байна лээ. Би энэ талаар цагдаагийн байгууллагад мэдэгдээгүй. Учир нь тэр өглөө нь Сүхбаатар аймгийн төв рүү явсан. Маргааш нь ыг ирэхээр нь цагдаад хэлэх гэж байтал тэд хоорондоо эвлэрчихсэн байхаар нь цагдаад хэлээгүй. ******* ******* нар 2021 оны 09 дүгээр сарын 10-ны үед Улаанбаатар хотод машинаа зарна гээд явсан. Тэгээд 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний орой ******* фейсбүүк чатаар над руу “авраарай” гэсэн мессеж явуулсан байсан. Тэгээд би *******ийг т зодуулсан байх гэж бодоод утас руу нь залгахад утсаа авахгүй байсан. Би ын утас руу залгахад надтай юу ч болоогүй юм шиг ярьсан. Тэгэхээр нь би зүгээр юм байлгүй гэж бодоод орхичихсон. Тэгээд дараа нь ******* фейсбүүк чатаар өөрт нь учирсан гэмтэл, шарх сорвиныхоо зургийг явуулаад хадгалаад аваарай гэсэн. Би утас ашиглаж чадахгүй болохоороо тэрийг нь хадгалж авч чадаагүй устгачихсан. Тухайн үед манай ажиллуулдаг ******* нэртэй пабд ажилладаг байсан Энхсүх гэх залуу ******* рүү утсаар яриад Улаанбаатар хотоос сум руу явах унаанд ачаа өгчих гэж гуйхаар нь тэрийг нь унаанд тавьж өгөх гэж байхад ******* ирээд хардаад зодсон, миний 2 хавирга хугарсан гэж ярьсан. *******ийн найз гэх хүүхэн надад хэлэхдээ “Эгчээ энэ арай дэндүү зэрлэг залуу байна, *******ийг арай дэндүү зодох юм, эртхэн салгаж эрүүл мэндийг нь бодохгүй бол суманд өмгөөлж хамгаалах хүнгүй хэцүү байгаа юм байна, 2021 оны 10 дугаар сарын дунд үеэр суманд *******ийг зодсон” гэж хэлж байсан. Яг яаж зодсон хаана, юу болсныг нь мэдэхгүй байна. ******* нь миний хажууд *******ийг цохиж зоддоггүй, их эелдэг харьцдаг. Намайг байхгүйд л дандаа цохиж зоддог гэж , ******* нар надад хэлж байсан. Би энэ талаар сайн мэдэхгүй. Миний ойлгосноор бол ******* нь их хартай залуу шиг санагдсан. *******ийн фейсбүүк, мессенжерээр нь байнга ордог, ийшээ тийшээ явах бүрд нь хамт явдаг, хажууд нь надтай юм ярьж чаддаггүй, хамт юм ярьж сууж байгаад ыг ороод ирэхээр юм ярихаа больчихдог. Энэ талаар асуухаар “ дараа нь яг юу ярьсан юм гээд шалгаагаад уурлаад байдаг” гэж ярьсан...” гэх мэдүүлэг /хх-40/,

 

-Гэрч : Би *******, ******* нарыг танина. ******* нь манай эгч найз. ******* нь нэг сумын таньдаг ах. Төрөл садангийн холбоо байхгүй. 2021 оны 10 дугаар сарын 16-ны өглөө 09 цагийн үед ******* ах манай гэрт ирээд надаас “*******, Сүрэнчимэг хоёр ирсэн үү? би шөнөжин хүлээлээ” гэж асууж гараад явсан. Тухайн үед *******, Сүрэнчимэг нар Сүхбаатар аймаг руу яваад ирээгүй байсан. Тэгээд 11 цагийн үед би хашаандаа машинд юм хийж байхад манай эгч Т.Сүрэнчимэг, ******* нар Сүхбаатар аймгаас дөнгөж ирж байсан. Тэгээд гэрт ороод байж байхад гаднаас ******* ах орж ирээд ******* эгчийг гар машинд суу гээд гал тогооны өрөөнөөс гараад амбаарт ороод ******* эгчийг цохиж байсан. Би тухайн үед хажуугаар нь зөрөөд гарч байсан болохоор харсан. Тэгээд би гараад машинаа янзлаад байж байхад ах ******* эгчийг өөрийнхөө машинд суулгаад зодоод байх шиг байсан. Пижигнээд дуугараад байсан. Тэгээд 10 дугаар сарын сүүлээр байх /өдрийг нь сайн санахгүй байна/ өглөө 10 цаг өнгөрөөгөөд намайг сумын төвд сургуулийн хойгуур явж байхад ах машинтайгаа зогсож байхаар нь очиж уулзахад намайг “ах нь чамайг нэг юманд хөдөлгөе, ах нь ******* эгчийг нь араас нь түгжчихсэн байгаа, чи очоод онгойлгоод гаргачих” гэж хэлсэн. Тэгээд би ******* эгчийн гэр лүү нь очоод онгойлгоод ******* эгчийг гаргасан. ******* нь надад зодуулсан талаараа ярьж байгаагүй. Би 2021 оны 9 сард ******* эгчийн ажиллуулдаг ногооны дэлгүүрт цэвэрлэгээ хийж байхад ******* эгч манай эгч Сүрэнчимэгтэй “ намайг зодоод миний хавиргыг хугалж байсан” гэж ярьж байхыг нь сонссон. Өөр надад сонссон юм байхгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-42/,

 

-Гэрч : Би *******, ******* нарыг танина. Энгийн танилууд. 2021 оны 10 дугаар сарын 16-ны өглөө 11 цагийн үед ******* бид 2 Сүхбаатар аймгаас суманд ирээд тус сумын 8 дугаар багийн нутагт байх манай гэр лүү очиж цай уугаад сууж байтал гаднаас ******* орж ирээд ******* рүү уурлаад “шөнө хаагуур юу хийгээд яваад байдаг юм, утас чинь холбогдохгүй, хүний санаа зовно гэж мэдэх үү? гэж хэлээд нүүр лүү нь гараараа 3-4 удаа цохиод ногоон өнгийн Истана маркийн машиныхаа ард суулгаад зодоод байсан. Яаж зодсоныг нь бол хараагүй. Түс тас гээд дуугараад байсан. Дараа нь ******* надад хэлэхдээ “******* намайг машиндаа суулгаад зодсон” гэж ярьсан. Яаж зодсоныг нь бол яриагүй. Тухайн үедээ шарх сорви болсон юм байгаагүй. 2 хацар нь улайчихсан байсан. Өөр цохиж зодсон талаар нь мэдэх зүйл байхгүй байна. Тухайн үед манай гэрт миний төрсөн дүү Өсөхбаяр байсан. Өөр хүн байгаагүй. ******* нь надад зодуулсан талаараа ярьж байсан гэхдээ би сайн санахгүй байна...” гэх мэдүүлэг /хх-44/,

 

- Гэрч : Би *******, ******* нарыг танина. Би 2021 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдрөөс 2021 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрийн хооронд *******ийн ажиллуулдаг ******* пабыг түрээсэлж ажиллуулж байсан. Энэ хугацаанд таньдаг болсон. ******* нь сумынх болохоор мэддэг. Төрөл садангийн холбоо байхгүй. Би *******ыг *******ийг цохиж зодож байсныг өөрийн нүдээр бол хараагүй. Харин *******, Сүрэнчимэг нараас энэ талаар сонсож байсан. Миний сонссоноор бол 2021 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр Сүрэнчимэгийн гэрт Сүрэнчимэг, ******* нарыг сууж байхад нь ******* гаднаас орж ирээд *******ийг хүнтэй хардаад цохиж зодсон гэж Сүрэнчимэг, ******* нараас сонссон. Тэр үед *******ийн биед ил харагдахаар шарх сорви байгаагүй. Тэрнээс өмнө нь *******ийг Улаанбаатар хотод байхдаа бас хардаж зодож байсан талаар надад ярьж байсан. Яг яаж зодсон болохыг нь би сайн мэдэхгүй. ******* энэ талаар надад ярихдаа тодорхой зүйл хэлээгүй. Намайг ******* пабыг түрээсэлж байхад буюу 2021 оны 10 дугаар сард /өдрийг нь тодорхой санахгүй байна гэх/ ******* нь над руу утсаар яриад “ намайг гаднаас цоожлоод явчихлаа, хаалга онгойлгоод өгөөч” гэхээр нь би очиж онгойлгож өгсөн. Тэдний гэр нь ******* пабын араар тойроод 1 давхарт нь байдаг. Үүдний хаалганых нь цоож кодтой болохоор түлхүүргүй онгойдог. Би ******* пабыг түрээсэлж байхдаа өөрөө галаа түлдэг байсан. Нэг өдөр би ******* пабд гал түлэх гээд үүдний хаалганых нь кодтой цоожийг онгойлгоод ороход ******* дотор байсан. Би гайхаад энэ талаар *******ээс асуухад “ гаднаас түгжчихээд явсан” гэж хэлж байсан. ******* өдрийн цагаар бид нартай хамт пабд орж ирээд суухаараа нэг л түгшүүртэй байгаа нь мэдэгддэг байсан. Байн байн цонх руу хараад ирж байна уу гээд, бид нар бас түүнийг дагаад хяналтын камераар ыг ирж байгаа эсэхийг шалгаж байдаг байсан. бид нартай бол хэвийн харьцаатай байдаг байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-46/,

-Гэрч : Би ******* гэх хүнийг танина. нь бид 2 үеэлүүд. Би 2022 оны 02 дугаар сарын 28-ны орой 22 цагийн үед сумын төвд байдаг ******* нэртэй пабд ганцаараа очиход , *******, Сүрэнчимэг нар архи уугаад сууж байсан. ах намайг суучих гэхээр нь би хамт суугаад дөрвүүүлээ 1 шил архи хувааж уусан. Энэ үед ах намайг 2 удаа нүүр лүү алгадсан. Бас *******ийг явах гээд босоход нь үсдээд суулгаад байсан. Тэгээд ******* даараад байна гэхээр нь миний цамцыг өмс гэхэд ******* “би 60,000 төгрөгийн үнэтэй цамц өмсдөггүй” гэхэд уурлаад *******ийн нүүр лүү 1 удаа цохисон. Би тэрнээс бусдыг нь сайн санахгүй байна. Тухайн үед тэдний галч Чөдөрөө гэх хүн байсан. Бармен Жаргалмаа байж байгаад түрүүлээд явчихсан. т зодуулсны улмаас надад гэмтэл учраагүй... гэх мэдүүлэг /хх-49-50/,

 

-Гэрч : 2021 оны 12 дугаар сарын эхээр байх би сумын төвд байдаг *******ийн ажиллуулдаг ******* нэртэй пабд найз Чөдөрөөтэй хамт шөнө 23 цагийн үед тэдний паарыг янзалж байхад нь гаднаас халамцуу орж ирээд *******ийг зодоод байхаар нь үүдний өрөөнөөс Чөдөрөө бид 2 очоод болиулах гэхэд урдаас гарч ирснээ намайг “чи яах гээд байгаа юм” гэснээ нүүр лүү 1 удаа цохихоор нь би нүүр лүү нь зөрүүлж нэг удаа цохичхоод гараад явчихсан. Би тэрнээс хойш юу болсныг мэдэхгүй. Би яаж зодсоныг нь хараагүй. Цаад талын өрөөнд ******* нь аллаа гээд орилоод байхаар нь очсон...” гэх мэдүүлэг /хх-53-54/,

 

-Гэрч : 2021 оны 12 дугаар сарын эхээр би сумын төвд байдаг *******ийн ажиллуулдаг *******  нэртэй пабд галчаар ажиллаж байсан юм. Тэр үед найз Хүрэлгарьдын хамт шөнө 23 цагийн үед тэдний паарыг янзалж байсан чинь нь гаднаас халамцуу орж ирээд унтаж байсан *******ийн хаалгыг эвдэж ороод түүнийг нэг гараараа багалзуурдаж байгаад нөгөө гараараа толгой руу нь цохиод зодоод байхаар нь Хүрэлгарьд бид хоёр очиж салгах гэхээд нь Хүрэлгарьдыг толгой руу нь гараараа 1 удаа цохисон. Тэгээд Хүрэлгарьд ыг эмэгтэй хүнийг зодлоо гээд буцаагаад цохичхоод гараад зугтчихсан юм. Сүүлд 2022 оны 02 дугаар сарын 28-ны 00 цагийн үед намайг паб руу хаалгыг нь түгжихээр ороход дотор , *******, Сүрэнчимэг, Өсөхбаяр нар сууж байсан юм. Тэгээд би тэд нарыг гарахаар нь хаалга үүдийг нь хаах гээд хүлээж байсан чинь нь *******ийг гэр лүү оруулахгүй, хамт бай гээд үснээс зулгаагаад нүүр лүү нь 2 удаа гараараа алгадсан...гэх мэдүүлэг /хх-57-58/,

 

-Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2021 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 525 дугаартай: *******ийн биед баруун гуянд болон зүүн өвдгөнд сорви бүхий гэмтэл учирчээ. Учирсан гэмтэл нь мохоо хүчин зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байна. Учирсан гэмтэл нь ШЭГЗТЖ-ын 2.6-д зааснаар эрүүл мэндийг сарниулахгүй тул гэмтлийн зэрэгт хамаарахгүй. Цаашид эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөхгүй...гэх дүгнэлт /хх-61-62/ 

 

- Хохирогч *******ийн Цагдаагийн газарт гаргасан нэхэмжлэх эд зүйлсээ бичсэн бичиг, Хаан банкны дансны хуулга  /хх-13-16/

 

• Эмч үзлэгийн тэмдэглэл /хх-69/

- Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2021 оны 03 дугаар сарын 25-ний өдрийн 213 дугаартай: *******ийн биед гэмтэл тогтоогдсонгүй...гэх дүгнэлт /хх-70-71/

- Хөрөнгийн үнэлгээний Линзийн өгөөж ХХК-нийн 2022.05.22-ны өдрийн 220222 дугаартай “... нийт 1.681.490.1 төгрөг” гэх дүгнэлт /хх-86-89/

 

- *******ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа,үл хөдлөх эд хөрөнгөтэй эсэх лавлагаа, Иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа/хх-122-124/

 

- Сүхбаатар аймгийн сумын 5-р багийн Засаг даргын 2022.05.15-ны өдрийн 05/60 дугаартай тодорхойлолт /хх-125/

 

- *******ын эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-118/

 

- ******* дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019.05.31-ний өдрийн 883 дугаартай шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-145-147/

 

- *******ын Хаан банкны депозит дансны дэлгэрэнгүй хуулга /хх-126-131/

 

• Хаан банкны шилжүүлгийн баримт /хх-151/

 

• *******ийн Онгоцны тизний баримт /хх-152/

 

- *******ын Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газарт хүсэлт гаргах нь /хх-153/ зэрэг нотлох баримтууд болно.

 

Шүүх хуралдаанд шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь өөр хоорондоо агуулгын зөрөөгүй, энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хэргийн бодит байдлыг тогтоож хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгон үнэлэв.

 

Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар:

 

1. Хэргийн дээрх баримтаар шүүгдэгч ******* нь 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны 22 цагийн үед Сүхбаатар аймгийн сумын 2 дугаар багийн 206 тоот дахь Кюүн /*******/ пабд гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүн болох хамтран амьдрагч *******рүү караокены удирдлага шидэж баруун мөр лүү онож, толгой руу гараараа 2-3 удаа цохиж, 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний орой Улаанбаатар хотын ******* дүүргийн нутаг дэвсгэрт Улиастайн гүүрний ойролцоо *******ийг бусадтай хардсаны улмаас толгой руу гараараа олон удаа цохиж унаган, хавирга, хөл рүү нь өшиглөж, 2021 оны 10 дугаар сарын дундуур Сүхбаатар аймгийн сумын нутаг дэвсгэрт *******ийг зодож, харгис хэрцгий харьцаж, догшин авирлаж гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн үйл баримт, хэргийн нөхцөл байдлыг тогтоолоо.

 

Энэхүү үйл баримт нь яллах болон өмгөөлөх талуудын шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалж, хэлэлцүүлсэн дараах нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдсон байна. Үүнд:

Шүүгдэгч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүх хуралдаанд гаргасан “...*******тэй танилцаад тэгээд 20 сая төгрөг зээлээд тэрнээсээ болоод муудсан. *******д гар хүрсэн шалтгаан нь бол яахав өмнө нь уулздаг байсан залуутайгаа явж байгаад надад баригдсан. Энэ бол ******* дүүрэгт болсон гээд байгаа хэрэг нь юм. суманд болсон гэх хэрэг нь өөр хүмүүстэй явж байгаад баригдаад ийм юм болсон байгаа....” гэх, 

хохирогч *******ийн “...Миний нэхэмжилж байгаа зүйл бол маш энгийн. Дэлгэрэнгүй бүх зүйлээ бол нэхэмжлээгүй. 1-рт энэ хүнийг эхлээд харъя гэж бодсон юм. Эхний удаа ойлгомжтой би өөрийнхөө зээл юм хумаа хаасан зүйлээ л нэхэмжилсэн байгаа. Нэхэмжлэлээ тодорхой бичсэн байгаа. 2-рт гэхээр 07 сард намайг зодсон гээд байгаа асуудал нь болохоор би том тэрэгтэй найзтайгаа уулзаад зогсож байсан чинь согтуу ирээд намайг зодсон. Зодох зодохдоо нилээн зодсон. Дүү нар нь байсан. Наадах чинь согтуу машин барьж яваад би бүр замд дээр машинаасаа үсэрч буусан. Би хөлөө хугалчихсан байсан шүү дээ. Тэгээд би сайн алхаж чаддаггүй байсан хирнээ би зам дээр гүйгээд, намайг авраач гээд гүйгээд байсан. Тэгсэн эмэгтэй аймаар олон хүмүүс ирээд чи яахаараа ингээд явж байдаг юм бэ? гээд цагдаа нэг хэсэг ирэхгүй байж байснаа цагдаа ирсэн. Тэгээд бид нар Улиастайн цагдаагийн газар очсон.  Эмч нар үзээд хавирга чинь гэмтсэн байна. Нүүр ам чинь ингэсэн байна гэж байсан. Цагдаа нар хүртэл чи ямар аймаар гэмтсэн юм бэ гээд байсан. Тэгсэн намайг явъя гээд байсан. Тэгээд би цагдаа нарт худал мэдүүлэг өгөөд тэгээд л явж байсан шүү дээ. Маргааш нь 2 цагдаа намайг дуудаад “ чи ийм аймаар зодуулчхаад, ингээд байхдаа яадаг юм бэ, энэ хүн чинь дарамтлаад байдаг юм уу” гээд байсан. Тэгээд худал мэдүүлэг өгүүлээд 100000 төгрөгөөр торгуулаад л салсан. Тэрүүгээрээ би дараа дараачийн зодуулах байр сууриа тавьсан юм болов уу гэж бодож байна. Тэр үед нь арга хэмжээг нь авсан бол өдийд ийм байдалд орохгүй байсан байх гэж бодож байна. Би тай уулзахгүй 4-5 жил суралцах учраас ингээд явчих байсан байх. Одоо би удахгүй Монгол руугаа буцна. Би суманд бизнес эрхэлнэ гээд 2-3  жил төлөвлөж байсан. ыг би юу ярих юм болоо гэж бодож энэ шүүх хуралдаанд оролцож байна. нэг удаа ч болтугай миний буруу намайг уучлаарай гэсэн бол би магадгүй бүх зүйлийг дуусгаад угаасаа би 4-5 жил суралцах учраас тай уулзахгүй явчих байсан юм. Би гомдолтой байна. Би удахгүй Монголд очно. Миний энэ гомдол санал тууштай явж чадахгүй бол зохих шатанд нь гомдлоо гаргана. Ер нь бол гомдолтой л гэж үзэж байна...гэх, 

гэрч ******* “ 2021 оны 09 дүгээр сарын 6-7-ны үед байх сумын төвд байдаг миний ажиллуулдаг ******* нэртэй пабд байхад ******* намайг караокены өрөөнд намайг зодлоо гээд дуудахаар нь би очтол гараад явчихсан, *******ийн толгой хэсэгт хавдчихсан, нэлээн үс уначихсан байсан. Толгой руу нь цохиж, үсэдсэн юм шиг байна лээ. Би энэ талаар цагдаагийн байгууллагад мэдэгдээгүй. Учир нь тэр өглөө нь Сүхбаатар аймгийн төв рүү явсан. Маргааш нь ыг ирэхээр нь цагдаад хэлэх гэж байтал тэд хоорондоо эвлэрчихсэн байхаар нь цагдаад хэлээгүй. ******* ******* нар 2021 оны 09 дүгээр сарын 10-ны үед Улаанбаатар хотод машинаа зарна гээд явсан. 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний орой ******* фейсбүүк чатаар над руу “авраарай” гэсэн мессеж явуулсан байсан. Тэгээд би *******ийг т зодуулсан байх гэж бодоод утас руу нь залгахад утсаа авахгүй байсан. Би ын утас руу залгахад надтай юу ч болоогүй юм шиг ярьсан. Тэгэхээр нь би зүгээр юм байлгүй гэж бодоод орхичихсон. Тэгээд дараа нь ******* фейсбүүк чатаар өөрт нь учирсан гэмтэл, шарх сорвиныхоо зургийг явуулаад хадгалаад аваарай гэсэн. Би утас ашиглаж чадахгүй болохоороо тэрийг нь хадгалж авч чадаагүй устгачихсан.Тухайн үед манай ажиллуулдаг ******* нэртэй пабд ажилладаг байсан Энхсүх гэх залуу ******* рүү утсаар яриад Улаанбаатар хотоос сум руу явах унаанд ачаа өгчих гэж гуйхаар нь тэрийг нь унаанд тавьж өгөх гэж байхад ******* ирээд хардаад зодсон, миний 2 хавирга хугарсан гэж ярьсан...” гэх,

гэрч “2021 оны 10 дугаар сарын 16-ны өглөө 11 цагийн үед ******* бид 2 Сүхбаатар аймгаас суманд ирээд манай гэр лүү очиж цай уугаад сууж байтал гаднаас ******* орж ирээд ******* рүү уурлаад “шөнө хаагуур юу хийгээд яваад байдаг юм, утас чинь холбогдохгүй, хүний санаа зовно гэж мэдэх үү? гэж хэлээд нүүр лүү нь гараараа 3-4 удаа цохиод ногоон өнгийн Истана маркийн машиныхаа ард суулгаад зодоод байсан. Яаж зодсоныг нь бол хараагүй. Түс тас гээд дуугараад байсан. Дараа нь ******* надад хэлэхдээ “******* намайг машиндаа суулгаад зодсон” гэж ярьсан. Тухайн үед манай гэрт миний төрсөн дүү Өсөхбаяр байсан. Өөр хүн байгаагүй” гэх,

гэрч “ 2021 оны 10 дугаар сарын 16-ны өглөө 09 цагийн үед ******* ах манай гэрт ирээд надаас “*******, Сүрэнчимэг хоёр ирсэн үү? би шөнөжин хүлээлээ” гэж асууж гараад явсан. 11 цагийн үед би хашаандаа машинд юм хийж байхад манай эгч Т.Сүрэнчимэг, ******* нар Сүхбаатар аймгаас дөнгөж ирээд гэрт ороод байж байхад гаднаас ******* ах орж ирээд ******* эгчийг гар машинд суу гээд гал тогооны өрөөнөөс гараад амбаарт ороод ******* эгчийг цохиж байсан. Би тухайн үед хажуугаар нь зөрөөд гарч байсан болохоор харсан. Тэгээд би гараад машинаа янзлаад байж байхад ах ******* эгчийг өөрийнхөө машинд суулгаад зодоод байх шиг байсан. Пижигнээд дуугараад байсан. 10 дугаар сарын сүүлээр байх /өдрийг нь сайн санахгүй байна/ өглөө 10 цаг өнгөрөөгөөд намайг сумын төвд сургуулийн хойгуур явж байхад ах машинтайгаа зогсож байхаар нь очиж уулзахад намайг “ах нь чамайг нэг юманд хөдөлгөе, ах нь ******* эгчийг нь араас нь түгжчихсэн байгаа, чи очоод онгойлгоод гаргачих” гэж хэлсэн. Тэгээд би ******* эгчийн гэр лүү нь очоод онгойлгоод ******* эгчийг гаргасан. Би 2021 оны 9 сард ******* эгчийн ажиллуулдаг ногооны дэлгүүрт цэвэрлэгээ хийж байхад ******* эгч манай эгч Сүрэнчимэгтэй “ намайг зодоод миний хавиргыг хугалж байсан” гэж ярьж байхыг нь сонссон ” гэх,

гэрч “...Би *******ыг *******ийг цохиж зодож байсныг өөрийн нүдээр бол хараагүй. Харин *******, Сүрэнчимэг нараас энэ талаар сонсож байсан. Миний сонссоноор бол 2021 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр Сүрэнчимэгийн гэрт Сүрэнчимэг, ******* нарыг сууж байхад нь ******* гаднаас орж ирээд *******ийг хүнтэй хардаад цохиж зодсон гэж Сүрэнчимэг, ******* нараас сонссон. Тэрнээс өмнө нь *******ийг Улаанбаатар хотод байхдаа бас хардаж зодож байсан талаар надад ярьж байсан. Намайг ******* пабыг түрээсэлж байхад буюу 2021 оны 10 дугаар сард /өдрийг нь тодорхой санахгүй байна гэх/ ******* нь над руу утсаар яриад “ намайг гаднаас цоожлоод явчихлаа, хаалга онгойлгоод өгөөч” гэхээр нь би очиж онгойлгож өгсөн. Тэдний гэр нь ******* пабын араар тойроод 1 давхарт нь байдаг. Үүдний хаалганых нь цоож кодтой болохоор түлхүүргүй онгойдог. Би ******* пабыг түрээсэлж байхдаа өөрөө галаа түлдэг байсан. Нэг өдөр би ******* пабд гал түлэх гээд үүдний хаалганых нь кодтой цоожийг онгойлгоод ороход ******* дотор байсан. Би гайхаад энэ талаар *******ээс асуухад “ гаднаас түгжчихээд явсан” гэж хэлж байсан. ******* өдрийн цагаар бид нартай хамт пабд орж ирээд суухаараа нэг л түгшүүртэй байгаа нь мэдэгддэг байсан. Байн байн цонх руу хараад ирж байна уу гээд, бид нар бас түүнийг дагаад хяналтын камераар ыг ирж байгаа эсэхийг шалгаж байдаг байсан” гэх,

гэрч “...Би 2022 оны 02 дугаар сарын 28-ны орой 22 цагийн үед сумын төвд байдаг ******* нэртэй пабд ганцаараа очиход , *******, Сүрэнчимэг нар архи уугаад сууж байсан. ах намайг суучих гэхээр нь би хамт суугаад 4үүлээ 1 шил архи хувааж уусан. Энэ үед ах намайг 2 удаа нүүр лүү алгадсан. Бас *******ийг явах гээд босоход нь үсдээд суулгаад байсан. Тэгээд ******* даараад байна гэхээр нь миний цамцыг өмс гэхэд ******* “би 60,000 төгрөгийн үнэтэй цамц өмсдөггүй” гэхэд уурлаад *******ийн нүүр лүү 1 удаа цохисон. Би тэрнээс бусдыг нь сайн санахгүй байна. Тухайн үед тэдний галч Чөдөрөө гэх хүн байсан. Бармен Жаргалмаа байж байгаад түрүүлээд явчихсан” гэх,

гэрч “... 2021 оны 12 дугаар сарын эхээр байх би сумын төвд байдаг *******ийн ажиллуулдаг ******* нэртэй пабд найз Чөдөрөөтэй хамт шөнө 23 цагийн үед тэдний паарыг янзалж байхад нь гаднаас халамцуу орж ирээд *******ийг зодоод байхаар нь үүдний өрөөнөөс Чөдөрөө бид 2 очоод болиулах гэхэд урдаас гарч ирснээ намайг “чи яах гээд байгаа юм” гэснээ нүүр лүү 1 удаа цохихоор нь би нүүр лүү нь зөрүүлж нэг удаа цохичхоод гараад явчихсан. Би тэрнээс хойш юу болсныг мэдэхгүй. Би яаж зодсоныг нь хараагүй. Цаад талын өрөөнд ******* нь аллаа гээд орилоод байхаар нь очсон...” гэх,

гэрч “... 2021 оны 12 дугаар сарын эхээр байх би сумын төвд байдаг *******ийн ажиллуулдаг *******  нэртэй пабд галчаар ажиллаж байсан. Тэр үед найз Хүрэлгарьдын хамт шөнө 23 цагийн үед тэдний паарыг янзалж байсан чинь нь гаднаас халамцуу орж ирээд унтаж байсан *******ийн хаалгыг эвдэж ороод түүнийг нэг гараараа багалзуурдаж байгаад нөгөө гараараа толгой руу нь цохиод зодоод байхаар нь Хүрэлгарьд бид хоёр очиж салгах гэхээд нь Хүрэлгарьдыг толгой руу нь гараараа 1 удаа цохисон. Тэгээд Хүрэлгарьд ыг эмэгтэй хүнийг зодлоо гээд буцаагаад цохичхоод гараад зугтчихсан юм...Сүүлд 2022 оны 02 дугаар сарын 28-ны 00 цагийн үед намайг паб руу хаалгыг нь түгжихээр ороход дотор , *******, Сүрэнчимэг, Өсөхбаяр нар сууж байсан юм. Тэгээд би тэд нарыг гарахаар нь хаалга үүдийг нь хаах гээд хүлээж байсан чинь нь *******ийг гэр лүү оруулахгүй, хамт бай гээд үснээс зулгаагаад нүүр лүү нь 2 удаа гараараа алгадсан...” гэх мэдүүлгүүд,

шинжээчийн 2021 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 525 дугаартай: “.. *******ийн биед баруун гуянд болон зүүн өвдгөнд сорви бүхий гэмтэл учирчээ. Учирсан гэмтэл нь мохоо хүчин зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байна. Учирсан гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.6-д зааснаар эрүүл мэндийг сарниулахгүй тул гэмтлийн зэрэгт хамаарахгүй. Цаашид эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн чадварт нөлөөлөхгүй...” гэх дүгнэлт, Аюулын зэргийн үнэлгээний маягт зэрэг нотлох баримтууд болно.

 

2. Шүүх талуудын мэтгэлцээний үндсэн дээр, хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд хэргийн үйл баримтыг эргэлзээгүй зөв сэргээн тогтоож, шүүгдэгчийн гэм буруу, хэргийн зүйлчлэлийг хууль зүйн үндэслэл бүхий тогтоох үүрэгтэй болно.

 

Прокуророос шүүгдэгч *******т холбогдох дээрх үйлдлүүдийг Гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэх буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэргийн шинжтэй гэж яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд ирүүлжээ.

 

Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн  3.1.1 дэх хэсэгт зааснаар “эхнэр, нөхөр, гэр бүлийн бусад гишүүн, хамтран амьдрагч, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч, тэдгээрийн асрамж, хамгаалалтад байгаа этгээд, тухайн гэр бүлд хамт амьдарч байгаа этгээдийг тус хуулийн үйлчлэлд хамааруулахаар,

мөн хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1.1 дэх хэсэгт зааснаар “гэр бүлийн хүчирхийлэл ” гэж энэ хуулийн 3 дугаар зүйлд заасан этгээд энэ хуулийн үйлчлэлд хамаарах хүний сэтгэл санаанд дарамт учруулах, эдийн засаг, бэлгийн эрх чөлөө, бие махбодод халдсан үйлдэл, эс үйлдэхүйг”, мөн 5.1.2-т “гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч” гэж гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас сэтгэл санаа, эдийн засаг, бие махбод, бэлгийн халдашгүй байдлаараа хохирсон хүнийг гэж тус тус тодорхойлжээ.

 

          Энэ хэргийн шүүгдэгч *******, хохирогч ******* нар албан ёсны гэрлэлтгүй боловч тухайн үйл баримт болсон хугацаанд нэг гэрт хамтран амьдарч байсан бөгөөд Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуульд заасан дээрх шинжүүдээр авч үзвэл тэдгээр нь гэр бүлийн хүчирхийллийн үйлчлэлд хамаарах этгээдүүд, хохирогч ******* нь гэр бүлийн хүчирхийллийн хохирогч болох хийгээд шүүгдэгч *******ын, хамтран амьдрагч ******* ямар нэгэн тодорхой шалтгаангүйгээр гурван удаагийн үйлдлээр зодох, үсдэх, юмаар шидэх зэргээр харгис хэрцгий харьцан, догшин авирласан үйлдэл нь бие махбодын хүчирхийллийн хэлбэрт хамаарах юм.

 

3. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлд заасан гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэх гэмт хэрэг нь Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1-т заасан бие махбодын, сэтгэл санааны, эдийн засгийн, бэлгийн зэрэг хүчирхийллийн аль нэгийг байнгын шинжтэй үйлдсэн тохиолдолд гэмт хэрэгт тооцогддог болно.

 

Эрүүгийн эрх зүйн онол болон практикт тодорхой үйлдэл, эс үйлдэхүйн давтамжийн шинжийг тодорхойлоход давтан, байнга гэсэн ойлголт хэрэглэдэг бөгөөд байнга гэдэг нь тоон илэрхийллийн хувьд гурав болон түүнээс дээш удаа үйлдэгдсэн байхыг авч үздэг хууль хэрэглээний ойлголт юм. 

 

Шүүгдэгч *******ын, хамтран амьдрагч *******ийг үл ялих зүйлээр болон ямар нэгэн тодорхой шалтгаангүйгээр гурван удаагийн үйлдлээр зодсон, харгис хэрцгий харьцан, догшин авирласан нь байнгын шинжид хамаарна.

 

4. Гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэх гэмт хэргийн объектив тал буюу гадаад илрэх шинж нь хохирогчийг байнга бие махбод, сэтгэл санаа, эдийн засаг, бэлгийн хүчирхийлэлд оруулж, зодох, харгис хэрцгий харьцах, догшин авирлах, тарчлаах, хуваарьт болон дундын эд хөрөнгөө эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах эрхэд халдах үйлдлээр тодорхойлогдох бөгөөд шалтгаан нь үл ялих зүйл болон тодорхой шалтгааны аль алинаар үйлдэгдэж болох ба дээрх үйлдлийн улмаас ямар нэгэн хохирол, гэмтэл учирсан байхыг шаарддаггүй байна.

 

Хэргийн дээрх үйл баримтаас дүгнэхэд шүүгдэгч *******ын, энэ хэргийн хохирогч болох гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүн болох хамтран амьдрагч ******* рүү 2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны 22 цагийн үед караокены удирдлага шидэж баруун мөр лүү онож, толгой руу гараараа 2-3 удаа цохисон, 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-нд *******ийг хардаж толгой руу гараараа олон удаа цохиж унаган хавирга, хөл рүү нь өшиглөж зодсон, 2021 оны 10 дугаар сарын дундуур Сүхбаатар аймгийн сумын нутаг дэвсгэрт *******ийг зодох, харгис хэрцгий харьцаж, догшин авирласан дээрх үйлдлүүд нь хамтран амьдрагчдын хоорондын таарамжгүй харьцаа, хохирогчийн буруутай үйл ажиллагаатай холбоотой ахуйн суурьтай үүсгэгдээгүй, харин шүүгдэгчийн хамтран амьдрагчийг эрхшээлдээ, хамааралтай байлгах гэсэн нэг тал давамгайлсан гэр бүлийн хүчирхийллийн нөхцөл байдлаас буюу эрүүл болон согтуурсан үедээ байнгын гаргадаг зан авиртай холбоотой болох нь хэрэгт хангалттай нотлогдож, тогтоогдсон хийгээд прокуророос дээрх үйлдлүүдийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэргийн шинжтэй гэж яллах дүгнэлт үйлдэж, улсын яллагчаас шүүх хуралдаанд энэ зүйлд зааснаар гэм буруутайд тооцуулах дүгнэлт гаргасан нь хэргийн бодит байдалд үндэслэгдсэн, шүүгдэгчийн үйлдэл тухайн гэмт хэргийн шинжийг бүрэн агуулсан, хэргийн зүйлчлэл зөв байх тул түүнийг дээрх гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

  

5. ******* бусдын эрх, эрх чөлөөнд хууль бусаар халдаж болохгүй, өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэйг буюу бусдыг цохиж зодсоноор эрүүл мэндэд нь гэмтэл, хохирол учирч болохыг ухамсарлаж мэдсээр атлаа үл ялих зүйл, эсхүл ямар нэгэн шалтаг шалтгаангүйгээр гэр бүлийн хамаарал бүхий харилцаатай хүнийг зодох, харгис хэрцгий харьцах, догшин авирлах зэргээр бие махбодын, сэтгэл санааны хохирол учруулсныг гэмт хэргийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдсэн гэж үзнэ.

  

Энэ нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “...өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсэж үйлдсэн, хохирол хор уршигт зориуд хүргэсэн бол санаатай гэмт хэрэгт тооцно” гэж зааснаар тодорхойлогдоно.

 

Эрүүгийн хариуцлагын талаар:

 

Шүүхээс шүүгдэгч *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасны дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

 

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхтэй холбоотойгоор улсын яллагчаас “...Шүүгдэгч ыг гэм буруутайд тооцсон учраас түүний гэм буруугаа хүлээн мэдүүлж байгаа байдал, хохирол нөхөн төлөхөө илэрхийлж байгаа байдал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1.1-д заасныг баримтлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т зааснаар  хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-т заасны дагуу “оршин суугаа газар ажлаа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэх ” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авах саналыг гаргаж байна. Хохирогч энэ гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг баримтаар гаргаж өгөөгүй тул цаашид иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд хандах эрхийг нь нээлттэй үлдээх саналтай...” гэх,

шүүгдэгчийн өмгөөлөгч *******аас “Миний үйлчлүүлэгч болох ******* нь энэ хэргийн хохирогч *******тэй тодорхой хугацаанд хамт амьдарсан гэдэг нь тогтоогддог. Ингээд тодорхой шалтгааны улмаас болж түүний эрх ашигт халдсан байдаг. Өнөөдөр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т зааснаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа. Хохирогчид учруулсан хохирол, хохирогчийн нэхэж байгаа мөнгөн төгрөгийг төлнө гэдгээ илэрхийлж байгаа. Мөн тодорхой хэмжээний мөнгө төгрөг өгч байсан. Улсын яллагчаас оногдуулж байгаа ялыг бүрэн хүлээн зөвшөөрч байна”  гэх саналыг тус тус гаргав.

 

Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдэд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал зэргийг шүүх харгалзан үзнэ” гэж заасан нөхцөл байдлыг үндэслэх учиртай.

 

Шүүгдэгч *******т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

 

Шүүгдэгч *******ын холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэрэг “зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэх ” ялтай бөгөөд прокуророос түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1.1-д заасныг журамлан, тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-т заасны дагуу “оршин суугаа газар ажлаа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авах санал гарган тохиролцож, хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх саналтайгаар ирүүлсэн нь Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглээгүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3, 17.4 дүгээр зүйлүүдэд заасан эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх нөхцөл байдлууд бүрэн хангагдсан байна гэж үзнэ.

 

Тухайлбал, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17 дугаар бүлэгт заасан хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх хэрэгт хамаарах бөгөөд шүүгдэгч *******ын үйлдсэн хэрэг нотлох баримтаар нотлогдсон, тэрээр гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн, хэргийн зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй, өөрт холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргаж, түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага буюу прокурорын сонгосон эрүүгийн хариуцлагыг хүлээн зөвшөөрсөн, хохирол, хор уршигтай холбоотой нэхэмжлэлийг нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн нь шүүх хуралдаанд шинжлэн судлагдсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон байна.

 

Эрүүгийн хариуцлагын зорилго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд орших бөгөөд шүүгдэгч *******ын хөнгөн ангиллын гэмт хэрэг үйлдэж эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаа, гэм буруугаа ухамсарлаж байгаа, хохирлыг нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн зэрэг нөхцөл байдлыг үндэслэвэл түүнд улсын яллагчтай тохирсон саналын хүрээнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1.1-д хэсгийг заасныг журамлан, тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-т “оршин суугаа газар ажлаа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэх ” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авахаар шийдвэрлэлээ.

 

Энэ нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт “Шүүх хялбаршуулсан журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэх үндэслэл тогтоогдвол шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг, 5.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэг, 5.5 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг, 6.7 дугаар зүйлд заасныг баримтлан прокурорын саналын хүрээнд шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүйгээр эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх тухай шийдвэр гаргана” гэж заасан зохицуулалтанд хамаарах юм.

 

Хохирол, хор уршгийн талаар

 

Эрүүгийн хуулийн 2.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, бусад эрх, эрч чөлөө,... шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцно” гэж хуульчилжээ.

 

Хохирогч *******ээс шүүх хуралдаанд “ шүүгдэгч *******т гомдолтой,  өөрийнхөө зээл юм хумаа хаасан зүйлээ, мөн 07 сард намайг зодсон асуудлаас учирсан хохирлыг нэхэмжилнэ” гэж мэдүүлсэн боловч эдгээр нэхэмжлэлийн шаардлагатай холбоотой нотлох  баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй байна. 

 

Хохирогч нь гэмт хэргийн улмаас өөрт учирсан хохирлыг эрүүгийн хэрэгт хамтатган шийдвэрлүүлэхээр иргэний нэхэмжлэл гаргах эрхтэй, нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэл болсон нотлох баримтаа өөрөө гаргаж өгөх, цуглуулах  үүрэгтэй бөгөөд түүний зүгээс энэ хэргийн улмаас өөрт учирсан хохирол, хор уршигтай холбоотой нотлох баримтыг гаргаагүй тул шүүгдэгч *******ыг энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

 

Иймд хохирогч *******ийн иргэний нэхэмжлэл тодорхойгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хойшлуулахгүйгээр иргэний нэхэмжлэлийн тодорхой тооцоо гаргах бололцоогүй тохиолдолд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.5 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасны дагуу иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлүүлэх журмаар нэхэмжлэлээ хангуулах эрхтэй болохыг зааж шийдвэрлэх зохицуулалттай ба энэ нь хохирогчийн гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийг нэхэмжлэх, нөхөн төлүүлэх хүсэлт гаргах эрхийг хамгаалах зохицуулалт болохыг дурдъя.

 

Бусад асуудлаар

 

Шүүгдэгч ******* нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйлгүй, иргэний хувийн бичиг баримт авагдаагүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалтай холбоотой баримт ирээгүй, шүүхийн шатанд шүүгдэгчид таслан сэргийлэх арга хэмжээ аваагүй болохыг дурдъя.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэг, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч *******ыг гэр бүлийн хамаарал бүхий  харилцаатай хүнийг байнга зодсон, харгис хэрцгий харьцсан, догшин авирласан буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1.1-д заасныг журамлан, тусгай ангийн 11.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т зааснаар шүүгдэгч *******ыг хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнссүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-т зааснаар шүүгдэгч *******т дээрх тэнссэн хугацаанд “ оршин суух газар, ажил сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авч, биелэлтэд хяналт тавьж ажиллахыг Сүхбаатар аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсэгт зааснаар тэнссэн хугацаанд хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй зөрчсөн, санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнсэх шийдвэрийг хүчингүй болгож, Эрүүгийн хуулийн 6.8, 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулахыг шүүгдэгч *******т мэдэгдсүгэй.

 

5. Шүүхийн шатанд шүүгдэгч ******* таслан сэргийлэх арга хэмжээ аваагүй болохыг дурдсугай.

 

6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.5  дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар хохирогч ******* нь тухайн хэргийн улмаас өөрт учирсан эд хөрөнгийн хохирол буюу эмчилгээний болон бусад зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлэн цаашид иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар шийдвэрлүүлэх эрхтэйг дурдсугай.

7. Шүүгдэгч ******* энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд зүйлгүй, иргэний хувийн бичиг баримт авагдаагүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалтай холбоотой баримт ирээгүй, шүүгдэгч нь энэ тогтоолоор бусдад  төлөх төлбөргүй  болохыг тус тус дурдсугай.

 

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

 

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Сүхбаатар аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар энэ тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                    С.НАСАНБУЯН