МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Сүхбаатар аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Алтаннавч даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Ганжууржав,

Улсын яллагч Г.Бат-Оргил,

Шүүгдэгч Б.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны “Б” танхимд нээлттэй явуулсан эрүүгийн шүүх хуралдаанаар Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Б.*******т холбогдох эрүүгийн 2230000000372 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2022 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 19... оны .... дүгээр сарын ....-ний өдөр Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт суманд төрсөн, ... настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мужаан мэргэжилтэй, .............жолооч ажилтай, ам бүл 4, эхнэр, хүүхдүүдийн хамт Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт сумын ........  баг, ........... тоотод оршин суух, урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байгаагүй, У овогт Б-ны Б

 Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/:

Шүүгдэгч Б.******* нь 2022 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт сумын ..... дугаар багт үйл ажиллагаа явуулах “.......” караокед хохирогч Б.*******тай таарамжгүй харилцааны улмаас хэрүүл маргаан үүсгэн пивоны шилээр зүүн нүд рүү нь цохиж, эрүүл мэндэд нь зүүн нүдний алиман талстад цус харвалт, духанд зулгаралт, зүүн нүдний дээд, доод зовхи, духанд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

                                             ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт  дараах мэдүүлэг, нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.******* шүүх хуралдаанд мэдүүлэхдээ: “Мэдүүлэг өгөхгүй.” гэв.     

Эрүүгийн 2230000000372 дугаартай хэргээс:

• Шүүгдэгч Б.******* мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлэхдээ: “Б.******* тухайн үед согтчихоод намайг хараалын үгээр доромжлоод байхаар нь би *******г “намайг ахаа гэж дуудсангүй, хүндэлсэнгүй, хэл амаар доромжиллоо” гэж уурлаад пивоны шилээр толгой руу нь  нэг удаа цохиход зүүн нүднийх нь дээд талд хөмсөг хэсэгт оносон.” гэх /хх 36-37 дугаар хуудас/,

• Хохирогч Б.*******н “Тэгээд ууж байхдаа би хамт ирсэн ******* ахтай юм яриад сууж байхад ******* гээд найз нь “чи намайг ахаа гэж дуудсангүй, би чамд юм бодож явдаг шүү” гээд пивоны шилээр зүүн  нүд рүү цохисон.” гэх /хх 5-6 дугаар хуудас/,

• Гэрч Г.*******ийн “Би тухайн орой 21 цагийн үед “............” караокед Б.*******тай таараад Б.*******г ажлаа тараад хүрээд ир гэж дуудсан. Тэгээд *******г ирэхээр бид 0.5 литрийн “Нийслэл” пиво 3 ширхгийг уусан. Тэгээд пиво ууж дуусаад тэр караокеноос гараад “......” клуб руу орсон. Тэр үед Б.*******, Б.*******тай 0.75 литрийн “Соёрхол” архи 1 шилийг уугаад буцаад караоке руугаа орсон. Тухайн үед бид 3 юм ярьж сууж байгаад Б.******* нь Б.*******г “чи намайг ахаа гэж дуудсангүй, хүндэлсэнгүй” гээд тэр хоёр хоорондоо маргалдаад байсан. Тэр үед нь би утсаараа оролдоод сууж байсан. Тэгэхэд гэнэт Б.******* нь Б.*******ыг “та миний толгой руу цохичихлоо шүү дээ” гэж хэлэхэд нь харахад Б.*******н зүүн хөмсөгнөөс нь цус гарчихсан байсан” гэх /хх-12-13 дугаар хуудас/ мэдүүлгүүд,

• Хохирогч Б.*******н эмнэлэгт үзүүлсэн “Яаралтай тусламжийн хуудас № ......” /хх 22 дугаар хуудас/,

• Сүхбаатар аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 590 дугаартай “1. Б.*******н биед зүүн нүдний алиман салстад цус харвалт, духанд зулгаралт, зүүн нүдний дээд, доод зовхи, духанд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. 2. Дээрх гэмтлүүд нь тухайн хэрэг болсон гэх хугацаанд учирсан байх боломжтой. 3. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсэгдэнэ. 4. Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх 23-24 дүгээр хуудас/,

• Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт сумын ....... дугаар багийн Засаг даргын ........ оны ....... дугаар сарын ......-ны өдрийн .......дугаартай “ам бүл, оршин суух хаяг”-ийн тодорхойлолт /хх 41 дүгээр хуудас/,

• Шүүгдэгч Б.*******ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, үл хөдлөх эд хөрөнгөтэй эсэх лавлагаа /хх 42-43 дугаар хуудас/,

• Шүүгдэгч Б.*******ын Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, мөрдөн байцаалтын үед хийсэн тодорхойлолт /хх 44-45 дугаар хуудас/,

• Шүүгдэгч Б.*******т холбогдох Захиргааны зөрчлийн шийдвэрлэлтийн бүртгэл /хх 46-48 дугаар хуудас/,

• Хохирогч Б.*******ас гаргаж өгсөн ”эм худалдан авсан нийт 8,900 төгрөг”-ийн баримтууд /хх 49 дүгээр хуудас/,

• Шүүгдэгч Б.*******ын Эрүүл мэндийн даатгалын санд 214,000 төгрөг тушаасан баримт /хх 54 дүгээр хуудас/,

• Хохирогч Б.*******н Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газарт гаргасан “гомдолгүй тул хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлж өгнө үү” гэсэн  хүсэлт /хх 55 дугаар хуудас/,

• Шүүгдэгч Б.*******ын Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газарт гаргасан “Хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх”-ээр гаргасан хүсэлт /хх 56 дугаар хуудас/,

• Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газрын прокурорын 2022 оны 12 дугаар сарын 19-ний өдрийн 124 дугаартай “хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх тухай” тогтоол, дугаартай прокурорын санал /хх 57-61 дүгээр хуудас/

• Шүүгдэгч Б.******* нь хавтаст хэргээс нотлох баримт судлуулаагүй болно.

Дээрх нотлох баримтууд нь хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлэгдсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж, прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзлээ.

1. Гэм буруугийн талаар:

          Шүүгдэгч Б.******* нь 2022 оны 11 дүгээр сарын 26-ны өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Сүхбаатар аймгийн Баруун-Урт сумын ........ дугаар багт үйл ажиллагаа явуулах “.........” караокед хохирогч Б.*******тай таарамжгүй харилцааны улмаас хэрүүл маргаан үүсгэн пивоны шилээр зүүн нүд рүү нь цохиж, эрүүл мэндэд нь зүүн нүдний алиман талстад цус харвалт, духанд зулгаралт, зүүн нүдний дээд, доод зовхи, духанд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хохирогч Б.*******, гэрч Г.******* нарын мэдүүлэг, хохирогч Б.*******н эмнэлэгт үзүүлсэн “Яаралтай тусламжийн хуудас № .........”,  Сүхбаатар аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 590 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож байна.

1. 2. . Эрх зүйн дүгнэлт:

1.2.1. Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэгт: бусдын бие махбодод хөнгөн гэмтэл санаатай учруулах нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулсан буюу хөдөлмөрийн чадварыг бага хэмжээгээр алдагдуулах, эсхүл энэ хоёр үр дагаварт нэгэн зэрэг хүргэж буй үйлдлийг ойлгохоор хуульчилсан.

 Тодруулбал, шүүгдэгч Б.******* нь хохирогч Б.*******н зүүн нүд хэсэгт пивоны шилээр цохиж зодон түүний эрүүл мэндэд хөнгөн гэмтэл учруулж, эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулсан нь хор уршиг бүхий гэмт үйлдлийн болон үр дагаврын хоорондох шалтгаант холбоог бүрдүүлж байна.

1.2.2. Шүүгдэгч Б.******* нь өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж мэдсээр байж, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ бусдын биед халдаж эрүүл мэндэд нь санаатай хохирол учруулсан гэмт хэргийг гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрээр үйлдсэн гэж үзэх үндэслэлтэй байна.

1.2.3. Прокуророос шүүгдэгч Б.*******ын дээрх үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдсэн нь хэргийн бодит байдалд нийцсэн, шүүгдэгчийн үйлдэл тухайн гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн агуулсан, хэргийн зүйлчлэл зөв байх тул хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох  үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэлээ.

2. Эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүхээс шүүгдэгч Б.*******ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан  буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч Б.*******т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нөхөн төлсөн нь Эрүүгийн хуулийн 6.5 дугаар 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасан хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал бөгөөд мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Шүүгдэгч нь хэргийн зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй, өөрийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрсөн болохыг тэмдэглэх нь зүйтэй.

2.1. Шүүгдэгч Б.*******ын холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь “дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял” шийтгэхээр хуульчилсан бөгөөд прокуророос Б.*******т холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар  шийдвэрлүүлэхийг хүссэн хүсэлтийг хүлээн авч, түүнийг “550 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 550,000 төгрөгийн торгох ял” оногдуулах санал гарган тохиролцож, хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх саналтайгаар ирүүлсэн нь Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглээгүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3, 17.4 дүгээр зүйлүүдэд заасан эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх нөхцөл байдал бүрэн хангагдсан  гэж үзлээ.

2.2. Шүүгдэгч Б.*******т оногдуулсан торгох ялыг түүний ажил хөдөлмөр эрхэлдэг,  хөрөнгө, цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг харгалзан дээрх ялыг 2 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосон болно.

3. Хохирол, хор уршгийн талаар

3.1 Эрүүгийн хуулийн 2.5 дугаар зүйлийн 1-д “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан гэмт хэргийн улмаас хүний ...хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан байхыг ойлгоно.” гэж заасан бөгөөд шүүгдэгч Б.******* нь хохирогч Б.*******н эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан бөгөөд хохирогч гомдолгүй, нэхэмжлэх /хх 55/ зүйлгүй гэж хүсэлт гаргажээ.

3.2 Хохирогч Б.******* нь өөрт учирсан эрүүл мэндтэй холбоотойгоор эмнэлгээс 214,000 төгрөгийн тусламж үйлчилгээ авсан, эмийн сангаас хувиараа 8,900 төгрөгийн эм авсан бөгөөд шүүгдэгч Б.******* нь Эрүүл мэндийн даатгалын санд 214,000 төгрөгийг, хохирогч Б.*******д 45,000 төгрөгийг тус тус нөхөн  төлсөн бөгөөд шүүгдэгч Б.*******ыг энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.5 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар хохирогч Б.******* нь өөрт учирсан хохиролтой холбоотой цаашид гарах эмчилгээний төлбөр, бусад хохирол, зардлаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй орхих нь зүйтэй  гэж үзлээ.

4.Бусад асуудлаар:

Шүүгдэгч Б.******* нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд зүйлгүй, иргэний бичиг баримт хавсаргагдаагүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалтай холбоотой баримт ирээгүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болно.

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт 36 дугаар бүлгийн 36.2, 36.3, 36.5, 36.6 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч У овогт Б-ы Б-ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.*******ыг 550 /таван зуун тавь/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 550,000 /таван зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Б.*******т оногдуулсан торгох ялыг 2 /хоёр/ сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.******* нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй тохиолдолд шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

5. Шүүгдэгч Б.*******т шүүхийн шатанд таслан сэргийлэх арга хэмжээ авагдаагүй болохыг дурдсугай.

6. Шүүгдэгч Б.******* нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, энэ тогтоолоор бусдад төлөх төлбөргүй ба гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд хохирогч Б.*******д 45,000 төгрөгийг, хохирогчийн эмчилгээний зардалд Сүхбаатар аймгийн Эрүүл мэндийн даатгалын хэлтсээс нэхэмжилсэн 214,000 төгрөгийг Эрүүл мэндийн даатгалын санд нөхөн төлсөн болохыг тус тус дурдсугай.

7. Хохирогч Б.******* нь гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршигтай холбоотой зардлаа нотлох баримтаа бүрдүүлж, иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдсугай.

8. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

9. Шүүгдэгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан болон хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Сүхбаатар аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар энэ тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                  Д.АЛТАННАВЧ