“Н” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй

захиргааны хэргийн тухай

 

Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдаанаар Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2025 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 128/ШШ2025/0286 дугаар шийдвэрийг нэхэмжлэгч “Н” ХХК-ийн захирал Я.Ч-ийн  давж заалдах гомдлын дагуу хянан хэлэлцэв.

Шүүх бүрэлдэхүүн:

Шүүх хуралдааны даргалагч шүүгч Г.Билгүүн

Бүрэлдэхүүнд оролцсон шүүгч З.Ганзориг

Илтгэгч шүүгч С.Мөнхжаргал

Хэргийн оролцогчид:

Нэхэмжлэгч “Н” ХХК

Хариуцагч Нийслэлийн татварын газрын татварын улсын байцаагч С.Э , З.Т

 

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Я.Ч

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ж.Э

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Л.Н

Хариуцагч Нийслэлийн татварын газрын татварын улсын С.Э , З.Т

 

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга: Г.Галцэцэг

Хэргийн индекс: 128/2025/0214/З

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны 2025 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 128/ШШ2025/0286 дугаар шийдвэрээр Татварын ерөнхий хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1, 31.4, 73 дугаар зүйлийн 73.1, 82 дугаар зүйлийн 82.1, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.3, 14.4, 14.5, Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.1 дэх хэсгийг тус тус үндэслэн “Н” ХХК-аас Нийслэлийн татварын газрын татварын улсын байцаагч С.Э , З.Т нарт холбогдуулан гаргасан “... 2024 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн НА-222400000**  тоот нөхөн ногдуулалтын актыг хүчингүй болгуулах ” шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэжээ.

2. Нэхэмжлэгч “Н” ХХК-ийн захирал Я.Ч дээрх шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч гаргасан давж заалдах гомдолдоо: “... Анхан шатны шүүхээс Татварын ерөнхий хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1 дэх заалтыг буруу тайлбарлаж хууль хэрэглээний маргаан гэж тодорхойлон хэргийн үйл баримтын зөв тогтоогүй байна. “Н” ХХК нь хий бичилттэй падааныг тайлангаар залруулга хийсэн тул татварыг актаар болон тайлангаар 2 ногдуулаад байна. Иймд нөхөн ногдуулалтын актыг хүчингүй болгуулах шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг гаргасан. Гэтэл шүүх “эрсдэлээс нээлттэй захидал илгээсэн байна, нэг мэйл хаягт очсон байхад хангалттай гэж үзнэ, мэйл хаягт мэйл очсоноор тайлангийн залруулга хийх нь хууль ёсны гэж үзэхгүй, мэйлд үзлэг хийсний дараа няцаагаагүй...” гэх мэтчилэн мэйл очсоноор нөхөн ногдуулалтын актаар татвар ногдуулах нь хуульд нийцсэн гэсэн дүгнэлтийг хийсэн, өөрөөр хэлбэл процесс ажиллагаанд үнэлэлт дүгнэлт өгсөн тул хэргийн үйл баримтыг зөв тогтоогоогүй байна. Учир нь Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулиар аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвар, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын хуулиар нэмэгдсэн өртгийн албан татварыг ногдуулдаг.

2.1. Шүүх хэргийн үйл баримтыг бүрэн тогтоогоогүй. Жишээлбэл шүүх нэхэмжлэлд дурдсан “татвар ногдуулах орлогоос хасаагүй, бараа материалын үлдэгдэлд тусгасныг үлдэгдлээ бууруулсан бичилт хийж ирээдүйд татвар ногдох орлогыг бууруулсан” гэсэн үндэслэлд дүгнэлт хийгээгүй. Өөрөөр хэлбэл татварын улсын байцаагчид акт тогтоохдоо нэмэгдсэн өртгийн албан татвар, аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвараар нөхөн татвар, торгууль, алданги ногдуулсан бөгөөд шүүхээс аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тайлан, аудитаар баталгаажсан санхүүгийн тайланд үнэлэлт дүгнэлт өгөөгүй.

2.2. Нотлох баримтыг огт үнэлээгүй, буруу үнэлсэн. Аудитаар баталгаажсан санхүүгийн тайлан, залруулсан тайлан, бүртгэлтэй мэйл хаяг, татварын албаны цахим хуудас дахь мэдээлэл, татварын улсын байцаагчийн хяналт шалгалтад шаардлагатай баримт бичиг, мэдээ, мэдээллийг ирүүлэх талаар “Баримт бичгийн хүсэлт”, татвар төлөгч нь хяналт шалгалтын удирдамж, томилолт гэх мэт нотлох баримтыг огт үнэлээгүй байна. Эдгээр нотлох баримтыг үнэлснээр хэрэгт ач холбогдол бүхий нөхцөл байдал тогтоогдох байсан. Жишээлбэл Татварын хяналт шалгалтын үйл ажиллагааны журмын 6 дугаар зүйлийн 6.1-д “Татвар төлөгч нь хяналт шалгалтын удирдамж, томилолттой танилцсанаар энэ журмын 4.3.3-т заасан баримт бичгийг татварын албаны тогтоосон хугацаанд бэлтгэж хүргүүлнэ” гэж заасан бөгөөд мэйл очоогүй бол томилолт үүсээд хэзээ татвар төлөгчид танилцуулсан бэ гэдгийг тодруулах боломжтой. Өөрөөр хэлбэл татвар төлөгч болгон цахимаар мэдээлэл авах нөхцөл байдал нь харилцан адилгүй, мэдэгдлийг мэдээгүй байсан нь татварын тайланд залруулга хийхгүй байх үндэслэл болохгүй.

2.3. Мөн нотлох баримтыг буруу үнэлсэн. Жишээлбэл бүртгэлтэй байгаа хаягт мэйл хүргүүлсэн гээд татварын улсын байцаагчийн скрийншот хийсэн баримтыг л үнэлээд тэр мэйл нь үнэхээр татвар төлөгчид хүргэгдсэн эсэхийг тогтоогоогүй, татвар төлөгчийн мэйл ирээгүй гэсэн тайлбарыг үнэлээгүй, 2 мэйл бүртгэлтэй байхад 2 мэйлд мэдэгдэл илгээгддэг эсэхийг тодруулаагүй.

2.4.Түүнчлэн Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсэгт үнэлэлт, дүгнэлт өгөөгүй. “Н” ХХК нь нэхэмжлэлийн шаардлагадаа “хууль ёсны итгэл хамгаалагдах зарчим алдагдаад байна, татварын албаны акт тогтоосон шийдвэр /арга хэрэгсэл/ нь “тохиромжгүй”, мөн тухайн арга хэмжээ нь хүрэх гэж буй зорилгодоо нийцээгүй тул “зохисгүй” гэж үзэхээр байна, татвар төлөгчид хэн хуурамч үйл ажиллагаа явуулж байгааг хянах боломжгүй, татварын алба нь анхааруулга, сэрэмжлүүлэг, мэдээллээр татвар төлөөгчийг хангаж байх үүргийг хуулиар хүлээсэн байтал үүргээ биелүүлээгүй, хуулийн хэрэгжилтийг хангаагүй бөгөөд зөвхөн татвар төлөгчийг буруутгах нь хуульд нийцэхгүй байна” гэж дурдсан байхад  дүгнэлт өгөөгүй. Эдгээр үндэслэлд үнэлэлт дүгнэлт өгсөн бол татвар төлөгч нь сайн дураараа өөрөө татвараа тодорхойлж төлснөөр татварын бааз суурийг нэмэгдүүлэх, татвараа үнэн зөв ногдуулах, төрийн татвар хураах зардал буурах, хариуцлагатай, итгэлцэл дээр суурилсан татварын харилцаа бий болох зэрэг нийгэмд эерэг үр дагавар гарах байсан буюу тохиолдлыг том зургаар нь харах байсан. Өөрөөр хэлбэл шүүхийн шийдвэр нь цахим системд нээлттэй мэдээлэл тул бусад татвар төлөгч нь мэдээлэл авах, үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлэх байсан.

2.5. Хууль буруу хэрэглэсэн тухайд, шүүхийн шийдвэрийн 3.22-т “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.1-д “Дараах нөхцөлийг нэгэн зэрэг хангасан зардлыг албан татвар ногдох орлогоос хасаж тооцно: 13.1.3. зардал бодитой гарсан бөгөөд Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд заасан баримт болон холбогдох бүртгэлээр баталгаажсан байх” гэсэн заалтыг зөрчсөн гэжээ. Энэ заалтыг татвар ногдох орлогоос хасагдах зардалд тооцсон тохиолдолд зөрчсөн гэж дүгнэхээс татвар ногдох орлогоос хасаагүй бараа материалын үлдэгдэлд байгаа бараанд зөрчсөн гэж дүгнэхгүй.

2.6. Мөн шүүхэд гаргасан үндэслэлийг хянаж үзээгүй. Татварын ерөнхий хуулийн 31 дүгээр зүйлд 31.1-д татварын тайланд залруулга хийх талаар тусгасан бөгөөд 31.1-д “татвар төлөгчийн тайланг татварын дараагийн жилд багтаан залруулж болно” гэж заасан. Энэ заалтыг хууль зүйн талаас нь харвал алтернатив буюу сонголттой заалт гэж хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл императив шинжтэй биш заавал залруулах, эсхүл залруулахгүй байх гэдэг агуулгаар ойлгохгүйгээр залруулж болно гэсэн үг юм. Иймд залруулах эрх нээлттэй байна. Уг заалтыг хэрэгжүүлэх үүднээс Татварын ерөнхий газрын даргын 2019 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн А/260 дугаар журмын 1 дүгээр хавсралтаар Татварын тайлан үйлдэх, хүлээн авах, боловсруулах, тайланд залруулга хийх журмыг баталсан. Энэ журмын 4.2-т татвар төлөгчийн татварын тайланг залруулах хүсэлтийг холбогдох бичиг баримтын хамт харьяалах татварын албанд ирүүлэхээр заасан. “Н” ХХК энэ журмын дагуу хүсэлтийг татварын байгууллагад хүргүүлсэн. Журмын 4.3-т “Татварын тайланг залруулах энэ журмын 4.1-д заасан хугацаа өнгөрсөн, “Татварын хяналт шалгалтын үйл ажиллагааны журам”-ын 4.2.1-д заасны дагуу татварын хяналт шалгалт хийхээр татвар төлөгчид мэдэгдсэн бол татвар төлөгчийн тайланг залруулах хүсэлтийг татварын алба хүлээн авахгүй бөгөөд энэ тухай татвар төлөгчид мэдэгдэнэ” гэсэн зохицуулалттай. Өөрөөр хэлбэл татгалзах ёстой байсан.

Мөн журмын 4.4-т “татварын албаны татварын тайлан хүлээн авах чиг үүрэг бүхий нэгж энэ журмын 4.2-т заасан хүсэлтийг шийдвэрлэж, татвар төлөгчид мэдэгдэн, цахим татварын системд татварын тайланг залруулан тушаах боломжийг үүсгэнэ” гэж заасан. Тодруулбал, залруулгыг хүлээж авахгүй гээд татгалзсан хариу өгнө. Үүнийгээ татвар төлөгчид мэдэгдэнэ. Мөн татварын тайланд залруулга хийх боломжийг үүсгэнэ. Үүнийгээ татвар төлөгчид мэдэгдэнэ. Мөн татварын тайланд залруулга хийх боломжийг үүсгэнэ. Нотлох баримтыг шинжлэн судлаад татварын албаны цахим системд 2024 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдөр илгээгээд 03 дугаар сарын 04-ний өдөр хүлээн аваад тайлангийн хугацааг сунгасан. Ингээд “Н” ХХК нь татварын албатай харилцаж явсаар 2024 оны 06 дугаар сарын 13-ны өдөр залруулгын өөрчлөлтийн тайланг хүлээн авсан.

2.7. Мөн татварын улсын байцаагч З.Т, С. Э нар 2024 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдөр томилолтоо аваад 02 дугаар сарын 28-нд “Н” ХХК-ийн бүртгэлтэй хаяг руу “танай байгууллагад татварын хяналт шалгалт оруулахаар болсон” гэдэг мэдэгдлээ хүргүүлсэн. Нотлох баримтыг шинжлэн судалсан. “Н” ХХК-д бүртгэлтэй 2 хаяг байдаг гэсэн бөгөөд тухайн мэдэгдлээ зөвхөн 1 хаяг руу нь явуулсан байсан. Тэгэхээр 2 бүртгэлтэй хаяг байгаа тохиолдолд аль алийнд нь хүргүүлэх байсан. Өөр хаяг руу явуулснаас болоод бид татварын хяналт шалгалтын ажиллагаа эхэлсэн гэдгийг мэдээгүй. Үүний улмаас мэдээгүй, мэдээгүй байхдаа буюу 03 дугаар сарын 01-ний өдөр татварын тайланд залруулга оруулах хүсэлтээ илгээсэн. Ийм учраас татварын байцаагч нарын нэхэмжлэлийн шаардлагыг няцааж байгаа үндэслэлийн нэг болох хяналт шалгалтын ажиллагаа эхэлсэн учраас татварын тайланд залруулга хийгдэхгүй гэсэн нь үндэслэлгүй юм. Мөн хугацаанд илгээгээгүй, татварын байгууллага татварын тайлангийн залруулгыг хүлээгээд авчихсан байгаа. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа тайлан хүлээн авдаг байцаагч өөр хүн гэж тайлбарлаж байгаа нь үндэслэлгүй юм. Өөрөөр хэлбэл татварын байгууллага нь цахимжсан системтэй, тайлан хүлээн авдаг, хүсэлт хүлээн авдаг байцаагч гэсэн тусдаа ойлголт байхгүй. Хэрэв хяналт шалгалтын ажил эхэлсэн бол доторх мэдээлэл, холбоо, сүлжээгээрээ тайлангийн залруулга хүлээж авч хаах ёстой. Гэтэл хариуцагчаас наад байцаагч чинь тайлан хүлээн авсан байна, бид яаж мэдэх юм гэх мэт зүйл яриад сууж байна. Энэ хамааралгүй асуудал биш гэдгийг зайлшгүй анхаарах хэрэгтэй. Хууль журмууд татварын байгууллагын үйл ажиллагаанд мөрдүүлэхээр гардаг болохоос татварын байгууллага доторх татварын тайлан хүлээж авдаг байцаагчид зориулж нэг журам, хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа явуулж байгаа байцаагчид өөр журам гэж гарахгүй. Татварын албаны бүх байцаагчид Монгол улс даяараа мөрдөх журам юм.

2.8. Татварын тайлангийн залруулгыг татварын байгууллага хүлээгээд авчихсан учраас шүүхэд хандсан. Татварын байгууллага Татварын ерөнхий хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1-д заасан хугацаа өнгөрчихсөн байгаа учраас залруулгыг хүлээж авахгүй гээд татгалзсан бол шүүхэд хандахгүй байсан. Тайлан илгээгээд л татварын өр үүсдэг тул бид татварын өрөө төлсөн болно. Татварын байцаагч заавал нөхөн ногдуулалтын акт тавиад, торгууль, алданги төлүүлнэ гээд байгаа нь татварын байгууллагын үндсэн зарчим биш юм. Байгууллагын дотоод уялдаа холбооноос болоод татвар төлөгч хохирох ёсгүй. Шүүх татвар төлөгчийн эрх зүйн байдлыг дордуулахгүй байх шийдвэрийг гаргах ёстой байсан. Татварын улсын байцаагч нарын хяналт шалгалтын акт дутуу, нягтлан бодох бүртгэлийн анхан шатны баримтуудыг үзээгүй, хэрэгт хавсаргаагүй байна. Мөн нөгөө талаас татварын тайландаа залруулга хийгээд явж байхад хүчээр акт тогтоогоод торгууль ногдуулж, алданги тооцож байгаа нь хууль тогтоомж зөрчиж байна.

2.9. Тайланд залруулга хийх тухай журмын 4.4.1, 4.2, 4.3, 4.4-т заасны дагуу татварын байгууллага залруулгыг хүлээн авсан бол нөхөн татвар гэсэн ойлголт байхгүй. Нөхөн татвар байхгүй бол түүнийг дагасан торгууль, алданги байхгүй болно. Иймд дээрх үндэслэлүүдээр Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2025 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 128/ШШ2025/0286 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож өгнө үү” гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

1. Анхан шатны шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх хуулийн шаардлагыг хангасан байх тул хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчээс гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхиж шийдвэрлэлээ.

2. Нэхэмжлэгч “Н” ХХК-аас Нийслэлийн татварын газрын татварын улсын байцаагч С.Э, З.Т нарт холбогдуулан “2024 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн НА-222400000**  тоот нөхөн ногдуулалтын актыг хүчингүй болгуулах” шаардлага бүхий нэхэмжлэл гаргасан.

3. Хариуцагч татварын улсын байцаагч нар нь 2224201071 тоот томилолтын дагуу нэхэмжлэгч “Н” ХХК-ийн 2020 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2020 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэлх хугацааны албан татварын ногдуулалт, төлөлтийн байдалд /Хялбаршуулсан-Хэсэгчилсэн/ шалгалтыг явуулж:

- “Н” ХХК нь 62806**  тоот регистрийн дугаартай “Б” ХХК-ийн 2020 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр 4085394499, 4085394500, 4085394501, 4085394502 тоот падаанаар, 2020 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдөр 4085334140, 4085334365, 4085334579, 4085334711 тоот падаанаар, 2020 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдөр 4088927781, 4088927782 тоот падаанаар 254,053,227.28 төгрөг, 62880** тоот регистрийн дугаартай “Г” ХХК-аас 2020 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр 4085394505, 4085394508, 4085394509, 4085394510 тоот падаанаар, 2020 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдөр 4085335946, 4085336147, 4085336190, 4085336501 тоот падаанаар, 2020 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдөр 4088927776, 4088927778, 4088927783, 4088927784 тоот падаанаар 295,520,595.46 төгрөг, нийт 22 ширхэг падаанаар 549,573,822.74 төгрөгийн тодорхой бизнесийн зорилгогүй татварын үйлдэл хийж “Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тайлангийн бараа материалын өртөг” хэсэгт тусгаж албан татвар ногдуулах орлогыг бууруулсан,

- 62806**  тоот регистрийн дугаартай “Б” ХХК-ийн 2020 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр 4085394499, 4085394500, 4085394501, 4085394502 тоот падаанаар, 2020 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдөр 4085334140, 4085334365, 4085334579, 4085334711 тоот падаанаар, 2020 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдөр 4088927781, 4088927782 тоот падаанаар 254,053,227.28 төгрөг, 62880** тоот регистрийн дугаартай “Г” ХХК-аас 2020 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр 4085394505, 4085394508, 4085394509, 4085394510 тоот падаанаар, 2020 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдөр 4085335946, 4085336147, 4085336190, 4085336501 тоот падаанаар, 2020 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдөр 4088927776, 4088927778, 4088927783, 4088927784 тоот падаанаар 295,520,595.46 төгрөг, нийт 22 ширхэг падаанаар 549,573,822.74 төгрөгийн Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын худалдан авалтын падаанаар тодорхой бизнесийн зорилгогүй татварын үйлдэл хийж нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тайлангийн “Нэмэгдсэн өртгийн албан татвартай үнээр дотоодын зах зээлээс худалдан авсан бараа” хэсэгт тусгаж албан татвар ногдуулах орлогыг бууруулсан” зөрчлүүдийг илрүүлж, маргаан бүхий НА-222400000**  тоот нөхөн ногдуулалтын актаар 109,914,764.54 төгрөгийн нөхөн татвар, 38,470,167.59 төгрөгийн торгууль, 50,321,177.5 төгрөгийн алданги, нийт 198,706,109.63 төгрөгийн төлбөр төлүүлэхээр тогтоосон байна.

4. Нэхэмжлэгчээс тус нөхөн ногдуулалтын актыг эс зөвшөөрч Нийслэлийн татварын газрын дэргэдэх Маргаан таслах зөвлөлд гомдол гаргаж, Нийслэлийн татварын газрын дэргэдэх маргаан таслах зөвлөлийн 2024 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 57 дугаар тогтоолоор маргаан бүхий нөхөн ногдуулалтын актыг хэвээр баталжээ.

5. Нэхэмжлэгчийн давж заалдах гомдлыг дараах үндэслэлээр хангах үндэслэлгүй байна:

5.1. Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухайд аудитаар баталгаажсан тайланд дүгнэлт хийгээгүй гэх боловч Аудитын тайлан нь зөвхөн татвар ногдуулалт төлөлтийг шалгах зорилгогүй, тухайн аж ахуйн нэгжийн гаргасан тайлан, санхүүгийн баримтуудын хүрээнд гардаг тул тухайн 22 падааныг хуурамч, хий бичилттэй эсэхийг шалгасны үндсэн дээр гарсан тайлан гэж үзэх үндэслэлгүй тул энэхүү давж заалдах гомдлыг хангах боломжгүй.

5.2. Давж заалдах гомдолд шүүх “... Нотлох баримт буруу үнэлсэн, татварын албанд байгаа бүх боломжит мэйл хаягт хүргүүлэх байсан, шүүх нэхэмжлэгчийн ийм мэйл байхгүй гэсэн тайлбарыг үнэлээгүй, мөн татвар төлөгчийг сэрэмжлүүлэх, анхааруулга мэдээллээр хангаагүй атлаа татвар төлөгчийг зөвхөн буруутгасныг зөвшөөрөхгүй” гэх боловч Татвар төлөгчид хуулиар “үнэн зөв тайлангаа гаргаж татвар төлөх” үүрэг ногдуулсан байхад тухайн компаниас худалдан авалт хийгээгүй атлаа хий бичилттэй падааныг ашиглаж, ажил гүйлгээ явуулсан мэтээр тайлангаа өөрсдөө  гаргаж, татвар ногдох орлогоо бууруулсан байх тул татварын албанаас зөвлөгөө, анхааруулга өгөх, татвар төлөгчид туслалцаа үзүүлээгүйгээс уг зөрчил гарсан гэж үзэх үндэслэлгүй, мөн татварын албанд бүртгүүлсэн мэйл хаягаар хүргүүлснийг буруу гэж үзэх үндэслэлгүй байна.

5.3. Мөн тухайн зөрчил нь 2020 онд гарсан бөгөөд залруулах боломж байсаар атал залруулаагүй, залруулж зөвтгөсөн тохиолдолд зөвхөн татвараа төлөх байсан боловч хяналт шалгалт хийхээс өмнө залруулаагүй, 2024 оны 03 дугаар сар хүртэл төсөвт төлөгдөх ёстой байсан татвар мөн хугацаагаар төлөгдөөгүйтэй холбоотой хяналт шалгалтаар хариуцлага буюу торгууль, алдангийг ногдуулсан нь буруу биш байна. Үүнтэй холбоотой нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэл болон гомдолдоо 2023 оны 02 сард тайлангаа залруулаад төлчихсөн байсан гэх боловч хэрэгт авагдсан баримтаар тухайн 22 падаанд холбогдох тайлангаа хяналт шалгалтаас өмнө засаж, залруулаад татвар төлсөн баримт байхгүй байх тул татварыг дахин авахаар тогтоосон гэж үзэхээргүй байна.

6. Дээр дурдсан үндэслэлүүдээр нэхэмжлэгчийн төлөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг хангах үндэслэлгүй байх тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж, гомдлыг хангахгүй орхих нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзэв.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.1-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн 2025 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 128/ШШ2025/0286 дугаар шийдвэрийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгч “Н” ХХК-ийн захирал Я.Ч-аас гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.3-д заасны дагуу нэхэмжлэгчээс давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.5 дахь хэсэгт зааснаар шүүхийн хууль хэрэглээний зөрүүг арилгах, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчил гаргасан нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, хуулийг Улсын дээд шүүхийн тогтоол, тайлбараас өөрөөр хэрэглэсэн, эрх зүйн шинэ ойлголт, эсхүл хууль хэрэглээг тогтооход зарчмын хувьд нийтлэг ач холбогдолтой гэж хэргийн оролцогч нар үзвэл магадлалыг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Улсын дээд шүүхийн Захиргааны хэргийн танхимд хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

   ШҮҮГЧ                                             г.билгүүн                                       

 

 

 

   ШҮҮГЧ                                             з.ганзориг                                    

 

 

   ШҮҮГЧ                                             С.МӨНХЖАРГАЛ