2022           02          09                                   128/ШШ2022/0074

                                             

           

                                      МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Мөнх-Эрдэнэ даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны 3 дугаар танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Т.Г                                                                              

Хариуцагч: Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газар

Гуравдагч этгээд: Б.А  

Гуравдагч этгээд: Б.Ч

Гуравдагч этгээд: “И н р” ХХК  нарын хооронд тус тус үүссэн бүртгэл хүчингүй болг*******ахтай холбоотой маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.С, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.А, Б.Н, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ж.Н, гуравдагч этгээд Б.А-ын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Д, гуравдагч этгээд Б.Ч, гуравдагч этгээдийн төлөөлөгч G.E нарын өмгөөлөгч А.М нар оролцов.

                                                      ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг. Нэхэмжлэлийн шаардлага:

1.1. Нэхэмжлэгч Т.Г нь Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт холбогд*******ан “Т.Гын И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Аыг нэмж, Т.Г намайг хассан өөрчлөлт, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Аыг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах, И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Чийг нэмж, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Чг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах, миний И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг сэргээн бүртгэхийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт даалгах” тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гарган маргаж байна.

Хоёр. Хэргийн үйл баримт, процессын түүхийн талаар:

1.1. Нэхэмжлэгч Т.Г нь “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигч этгээд байсан.^[1]

1.2. Т.Г болон Б.А нар 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн Компанийн эрх шилжүүлэх тухай гэрээ №01^[2]-г байг*******ж, тус гэрээний 2.1 дэх заалтын дагуу эрх шилжүүлэгч Т.Г нь 1.000.000 төгрөгийн хувь нийлүүлсэн хөрөнгөтэй, 2 гишүүнтэй “И х” ХХК-ийн өөрт ногдох 67 хувийг албан ёсоор эрх шилжүүлэн авагч болох Б.Ат шилжүүлэхээр тохиролцсон.

1.3. 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр Хувьцаа худалдах, худалдан авах гэрээ №02^[3]-г байг*******ж, тус гэрээгээр худалдагч Т.Г нь өөрийн 67 ширхэг хувьцааг /нэгж хувьцааны үнэ 219.000 төгрөг, нийт 14.673.000 төгрөг/ 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрөөс хэтрүүлэхгүйгээр худалдан авагч болох Б.Ат шилжүүлэхээр тохиролцсон.

1.4. Мөн 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр “И х” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын 02 дугаартай тогтоол^[4] баталж, тус тогтоолын 1 дэх заалтаар “67 ширхэг хувьцаа эзэмшигч Т.Гд ногдох хувьцааг бүхэлд нь “хувьцаа худалдах, худалдан авах гэрээ болон компанийн эрх шилжүүлэх гэрээний дагуу иргэн Б.Ат шилжүүлснийг бүртгэж, “И х” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчээс иргэн Т.Гг хасаж, мөн тус компанийн хувьцаа эзэмшигчээр иргэн Б.Арыг шинээр бүртгэж, иргэн А.Тг тус компанийн нийт хувьцааны 33 хувь буюу 33 ширхэг хувьцаа эзэмшигч хэвээр үлдээсэн”, 2 дахь заалтаар “дээрх шийдвэрийн дагуу тус компанийн дүрэмд өөрчлөлт ор*******ахаар тогтоосон”, 3 дахь заалтаар “компанийн захирлын үүрэгт ажлаас Т.Г*******ыг чөлөөлж, шинэ хувьцаа эзэмшигч Б.Арыг захирлаар томилсон”, 4 дэх заалтаар “компанийн дүрэмд орсон нэмэлт, өөрчлөлтийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлж, улсын бүртгэлийн гэрчилгээнд өөрчлөлт ор*******ахаар” шийдвэрлэсэн.

1.5. Мөн тус компани Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын протокол хөтөлсөн.^[5]

1.6. Б.А нь анх 2018 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдөр УБ-05 маягтын дагуу х*******ийн этгээдийн мэдээлэлд ор*******сан өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх өргөдлийг гаргасан.^[6]

1.7. Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газрын улсын байцаагч 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр холбогдох бүртгэлийг хийж, Б.Аыг тус компанийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигч болсныг, мөн захирлаар томилсныг бүртгэсэн.^[7]

1.8. Үүний дараа 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдөр Б.А нь иргэн Б.Чтэй Бэлэглэлийн гэрээ^[8], Компанийн эрх шилжүүлэх гэрээ^[9] тус тус байг*******сан.

1.9. Мөн тухайн өдрөө Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын 01 дугаартай тогтоол^[10] баталж, тус тогтоолын 1 дэх заалтаар “67 ширхэг хувьцаа эзэмшигч Б.А өөрт ногдох хувьцааг бүхэлд нь “бэлэглэлийн гэрээ болон компанийн эрх шилжүүлэх гэрээний дагуу иргэн Б.Чд шилжүүлснийг бүртгэж, “И х” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчээс иргэн Б.Аыг хасаж, мөн тус компанийн хувьцаа эзэмшигчээр иргэн Б.Ч ийг шинээр бүртгэж, БНХАУ-ын иргэн G.E-г тус компанийн нийт хувьцааны 33 хувь буюу 33 ширхэг хувьцаа эзэмшигч хэвээр үлдээсэн”, 2 дахь заалтаар “дээрх шийдвэрийн дагуу тус компанийн дүрэмд өөрчлөлт ор*******ахаар тогтоосон”, 3 дахь заалтаар “компанийн захирлын үүрэгт ажлаас Б.Арыг чөлөөлж, шинэ хувьцаа эзэмшигч Б.Чийг захирлаар томилсон”, 4 дэх заалтаар “компанийн дүрэмд орсон нэмэлт, өөрчлөлтийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлж, улсын бүртгэлийн гэрчилгээнд өөрчлөлт ор*******ахаар” шийдвэрлэсэн.

1.10. Б.Ч нь 2019 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдөр УБ-05 маягтын дагуу х*******ийн этгээдийн мэдээлэлд ор*******сан өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх өргөдлийг гаргасан.^[11]

1.11. Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газрын улсын байцаагч 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр холбогдох бүртгэлийг хийж, Б.Чийг тус компанийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигч болсныг, мөн захирлаар томилсныг бүртгэсэн.^[12]

1.12. Энэ үйл явдал болохоос өмнө буюу 2018 оны 12 дугаар сарын 19-ний өдөр тухайн үед компанийн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч байсан А.Т болон “И н р” ХХК, түүний 100 хувийн хувьцаа эзэмшигч БНХАУ-ын иргэн G.E нарын хооронд Компанийн эрх шилжүүлэх гэрээ^[13], 2018 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Компанийн хувьцаа худалдах, худалдан авах гэрээ^[14] байг*******агдсан.

1.13. Мөн 2018 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн “И х” ХХК-ийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын 18/ дугаартай тогтоол гарч, тус компанийн 33 хувийн хувьцааг “И н р” ХХК-д шилжүүлсэн.^[15]

1.14. 2018 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдөр “И н р” ХХК-ийн 100 хувийн хувьцаа эзэмшигч БНХАУ-ын иргэн G.E нь УБ-05 маягтын дагуу х*******ийн этгээдийн мэдээлэлд ор*******сан өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх өргөдөл гаргасан.^[16]

1.15. Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газрын улсын байцаагч 2018 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдөр холбогдох бүртгэлийг хийж, “И н р ” ХХК-ийг 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч болсныг бүртгэсэн.^[17]

1.16. Нэхэмжлэгч Т.Г нь 2021 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр^[18] Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн бүртгэлийн газарт гомдол гаргасан.^[19]

1.17. Тус гомдлын хариуг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Хяналт шалгалтын газрын даргын 2021 оны 04 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 8/2631 тоот албан бичгээр өгсөн.^[20]

1.18. Дээрх хариуг нэхэмжлэгч эс зөвшөөрч, тус шүүхэд хандан 2021 оны 05 дугаар сарын 07-ны өдөр нэхэмжлэл гаргасан.

1.19. Нэхэмжлэгчийн зүгээс “... Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн байг*******лага Б.А, түүний дараа Б.Чийг “И х ” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр бүртгэхдээ нэхэмжлэгчийн эрх, х*******ь ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн, 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын протоколоос үзэхэд хайг*******ын ажлын үр дүнгээс хамаарч Т.Г нь хувьцаа эзэмшигчээс хасагдах эсэхээ шийдэх тохиролцоотой байхад бүртгэлд өөрчлөлт хийсэн, тухайн үед компанийн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч байсан А.Тын хувьцааг тэргүүн ээлжинд худалдах авах эрхээ хэрэгжүүлэхгүй тухай шийдвэр гараагүй байхад компанийн хувьцаа шилжсэнийг бүртгэсэн нь буруу, хувьцаа эзэмшигчийн хурлын протоколын огноо алдаатай /2019.09.19-ний өдөр гэж/, “И х” ХХК-ийн нэмэлт, өөрчлөлт орсон дүрмийн 1 дүгээр хуудаст “Үүсгэн байг*******агчийн 2016 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 8 тоот тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар батлав” гэж, 5 дугаар хуудаст “2018 оны 10 дугаар сарын 19” гэх засвартай огноо байхад бүртгэл хийсэн нь буруу буюу илэрхий х*******ь бус баримт бичгүүдэд үндэслэн бүртгэл хийсэн, 2 дахь бүртгэл буюу Б.Чийг бүртгэсэн бүртгэл нь шаардлага хангахгүй, бүрэн бус баримт байхад хийгдсэн, Б.А, G.E нарын 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн протоколд G.E гэх хувьцаа эзэмшигчээр бүртгэгдээгүй этгээд гарын үсэг зурсан нь х*******ьд нийцээгүй, Б.Чийг эцсийн өмчлөгчөөр бүртгэхдээ Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай х*******ийн дагуу татвар төлүүлэх ёстой байхад тэр талаар баримт аваагүй нь буруу, улсын бүртгэгч нар Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 19 дүгээр зүйлийн 19.4.3 дахь заалт, Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.1, 18.1.2 дахь заалтад зааснаар улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах ёстой байсан ...” гэх зэргээр маргаж байна.

1.20. Хариуцагчийн зүгээс “... улсын бүртгэлийн байг*******лага Т.Г болон Б.А нарын хооронд байг*******сан компанийн эрх шилжүүлэх болон хувьцаа худалдах худалдан авах гэрээг үндэслэн тус компанийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын холбогдох тогтоолын дагуу бүртгэлийг хийсэн, мөн Б.А болон Б.Ч нарын хооронд байг*******сан компанийн эрх шилжүүлэх болон бэлэглэлийн гэрээг үндэслэн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын холбогдох шийдвэрийн дагуу бүртгэлийг хийсэн, х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн х*******ь тогтоомжид нийцүүлэн бүртгэлүүдийг хийсэн ...” гэх аг*******гаар тайлбарлаж байна.

1.21. Гуравдагч этгээд Б.Аын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн зүгээс “... холбогдох х*******ь тогтоомжид нийцүүлэн Т.Гын хүсэл зоригийн дагуу компанийн хувьцааг шилжүүлж, бүртгэл хийлгэсэн, ямар нэг х*******ь зөрчөөгүй, нэхэмжлэгч нь өөрийн хүсэлтээр компанийн хувьцаагаа бусдад худалдан борл*******ж, түүнийхээ мөнгийг авч хэрэглэсэн атлаа одоо 3 жилийн дараа гомдол, нэхэмжлэл гаргаж саад учр*******ж байгаа нь зохисгүй ...” гэх аг*******гаар тайлбарлаж байна.

1.22. Гуравдагч этгээд Б.Ч болон “И н р” ХХК-ийн өмгөөлөгчийн зүгээс “... улсын бүртгэгчийн хийсэн бүртгэл нь ямар нэг х*******ь зөрчөөгүйгээс гадна бусдын эрх, х*******ь ёсны ашиг сонирхлыг зөрчөөгүй, нэхэмжлэгчээс 2018 онд өөрийн 67 хувийн хувьцааг шилжүүлэхдээ х*******ь, журмын шаардлага хангасан баримтуудад гарын үсэг зурж, өөрийн хүсэл зоригоо хангалттай тодорхой илэрхийлсэн, хувьцаа шилжсэн үйл явцыг хүлээн зөвшөөрч 3 жилийн хугацаанд явсан атлаа сүүлд үүссэн нөхцөл байдал эсхүл ямар нэг байдлаар компанийн үйл ажиллагаанд саад болох зорилготойгоор х*******ийн дагуу ажилласан төрийн захиргааны байг*******лагыг буруутгаж байгаа нь буруу ...” гэх аг*******гаар тайлбарлаж байна.

Гурав. Хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгчийн тайлбар, түүний үндэслэл:

3.1. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.А шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “3 төрлийн нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан байна. “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.А ыг нэмж Т.Г намайг хассан өөрчлөлт, дүрмийн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.А*******ыг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах, үүний дараа хийгдсэн “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр БЧийг нэмж дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Чийг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах гэсэн эдгээрийг хүчин болгосноор Т.Гын “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг сэргээн бүртгэхийг хариуцагч Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт даалгах гэсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргасан.

Эдгээр Улсын бүртгэлийн үйлдлүүд нь нэхэмжлэгчийн эрх ашиг сонирхлыг дараах байдлаар зөрчихөөс гадна х*******ьд нийцээгүй х*******ь бус үйлдэл болохыг шаардлага тус бүр дээр яръя.

Эхний шаардлагын хувьд гэвэл тухайн үед мөрдөгдөж байсан 2013 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдрийн Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 23.1.2 дахь хэсэг тухайн үед Х*******ийн улсын этгээдийг бүртгэх журмын 4.2.1 дэх хэсэгт зааснаар 1 дүгээр хавтас хэргийн 91 дүгээр талд авагдсан 2018 оны 09 дүгээр сарын 26-ны өдөр Б.Аын гаргасан өргөдөл байгаа.

Аг*******га нь хувьцаа эзэмшигчээс Т.Г*******ыг хасаж, Б.Аыг хувьцаа эзэмшигчээр нэмэх гэсэн нэг аг*******гатай. Энэ нь х*******ьд яаж нийцээгүй вэ, гэхээр Компанийн тухай х*******ийн 83 дугаар зүйлийн 83.3 дахь хэсэг, Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 15.1 дэх хэсэгт өргөдөл гаргах этгээдийг тухайлан зааж өгсөн. Энэ бүртгэлийг Б.А гаргахдаа би “И х” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын үүргээр өргөдлийг гаргаж өгсөн байдаг. 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр Б.А улсын бүртгэл “И х” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар бүртгэсэн бүртгэл хийгдээгүй байдаг.

Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 5.1 дэх хэсэгт зааснаар гаргасан нь х*******ьд нийцэхгүй байгаа юм. 1 дүгээр хавтас хэргийн 92,93 дугаар талд х*******ьд заасан эрх барих дээд байг*******лагын хурлын тэмдэглэл тогтоол буюу “И х” ХХК-д нэмэлт өөрчлөлт ор*******ах тухай 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 02 дугаартай тогтоол авагдсан үүнийг үндэслэж бүртгэл хийгдсэн.

Гэвч энэ тогтоолын аг*******гын хувьд зөвхөн компанийн дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт ор*******ах аг*******гатай буюу 67 хувийн хувьцааг шилжүүлж бүртгэх гэсэн аг*******га тусгагдсан байдгаас компанийн нийт хувьцааны 67 хувьцаанаас худалдах аг*******га огтоосоо тусгагдаагүй байдаг.

Мөн хувьцаа худалдах тухай хувьцаа эзэмшигч Т.Г болон А.Т******* нарын хувьцаа эзэмшигч хурлын тогтоол бол гараагүй. Тэмдэглэлд дурдсанаар миний хувьд эрсдэлийг хүлээж, хайг*******ын ажлыг үргэлжлүүлэн яв*******ж, азаа туршаад үзье гэж журмын нөхөр Б.А өрөмдлөгийн ажил хийж энэхүү төлбөрийн барьцаанд “И х ” ХХК-ийн 67 хувийг эрх шилжүүлэх болон хувьцааг худалдах, худалдан авах гэрээгээр шилжүүлэн авах санал ирүүлснийг хүлээн авч байна гэсэн аг*******гатай болохоос энэ Б.Ат шилжүүлэх аг*******га бол тусгагдаагүй. Өрөмдлөгийн ажил эхлүүлэхтэй холбоотойгоор Т.Г нь гарын үсэг зурсан байдаг.

Компанийн тухай х*******ийн 5.3 дахь хэсэгт зааснаар хувьцаа эзэмшигч А.Т******* нь хувьцаа худалдах талаар энэ тогтоол дээр дурдаагүй. Энэ талаар баримт нь хавтас хэрэгт мөн байхгүй. Хурлын тогтоол нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр гарсан гэж оноолсон хэдий ч хурлын тэмдэглэлийн огноог харахын бол 2019 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр гэж бичигдсэн нь зөрүүтэй байна.

Тогтоолын 3 дахь заалтаар гүйцэтгэх захирлыг шинээр томилохоор шийдвэрлэсэн. Хэрвээ Т.Г нь хувьцаа эзэмшигчээс хасагдаж хувьцаа худалдаж байгаа тохиолдолд компанийн гүйцэтгэх захирлыг өөрчлөх эрхийг хэрэгжүүлэхгүй.

Гэтэл уг тогтоол нь алдаатай тогтоол юм. Улсын бүртгэлд компанийн дүрмийг хавсаргаж өгдөг. Хавтас хэргийн 100 дугаар талд авагдсан компанийн дүрмийг үзэхийн бол үүсгэн байг*******агчийн 2016 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 08 тоот дугаарын 1 дүгээр хавсралтаар батлав гэсэн дүрэм байна.

Б.А, А.Т******* нарын хувьцаа эзэмшигчээр тусгагдсан компанийн дүрэм хавтас хэрэгт авагдаагүй. Б.А 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн шийдвэрээр хувьцаа эзэмшигч болсон гэж үзэж байгаа бол энэхүү бүртгэлд хавсрагдсан дүрэм нь 2016 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр гэж бичигдсэн байгаа.

Үүнээс үзэхээр бүрдэл дутуу х*******ь дүрмийн шаардлага хангаагүй шийдвэрийн дагуу хувьцаа эзэмшигчийн бүртгэл хийгдсэн байгаа. Нотариатаар гэрчилсэн холбогдох гэрээг хавсаргана. 1 дүгээр хавтас хэргийн 97 дугаар талд 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр байг*******агдсан хувьцааг худалдах, худалдан авах гэрээ болон компанийн эрх шилжүүлэх гэрээ тус тус авагдсан байдаг.

Гэтэл гэрээг харахаар хувьцааг худалдах худалдан авах гэрээн д худалдагч талыг төлөөлж гэдэг хэсэг дээр н.Га гэдэг нэр дурдсан буюу энэ гэрээ нь зөрчилтэй, алдаатай гэрээ байгаа.

Үүний дараагаар Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 11.1.12 дахь хэсэгт заасан заалт нь 2017 оны 11 дүгээр сарын 09-ний өдрөөр нэмэгдсэн бөгөөд 2018 оны 04 дүгээр сарын 26-ны өдрийн х*******иар өөрчлөлт орсон байгаа. Иймд И х ХХК нь тусгай зөвшөөрөл эзэмшиж байгаа юм. Эцсийн өмчлөгч буюу 67 хувийн хувьцаа эзэмшигч нь өөрчилж байгаа болохоор үүнтэй холбоотой мэдээллийг зайлшгүй гарг*******ж х*******ийн этгээдийн хувийн хэрэгт хавсаргах байсан. Гэвч эцсийн өмчлөгчөөр тодорхойлсон баримт хавтас хэрэгт авагдаагүй.

Дээрх үндэслэлүүдээр 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хийхдээ өргөдөл дутуу, х*******ьд заасан шаардлага хангаагүй бүртгэл хийгдсэн. Хоёр дахь нэхэмжлэлийн шаардлагын хувьд эхний бүртгэл өөрчлөлт орох үед хийгдсэн нь Б.Ааас Б.Ч рүү шилжүүлэх үндэслэлийг бий болгосон учраас Б.Аын шилжсэн бүртгэлийг хүчингүй болгохоос гадна Б.Араас Б.Ч рүү шилжсэн бүртгэлийг хүчингүй болгох нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргасан байгаа.

Тухайн үед мөрдөгдөж байсан Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 2018 оны 06 дугаар сарын 21-ний өдөр батлагдсан х*******ийн 22.3.1 дэх хэсэгт заасны дагуу баталсан маягтын дагуу гаргасан үйлдлийг хавсаргана гэж заасан. 1 дүгээр хавтас хэргийн 66 дугаар талд 2019 оны 07 дугаар сарын 30-ны өдөр Б.Чийг бүртгэсэн бүртгэл авагдсан байдаг. Б.Арыг захирлаас хасаад Б.Чнийг захирлаар бүртгэх аг*******гатай. Эдгээр хүмүүс нь х*******ийн этгээдийн гүйцэтгэх захирал, үүсгэн байг*******агч, итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрх бүхий албан тушаалтан болон итгэмжлэлээр олгогдсон бусад этгээд гэж Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 16.1 дэх хэсэгт заасан байдаг.

Гэвч энэ нь Б.Чд хамаарахгүй байгаа юм. 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдөр гаргасан хувьцаа эзэмшигчийн тогтоолоор Б.Чд улсын бүртгэлд өөрчлөлт ор*******ах эрхийг олгоогүй. Мөн Б.Ч нь х*******ьд зааснаар төлөөлөх эрх бүхий этгээд биш. Гүйцэтгэх захирлаар энэхүү бүртгэлийг хийхдээ улсын бүртгэлд бүртгэгдээгүй байсан учраас гүйцэтгэх захирлыг төлөөлж улсын бүртгэлийн мэдүүлэг гаргах эрх байгаагүй.

Гэтэл энэ бүртгэлийг үндэслээд улсын бүртгэлд өөрчлөлт ор*******сан байгаа нь х*******ийн этгээд түүний салбар төлөөлөгчөөр газрын улсын бүртгэл бүртгэгч журмын 2.1.3 дахь хэсэгт заасныг баримтлаагүй. 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн 01 дугаартай компанийн дүрэмд өөрчлөлт ор*******ах тухай хувьцаа эзэмшигчийн тогтоол гээд гаргасан байдаг. Энэ тогтоол нь өмнөх тогтоолтой адилхан аг*******гаар бичигдсэн. Нэрийн хувьд Б.А*******ыг хасаад Б.Чнийг ор*******ах гэсэн аг*******гатай. Энэ нь хувьцаа эзэмшигчээр Б.А болон н.Эт нарын хамтран гаргасан тогтоол байдаг. Компанийн дүрэмд зааснаар хувьцаа эзэмшигч нар нь “И н р” ХХК гэж бичигдсэн байдаг.

Тухайн үед улсын бүртгэгчээр бүртгэгдээгүй компанийн хувьцааны саналын эрхийг хэрэгжүүлээд хувьцаа эзэмшигчдийн тогтоолд гарын үсэг зурсан зөрчил гарсан байна. Үүнээс гадна энэ тогтоолын 03 дугаар заалтаар гүйцэтгэх захирлыг шинээр томилохоор шийдвэрлэсэн. Тогтоолыг Б.А болон н.Эрдэмт нар хувьцаа эзэмшигчийн зүгээс гарын үсэг зурсан тогтоол байдаг. Б.А хувьцаагаа худалдаад хувьцаа эзэмшигч биш болж байгаа тохиолдолд гүйцэтгэх захирлын өөрчлөх эрхийг хэрэгжүүлэхгүй. Б.Ч болон “И н р” ХХК-иас сонгож өөрчлөх тухай хурлын тогтоол тустай гарах ёстой байсан.

Хавтас хэргийн 78 дугаар талд компанийн дүрэм авагдсан байдаг. Энэхүү дүрэм нь 2019 оны 07 дугаар сарын 16-ны өдөр 1 тоот тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар батлав гэсэн дүрэм авагдсан. Энэ нь мөн хавтас хэрэгт авагдаагүй. Үүний дараа 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдөр байг*******агдсан компанийн эрх шилжүүлэх тухай гэрээ болон бэлэглэлийн гэрээг тус тус авагдсан байдаг. Компанийн эрх шилжүүлэх гэрээний 2.3 дахь хэсэгт зааснаар 2 дугаар бүртгэлийг хийлгэхэд компанийн худалдах худалдан авах гэрээг хавсаргаж өгөөгүй.

Тухайн бүртгэл нь бэлэглэлийн гэрээний дагуу хийгдсэн үү, худалдах худалдан авах гэрээний дагуу хувьцааг шилжүүлсэн үү, гэдэг нь ойлгомжгүй байна. Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай х*******ийн 16.11, 8.2 дахь хэсэгт заасны дагуу “И х” ХХК нь ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч компани байгаа учраас хувьцаа шилжүүлэх замаар компанийн эцсийн өмчлөгчийг өөрчилж байгаа тохиолдолд татвар төлөхөөр заасан. Энэхүү татварыг А.Т******* болон Б.Чээс төлсөн баримт хавтас хэрэгт авагдаагүй. Х*******ийн этгээд түүний салбар төлөөлөгчийн улсын бүртгэлд бүртгэх тухай х*******ийн 5.2.2 дахь хэсэгт зааснаар ирүүлсэн баримт бичиг нь бусад х*******ь тогтоомж буюу Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай х*******ьд заасан баримт авагдаагүй. Мөн татгалзах үүргээ хэрэгжүүлээгүй. Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 19.4.3 дахь хэсэгт заасан үүргээ улсын бүртгэгч мөн хэрэгжүүлээгүй байна...” гэжээ.

3.2. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Н шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Нэхэмжлэгч компанийн хувьцаа эзэмших эрхэд улсын бүртгэлийн х*******ь бус үйл ажиллагаагаар халдсаны улмаас хувьцаа эзэмшигчийн эрх болоод хувьцаагаар гэрчлэгдэх өмчлөх эрх зөрчигдсөн маргаан байгаа юм.

Эхний шаардлагын хүрээнд 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 1 хавтас хэргийн 91-104 дүгээр талд байгаа. Хоёр дахь нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрээнд гэвэл 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэл бол 1 дүгээр хавтас хэргийн 66-82 дугаар талд материал нь авагдсан байгаа юм. Бид нар ямар нэгэн байдлаар хэлээгүй, нэхэмжлэлдээ ч дурдаагүй гэсэн ийм зүйл болоогүй.

Эдгээр баримт бичгийг үйлдээгүй гэж маргаж байгаа юм шиг тайлбар хэлж байна. Энэ бүртгэлийн маргааны гол аг*******га буюу хавтас хэрэгт авагдсан үндэслэл болсон материалууд нь баримт бичгийн бүрдлийн хувьд болоод х*******ийн шаардлага хангахгүй байгаа баримт бичиг байгаа учраас х*******ь бус бүртгэл байсан гэж маргаж байгаа юм. Энэ хоёр бүртгэлийг хольж яриад байна.

Хариуцагчийн бичгээр өгсөн тайлбар дээр тухайн бүртгэлд хамаагүй 2003 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн бүртгэлийн х*******ийн 22 дугаар зүйлд дурдаж тайлбар бичсэн байдаг. Маргаан бүхий хоёр бүртгэлд хамаарахгүй аль хэдийн үйлчлэлгүй үүний дагуу материал хүлээж авсан гэж хэлээд байна. Хүчингүй болсон х*******ийн заалт бариад материалыг шалгаад бүртгэсэн бүртгэл байсан гэдэг нь үүнээс харагдаж байгаа юм. Татварын бичиг нэгдүгээр бүртгэл дээр авагдсан. Хоёрдугаар бүртгэл дээр худалдах хэлцэл хийгдсэн учраас татварын бичгийг шаардаж байж түүнийг нь авч байж улсын бүртгэгч бүртгэл хийх ёстой байсан. Татварын бичиг байхгүй байгаа нь улсын бүртгэгчийн нотлох баримтын бүрдлийг шалгах шаардлагатай бол нэмэлт материалыг цугл*******ах, дутуу байвал бүртгэл хийхээс татгалзах гэсэн эдгээрийг зөрчсөнийг хар*******аад байгаа юм. Хэрэгт нэг бичиг байдаг. Бид нар хоёр бичигтэй маргаж байгаа. Аг*******гын шаардлага хангаагүй баримт бичгийг хянаж үзээд бүртгэсэн байхад үүн дээр тайлбар хэлэхгүй байна.

Нэгдүгээр бүртгэлийн хувьд бол 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ь, 2015 оны Х*******ийн этгээдийн бүртгэлийн тухай х*******ь, х*******ь зүйн сайдын 2015 оны Х*******ийн этгээдийг бүртгэх хөтлөх журам гэсэн 3 эх сурвалжийн хүрээнд улсын бүртгэгч үйл ажиллагаа яв*******ж байсан. 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 11.5.3 улсын бүртгэгчийн үүргийг тодорхой заасан. 2015 оны Х*******ийн этгээдийн бүртгэлийн тухай х*******ийн 19.1.1, 19.1.2 дахь хэсэг, Х*******ь зүйн сайдын 2015 оны Х*******ийн этгээдийг бүртгэх хөтлөх журмын 2.5 дахь хэсэгт зааснаар татгалзах байсан гэдгийг материалын хувьд дутуу байсан, аг*******гын шаардлага х*******ьд заасан шаардлага хангаагүй баримтыг улсын бүртгэгч өөрөө шалгаж тогтоох үүрэгтэй байдаг.

Гуравдагч этгээдийн өмгөөлөгчийн хэлж байгаагаар улсын бүртгэгч түүнийг шалгах албагүй байдаг зүйл биш. Улсын бүртгэгч өөрөө шалгах боломжгүй мэдээллүүдийг хөндлөнгийн материал цугл*******ах байдлаар шалгадаг. Үүний нэг нь Ашигт малтмалын газрын бичгээр татвар төлсөн эсэхийг шалгадаг. Бүртгэлийн мэдээлэл алдаатай зөрүүтэй байвал улсын бүртгэгч утсаар тодр*******ах байдлаар тэмдэглэл үйлдэх байдлаар хувийн хэрэгт нь хавсаргадаг. Аг*******гын зөрчилгүй, х*******ьд нийцсэн баримтыг шалгах үүрэгтэй. Үүнийг нь улсын бүртгэлийн цахим санд хамгийн сүүлийн байдлаар бүртгэгдсэн мэдээлэл, тухайн компанийн хувийн хэрэгт авагдсан хамгийн сүүлийн байдлаар тулган шалгах үүрэгтэй. Энэ хүрээнд тухайн компанийг төлөөлөх эрхтэй этгээд нь бусад өргөдөл гомдол хүсэлт гаргаж байна уу, гэдгийг өмнө нь хийсэн баримт бичигтэй тулган шалгадаг.

Тухайн шийдвэрт нь бүртгэлтэй холбоотой эрх олгосон аг*******га тусгаагүй байхад гүйцэтгэх захирлаар бүртгэгдээгүй этгээдийн хүсэлтээр бүртгэл хийдэг. Нотлох баримтын аг*******гын шаардлагыг хангахгүй байхад бүртгэл хийсэн болохоор нэхэмжлэл дээрээ дэлгэрэнгүй бичээд өгсөн байдаг юм. Хоёрдугаар бүртгэлийн хувьд 2018 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 19.1.3 дахь хэсэгт зааснаар нотлох баримтын зөрчилтэй байвал татгалзахыг заасан, 2018 оны Х*******ийн этгээдийн бүртгэлийн тухай х*******ийн 18.1.1 дэх хэсэг, 18.1.2, х*******ь зүйн дотоод хэргийн сайдын 2018 оны Х*******ийн этгээд түүний салбар төлөөлөгчийн бүртгэл хөтлөх журмын 5.1, 5.2.2-д зааснаар татгалзах ёстой.

Ашигт малтмалын бичиг байхгүй байхад түүнийг нь шалгаагүй байсан. Улсын бүртгэлийн х*******ь бус үйл ажиллагаа нь өөрөө нэхэмжлэгчийн хувьцаа эзэмших эрхийн гэрчилгээг өөрчилсөн, х*******ь бус бүртгэлээр хувьцаа эзэмших эрхийг шилжүүлсэн нь өөрөө хувьцаагаа өмчлөхөд нь шууд халдсан юм. Татгалзах үндэслэл илэрхий тодорхой байхад татгалзаагүй үйлдэлтэй маргаад байгаа юм. Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газар болоод захиргааны байг*******лага албан тушаалтан Захиргааны х*******ьд заасан үндсэн зарчим болоод тусгай зарчмуудыг баримталж ажиллах ёстой. Үүнийг баримталж ажиллаагүй гэдгийг нэмж хэлмээр байна. А.Т******* хувьцааг авахгүй гэдгийг х*******иар тодорхой заасан.

Тэгэхээр бүртгэгч бол бүртгэлийн болон бусад шаардлага хангаж байгаа эсэхийг хангаж байгаа эсэхийг шалгах үүргийнхээ хүрээнд компанийн тухай х*******ийн 5.3-5.7 дахь хэсэгт заасныг хангасан хэлбэрээр тэргүүн ээлжид худалдан авах эрхээ хэрэгжүүлэхээс татгалзсанаа нотолсон уу, гэдгийг шалгах үүрэгтэй байдаг юм. Хоёр хувьцаа эзэмшигчтэй компанийн хувьд нөгөө хувьцаа эзэмшигч нь худалдан авах эрхээ хэрэгжүүлэхгүй бол бичгээр татгалзана гэдгийг Компанийн тухай х*******ь дээр заасан. Ийм аг*******га тогтоол дээр байхгүй байна. Тэмдэглэлд гарын үсэг зурсан юм чинь зөвшөөрсөн гэж хэлж байгаа нь Компанийн тухай х*******ийн 5 дугаар зүйлд заасан энэ эрхийг хэрэгжүүлэхээс татгалзаж байгаа татгалзлыг хэрхэн нотлох вэ, гэдэг нь нотлох баримтын шаардлага хангахгүй байна, х*******ийн шаардлага хангахгүй байна. Б.А хувьцаа эзэмшигч нь болж байгаа юм чинь өргөдлийн маягт бөглөнө гэж байна. Хоёроос дээш эзэмшигчтэй компаниудын шийдвэр гарч байгаа тохиолдолд тухайн хувьцаа эзэмшигчийн хурлаад шийдэж байгаа асуудалтай холбоотой дүрэмд орж байгаа өөрчлөлт, х*******ийн этгээдийн мэдээлэлд өөрчлөлт орж байгаа бол түүнийг бүртгүүлэх асуудлыг хэн төлөөлөх вэ, гэдгийг тодорхой заахыг шаарддаг. Гаргаж байгаа тогтоолоороо бүртгэлийг хэн төлөөлөх вэ, гэдгийг тодорхой заах ёстой байсан. Заагаагүй учраас төлөөлөх эрхгүй хүн байгаа болохоор бүртгэгч улсын бүртгэлийн систем болоод хувийн хэрэгтэйгээ тулгаад татгалзах байсан юм.

Бид нар гэрээтэй маргаагүй, гэрээнд гарын үсэг зурахдаа нэхэмжлэгч маань ямар нөхцөлөөр гарын үсэг зурсан гэдгийг нэхэмжлэл дээрээ тодорхой бичсэн байгаа. Нэхэмжлэгч эрүүл мэндийн байдлаа нотолсон баримтыг бүрдүүлбэр хангах захирамжид тайлбар өгөхдөө тодорхой өгсөн. Нэхэмжлэгч хорт халдварын улмаас эмнэлэгт үзүүлсэн, хөдөлмөрийн чадвар алдалт тогтоогдсон, Солонгос улсад урт хугацаагаар эмчлүүлсэн үүнтэй холбоотойгоор хилээр орсон гарсан тодорхойлолт, гадаад паспортын х*******бар, хөдөлмөрийн чадвар алдалтын нотлох баримтыг хэрэгт нотлох баримтын шаардлага ханг*******аад өгсөн байгаа юм. Гэрээ болоод тэмдэглэлд ямар нөхцөлөөр гарын үсэг зурсан бэ, гэхээр Их ******* ХХК-ийн тусгай зөвшөөрөлтэй талбайгаас ямар нэгэн нөөц илэрвэл хувьцааны шилжих процессыг цааш үргэлжлүүлээд бүртгэл хийгдэнэ гээд нөхцөл тавиад баталгааж*******сан байгаа. Зурсан гэрээ нь Т.Г болон А.Т******* нарын тогтоолд үндэслэж бүртгэл хийгдэх үү, бусад баримт бичгийг дутуу байсан гэдгийг мэддэг нөөцтэй холбоотой ажиллагаа хийгдэнэ гээд талууд тохирсон хайг*******ын нөөц илэрсэн эсэх нь тодорхойгүй байхад бүртгэл хийгдсэн. Иргэний шүүхээс гэрээ хийсэн эсэхийг тогтоолгох биш бид гэрээтэй маргаагүй. Хурлын тэмдэглэлд тодорхой бичигдсэн, гэрээн дээр тодорхой заасан байгаа нөөц илэрвэл хувьцааг шилжүүлбэл бүртгэлийг хийлгэнэ гэдэг хугацаа тогтоосон энэ процесс хийгдээгүй талууд тохиролцсоноороо хийгдээгүй байхад бүртгэл хийлгэсэн байгаа юм. Шалгаж байгаа улсын бүртгэгч өөрөө дутуу материалыг хүлээж аваад бүртгэл хийснийг хувьцаа эзэмшигчийнх нь эрхийг таслаад өөр дээрээ шилжүүлснээр хувьцаа эзэмших эрх нь зөрчигдөөд байгаа юм.

Тийм учраас бүртгэлтэй холбоотой үйл баримтыг шалгаагүй учраас дурдахаас өөр аргагүй байгаа. Нэхэмжлэгчийн хүсэлт нь өөрийнх нь гарын үсэг зурсан тэмдэглэл болоод нотариатаар орсон гэрээ нь үнэлгээ ажил хийхэд барьцаа болгож гарын үсэг зурсан юм. Гарын үсэг зурахгүй бол өөрийн нөөц байгаа эсэхийг тодр*******ах ажил хийхэд баталгаагүй байна гэж үзээд бэлдэж ирсэн баримт дээр гарын үсэг зур*******сан гэж тайлбарладаг. Гарын үсэг зурсан нь өрөмдлөгийн ажил хийгдээгүй ямар нэгэн нөөц тогтоосон баримт байхгүй байхад бүртгэл хийлгэхийг хүсээгүй. Улсын бүртгэгчийн хийгээд байгаа үйлдэл нь компанийн хувьцааны эзэмшлийг бүртгээд байгаа юм. Нэг хувьцаа эзэмшигчийн хувьцаа эзэмших эрхийг дуусгавар болгоод өөр хувьцаа эзэмшигчид хувьцаа эзэмших эрхийг нээж өгч байгаа юм. Хувьцаа эзэмшигчийн эрх улсын бүртгэлд бүртгүүлэхгүйгээр үүсдэггүй эрх учраас улсын бүртгэл хийж байж тухайн эрх үүсдэг.

Гэтэл нэхэмжлэгчийн хувьцаа эзэмших эрхийг дуусгах бүртгэл хийсэн нь өөрөө улсын бүртгэлийн х*******ь журамд заасан улсын бүртгэгчийн шалгаж хянах ёстой татгалзах зүйлд нийцэхгүй байгаа учраас х*******ь бус бүртгэлээр нэхэмжлэгчийн хувьцаа эзэмших эрхийг таслан зогсоож бусдад үндэслэлгүйгээр шилжүүлсний улмаас дараа дараагийн бүртгэл хийгдэж Т.Г гэдэг хүн хувьцаа эзэмших боломжгүй болсон гэдгийг тайлбарлаж байгаа. Үүнээс бүртгэгч ямар буруутай зүйл хийснийг харж болно.

Нэхэмжлэлийн 3 дугаар шаардлагын хувьд гэвэл улсын бүртгэгчийн үйлдэл нь х*******ь бус болохыг тогтоох юм бол х*******ь бус бүртгэлүүдийг өөрчлөх хэрэгтэй болно. Нэхэмжлэгчийн хувьцаа эзэмших эрхийг сэргээх нэхэмжлэл байгаа. Хувьцаа эзэмшигчийн эрх нь бүртгэлээр үүсдэг, хувьцаа эзэмшигчээр бүртгэхгүйгээр тухайн компани саналын эрхээ хэрэгжүүлж чадахгүй.

Компанийн тухай х*******ийн 63.2 дахь хэсэгт зааснаар улсын бүртгэгчийн үйл ажиллагааны хүрээнд хувьцаа эзэмших эрх нь үндэслэлгүйгээр таслан зогссоноос хойш Компанийн тухай х*******ийн 62.1.1 дэх хэсэгт заасан эрхийг үндэслэлгүйгээр олж аваад хэрэгжүүлээд байна. Эдгээр бүх үйл ажиллагааны хүрээнд хувьцаагаа гэрчлүүлэх эрхээ, саналын эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болсон байгаа учраас хувьцаа эзэмших эрх түүгээр гэрчлэгдэх эрх нь зөрчигдөж байна гэж маргаж байгаа юм. Энэ маргааны үр дагаварт эрх нь сэргэж байгаа юм. Хувьцаа эзэмшигчдийн маргаан бол биш юм. Улсын бүртгэлд өгч байгаа материал техникийн алдаатай байж болно. Аг*******гын хувьд х*******ьд нийцсэн байхаас гадна техникийн алдаатай байвал улсын бүртгэгч түүнийг зас*******даг. А.Т*******тай холбоотой нэхэмжлэлийн шаардлагыг тодорхойлоогүй өмнөөс нь яриагүй. Т.Гоос Б.А руу хувьцаа шилжүүлсэн бүртгэл х*******ьд нийцэхгүй бүртгэлээр эрхийг нь шилжүүлээд түүнд үндэслэн дараа дараагийн бүртгэлийг хийлгээд байгаа юм.

Улсын бүртгэлийн буруутай үйл ажиллагаанаас болоод хувьцаа шилжих процесс явагдаад байгаа юм. Компанийн хувьцаа гэдэг зүйл нь компаниасаа салгаж ярих боломжгүй бүртгэлээр үүсээд бүртгэлээр таслаад байгаа болохоор бүртгэлийн үйл ажиллагаатай шууд холбоотой зүйл болж байгаа учраас тухайн компанийн хувьцаа эзэмшигчийн нэр дурдагдаад байгаа болохоор А.Т*******ын эрх ашгийг зөрчлөө гэсэн зүйл яриагүй. А.Т******* тэргүүн ээлжид худалдан авах эрхийг нь үзүүлэх байсан эсэх асуудал дээр тухайн хувьцаа эзэмшигчдийн тогтоолын аг*******га тавьж байгаа шаардлага болж байгаа. Хэрэгжүүлэхгүй гэдэг нь нотлох баримтад тавих шаардлага болж байгаа болохоор нотлох баримтыг бүртгэх шаардлагатай байсан. Бүртгэлийн бүртгэгчийн үйлдэлтэй маргаж байгаа болохоор А.Т*******ын эрхийг хэрхэн хэмжихтэй холбоотойгоор нотлох баримтаар хувийн хэрэгт аваагүй байна гэдгээр маргаж тайлбарлаж байгаа юм. Гадаадын хөрөнгө ор*******алттай компани болоод түүнд хувьцаа шилжүүлсэн гээд байгаа Б.Чий хувьцаа эзэмшигчийн эрх олж авсан үйлдэл нь шударга бус болж байгаа юм. Энэ үйлдэл бүртгэгчийн алдаатай бүртгэл болсон байгаа юм. Алдаатай эсэх байсан эсэхийг шүүхээр хян*******ж маргаж байгаа тохиолдолд бид нарт хувьцаа эзэмшигчийн эрх шударгаар үүссэн юм гэдгийг шүүх дүгнэхээр байна.

Бүхэлд нь аваад үзэхээр Улсын бүртгэлийн х*******ь тогтоомж практик дээр улсын бүртгэгчийн үйл ажиллагаа шаардлага, улсын бүртгэлээр өөрчлөгдөж дуусгавар болоод байгаа хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг хэрхэн дуусгаж өөрчлөгдөх вэ, гэдэг дээр Компанийн тухай х*******ь дээр тавигдаж байгаа шаардлагуудыг шалгаагүй улмаас нэхэмжлэгчийн хувьцаа эзэмших нь х*******ь бус үйлдлээр дуусгавар болсон байгаа учраас хүлээн зөвшөөрөхгүй нэхэмжлэлийн 3 шаардлагаа дэмжиж байгаа. Эдгээр шаардлагуудыг үндэслэлгүй гэж үзэж байвал хавтас хэргийн талаа дурдаад, х*******ь тогтоомжийн үндэслэлийг дурдаж байгаад тайлбараа хэлбэл мэтгэлцэх боломжтой байна.

...Х*******иар олгогдсон чиг үүргээ хэрэгжүүлсэн бол маргахгүй байсан. Улсын бүртгэлийн үйл ажиллагаа бүхэлдээ х*******ьчлагдсан. Тухайн үед хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ь, журмуудыг аваад үзэхээр бүртгэлүүдийг хийхдээ аг*******гын хувьд хяналт тавих татгалзах асуудлууд байна. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн ас*******туудаас харахад тодорхой материалууд хэрэгт байхгүй. Хэрэгт авагдсан шаардлагын хүрээнд хэргийг шийднэ. Хоёр бүртгэлийг хийхдээ улсын бүртгэгч х*******ьд заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүй учраас нэхэмжлэгчийн хувьцаа эзэмшигчийн эрх бүртгэгчийн х*******ь бус үйл ажиллагаагаар дуусгавар болсон байна. Хувьцаа эзэмшигчийн эрх нь дуусгавар болсон нь х*******ьд нийцэхгүй байна. Өөрийнхөө бүртгэлтэй байгаа цагтаа хувьцааг эзэмшигчийн эрхийг хэрэгжүүлж чадна. Энэ бүртгэлийг улсын бүртгэгч бүрэн гүйцэт шалгаад бүртгэлээ хийсэн бол магадгүй ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөлтэй хувьцааг шилжүүлэх байсан. Материал хүлээж авснаас хойш сарын дараа бүртгэл хийсэн хугацаа байдаг.

Энэ хооронд ямар процесс болсон ямар үйл баримтын улмаас шаардлага тавьж бүртгэсэн юм. Тэгэхээр нэхэмжлэгчийн ашиг сонирхлоо хамгаал*******ахаар хүсэж байгаа ашиг сонирхол бол бүртгэгчийн алдаатай х*******ьд нийцээгүй үйл ажиллагааны улмаас өөрийнх нь хувьцаа эзэмших эрх дуусгавар болсон байна. Тэгэхээр энэ үйлдлүүд нь х*******ь бус болох нь тогтоогдох юм бол бүртгэлийг хүчингүй болгож өөрийнх нь эзэмших эрхийг сэргээж өгнө үү гэж байгаа юм. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэж өгнө үү.” гэжээ.

3.3. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч  Ж.Н шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа: “2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний 02 дугаар тогтоолын 03 заалтад компанийн захирлыг үүрэгт ажлаас Т.Гтыг чөлөөлж шинэ хувьцаа эзэмшигч болох Б.Аыг захирлаар томилсугай гэж гаргасан байна. Хурлын тэмдэглэл дээр зааж өгснөөр дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт ор*******ах гэсэн аг*******гатай. Хувьцаа эзэмшигчийн тус компанийн 67 хувь буюу эзэмшигч Т.Гд байгаа хувьцааг бүхэлд нь худалдах худалдан авах, эрх шилжүүлэх гэрээний дагуу Б.А*******ыг шилжүүлснийг бүртгэж И х ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчээр иргэн Т.Гыг хасаж, Б.Аыг шинээр бүртгэж х*******ийн хувьцаа эзэмшигчийн 33 ширхгээр бүртгэсүгэй гэсэн тогтоол нь нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн ярьсантай зөрөөд байна.

Харин бүртгэл хийхдээ Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 22 дугаар зүйлд заасан УБ05 маягт, татварын тодорхойлолт өгөөгүй гэсэн улсын төсвийн орлого хяналтын газрын 2018 оны 09 дүгээр сарын 24-ний өдрийн 01/909 Ашигт малтмалын газрын тосны газрын н.Бямбаа гэдэг даргын гарын үсэгтэй тогтоол ирүүлсэн байгаа. Ашигт малтмалаар 4,379.23 /дөрвөн сая гурван зуун далан есөн мянга хоёр зуун гучин/ төгрөг төлж эцсийн өмчлөгчөөр төлсөн болохыг тодорхойлов гээд энэ нь хавтас хэрэгт авагдсан байх гэж бодож байна. Т.Гоос Б.А руу шилжүүлсэн худалдах болон эрх шилжүүлэх гэрээ нь 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн шилжүүлсэн гэрээ нь авагдсан байгаа. Гүйцэтгэх захирлыг томилж чөлөөлсөн асуудал нь 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр Б.Аыг томилсон шийдвэр юм. 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний Б.Ч рүү шилжүүлсэн хувьцаа эзэмшигчийн хурлын тэмдэглэлийн тогтоол нь нотариатын эрх шилжүүлэх гэрээ болон татварын тодорхойлолт 03, 010 маягт болон бэлэглэлийн гэрээ авагдсан. 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны, хувьцаа эзэмшигчдийн 2019 оны 08 дугаар сарын 27-ны Б.Ч, н.Э нарын мөн Б.А, н.Э нарын компанийн дүрэмд өөрчлөлт ор*******ах асуудал, хурлын тэмдэглэл тогтоол, 2019 оны 08 дугаар сарын 23-ны эцсийн өмчлөгч өөрчлөгдсөн татварын тодорхойлолт, Ашигт малтмал газрын тосны газраас ирсэн татварын тодорхойлолт, тэмдэгтийн хураамж, 2019 оны 09 дүгээр сарын 12-ны УБ05, Б.Ч улсын бүртгэлд хандсан өргөдөл, 2021 оны 03 дугаар сарын 16-ны хувьцаа эзэмшигчдийн Б.Ч болон Г.Э нарын тогтоол, компанийн дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт ор*******ах тогтоол, нэхэмжлэгчийн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны бүртгэлийг хүчингүй болгох талаар Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 22 дугаар зүйлд заасан баримт шаардлагыг хангаж байгаа тул улсын бүртгэгч өөрийн эрх мэдлийн хүрээнд бүртгэлээ хийсэн байна.

... Манай улсын бүртгэгчийн хяналт шалгалтын байцаагч шалгадаг. 2021 оны 04 дүгээр сард энэ бүртгэл х*******ь ёсны явагдсан байна уу, гээд хяналт шалгалтын байг*******лагаас албан бичиг очсон байсан. Үүн дээр ямар нэгэн х*******ь тогтоомж зөрчөөгүй байна гэдгийг хяналт шалгалтын газар мэдэгдээд өгсөн байгаа. Мэдээллийн санхүүгийн зөрүүтэй хоёр бүртгэл нь х*******ь ёсоор явагдсан байна гэдэг нь хяналт шалгалтын газраас тогтоогдоод тэр нь хавтас хэрэгт авагдсан байгаа. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү гэсэн хүсэлттэй байна.” гэжээ.

3.4. Гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Д шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн Т.Г, А.Т нарын хувьцаа эзэмшигч нарын хурал байгаа. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч дурдсанчлан тухайн хурлын тэмдэглэл дээр хувьцаа эзэмшигч хасах, нэмэх тухай гээд 2 асуудал шийдсэн байгаа. Санхүүжилт гаргаж чадахгүйгээс хойш эрсдэлээ хүлээж, хайг*******ын ажлыг үргэлжлүүлэн яв*******ж азаа туршиж үзье гэж журмын нөхөр Б.А өрөмдлөгийн ажил хийх энэхүү төлбөрийн барьцаанд И х ХХК-ийн миний эзэмшлийн 67 хувийн эрх шилжүүлэх болон хувьцаа худалдах худалдан авах гэрээгээр шилжүүлэн авах санал ирүүлснийг хүлээн авч байна. Нэг хувьцааны 33 хувийг эзэмшиж байхад өөрчлөлт орохгүй учир түүний эрх ашиг хөндөгдөөгүй болно.

Энэхүү бүртгэлийг тухайн үед оюуны өмч улсын бүртгэлийн газарт бүртгүүлнэ гэсэн байсан. А.Т, Т.Г нар нь өөрийн хувьцаа эзэмшлийн хувьцааг хайг*******ын ажлын төлбөрийн барьцаанд шилжүүлэхэд бусад эзэмшигчийн эрх ашгийг хөндөхөөргүй байгаа учраас татгалзах зүйлгүй. А.Т нь нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн хэлж байгаагаар худалдан авах эсэх асуудлаа илэрхийлээгүй байна. Гэтэл А.Т******* нь миний эрх ашиг хөндөгдөхгүй байна үүнийг авахгүй гэдэг өгүүлбэрээрээ хурлын тэмдэглэлд илэрхийлсэн байна гэж үзэж байгаа. Шийдвэрлэсэн нь “И х” ХХК-ийн Т.Гыг хасаж, Б.Аыг бүртгэж гэсэн нь нэг асуудал, А.Т*******ыг тус компанийн хувьцаа эзэмшигчээр үлдээж Б.Аыг гүйцэтгэх захирлаар томилохоор шийдвэрлэж, өөрчлөлтийг оюуны өмч улсын бүртгэл газар бүртгүүлэхээр шийдвэрлэв гэж байгаа юм. Хурлын тэмдэглэлд Т.Г*******, А.Т******* хоёр гарын үсэг зурсан үүнтэй хэн ч маргаагүй өнөөдрийг хүртэл явж байгаа. 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 02 тоот компанийн дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт ор*******ах тухайн тогтоох хэсгийн 1 дэх хэсэгт хувьцаа худалдах худалдан авах гэрээ болон компанийн эрх шилжүүлэх гэрээний дагуу Б.Ат шилжүүлснийг бүртгэж, хувьцаа эзэмшигчээс Т.Г*******ыг хасаж гэж байгаа. Б.Арыг шинээр бүртгэж, А.Т*******ыг 33 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр хэвээр бүртгүүлсүгэй гэж байгаа юм. Компанийн захирлын үүрэгт ажлаас Т.Г*******ыг чөлөөлж шинэ хувьцаа эзэмшигч Б.А*******ыг гүйцэтгэх захирлаар томилсугай гээд компанийн дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт орсныг эрх бүхий байг*******лагат бүртгүүлж улсын бүртгэлийн гэрчилгээнд өөрчлөлт ор*******сугай гээд хоёр хувьцаа эзэмшигч гарын үсэг зурж байгаа юм.

Тухайн тогтоолоор Т.Г нь өөрийн хүсэл зорилгоор хувьцаа эзэмшигчээрээ хасагдаад мөн компанийн захирлын үүрэгт ажлаасаа чөлөөлөгдөж байгаа юм. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн шүүх хуралдааны тайлбар дээр Т.Гыг чөлөөлөх үндэслэл байхгүй байсан гэж хэлээд байна. Нэмэлт өөрчлөлт ор*******ах хурлын тогтоол дээр тодорхой заагаад өгсөн. Т.Г нь чөлөөтэй байсан болохоор тухайн маягтыг бөглөх ямар ч эрх зүйн үндэслэлгүй болж байгаа юм. Тэр маягт дээр эрх бүхий байг*******лагаас батлагдсан маягт байгаа түүн дээр ямар хүн яаж бөглөх вэ, гэдгийг тодорхой зааж өгсөн байгаа. 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн компанийн эрх шилжүүлэх тухай Б01 тоот мөн авагдсан байгаа. Энэ гэрээн дээр тодорхой нөхцөл байдлуудыг дурдсан. Т.Г хувьцаагаа бусдад шилжүүлэхгүй байхад Б.А гэдэг хүн санаачлаагаараа тэр хүний хувьцааг аваад эрхийг нь шилжүүлээд х*******ь бусаар улсын бүртгэлийн байг*******лагат тухайн эрх бүхий байг*******лагын бүртгэгч аваад бүртгэсэн нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг яриад байгаа нь үндэслэлгүй байна гэж үзэж байна.

Эрх шилжүүлэх гэрээ болон худалдах худалдан авах гэрээн дээр Т.Г өөрөө гарын үсэг зурсан байдаг. Иргэний х*******ьд зааснаар гэрээ байг*******ах санал буюу гэрээ байг*******санд тооцох гэсэн үндэслэл байгаа. Иргэний х*******ийн 195.2 дахь хэсэгт зааснаар гэрээ байг*******ах санал гол нөхцөл буюу тодорхойлох журмыг заасан байна гэж байгаа юм. Мөн Т.Г*******ын өөрийнх нь хэлсэнчлэн Б.А гэдэг хүн тухайн хайг*******ыг өөрийн хөрөнгөөрөө үйл ажиллагааг яв*******ъя гэдэг санал тавьсан. Үүнийг мөн Т.Г хүлээн зөвшөөрсөн байгаа. Энэ нь Иргэний х*******ийн 196 дугаарт заагдсан амаар байг*******агдсан гэрээ байсан байна. Иймд Б.А*******ыг Их ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилж 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэл х*******ь зүйн үндэслэлтэй байна гэж гуравдагч этгээдийн зүгээс үзэж байгаа.

... Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газар бүртгүүлсэн бичиг баримт нь бүрдүүлбэрийн дагуу бүртгэсэн бичиг баримт байгаа. Бүрдүүлбэр хангаагүй тохиолдолд авахгүйгээр буцаадаг. Хайг*******ын үр дүнгээс болоод шилжүүлэх эсэхээ шийднэ гээд хайг*******ын үр дүн гэж юуг хэлээд байгаа нь ойлгомжгүй байна. Шилжүүлэх цаг хугацаа болоогүй, болзол хангагдаагүй байхад шилжүүлсэн байна гэж ярьж байгаа нь ач холбогдолтой зүйл биш байна гэж үзэж байна. Техникийн алдаа юу, гэдгийг хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч тодорхой тайлбарлаж байна. Б.Атай холбоотой 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээнд өөрчлөлт ор*******сан тэмдэглэл нь х*******ь зүйн үндэслэлийн дагуу хийгдсэн бүртгэл байгаа үүнийгээ дэмжиж байна.” гэжээ.

3.5. Гуравдагч этгээд Б.Ч, “И н р” ХХК-ийн төлөөлөгч G.E нарын өмгөөлөгч А.М шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “Нэхэмжлэгч Т.Гын хувьд захиргааны ямар буруутай үйл ажиллагаанаас болоод ямар эрх ашиг нь хөндөгдөөд байгаа талаар өмгөөлөгч нарынх ярьсан аг*******гаас хэргийн оролцогчдод ойлгохоор тайлбарлаагүй гэж үзэж байна. Бүртгэлтэй холбоотой асуудал нь тусдаа асуудал. Нэхэмжлэгчийн яриад байгаа хувьцаагаа шилжүүлсэн, нөхцөл тавьсан гэж яриад байна. Нөхцөл бүрдээгүй байхад улсын бүртгэлийн байг*******лага бүртгэлийг хийгээд 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээс нь хасаад Б.Аыг ор*******чихлаа гэсэн юм яриад байна.

Улсын бүртгэлийн газар Т.Г болон Б.А нарын хоорондын хувьцаа шилжүүлж байгаа гэрээ, хоорондын асуудал ямар байр суурьтай оролцоод байгаа нь гарч ирнэ. Гэтэл улсын бүртгэлээс тавьж байгаа хэлцэл дээр гуравдагч этгээдээр оролцох захиргааны эрх үүргийг хэрэгжүүлэхдээ хангагдсан эсэхийг шалгах үүргийг х*******иар хүлээгүй. Ямар аг*******гатайгаар бүртгэлийн ажиллагааг хийх вэ, гэхээр х*******ь заасан өргөдлийн маягт, холбогдох бичиг баримт, иргэний хэлцэл эдгээр баримтуудыг улсын бүртгэлийн байг*******лагат ирүүлнэ үү гэсэн шаардлагыг тавьж байгаа юм. Үүнийг нь шалгаж үзээд гэрээг нь хийгдсэн эсэх талууд гарын үсгээ зурж, тамга дарсан эсэхийг харна. Үүн дээр улсын бүртгэлийн байг*******лагыг үүн дээр буруутгах үндэслэл хамаарахгүй байна. Энэ нь үндэслэлгүй байна гэдгийг хэлмээр байна. Дүрмийнх нь зарим нь техникийн алдаатай зүйлүүд байхад татгалзсангүй гэдэг зүйлийг яриад байна. Өргөдлийн маягт дээр Б.А гэдэг хүнийг гарын үсэг зураад байна гэж яриад байгаа юм. Хувьцаа эзэмшигчийн Т.Г, А.Т нарын тогтоолоор гүйцэтгэх удирдлага нь томилогдож, өргөдөл гаргах эрх нь хэрэгжээд явж байгаа. Үүн дээр улсын бүртгэлийн байг*******лага эрхгүй этгээдийг бүртгэсэн зүйл байхгүй. Б.Чг 67 хувийн хувьцаа эзэмшигч болгосон бүртгэлийн холбоотой хувийн хэргийн баримтыг хавтас хэргийн 90 дүгээр хуудсанд байгаа. Үүн дээр ямар нэгэн х*******ь зөрчсөн, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн яриад байгаа зүйл бол байхгүй.

Нэхэмжлэгчийн эрх х*******ь ёсны ашиг сонирхол нь яаж хөндөгдөөд байгаа нь тодорхой бус байна. Б.А 67 хувийн хувьцаагаа шилжүүлж авсан нь х*******ийн хүрээнд явсан учраас дараагийн харилцаа нь мөн х*******ийн хүрээнд явна. Т.Г гэдэг хүний эрх х*******ь ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн зүйл байхгүй гэж үзэж байгаа. А.Т гэдэг хүн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч 67 хувийн хувьцаагаа худалдах гэж байгаа тохиолдолд тэргүүн ээлжид худалдан авах ёстой байсан. Тэр талаар татгалзсан баримт байхгүй гэж байна. Энэ хуралдааны тэмдэглэл дээр тусгагдсан байгаа.

Мөн Т.Г гэдэг хүн А.Т******* гэдэг хүний эрхийг хамгаалж нэхэмжлэл гаргаагүй. А.Т******* гэдэг хүн 67 хувийн хувьцаагаа тэргүүн ээлжид авах ёстой байсан гэсэн аг*******гаар нэхэмжлэл болон ямар нэгэн гомдол санал өнөөдрийн байдлаар гаргаагүй байгаа. “И н р” ХХК 33 хувийн хувьцаагаа шилжүүлсэн байгаа. А.Т******* гэдэг хүний эрх ашиг сонирхлыг Т.Г гэдэг хүн төлөөд нэхэмжлэлийн шаардлагын нэг үндэслэл болгоод ярьж байгаа нь уялдаа холбоо нь авцалдахгүй байна. Тийм учраас захиргааны байг*******лагын буруутай үйл ажиллагаанаас болоод нэхэмжлэгчийн хувьцааг эзэмших эрхэд үндэслэлгүйгээр халдсан үйл ажиллагаа яв*******сан зүйл харагдахгүй байна. Хавтас хэрэгт ирсэн баримтуудыг хараад үзэхээр бүх юм х*******ийн дагуу өргөдлөө гаргаад Т.Г гэдэг хүн гарын үсгээ зураад хүсэл зоригоор 67 хувийг худалдаад үүнийхээ дагуу улсын байг*******лагат шилжүүлсэн зүйл хийгдсэн байна. Үүнтэй холбоотойгоор 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрөөс хойш гэхээр 2021 он хүртэл 3 жилийн хугацаанд эрх ашиг нь зөрчигдсөнөө мэдэхгүйгээр шилжүүлээд, ямар нэгэн байдлаар х*******ь бус ажиллагаа явсныг мэдэхгүй, гарын үсгийг нь хуурамчаар зураад явсан зүйл байхгүй байна. Тийм үндэслэлийг нэхэмжлэгч талаас ярихгүй байгаа юм. Энэ бүгдээс харахад бүртгэлийн ажиллагаа х*******ийн дагуу явагдсан. Б.А гэдэг хүнд гомдолтой байна гэвэл бүртгэл гэхээс илүү хоорондоо байг*******сан гэрээний гүйцэтгэл үүргийг ханг*******ах тал дээр маргах нь өөрийнх нь эрх ашигт хамааралтай үндэслэлтэй нэхэмжлэл байж болох юм гэж харж байгаа болохоор нэхэмжлэлийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэж хүсэж байна.

...Өргөдлийн маягт дээр Б.А гарын үсэг зурж өргөдөл гаргах ёсгүй байсан. Бид нарын тогтоол болон болзол тавьсан тогтоолыг Т.Год мэдэгдэлгүйгээр улсын бүртгэлийн байг*******лагат өгч бүртгүүлээд 67 хувийг шилжүүлээд авчлаа гэдэг аг*******га хэлээд байна гэж ойлголоо. Шинээр бүртгүүлж байгаа аж ахуйн нэгж байг*******лага 2 хувьцаа эзэмшигчтэй байг*******лага гүйцэтгэх удирдлагаа томилоод өргөдлөө гарг*******ах эрхтэй байдаг.

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч компанийн гүйцэтгэх удирдлага бүртгүүлснээр баталгааждаг гэж байна. Энэ нь худлаа, хувьцаа эзэмшигчдийн шийдвэрээр гүйцэтгэх удирдлагыг томилбол энэ асуудлаар гүйцэтгэх эрх үүргээ бүрэн хэрэгжүүлээд явах боломжтой. Энэ хүрээнд гүйцэтгэх удирдлага х*******ийнхаа дагуу компанийн хувьцаа эзэмших мэдээлэлд өөрчлөлт ор*******ах өргөдөлд гарын үсэг зурах бүрэн эрхтэй. Эрх ашгийн тухайд Т.Г хүн 2018 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдөр гарын үсэг зурахдаа ямар хүсэл зоригтой байсан бэ, гэдгийг анхаарч үзээсэй. Бид нарын харж байгаагаар 67 хувийн хувьцаагаа Б.А гэдэг хүнд шилжүүлье гэсэн хүсэл зориг байжээ. Энэ нь тогтоол, тэмдэглэл, худалдах худалдан авах гэрээ, эрх шилжүүлэх гэрээ эдгээр бичиг баримт дээр бүгд дээр Т.Г гэдэг гарын үсэг зурсан. Үүн дээр маргаагүй гэж ярьсан. Үүнээс ойлгоход хувьцааг шилжүүлэхийг хүсэж байсан нь тодорхой нотлогдож байна.

Улсын бүртгэлийн байг*******лага маягтад зурсан өргөдөл 2016 оны техникийн алдаатай компанийн дүрмийн тогтоол, А.Т******* гэдэг хүний тэргүүн ээлжид авахгүй гэсэн татгалзал гэсэн 3 бичиг баримт дутуу байхад бүртгэлээ гэдэг асуудал ярьж байна. Энэ үйлдэл нь хийгдсэн бол маргахгүй ярихгүй байх юм шиг аг*******гатай тайлбар хэлээд байна. 3 дахь шаардлагаас нь харахаар 67 хувийн хувьцаагаа буцааж авах гээд байгаа юм гэсэн аг*******гатай. Хоёр үндэслэлтэй юм яриад байгаа юм. Тухайн үедээ хувьцаагаа шилжүүлэхийг хүсэж байгаад одоо больсон 2018 оны бүртгэлийг хүчингүй болг*******ъя гэж байгаа нь х*******ьд нийцэхгүй үндэслэл юм. Аливаа үндэслэл нь х*******иар нотлогдоод урьдчилсан нөхцөлийг нь хангасан тохиолдолд эрхийг нь сэргээх хамгаалах ёстой болохоос биш, 4 жилийн дараа өөрчлөгдсөн хүсэл сонирхлын дагуу өмнөх 2018 онд хийсэн хэлцэл үйлдлүүдийг одоо тайлбарлаж болохгүй. Энэ нь хэрэгт авагдсан баримтаар тодорхой тогтоогдож байна. Тийм учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэж хүсэж байна.” гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх нэхэмжлэл, түүний үндэслэл, түүнд хавсаргасан нотлох баримтууд, хариуцагч, гуравдагч этгээдүүдийн тайлбар, хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг судлан үзэж, дараах үндэслэлээр нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Нэг. “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Аыг нэмж, Т.Г намайг хассан өөрчлөлт, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Аыг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

1.1. Маргаж буй х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэл хийгдсэн цаг хугацаа нь 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр байх тул энэ тохиолдолд шүүх 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ь, 2015 оны Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийг хэрэглэнэ.

1.2. 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 11 дүгээр зүйлийн 11.5 дахь хэсэгт “Улсын бүртгэгч нь дараахь эрх, үүрэгтэй байна:” гээд мөн зүйлийн 11.5.3 дахь заалтад “энэ х*******ийн 11.5.2-т заасан нотлох баримт нь зөрчилтэй, бүрэн бус, холбогдох х*******ийн заалтыг зөрчсөн бол улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах;” гэж заажээ.

1.3. 2015 оны Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 23 дугаар зүйлийн 23.3 дахь хэсэгт “Х*******ийн этгээдийн эрх шилжүүлэх өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэхэд дараах баримт бичгийг бүрдүүлнэ:” гээд мөн зүйлийн 23.3.1-23.3.5 дахь заалтад “баталсан маягтын дагуу гаргасан өргөдөл; эрх шилжүүлж байгаа тухай үүсгэн байг*******агчийн шийдвэр; дүрэмд ор*******сан нэмэлт, өөрчлөлт; Иргэний х*******ьд заасан холбогдох гэрээ; улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт.” гэж зохиц*******жээ.

1.4. Мөн х*******ийн 19 дүгээр зүйлийн 19.1 дэх хэсэгт “Улсын бүртгэлийн байг*******лага х*******ийн этгээд шинээр байг*******сан, өөрчлөн байг*******сан, татан б*******гасныг болон түүний мэдээлэлд ор*******сан өөрчлөлтийг дараах тохиолдолд улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзана:” гээд мөн зүйлийн 19.1.1-19.1.2 дахь заалтад “улсын бүртгэлд бүртгүүлэхээр ирүүлсэн баримт бичгийн бүрдэл дутуу; үүсгэн байг*******ах баримт бичиг энэ х*******ь болон бусад х*******ь тогтоомжид заасан шаардлагыг хангаагүй;” гэжээ.

1.5. Х*******ийн дээр дурдсан хэм хэмжээнүүдээс үзвэл, х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн байг*******лага нь х*******ийн этгээдийн эрх шилжүүлэх өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгэхдээ баталсан маягтын дагуу гаргасан өргөдөл; эрх шилжүүлж байгаа тухай үүсгэн байг*******агчийн шийдвэр; дүрэмд ор*******сан нэмэлт, өөрчлөлт; Иргэний х*******ьд заасан холбогдох гэрээ; улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримтыг шаардах бөгөөд тухайн баримтууд нь баримт бичгийн бүрдэл дутуу; үүсгэн байг*******ах баримт бичиг энэ х*******ь болон бусад х*******ь тогтоомжид заасан шаардлагыг хангаагүй бол 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 11 дүгээр зүйлийн 11.5.3 дахь заалт болон 2015 оны Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 19 дүгээр зүйлийн 19.1.1, 19.1.2 дахь заалтын дагуу улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах учиртай байна.

1.6. Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзэхэд “Их *******” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.А*******ыг нэмж, Т.Г*******ыг хувьцаа эзэмшигчээс хассан өөрчлөлт, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.А*******ыг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийн тухайд дээр дурдсан улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах үндэслэл тогтоогдсонгүй.

1.7. Тодр*******бал, х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэгч нь Т.Г болон Б.А нарын хооронд байг*******сан 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн Компанийн эрх шилжүүлэх тухай гэрээ №01, мөн өдрийн Хувьцаа худалдах, худалдан авах гэрээ №02, мөн өдрийн “И х” ХХК-ийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын 02 дугаартай тогтоол болон хурлын протокол зэрэг баримтуудад үндэслэн бүртгэл хийжээ.

1.8. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын дурдсан “хувьцаа эзэмшигчийн хурлын протоколын огноо алдаатай /2019.09.19-ний өдөр гэж/, “И х” ХХК-ийн нэмэлт, өөрчлөлт орсон дүрмийн 1 дүгээр хуудаст “Үүсгэн байг*******агчийн 2016 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 8 тоот тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар батлав” гэж, 5 дугаар хуудаст “2018 оны 10 дугаар сарын 19” гэх засвартай огноотой байхад бүртгэл хийсэн” гэх аг*******га бүхий тайлбараас үзэхэд тухайн баримтуудад дурдсан алдаа байх боловч энэ нь 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 11 дүгээр зүйлийн 11.5.3 дахь заалтад заасан “... нотлох баримт нь зөрчилтэй, бүрэн бус ...” гэх шинжид хамаарахааргүй байна гэж шүүх үзлээ.

1.9. Учир нь, х*******ийн дээрх хэм хэмжээнд заасан зөрчилтэй, бүрэн бус гэдэгт тухайн баримт дахь аг*******га нь эрх зүйн ноцтой үр дагавар үүсгэх зөрчилтэй, баримт бичгийн бүрдлийн хувьд бүрэн бус байхыг ойлгох бөгөөд дээр дурдсан баримтуудаас үзэхэд эдгээр шинж аг*******агдсан гэж үзэх боломжгүй байна.

1.10. Мөн нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын дурдсан “2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын протоколоос үзэхэд хайг*******ын ажлын үр дүнгээс хамаарч Т.Г нь хувьцаа эзэмшигчээс хасагдах эсэхээ шийдэх тохиролцоотой байхад бүртгэлд өөрчлөлт хийсэн, тухайн үед компанийн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч байсан А.Тын хувьцааг тэргүүн ээлжинд худалдах авах эрхээ хэрэгжүүлэхгүй тухай шийдвэр гараагүй байхад компанийн хувьцаа шилжсэнийг бүртгэсэн нь буруу” гэх аг*******гатай тайлбарыг хүлээн авах боломжгүй.

1.11. Тодр*******бал, 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын протоколоос үзэхэд хайг*******ын ажлын үр дүнгээс хамаарч Т.Г нь хувьцаа эзэмшигчээс хасагдах эсэхээ шийдэх тохиролцоотой байсан гэдэг нь компанийн эрхийг шилжүүлэх болон хувьцаа худалдах, худалдан авах хэлцлийн аг*******га, тохиролцоонд хамааралтай үйл баримт болохоос бус, х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлд холбогдох үйл баримт биш, түүнчлэн, тухайн үед компанийн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч байсан А.Тын хувьцааг тэргүүн ээлжинд худалдах авах эрхээ хэрэгжүүлэхгүй тухай шийдвэр гарах ёстой байсан гэдэг нь мөн компанийн хувьцааг худалдах харилцаанд хамааралтай үйл баримт болохоос бус, улсын бүртгэлд холбогдох үйл баримт биш болно.

1.12. Энэхүү үндэслэлээр маргаж буй маргаан нь захиргааны хэргийн шүүхийн харьяалан шийдвэрлэх асуудалд хамаарахгүй ба энэ талаар маргах шаардлагатай гэж үзсэн тохиолдолд иргэний хэргийн шүүхэд иргэний журмаар нэхэмжлэл гаргах нь зүйтэй бөгөөд энэхүү шүүхийн шийдвэр тийнхүү нэхэмжлэл гаргах эрхийг хязгаарлахгүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

1.13. Түүнчлэн нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын дурдсан “Гүйцэтгэх удирдлагыг хэрэгжүүлэх эрхтэй этгээд эсэх нь тодорхойгүй байхад Б.А*******ын гаргасан УБ-05 маягтыг үндэслэн бүртгэл хийсэн нь х*******ьд нийцээгүй” гэх аг*******гатай тайлбарыг шүүх үндэслэлгүй гэж үзлээ.

1.14. Учир нь, 2015 оны Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 16 дугаар зүйлийн 16.1 дэх хэсэгт “Улсын бүртгэлд бүртгүүлэх тухай өргөдлийг өргөдөл гаргах эрх бүхий дараах этгээдийн аль нэг нь гаргаж болно:” гээд мөн зүйлийн 16.1.1 дэх заалтад “х*******ийн этгээдийн гүйцэтгэх удирдлага;” гэж заасан байх бөгөөд хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзэхэд “И х” ХХК-ийн 2018 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 02 дугаартай Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын тогтоолын^[21] 3 дахь заалтаар Б.Аыг тус компанийн захирлаар томилсон, УБ-05 маягтын^[22] “өргөдөл гаргагч этгээд” гэх хэсэгт “гүйцэтгэх удирдлага” гэснийг сонгож тэмдэглэсэн болох нь тогтоогдож байх тул эдгээрийг үндэслэн бүртгэл хийсэн улсын бүртгэгчийн үйл ажиллагааг буруутгах үндэслэлгүй байна.

1.15. Иймд дээр дурдсан үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгчийн гаргасан “Т.Гын “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Аыг нэмж, Т.Г намайг хассан өөрчлөлт, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Аыг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах” нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Хоёр. “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Чийг нэмж, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Чийг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

2.1. Маргаж буй х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэл хийгдсэн цаг хугацаа нь 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдөр байх тул энэ тохиолдолд шүүх 2018 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/, 2018 оны Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийг хэрэглэнэ.

2.2. Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 19 дүгээр зүйлийн 19.4 дэх хэсэгт “19.4.Улсын бүртгэгч нь дараах эрх, үүрэгтэй байна:” гээд мөн зүйлийн 19.4.3 дахь заалтад “энэ х*******ийн 19.4.2-т заасан нотлох баримт нь зөрчилтэй, бүрэн бус, холбогдох х*******ийн заалтыг зөрчсөн бол улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах;” гэж заажээ.

2.3. Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 18 дугаар зүйлийн 18.1 дэх хэсэгт “Улсын бүртгэлийн байг*******лага х*******ийн этгээд шинээр байг*******ах, өөрчлөн байг*******ах, татан б*******гасныг болон түүний мэдээлэлд ор*******сан өөрчлөлтийг дараах тохиолдолд улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзана:” гээд мөн зүйлийн 18.1.1-18.1.2 дахь заалтад “улсын бүртгэлд бүртгүүлэхээр ирүүлсэн баримт бичгийн бүрдэл дутуу; үүсгэн байг*******ах баримт бичиг энэ х*******ь болон бусад х*******ь тогтоомжид заасан шаардлагыг хангаагүй;” гэжээ.

2.4. Мөн х*******ийн 22 дугаар зүйлийн 22.3 дахь хэсэгт “Х*******ийн этгээдийн эрх шилжүүлэх өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэхэд дараах баримт бичгийг бүрдүүлнэ:” гээд 22.3.1-22.3.6 дахь заалтад “баталсан маягтын дагуу гаргасан өргөдөл; эрх шилжүүлж байгаа тухай үүсгэн байг*******агчийн шийдвэр /тогтоол/, хурлын тэмдэглэл; дүрэмд ор*******сан нэмэлт, өөрчлөлт; Иргэний х*******ьд заасан холбогдох гэрээ эсхүл өв залгамжлах эрхийн гэрчилгээ; улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт; улсын бүртгэлийн гэрчилгээ.” гэж заажээ.

2.5. Х*******ийн дээр дурдсан хэм хэмжээнүүдээс үзвэл, х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн байг*******лага нь х*******ийн этгээдийн эрх шилжүүлэх өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгэхдээ баталсан маягтын дагуу гаргасан өргөдөл; эрх шилжүүлж байгаа тухай үүсгэн байг*******агчийн шийдвэр /тогтоол/, хурлын тэмдэглэл; дүрэмд ор*******сан нэмэлт, өөрчлөлт; Иргэний х*******ьд заасан холбогдох гэрээ эсхүл өв залгамжлах эрхийн гэрчилгээ; улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт; улсын бүртгэлийн гэрчилгээг шаардах бөгөөд тухайн баримтууд нь баримт бичгийн бүрдэл дутуу; үүсгэн байг*******ах баримт бичиг энэ х*******ь болон бусад х*******ь тогтоомжид заасан шаардлагыг хангаагүй бол Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 19 дүгээр зүйлийн 19.4.3 дахь заалт болон Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 18 дугаар зүйлийн 18.1.1, 18.1.2 дахь заалтын дагуу улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах учиртай байна.

2.6. Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзэхэд “И х” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Чийг нэмж, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Чийг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэлийн тухайд дээр дурдсан улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах үндэслэл тогтоогдсонгүй.

2.7. Тодр*******бал, х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэгч нь 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн Б.А болон Б.Чтэй нарын байг*******сан Бэлэглэлийн гэрээ^[23], Компанийн эрх шилжүүлэх гэрээ^[24], мөн тухайн өдрийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын 01 дугаартай тогтоол^[25], хурлын протокол зэрэг баримтуудад үндэслэн бүртгэл хийжээ.

2.8. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нар “Б.А, G.E нарын 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн протоколд G.E гэх хувьцаа эзэмшигчээр бүртгэгдээгүй этгээд гарын үсэг зурсан нь х*******ьд нийцээгүй” гэх аг*******гатай тайлбарыг хэлсэн.

2.9.  Дээрх эрхийн шилжүүлэг болохоос өмнө буюу 2018 оны 12 дугаар сарын 19-ний өдөр тухайн үед компанийн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч байсан А.Т болон “И н р” ХХК, түүний 100 хувийн хувьцаа эзэмшигч БНХАУ-ын иргэн G.E нарын хооронд Компанийн эрх шилжүүлэх гэрээ^[26], 2018 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Компанийн хувьцаа худалдах, худалдан авах гэрээ^[27] байг*******агдсан, мөн 2018 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдрийн “И х” ХХК-ийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын 18/ дугаартай тогтоол гарч, тус компанийн 33 хувийн хувьцааг “И*******” ХХК-д шилжүүлсэн^[28], 2018 оны 12 дугаар сарын 17-ны өдөр “И*******” ХХК-ийн 100 хувийн хувьцаа эзэмшигч БНХАУ-ын иргэн G.E нь УБ-05 маягтын дагуу х*******ийн этгээдийн мэдээлэлд ор*******сан өөрчлөлтийг улсын бүртгэлд бүртгүүлэх өргөдөл гаргасан^[29], Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газрын улсын байцаагч 2018 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдөр холбогдох бүртгэлийг хийж, “И н р” ХХК-ийг 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч болсныг бүртгэсэн зэрэг үйл баримтууд тогтоогдож байна.

2.10. Дээрх үйл баримтуудаас дүгнэхэд “И х” ХХК-ийн 33 хувийн хувьцаа эзэмшигч нь “И н р” ХХК болсон бөгөөд тус компанийн 100 хувийн хувьцаа эзэмшигч БНХАУ-ын иргэн G.E байх тул 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн протоколд G.E гарын үсэг зурсныг буруутгах боломжгүй байна.

2.11. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын зүгээс “Б.Чийг эцсийн өмчлөгчөөр бүртгэхдээ Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай х*******ийн дагуу татвар төлүүлэх ёстой байхад тэр талаар баримт аваагүй нь буруу” гэх аг*******гатай тайлбарыг мөн хэлсэн.

2.12. 2006 оны Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай х*******ийн 8 дугаар зүйлийн 8.2.2 дахь заалтад зааснаар “х*******ийн этгээд, түүний эцсийн эзэмшигч хувьцаа, хувь оролцоогоо бусдад шилжүүлэх замаар газар эзэмших, ашиглах эрх, ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлийн эцсийн эзэмшигчийг өөрчлөх замаар олсон орлого” нь эрх борл*******сны орлогод хамаарахаар, мөн х*******ийн 16 дугаар зүйлийн 16.11 дэх хэсэгт зааснаар “Энэ х*******ийн 8.2-т заасан орлогыг тухайн эрх эзэмшигч, түүний эцсийн эзэмшигчийн шилжүүлсэн хувьцаа, хувь оролцооноос тухайн ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн хувьцаанд ногдох хэмжээгээр тусгай зөвшөөрлийн үнэлгээнээс хувь тэнцүүлэн тооцож албан татвар ногд*******ах орлогыг тодорхойлох”-оор зохиц*******жээ.

2.13. Х*******ийн дээр дурдсан хэм хэмжээнээс үзэхэд ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч буюу эцсийн өмчлөгч өөрчлөгдөн эрх шилжиж байгаа тохиолдолд аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар төлөх үүрэгтэй байх боловч энэ нь х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн эрх зүйн харилцаанд шууд хамааралтай биш, харин татварын эрх зүйн харилцаанд хамааралтай байх тул х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлд өөрчлөлт хийхэд зайлшгүй шаардлагатай баримт гэж дүгнэх боломжгүй.

2.14. Түүнчлэн Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 22 дугаар зүйлийн 22.3 дахь хэсэгт заасан бүрдүүлэх баримтуудад эрх борл*******сны орлогод ногдох аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын төлбөрийн баримт гэж заагаагүй байх тул энэ талаарх баримтыг заавал авах ёстой байсан гэж дүгнэх боломжгүй болно.

2.15. Иймд дээр дурдсан үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгчийн гаргасан “И х  ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Чийг нэмж, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.ийг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах” нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

Гурав. Т.Гын “Их *******” ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг сэргээн бүртгэхийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт даалгах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

3.1. Шүүх энэхүү шийдвэрийн үндэслэх хэсгийн 1, 2-т дурдсан үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгчийн гаргасан “Т.Гын И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Аг нэмж, Т.Г намайг хассан өөрчлөлт, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Аг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах, И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Чийг нэмж, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Чийг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах” тухай шаардлагуудыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзсэн.

3.2. Нэгэнт шүүх нэхэмжлэгчийн тодорхойлсон дээр дурдсан үндсэн хоёр шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн, түүнчлэн хариуцагч захиргааны байг*******лагын х*******ь бус үйл ажиллагаа тогтоогдоогүй, тиймээс нэхэмжлэгчийн эрх, х*******ь ёсны ашиг сонирхол зөрчигдсөн гэж үзэх боломжгүй байх тул “Т.Гын И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг сэргээн бүртгэхийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт даалгах” нэхэмжлэлийн шаардлагыг мөн хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж дүгнэлээ.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3 дахь хэсэг, 106.3.14 дэх заалтад тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. 2009 оны Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ийн 11 дүгээр зүйлийн 11.5 дахь хэсэг, 11.5.3 дахь заалт, Улсын бүртгэлийн ерөнхий х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 19 дүгээр зүйлийн 19.4 дэх хэсэг, 19.4.3 дахь заалт, 2015 оны Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ийн 16 дугаар зүйлийн 16.1 дэх хэсэг, 16.1.1 дэх заалт, 19 дүгээр зүйлийн 19.1.1, 19.1.2 дахь заалт, 23 дугаар зүйлийн 23.3 дахь хэсэг, Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай х*******ь /шинэчилсэн найр*******га/-ийн 15 дугаар зүйлийн 15.1 дэх хэсэг, 15.1.1 дэх заалт, 18 дугаар зүйлийн 18.1.1, 18.1.2 дахь заалт, 22 дугаар зүйлийн 22.3 дахь хэсэг, 2006 оны Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай х*******ийн 8 дугаар зүйлийн 8.2.2 дахь заалт, 16 дугаар зүйлийн 16.11 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч Т.Гын гаргасан “Т.Гын И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Аыг нэмж, Т.Г намайг хассан өөрчлөлт, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Аыг бүртгэсэн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах, Их ******* ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчээр Б.Чийг нэмж, дүрмийн шинэчилсэн найр*******га болон гүйцэтгэх захирлаар Б.Чийг бүртгэсэн 2019 оны 08 дугаар сарын 29-ний өдрийн бүртгэлийг хүчингүй болг*******ах, миний И х ХХК-ийн 67 хувийн хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг сэргээн бүртгэхийг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын харьяа Х*******ийн этгээдийн улсын бүртгэлийн газарт даалгах” тухай шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 47 дугаар зүйлийн 47.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан нэхэмжлэгчийн урьдчилан төлсөн улсын тэмдэгтийн хураамж 70200 төгрөгийг улсын төсөвт хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчид буцаан олгохгүй болохыг дурдсугай.

 Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай х*******ийн 114 дүгээр зүйлийн 114.1 хэсэгт зааснаар хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Т.МӨНХ-ЭРДЭНЭ