МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Булган аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Э.Энэрэл даргалж тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Цогтгэрэл,

улсын яллагч П.Шижиртуяа,

шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Э.Цэнгүүн,

шүүгдэгч П.С******* нарыг оролцуулан Булган аймгийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн П.С*******т холбогдох эрүүгийн 2315000000077 дугаартай 163/2023/0074/Э индекстэй хэргийг 2023 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, ******* овогт *******гийн С*******, Булган аймгийн ******* суманд 1977 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдөр төрсөн, Булган аймгийн ******* сумын 2 дугаар багийн ******* гэх газарт оршин суух бүртгэлтэй, ам бүл 5, эхнэр 4 хүүхдийн хамт амьдардаг, боловсролгүй, мэргэжилгүй, малчин, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, 46 настай, эрэгтэй, РД: *******

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч П.С******* нь 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Булган аймгийн ******* сумын 2 дугаар багийн нутагт А.*******ыг хутгалж зүүн мөрөнд зүсэгдсэн шарх бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулж Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгчийн өгсөн мэдүүлэг, эрүүгийн 2315000000077 дугаартай хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд цугларсан яллах болон хөнгөрүүлэх талын нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр тал бүрээс нь бүрэн гүйцэд, бодит байдлаар нь харьцуулж шинжлэн судлаад шүүх дараах дүгнэлтийг хийв.

Шүүх хуралдаанаар тогтоогдсон хэргийн үйл баримтын талаар:

Шүүгдэгч П.С******* нь 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Булган аймгийн ******* сумын 2 дугаар багийн нутагт А.*******ыг хутгалж зүүн мөрөнд зүсэгдсэн шарх бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйл баримт, хэргийн нөхцөл байдал тогтоогдож байна.

Энэ үйл баримт нь

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч П.С*******ын өгсөн: Мэдүүлэг өгөхгүй, өмнө өгсөн мэдүүлэг үнэн зөв тул нэмж хэлэх зүйлгүй. Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна гэх мэдүүлэг,

Мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд:

1. Хохирогч А.*******ын өгсөн: Би 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 20 цагийн орчимд Булган аймгийн ******* сумын ******* 2 дугаар багт байдаг гэрээсээ тус багт оршин суудаг танил дүү *******гийн гэрт очсон юм. Тэгээд *******гийн гэрт хөзөр тоглож байгаад 22 цаг өнгөрч байхад *******тэй хамт мотоцикптой нь Мэндээ гэх айлд очихоор явсан юм. Мэндээгийнд очих гээд явж байтал ******* замаараа манай хамаатны ах С*******ын гэрт орчхоод гарья гэхээр нь тэгье гэсэн. Ингээд С*******ын гэрийн гадна 23 цагийн орчимд иртэл ******* та байж бай би орчхоод ирье гэсэн. Ингээд би С*******ын гэрийн гадна 20 орчим минут хүлээгээд *******г гарч ирэхгүй болохоор нь гэрт ортол *******, С******* хоёр 0.5 литрийн ерөөл архийг хувааж уугаад сууцгааж байсан. С******* ах надад 2 удаа архи хийж өгөхөөр нь би амсаад өгсөн уугаагүй. Тэгээд *******, С******* хоёрын ууж байсан архи нь дууссан тэгтэл ******* С******* ахдаа хандаж та ийм олон хоньтой байж миний ганц хо&ийг хониндоо байгаа гэж хэлэхгүй манай хонь танайд байгаа би гэрчтэй шүү гэж хэлсэн.Тэгтэл С******* юу? гээд байгаа пизда вэ гээд ******* цохиод тэр хоёр хоорондоо ноцолдож эхэлсэн.Энэ үед би дундуур нь ороод салгаад больцгоо гэтэл С******* ахын эхнэр Нандиа эгч чи энэ хоёрыг хэрэлдүүлж зодууллаа гээд над руу дайрсан.Би Нандиа эгчид хандаж та юу яриад байгаа юм би энэ хоёрын асуудлыг мэдэхгүй гэж хэлсэн. Нандиа эгч намайг болон манай гэр бүлийн хүмүүсийг хараалч, ерөөлж та нар дандаа ингэж хүмүүсийг хооронд нь алалцуулдаг гэх зэргээр хэл амаар доромжилсон. Тэгээд би *******г боль гээд С*******ын байшингийн үүдний таамбарт аваад гарсан С******* ахын эхнэр бид хоёр *******, С******* хоёрыг зодолдуулахгүй гээд дундуур нь ороод хаалганы наана, цаана хориод байж байсан. Тэр хооронд С******* гэрийнхээ шкафнаас хутга аваад баруун гартаа барьчихсан. Тэгээд С******* ах бид нар руу чиглээд 2-3 удаа далайхаар нь би хүн хутгалчхаж магадгүй гээд хутгыг нь хорьтол миний зүүн мөрний дээр хутгалчихсан.Тэгэхээр нь та болиоч намайг хутгалчихлаа гээд хутгатай гараас нь бариад орон дээр нь дараад Нандиа эгчтэй хамт хутгыг салгасан. Үүний дараа тэндээс би сумын төв рүү явсан. Харин , ******* хоёр гэртээ харихаар мотоциклтойгоо явсан байх. Би шөнө 01 цаг өнгөрч байхад ******* сумын төв рүү орж ирээд Сод монгол колонк дээр очиж түгээгчийнх нь утсаар цагдаа руу ярьж хэлсэн. Бас сумын эмнэлэгт үзүүлж оёдол тавиулсан гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 16-19 дэх тал/,
2. Гэрч Б.*******ын өгсөн: Би 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Булган аймгийн ******* сумын төвд Дашваанжил шатахуун түгээх станцад ажил дээрээ байж байтал шөнө 01-02 цагийн хооронд нэг залуу ирээд манай колонкын цонхыг цохиод байхаар нь би цонхоо онгойлгож ярилцахад тэр залуу би номын булаг гэх газраас замын унаанд суугаад ирлээ хүнд хутгалуулчихсан юм. Тэгээд миний гар дийлдэхгүй халуун оргиод байна та эмнэлэг, цагдаа дуудаад өгөөч гэсэн. Ингээд би өөрийнхөө гар утсаар цагдаад мэдээлэл өгсөн юм гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 24-25 дахь тал/,
3. Гэрч З.*******гийн өгсөн: 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 20 цагийн орчимд намайг Булган аймгийн ******* сумын 2 дугаар багийн нутаг Сүүл ар гэх газарт гэртээ эхнэр ийн хамт байж байтал манайхтай саахалт байдаг танил ах ******* ах манай гэрт ганцаараа мотоцикптой ирсэн юм. Тэгээд ******* ах манай эхнэр бид гурав манайд жаахан айраг уугаад хөзөр тоглож байж байгаад ******* ах бид хоёр манай хамаатан Мэндбаяр гэх айлд очих гээд 22 цагийн орчимд миний мотоциклтой явсан юм. ******* ахыг гэрт орж ирэх үед бараг тал шил архи нь дуусчихсан байсан байх С******* ах ******* ахад нэг хундага архи өгсөн ******* уугаагүй амсаад өгсөн. Урьд нь манай хонь С******* ахын хоньтой шүргэлцээд манайхаас нэг төлөг С******* ахын хонинд байсан юм. Тэгээд би С******* ахад та манай нэг төлгийг байна гээд хэлчихгүй дээ гэж хэлсэн чинь хуцаад бай гэж хэлээд үүнээсээ болоод маргалдаад миний нүүр рүү гараараа цохиод авсан. Тэгээд маргаан болж би С******* ахтай барьцалдаж авсан. Би С******* ахтай барьцалдаж аваад ноцолдож байх үедээ С******* ахыг 2-3 удаа цохисон. Тэгээд ******* ах боль гээд дундуур ороод салгах гээд зууралдсан. С******* ахтай зууралдаж байх үед би газарт унасан тэрний дараа ******* ах С******* ах бид хоёрыг салгаад намайг гэрээс гаргаад С******* намайг хутгаар хатгачихлаа гэж хэлсэн.Тэгээд ******* ах манайх руу явсан. Би дахиж С******* ахын гэрт оржхэрэлдэж барьцалдажавчхаад гэр рүүгээ явсан гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 28-30 дахь тал/,
4. Гэрч Э.ийн өгсөн: Булган аймгийн ******* сумын 2 дугаар багийн нутаг Сүүл ар гэх газарт 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр 20 цагийн орчимд намайг гэртээ нөхөр *******гийнхээ хамт байж байтал манайхтай саахалт байдаг танил ах ******* ах манайд ганцаараа мотоциклтой ирсэн. Тэгээд ******* ах манай нөхөр ******* бид гурав хөзөр тоглосон. 22 цагийн үед манай нөхөр *******, ******* ах тэр хоёр Мэндбаяр ахынх хүүхдийнхээ үсийг авсан учраас гэрт нь оччихоод ирье гээд манай нөхрийн мотоциклтой ******* ах ард нь сундлаад явсан. Тэгээд би унтаж амарч байтал шөнө 23-00 цагийн хооронд ******* ах намайг С******* хутгаар хатгачихлаа гээд манай гэрт ороод ирсэн.Тэгэхээр нь би юу болов яав гээд боссон. Тэгээд ******* ах намайг чи энийг хараадах гэхээр нь юу яриад байгаа юм бэ? үнэн яриад байгаа юм уу гээд дээлийнх нь ханцуйг нь тайлаад хартал ******* ахын зүүн гарын мөрний ойролцоо үзүүртэй юмаар хатгачихсан шархтай цус гарч байхаар нь би салфетикаар арчиж өгсөн биед нь өөр гэмтэл бэртэл ил харагдах зүйл ажиглагдаагүй гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 33-34 дэх тал/,
5. Гэрч Т.ийн өгсөн: 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр намайг нөхөр С*******ынхаа хамт гэртээ байж байтал шөнө 23 цаг 30 минутын орчимд манай нөхрийн төрсөн ахынх нь хүүхэд ******* манай гэрт орж ирсэн. Тэгэхээр нь манай нөхөр гэрт байсан хагас шил архиа гаргаж өгсөн.Тэгээд тэр хоёр архиа уугаад юм яриад сууж байсан. ******* манайд орж ирээд сууж байхдаа аав цагаан сарын үеэр хонь хааш нь тараачихваа гэсэн.Тэгэхээр нь С******* бид хоёр аав чинь гэрээсээ гараагүй хонин дээрээ байсан гэж хэлсэн. Тэгсэн ******* хөх өнгийн портер машин хонь аччихсан байсан тэрийг нь харсан уу? гэхээр нь хараагүй мэдээгүй гэсэн. Ингээд *******г манай гэрт орж ирснээс хойш 25 орчим минутын дараа манай байшингийн хаалгыг тогшихоор нь С******* хаалга онгойлготол ******* орж ирсэн. *******ыг манайд орж ирэхээр нь хаа хүрч байгаа юм гэж асуухад *******гийн мотоцикпийн гэрэл ийшээ орчхоод гарч ирэхгүй болохоор нь би ороод ирлээ гэж хэлсэн. Ингээд *******, ******* хоёр хоорондоо шивнэлдээд жаахан байж бай болоогүй гэсэн зүйл яриад байсан. Би тухайн үед юу яриад байгааг нь ойлгоогүй. Тэгээд ******* С*******т хандаж миний хонь чиний гараар орчихсон юм биш үү чи их хоньтой баян хүн гээд нүүр рүү нь цохиод авсан. Тэгтэл С******* газар байсан архиныхаа шилийг аваад гартаа бариад босоод ирэхээр нь би очиж архины шилийг булааж авсан. Би тухайн үед дотуур хувцаснаасаа өөр хувцасгүй байсан учраас хувцсаа өмсөх хооронд тэр гурав давхралдаад ноцолдоод байсан. Тэгсэн нэг мэдсэн С******* гартаа хутга барьчихсан та хоёр хоёулаа намайг дийлнэ гэж бодож байна уу? гээд зогсож байсан. Миний харснаар тэр гурав хоорондоо ноцолдож зодолдоод С*******ыг доороо оруулчихсан байсан. ******* манай нөхөр С*******ын фодволькнаас заамдаж аваад орон дээр дээш нь харуулаад унагаатал ******* *******ыг давуулж гараараа С*******ыг цохиод байсан. Энэ үед би машиныхаа түлхүүрийг авах гээд тогооны шүүгээ рүүгээ очиход Алтанамар Нандиа эгчээ намайг С******* ах хутгаар хатгачихлаа гэхээр нь би итгээгүй. Тэгээд би С*******ын гартаа барьчихсан байсан хутгыг нь булааж аваад гал тогооны шүүгээний доор шидчихсэн. Ингээд та нар шөнө орой айлд орж ирж хэрүүл маргаан үүсгэлээ ямар санаа зорилготой явж байгаа юм гэж хэлсэн гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 37-39- дэх тал/,
6. Шүүхийн шинжилгээний ерөнхий газрын шинжээчийн 2023 оны 03 дугаар сарын 06-ны өдрийн 3123 дугаартай: А.*******ын биед зүүн мөрөнд зүсэгдсэн шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтлүүд нь ир үзүүртэй зүйлийн үйлчлэлээр үүссэн байна. Шинэ гэмтэл байна. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэг тогтоогдлоо. Дээрх гэмтлүүд нь 2023 оны 03 дугаар сарын 27-ны өдөр үүссэн байх боломжтой. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдуулахгүй гэх дүгнэлт /хавтаст хэргийн 47-48 дахь тал/,
7. Яллагдагч П.С*******ын өгсөн: 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдрийн орой 17 цагийн үед манай гэрт ******* гаднаас орж ирсэн. Тэгээд манайд хугас шил архийг *******тэй хамт хувааж уусан. Ууж дуусаад байж байхад ******* гаднаас орж ирсэн. Тэгээд над руу ******* манай хонь дутаад байна. Тэгэхээр нь би яагаад дутаад байгаа юм болдоо гэсэн чинь 30 гаруй хонь дутаад байна гэж хэлсэн. Ер нь анх хэрүүл тэр ярианаас үүссэн. Тэгээд бид 2 хоорондоо муудалцаад барилцаж аваад намайг ******* цохиж авсан. Хэдэн удаа цохиулснаа би санахгүй байна. Бид хоёрыг зууралдаад байж байтал ******* миний араас намайг бариад авсан. Тэр хооронд ******* дахин намайг хэд хэдэн удаа цохиж байсан. Тэгээд би тухайн үед согтуу байсан болохоор нэг л мэдэхэд хутга аваад *******ыг хутгалчихсан байсан. Би хаана нь яаж хутгалсныг санахгүй байна гэх мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 62 дахь тал/ зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар хөдөлбөргүй нотлогдож тогтоогдсон байна.

 

Мөрдөгч дээр дурдсан нотлох баримтуудыг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байх бөгөөд эдгээр нь өөр хоорондоо агуулгын хувьд зөрөөгүй, энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хэргийн бодит байдлыг тогтоож, хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд хангалттай байх тул шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгон үнэлж дараах дүгнэлтийг хийв.

Нэг. Гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн талаар:

Хэрэгт цугларч шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдсан насанд хүрээгүй хохирогч А.*******ын өгсөн мэдүүлэг, Б.*******, Э., Т. нарын өгсөн мэдүүлэг, Шүүхийн шинжилгээний Үндэсний хүрээлэнгийн Шүүх эмнэлгийн шинжилгээний газрын 3123 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт, гэм буруугаа хүлээн мэдүүлсэн шүүгдэгч П.С*******ын яллагдагчаар өгсөн мэдүүлэг зэрэг нотлох баримтуудыг харьцуулан судалж, эх сурвалжийг шалгахад П.С******* нь 2023 оны 02 дугаар сарын 27-ны өдөр Булган аймгийн ******* сумын ******* 2 дугаар багт хохирогч А.*******ыг хутгалж зүүн мөрөнд зүсэгдсэн шарх бүхий гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь нотлогдож тогтоогдсон гэж дүгнэв.

 

Шүүгдэгч П.С*******ын гэм буруутай үйлдэл, шинжээчийн 3123 дугаартай дүгнэлтэд нэрлэн заасан насанд хүрээгүй хохирогч А.*******ын эрүүл мэндэд учирсан зүүн мөрөнд зүсэгдсэн шарх бүхий хөнгөн хохирол хоёрын шалтгаант холбоо тогтоогдсон, энэ нь тусгай мэдлэг бүхий шинжээчийн дүгнэлтээр эргэлзээгүйгээр батлагджээ.

 

Гэмт хэргийн шалтгаант холбоо гэдэг нь гэмт хэргийн бүх шинжийг агуулсан гэмт этгээдийн үйлдэл, эс үйлдэхүй болон тэдгээрийн улмаас учирсан хор уршиг хоёрын хооронд оршдог дотоод зүй тогтол бөгөөд материаллаг бүрэлдэхүүнтэй гэмт хэргийн заавал байх шинжид хамаардаг болно.

 

Шүүгдэгч П.С*******ын хутга, мэс ашиглан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан дээрх үйлдэл нь гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй, нийгэмд аюултай, хохирол, хор уршиг учруулсан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн шинжийг агуулсан байх бөгөөд шүүгдэгч П.С******* нь хэргийн зүйлчлэл болон гэм буруугийн талаар маргаагүй байна.

 

Энэ гэмт хэрэг гарахад нийгэмд тогтсон ёс суртахууны хэм хэмжээг үл тоомсорлосон болон архи, согтууруулах ундааны зүйл хэтрүүлэн хэрэглэснээс болсон нөхцөл байдлуудаас шалтгаалсан гэж үзнэ.

 

Хэргийн зүйлчлэл тохирсон, прокурорын яллах дүгнэлт үндэслэлтэй байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно” гэж заасны дагуу шүүгдэгч П.С*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов.

 

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн тухай:

Шүүгдэгч П.С*******ын үйлдсэн энэхүү гэмт хэргийн улмаас шууд учирсан үр дагавар нь бусдын эрүүл мэндийн халдашгүй байдалд хөнгөн хохирол учирсан гэж шүүх дүгнэлээ.

Хохирогч А.******* нь мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэм хорын хохиролтой холбоотой 201.000 төгрөгийн иргэний нэхэмжлэлийн баримт ирүүлсэн ба шүүгдэгч П.С******* нь хохирогчид эмчилгээний зардалд 201.000 төгрөгийг төлсөн гэх бөгөөд хохирогч нь мөрдөн шалгах ажиллагаанд болон шүүхэд гомдол, саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэдгээ илэрхийлсэн байна.

Иймд шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүйд тооцож, хохирогч А.******* нь гомдол, саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй болохыг дурдаж шийдвэрлэв.

 

Хоёр: Шүүгдэгчид хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Шүүгдэгч П.С*******ыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасны дагуу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй, шүүгдэгч П.С*******ын хэрэг хариуцах чадвар, сэтгэцийн байдлын талаар эргэлзээтэй байдал тогтоогдоогүй болно.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан бичгийн нотлох баримтаар шүүгдэгч П.С*******т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2 дахь заалтад заасан хохирогчид хохирол төлбөр барагдуулсныг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд, мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдалгүйг харгалзан үзэх нь зүйтэй гэж үзэв.

 

Хавтаст хэргийн 65 дахь талд авагдсан эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, иргэний үнэмлэхний лавлагаа, иргэний үнэмлэхийн хуулбар, Булган аймгийн ******* сумын ******* багийн Засаг даргын тодорхойлолт, малын А дансны хуулбар, оршин суугаа хаягийн лавлагаа зэрэг түүний хувийн байдлыг тодорхойлсон баримтуудаар шүүгдэгч П.С******* нь Булган аймгийн ******* сумын 2 дугаар багт эхнэр, 4 хүүхдийн хамт мал маллан амьдардаг, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй зэрэг түүний хувийн болон хөрөнгө, орлогын байдал тогтоогдсон байна.

 

Шүүгдэгч П.С******* нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрч, хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг прокурор хүлээн авч 2023 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдрийн 33 дугаартай тогтоолоор хангаж, түүнд холбогдох хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд ирүүлсэн байна.

 

Шүүгдэгч П.С*******ын үйлдсэн гэмт хэрэг нотлогдсон, шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураар хүлээн зөвшөөрсөн, хэргийн зүйлчлэл болон прокурорын сонсгосон ялын төрөл, хэмжээг зөвшөөрч үүсэх үр дагаврыг ойлгосон, хохирлыг төлсөн, хохирогч гомдол саналгүй байх тул хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж улсын яллагчийн санал болгосон ялын төрөл, хэмжээний хүрээнд шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүйгээр шүүгдэгч П.С*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэх нь түүний үйлдсэн хэргийн гэм буруу, хувийн байдалд тохирно гэж дүгнэв.

 

Шүүх шүүгдэгчийн хөрөнгө, орлогын байдал болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт торгуулийн ялыг хэсэгчлэн төлөх хүсэлт гаргаагүй зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар торгуулийн ялыг 3 сараас илүү хугацаагаар хэсэгчлэн төлөх хугацаа тогтоох шаардлагагүй, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт “ялтан торгох ял оногдуулсан шийдвэрт өөрөөр заагаагүй бол тухайн шийдвэрийг хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 90 хоногийн дотор, ...биелүүлэх үүрэгтэй” гэж хуульд заасан хугацаанд биелүүлэх боломжтой байна гэж үзлээ.

 

Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдаж, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч П.С*******т авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэх нь зүйтэй.

Шүүгдэгч П.С*******т нь бусдад төлөх төлбөргүй, түүнээс Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй болохыг тус тус дурдаж, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн 21.5 см урттай, хутганы ир буюу ажлын хэсэг нь 10.5 см урттай ажлын хэсэг нь гол хэсгээрээ 2.5 см өргөнтэй хүрэн иштэй хутгыг тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг шүүхийн эд мөрийн баримт шийдвэрлэх комисст даалгаж шийдвэрлэв.

Монгол Улсын шүүхийн тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.4 дэх хэсгийн 22.4.1 дэх заалт, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 5, 7, 8 дахь хэсэг, 36.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.13 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 5 дахь хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч ******* овогт *******гийн С*******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч П.С*******ыг 600 /зургаан зуу/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 /зургаан зуун мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

3. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1, 160.3 дахь хэсэгт тус тус зааснаар ялтан торгох ял оногдуулсан шийдвэрт өөрөөр заагаагүй бол тухайн шийдвэрийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш 90 хоногийн дотор биелүүлэх үүрэгтэй бөгөөд торгох ялыг энэ хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.2 дахь хэсэгт заасны дагуу тогтоосон хуваариар тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй тохиолдолд ялтанд торгох ялыг хорих ялаар солих тухай сануулсугай.

4. Энэ хэрэгт шүүгдэгч П.С******* нь цагдан хоригдсон хоноггүйг дурдаж, шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч П.С*******т авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

5. Шүүгдэгч П.С******* нь энэ хэрэгт бусдад төлөх төлбөргүй, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд зүйл, иргэний бичиг баримтгүй, хохирогч А.******* нь гомдол, саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүйг тус тус дурдсугай.

6. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж 21.5 см урттай, хутганы ир буюу ажлын хэсэг нь 10.5 см урттай ажлын хэсэг нь гол хэсгээрээ 2.5 см өргөнтэй хүрэн иштэй хутгыг тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг шүүхийн эд мөрийн баримт шийдвэрлэх комисст, баримтыг хэрэгт хавсаргахыг ерөнхий шүүгчийн туслах Н.Эрдэнэбулганд даалгасугай. 

7. Шүүхийн энэхүү шийдвэрт талууд, оролцогч гагцхүү Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн тохиолдолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргах ба бусад тохиолдолд гомдол, эсэргүүцэл гаргах эрхгүй болохыг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                            Э.ЭНЭРЭЛ