2023         02           09                                     2023/ШЦ*******/16

       

       МО*******ГОЛ УЛСЫ******* **************РИЙ******* ӨМ*******ӨӨС

 

                        

*******агануур дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч *******.*******айгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, *******ийслэлийн *******агануур дүүргийн прокурорын газраас *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******-т холбогдох эрүүгийн............... дугаартай хэргийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 12-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

             Шүүх хуралдаанд:

 *******арийн бичгийн дарга                            *******.*******

 Улсын яллагч                                               *******.А

 Шүүгдэгч                                                 ******* нар оролцов.

 

Монгол Улсын иргэн, ............оны дугаар сарын -ний өдөр ******* аймгийн ******* суманд төрсөн, 27 настай, эмэгтэй, яс үндэс *******, бүрэн дунд боловсролтой, оёдолчин мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 3, 2-9 насны 2 хүүхдийн хамт *******агануур дүүргийн  дүгээр хороо, дугаар гудамжны  тоот хашаанд оршин суух, урьд *******агануур дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 07 дугаар сарын 04-ний өдрийн 81 дугаартай шийтгэх тогтоолоор *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 250 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгүүлсэн, *******овгийн *******-н ******* /РД:............./. 

*******нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ ............оны ..........дугаар сарын ...........-ны өдрөөс ........оны ............дугаар сарын ............-нд шилжих шөнө .........цаг ........минутын орчимд *******ийслэлийн *******агануур дүүргийн .......дүгээр хороо, хөдөө хэсгийн “” гэх газар *******-н “харанхуй шөнө хөдөө хээр төөрчихвөл яах юм бэ? өглөө нар мандахаар хүргээд өгье” гэж хэлсэн үгэнд дургүйлхэн маргалдаж улмаар түүний хамар хэсэгт хутгалсны улмаас эрүүл мэндэд нь хамрын үзүүр хэсэгт зүсэгдсэн шарх гэмтэл бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан  гэмт хэрэгт холбогджээ.

*******ОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч *******-н мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...*******и *******-н гэрт 21 цагт очсон. *******ах авсан 1 шил архиа гаргаж, *******-*******-хоёр хувааж уусан. Дараа нь *******- ах 0.750 граммын нэг шил гаргаж ирээд ууж эхэлж байхад ******* ах тасраад унтаад өгсөн. *******эгээд би *******эрбиш ахад хандан “би маргааш ажилтай” гэж хэлэхэд “чи энд хоноод өглөө *******-р хүргүүл” гэж хэлж байсан. *******эгэхээр нь би уурлаад “үгүй ээ, тэгвэл би гэрлүүгээ алхаад явна” гэж хэлээд гараад голын нөгөө талд гараад алхаад явж байхад ******* ах миний хойноос ирж байгаад голд мотоцикль нь суугаад гарахгүй байхаар нь би орхиод “гэрлүүгээ явлаа” гэхэд тэр миний хувцаснаас зуураад “явуулахгүй” гээд бид хоёр тэмцэлдэж байхдаа миний зүүн нүд рүү гараараа нэг удаа цохьсон. *******эгээд бид хоёр гэрийн хажууд байсан гэрт ороод нэг удаа бэлгийн харьцаанд орсон. *******и бэлгийн харьцаанд орохдоо унтсан байсан. ******* ах намайг хүчиндээгүй, би эсэргүүцэл үзүүлээгүй. *******эгээд сэрж босоод явах гэхэд ******* ах хаалганы хажууд гараа атгаж зогсоод “явуулахгүй” гээд байхаар нь би гэрийн гал тогооны шүүгээний шургуулганаас шаргал өнгийн иштэй хутгыг аваад ******* ахыг айлгах гээд зогсож байтал ******* ах ойртож ирээд намайг гараараа цохих гэхээр нь түүний хамар луу нэг удаа хутгалсан. *******эгээд хамраас нь цус гоожоод байхаар нь айсандаа цагдаа дуудсан. Хохирогч худлаа мэдүүлэг өгсөн байна. Хохирогч намайг зодоод байхаар нь айсандаа гал тогооны шүүгээний шургуулганаас хутга аваад хатгачихсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 80 дугаар хуудас, шүүх хуралдааны тэмдэглэлээс/

Хохирогч *******-н мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “.............. оны ..........дугаар сарын .........-ны өдөр *******агануур дүүргийн дүгээр хороо, Хөдөө хэсгийн “*******ариан булаг” гэх газарт айлын ногоон талбай хардаг манаачийн ажил хийж байсан. Орой 21 цагийн үед ******* үл таних эмэгтэй хүнтэй хамт ирсэн бөгөөд бид гурав 0.750 граммын 1 шил архи хувааж уусан. *******эгээд архи ууж дуусаад унтахаар хэвтсэн бөгөөд намайг унтаж байхад *******-н дагуулж ирсэн эмэгтэй намайг татаж сэрээгээд “*******агануур хүргээд өгөөч би ажилтай, явахгүй бол болохгүй байна” гэсэн. *******эгэхээр нь би “ах нь чадахгүй ээ, би явж чадахгүй, дагуулж ирсэн хүнээрээ хүргүүлчих” гэсэн. *******эгсэн чинь тэр эмэгтэй “би алхаад явлаа” гээд гэрээс гараад явахаар нь би араас нь гартал тэр эмэгтэй манай захирлын гэрт орчихсон сууж байсан. *******эгэхээр нь би “эзэнгүй айлын гэрт орлоо, чамайг өглөө хүргэж өгье” гэсэн. Гэтэл тэр эмэгтэй “би явна, явахгүй бол болохгүй” гэхээр нь би “харанхуй шөнө хөдөө хээр төөрчихвөл яах юм бэ? нар мандахаар хүргээд өгье” гэж хэлсэн. *******эгээд захирлын гэрт сууж байтал тэр эмэгтэй босож ирээд гэрийн зүүн тал руу алхаад хоолны шүүгээ онгойлгох шиг болсон, тэгээд намайг цохих шиг болоод харсан чинь миний хамрын зүүн талд хутга зоогдсон байсан. *******и тэр эмэгтэйн биед халдаагүй, элдэв хараалын үг хэлээр доромжлоогүй. *******эр үед *******манай гэрт унтаж байсан. Миний хамрын зүүн талд хутгаар зүсэгдсэн, оёдол тавиулсан. Миний хувьд ямар нэг гомдол санал, нэхэмжлэх зүйл байхгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 44-45/

Мөрдөн байцаалтад гэрч *******.*******-н мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “... *******эгээд төв ороод *******-н захисан 1 шил 0.750 граммын архи, 3 лааз пиво аваад өмнө нь танилцаад 2 удаа бэлгийн харьцаанд орж байсан ******* гэх эмэгтэйтэй таарсан. *******эр эмэгтэй өмнө нь надад “ажил хиймээр байна” гэсэн болохоор нь “хамт явж ажил хийлгэх хүнтэй нь уулзах уу” гэхэд тэгье гээд бид хоёр 21 цаг өнгөрч байхад *******-н гэрт очсон бөгөөд ******* бид хоёр архиа уугаад тэр эмэгтэй лаазтай пиво уусан. Гэтэл би согтоод унтаад өгсөн байсан. Маргааш өглөө нь буюу 05 цагийн үед үүрийн гэгээ орж байхад гаднаас ******* ******* хоёрыг орж ирэх чимээгээр нь сэртэл *******-н хамраас цус гоожсон байдалтай орж ирсэн бөгөөд *******эрбиш надад хэлэхдээ “захирлын гэрт энэ хүүхэнтэй цуг байсан чинь миний хамар луу хутгаар хатгачихлаа” гэж хэлж байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 53/,

Иргэний нэхэмжлэгч Г.*******-н мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн “Хохирогч *******- нь 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр *******агануур дүүргийн *******рүүл мэндийн төвийн гэмтлийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээ авч 161.000 төгрөг гаргуулж, нийт 161.000 төгрөгийн зардал гарсан болох нь хохирогчийн мэдүүлэг, эрүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 33/50 дугаартай албан бичиг зэрэг баримтуудаар тогтоогдсон тул яллагдагч *******-с гаргуулж *******рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын *******өрийн сан банк дахь 100900020080 дугаартай дансанд төлүүлж өгнө үү” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 49/

*******агануур дүүргийн *******рүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 30/50 дугаартай албан бичгээр “иргэн М-н *******/РД:..............9/ нь 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдөр *******агануур дүүргийн *******рүүл мэндийн төвийн гэмтлийн яаралтай тусламжаар 161.000 төгрөгийн тусламж, үйлчилгээний зардлыг эрүүл мэндийн даатгалын сангаас гаргуулж эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан байна” гэжээ /хх-ийн 47/

              Шүүхийн шинжилгээ үндэсний хүрээлэнгийн Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжээчийн 2022 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрийн №09шэ/422 дугаартай: “*******-н биед хамрын үзүүр хэсэгт зүсэгдсэн шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь ирмэгтэй зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр тухайн цаг хугацаанд учирсан байх боломжтой. Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн журам тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтад нөлөөлөхгүй” гэх дүгнэлт шинжээч эмч Ө.Шгэжээ. /хх-ийн 62-63/,

              Хэргийн газар үзлэг хийсэн “...Хэрэг учрал болсон гэх газар нь *******агануур дүүргийндүгээр хороо, Хөдөө хэсгийн “” гэх газарт *******агануур дүүргээс ертөнцийн зүгээр хойд талд 12 км зайд улбар шар өнгийн модон хаалгатай ганц монгол гэр байх ба гэрийн хаалга онгорхой байв. Гэрийн зүүн урд талд улаан эрээн өнгийн хээтэй 2 шургуулгатай босоо 3 хаалгатай гал тогооны шүүгээ, шүүгээний хоёр шургуулганы хойд талын шургуулга нь хагас онгорхой, тухайн шургуулганы дотор талаас “шар эрээн өнгийн бариултай хутга авсан” гэж иргэн ******* зааж байсан тул гэрэл зургаар бэхжүүлэв. Хутганы үзүүр хэсэг нь улаан хүрэн өнгийн зүйлээр бохирлогдсон, гэрийн баруун талын орны урд талаас гэрийн үүд хүртэл цус мэт хүрэн улаан өнгийн зүйлээр бохирлогдсон гэр доторх эд зүйлс эмх цэгцтэй байв” гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 9-13/

              Гэмт хэргийн талаархи гомдол мэдээлэл хүлээн авсан тухай тэмдэглэлээр “*******-с “*******агануур дүүргийн- дүгээр хороо, Хөдөө хэсгийн “-” гэх газар би хутгаар хүний нүүр зүссэн” гэх дуудлага мэдээллийг ...........оны ........дугаар сарын ..........-ны өдрийн ...........цаг .......минутад хүлээн авав” гэжээ /хх-ийн 6/

              Мөрдөгчийн эд мөрийн баримтаар тооцох тухай тогтоолоор: “бүртгэлийн 1360 дугаартай гомдол мэдээлэлд хураан авсан шар иштэй, нийт урт нь 25.5 см хутга 1 ширхэгийг эд мөрийн баримтаар хураан тооцсугай” гэжээ /хх-ийн 17/

              Согтуурал шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтээр “Хохирогч *******- нь 0.32 хувийн, ******* нь 0.47 хувийн согтолттой” гэжээ. /хх-н 18-19, 22-23/

Хохирогч *******-н нүүр болон хамар хэсгийг харуулсан гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-н 20/,

           Иргэний оршин суугаа газрын газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаагаар “...******* нь *******агануур дүүргийн  дүгээр хороо, Хуцаагийн дугаар гудамжны  тоот” гэжээ. /хх-ийн 87/

              Иргэний үнэмлэхний лавлагаагаар “..регистрийн дугаартай ******* овгийн *******-н *******...” гэжээ.  /хх-н 84/,

              *******ийгмийн даатгалын шимтгэлийг “сайн дурын даатгуулагч”-аар төлсөн  талаархи тодорхойлолт, гэрлэсний бүртгэлгүй талаархи лавлагаа /хх-ийн 86, 89/

Яаралтай тусламжийн 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ны өдрийн 07 цаг 24 минутын хуудсаар “ирэх үеийн зовиур нь толгой эргэнэ, хамраас цус гарна, хамар луугаа хатгуулсан” гэжээ /хх-ийн 32-34/

Хохирогч *******-н *******агануур дүүргийн Цагдаагийн хэлтэст гаргасан хүсэлтдээ “Миний бие М-н ******* нь 2022 оны 08 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө болсон асуудалд гомдол санал байхгүй, миний зүгээс нэхэмжлэх зүйлгүй, шүүх хуралдаанд оролцохгүй” гэжээ /хх-ийн 40/

*******рүүгийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа дуусгавар болсон тухай тогтоолоор “*******агануур дүүргийн *******рүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн .....................оны ...........дугаар сарын .......-ний өдрийн ........... дугаартай шийтгэх тогтоолоор *******-н *******-т *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 250 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулсныг бүрэн эдэлж дууссан тул *******-н *******-т холбогдох эрүүгийн шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагааг дуусгавар болсонд тооцсугай” гэжээ /хх-ийн 96/

Шүүгдэгч *******- нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын М**************Г-ын лавлагаа санд урьд 1 удаагийн ял шийтгэлтэй” гэх эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, шийтгэх тогтоолын хуулбарууд /хх-н 93, 99-102/, болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт талуудаас шүүхэд танилцуулсан нотлох баримтыг шүүхэд хэлэлцүүлэхгүй байх, нотлох баримтаас хасуулах, нотлох баримтыг шинжлэн судлах дараалалд өөрчлөлт оруулах талаар санал, хүсэлт гараагүй болно. Мөн *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулж тогтоосон байх тул прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд *******-т холбогдох хэргийн гэм буруугийн асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжтой байна.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал, хууль зүйн дүгнэлт.

          1.Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар

Улсын яллагчаас “шүүгдэгч *******-нь хохирогч *******-н эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар нотлогдсон тул түүнийг *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний зардал болох 161.000 төгрөгийг шүүгдэгч *******-с гаргуулж, эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын дансанд төлүүлэх” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан, шүүгдэгч *******- нь хэргийн үйл баримт, зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргаагүй.

Шүүгдэгч нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг, *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт тус тус заасан “хууль зүйн туслалцаа авах, өмгөөлүүлэх” эрхээсээ сайн дураараа татгалзаж, өөрт холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд “өөрийгөө өмгөөлж өмгөөлөгчгүй оролцоно” гэх хүсэлтийг /хх-ийн 119/ шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүгдэгчийн “өөрийгөө өмгөөлөх” эрхийг нь хангасан болохыг тэмдэглэв.

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ *******рүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг тус тус баримтлан шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэхэд:

Шүүгдэгч ******* нь согтуугаар ...........оны ..........дугаар сарын .......-ны өглөө үүрээр 05 цагийн үед *******ийслэлийн *******агануур дүүргийн  дүгээр хороо, хөдөө хэсгийн “*******ариан булаг” гэх газар *******.*******-н гэрт хэрүүл маргаан үүсгэх явцдаа гал тогооны шүүгээний шургуулганаас хутга авч хохирогчийн хамар хэсэгт хутгалсны улмаас эрүүл мэндэд нь хамрын үзүүр хэсэгт зүсэгдсэн шарх бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь:

-шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “...*******амайг явуулахгүй байхаар нь айлгах зорилгоор гал тогооны шүүгээний шургуулганаас хутгыг аваад ******* ахын хамар луу нэг удаа хутгалсан” гэх мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч *******-н мэдүүлсэн “тэр эмэгтэй босож ирээд гэрийн зүүн тал руу алхаад хоолны шүүгээ онгойлгох шиг болсон, тэгээд намайг цохих шиг болоод харсан чинь миний хамарны зүүн талд хутга зоогдсон байсан” гэсэн мэдүүлэг, гэрч *******.*******-н “*******-н хамраас цус гарсан байхаар нь асуутал энэ хүүхэн хамар луу хутгалчихлаа гэж хэлсэн” гэх мэдүүлэг, хохирогчийн биед хамрын үзүүр хэсэгт зүсэгдсэн шарх бүхий хөнгөн хохирол учирсан болохыг тогтоосон шинжээчийн 2022 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрийн №09шэ/422 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт, хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, шүүгдэгч, хохирогч нарын согтуурлын зэрэг шалгасан тухай тэмдэглэл, эд мөрийн баримтаар тооцсон тухай тогтоол болон бусад бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэгдсэн дээрх нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулиар тогтоосон нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаарх журам, шаардлагыг зөрчсөн болон оролцогчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хууль ёсны, үнэн зөв баримтууд гэж үнэлсэн болно.

Хууль зүйн хувьд шүүгдэгчийн үйлдэл нь Монгол улсын Үндсэн хууль болоод *******рүүгийн хуулиар хамгаалагдсан хүний эрх, эрх чөлөө, эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд нь гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрээр халдаж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулж буй гэмт үйлдэл болох бөгөөд шүүгдэгч ******* нь хохирогч *******-н эрүүл мэндэд хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан үйлдэл нь *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангасан байх тул улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч *******-г дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэв.

*******ухайн гэмт хэрэг харахад хохирогч, шүүгдэгч нарын хамтдаа архидан согтуурсан байдал, үл ойлголцол зэрэг нь нөлөөлсөн байна.

“*******усдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл, (эс үйлдэхүй)-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй” бөгөөд гэм хор учруулсны төлбөрийг шаардах эрхтэй” талаар Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэг, 505 дугаар зүйлийн 505.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус заасан.

*******нэ гэмт хэргийн улмаас шүүгдэгч *******- нь хохирогч *******-н биед хамрын үзүүр хэсэгт зүсэгдсэн шарх бүхий хөнгөн хохирол учруулсан байна.

 Мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч *******-с “хохирол төлбөр нэхэмжлэхгүй, гомдолгүй” гэж мэдүүлсэн байх тул шүүгдэгч *******-г хохирогчид төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

*******рүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1-т “Гэмт хэрэг, зөрчлийн улмаас эрүүл мэнд нь хохирсон даатгуулагчийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний зардлын төлбөрийг холбогдох хууль хяналтын байгууллага хариуцан буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлнэ.” гэж заажээ.

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад *******агануур дүүргийн прокурорын газраас хохирогч *******- нь Дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн яаралтай тусламж үйлчилгээ авч, улмаар шарх цэгцлэх оёдол тавих, боолт хийлгүүлж, *******рүүл мэндийн даатгалын сангаас нийт 161.000 төгрөгийн зардал гарсан буюу төр, нийтийн ашиг сонирхолд хохирол учирсан хэмээн дүгнэж, *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.7 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэгт “*******өр, нийтийн эрх ашгийг хамгаалах шаардлагатай гэж үзвэл прокурор иргэний нэхэмжлэл гаргах, гарсан нэхэмжлэлийг дэмжих эрхтэй” гэж заасны дагуу тус прокурорын газрын шүүхэд төрийг төлөөлөх прокурор Г.*******-иргэний нэхэмжлэгчээр тогтоож, дээрх зардлыг гэм буруутай этгээд болох шүүгдэгч *******-с гаргуулан *******рүүл мэндийн даатгалын санд нөхөн төлүүлэх зорилгоор нэхэмжлэл гаргажээ. /хх 49/

Улмаар хэрэгт прокурорыг *******рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрыг төлөөлүүлэн иргэний нэхэмжлэгчээр тогтоосон нь хууль зүйн үндэслэлтэй байхаас гадна дээрх хуулийн зохицуулалтаар гэмт хэргийн улмаас *******рүүл мэндийн даатгалын санд учирсан хохирлыг буруутай этгээд хариуцан нөхөн төлөх үүрэгтэй байна.  

Хохирогч ******* нь эрүүл мэндийн даатгалын сангаас 161.000 төгрөгийн өртөг бүхий эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ авсан болох нь *******агануур дүүрэг дэх *******рүүл мэндийн даатгалын хэлтсийн 2022 оны 12 дугаар сарын 20-ны 33/50 дугаартай албан бичиг, яаралтай тусламжийн хуудас, осол гэмтлийн тохиолдлыг бүртгэх хуудас, эмчлүүлэгчийн хэрэглэсэн эмийн хуудас зэрэг баримтуудаар тогтоогдож  байна. /хх-н 47, 32-39/

Иймд Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, *******рүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1-т зааснаар иргэний нэхэмжлэгч Г.*******-нэхэмжилсэн 161.000 төгрөгийг шүүгдэгч *******-с гаргуулж, *******рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газарт олгох нь зүйтэй.

           2. *******рүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар.

 

Улсын яллагчаас дүгнэлтдээ “Шүүхээс *******рдэнэчимэгийг гэм буруутайд тооцсон тул түүнд *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2 сарын хугацаагаар зорчих эрх хязгаарлах ял оногдуулах, уг ялыг *******агануур дүүргийн нутаг дэвсгэрээр тогтоох ” гэсэн дүгнэлтийг гаргасан. Шүүгдэгч ******* нь өөрийгөө өмгөөлөн оролцохдоо улсын яллагчийн дүгнэлттэй мэтгэлцээгүй.

*******-т “урьд 1 удаа ял шийтгүүлж байсан, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл гурвуулаа, бага насны 2 хүүхдийн хамт амьдардаг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдов.

Шүүх шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага оногдуулахдаа *******рүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд *******рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх болон хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй.

Шүүгдэгч ******* нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэрэг үйлдэхдээ хутга хэрэглэсэн ба, дээрх гэмт хэрэг нь гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдэгддэг тул тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэхгүй.

Шүүхээс шүүгдэгч *******-г хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй ба, түүний бага насны 2 хүүхдийн хамт амьдардаг хувийн байдлыг харгалзан шүүгдэгч *******-т 2 сарын хугацаагаар зорчих эрх хязгаарлах ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч ******* нь зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол түүний зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг *******-т анхааруулж, түүнд урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн шар иштэй, нийт урт нь 25.5 см хутга 1 ширхэгийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгах нь зүйтэй.

Хэргийн хамт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, гаргавал зохих хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, түүний иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй зэргийг тус тус тогтоолд дурдах нь зүйтэй.         

 

*******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон  *******ОГ*******ООХ нь:

 

1.Шүүгдэгч ******* овгийн *******-н *******-г *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

2. *******рүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар *******-овгийн *******-н *******-т 2 (хоёр) сарын хугацаагаар зорчих эрх хязгаарлах ял шийтгэсүгэй.

3. *******рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар *******-т шүүхээс оногдуулсан 2 (хоёр) сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял эдлэх хугацаанд эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлтэйгээр байнга оршин суух *******ийслэлийн *******агануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, Хуцаагийн 7 дугаар  гудамжны 04 тоотод оршин суугаа газраа өөрчлөх мөн эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлтэйгээр *******агануур дүүргийн нутаг дэвсгэрээс зорчих үүрэгтэйг *******-т тус тус мэдэгдсүгэй.

4. *******рүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.5 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар ******* нь зорчих эрхийг хязгаарлах ялыг биелүүлээгүй бол түүний зорчих эрхийг хязгаарлах ялын эдлээгүй үлдсэн хугацааны нэг хоногийг хорих ялын нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солихыг *******-т мэдэгдсүгэй.

5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *******-т урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

6. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, *******рүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн 12 дугаар зүйлийн 12.1.1-т тус тус зааснаар эрүүл мэндийн даатгалын сангаас гарсан эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний зардал болох 161.000 (нэг зуун жаран нэгэн мянган) төгрөгийг шүүгдэгч *******-с гаргуулж *******рүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газрын *******өрийн сан банкин дахь 100900020080 тоот дансанд төлүүлсүгэй.

7. *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйлийн 8 дахь хэсгийн 8.5 дахь заалтад зааснаар энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн шар өнгийн иштэй, нийт урт нь 25.5 см хутга 1 ширхэгийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг тус шүүхийн эд мөрийн баримт устгах комисст даалгасугай.

8. *******-т холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй, хохирогч *******-д төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

9. *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.

10. *******рүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

              ДАРГАЛАГЧ,  ЕРӨ*******ХИЙ ШҮҮГЧ                                       *******.*******АЙГАЛМАА