2022     11           28                                         2022/ШЦТ/796

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Хан-Уул дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Т.Алтантуяа даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга С.Эрдэнэбулган тэмдэглэл хөтөлж,

улсын яллагч М.Сумъяа,

хохирогч, шүүгдэгч Ц.Э,

хохирогч, шүүгдэгч Х.Б, түүний өмгөөлөгч Б.Баттулга (өмгөөллийн үйл
ажиллагаа эрхлэх үнэмлэхийн дугаар 2814) нарыг оролцуулан хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар: 

Хан-Уул дүүргийн Прокурорын газрын хяналтын прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт Х*** овогт Х.Б, О*** овогт Ц.Э нарыг холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн *** дугаартай хэргийг 2022 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

Х*** овог Х.Б нь Монгол Улсын иргэн, *** оны ***
дугаар сарын **-нд *** аймгийн *** суманд төрсөн, *** настай, эрэгтэй,
дээд боловсролтой, *** мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл ***,
хамт *** дүүргийн *** дугаар хороо, *** тоотод
оршин суудаг, эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй (РД:***).

О*** овогт Ц.Э нь Монгол Улсын иргэн, *** оны ***
дугаар сарын **-нд *** аймгийн *** суманд төрсөн, *** настай, эрэгтэй,
дээд боловсролтой, *** мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл ***,
хамт *** дүүргийн *** дугаар хороо, *** тоотод
оршин суудаг, эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй (РД:***).

Холбогдсон хэргийн талаар (яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр).

•С,

2

Х.Б нь 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн ** дугаар
хороо ** хорооллын байрны автомашин зогсоолд үл ялих зүйлээс болж
Ц.Э-тай маргалдаж улмаар цохиж зодон, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай
учруулсан, Ц.Э нь 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн 16
дугаар хороо  *** хорооллын байрны автомашин зогсоолд үл ялих зүйлээс болж
Х.Б-тэй маргалдаж улмаар цохиж зодон, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай
учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.Үүнд:

Шүүх хуралдаанд Х.Б шүүгдэгчээр мэдүүлэхдээ: 2022 оны 05 дугаар сарын
20-ны орой айлаас тавилгын хэмжээ авчхаад явж байсан. Нэг машиныг өнгөрөөх гэж байгаад
шүргээд гэтэл араас Ц.Э чагналдаад байсан. Уг нь би тэнд байсан зайгаар
хажуугаар багтаад гараад явчих гэхэд Ц.Э багтахгүй байна гээд байсан. Тэгээд
Ц.Э чи яахаараа надад заадаг юм гээд намайг заамдаж аваад цохисон. Тэгээд
зодолдоод өшиглөсөн. гэсэн мэдүүлэг,

Хохирогчоор мэдүүлэхдээ: Ц.Э надад гэмтэл учруулсан. Би Мөнгөн гүүр
эмнэлэгт баруун талын шагай, гуяндаа... зураг авхуулж, 150,000 төгрөгийн зардал гарсан.
Ц.Э нь миний дүү шиг хүн байна. Аливаа юманд хүлээцтэй хандаж сураасай гэж
хүсэж байна. Надад ямар нэгэн гомдол, санал байхгүй. Миний эмчилгээний зардал 1.000.000
гаруй төгрөг болсон. Үүнийг нийгмийн даатгалын сангаас төлсөн тул нэхэмжлэхгүй. Тухайн
үед миний гар утасны дэлгэц хагарсан тул би 400.000 төгрөгөөр янзлуулсан. Ц.Э
болон түүний найз охинд нь хагарсан утасны дэлгэцээ харуулж байсан. гэсэн мэдүүлэг;

Шүүх хуралдаанд Ц.Э шүүгдэгчээр мэдүүлэхдээ: 2022 оны 5 дугаар сарын
20-ны орой *** хорооллын замын уулзвар руу ороход *** загварын машин зам
хааж зогссон байсан. Гэтэл тэр машины жолооч Х.Б хажуугаар гарч яв, багтана
гэж хэлсэн. Машин багтаж гарах зай байгаагүй тул багтахгүй байна гэж хэлсэн. Тэгээд зай
гаргачих гаръя гэхэд зөвшөөрөөгүй. Тэгээд Х.Б машин руу нь түлхсэн бөгөөд
зодоон болсон. Х.Б над руу дайраад байхаар нь салгах гэж түүнийг цохисон. гэсэн
мэдүүлэг,

Хохирогч мэдүүлэхдээ: Миний биед хөнгөн гэмтэл учирсан. Эмчилгээ хийлгээгүй тул
гарсан зардалгүй, нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Х.Б гар утасны дэлгэц хагарсан
талаар би мэдэхгүй гэсэн. мэдүүлэг тус тус гаргав.

Эрүүгийн *** дугаартай хэргээс шинжлэн судалсан болон хэрэгт
цугларсан бусад нотлох баримтууд:

1. Хан-Уул дүүргийн цагдаагийн хоёрдугаар хэлтсийн шуурхай удирдлагын тасагт
   бүртгэгдсэн 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдрийн 22:16:43 цагт “**** ДУА улсын
   дугаартай приус 20 маркийн машины жолооч намайг зодчихоод яваад өглөө” гэсэн гомдол,
   мэдээллийн дуудлагын лавлагаа (хавтаст хэргийн 32 дугаар хуудас),
2. Х.Б мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн:

3

2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны орой 22 цаг өнгөрч байхад *** хороолол
** дугаартай байр луу орж тавилгын хэмжээ авах гэж байсан юм. Тухайн үед би өөрийн *** УАН улсын дугаартай *** загварын тээврийн хэрэгсэлтэй зогсоолоос гарах гэж байхад
миний машины хойд талд нь саарал өнгийн приус 20 загварын улсын дугаарыг нь сайн
мэдэхгүй байна, машин зогсчихсон юм. Тухайн үед гурван замын уулзвар дээр тэр залуу
түгжрээ үүсгээд байсан. Би машинаасаа буугаад тухайн приус 20 маркийн тээврийн
хэрэгсэлд заагаад ийшээ шахвал гарчих юм байна, баруун тийшээ бага зэрэг шах гэж хэлээд
машинаа гаргаад машины зогсоол дээр байрлуулчхаад машинаас буугаад ирсэн юм. Тэр
эрэгтэй над дээр ирээд “яасан хүнд зааж өгдөг юм” гэж хэлээд миний цамцнаас заамдаад
зүүн талын хацар хэсэг рүү нэг удаа шанаадсан, би газар уначихсан юм. Би газар унаад дээш
хараад хэвтэж байтал миний дээр мордоод суучихсан байдалтай миний нүүр хэсэг рүү цохих
гээд байхаар нь баруун гараараа хаатал тохой, шуу хэсэг рүү цохиод байх шиг байсан. Тэнд
байсан танихгүй эгч бид хоёрыг салгаад байж байтал тухайн залуу байрны орц руу гүйгээд
орсон. Би тухайн гүйж орсон орцноос нь чирч гаргаад баруун талын хөл рүү нь 1-2 удаа
хөлөөрөө өшиглөөд баруун талын хацар руу 1 удаа гараараа цохиод салцгаасан. Миний
биед үүссэн гэмтлийг тухайн залуу зодож үүсгэсэн. Энэ залуугийн биед үүссэн гэмтлийг би
үүсгэсэн, тэр газар харилцан зодоон болсон. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 9 дүгээр
хуудас),

яллагдагчаар өгсөн: ...Машинтай ганцаараа явж байсан чинь урдаас саарал өнгийн
приус 20 маркийн машин мөн араас нэлээн хэдэн машин гараад ирсэн. Тэгээд би машинаа
зогсоогоод тухайн хамгийн түрүүнд явж байсан саарал өнгийн приус 20 маркийн машинтай
залууг миний машиныг тойроод хажуугаар нь зөрөөд гарчих гэж хэлсэн. Тэр приус 20
маркийн машинтай залууд зайг нь харж өгөөд хэлж байсан чинь тэр залуу уурлаад хараагаад
байсан. Би тухайн приусын араас явж байсан машинуудыг зөрүүлэх гээд машиныхаа хажууд
зогсож байсан чинь миний хамгийн түрүүнд хажуугаараа зөрүүлсэн саарал өнгийн приус 20
маркийн машины жолооч залуу ганцаараа ирээд шууд намайг заамдаад дарж газар унагаад
толгой руу гараа атгаж байгаад цохисон мөн дээрээ дараад газар өнхрүүлсэн. Тэгээд би
доороос нь гарч чадахгүй тийчлээд байж байсан чинь нэг эгч машинаасаа бууж ирээд бид
хоёрыг салгасан. Тэгээд би тэр залуугаас салаад машинаа зогсоолд байрлуулж тавчихад
нөгөө залуу дээр гүйж ирээд би чамайг хажуугаар зөрүүлэх гээд тусалж байхад чи яаж байгаа
юм гэсэн чинь тэр залуу шууд нэг байрны орц чиглээд зугтаасан. Би араас нь гүйж очоод тэр
залууг орцоор гаргаж хөл рүү нь хэд хэдэн удаа өшиглөсөн. Мөн тухайн үед ноцолдож байх
үедээ нүүр рүү нь хальт ганц хоёр удаа цохисон. Тэгээд удалгүй байрны хүмүүс гарч ирээд
бид хоёрыг салгаад би машиндаа суух гээд явсан чинь тэр залуу цагдаагийн байгууллагад
дуудлага өгнө гэхээр нь би эр хүн шиг гар бариад салъя ах нь ядарсан группэд байдаг хүн,
уг нь чиний буруу гэдгийг л хэлсэн шүү дээ гэж хэлсэн. Удалгүй цагдаа нар ирээд биднийг
цагдаагийн байгууллагын хүмүүс авч явсан. Гэмтлийг 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны орой
Хан-Уул дүүргийн *** дугаар хороо, *** хорооллын автомашины зогсоол болон зам
дээр хөл рүү нь би өшиглөж, ноцолдож учруулсан. Би тухайн үед тийм үйлдэл гаргасандаа
гэмшиж байна. ...Тухайн үед анх шууд заамдаж дээрээс дарж хатуу газар унагаад газарт

4

унагаж тохой, гар хөл шалбарсан мөн миний зүүн хацар руу гараа атгаж байгаад цохисон
юм. ...Би 2006 онд гэнэт таталт өгөөд эмнэлгийн хяналтад орсон. Тэр үеэс Эпилепси гэх
оноштойгоор өдийг хүртэл амьдарч байна. Би гэнэт татаж унадаг өвчтэй гэсэн үг юм. Тухайн
баримтыг хэрэгт хавсаргуулна. ...Би ер нь хүүхдээ гэртээ хардаг манай эхнэр ажил хийдэг.
Эхнэр бид хоёр ах, эгчтэй хамт амьдардаг. Би гэм буруу дээрээ гэмшиж байна. гэсэн
мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 61-62 дугаар хуудас),

яллагдагчаар дахин өгсөн: ...приус 20 маркийн машины жолооч залуу над дээр буцаж
ирээд чи яасан их хүнд юм зааж өгдөг юм гээд заамдаж аваад миний толгой, нүүр хэсэг рүү
2-3 удаа цохиод газар дүүгэрдээд унагасан. Тэгээд би больё гэсэн чинь дээр гарчхаад
хоолой боогоод дарсан чинь цаанаас хүмүүс ирээд салгасан. Тэгээд бид хоёр салаад нэлээн
хэрэлдсэн. Би тухайн залууг надаас салаад явахаар нь би машинаа зогсоолд тавьчхаад
тухайн залуугийн араас очоод чи яагаад зааж өгсөн хүнийг зоддог дээрэлхдэг юм гэсэн чинь
тухайн залуу орц руу зугтаагаад орчихсон. Тэгэхээр нь би орцноос нь татаж гаргаж ирээд
хөл рүү нь өшиглөсөн. ...Тухайн гэмтлийг 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны орой Хан-Уул
дүүргийн *** дугаар хороо *** хорооллын дунд муудалцах зодолдох, ноцолдох
үедээ үүсгэсэн байх. ...Анх шууд заамдаж дээрээс дарж хатуу газар унагаад газарт унагаж
тохой, гар, хөл шалбасан мөн миний хацар руу гараа атгаж байгаад цохисон санагдаж байна.
...Би гэм буруу дээрээ гэмшиж байна. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 87 дугаар хуудас),

3. Ц.Э-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогчоор өгсөн:

Би 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн *** дугаар хороо *** хороололд байх найз охин О гэрт очихоор *** хорооллын
автомашины зогсоол руу орсон. Тэгээд орох гэсэн чинь зам хаагаад нэг машин зогссон
байсан, би хажуугаар нь гарах гэсэн чинь багтахгүй байсан. Тэр машины жолооч бололтой
залуу машиныхаа хажууд зогсож байхаар нь би машинаа холдуулаад өгөөч гээд хэлсэн чинь
заа гэж хэлсэн. Тэр залуу машинаа тойроод яваад байсан. Маш их удсан. Тэгээд араас 2, 3
машин, урд талаас бас хэдэн машин ирээд чагнаалдаад байсан. Жолооч нар нь бууж ирсэн.
Тэгээд нөгөө жолооч нь энэ зайгаар хангалттай багтана гээд байсан. Надад бол тэр ах буруу
яриад байгаа юм шиг байсан. Би тэр ахад багтахгүй гэж хэлээд машинаасаа буугаад очсон
чинь тэр ах шууд багтана гээд байгаа юм биш үү гээд миний зүүн шанаа руу гараа атгаад
цохисон. Шууд цохихоор нь би тэр эрэгтэйн зүүн хацар руу гараа атгаж байгаад цохисон, мөн
газарт 2, З удаа унагасан. Тэр эрэгтэй над руу дайраад байсан. Тэр эрэгтэйг газарт унагахад,
босож ирээд дайрахаар нь хоёр хөлөөрөө хаасан чинь хоёр хөлийн шилбэ рүү хөлөөрөө
өшиглөөд байсан. Бид хоёр хэсэг ноцолдож, зодолдож байхад ард байсан машины хүмүүс
ирж салгасан. Би шууд машинаа асаагаад найз охиных руугаа орсон. Орой нь цагдаагаас
намайг дуудсан. Миний дух хавдсан, баруун хацар, баруун хөлийн шилбэ хавдсан,
зулгарсан. Тухайн үед зам хааж зогссон гэх машины эзэн эрэгтэй цохиж зодсон. Надад
нэхэмжлэх зүйл байхгүй. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 12 дугаар хуудас),

яллагдагчаар өгсөн: ...*** машины жолооч эрэгтэйд хандаж машинаа бага зэрэг
урагшлуулаад өгөөч гэсэн чинь тэр ах машинаа холдуулахгүй надад зай харж өгөөд чи
энүүгээр багтана гээд байхаар нь би эхлээд гуйж байгаад сүүлдээ уурласан. Араас

5

машинууд ирээд чагналдаад байсан. Би тэр зайгаар нь багтаад гараад явсан. Би уур хүрээд
машинаасаа буугаад тэр ах дээр очоод холдуулаад өгөөч гэсэн чинь чи энэ зайгаар багтана,
би заавал батална гээд байсан. Тэр ах уурлаад миний шанаа руу нэг удаа гараа атгаж
цохисон. Тэгэхээр нь би газар унагаад хэсэг ноцолдсон. Би салаад машинаа унаад явсан.
Тэгээд байрны зогсоолд машинаа байрлуулаад гэр рүүгээ орох гээд явж байсан чинь надтай
маргалдсан ах надын араас хөөж ирээд миний хөлийн шилбэ рүү өшиглөсөн. Удалгүй цагдаа
нар ирээд бид хоёрыг цагдаагийн хэлтэс рүү аваад явсан. Тухайн ах миний хөлийн шилбэ
рүү цохисон, нүүр рүү, толгой руу гараараа хэд, хэдэн удаа цохисон. Би тухайн үед хийсэн
үйлдэлдээ гэмшиж байна. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 72-73 дугаар хуудас),

4. Гэрч Л.П-ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн:

Би Сонгинохайрхан дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн 2 дугаар лабораторийн мэдрэлийн
эмчээр ажилладаг. Би тухайн мэргэжлийн эмчээр 12 жил ажиллаж байгаа. Би Х.Б
гэх хүнийг мэднэ. Манай эмнэлгийн мэдрэлийн эмчийн хяналтад 8 жил болж байна. Х.Б хувьд гэнэт татаж унадаг, татаж унах үедээ өөрөө өөрийгөө хянаж чаддаггүй,
татаж унахад ямар нэгэн шалтгаангүй. Харин татаж унаагүй үедээ бол Х.Б хувьд
энгийн хүн шиг ухаан санаа эрүүл, өөрийн ярьж байгаа, хийж байгаа үйлдлийг бүрэн хянаж
чаддаг юм. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 82-83 дугаар хуудас),

б.Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 05 дугаар
сарын 25-ны өдөр хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 7446 дугаартай:

Хэсэг газрын үзлэгт: Духны зүүн дээд хэсэгт 5х4см, баруун хацарт 4х4см, баруун
шилбэний урд дунд хэсэгт 5хЗсм талбайд овойж хавдсан, эдгээрийн төв хэсэг жижиг улаан
өнгийн зулгаралттай гэжээ.

1. Ц.Э-ын биед дух, баруун хацар, баруун шилбэнд зулгаралт, зөөлөн эдийн
   няцрал гэмтэл тогтоогдлоо.
2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр 24 цагийн дотор үүссэн
   шинэ гэмтэл байна.
3. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар
   сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.
4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй. гэсэн
   дүгнэлт, гэрэл зураг (хавтаст хэргийн 17-18 дугаар хуудас),

б.Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 05 дугаар
сарын 25-ны өдөр хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 7438 дугаартай:

Хэсэг газрын үзлэгт: Зүүн хацарт 4х5см хөх өнгийн цус хуралттай, орчны эд
хавдартай, зүүн чамархай орчимд ЗхЗсм бага зэрэг хавдсан, баруун тавхайн дээд хэсгээр
тэмтрэлтээр эмзэглэлтэй, баруун тохойн дотор хэсэгт 0,4х0,2см язарсан шархтай, баруун
шууны гадна хэсэгт 6хЗсм улаан ягаан өнгийн зулгаралт, цус хуралттай гэжээ.

1. Х.Б-ийн биед зүүн хацар, чамархайд зөөлөн эдийн няцрал, баруун тохойд
   шарх, шуунд цус хуралт, зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо.
2. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн олон удаагийн үйлчлэлээр 24 цагийн дотор үүссэн

шинэ гэмтэл байна.

6

3. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар
   сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.
4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй. гэсэн
   дүгнэлт (хавтаст хэргийн 24-25 дугаар хуудас),

7.Шүүгдэгч Х.Б иргэний үнэмлэхийн хуулбар (хавтаст хэргийн 65 дугаар
хуудас), эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудас (хавтаст хэргийн 89
дүгээр хуудас), хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь, хугацаа тогтоосон акт (хавтаст хэргийн
64 дүгээр хуудас), шүүгдэгч Ц.Э-ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа (хавтаст хэргийн
40 дүгээр хуудас), эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудас (хавтаст
хэргийн 88 дугаар хуудас), иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа
(хавтаст хэргийн 41 дүгээр хуудас), нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн 2022 оны 02
дугаар сараас 07 дугаар сар хүртэлх тодорхойлолт (хавтаст хэргийн 41 дүгээр хуудас) болон
бусад бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судалсан болно.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

1.Гэм буруугийн талаар.

Шүүгдэгч Х.Б нь Хан-Уул дүүргийн *** дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт *** хорооллын байрны автомашины зогсоолд 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр
иргэн Ц.Э-тай зай байхад машинтайгаа багтаж гарсангүй гэх шалтгаанаар
маргалдаж, биед нь халдсан, улмаар маргаан дууссаны дараагаар намайг зодлоо гэх
шалтгаанаар дахин эрүүл мэндэд нь халдаж дух, баруун хацар, баруун шилбэнд зулгаралт,
зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

Шүүгдэгч Ц.Э нь Хан-Уул дүүргийн *** хорооны нутаг дэвсгэрт, *** хорооллын байрны автомашины зогсоолд 2022 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр
иргэн Х.Б-тэй машинаа замаас холдуулж зай тавьсангүй, надад машинтайгаа
багтаж гар гэж заалаа гэх шалтгаанаар маргалдаж, улмаар биед нь халдаж, эрүүл мэндэд
нь зүүн хацар, чамархайд зөөлөн эдийн няцрал, баруун тохойд шарх, шуунд цус хуралт,
зулгаралт гэмтэл хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн болох нь:

-Хохирогч Х.Б-ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: ...Би машинаасаа
буугаад тухайн приус 20 маркийн тээврийн хэрэгсэлд заагаад ийшээ шахвал гарчих юм
байна, баруун тийшээ бага зэрэг шах гэж хэлээд машинаа гаргаад машины зогсоол дээр
байрлуулчхаад машинаас буугаад ирсэн юм. тэр эрэгтэй над дээр ирээд “яасан хүнд зааж
өгдөг юм” гэж хэлээд миний цамцнаас заамдаад зүүн талын хацар хэсэг рүү нэг удаа
шанаадсан, ...тохой, шуу хэсэг рүү цохиод байх шиг байсан. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн
9 дүгээр хуудас), хохирогч Ц.Э-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн ...би машинаа
холдуулаад өгөөч гээд хэлсэн чинь заа гэж хэлсэн. ...нөгөө жолооч нь энэ зайгаар хангалттай
багтана гээд байсан тэр ах шууд багтана гээд байгаа юм биш үү гээд миний зүүн шанаа руу
гараа атгаад цохисон. Тэгээд би шууд цохихоор нь тэр эрэгтэй зүүн хацар руу гараа атгаж
байгаад цохисон мөн газарт 2, 3 удаа унагасан. ...Миний дух хавдсан мөн баруун хацар,
баруун хөлийн шилбэ хавдсан зулгарсан. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 12 дугаар хуудас),
шүүгдэгч Х.Б-ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: ...би араас нь

7

гүйж очоод тэр залууг орцоор гаргаж хөл рүү нь хэд хэдэн удаа өшиглөсөн. Мөн тухайн үед
ноцолдож байх үедээ нүүр рүү нь хальт ганц хоёр удаа цохисон. ...автомашины зогсоол
болон зам дээр хөл рүү нь би өшиглөж, ноцолдож учруулсан юм. гэсэн мэдүүлэг (хавтаст
хэргийн 62 дугаар хуудас), яллагдагчаар дахин өгсөн мэдүүлэг (хавтаст хэргийн 87 дугаар
хуудас), шүүгдэгч Ц.Э-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: ...тэр ах
уурлаад миний шанаа руу нэг удаа гараа атгаж цохисон. Тэгэхээр нь би газар унагаад хэсэг
ноцолдсон. ...Би хийсэн үйлдэлдээ гэмшиж байна. гэсэн мэдүүлэг(хавтаст хэргийн 73 дугаар
хуудас), шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 05 дугаар
сарын 25-ны өдөр хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 7446 дугаартай дүгнэлт
(хавтаст хэргийн 17-18 дугаар хуудас), Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн
шинжээчийн 2022 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдөр хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн
шинжилгээний 7438 дугаартай дүгнэлт (хавтаст хэргийн 24-25 дугаар хуудас), Хан-Уул
дүүргийн цагдаагийн хоёрдугаар хэлтсийн шуурхай удирдлагын тасагт бүртгэгдсэн
дуудлагын лавлагаа (хавтаст хэргийн 32 дугаар хуудас) зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар
нотлогдон тогтоогдож байна.

Дээрх баримтууд нь хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг
хангалттай тогтоосон, нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам шаардлагыг
зөрчсөн, хэргийн оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан
зөрчил тогтоогдоогүй тул тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үзэв.

Хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн нотлох баримтаар
хохирогч, шүүгдэгч Х.Б, Ц.Э нар нь тухайн үед үүссэн үл ойлголцлоос
болж маргалдан харилцан зодолдож бие биеийнхээ эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай
учруулсан байх бөгөөд тэдний үйлдэл тус бүртээ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар
зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт
хэргийн шинжийг хангасан байх тул улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч нарыг
дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар тус бүрийг гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж
дүгнэв.

Хохирол, хор уршгийн талаар: Хохирогч нар нь өөрийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол
учирсантай холбоотой хор уршгийн зардал нэхэмжилсэн баримт ирүүлээгүй бөгөөд шүүх
хуралдаанд тус бүр хохирол, хор уршгийн зардал нэхэмжлэхгүй гэж мэдүүлснийг дурдав.

2. Эрүүгийн хариуцлагын талаар.

Улсын яллагчаас дүгнэлтдээ шүүгдэгч нарт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6
дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 төгрөгөөр
торгох ял тус тус оногдуулах саналыг гаргасан.

Өмгөөлөгч Б.Баттулга дүгнэлтдээ Х.Б хэргийн зүйлчлэл, гэм бурууд
маргаагүй, Х.Б нь автомашины түгжрэлийг зохицуулах зорилгоор очиход түүний
биед Ц.Э халдсан зүй бус үйлдэл байгаа бөгөөд мөн Х.Б нь өвчний
улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг 60 хувиар алдсан болохыг тогтоолгосон, тэтгэмж
авдаг хувийн байдлыг харгалзан ялыг оногдуулж өгнө үү. гэсэн саналыг гаргаж мэтгэлцэв.

8

Шүүгдэгч Ц.Э өөрийгөө өмгөөлж оролцсон ба улсын яллагчийн дүгнэлтэд хэлэх
тайлбар байхгүй. гэсэн болно.

Шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн хууль ёсны,
шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан
хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн
хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн
хариуцлага хүлээлгэх үндэстэй.

Урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгасан хуудсаар шүүгдэгч нар нь цагдаагийн
байгууллагын санд бүртгэлгүй байх тул тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх
удаа гэмт хэрэг үйлдсэнийг тэдэнд эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөлд харгалзав.

Шүүгдэгч нарыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул хуульд заасан төрөл,
хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал,
учруулсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгч Х.Б нь Эпилепси
оноштойгоор 2022 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдрөөс 2023 оны 06 дугаар сарын 11-ний
өдрийг хүртэл хугацаагаар хөдөлмөрийн чадвар алдалтыг 60 хувиар алдсаныг тогтоосон
хөдөлмөрийн магадлах комиссын шийдвэртэй, байнгын эмнэлгийн хяналтад байдаг талаар
гэрч Л.П мэдүүлэг авагдсан зэрэгт үндэслэн ялыг ялгамжтай оногдуулж
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Б-г 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 төгрөгөөр торгох ял, шүүгдэгч
Ц.Э-ыг 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600,000 төгрөгөөр торгох ял тус тус
шийтгэж, цалин хөлс, тэтгэмжийн хэмжээ зэргийг харгалзан Х.Б-д оногдуулсан
торгох ялыг 4 сарын хугацаанд, Ц.Э-т оногдуулсан торгох ялыг 90 хоногийн
хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, ялыг биелүүлээгүй бол хорих ялаар солихыг
мэдэгдэж, тэдэнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр
үргэлжлүүлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

3. Бусад асуудлаар: Зөрчил шалгах ажиллагааны явцад хэрэгт авагдаж хавсаргаж
   ирүүлсэн 1 ширхэг компакт дискийг хэрэгт хавсаргаж, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч
   нар цагдан хоригдсон хоноггүй, тэдний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй болохыг дурдав.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг,
36.2 дугаар зүйлийн 1,2, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлийн 1,4, 36.10, 36.13 дугаар
зүйлийн 4, 37.1 дүгээр зүйлийн 1, 2, 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт
тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Х*** овогт Х.Б, О*** овогт Ц.
   Э нарыг тус бүрийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх
   хэсэгт заасан Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм
   буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч
   Х.Б-ийг 450 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 450,000 (дөрвөн зуу тавин мянга)