2023         03             06                                          2023/ШЦТ/54

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

             ******* аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн  Ерөнхий шүүгч Т.Цэцэгмаа даргалж, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга А.*******, улсын яллагч Б.*******, шүүгдэгч , түүний өмгөөлөгч Л.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар ******* аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Б.*******оос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, шүүхэд шилжүүлэн ирүүлсэн шүүгдэгч ургийн овогт гийн т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай, ******* индекстэй хэргийг 2023 оны 0 сарын 16-ны өдөр  хүлээн авч, 2023 оны 0 сарын 06-ны өдөр  хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 1997 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдөр ******* аймгийн суманд төрсөн, 26 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, малын эмч мэргэжилтэй, малчин, , хамт ******* аймгийн сумын багийн гудамжны тоотод оршин суух хаягтай боловч ******* аймгийн ******* сумын ******* багт  хувиараа мал маллаж  тухайн хаяганд оршин суух, урьд ял  шийтгүүлж байгаагүй, аминдаа *******, толгой малтай, сарын өрхийн орлого хүүхдийн төгрөг, жилийн малын ашиг шимийн орлого төгрөг, регистрийн дугаар , ургийн овогт гийн ,

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч  гийн нь 2022 оны 1 сарын 30-ны өдөр ******* аймгийн сумын багийн нутагт байрлах иргэн ийн гэрт  хохирогч тэй “үхэр хулгайлсан” гэж гүтгэлээ гэж маргалдах явцдаа тухайн гэрт байсан  бор иштэй хутгаар ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалж,  түүний биед гараараа цохих зэргээр халдаж, ийн эрүүл мэндэд зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий гэмтэл учруулсан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

                            Нэг. Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай эсэх талаар:

 Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 3 дахь зааснаар талуудын мэтгэлцээний үндсэн дээр хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудыг хянан хэлэлцэв.

1.Гэмт хэргийн талаарх гомдол мэдээллийг хүлээн авсан тэмдэглэл, IXX-ийн 01 дүгээр хуудас/ Иргэн ийн ******* аймгийн Цагдаагийн газарт хандаж гаргасан өргөдөл, /XX-ийн 0 хуудас/

2. Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, /XX-ийн 04- 06 дугаар хуудас/

3.Хохирогч ийн “...Би 2022 оны өдөр...Х. “чи намайг үхэр малны хулгайд хардаж байна уу” гээд уурласан. Тэгэхээр нь би Х.т “чи үхэр мал хулгайлаагүй юм бол юундаа уурласан юм бэ” гэж хэлсэн.  Тэгтэл “хардаагүй юм бол намайг яагаад тэгж ярьж байгаая” гээд  уурлаж байснаа баганын хажуу талд шалан дээр байсан бор иштэй, хятад улсад үйлдвэрлэсэн гал тогооны хутгыг аваад зүүн гарын дал хэсэг рүү хутгаа дүрэх гэж оролдсон, тэгэхээр нь би бултаж зайлтал зүүн гарын булчин хэсэг рүү хутга орж байгаа нь сэрүүн мэдрэмж төрөөд мэдрэгдсэн. Би айгаад гэрээс гараад хашааны хаалгаар гарч явж байтал Х. араас хутгаа бариад гүйж ирээд “чи намайг хулгайч” гэж хэллээ гээд хутгаа бариад далайхаар нь би хутгыг нь гараас нь салгаад хөрш айл Номиогийн  хашаа руу давуулаад шидчихсэн...” гэсэн мэдүүлэг,

4. Мсөн мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч ийн дахин өгсөн “...Би хохирлын баримт дараа нь гаргаж өгнө.  нь 0000  төгрөг манай ээж ийн дансаар дамжуулж өгсөн...шүүх хуралдаанд оролцохгүй. Надад гомдол санал байхгүй  байна...” гэсэн мэдүүлэг /ХХ-ийн 10, 52-5 хуудас/

5.Гэрч ийн “...Миний хүү ийг гэх залуу хутгалсан байна лээ...” гэсэн мэдүүлэг, /XX-ийн 17 дугаар хуудас/

6.Гэрч гийн “...Х. надад энэ Т. намайг 10 үхэр хулгайлж авсан гээд байх юм гээд маргалдаад, Х. нь Т.ийн мөр хавьцаа нь цохиод байхаар нь би Х.ыг чи хүн цохиж болохгүй гээд гараараа татаад тэр хоёрыг та хоёр эндээс явцгаа гээд явуулсан...” гэсэн мэдүүлэг, /XX-ийн 19 дүгээр хуудас/

7.Гэрч гийн ...яг он сар өдрийг нь бол мэдэхгүй байна. Тухайн орой би нэлээн согтуу байсан. Т., Х. гэх залуучууд манай гэрт орж ирсэн. Т. эхлээд манай гэрт орж ирээд “би хүнээр хутгалуулчихлаа” гэж хэлээд байж байтал араас нь Х. орж ирснийг би хальт санаж байна... гэх мэдүүлэг, /XX-ийн 21 дүгээр хуудас/

8.******* аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээч эмч ын 2023 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 75 дугаартай “...ийн биед гэмтэл учирсан байна. ийн биед зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн эдгэрч буй шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. ийн биед учирсан дээрх гэмтлүүд нь “Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журам”-ын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэх дүгнэлт, IXX-ийн 29-30 дугаар хуудас/

8.Иргэн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан 2023 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн прокурорын тогтоол, IXX-ийн 35-37 дугаар хуудас/

9.Яллагдагч ын “...Би энэ тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна..." гэсэн мэдүүлэг /ХХ-ийн 43-44 дүгээр хуудас/

10.Яллагдагч ын урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудас, /ХХ-ийн 56 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баримтууд зэрэг болно. 

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаархи хууль зүйн дүгнэлт:

1.Шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэл болсон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд өөр хоорондоо  агуулгын зөрүүгүй, шүүгдэгчээс яллагдагчаар болон гэрч, хохирогч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмыг зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогчдын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж үзэхэд:

Шүүгдэгч гийн нь хохирогч ийг “үхэр хулгайлсан” гэж гүтгэлээ гэж түүнтэй  маргалдах явцдаа тухайн гэрт байсан гэх бор иштэй хутгаар ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалсан, мөн гараараа цохиосон.  Хохирогч ийн эрүүл мэндэд зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий гэмтэл учирсан  хэргийн үйл баримт нь хэрэгт авагдсан шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдсан дээрхи баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Хохирогч ийн биед учирсан... зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий гэмтэл нь шинжээчийн 2023 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 75 дугаартай дүгнэлтээр гэмтлийн “хөнгөн” зэрэгт хамаардаг болох нь тогтоогдсон.

2.Шүүгдэгч нь бор иштэй хутгаар хохирогч ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалах, түүний биед гараараа цохих зэргээр халдахдаа гэмтэл учирна гэдгийг мэдсээр байж дээрхи ... зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий хөнгөн гэмтлийг учруулсан байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2. зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдсэн гэж үзнэ.

3. Шүүгдэгч нь “үхэр хулгайлсан” гэж гүтгэлээ гэж маргалдах явцдаа тухайн гэрт байсан гэх бор иштэй хутгаар ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалах, түүний биед гараараа цохиж шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон... зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий хөнгөн гэмтэл учруулсан нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн  хохирол санаатай учруулсан гэх Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж  байх тул шүүгдэгч ын  үйлдсэн дээрхи  гэмт хэрэгт ******* аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаарзүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйдэж ирүүлсэн нь үндэслэлтэй, хэргийн зүйлчлэл тохирсон гэж үзнэ.

4.Мөн шүүгдэгч болон өмгөөлөгч нарын хувьд хэргийн үйл баримт, хэргийн зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргахгүй байгаа болно.

5.Иймд шүүгдэгч ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов

6. Шүүгдэгчийн архи уусан, бусдыг хүндлэхгүй  байдал нь гэмт хэрэг үйлдэгдэх шалтгаан болсон.

 

   Хоёр: Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлийн талаар:

 

1. Шүүгдэгч нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай нь нотлох баримтаар нотлогдсон, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, мөн хуулийн 6. зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан нөхцөл байдал тогтоогдоогүй тул шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгчийн хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг дараах байдлаар тал бүрээс нь харгалзан үзлээ. Хувийн байдал гэдэгт хувь хүний төлөвшил, зан араншин, гэр бүлийн байдал, ажил эрхлэлтийн байдал, урьд гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэж байсан эсэх, гэмт үйлдэлдээ хийж буй оюун дүгнэлт буюу гэм буруугаа ойлгон ухамсарласан эсэх нөхцөл байдлууд хамаардаг.

 Шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн нь хэргийн 56 дугаар тал дахь “Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас”, шүүгдэгчийн хувийн байдлын талаар  гэрч Х.Жангарзүсэмийн өгсөн ... Манай дүү дайчин, хүнд тусархуу хүүхэд байгаа юм, 1997 онд ******* аймгийн суманд төрсөн, 26 настай, айлын бага хүүхэд, нэг эгчтэй, нь аав ээжийнхээ гар дээр өссөн, 2014 онд ******* аймгийн 10 жилийн сургууль төгссөн. ******* аймгийн малын бага эмч мэргэжлээр 3 жил сурч төгссөн, цэргийн алба хаагаагүй, 2020 онд гэр бүл болж тусдаа гарсан, одоо хамт сумын багийн 3- тоотод амьдардаг....гэх мэдүүлгээр тогтоогдож байна.

2.Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан баримтаар хохирогч нь “ нь 0000 төгрөгийг манай ээж ийн дансаар дамжуулж өгсөн. Нэхэмжлэх зүйлгүй”  гэж  мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохирогчоор дахин өгсөн мэдүүлэгтээ мэдүүлсэн тул   шүүгдэгч нь  хохирогчид хор уршигт тооцож, 0000 төгрөгийг төлсөн  нь тогтоогдож  байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцов.

 3.Эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

4.Шүүгдэгч ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдаж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон дээрхи нотлох баримтуудыг үндэслэн  шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэм буруугаа ойлгон гэмшиж байгаа, хохирогчид хор уршигт тооцож эмчилгээний зардалд 0000 төгрөгийг төлсөн,  аминдаа толгой малтай,  сарын өрхийн орлого төгрөг, малын ашиг шим, ноолуур зэргээс жилдээ төгрөгний орлого олдог зэрэг болон улсын яллагчаас шүүгдэгч т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний  буюу  нэг сая хоёр зуун мянган төгрөгөөр  торгох ял шийтгэх дүгнэлт гаргасан  зэргийг  харгалзан түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний  буюу  нэг сая хоёр зуун мянган төгрөгөөр  торгох ял шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч т  оногдуулсан 1 /нэг сая зуун мянган/ төгрөгийн торгох ялыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш 6 сарын  хугацаанд сар хувь тэнцүүлэн хэсэгчилэн төлүүлэхээр тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 5 дахь хэсэг заасан... ялтан торгох ялыг  шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын  арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний  төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солино... гэх журмыг шүүгдэгч  т  тайлбарлаж,  Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгав.

Харин шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс: Улсын яллагчаас шүүгдэгч т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар нэг мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний нэг сая хоёр зуун мянган төрөгөөр торгох ял шийтгэх дүгнэлт гаргасныг багасгаж оногдуулж өгнө үү гэх дүгнэлт гаргасныг шүүх хүлээн авах боломжгүй байна.  

Учир нь: Шүүгдэгч нь  согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн  үедээ хохирогч ийн эрүүл мэндэд хутга хэрэглэн хөнгөн гэмтэл учруулсан зэрэг гэмт хэргийн нийгмийн хор аюулын шинж, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөлд байдал зэрэгт  удсын яллагчийн зүгээс хуульд заасан нэг мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний нэг сая хоёр зуун мянган төрөгөөр торгох ял шийтгэх дүгнэлт гаргасан нь үндэслэлтэй, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм бурууд тохирсон гэж шүүх үзсэн болно.

 

Гурав: Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршиг,

бусад асуудлын  талаар:

1.Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч нь нь 0000 төгрөгийг манай ээж ийн дансаар дамжуулж өгсөн,  нэхэмжлэх зүйлгүй... гэх мэдүүлэг өгсөн байх тул шүүгдэгч нь  хохирогч  эд хор уршигт тооцож 0000 төгрөг төлсөн гэж үзнэ.  

2.Шүүгдэгч т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай  хэрэгт шүүгдэгч нь хохирогчид 0000 төгрөг төлсөн, цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйл үгүй, бусдад төлөх хохирол төлбөргүй,битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүйг тус тус дурдав.

3. Шүүгдэгч т шүүхээс торгох ял шийтгэсэн тул  өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэхээр тогтоов.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн   36.1 дүгээр зүйлийн 1, 36. зүйлийн 1, 2, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйлийн 1, 2, 4, 5 дахь хэсэг, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч ургийн овогт гийн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ...  хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан ...  гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар  зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч   ургийн овогт гийн т нэг мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний нэг сая хоёр зуун мянган төгрөгөөр торгох ял  шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч т оногдуулсан 1 /нэг сая хоёр зуун мянган/ төгрөгийн торгох ялыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш 6 сарын хугацаанд сар бүр хувь тэнцүүлэн хэсэгчилэн төлүүлэхээр тогтоосугай.

4. Эрүүгийн *******дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч нь хохирогчид 0000 төгрөг төлсөн, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 5 дахь хэсэг заасан... ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын  арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солино... гэх журмыг шүүгдэгч т  тайлбарлаж, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

6.Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчин төгөлдөр болох бөгөөд шүүгдэгч т өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38. зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан мөн хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй ба гомдол эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

 

        ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                   Т.ЦЭЦЭГМАА

ё

, түүний өмгөөлөгч Л.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулсан шүүх хуралдаанаар ******* аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Б.*******оос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, шүүхэд шилжүүлэн ирүүлсэн шүүгдэгч ургийн овогт гийн т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай, ******* индекстэй хэргийг 2023 оны 0 сарын 16-ны өдөр  хүлээн авч, 2023 оны 0 сарын 06-ны өдөр  хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

          Монгол Улсын иргэн, 1997 оны 01 дүгээр сарын 04-ний өдөр ******* аймгийн суманд төрсөн, 26 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, малын эмч мэргэжилтэй, малчин, , хамт ******* аймгийн сумын багийн гудамжны тоотод оршин суух хаягтай боловч ******* аймгийн ******* сумын ******* багт  хувиараа мал маллаж  тухайн хаяганд оршин суух, урьд ял  шийтгүүлж байгаагүй, аминдаа *******, толгой малтай, сарын өрхийн орлого хүүхдийн төгрөг, жилийн малын ашиг шимийн орлого төгрөг, регистрийн дугаар , ургийн овогт гийн ,

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч  гийн нь 2022 оны 1 сарын 30-ны өдөр ******* аймгийн сумын багийн нутагт байрлах иргэн ийн гэрт  хохирогч тэй “үхэр хулгайлсан” гэж гүтгэлээ гэж маргалдах явцдаа тухайн гэрт байсан  бор иштэй хутгаар ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалж,  түүний биед гараараа цохих зэргээр халдаж, ийн эрүүл мэндэд зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий гэмтэл учруулсан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

                            Нэг. Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай эсэх талаар:

 Шүүх хэргийн бодит байдлыг тогтоох зарчмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 3 дахь зааснаар талуудын мэтгэлцээний үндсэн дээр хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудыг хянан хэлэлцэв.

1.Гэмт хэргийн талаарх гомдол мэдээллийг хүлээн авсан тэмдэглэл, IXX-ийн 01 дүгээр хуудас/ Иргэн ийн ******* аймгийн Цагдаагийн газарт хандаж гаргасан өргөдөл, /XX-ийн 0 хуудас/

2. Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, /XX-ийн 04- 06 дугаар хуудас/

3.Хохирогч ийн “...Би 2022 оны өдөр...Х. “чи намайг үхэр малны хулгайд хардаж байна уу” гээд уурласан. Тэгэхээр нь би Х.т “чи үхэр мал хулгайлаагүй юм бол юундаа уурласан юм бэ” гэж хэлсэн.  Тэгтэл “хардаагүй юм бол намайг яагаад тэгж ярьж байгаая” гээд  уурлаж байснаа баганын хажуу талд шалан дээр байсан бор иштэй, хятад улсад үйлдвэрлэсэн гал тогооны хутгыг аваад зүүн гарын дал хэсэг рүү хутгаа дүрэх гэж оролдсон, тэгэхээр нь би бултаж зайлтал зүүн гарын булчин хэсэг рүү хутга орж байгаа нь сэрүүн мэдрэмж төрөөд мэдрэгдсэн. Би айгаад гэрээс гараад хашааны хаалгаар гарч явж байтал Х. араас хутгаа бариад гүйж ирээд “чи намайг хулгайч” гэж хэллээ гээд хутгаа бариад далайхаар нь би хутгыг нь гараас нь салгаад хөрш айл Номиогийн  хашаа руу давуулаад шидчихсэн...” гэсэн мэдүүлэг,

4. Мсөн мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч ийн дахин өгсөн “...Би хохирлын баримт дараа нь гаргаж өгнө.  нь 0000  төгрөг манай ээж ийн дансаар дамжуулж өгсөн...шүүх хуралдаанд оролцохгүй. Надад гомдол санал байхгүй  байна...” гэсэн мэдүүлэг /ХХ-ийн 10, 52-5 хуудас/

5.Гэрч ийн “...Миний хүү ийг гэх залуу хутгалсан байна лээ...” гэсэн мэдүүлэг, /XX-ийн 17 дугаар хуудас/

6.Гэрч гийн “...Х. надад энэ Т. намайг 10 үхэр хулгайлж авсан гээд байх юм гээд маргалдаад, Х. нь Т.ийн мөр хавьцаа нь цохиод байхаар нь би Х.ыг чи хүн цохиж болохгүй гээд гараараа татаад тэр хоёрыг та хоёр эндээс явцгаа гээд явуулсан...” гэсэн мэдүүлэг, /XX-ийн 19 дүгээр хуудас/

7.Гэрч гийн ...яг он сар өдрийг нь бол мэдэхгүй байна. Тухайн орой би нэлээн согтуу байсан. Т., Х. гэх залуучууд манай гэрт орж ирсэн. Т. эхлээд манай гэрт орж ирээд “би хүнээр хутгалуулчихлаа” гэж хэлээд байж байтал араас нь Х. орж ирснийг би хальт санаж байна... гэх мэдүүлэг, /XX-ийн 21 дүгээр хуудас/

8.******* аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээч эмч ын 2023 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 75 дугаартай “...ийн биед гэмтэл учирсан байна. ийн биед зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн эдгэрч буй шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. ийн биед учирсан дээрх гэмтлүүд нь “Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журам”-ын 2.4.1-д зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна” гэх дүгнэлт, IXX-ийн 29-30 дугаар хуудас/

8.Иргэн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан 2023 оны 01 дүгээр сарын 24-ний өдрийн прокурорын тогтоол, IXX-ийн 35-37 дугаар хуудас/

9.Яллагдагч ын “...Би энэ тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна..." гэсэн мэдүүлэг /ХХ-ийн 43-44 дүгээр хуудас/

10.Яллагдагч ын урьд эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудас, /ХХ-ийн 56 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баримтууд зэрэг болно. 

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаархи хууль зүйн дүгнэлт:

1.Шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэл болсон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд өөр хоорондоо  агуулгын зөрүүгүй, шүүгдэгчээс яллагдагчаар болон гэрч, хохирогч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмыг зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогчдын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж үзэхэд:

Шүүгдэгч гийн нь хохирогч ийг “үхэр хулгайлсан” гэж гүтгэлээ гэж түүнтэй  маргалдах явцдаа тухайн гэрт байсан гэх бор иштэй хутгаар ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалсан, мөн гараараа цохиосон.  Хохирогч ийн эрүүл мэндэд зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий гэмтэл учирсан  хэргийн үйл баримт нь хэрэгт авагдсан шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдсан дээрхи баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Хохирогч ийн биед учирсан... зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий гэмтэл нь шинжээчийн 2023 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 75 дугаартай дүгнэлтээр гэмтлийн “хөнгөн” зэрэгт хамаардаг болох нь тогтоогдсон.

2.Шүүгдэгч нь бор иштэй хутгаар хохирогч ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалах, түүний биед гараараа цохих зэргээр халдахдаа гэмтэл учирна гэдгийг мэдсээр байж дээрхи ... зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий хөнгөн гэмтлийг учруулсан байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2. зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдсэн гэж үзнэ.

3. Шүүгдэгч нь “үхэр хулгайлсан” гэж гүтгэлээ гэж маргалдах явцдаа тухайн гэрт байсан гэх бор иштэй хутгаар ийн зүүн гарын бугалганы дотор дунд хэсэгт хутгалах, түүний биед гараараа цохиж шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдсон... зүүн гарын бугалганы ар дээд хэсгийн шарх, тархи доргилт, зүүн бугалганы дотор дунд хэсгийн цус хуралт бүхий хөнгөн гэмтэл учруулсан нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн  хохирол санаатай учруулсан гэх Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж  байх тул шүүгдэгч ын  үйлдсэн дээрхи  гэмт хэрэгт ******* аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаарзүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйдэж ирүүлсэн нь үндэслэлтэй, хэргийн зүйлчлэл тохирсон гэж үзнэ.

4.Мөн шүүгдэгч болон өмгөөлөгч нарын хувьд хэргийн үйл баримт, хэргийн зүйлчлэл, гэм буруугийн талаар маргахгүй байгаа болно.

5.Иймд шүүгдэгч ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов

6. Шүүгдэгчийн архи уусан, бусдыг хүндлэхгүй  байдал нь гэмт хэрэг үйлдэгдэх шалтгаан болсон.

 

   Хоёр: Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлийн талаар:

 

1. Шүүгдэгч нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай нь нотлох баримтаар нотлогдсон, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, мөн хуулийн 6. зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан нөхцөл байдал тогтоогдоогүй тул шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгчийн хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг дараах байдлаар тал бүрээс нь харгалзан үзлээ. Хувийн байдал гэдэгт хувь хүний төлөвшил, зан араншин, гэр бүлийн байдал, ажил эрхлэлтийн байдал, урьд гэмт хэрэг, зөрчил үйлдэж байсан эсэх, гэмт үйлдэлдээ хийж буй оюун дүгнэлт буюу гэм буруугаа ойлгон ухамсарласан эсэх нөхцөл байдлууд хамаардаг.

 Шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн нь хэргийн 56 дугаар тал дахь “Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас”, шүүгдэгчийн хувийн байдлын талаар  гэрч Х.Жангарзүсэмийн өгсөн ... Манай дүү дайчин, хүнд тусархуу хүүхэд байгаа юм, 1997 онд ******* аймгийн суманд төрсөн, 26 настай, айлын бага хүүхэд, нэг эгчтэй, нь аав ээжийнхээ гар дээр өссөн, 2014 онд ******* аймгийн 10 жилийн сургууль төгссөн. ******* аймгийн малын бага эмч мэргэжлээр 3 жил сурч төгссөн, цэргийн алба хаагаагүй, 2020 онд гэр бүл болж тусдаа гарсан, одоо хамт сумын багийн 3- тоотод амьдардаг....гэх мэдүүлгээр тогтоогдож байна.

2.Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан баримтаар хохирогч нь “ нь 0000 төгрөгийг манай ээж ийн дансаар дамжуулж өгсөн. Нэхэмжлэх зүйлгүй”  гэж  мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохирогчоор дахин өгсөн мэдүүлэгтээ мэдүүлсэн тул   шүүгдэгч нь  хохирогчид хор уршигт тооцож, 0000 төгрөгийг төлсөн  нь тогтоогдож  байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцов.

 3.Эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.

4.Шүүгдэгч ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдаж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон дээрхи нотлох баримтуудыг үндэслэн  шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэм буруугаа ойлгон гэмшиж байгаа, хохирогчид хор уршигт тооцож эмчилгээний зардалд 0000 төгрөгийг төлсөн,  аминдаа толгой малтай,  сарын өрхийн орлого төгрөг, малын ашиг шим, ноолуур зэргээс жилдээ төгрөгний орлого олдог зэрэг болон улсын яллагчаас шүүгдэгч т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний  буюу  нэг сая хоёр зуун мянган төгрөгөөр  торгох ял шийтгэх дүгнэлт гаргасан  зэргийг  харгалзан түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний  буюу  нэг сая хоёр зуун мянган төгрөгөөр  торгох ял шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч т  оногдуулсан 1 /нэг сая зуун мянган/ төгрөгийн торгох ялыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш 6 сарын  хугацаанд сар хувь тэнцүүлэн хэсэгчилэн төлүүлэхээр тогтоож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 5 дахь хэсэг заасан... ялтан торгох ялыг  шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын  арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний  төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солино... гэх журмыг шүүгдэгч  т  тайлбарлаж,  Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгав.

Харин шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс: Улсын яллагчаас шүүгдэгч т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар нэг мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний нэг сая хоёр зуун мянган төрөгөөр торгох ял шийтгэх дүгнэлт гаргасныг багасгаж оногдуулж өгнө үү гэх дүгнэлт гаргасныг шүүх хүлээн авах боломжгүй байна.  

Учир нь: Шүүгдэгч нь  согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн  үедээ хохирогч ийн эрүүл мэндэд хутга хэрэглэн хөнгөн гэмтэл учруулсан зэрэг гэмт хэргийн нийгмийн хор аюулын шинж, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөлд байдал зэрэгт  удсын яллагчийн зүгээс хуульд заасан нэг мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний нэг сая хоёр зуун мянган төрөгөөр торгох ял шийтгэх дүгнэлт гаргасан нь үндэслэлтэй, шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм бурууд тохирсон гэж шүүх үзсэн болно.

 

Гурав: Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршиг,

бусад асуудлын  талаар:

1.Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хохирогч нь нь 0000 төгрөгийг манай ээж ийн дансаар дамжуулж өгсөн,  нэхэмжлэх зүйлгүй... гэх мэдүүлэг өгсөн байх тул шүүгдэгч нь  хохирогч  эд хор уршигт тооцож 0000 төгрөг төлсөн гэж үзнэ.  

2.Шүүгдэгч т холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай  хэрэгт шүүгдэгч нь хохирогчид 0000 төгрөг төлсөн, цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйл үгүй, бусдад төлөх хохирол төлбөргүй,битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүйг тус тус дурдав.

3. Шүүгдэгч т шүүхээс торгох ял шийтгэсэн тул  өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэхээр тогтоов.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн   36.1 дүгээр зүйлийн 1, 36. зүйлийн 1, 2, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйлийн 1, 2, 4, 5 дахь хэсэг, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч ургийн овогт гийн ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ...  хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан ...  гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар  зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч   ургийн овогт гийн т нэг мянга хоёр зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний нэг сая хоёр зуун мянган төгрөгөөр торгох ял  шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч т оногдуулсан 1 /нэг сая хоёр зуун мянган/ төгрөгийн торгох ялыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсноос хойш 6 сарын хугацаанд сар бүр хувь тэнцүүлэн хэсэгчилэн төлүүлэхээр тогтоосугай.

4. Эрүүгийн *******дугаартай хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч нь хохирогчид 0000 төгрөг төлсөн, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5. зүйлийн 5 дахь хэсэг заасан... ялтан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй торгох ялын  арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож, хорих ялаар солино... гэх журмыг шүүгдэгч т  тайлбарлаж, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгчид оногдуулсан торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг ******* аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

6.Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчин төгөлдөр болох бөгөөд шүүгдэгч т өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38. зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан мөн хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй ба гомдол эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

 

        ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                   Т.ЦЭЦЭГМАА