МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Завхан аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Дэлгэрмаа  даргалж

Нарийн бичгийн дарга                                    М.Баярмэнд

сын  яллагч                                                     Б.*******

Шүүгдэгч                                                              Б.*******

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                                    Б.*******

нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй явуулж, Завхан аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокуророос Монгол сын Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн  Б.*******ид холбогдох ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан хэлэлцэв.

Биеийн байцаалт:

Монгол сын иргэн, 1975 оны 10 дугаар сарын 25-нд Завхан аймгийн суманд төрсөн, 47 настай, эрэгтэй, халх, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, бүл 6, эхнэр хдүүдийн хт Завхан аймгийн иастай сумын ******* баг *******гын хэсэг ******* тоотод оршин суух хаягтай, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай гэх ******* овогт *******ийн *******, /регистрийн дугаар: *******1/

Шүүгдэгч Б.******* нь зохих зөвшөөрөлгүйгээр, хуульд зааснаас өөр зорилгоор нэн ховор ургал болох 8 шуудай 1*******6.8 килогрм нойтон арцыг 2022 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдөр Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутаг “ийн ” гэх газраас түүж бэлтгэн, “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэж экологид 1*******.474.800 төгрөгний хохирол учруулсан буюу “Байгалийн урглыг хууль бусаар бэлтгэх” гэмт хэрэгт холбогджээ.

Түүний холбогдсон хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт хаарч байна.

Шүүх хуралдаанаар хэрэгт цугларсан яллах болон цагаатгах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Монгол сын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчид шүүх хуралдааны товыг мэдэгдсэн боловч тэрээр шүүх хуралдаанд хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ирээгүй байна. Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч шүүх хуралдаанд оролцох талаар бичгээр хүсэлт гаргаагүй учир Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.6 дугаар зүйлийн 1, *******4.8 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Ю.г оролцуулахгүйгээр хэргийг хянан шийдвэрлэлээ.

                Нэг.Шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон талаар:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2022 оны 05 дугаар сарын 29-ний өдөр Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутаг “ийн ” гэх газраас 1*******6.8 килогрм нойтон арцыг түүж бэлтгэн, өөрийн эзэмшлийн “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд ачиж түүсэн арцаа Завхан аймгийн иастай сум  хүртэл тээвэрлэсэн хэргийн үйл баримт нь хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлж авагдсан хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар тогтоогджээ.

  Тухайлбал:

Иргэний нэхэмжлэгч Ю.гийн “...зөвшөөрөлгүйгээр нэн ховор ургал түүж бэлтгэн тээвэрлэсэн гэх үйлдэлд нь тухайн буруутай этгээдүүдээр д учруулсан хохирлыг нь хуулийн дагуу барагдуулахыг хүсэж байна...” гэсэн мэдүүлгээр,

Б.*******ийг 8 шуудай арц түүсэн талаараа мэдүүлсэн гэрч Ц.ын “...2022 оны 05 дугаар сарын 29-ний өглөө 10 цагийн орчимд Завхан аймгийн Алдархаан сумын багийн нутаг дэвсгэр “” гэх газраас өөрийн улсын дугаартай “ ки” маркийн авто машинаар ганцаараа явж 4 шуудай хонин арц түүсэн. ...хад ах Б., ******* нартай хт явсан. өөрийнхөө “ ” маркийн авто машинаар явсан, ******* шар өнгийн “” маркийн авто машинаараа явсан. Гэхдээ бид гурав хт нийлж  арц түүгээгүй тус тусдаа арц түүсэн...” гэсэн мэдүүлгээр,

Энэ талаар мэдүүлсэн гэрч Б.ын “...2022 оны 05 дугаар сарын 29-ний өглөө аймгийн төвөөс Б.******* ах эхнэр Ш.гийн хт өөрсдийнхөө улсын дугаартай маркийн тээврийн хэрэгсэлтэйгээ ...Алдархаан сумын багийн нутаг ийн гэдэг газарт очсон бид нар урьд өмнө нь арц түүж байгаагүй бөгөөд хүнээс д яриагаар арц түүж худалдвал архан мөнгө олдог гэж сонссон байсан тул арц түүхээр тухайн газарт очсон. ...******* ах, бид гурав арц түүхээр уулын орой руу шуудай хайчаа аваад алхаж гараад арцыг хайчаараа хайчилж шуудайндаа хийж түүсэн гэхдээ бид гурав хт яваагүй тус тусдаа түүцгээсэн. ...арцаа түүж дуусаад 18 цагийн орчимд шуудайтай арцнуудаа үүрч, уулын уруу өнхрүүлж машин дээрээ авч ирсэн ...түүсэн арцнуудаа өөр өөрсдийн машиндаа хийгээд аймаг орох гэж явж байгаад цагдаа, хгаалагч нартай тааралдсан юм. Тухайн арцыг гар хайчаар хайчилж шуудайндаа хийж түүсэн...” гэсэн мэдүүлгээр,

Гэрч Ш.гийн “...2022 оны 05 дугаар сарын 29-ний өглөө нөхөр Б.*******ийн хт өөрсдийн эзэмшлийн    улсын дугаартай “ ” маркийн тээврийн хэрэгсэлтэйгээ Алдархаан сумын багийн нутаг “ийн ” гэдэг газарт очсон миний нөхөр Б.*******, Б., Ц. гурав арц түүхээр уулын орой руу алхаж явцгаасан. аа бид хоёр машинуудын хажуу тэр хавиас аргал түүгээд байж байсан юм. ...иастай сум орох гэж явж байгаад цагдаа, хгаалагч нартай тааралдсан юм...” гэсэн мэдүүлгээр,

Шүүгдэгч Б.*******ийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...ийн   гэх газар очоод бид гурав тус тусдаа арц түүхээр салаад явцгаасан. ...манай охин аанбаатар хотод оюутан хэрэглээний мөнгө, байрны төлбөр, сургалтын төлбөр зэрэг асуудлаас болоод арц түүх болсон. Би тухайн үед өглөө аймгийн төвөөс хөдлөхдөө өөрийн эзэмшлийн “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслээр арцыг тээвэрлэсэн. Би 8 шуудай хонин арц түүсэн. Аймгийн төвд ирээд тухайн арцыг хураалгах үед 1*******6.8 килогрм арц байсан. Би тухайн арцыг гар хайчаар хайчилж бэлтгэсэн...” гэсэн мэдүүлгээр,

Б.*******ийн үйлдлийн улмаас экологид хохирол учруулж түүний түүсэн 1*******6.8 килогрм  хонин арц нь  ховор ургал болох нь Завхан аймгийн  , ын газрын шинжээч Э.ын гаргасан 2022 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдрийн 08 дугаартай “...1. 8 шуудай 1*******6.8 кг арц нь Овог: Агрууны, Төрөл: Арц, Зүйл: Хуурч хонин арц (Juniperus pseudosabina  Fisch. Et Mey), 2. 8 шуудай 1*******6.8 кг арц нь Монгол улсын Засгийн газрын 1995 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрийн 15******* дугаар тогтоолоор Ховор урглын жагсаалтад орсон. *******. Монгол оронд Хангай, Хэнтий, Хөвсгөл, Алтай, Говь-Алтай зэрэг уулархаг нутгийн өндөр уулсаар далайн түвшнээс дээш 1500-2000 метр өндөрт тархан ургадаг. Арцны ьдрах нь Тайгын, Ойт хээр, Тагийн бүс бүслүүрт хад асга ихтэй элсэрхэг хөрсөнд ургана. Завхан аймгийн хувьд Монгол орны урглын газар зүйн тойргоор Хангайн уулын тойрог, Их нууруудын хотгорын цөлөрхөг хээрийн тойрог днан ургадаг. Тухайн ургал нь газар зүйн онцлогоос шалтгаалан нэг болон түүнээс дээш бутнууд нийлж ургана. 4.Тухайн хураагдсан 8 шуудай 1*******6.8 килогрм нойтон арцны экологи-эдийн засгийн үнэлгээ нь 1 кг нь 98.500, 1*******6.8 кг, нийт 1*******.474.800 төгрөг. 5. Тухайн урглын ьдрах экологийн бүрдсэн газарт үрээр болон мөчрөөр ургах боломжтой хэдий ч түүсэн бутны нөхөн ургалт удаан төлжинө...” гэсэн  дүгнэлтээр болон  түүсэн арцыг эд мөрийн баримтаар хураан авсан тэмдэглэл, тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл зэрэг хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч Б.*******ийн үйлдсэн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг нь хэрэгт авагдсан бусад баримтуудаар давхар батлагдаж байх тул түүний мэдүүлгийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.******* дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар нотлох баримтаар тооцох нь зүйтэй.

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохирогч, гэрч, яллагдагчаас мэдүүлгийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу бэхжүүлж авсан, мэдүүлгийн агуулга зөрүүгүй, хохирогчийн мэдүүлэг нь хэрэгт хааралтай хэргийн үйл баримтыг нотолсон байна.

Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна.

Дээрх шинжээчийн дүгнэлт нь хэрэгт хувийн сонирхолгүй, нарийн мэргэшсэн, гаргасан дүгнэлтийнхээ хариуцлагыг хүлээх чадвар бүхий шинжээч өөрийн тусгай мэдлэгийн хүрээнд гаргасан байна. Уг дүгнэлт нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль, Шүүх шинжилгээний тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу гарсан ба дүгнэлтэд эргэлзээ төрүүлэхээр нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.1 дүгээр зүйлийн 1******* дахь хэсэгт заасныг баримтлан үнэлсэн бөгөөд хэргийн үйл баримтыг нотолж байгаа баримтууд нь тухайн хэрэгт хааралтай, ач холбогдолтой төдийгүй шүүгдэгчийн үйлдлийг хангалттай нотолж чадсан гэж дүгнэлээ.

Шүүгдэгч Б.******* нь ховор ургал болох хуурч хонин арцыг зохих зөвшөөрөлгүйгээр түүсэн бэлтгэж тээвэрлэх нь хууль бус гэдгийг энгийн ухсрын түвшинд бүрэн ухсарлан ойлгож түүнийг хүсэж үйлдсэн хор уршгийг зориуд учруулсан.

Шүүгдэгч Б.******* Байгалийн урглын тухай хуулийн 10, 11 дүгээр зүйлүүдэд заасныг зөрчиж зохих зөвшөөрөлгүйгээр ховор ургал болох хуурч хонин арц түүж бэлтгэн тээвэрлэсэн үйлдэл нь Монгол сын Эрүүгийн хуулиар хгаалагдсан хүрээлэн байгаа орчны эсрэг урглын аймагт халдаж, Байгалийн урглын тухай хуулийг зөрчиж зохих зөвшөөрөлгүй, хуульд зааснаас өөр зорилгоор буюу худалдан борлуулах, ашиг олох зорилгоор ховор урглыг түүсэн бэлтгэсэн тээвэрлэсэн шинжээрээ Монгол сын Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжтэй.

Иймд шүүгдэгч Б.*******ийг Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зохих зөвшөөрөлгүйгээр, хуульд зааснаас өөр зорилгоор нэн ховор урглыг түүж бэлтгэн тээвэрлэсэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэстэй байна.

Шүүгдэгч Б.*******ийг хууль бусаар зохих зөвшөөрөлгүйгээр нэн ховор ургал болох хонин арцыг түүж бэлтгэж, тээвэрлэн ашиг олох гэсэн гэм буруугийн шууд санаа, шунахайн сэдэлт  нь тухайн гэмт хэрэг гарах шалтгаан  нөхцөл болсон байна.

Шүүгдэгч Б.******* нь зохих байгууллагаас хуулийн дагуу зөвшөөрөл авалгүйгээр дээрх урглыг түүж бэлтгэсэн, тээвэрлэсэн үйлдлийн улмаас урглын аймагт нийт 1*******6.8кг х 98.500=1*******.474.800 төгрөгийн хохирол учирсан. Байгаль орчныг хгаалах тухай хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсгийн *******-т “урглын аймагт учирсан хохирлыг тухайн ургал экологи-эдийн засгийн үнэлгээг 5 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээгээр” нөхөн төлүүлнэ гэж заасныг үндэслэн шүүгдэгчээс 1*******.474.800х5=67.*******47.000 төгрөгийг гаргуулж улсын орлого болгох нь  зүйтэй байна.

Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2.*******-т “...иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагаас болон байгалийн нөөц баялагт учруулсан хохирлын нөхөн төлбөрийн орлого” гэж заасны дагуу  67.*******47.000 төгрөгийг шүүгдэгч Б.*******оос гаргуулж, , уур ьсгалын санд оруулах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Б.******* нь хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн нь түүний шүүх хуралдаанд өгсөн мэдүүлгээр тогтоогдож байна.

2.Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Шүүгдэгч Б.*******ийг Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зохих зөвшөөрөлгүйгээр, хуульд зааснаас өөр зорилгоор ховор урглыг худалдан авсан, тээвэрлэсэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон учир Эрүүгийн хуулийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журлан түүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж, мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ“  гэж тус  тус  заасныг үндэслэв.

Шүүгдэгч Б.*******ид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлд заасан, Эрүүгийн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан харгалзан үзэх хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

Б.******* нь хохирол нөхөн төлөхөөр шүүх хуралдааныг завсарлуулах хүсэлт гаргаагүй ба шүүдэгч хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн болох нь “учруулсан хохирлоо бүрэн төлөхөө илэрхийлж байна” гэсэн шүүх хуралдаанд гаргасан хүсэлтээр  тогтоогдож байна.

Шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэнээ гэмшиж, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа, анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, хувийн байдал болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн хүсэлт зэргийг  харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг  журлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид  хорих ял оногдуулахгүйгээр 01 жил 02 сарын жилийн хугацаагаар тэнсэж, түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.******* дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д зааснаар “оршин суух газраа өөрчлөх, з явахдаа хяналт тавьж буй эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.******* дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д зааснаар шүүгдэгчид оршин суух газраа өөрчлөх, з явахдаа хяналт тавьж буй эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг тэнссэн 01 жил 02 сарын хугацаанд авч, түүнд хяналт тавихыг Завхан аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгаж шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч Б.*******  нь хонин арц түүж бэлтгэж, тээвэрлэхдээ ашигласан  “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл нь өөрийн өмчлөлийнх болох нь шүүгдэгчийн мэдүүлэг болон хэрэгт авагдсан баримтуудаар тогтоогдсон. Түүний “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг 1.400.000 төгрөгөөр үнэлсэн нь 2022 оны 06 дүгээр сарын 14-ны өдрийн 1*******6 дугаартай үнэлгээний комиссын үнэлгээгээр тогтоогджээ.

Шүүгдэгч Б.******* өөрийн өмчлөлийн “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслээр түүсэн арцаа тээвэрлэсэн ба уг тээврийн хэрэгсэл эвдэрсэн ашиглах боломжгүй болсон нь шүүгдэгчийн шүүх хуралдаанд өгсөн мэдүүлгээр тогтоогдож байгаа учир шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдэхдээ ашигласан тээврийн хэрэгслийн үнэ 1.400.000 төгрөгийг шүүгдэгчээс гаргуулж улсын орлого болгох нь зүйтэй байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.5 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдсан 8 ширхэг шуудай хуурч хонин арцыг худалдан борлуулж орлогыг улсын орлого болгож, гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан хайчийг дахин ашиглах боломжгүй учир устгах нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Б.******* нь тогтоол гарахын өмнө цагдан хоригдоогүй, түүнээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй гэж үзээд

Монгол сын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******6.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн  1.1, 1.2, 1.5, 1.7, 1.8 дахь хэсэг, *******6.8 дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсэг, *******6.10 дугаар зүйлийн *******, 4 дэх хэсэг, *******6.1******* дугаар зүйлийн 1 дэх  хэсгүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч ******* овогт *******ийн *******ийг Монгол сын Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан буюу зохих зөвшөөрөлгүйгээр хуульд зааснаас өөр зорилгоор ховор ургал түүж бэлтгэсэн, тээвэрлэсэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журлан Эрүүгийн хуулийн 24.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******ид хорих  ял  оногдуулахгүйгээр 01 /нэг/ жил 02 сар /хоёр/ сарын хугацаагаар тэнссүгэй.

*******. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.******* дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д зааснаар шүүгдэгч Б.*******ид тэнссэн хугацаанд нь “Оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, з явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4, 5 дахь хэсэг, 7.******* дугаар зүйлийн 4, 5 дахь хэсгүүдэд заасныг журлан шүүгдэгч Б.*******ийн дээрх тэнссэн хугацаанд шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн тохиолдолд прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн ял оногдуулдаг журтай болохыг анхааруулсугай.

5. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 186 дугаар зүйлийн 186.1 дэх хэсэг, 189 дүгээр зүйлийн 189.1-д зааснаар шүүгдэгч Б.*******ид хорих ял  оногдуулахгүйгээр 01 /нэг/ жил 02 сар /хоёр/ сарын хугацаагаар тэнсэж, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авсан хугацаанд түүнд хяналт тавихыг  Завхан аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

6. Шүүгдэгч Б.*******ид 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдрөөс хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга  хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

7.Эрүүгийн хуулийн 7.5 дугаар зүйлд зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан хайчийг устгаж, 8 уут хуурч хонин арцыг худалдан борлуулж үнийг улсын орлого болгож, Б.*******ийн эзэмшлийн “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн үнэ 1.400.000 төгрөгийг тус тус гаргуулж улсын орлого болгосугай.

8. Шүүгдэгч Б.*******ийн эзэмшлийн 2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр битүүмжилсэн “” маркийн улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үлдээсүгэй.

9. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1, Байгаль орчныг хгаалах тухай хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсгийн *******-т тус тус зааснаар шүүгдэгчээс 67.*******47.000 төгрөгийг гаргуулж, Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2.*******-т зааснаар уур ьсгалын санд оруулсугай.

10. Шүүгдэгч Б.******* нь тогтоол гарахын өмнө цагдан хоригдоогүй, түүнээс гаргуулах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдсугай.

11. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

12. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******8.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, *******8.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Завхан аймгийн Эрүү иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг тус тус дурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧН.ДЭЛГЭРМАА