МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь сум дундын ø¿¿õèéí Эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг ø¿¿ã÷ Б.Эрдэнэмөнх äàðãàëæ,

          Íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà С.Төртулах

Óëñûí ÿëëàã÷ Б.Энхбаяр

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч С.Баатар

Шүүгдэгч *******, *******, ******* íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí шүүх õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé хийсэн хуралдаанаар

 

Ñýëýíãý àéìãийн ******* сум дàõü Ñóì äóíäûí  ïðîêóðîðûí ãàçðын хяналтын прокуророос Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 11.4 äүгээр ç¿éëèéí 2 дах хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, *******, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар яллах дүгнэлт ¿éëäýí èð¿¿ëñýí ******* õîëáîãäîõ эрүүгийн ******* дугаартай õýðãèéã 2022 оны 11 дүгээр сарын 22-ний өдөр хүлээн авч õÿíàí õýëýëöýâ.

 

Шүүгдэгчийн биåèéí áàéöààëò

 

Монгол улсын иргэн, Сэлэнгэ аймгийн ******* суманд 1994 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдөр төрсөн, 28 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл-5, эхнэр 3 хүүхдийн хамт, Сэлэнгэ аймгийн ******* сум ******* 4 дүгээр баг, ******* ******* тоотод оршин суух, урьд өмнө

-Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдрийн №96 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнссэн, бие эрүүл, хэрэг хариуцах чадвартай ******* овогт /рд:/

 

Монгол улсын иргэн, Сэлэнгэ аймгийн ******* суманд 1995 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдөр төрсөн, 27 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, засварын механикч мэргэжилтэй, “Эрдэнэс таван ” ХК-д засварын механик ажилтай, ам бүл-4, эхнэр 2 хүүхдийн хамт Сэлэнгэ аймгийн ******* сум ******* 4 дүгээр баг, тоотод оршин суух, урьд өмнө

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын 2 дугаар шүүхийн 2010 оны 08 дугаар сарын 30-ны өдрийн №113 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 02 жилийн хугацаагаар хорих ял шийтгэж, шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг 01 жилийн хугацаагаар хойшлуулсан,

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын 2 дугаар шүүхийн 2012 оны 10 дугаар сарын 03-ны өдрийн №91 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2, 147 дугаар зүйлийн 147.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жил 6 сар, 1 хоногийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан, бие эрүүл, хэрэг хариуцах чадвартай овогт /рд:МИ95060*******1/

 

Монгол улсын иргэн, Сэлэнгэ аймгийн ******* суманд 1995 оны 01 дүгээр сарын 21-ний өдөр төрсөн, 27 настай эрэгтэй, дээд боловсролтой, багш дасгалжуулагч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл-3, ээж, аав, дүүгийн хамт, Сэлэнгэ аймгийн ******* сум ******* 4 дүгээр баг, Эрдэнэ- тоотод оршин суух,

- Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн 2021 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдрийн №96 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-д заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнссэн, бие эрүүл, хэрэг хариуцах чадвартай, овогт /рд:/

 

Холбогдсон хэргийн талаар

 

Шүүгдэгч *******, *******, ******* нар нь бүлэглэн 2021 оны 08 дугаар сарын 14-ний өдрөөс 15-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ иргэн тохуурхан доромжилж, эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр халдаж, бие махбодид олон тооны шарх, зовиур үүсгэж улмаар эрүүл мэндэд нь хүндэвтэр хохирол санаалтай учруулсан гэмт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав.

 

Үүнд:    

     

Шүүгдэгч ******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: ...2021 оны 08 дугаар сарын 14-15-ны шилжих шөнө миний бие , , бид дөрөв байж байгаад ы утсаар би Энхбатыг дуудсан. Энхбат ирээд “Номин” дэлгүүрийн ард ирсэн. Тэгээд би машинаасаа бууж гарч ирж юм яриад мотоцикль асуусан. Тэгээд бид хоёр хоорондоо муудалцаад зодолдоод замын хажуу талын цементэн замын тэнд байсан. Тэгээд дээр доороо ороод цус нөж нь гоожихоор нь гол руу очиж нүүр гарыг нь угаалгах гээд очоод байж байтал зугтаад явчихсан. Гэм буруугаа маш их хүлээн зөвшөөрч байна. ...гэх мэдүүлэг.

 

Шүүгдэгч ******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: ... 2021 оны 08 дугаар сарын 14-өөс 15-ны шилжих шөнө , , , миний бие бид дөрөв биед хүндэвтэр хохирол учруулсан. 14-ний орой манай 3 найз утасдаад дуудсан. Тэгээд гараад уулзаад айж байтал Энхбат ирсэн. Тэгээд тай муудалцаад тэгээд би салгахдаа цохисон, өшиглөсөн. Хохирогчийн мэдүүлэг бол үнэн. ...гэх мэдүүлэг. 

 

Шүүгдэгч ******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: ... 2021 оны 08 дугаар сарын 14-нөөс 15-ны шилжих шөнө , , , миний бие бид дөрөв байж байхад Энхбат ирээд тай муудалцаад тэгээд салгах гэж байгаад цохисон нь үнэн. Хохирогчийн мэдүүлэг үнэн. ...гэх мэдүүлэг.

 

Нэг.Эрүүгийн  ******* тоот хавтаст хэргээс  

 

Хохирогч А.Энхбат мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: ...Намайг 2021 оны 08 дугаар сарын 14-ний орой ах 88216909 гэсэн дугаараас 21 цаг өнгөрч байхад миний 813445 гэсэн дугаар руу залгаж хаана байгаа юм ахын дүү боломжтой байвал Номин дэлгүүрийн ард талын гудамжинд хүрээд ирээч гэсэн. Тэгэхээр нь 21 цаг 45 минутын орчим ганцаараа орчиход , , , дөрөв пронтер маркийн машинтай байсан. Тэгээд намайг очиход нь танай ах Нэмэхээ хаана байгаа юм гэсэн. Тэгэхээр нь би хаана байгааг нь мэдэхгүй гэхэд чи яахаараа мэддэггүй юм гэж хэлээд , , гурав машиныхаа тэвшнээс хадаастай мод аваад миний хэсэгт модоор бүгд цохисон. Тэгэхээр нь би найзынхаа ах оос ахаа энэ хүмүүс чинь яагаад намайг цохиод байгаа юм бэ гэхэд цаашаа явж машиндаа орж суусан. Тэгэхэд үргэлжлүүлж миний хэсэгт гурвуулаа модоор цохиод би ухаан алдсан. Тэгээд Хараа амралтын ард талын гудамжинд сэргэхэд танай Нэмхээ чинь хаана байна гэсэн би ахаа Нэмхээ хаана байгааг мэдэхгүй ш дээ гэхэд ахиж миний бие хэсэгт , , нар нь ахиж модоор цохиж эхэлсэн тэгэхээр нь би холдоод зугтаад явж байхад миний араас ны ард хэсэгт модоор цохиж газар унахад , хоёр миний дээрээ миний нүүр, , бие хэсэгт өшиглөсөн. ...Архи ууж байхдаа чи одоо манай Хишгээ гэх найзын өвдгийг үнсэж уучлалт гуй гэж хэлээд миний цээж хэсэгт хөлөөрөө өшиглөсөн...Тэгээд намайг машинаас буулгаад , хоёр дахин мод болон гар хөлөөрөө зодож эхэлсэн. Би зодуулж байхдаа явган зугтаахад , араас гүйж ирээд модоор цохиж унагаасан. ...дараа нь намайг машины тэвш дээр гаргаж намайг бариад , хоёр миний гарыг ард гаргаж, хоёр хөлийг холбож хүлсэн...архи ууж байх хугацаандаа , хоёр намайг гар хөлөөрөө, модоор цохиод хэл амаар доромжлоод л байсан. нь миний дээрээс бөөлжөөд байсан. ...Тэнд очсоныхоо дараа нэг айл руу бүгд Нэмхээг ална гээд ороход нь би тэндээс зугтааж хажуу талын айл болох Төржаргалын гэр лүү орж тусламж хүсэж орсон. ... Анх намайг очиход нар бүгд цуг байсан тул ыг намайг зодоход оролцсон байх л гэж бодож урьд нь мэдүүлэг өгсөн юм. д нь бодоод байхад түүнийг намайг цохисон зодсон эсэхийг нь сайн мэдэхгүй байна. ...гэх мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 28, *******, 212 дугаар хуудас/,

Гэрч мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ: ...2021 оны 08 дугаар сарын 15-ны өглөө 05 цагийн үед намайг ******* сумын нэгдсэн эмнэлэг дээр дүү Энхбатыг сахиж байхад Ооёоо гэх хүн эхнэртэйгээ, Мөнхзаяа гэх хүний хамт гурвуулаа ирээд бид нарыг гарч ирээд хувцсыг ав гэсэн. Тэгэхээр нь би гараад Ооёоо гэх хүний унаж явсан Ланд-80 загварын машинаас дүү саарал өнгийн урдаа цахилгаантай цамц, тухайн үед өмсөж явсан пүүз, малгай, гар утас, иргэний үнэмлэх, хувцасных нь халаасанд байсан задгай мөнгө зэрэг эд зүйлийг өгчхөөд биеийг яаж байна гэж хэлчхээд явсан. ...гэх мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 33 дугаар хуудас/,

Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: ...Хэдний өдөр гэдгийг нь сайн санахгүй байна шөнө 01 цагийн орчим байх А.Энхбат нь манай гэрт гаднаас хүнд зодуулсан байдалтай орж ирсэн. Нүүр нь тэр чигтээ хавдчихсан, цус болчихсон байсан. Мөн түүний өмд урагдчихсан,  дээгүүрээ шалдан, гуталгүй орж ирсэн. Хоёр  хөлд нь уяа чирэгдчихсэн байдалтай хүнд зодуулчихлаа, намайг алах гээд байна, хаалгаа түгж гээд ирсэн. Орж ирээд бөөлжөөд , гоо дийлэхгүй байна  гээд байсан. Би тэгээд түүний архи уучихсан юм уу гээд амыг нь үнэртэхэд архи үнэртэхгүй байсан. Мөн А.Энхбат нь “намайг бөөнөөрөө нийлж хүлж машин дээр ачиж байгаад зодчихлоо шүү дээ” гэж ярьж байсан. Тэгээд манай аав хэнд зодуулсан юм бэ гэж асуухад эхлээд хэлэхгүй байж байгаад сүүлдээ Цогтоо, Гомбоо нар намайг зодсон гэж байсан. ...гэх мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 38 дугаар хуудас/,

Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: ...манай гэрийнхэн унтаж байхад манай гал тогооны цонхыг хүн цохиод байхаар нь босож очоод харахад Энхбат эгээ намайг хүмүүс алах гээд байна гэж хэлэхээр нь гэрийнхээ хаалгыг онгойлгоод гэртэй оруулахад нүүр нь болон бие хэсэг нь нэлэнхийдээ цус болчихсон хоёр хөл нь уяатай хөл нүцгэн орж ирсэн тэгэхээр нь би цагдаа болон эмнэлгийн байгууллагад дуудлага өгсөн. ...гэх мэдүүлэг /1 дүгээ хх-ийн 40 дүгээр хуудас/,

Гэрч Г. мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: ...Би 2021 оны 08 дугаар сарын 14-ний өдөр 23 цагийн үед , , нартай уулзаад юм ярьж 2.5 литрийн том пиво ууж байхад миний гар утсыг авч буугаад Энхбат гэх хүүхэд дуудсан байсан. Энхбат 10-20 минутын дараа мотоциклтой ирээд машины хажуу талд зогсоход Цогтоо машинаас Энхбаттай уулзахаар буусан. ... ...Тэгээд машины толинд харахад харахад , Энхбат хоёр хоорондоо зодолдож байсан. Намайг харахад нүүр рүү гараараа цохиж байгаа харагдсан. ...гэх мэдүүлэг /1 дүгээр хх-ийн 42, 44 дүгээр хуудас/,

Гэрч мөрдөн байцаалтад мэдүүлэхдээ: ...2021 оны зун манай дүү А.Энхбат , , , Хасгаа гэх 4 залууд зодуулж биедээ гэмтэл авсан. Тухайн өдөр дээрх залуус манай дүүг Шаарны гудамжинд байх Бороо гэж дууддаг айлын гадаа машины тэвш дээр нийлж зодож, дээрээс нь бөөлжиж, доромжилсон гэсэн...” гэх мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 60 дугаар хуудас/

Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: ...2021 оны 08 дугаар сарын 15-ны өдөр Орхооноо, , Гомбооноо //, Хишгээ /, Хаскаа /Адьяасүрэн/ нар нь бүгд архи уучихсан согтуу манай хашаанд орж ирсэн...манай хүүхэд Буяннэмэхийн найзыг Хишгээ гэдэг. Морь унадаг хүүхэд байсан би танина. ...манай хашаанд согтуу хүмүүс юу яриад байгаа нь мэдэгдэхгүй ална, хядна гэсэн л утгатай зүйл ярьж байсан. ... аймар зодоод нүүр амыг нь аймар болгосон байсан. Тэрээр  “хүлүүлээд машин тэрэг дээр хүлүүлээд ачуулаад, Ооёогийн банди болон Гомбоо хоёр мод бариад намайг зодсон” гэж ярьж байсан. ...Нэмэхээ манай дунд хүүхэд байгаа юм...” гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 62-64-р хуудас/,

Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: ...Би цаг хугацааг нь сайн санахгүй байна. 2021 оны 08 дугаар сард гэртээ унтаж байхад шөнө 23 цаг өнгөрөөгөөд л байх манай охин Уяралын ангийн хүүхэд нь гээд Энхбат гэх залуу орж ирсэн. Орж ирэхдээ хувцас нь урагдчихсан, Ооёоогийн хүүхэд /*******/, хүүхэд / нарт зодуулчихлаа гээд байсан. Тиймээс бид эмнэлэг дуудаж өгсөн. ...гэх мэдүүлэг /1 дүгээр хх-ийн 66 дугаар хуудас/,  

Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл/1 дүгээр хх-ийн 10 дугаар хуудас/,

Хохирогч А. Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь Цагдаагийн хэлтэст гаргасан гомдол /1 дүгээр хх-ийн 12-13 дугаар хуудас/,

Хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1 дүгээр хх-ийн 14-16 дугаар хуудас/,

Хувцсанд үзлэг хийсэн тэмдэглэг, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1 дүгээр хх-ийн 22-25 дугаар хуудас/,

Эд зүйл/ баримт бичиг, гомдол, мэдээлэл, бусад баримт/-ыг хавтаст хэрэгт тусгах тухай мөрдөгчийн тогтоол гэрэл зургийн үзүүлэлт/1 дүгээр хх-ийн 176-182 дугаар хуудас/

Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2021 оны 08 дугаар сарын 24-ний өдрийн №182 дугаартай дүгнэлт

Дүгнэлт хэсэгт:

1.А. биед зүүн гарын 2 дугаар хурууны савхан ясны хугарал, баруун нүдний дээд зовхи, н орой хэсэгт хуйханд, баруун гарын 1-р хурууны 1,2-р үений хооронд, зүүн гарын алга, алганы ар хэсэгт оёдол бүхий шарх, н ар дагз хэсэгт хуйханд, хамрын нуруу, баруун чих, шанаа, баруун нүдний дээд зовхи хэсэг, зүүн гарын бугалга, хэвлийн зүүн урд талд, баруун гарын шуу, алганы ар хэсэг, баруун гуяны гадна доод хэсэг, зүүн гуяны гадна хэсэг, баруун зүүн хөлийн шилбэнд зулгаралт, зүүн нүдний алимын салст, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхи, зүүн гарын бугалга, хүзүү, баруун гарын бугалга, баруун дал, нуруу, баруун гуя, зүүн гуянд цус хуралт, баруун чихний арын ханын зөөлөн эдийн гэмтэл, хэнгэргэн хальсны улайлт, баруун талын дотор чих, хөхлөг сэртэнгийн шингэний агууламж, шинэ үрэвсэл, н хуйх, баруун чих, шанаа, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхинд зөөлөн эдийн гэмтэл тогтоогдсон.

2.Дээрх гэмтэл нь хурц ир үзүүртэй болон мохоо хүчин зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой.

3.Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

4.Учирсан гэмтэл нь хэрэг учрал болсон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой.

5.Цаашид хөдөлмөрийн чадвар тогтонги алдалтанд нөлөөлөх эсэх нь эмчилгээ эдгэрэлтээс хамаарна. ...гэх дүгнэлт/1 дүгээр хх-ийн 69-71 дүгээр хуудас/,

Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын нэгдсэн эмнэлгийн 2022 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн 05 дугаартай тодорхойлолт, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх-ийн 117-132-р хуудас/,

 

 Шүүгдэгч нарын хувийн байдалтай холбоотойгоор өмгөөлөгчөөс:

 

Хохирогч А. гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй, хохирлоо бүрэн шүүгдэгч нараас авсан, шүүх хуралдаанд оролцохгүй гэх тодорхойлолт/1 дүгээр хх-ийн 221 дүгээр хуудас/

Шүүгдэгч *******ын хүүхдийн төрсний гэрчилгээний хуулбар

Шүүгдэгч *******ын нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн лавлагаа

Шүүгдэгч *******, *******, ******* нарын гэмт хэрэгт үйлдсэн, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн тухай Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь сум дундын Прокурорын газарт гаргасан хүсэлт/1 дүгээр хх-ийн 2*******-233 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баримтыг шүүхийн хэлэлцүүлэгт оролцогч талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

 

Хоёр. Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл баримт болон хууль зүйн дүгнэлт

 

Шүүгдэгч *******, ******* нар нь 2021 оны 08 дугаар сарын 14-ний өдрөөс 15-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ иргэн бүлэглэн, тохуурхан доромжилж, бие махбодын олон тооны шарх, зовиур үүсгэн зодож зүүн гарын 2 дугаар хурууны савхан ясны хугарал, баруун нүдний дээд зовхи, н орой хэсэгт хуйханд, баруун гарын 1-р хурууны 1,2-р үений хооронд, зүүн гарын алга, алганы ар хэсэгт оёдол бүхий шарх, н ар дагз хэсэгт хуйханд, хамрын нуруу, баруун чих, шанаа, баруун нүдний дээд зовхи хэсэг, зүүн гарын бугалга, хэвлийн зүүн урд талд, баруун гарын шуу, алганы ар хэсэг, баруун гуяны гадна доод хэсэг, зүүн гуяны гадна хэсэг, баруун зүүн хөлийн шилбэнд зулгаралт, зүүн нүдний алимын салст, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхи, зүүн гарын бугалга, хүзүү, баруун гарын бугалга, баруун дал, нуруу, баруун гуя, зүүн гуянд цус хуралт, баруун чихний арын ханын зөөлөн эдийн гэмтэл, хэнгэргэн хальсны улайлт, баруун талын дотор чих, хөхлөг сэртэнгийн шингэний агууламж, шинэ үрэвсэл, н хуйх, баруун чих, шанаа, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхинд зөөлөн эдийн гэмтэл учруулж, хохирогчийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаалтай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн,

 Шүүгдэгч ******* нь 2021 оны 08 дугаар сарын 14-өөс 15-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* 4 дүгээр багийн нутагт дэвсгэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ шүүгдэгч *******, ******* нартай бүлэглэн хохирогч зодож зүүн гарын 2 дугаар хурууны савхан ясны хугарал, баруун нүдний дээд зовхи, н орой хэсэгт хуйханд, баруун гарын 1-р хурууны 1,2-р үений хооронд, зүүн гарын алга, алганы ар хэсэгт оёдол бүхий шарх, н ар дагз хэсэгт хуйханд, хамрын нуруу, баруун чих, шанаа, баруун нүдний дээд зовхи хэсэг, зүүн гарын бугалга, хэвлийн зүүн урд талд, баруун гарын шуу, алганы ар хэсэг, баруун гуяны гадна доод хэсэг, зүүн гуяны гадна хэсэг, баруун зүүн хөлийн шилбэнд зулгаралт, зүүн нүдний алимын салст, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхи, зүүн гарын бугалга, хүзүү, баруун гарын бугалга, баруун дал, нуруу, баруун гуя, зүүн гуянд цус хуралт, баруун чихний арын ханын зөөлөн эдийн гэмтэл, хэнгэргэн хальсны улайлт, баруун талын дотор чих, хөхлөг сэртэнгийн шингэний агууламж, шинэ үрэвсэл, н хуйх, баруун чих, шанаа, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхинд зөөлөн эдийн гэмтэл үүсгэж, хохирогчийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаалтай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь: ...Хохирогч А.Энхбат мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 28, *******, 212 дугаар хуудас/,Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 33 дугаар хуудас/,Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 38 дугаар хуудас/,Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг/1 дүгээ хх-ийн 40 дүгээр хуудас/,Гэрч Г. мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 42, 44 дүгээр хуудас/,Гэрч мөрдөн байцаалтад мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 60 дугаар хуудас/,Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг/1 дүгээр хх-ийн 62-64 дүгээр хуудас/,Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэг /1 дүгээр хх-ийн 66 дугаар хуудас/,Хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1 дүгээр хх-ийн 14-16 дугаар хуудас/,Хувцсанд үзлэг хийсэн тэмдэглэг, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1 дүгээр хх-ийн 22-25 дугаар хуудас/,Эд зүйл/ баримт бичиг, гомдол, мэдээлэл, бусад баримт/-ыг хавтаст хэрэгт тусгах тухай мөрдөгчийн тогтоол гэрэл зургийн үзүүлэлт/1 дүгээр хх-ийн 176-182 дугаар хуудас/, Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2021 оны 08 дугаар сарын 24-ний өдрийн №182 дугаартай дүгнэлт/1-р хх-ийн 117-132-р хуудас/, Хохирогч А. гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй, хохирлоо бүрэн шүүгдэгч нараас авсан, шүүх хуралдаанд оролцохгүй гэх тодорхойлолт/1 дүгээр хх-ийн 221 дүгээр хуудас/, Шүүгдэгч *******, *******, ******* нарын гэмт хэрэгт үйлдсэн, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн тухай Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь сум дундын Прокурорын газарт гаргасан хүсэлт/1 дүгээр хх-ийн 2*******-233 дугаар хуудас/ зэрэг хэрэгт авагдаж шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлагыг зөрчөөгүй, тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан бөгөөд дээрх нотлох баримтуудыг үгүйсгэсэн, няцаасан баримт байхгүй ба тухайн баримтуудаар шүүгдэгчийн гэм буруугийн асуудлыг шийдвэрлэхэд хангалттай байна гэж шүүх дүгнэв.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу явагдсан, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явагдахад хэргийн оролцогчийн хууль ёсны эрхийг зөрчсөн, хязгаарласан нөхцөл байдал тогтоогдохгүй болно.

Шүүгдэгч *******, ******* нар нь хохирогч бүлэглэн зодсон, шүүгдэгч ******* нь хохироогчийн дээрээс санаатайгаар бөөлжсөн, шүүгдэгч *******, ******* нар нь хохирогчийг ухаан алдсан үед пронтер маркийн тээврийн хэрэгсэлд гар хөлийг нь хүлж ачсан, хадаастай модоор цохиж зодож, хохирогчийн ухаан алдсан үед хажууд нь архидан согтуурсан, олон тооны шарх үүсгэж бие махбодын зовиур үүсгэж хохирогчийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан, шүүгдэгч ******* нь үйлдэл нь шүүгдэгч *******, ******* нартай бүлэглэн хохирогч зодож эрүүл мэндэд нь хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д  “Хүний эрүүл мэндэд бүлэглэн, хохирогчийг тохуурхан доромжилж, бие махбодын зовуир үүсгэж хүндэвтэр хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж байна.

Тиймээс Сэлэнгэ аймгийн ******* сум дахь сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокуророос шүүгдэгч *******, ******* нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д зааснаар, шүүгдэгч *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар ял сонсгож, яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн зүйл, хэсэг, заалт нь шүүгдэгч нарын гэм буруутай үйлдэлд тохирсон, хэргийн талаар нотолбол зохих байдлуудыг хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу шалгаж тодруулсан байна гэж шүүх дүгнэлээ.

Иймд шүүгдэгч *******, ******* нар нь хохирогчийг бүлэглэн зодож, тохуурхан доромжилж, бие махбодын зовиур үүсгэж хохирогчийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан, шүүгдэгч *******г хохирогчийг бусадтай бүлэглэн зодож эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, хэргийн үйл баримт болоод гэм буруугийн талаар шүүгдэгч нар болон тэдгээрийн өмгөөлөгч нар нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт маргаж мэтгэлцээгүй тул шүүгдэгч нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэлээ.

 

 

 

            Гурав.Хохирол төлбөрийн талаар:

 

Хохирогч А. эрүүл мэндэд учирсан зодож зүүн гарын 2 дугаар хурууны савхан ясны хугарал, баруун нүдний дээд зовхи, н орой хэсэгт хуйханд, баруун гарын 1-р хурууны 1,2-р үений хооронд, зүүн гарын алга, алганы ар хэсэгт оёдол бүхий шарх, н ар дагз хэсэгт хуйханд, хамрын нуруу, баруун чих, шанаа, баруун нүдний дээд зовхи хэсэг, зүүн гарын бугалга, хэвлийн зүүн урд талд, баруун гарын шуу, алганы ар хэсэг, баруун гуяны гадна доод хэсэг, зүүн гуяны гадна хэсэг, баруун зүүн хөлийн шилбэнд зулгаралт, зүүн нүдний алимын салст, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхи, зүүн гарын бугалга, хүзүү, баруун гарын бугалга, баруун дал, нуруу, баруун гуя, зүүн гуянд цус хуралт, баруун чихний арын ханын зөөлөн эдийн гэмтэл, хэнгэргэн хальсны улайлт, баруун талын дотор чих, хөхлөг сэртэнгийн шингэний агууламж, шинэ үрэвсэл, н хуйх, баруун чих, шанаа, баруун зүүн нүдний дээд доод зовхинд зөөлөн эдийн гэмтлийг гэмт хэргийн улмаас учирсан хор уршигт тооцож, хавтаст хэрэгт хохирогчоос гаргаж ирүүлсэн 2039026 төгрөгийн 47 ширхэг баримт нь нотлох баримтын шаардлага хангаж байна./1 дүгээр хх-ийн 188-196 дугаар хуудас/

Хохирогч А.Энхбат нь нотлох баримтаар 2039026 төгрөгийг шүүгдэгч нараас нэхэмжилснийг шүүгдэгч нар 8078026 төгрөг болгон төлснийг гэмт хэргийн улмаас учирсан бодит хохирол бүрэн төлөгдсөн, шүүгдэгч нар нь энэ тогтоолоор хэлэлцэгдэх төлбөргүй, хохирогч гомдол санал, нэхэмжлэх зүйлгүй гэснийг дурдах нь  зүйтэй байна.

 

Дөрөв.Шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт оногдуулах эрүүгийн хариуцлагын талаар:

 

Шүүгдэгч Шүүгдэгч *******, ******* нар нь 2021 оны 08 дугаар сарын 14-ний өдрөөс 15-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ иргэн бүлэглэн, тохуурхан доромжилж, бие махбодын олон тооны шарх, зовиур үүсгэн зодож эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаалтай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн,

 Шүүгдэгч ******* нь 2021 оны 08 дугаар сарын 14-өөс 15-нд шилжих шөнө Сэлэнгэ аймгийн ******* сумын ******* 4 дүгээр багийн нутагт дэвсгэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ шүүгдэгч *******, ******* нартай бүлэглэн хохирогч зодож эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаалтай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь нотлогдон тогтоогдсон тул шүүгдэгч нарт Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлд заасныг баримтлан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

 

 Шүүгдэгч *******, *******, ******* нар нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэнийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

 

Тиймээс шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн  11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хүлээлгэхдээ заавал нийгмээс тусгаарлаж хорих ялаар шийтгэх шаардлагагүй гэж үзээд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг заасныг журамлан хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д заасан үүргийг хүлээлгэж, мөн зүйлийн 3.3-д заасан хязгаарлалтыг тогтоох нь зүйтэй байна гэж шүүх дүгнэлээ.  

 

          Эрүүгийн ******* дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хараагдаж ирсэн 7 метр 10 см урт олс, 54 см урт төмөр утас зэргийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгаж, хохирогчийн саарал өнгийн малгайтай цамц 1 ширхэг, хар өнгийн биеийн тамирын өмд 1 ширхэг, эрэгтэй хүний дотуур өмд 1 ширхэг зэрэг эд зүйлийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хохирогчид буцаан олгож,  шүүгдэгч нар нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй, шүүхэд шилжин ирсэн иргэний бичиг баримтгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, нөхөн төлөх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаад.

 

 Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйл, 36.2 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, 36.2 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйл, 36.13 дугаар зүйл, 38.1 дүгээр зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овогт , овогт нарыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д заасан хүнийг бүлэглэн, тохуурхан доромжилж, бие махбодын зовиур үүсгэж эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол санаалтай учруулсан гэмт хэргийг,

Шүүгдэгч овогт г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д заасан хүний эрүүл мэндэд бүлэглэн хүндэвтэр хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3-д зааснаар шүүгдэгч *******, шүүгдэгч ******* нар хорих ял оногдуулахгүйгээр 01/нэг/ жилийн хугацаагаар тэнсэж,

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-д зааснаар шүүгдэгч *******д хорих ял оногдуулахгүйгээр 08/найм/ сарын хугацаагаар тус тус тэнссүгэй.

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д зааснаар шүүгдэгч *******, *******, ******* нарыг тэнсэгдсэн хугацаанд оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүргийг хүлээлгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.3-д зааснаар шүүгдэгч согтууруулах ундаа, мансууруулах бодис хэрэгсэхийг хориглосугай.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нар нь шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, хязгаарлалтыг зөрчсөн бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх уг шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг анхааруулсугай.

 

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч нар нь үүрэг хүлээлгэх эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх уг албадлагын арга хэмжээ авагдсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хуулийн 6.1 дүгээр зүйлд заасны журмаар ял оногдуулахыг мэдэгдсүгэй.

         6. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болох хүртэл хугацаанд өсвөр насны шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7.Шүүгдэгч *******, *******, ******* нар нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүхэд шилжиж ирсэн иргэний бичиг баримтгүй, бусдад төлөх төлбөргүй, нөхөн төлөх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хохирогч А. эрүүл мэндэд учирсан хор уршгийг арилгахад эмчилгээний зардалд 8078026 төгрөгийг нөхөн төлсөн болохыг тус тус дурдсугай.

8.Энэ хэрэгт эд мөрий баримтаар хураагдаж ирсэн 7 метр 10 см урт олс, 54 см урт төмөр утас зэргийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг, хохирогчийн саарал өнгийн малгайтай цамц 1 ширхэг, хар өнгийн биеийн тамирын өмд 1 ширхэг, эрэгтэй хүний дотуур өмд 1 ширхэг зэрэг эд зүйлийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хохирогчид буцаан олгохыг тус шүүхийн эд мөрийн баримт устгах, буцаан олгох ажлын хэсэгт даалгасугай.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

         10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйл, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шүүгдэгч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч,  хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл энэ хуульд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гаргах давж заалдах гомдлоо шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

11. Гомдол гаргах эрх бүхий этгээд давж заалдах журмаар гомдол гаргасан улсын яллагч эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болох хүртэлх хугацаанд өсвөр насны шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

             

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                   Б.ЭРДЭНЭМӨНХ