Дундговь аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол

2023 оны 01 сарын 18 өдөр

Дугаар 2023/ШЦТ/10

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

 

 

 

 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

          Дундговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Мөнхбат даргалж тус шүүхийн “А” танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:

          Нарийн бичгийн дарга Ж.Батдэлэг

          Улсын яллагч Ч.Отгонбаатар

          Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ч.Сайнжаргал

          Шүүгдэгч ******* нарыг оролцуулан Прокурорын газрын хяналтын прокуророос Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт  зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх саналтай ирүүлсэн *******ад ******* *******  дугаартай эрүүгийн хэргийг *******3 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүлээн авч хэлэлцэв.

 

    Монгол Улсын иргэн,  ******* оны ******* дугаар сарын *******-ны өдөр Дундговь аймгийн ******* суманд төрсөн, ******* настай, боловсролтой, , санхүүгийн менежер мэргэжилтэй, тэтгэвэрт, ам бүл хамт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7 дугаар баг Залуус хорооллын 17-7 тоотод оршин суух, Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон, Алтан гадас одонгоор шагнуулж байсан гэх, урьд 3 удаагийн ял шийтгэлтэй, овогт /РД:ЗЮ*********************36/

 

Шүүгдэгч ******* нь /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/ Дундговь аймгийн ******* сумын Засаг даргаар ажиллаж байхдаа Монгол Улсын Засгийн газрын 019 оны 09 дүгээр сарын *******-ны өдрийн 355 дугаартай тогтоолыг зөрчиж эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж “Ноён ширхэнцэг” ХХК-тай 019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр №10/01 дугаартай, 019 оны 1 дугаар сарын 1-ны өдөр №10/01 дугаартай Дундговь аймгийн ******* сумын 4 дүгээр багийн “Цагаан дэрс” нэртэй 39,4 га талбай бүхий газарт техникийн болон биологийн нөхөн сэргээлт хийх, ...нөхөн сэргээх ажлын төсөв нийт төсөв нь 313.90.000 төгрөг...” утга бүхий хамтран ажиллах гэрээг удаа байгуулж эрх мэдлээ, албаны эрх ашгийн эсрэг хийх ёсгүй үйлдлийг хийж “Ноён ширхэнцэг” ХХК-д давуу байдал бий болгож албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

          Шүүхийн хэлэлцүүлгээр дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.Үүнд:

 

-Шүүгдэгч ******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ “Тухайн үед Дундговь аймгийн ******* сумын засаг даргаар ажиллаж байхдаа Ноён ширхэнцэг компанитай гэрээ байгуулж давуу эрх олгосон нь миний хариуцлагагүй үйл ажиллагаа болсон. Үүндээ маш их гэмшиж байна. Тухайн компанийн хүмүүс санхүүжилт авах гэж байгаа юм гэж гуйж ирэхэд нь гарын үсэг зурсан нь миний буруу байсан. Тухайн газарт хууль бус ашигт малтмал олборлоод зуны 3 сарын турш ажилчидаараа хамгаалуулсан.  Сүүлдээ очих хүн олдохгүй байсан. Буруу үйлдэл хийсэндээ гэмшиж, ойлгож байна” гэв.

 

Хохирогч Н.Эрдэнэ-Очирын “019 оны 1 сарын сүүлээр Аймгийн Засаг дарга О.Бат-Эрдэнэ өрөөндөө дуудаж уулзаад ******* сумын 4-р багийн нутаг дэвсгэр Цагаан дэрс гэх газарт хууль бусаар жонш олборлолт хийгдсэн байна. Хугацаатай, газрыг чөлөөлөх захирамж төлөвлөхийг үүрэг болгосон. Үүний дагуу тухайн захирамжийг аймгийн Засаг даргаар батлуулж ******* хүмүүст захирамжийг биелүүлэх талаар мэдэгдэж, тус газрыг чөлөөлөхөөр хүмүүс явсан. аа нь *******0 оны 01 сарын эхээр газар чөлөөлөх тухай захирамжийн биелэлтийг цагдаагийн газраас танилцуулсныг сонсоход контейнер харах нэг 1 манаач, 1 гэртэй үлдсэн, бусдыг нь явуулсан гэж хэлж байсан. Түүний дараа *******0 оны ******* сарын 17-ны өдөр ******* сумын 4-р багийн нутаг дэвсгэр Цагаан дэрс” гэх газарт хууль бусаар жонш олборлолт хийг байна гэсний дагуу хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, урьд гаргасан захирамжийн биелэлтийг хангуулах чиглэл өгсний дагуу албан бичгийг төлөвлөж, аймгийн Засаг даргаар батлуулж, албан бичгийг аймгийн цагдаагийн газарт хүргүүлсэн. Тухайн ******* сумын 4-р баг “Цагаан дэрс” гэх газарт хууль бусаар үйл ажиллагаа явуулж 8 ачааны машинд ачсан байсан жонш аймгийн төв дээр хураагдаж ирсэн талаар ажлын хэсгээс мэдсэн. Тухайн газарт очиж ажилласан ажлын хэсгийн хүмүүсээс сонсоход “Ноён ширхэнцэг” ХХК нь хууль бус үйл ажиллагаа явуулсан гэж сонссон. Дундговь аймгийн Засаг даргын тамгын газрын хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн хэлтэст уг хоёр компаниас Дундговь аймгийн нутаг дэвсгэрт ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулах талаар албан бичиг ирээгүй.  Харин ******* сумын засаг дарга А.ын 019 оны 1 дугаар сарын 30-ны өдрийн 01/84 тоот албан бичгээр тус сумын нөхөрлөлүүдийн гаргасан хүсэлтийг ирүүлсэн. ******* сумын нөхөрлөлүүдийн гаргасан хүсэлтэд “тус сумын Цагаан дэрс гэх газрыг сумын тусгай хэрэгцээнд авсан засаг дарга, иргэдийн хурлын даргаар уламжлан өргөдөл хүсэлт хүргүүлсээр байхад хариу ирүүлэхгүй байгаа, 7 цагийн дотор хариу ирүүлэхгүй бол үйл ажиллагаа явуулна" гэсэн утгатай байсан. Үүний дагуу *******0 оны 01 сарын 03-ны өдрийн 1/0 тоот албан бичгээр ******* сумын засаг даргад “Хууль тогтоомж хэрэгжүүлж ажиллах, үүрэг чиглэл өгөх тухай” хариуг хүргүүлсэн. ******* сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр “Цагаан дэрс” гэх газарт хууль бус үйл ажиллагаа явуулж тухайн газрыг эвдэн сүйтгэж байгаль орчинд нилээн их хэмжээний хохирол учруулсан учраас буруутай этгээдээр хохирлыг гаргуулах, хураагдсан жоншыг улсын орлого болгох, хуулийн дагуу хэргийг шийдвэрлэж өгнө үү” гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 17-173/

 

Гэрч “Би тэр “Ноён ширхэнцэг” гээд байгаа компанийн ажилтанаас нэг ч хүнтэй уулзаж байгаагүй. Жавхлантөгс гэдэг хүн надтай 019 оны 1 сарын эхээр 91115057 дугаарын утсаар холбогдож “Шинэ баян сэлэнгэ” ХХК-аас “Цагаан дэрс” гэх газарт түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын хайгуулын зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл өгсөн. Түүнийг иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлаар дэмжээд өгөөч гэж хэлсэн. Тухайн үед би Улаанбаатар хотод ажлаар явж байсан болохоор надтай Жавхлантөгс гэх залуу биеэр ирж уулзахдаа бичгийг дэмжиж өгөх талаар хэлээд бүтээхэд шаардлагатай бол мөнгө төгрөг өгье гэсэн утгатай юм ярьсан. Би бичгийг үзэж байж хариу өгье гэж хэлсэн. Манай сумын иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын тэргүүлэгчид хуралдаж тэр бичигт татгалзсан хариу өгсөн юм. Түүний дараа *******0 оны ******* сард “Шинэ баян сэлэнгэ”ХХК-аас “Цагаан дэрс” гэх газарт түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын хайгуулын зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл ирэхээр нь дахиж татгалзсан хариу өгсөн. Би тэр Жавхлантөгс гээд байгаа хүнээс мөнгө төгрөг аваагүй, тэр хүн ч надад ямар нэгэн байдлаар мөнгө төгрөг өгөөгүй. “Ноён ширхэнцэг” гээд байгаа компани болон “Шинэбаян сэлэнгэ” компанийн зүгээс надад ямар нэгэн байдлаар дарамт шахалт үзүүлээгүй. “Ноён ширхэнцэг" ХХК, “Шинэ баян сэлэнгэ” ХХК-ууд ******* сумын нутаг дэвсгэрт уул уурхайн чиглэлээр ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулж байгаагүй. Зөвшөөрөл ч авч байгаагүй” гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 176-177/

 

Гэрч “Сумын засаг дарга ******* 019 оны 10 сард “Ноён ширхэнцэг”ХХК-тай гэрээ байгуулсан. Аймгийн хөгжлийн бодлогын хэлтсээс зөвлөгөө авсан, нөхөн сэргээлт хийж болно гэсэн гээд гэрээн дээр гарын үсэг зуруулсан. Тэр гэрээ нь ******* сумын 4-р багийн нутагт байх “Цагаан дэрс” гэх газарт биологийн болон техникийн нөхөн сэргээлт хийх гэрээ байсан юм. Тэгээд дараа нь аймгийн хөгжлийн бодлогын мэргэжилтэн Очирбатаас зөвлөгөө авсан чинь “засаг даргад чинь нөхөн сэргээлт хийх шаардлагагүй, гэрээ байгуулах хэрэггүй” гэсэн хариу өгсөн гэж хэлсэн. Би 019 оны 1 сарын сүүлээр хүмүүс газар ухаад байна гэсэн мэдээллийн дагуу “Цагаан дэрс” гэх газарт очиход өмнө булуулсан газраас 8 овоолго шороо гаргаад тухайн газрын зүүн хойд талд буулгасан байсан” гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 178-179/

 

Гэрч “Жонш Худалдан авах компани сонгох талаар засаг даргын зөвлөл хурал хийнэ гэж цугласан боловч хийгээгүй. Тухайн үед засгийн газрын шийдвэрээр жонш худалдан авах, уул уурхайн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулахыг бүрэн зогсоосон байсан учраас хурал хийгээгүй. Харин би албан үүргийхээ хүрээнд засаг дарга *******ад удаа дараа амаар “Худалдан авах” компани гэж байх ёсгүй, харин орон нутаг хүч хүрэхгүй учир хамгаалалтын компанитай гэрээ хийж хууль бусаар жонш олборлоод байгаа “Цагаан дэрс” гэх газрыг хамгаалах ёстой” гэж хэлж байсан. Бусдаар засаг даргын зөвлөлийн гишүүд 019 онд хуралдаж ******* сумын 4-р баг “Цагаан дэрс” гэх газарт “Ноён ширхэнцэг” ХХК-г худалдан авалт хийхийг зөвшөөрсөн шийдвэр гаргаагүй. 019 онд ******* сумын засаг даргын зөвлөлийн гишүүдэд миний бие болон төрийн байгууллагуудын дарга нар болох төрийн сангийн дарга Болдбаатар, сургуулийн захирал Болормаа, соёлын төвийн дарга Хадхүү, багийн дарга, Буд- Очир, гэх хүмүүс байдаг байсан. Бусдыг нь сайн санахгүй байна. Засаг даргын зөвлөлийн гишүүдийг засаг дарга захирамжаар томилсон шийдвэр байх ёстой” гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн *******4-*******5/

 

Дундговь аймгийн байгаль орчин, аялал жуулчлалын газрын ******* оны 01 дүгээр сарын 14-ний өдрийн 11 дугаартай “Дундговь аймгийн  ******* сумын Засаг даргын тамгын газар болон ИТХ-аас 019 онд техникийн болон биологийн нөхөн сэргээлт хийлгэх, мөн нөхөн сэргээлт хийхээр төлөвлөсөн гакарт хэмжилт хийлгэх талаарх хүсэлтийг тус байгууллагад ирүүлээгүй болно. Тус сумын ИТХурлын 0******* оны 33 дугаар тогтоолоор “Байгаль хамгаалах, нөхөн сэргээх сан”-ийн 019 оны төлөвлөгөөнд Байгаль орчин хамгаалах /ухах, эрсдэлээс хамгаалах/ арга хэмжээнд 3.5 сая төгрөгийг зарцуулахаар баталсан тогтоолын хуулбарыг хүргүүлж байна”  гэх албан бичиг /1-р хх-ийн 74/

 

- Байгаль хамгаалах нөхөн сэргээх сангийн 019 оны төлөвлөгөө /1-р хх-ийн 75/

- “Ноён ширхэнцэг” ХХК-ийн захирал , Дундговь аймгийн ******* сумын Засаг дарга ******* нарын 019.1.1-ны өдрийн №10/01 дугаартай хамтран ажиллах гэрээ /1-р хх-ийн 18-13/

 

-  “Ноён ширхэнцэг” ХХК-ийн захирал , Дундговь аймгийн ******* сумын Засаг дарга ******* нарын 019.10.10-ны өдрийн №10/01 дугаартай хамтран ажиллах гэрээ /1-р хх-ийн 119-13/

 

-Дундговь аймгийн ******* сумын Засаг даргын 019 оны 10 дугаар сарын 9-ний өдрийн 01/33 дугаартай “Тус сумын Засаг даргын зөвлөлийн хурлаас танай компанийг “Цагаан дэрс” нэртэй талбайд ******* хууль, журмын дагуу худалдан авалт хийхийг зөвлөлийн гишүүд зөвшөөрч дэмжсэнийг мэдэгдье” гэсэн албан бичиг /1-р хх-ийн 1*******/ 

 

- Гэмт хэргийн талаарх гомдол мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /1-р хх-ийн 11/

- Хэрэгт авагдсан шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой баримтууд болон бусад бичгэн баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

          Хэрэгт авагдсан болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт судлагдсан дээрх баримтуудыг мөрдөн байцаалтын шатанд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлж авсан байх тул шүүх нотлох баримтаар үнэлж  шийдвэрлэлээ.

          Үйл баримт, гэм буруугийн талаар:

          Шүүхийн хэлэлцүүлэгт судлагдсан дээрхи баримтуудаар шүүгдэгч ******* нь Дундговь аймгийн  ******* сумын засаг даргаар ажиллаж байхдаа Ноён ширхэнцэг” ХХК-тай 019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр №10/01 дугаартай, 019 оны 1 дугаар сарын 1-ны өдөр №10/01 дугаартай Дундговь аймгийн ******* сумын 4 дүгээр багийн “Цагаан дэрс” нэртэй 39,4 га талбай бүхий газарт техникийн болон биологийн нөхөн сэргээлт хийх утга бүхий хамтран ажиллах гэрээг удаа байгуулсан, уг гэрээг үндэслэн Ноён ширхэгцэг ХХК нь тус газарт тусгай зөвшөөрөлгүйгээр ашигт малтмал олборлох үйл ажиллагаа явуулсан үйл баримт тогтоогдож байна.

          Шүүгдэгч *******ын Ноён ширхэгцэг ХХК-тай удаа гэрээ байгуулсан хугацаанд Монгол Улсын Засгийн газрын 019 оны 09 дүгээр сарын *******-ны өдрийн 355 дугаартай “бичил уурхай эрхлэх гэрээг шинээр байгуулахгүй байхыг аймаг, нийслэл, сум дүүргийн засаг дарга нарт даалгасан”тогтоол хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан байна.

          Монгол Улсын Засгийн газрын 019 оны 355 дугаар тогтоолоор бичил уурхайтай холбоотой гэрээг шинээр байгуулахгүй байхыг даалгасан атал шүүгдэгч ******* нь Дундговь  аймгийн ******* сумын засаг даргаар ажиллаж байх хугацаандаа Ноён ширхэнцэг ХХК-тай 019 оны 10 дугаар сарын 10-ны өдөр №10/01 дугаартай, 019 оны 1 дугаар сарын 1-ны өдөр №10/01 дугаартай гэрээг байгуулж байгаа нь эрх мэдэл албан тушаалын байдлаа учруулан ашиглаж, бусдад давуу байдал бий болгох гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан байна.

          Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч ******* нь Дундговь аймгийн  ******* сумын засаг даргаар ажиллаж байх хугацаандаа Монгол Улсын Засгийн газрын 019 оны 355 дугаар тогтоолыг зөрчиж Ноён ширхэнцэг ХХК-тай удаа гэрээ байгуулсан, Дундговь аймгийн ******* сумын Засаг даргын зөвлөл хуралдаж хэлэлцээгүй асуудлыг хэлэлцсэн мэтээр 019 оны 10 дугаар сарын 9-ны өдрийн 01/33 дугаартай албан бичгийг Ноён ширхэнцэг ХХК-нд хүргүүлж байгаа үйлдэл нь  эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан бөгөөд  прокуророос шүүгдэгч *******ад холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.

          Иймд шүүгдэгч *******ыг эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, бусдад давуу байдал бий болгох гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шийдвэрлэлээ.

          Оногдуулах ял шийтгэлийн талаар:

          Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүгдэгч нь өөрийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрсөн, бусдад төлөх төлбөргүй гэсэн үндэслэлээр өөрт ******* хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх тухай хүсэлт гаргасныг прокурорын *******3 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 01 дугаартай тогтоолоор хангаж шийдвэрлэжээ.

          Прокуророос шүүгдэгч *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн дугаар зүйлийн .1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцуулж, нийтийн албанд томилогдох эрхийг жилийн хугацаагаар хасаж, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, Ноён ширхэнцэг ХХК-тай хамтран тодорхой төрлийн үйл ажиллагаа явуулахыг хориглох хязгаарлалт тогтоох саналыг бичгээр гарган, шүүгдэгч *******ад ******* эрүүгийн ******* дугаартай хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлжээ.

          Энэ нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт нийцсэн байна.

          Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт “Шүүх хялбаршуулсан журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэх үндэслэл тогтоогдвол шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, прокурорын саналын хүрээнд шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүйгээр эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх тухай шийдвэр гаргана” гэж заасан байх тул прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгч *******ад Эрүүгийн хуулийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар нийтийн албанд томилогдох эрхийг жилийн хугацаагаар хасч, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж, тэнссэн хугацаанд шүүгдэгч *******ыг Ноён ширхэнцэг ХХК-тай хамтран үйл ажиллагаа явуулахыг хориглох хязгаарлалт тогтоохоор шийдвэрлэлээ.

          Шүүгдэгч ******* нь Дундговь аймгийн Сум дундын шүүхийн 003 оны ******* дугаар сарын 7-ны өдрийн 10 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар 5 жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгүүлж, уг ялыг 3 жилийн хугацаагаар хянан харгалзсан, Дундговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *******1 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 9 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар нийтийн албанд томилогдох эрхийг жилээр хасч 5400 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 5.400.000 төгрөгөөр торгох ялаар, Дундговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *******1 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 41 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн .4 дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар нийтийн албанд томилогдох эрхийг 5 жилийн хугацаагаар хасч 6500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 6.500.000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлж байсан  болох нь -р хавтаст хэргийн 95-130 дугаарт авагдсан эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, шийтгэх тогтооолын хуулбарууд зэрэг баримтуудаар нотлогдож байна.

          Шүүгдэгч ******* нь Дундговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *******1 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 9 дугаартай шийтгэх тогтоол, *******1 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 41 дугаартай шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан торгох ялыг эдэлж дууссан болох нь шийдвэр гүйцэтгэгчийн ******* оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн 1/63 дугаартай, ******* оны 11 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 1/135 дугаартай эрүүгийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа дууссан тухай тогтоолуудаар тогтоогдож байна.

          ******* оны 1 дугаар сарын 16-ны өдрийн байдлаар шүүгдэгч ******* нь Дундговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн *******1 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 9 дугаартай шийтгэх тогтоол, *******1 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 41 дугаартай шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан нийтийн албанд томилогдох эрхийг 7 жилийн хугацаагаар  хасах ялаас 1 жил 4 сар 10 хоногийг эдэлсэн, 5 жил 7 сар 0 хоногийн үлдэгдэлтэй байгаа болох нь Дундговь аймаг дахь Шүүхийн Шийдвэр гүйцэтгэх газрын ******* оны 1 дугаар сарын 16-ны өдрийн 01/1060 дугаартай албан бичгээр тогтоогдож байх бөгөөд өнөөдийн байдлаар 5 жил 06 сар 17 хоногийн нийтийн албанд томилогдох эрх хасах нэмэгдэл ялын үлдэгдэлтэй байна.

          Иймд шүүгдэгч *******ад энэхүү шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан жилийн хугацаагаар эрх хасах нэмэгдэл ял дээр тус шүүхийн *******1 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 9 дугаартай шийтгэх тогтоол, *******1 оны 04 сарын 30-ны өдрийн 41 дугаартай шийтгэх тогтоолуудаар оногдуулсан эрх хасах нэмэгдэл ялаас эдлээгүй үлдсэн 5 жил 06 сар 17 хоногийн нийтийн албанд томилогдох эрх хасах нэмэгдэл ялыг нэмж нэгтгэн шүүгдэгч *******ын биечлэн эдлэх нийтийн албанд томилогдох эрх хасах нэмэгдэл ялын хэмжээг 7 жил 06 сар 17 хоногийн хугацаагаар тогтоож шийдвэрлэлээ.

         

          Бусад асуудлын талаар:    

          Шүүгдэгч ******* нь нийт 3 удаа Эрүүгийн хуулийн Тусгай ангийн дугаар бүлэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцогдож байгаа нь  түүнд оногдуулах ял, эрүүгийн хариуцлагыг чангатгах үндэслэл болно. Гэвч прокуророос хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх, шүүгдэгчид хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэх санал гарган ирүүлсэн, шүүх прокурорын саналын хүрээнд шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүйгээр эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хуулийн зохицуулалттай учраас энэ талаар дүгнэлт хийх боломжгүй байна. Өөрөөр хэлбэл хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх хэрэгт ямар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх тухай санал гаргах нь прокурорын эрхийн асуудал боловч шүүгдэгчид оногдуулж буй эрүүгийн хариуцлага нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг цээрлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэх зорилготой болохыг  прокурор анхаарах нь зүйтэй.

 

          Шүүгдэгч нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжилсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй.

           

          Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1, 36. дугаар зүйлийн 1, , 3, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 36.13, 38.1, 38. дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

 

          1.Шүүгдэгч овогт ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эрх мэдэл албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж бусдад давуу байдал бий болгох гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

          . Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.-т заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч овогт ад нийтийн албанд томилогдох эрхийг жилийн хугацаагаар хасах нэмэгдэл ял оногдуулж, хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жилийн хугацаагаар тэнссүгэй.

 

          3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1., 7.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.4-т зааснаар шүүхээс тэнссэн хугацаанд шүүгдэгч *******ыг “Ноён ширхэнцэг” ХХК-тай хамтран үйл ажиллагаа явуулахыг хориглох хязгаарлалт тогтоосугай.

 

          4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч *******ад энэхүү шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан жилийн хугацаагаар нийтийн албанд томилогдох эрх хасах нэмэгдэл ял дээр тус шүүхийн *******1 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 9 дугаартай шийтгэх тогтоол, *******1 оны 04 сарын 30-ны өдрийн 41 дугаартай шийтгэх тогтоолуудаар оногдуулсан эрх хасах нэмэгдэл ялаас эдлээгүй үлдсэн 5 жил 06 сар 17 хоногийн нийтийн албанд томилогдох эрх хасах нэмэгдэл ялыг нэмж нэгтгэн шүүгдэгч *******ын биечлэн эдлэх нийтийн албанд томилогдох эрх хасах нэмэгдэл ялын хэмжээг 7 жил 06 сар 17 хоногийн хугацаагаар тогтоосугай.

 

          5. Шүүгдэгч нь энэ хэргийн улмаас цагдан хоригдоогүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжилсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

          6. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *******ад урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээсүгэй.

 

          7. Энэхүү шийтгэх тогтоол нь уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардуулсан буюу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд зааснаар хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Дундговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч гомдол гаргах, улсын яллагч, шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

         

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ                                 Г.МӨНХБАТ