| Шүүх | Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Энхбаатарын Энхжаргал |
| Хэргийн индекс | 108/2023/0028/Э |
| Дугаар | 2023/ШЦТ/29 |
| Огноо | 2023-02-27 |
| Зүйл хэсэг | 11.6.1., |
| Улсын яллагч | Ц.Цэрэнбалжир |
Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2023 оны 02 сарын 27 өдөр
Дугаар 2023/ШЦТ/29
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Э.Энхжаргал даргалж,
шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Эрдэнэпүрэв,
улсын яллагч Ц.Цэрэнбалжир,
хохирогч Б.Түмэнбаяр,
шүүгдэгч М.Сүрэнжав нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар
Налайх, Багахангай дүүргийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Ц.Цэрэнбалжирын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Боржигон овогт Мөнхбаярын Сүрэнжавт холбогдох эрүүгийн 2307000000058 дугаартай хэргийг 2023 оны 02 дугаар сарын 14-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол Улсын иргэн, 2002 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдөр Дундговь аймаг, Сайнцагаан суманд төрсөн, 20 настай, эрэгтэй, тусгай дунд боловсролтой, өрмийн оператор мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 6, аав, ээж, 3 дүүгийн хамт Налайх дүүрэг, 3 дугаар хороо, Замчин 31-204 тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэл үгүй,
Боржигон овогт Мөнхбаярын Сүрэнжав /РД: ЗК02283134/.
Холбогдсон хэргийн талаар:
Шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2023 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр 23 цагийн орчим Налайх дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Мерри” рестораны гадна зогсоол дээр Б.Түмэнбаяртай “томрох гээд байна уу, яах гээд байгаа юм” гэсэн шалтгаанаар таарамжгүй харилцаа үүсгэн маргалдаж, улмаар түүний толгойн тус газарт цохиж зодон, биед нь хамар ясны хугарал, хамар духанд зулгаралт гэмтэл бүхий эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:
Шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “Өмнө өгсөн мэдүүлэг үнэн зөв. Нэмж ярих зүйл байхгүй.” гэв.
Хохирогч Б.Түмэнбаяр нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “Одоогоор гомдолтой байгаа. Хамраа тэгшлүүлсэн ч гэсэн яг сайн харахаар далий байгаа. Тэгшлүүлснээс хойш хэд хоногийн дараа хавдар нь буугаад харахад далий л байсан. Гэмтлийн эмч дээр тэгшлүүлсэн. Одоо ямар нэгэн өвдөлт байхгүй, хаяадаа хамар битүүрдэг. Өөр хэлэх зүйлгүй.” гэв.
Улсын яллагч шүүх хуралдаанд шүүгдэгч М.Сүрэнжавыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайг нотлох байр сууринаас оролцож дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:
Харин шүүгдэгч М.Сүрэнжав, хохирогч Б.Түмэнбаяр нар нь хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаас нотлох баримт шинжлүүлээгүй болно.
Шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар
Шүүх прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгчийн холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугласан нотлох баримтуудыг үндэслэн дүгнэвэл:
Шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2023 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр 23 цагийн орчим Налайх дүүргийн 2 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Мерри” рестораны гадна зогсоол дээр Б.Түмэнбаяртай “томрох гээд байна уу, яах гээд байгаа юм” гэсэн шалтгаанаар таарамжгүй харилцаа үүсгэн маргалдаж, улмаар түүний толгойн тус газарт цохиж, биед нь хамар ясны хугарал, хамар духанд зулгаралт гэмтэл бүхий эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйл баримт нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хоорондоо агуулгын зөрүүгүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн байх тул хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай, үнэн зөв гэж үнэлж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгов.
Шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь тусгай дунд боловсролтой, монгол хэл, бичиг мэддэг бөгөөд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар өөрийгөө өмгөөлөх хүсэлтийг шүүхэд бичгээр гаргасан тул шүүх хуралдааныг өмгөөлөгчгүйгээр явуулж, шүүгдэгчийн өөрийгөө өмгөөлөх эрхийг хангасан болохыг тэмдэглэв.
Хууль зүйн хувьд шүүгдэгч М.Сүрэнжавын үйлдэл нь идэвхтэй, ухамсартай үйлдэл бөгөөд хохирогч Б.Түмэнбаярын эрх чөлөөнд халдаж, хөнгөн зэргийн гэмтэл учруулж, хор уршигт зориуд хүргэсэн байх тул түүнийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр хүний эрүүл мэндэд хохирол учруулсанд тооцно.
Мөн шүүгдэгч М.Сүрэнжавын үйлдлийн улмаас хохирогчийн биед эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах хөнгөн гэмтэл учирсан нь шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон байх тул хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан гэж үзнэ.
Шүүхээс тогтоосон хэргийн үйл баримтаас дүгнэхэд шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ “томрох гээд байна уу, яах гээд байгаа юм” гэсэн шалтгаанаар тухайн үед үүссэн таарамжгүй харилцааны улмаас хохирогч Б.Түмэнбаярын биед нь халдаж, түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг хангаж байх тул улсын яллагчийн дүгнэлтийг хүлээн авч, шүүгдэгч М.Сүрэнжавыг дээрх зүйл, хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх үзэв.
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар:
Гэмт хэргийн улмаас хохирогч Б.Түмэнбаярын биед хөнгөн хохирол учирсан бөгөөд мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохирогч нь бензиний зардал 80.000 төгрөг, шинжилгээ дүрс оношилгоо хийлгэх 140.000 төгрөг, эм тариа 33.300 төгрөг, хамрын хугарал цөмрөлт засах 100.000 төгрөг, шинжээчийн дүгнэлт 8.000 төгрөг, яаралтай хугарал, цөмрөлт тэгшлэх 80.000 төгрөг буюу эмчилгээний зардалд 441.300 төгрөг, ажилгүй байсан хугацааны 10 хоногийн цалин 800.000 төгрөг, нийт 1.241.300 төгрөгийг нэхэмжилсэн байна.
Шүүх хохирогчийн эмчилгээний зардалд нэхэмжилсэн 441.300 төгрөгийн баримтуудыг судлан үзээд шинжилгээ хийлгэсэн, эм тариа авсан зэрэг 281.300 төгрөгийг /140.000+3.300+8.000+30.000+100.000/ шүүгдэгч М.Сүрэнжаваас гаргуулж, хохирогч Б.Түмэнбаярт олгох үндэслэлтэй гэж үзэв.
Харин хохирогч Б.Түмэнбаярын нэхэмжлэлээс бензиний зардал 80.000 төгрөг, яаралтай хугарал, цөмрөлт тэгшлэх 80.000 төгрөг буюу нийт 160.000 төгрөгийн холбогдох баримтуудыг шүүхэд ирүүлээгүй гэх үндэслэлээр, мөн түүний 2023 оны 01 дүгээр сарын 20-ны өдрөөс 30-ны өдрийг дуусталх 10 хоногийн цалин болох 800.000 төгрөгийг “Төрийн хар тулга” ХХК-ийн өдрийн 80.000 төгрөгөөр ажиллагдаг нь үнэн гэсэн тодорхойлолтыг үндэслэн шүүх тооцож гаргах боломжгүй гэж үзэж, эмчилгээний зардал 160.000 төгрөг, олох байсан орлого 800.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг хэлэлцэхгүй орхиж, холбогдох баримтуудыг бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээж шийдвэрлэв.
Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
Шүүх хуралдаанд улсын яллагч “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 300 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах” гэсэн дүгнэлт гаргасан ба уг ялын дүгнэлттэй холбогдуулан шүүгдэгч, хохирогч нар санал, тайлбар гаргаагүй болно.
Шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудсаар Цагдаагийн ерөнхий газрын бүртгэлийн санд бүртгэгдээгүй буюу ял шийтгэлгүй байх ба шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5, 6.6 дугаар зүйлд заасан хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй.
Шүүх шүүгдэгч М.Сүрэнжавт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал /согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ үл ялих зүйлээр шалтаглан маргаан үүсгэж хүний биед халдсан/, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар /хохирогчийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан, хохирол төлөгдөөгүй/, хувийн байдал /гэм буруугаа хүлээж, гэмшиж байгаа байдал, анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй/ зэргийг харгалзан прокурорын гаргасан саналын хүрээнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар түүнд 300 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулж шийдвэрлэв.
Шүүгдэгч нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийг хорих ялын 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэв.
Шүүгдэгч М.Сүрэнжав нь цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан, битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон
ТОГТООХ нь:
дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Э.ЭНХЖАРГАЛ