2023         02          09                                      2023/ШЦТ/17

       

       МОН*******ОЛ УЛСЫН НРИЙН ӨМНӨӨС

 

                        

******* дүүргийн рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч *******айгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн ******* дүүргийн прокурорын газраас рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******-д холбогдох эрүүгийн ................. дугаартай хэргийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 05-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            *******.Н

 Улсын яллагч                                               Д.А

 Шүүгдэгч                                                 ******* нар оролцов.

 

Монгол улсын иргэн, 1........... оны  дүгээр сарын -ны өдөр.........суманд төрсөн, ......... настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, ..........мэргэжилтэй, .........., ам бүл ........., ............хамт ******* дүүргийн  дүгээр хороо, дугаар гудамжнытоотод оршин суух, урьд *******овь Алтай аймгийн шүүхийн ........... оны........... дугаар сарын .............-ны өдрийн ............ дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор рүүгийн хуулийн ........... дугаар зүйлийн .......... дэх хэсэг зааснаар ........жилийн хорих ялаар, мөн хуулийн 239 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгүүлснийг хөнгөн ялыг хүндэд нь багтаан нийт эдлэх ялыг .......... жилийн хорих ялаар, Нийслэлийн ******* дүүргийн Прокурорын газрын ..............оны .......дүгээр сарын .......-ний өдрийн ........дугаартай рүүгийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгох” тухай тогтоолоор рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн яллагдагч *******, ******* нарт холбогдох эрүүгийн .............дугаартай хэргийг рүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 208 дугаар зүйлийн 208.1.3, 25 дугаар зүйлийн 25.1 дэх хэсэгт заасан үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгосон, *******овгийн *******-н *******/РД:....../

*******нь .......оны ..........дүгээр сарын .........-ны өдөр ......... цагийн орчимд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Нийслэлийн ******* дүүргийн  дүгээр хороо, Сургалтын задгай дугаар гудамжны  тоотод *******-тай маргалдан “*******и чамайг хутгалчихъя л даа” гэж хэлээд улмаар түүний баруун гарын тохойны дотор хэсэгт хутгалсны улмаас эрүүл мэндэд нь баруун гарын тохойны ил шарх, зүүн хөмсөгний гадна хэсэгт зулгаралт гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан  гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч *******-н мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “............оны ......дүгээр сарын ......-ны өдөр Ц-тай хамт виски уусан. Цгэрээс гарч яваад буцаж орж ирэхдээ намайг “ална” гээд дайраад байхаар нь айлгах санаатай гал тогоо руу очиж шүүгээнээс хутга аваад санаандгүй байдлаар хутгалчихсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 93, шүүх хуралдааны тэмдэглэлээс/

Хохирогч *******-н мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...............оны ..........дүгээр сарын ......-ны өдөр би ажлаасаа буугаад гэртээ байж байхад миний таньдаг ах болох ******* над руу залгаад “ах нь тамхигүй болчихлоо, шартаад байна, чи ганц юм зохицуулаад хүрээд ирээч” гэсэн. *******и өмнөх өдөр нь ******* ахаас 15.000 төгрөг зээлсэн байсан ба тэрэндээ 1 шил виски, нэг хайрцаг тамхи аваад *******атдорж ахын гэрт нь найз -н хамт 11 цагийн үед очсон. Тэгээд архиа ууж байгаад “харьлаа” гээд явсан. Тэгээд бид хоёр согтоод маргалдсан бөгөөд манай эхнэр А намайг авахаар ирсэн бөгөөд гараад явж байхдаа би ******* ахын гэрт эд зүйлээ мартсан юм шиг санагдаад буцаад гэр лүү нь орсон. хнэр араас орж ирсэн бөгөөд *******атдорж ах бид хоёр маргалдсан. Тэгтэл ******* ах надад хандан “чи ямар овоо байна аа, би чамайг одоо хутгална” гэж хэлээд гал тогооны өрөө рүүгээ ороод хутгатай гарч ирсэн бөгөөд тэр хутгаараа намайг хутгалсан. Тэгээд манай эхнэр намайг авч гараад эмнэлэг орсон. Намайг хутгалсныг манай эхнэр харсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 16-18, 21/

*******эрч -н мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...*******и ..........оны ..........дүгээр сарын ........-ны өдөр нөхөр Ц-ай ярихад “айлд байна” гэхээр нь ******* дүүргийн  дүгээр хороо, Сургалтын задгайн -дугаар гудамжны 28 тоот *******атдорж ахынд очсон. Намайг очиход манай нөхөр Ц, ******* хоёр согтуу маргалдаад байж байсан. Тэгээд би нөхрийгөө аваад гарах гэхэд ******* ах манай нөхөрт хандан “би чамайг хутгалчихъя” гээд гал тогооны өрөө рүүгээ ороод буцаж гарч ирээд Ц-н баруун гар луу хутгалчихсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 28-29/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч *******.ын мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...*******и .........оны 11 дүгээр сарын .........-ны өдөр ........цагийн үед “Зиг Заг” авто засварын ойролцоо явж байхад *******-н гэрийн гадаа зүс таних Ц гэх залуу согтуу эхнэр “машинд сууя” гээд байж байсан. Тэр үед Ц “*******-г ална аа” гээд байсан. Тэгэхээр нь би “эхнэр чинь явъя гээд байна, чи одоо яв” гээд машинд суулгах гэж хэд хэдэн удаа оролдсон. Тэгтэл Ц куртикээ тайлаад *******атдоржийн гэр лүү гүйгээд орсон. Тэгээд бид нар араас нь гүйгээд ороход *******атдорж, Ц хоёр барилцаад байж байсан. Тэгээд тэр хоёр салж өгөхгүй байж байгаад ******* гал тогооны өрөө рүүгээ яваад орсон. Тэгээд буцаж ирээд барьцалдаж аваад Ц-н баруун гарыг барихад гарнаас нь цус гарч байсан. Тэгээд би гараад явсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 31-32/,

Иргэний нэхэмжлэгч *******-мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн “Хохирогч ******* нь ........оны ........дүгээр сарын ........-ны өдөр ******* дүүргийн рүүл мэндийн төвд эмчлүүлж, гэмтлийн яаралтай тусламжийн тасгаар эмчлүүлж 214.000 төгрөг, 2022 оны 11 дүгээр сарын 18, 23, 25, 12 дугаар саын 02-ны өдрүүдэд гэмтлийн оношоор амбулаторийн үзлэгт 4 удаа үзүүлж, 56.000 төгрөг, эрүүл мэндийн даатгалын сангаас нийт 270.000 төгрөгийн зардал гарсан болох нь хохирогчийн мэдүүлэг, эрүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 12 дугаар сарын 13-ны өдрийн 33/40 дугаартай албан бичиг зэрэг баримтуудаар тогтоогдсон тул яллагдагч *******-с гаргуулж рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын Төрийн сан банк дахь 100900020080 дугаартай дансанд төлүүлж өгнө үү” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 26/

******* дүүргийн рүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 12 дугаар сарын 13-ны өдрийн 33/40 дугаартай албан бичгээр “иргэн Ж-н Ц-/РД:............/ нь ...........оны ..........дүгээр сарын .......-ны өдөр ******* дүүргийн рүүл мэндийн төвийн яаралтай тусламжийн тасагт эмчлүүлж, гэмтлийн яаралтай тусламжаар 214.000 төгрөг, 2022 оны 11 дүгээр сарын 18, 23, 25, 12 дугаар саын 02-ны өдрүүдэд гэмтлийн оношоор амбулаторийн үзлэгт 4 удаа үзүүлж, 56.000 төгрөг нийт 270.000 төгрөгийн тусламж үйлчилгээний зардлыг эрүүл мэндийн даатгалын сангаас гаргуулж эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан байна” гэжээ /хх-ийн 23/

              Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжээчийн 2022 оны 11 дүгээр сарын 23-ны өдрийн №09шэ/405 дугаартай: “*******-н биед баруун гарын тохойны ил шарх, зүүн хөмсөгний гадна хэсэгт зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь ир үзүүртэй зүйлийн үйлчлэлээр учирсан байх боломжтой. Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн журам тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтад нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт шинжээч эмч Ө.Ш-гэжээ. /хх-ийн 43-44/,

              Шинжээч эмч Ө.Ш-н мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн “*******аруун гарын тохойны ил шарх нь эмнэлгийн анхны тусламжаар оёдол тавиулсан хагалгаанд орох шаардлагагүй гэж гэрээр эмчилгээ зөвлөсөн ба дээрх гэмтэл нь өнгөц ил шарх ба ир үзүүртэй зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр тухайн цаг хугацаанд учирсан байх боломжтой. Тухайн үед шөрмөсөнд гэмтэл байгаа эсэхийг багажийн шинжилгээгээр оношлуулах шаардлагатай гэж хэлсэн боловч өөрөө тухайн үед үзүүлээгүй, үзүүлсэн талаар эмнэлгийн бичиг баримт авчраагүй, дээрх шарх гэмтэл нь ердийн явцаараа эдгэрэх боломжтой, эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна гэсэн дүгнэлтийг гаргасан. Зүүн хөмсөгний гадна хэсэгт учирсан зулгаралт гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд зааснаар гэмтлийн зэрэгт хамаарахгүй” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 46-47/

              Хэргийн газар үзлэг хийсэн “...Хэрэг учрал болсон гэх газар нь ******* дүүргийн  дүгээр хороо, Сургалтын задгайн  дугаар гудамжны  тоот хашаанд байрлахдавхар саарал байшин байв. Үзлэгийг үргэлжлүүлэн том өрөөнд ороход бор хүрэн өнгийн хивсэнцэрийн гол хэсэгт улаан хүрэн өнгийн зүйлээр бохирлогдсон хэсэгт “А” гэсэн үсэг тавьж гэрэл зургаар бэхжүүлэв. Мөн С.Т-с цус болчихсон байсан хар өнгийн хуванцар иштэй, ажлын хэсэг нь 13 см урт, бариул хэсэг нь 10 см нийт 23 см урттай хутгыг угааж цэвэрлэсэн гэх яриа өгүүлэл гаргаж гарган өгснийг эд мөрийн баримтаар хураан авав” гэсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 3-8/

              Мөрдөгчийн эд мөрийн баримтаар тооцох тухай тогтоолоор: “ажлын хэсэг нь 13 см, бариул хэсэг нь 10 см, нийт 23 см урттай хар өнгийн хуванцар иштэй “KARACA” гэсэн бичиглэлтэй хутга 1 ширхэгийг эд мөрийн баримтаар хураан тооцсугай” гэжээ /хх-ийн 10, 12/

           Иргэний оршин суугаа газрын газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаагаар “...******* нь ******* дүүргийндүгээр хороо, Сургалтын задгайндугаар гудамжны 28 тоот” гэжээ. /хх-ийн 56/

              Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “...регистрийн дугаартай ******* овгийн *******-н *******...” гэжээ.  /хх-н 55/,

Шүүгдэгч болон хохирогч нарын согтуурлын зэрэг шалгасан тухай тэмдэглэлээр “...******* нь 3.22 хувьтай, ******* нь 1.13 хувьтай...” гэжээ, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 61/

Хохирогчийн амбулаториор эмчлүүлэгчдийн карт, эмчийн үзлэгийн тэмдэглэл, эмчлүүлсэн талаархи баримтууд /хх-ийн 48, 83-86/

Хохирогч *******-н шүүхэд ирүүлсэн хүсэлтэд “Хохирогч Цминий бие нь 2023 оны 1 дүгээр сарын 12-ны өдөр хохирол төлбөрт 800.000 төгрөг авсан тул гомдол саналгүй. Шүүх хуралд оролцохгүй. Дахин шинжээч томилуулах хүсэлтээсээ татгалзаж байна” гэжээ. /хх-н 114/

Шүүгдэгч ******* нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МН**************-ын лавлагаа санд урьд 1 удаагийн ял шийтгэлтэй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, шийтгэх тогтоолын хуулбар, прокурорын тогтоолын хуулбар /хх-н 68, 71-80/, болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. Мөн рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд *******атдоржид холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.*******эм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******-н эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдож байгаа тул түүнийг рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах, хохирогч Ц-н эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний зардал болох 270.000 төгрөгийг шүүгдэгч *******-с гаргуулж, рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газарт олгуулах” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан, шүүгдэгч ******* нь хэргийн үйл баримт, зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй.

Шүүгдэгч нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн       115/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ рүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар ...............оны ............дүгээр сарын ........-ны өдөр ......цагийн үед Нийслэлийн ******* дүүргийн  дүгээр хороо, Сургалтын задгай дугаар гудамжнытоотод байрлах өөрийн гэртээ хохирогч *******-тай хувийн таарамжгүй харилцаа үүсгэн маргалдаж, улмаар хутгыг зэвсгийн чанартай хэрэглэн, түүний баруун гарын тохойны дотор хэсэгт хутгалсны улмаас эрүүл мэндэд нь баруун гарын тохойны ил шарх бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь:

-шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...би Ц-г айлгах зорилгоор гал тогоо руу очиж хутга авсан. Надруу дайраад байхаар нь хутгалсан” гэх мэдүүлэг, хохирогч *******-н мэдүүлсэн “Тэгтэл ******* ах надад хандан “чи ямар овоо байна аа, би чамайг одоо хутгална” гэж хэлээд гал тогооны өрөө рүүгээ ороод хутгатай гарч ирсэн бөгөө тэр хутгаараа намайг хутгалсан” гэх мэдүүлэг, гэрч -н мэдүүлсэн “Тэгээд би нөхрийгөө аваад гарах гэхэд ******* ах манай нөхөрт хандан “би чамайг хутгалчихъя” гээд гал тогооны өрөө рүүгээ ороод буцаж гарч ирээд Ц-н баруун гар луу хутгалчихсан” гэсэн мэдүүлэг, гэрч *******.З-н мэдүүлсэн “*******гал тогооны өрөө рүүгээ яваад орсон. Тэгээд буцаж ирээд барьцалдаж аваад Ц-н баруун гарыг барихад гарнаас нь цус гарч байсан” гэх мэдүүлэг, хохирогчийн биед баруун гарын тохойны ил шарх бүхий хөнгөн хохирол учирсан болохыг тогтоосон шинжээчийн 2022 оны 11 дүгээр сарын 23-ны өдрийн №09шэ/405 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт, хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, шүүгдэгч, хохирогч нарын согтуурлын зэрэг шалгасан тухай тэмдэглэл, эд мөрийн баримтаар тооцсон тухай тогтоол болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

Хууль зүйн хувьд шүүгдэгчийн үйлдэл нь Монгол улсын Үндсэн хууль болоод рүүгийн хуулиар хамгаалагдсан хүний эрх, эрх чөлөө, эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд нь гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрээр халдаж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж буй гэмт үйлдэл болох бөгөөд шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******-н эрүүл мэндэд хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан үйлдэл нь рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангасан байх тул улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч *******-г дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

Тухайн гэмт хэрэг харахад хохирогч, шүүгдэгч нарын хамтдаа архидан согтуурсан байдал, үл ойлголцол зэрэг нь нөлөөлсөн байна.

“*******усдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл, (эс үйлдэхүй)-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй” бөгөөд гэм хор учруулсны төлбөрийг шаардах эрхтэй” талаар Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэг, 505 дугаар зүйлийн 505.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус заасан.

нэ гэмт хэргийн улмаас шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******-н биед баруун гарын тохойны ил шарх бүхий хөнгөн хохирол учруулсан байна.

 Хохирогч *******-н шүүхэд ирүүлсэн хүсэлтэд “хохирол төлбөрт 800.000 төгрөг авсан тул гомдол саналгүй” гэж мэдүүлжээ. Иймд шүүгдэгч *******атдоржийг хохирогч *******-т төлөх төлбөргүй гэж үзэв.  

рүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1-т “*******эмт хэрэг, зөрчлийн улмаас эрүүл мэнд нь хохирсон даатгуулагчийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний зардлын төлбөрийг холбогдох хууль хяналтын байгууллага хариуцан буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлнэ.” гэж заажээ.

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад ******* дүүргийн прокурорын газраас хохирогч ******* нь дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн яаралтай тусламж үйлчилгээ, гэмтлийн оношоор амбулаторийн 4 удаагийн үзлэг хийлгүүлж, рүүл мэндийн даатгалын сангаас нийт 270.000 төгрөгийн зардал гарсан буюу төр, нийтийн ашиг сонирхолд хохирол учирсан хэмээн дүгнэж, рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.7 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэгт “Төр, нийтийн эрх ашгийг хамгаалах шаардлагатай гэж үзвэл прокурор иргэний нэхэмжлэл гаргах, гарсан нэхэмжлэлийг дэмжих эрхтэй” гэж заасны дагуу тус прокурорын газрын шүүхэд төрийг төлөөлөх прокурор *******-иргэний нэхэмжлэгчээр тогтоож, дээрх зардлыг гэм буруутай этгээд болох шүүгдэгч *******-с гаргуулан рүүл мэндийн даатгалын санд нөхөн төлүүлэх зорилгоор нэхэмжлэл гаргажээ. /хх-н 26/

Улмаар хэрэгт прокурорыг рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрыг төлөөлүүлэн иргэний нэхэмжлэгчээр тогтоосон нь хууль зүйн үндэслэлтэй байхаас гадна дээрх хуулийн зохицуулалтаар гэмт хэргийн улмаас рүүл мэндийн даатгалын санд учирсан хохирлыг буруутай этгээд хариуцан нөхөн төлөх үүрэгтэй байна.  

Хохирогч ******* нь эрүүл мэндийн даатгалын сангаас 270.000 төгрөгийн өртөг бүхий эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан болох нь ******* дүүрэг дэх рүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 12 дугаар сарын 13-ны 33/40 дугаартай албан бичиг, амбулаториор эмчлүүлэгчдийн карт, эмчийн үзлэгийн тэмдэглэл, амбулаторийн 4 удаагийн үзлэг хийлгүүлсэн талаарх баримтуудаар тогтоогдож  байна. /хх-н 23, 48, 83-86/

Иймд Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, рүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1-т зааснаар иргэний нэхэмжлэгч *******-н нэхэмжилсэн 270.000 төгрөгийг шүүгдэгч *******-с гаргуулж, рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газарт олгох нь зүйтэй.

           2. рүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас дүгнэлтдээ “Шүүхээс *******-г гэм буруутайд тооцсон тул түүнд рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 700.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах, уг торгох ялыг 90 хоногийн хугацаанд төлүүлэх” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан. Шүүгдэгч ******* нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо “бага хэмжээгээр торгох ял оногдуулж өгнө үү” гэсэн дүгнэлт гаргасан.  

*******атдорж нь “урьд ...........удаа ял шийтгүүлж байсан, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүх шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага оногдуулахдаа рүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2 дахь заалтад зааснаар гэмт хэрэг үйлдсэний дараа хохирогчийн эрүүл мэндэд учруулсан гэм хорын зардалд 800.000 төгрөг төлснийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Шүүгдэгч ******* нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэрэг үйлдэхдээ хутга хэрэглэсэн ба, дээрх гэмт хэрэг нь гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдэгддэг тул тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэхгүй.

Шүүхээс шүүгдэгч *******-г хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй ба, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдлыг харгалзан шүүгдэгч *******атдоржид 1000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 1.000.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэж, түүний орлого, эд хөрөнгө санхүүгийн эх үүсвэрийг харгалзан торгох ялыг 6 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч ******* нь торгох ялыг хуульд хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, түүнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн нийт 23 см урттай  “KARACA” гэсэн бичиглэлтэй, хар өнгийн хуванцар бариултай 1 ширхэг хутгыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгах нь зүйтэй.

Хэргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  ТО*******ТООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн *******-н *******-г рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар *******-овгийн *******-н *******-д 1000 (нэг мянган) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 1.000.000 (нэг сая) төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.

3. рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 6 сарын дотор хэсэгчлэн биелүүлэх үүрэгтэйг *******-д мэдэгдсүгэй.

4. рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг *******-д мэдэгдсүгэй.

5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, рүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1-т тус тус зааснаар эрүүл мэндийн даатгалын сангаас гарсан эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний зардал болох 270.000 (хоёр зуун далан мянган) төгрөгийг шүүгдэгч *******-с гаргуулж рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын Төрийн сан банкин дахь 100900020080 тоот дансанд төлүүлсүгэй.

7. рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйлийн 8 дахь хэсгийн 8.5 дахь заалтад зааснаар энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн ажлын хэсэг нь 13 см, бариул хэсэг нь 10 см, нийт 23 см урттай хар өнгийн “KARACA” гэсэн бичиглэлтэй хар өнгийн хуванцар бариултай 1 ширхэг хутгыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг тус шүүхийн эд мөрийн баримт устгах комисст даалгасугай.

8. *******-д холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй, хохирогч *******-т төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

9. рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

10. рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

              ДАР*******АЛА*******Ч,  ЕРӨНХИЙ ШҮҮ*******Ч                                       *******АЙ*******АЛМАА