Монгол Улсын нэрийн өмнөөс

 

Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ч.Мөнгөнцэцэг даргалж,

Нарийн бичгийн дарга                           А.Шинэцэцэг

Улсын яллагч                                            А.Энхтуяа

Хохирогчийн өмгөөлөгч                       М.Гансүх

Хохирогч                                               *******

Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч   *******

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                       Д.Даваахүү,

Шүүгдэгч   ******* нарыг оролцуулан тус хуралдааны " А” танхимд нээлттэй явуулсан хуралдаанаар Сэлэнгэ аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэхь хэсгийн 4.2 дах хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татсан ******* овогт ******* Цэрэндуламд холбогдох эрүүгийн 2231001900180 дугаартай хэргийг 2023 оны 01 дүгээр сарын 04-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 1971 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Сант суманд төрсөн, 52 настай, эмэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, замчин мэргэжилтэй, 6 дугаар анги, 2 дугаар хэсэгт ажилтай байсан, одоо өндөр насны тэтгэвэрт гарсан,, ам бүл 3, хүүхдүүдийн хамт Сэлэнгэ аймгийн сумын 2 дугаар баг, тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, ******* овогт ******* Цэрэндулам, /РД:/,

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч ******* нь 2022 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Шаамар сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт Улаанбаатараас Сүхбаатар сумын чиглэлийн А402 дугаартай олон улсын чанартай хатуу хучилттай авто зам дээр “" улсын дугаартай Тоёото приүс 20" маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцож  явахдаа  Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 11.3 “Эсрэг хөдөлгөөний хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу саадыг тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно”. Мөн дүрмийн 11.3, хавсралт 2-н 1.1, 1.4 дүгээр заалтуудыг зөрчсөний улмаас 2 хүний амь нас хохирч, бага насны хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд хүнд хохирол, хохирогч  *******гийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол болгоомжгүйгээр учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч *******  мэдүүлэхдээ: "... 2022 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр өөрийнхөө төрсөн эгчийг Сэлэнгэ аймагт эмнэлэгт үзүүлэх гэж яваад энэ осол болсон. Миний эгч сэтгэцийн өвчтэй хүн байдаг ба Сэлэнгэ аймгийн сэтгэцийн эмчийн хяналтанд байдаг. Тэр өдөр  эмчид үзүүлэх цаг авсан байсан ба  нөхөртэй нь хамт явж байсан. Гэтэл миний машин тормоз нь болохгүй байх шиг болохоор  3 байшин билүү   Шаамарын цаана нэг газар буугаад харахад  дугуй руугаа тос цацсан байх шиг байхаар нь мэдэхгүй болохоор очиж байгаад үзүүлье гээд явсан. Гэтэл миний урьд замд том оврын машин яваад байсан учир би  ард нь аажуухан явж байтал эгч , эмчид  үзүүлэх цаг боллоо гээд сэтгэцийн өвчтэй болохоор хашгарч, уурлаад байсан. Тэгэхээр нь миний хажуугаар нэг машин гүйцэд түрүүлэхээр нь дагаад  урьд машинаа гүйцэд түрүүлэх гэхэд амжаагүй,тэгээд шороон зам руу гарах гэтэл урдаас машин гарч ирээд осол болсон. Тухайн үед хэсэг балартаад сэрхэд энэ эгч хүүхдээ тэвэрчихсэн байсан ,би гайгүй юу гэж асуухад гайгүй гээд хүүхдээ замын цаана гаргаж бие засуулж байх шиг байсан. Тэгээд би эгчийгээ харахад ам хамраас нь цус гарч байсан ба машины хаалга онгойлгох гээд босоход хөл гишгэж болохгүй унасан, түүнээс хойшихыг сайн санахгүй байгаа. Нэг мэдэхэд эмнэлэгт ирсэн байсан,  миний  өвчүү болон олон хавирга хугарч, баруун тойг, зүүн тойг ясны хугарал, баруун нүдний ухархайн дотор ханын хугарал, хамар ясны хугарал гэх мэт олон гэмтэл авсан байсан.Энэ хэргийн улмаас хохирогч нарт гэмтэл учирсныг ойлгож мэдэж , харамсаж байна, өөрөө хөдлөж болохгүй болохоор үнэхээр хүнд байна. Би 5 настай хүүхэдтэй, оюутан охиноо сургуулиас гаргаж ажил хийлгэж байгаа. Тэтгэврийн  зээл авч 1400.000 төгрөгийг хохирогч нарт өгсөн. Хохирогч нарын машины бичиг баримт байвал даатгалаас 10 сая төгрөг гарах юм шиг байлаа. Буруугаа ойлгож байна гэв.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт  хохирогч ******* мэдүүлэхдээ: "...Би  тэтгэвэрт байдаг, ач охиноо хардаг байсан. Хааяа  Шаамарын МСҮТ-д  сургалт явуулдаг байсан ба тэр өдөр 11 цагт мод тарих сургалттай байсан учир ач охиноо хажуудаа суулгаад явсан. Зам уруудаад явж байхад  өөр машин харагдаагүй, урдаас  энэ машин ирж байх шиг л байсан, гэтэл эсрэг урсгалд ороод ирэхээр нь би замын бартаа гаргах гэж байгаа юм болов уу гэж бодтол шууд  ирээд мөргөсөн. Би хэсэг хугацаанд яахаа мэдэхгүй сонин болоод охиноо харахад уйлахгүй байхаар авч тэврээд шууд хүүхэд рүүгээ залгасан, хүү удалгүй ирсэн. Ингээд охин, биднийг эмнэлэгт үзүүлж охиноо хүнд гэмтсэн болохыг мэдэж, яаралтай хот явах болсон. Миний биед зүүн гуяны гадна булчин, урд болон арын чагтан холбоосын урагдал, тасралтай цээжин бие хөхөрсөн гэмтэл тогтоогдсон. Эмчилгээ хийлгэж, эмчийн заалтын дагуу явж байна. Энэ хүний хариуцлагагүйгээс болж  дөнгөж хөлд орж байсан нялх хүүхэд маань маш хүнд гэмтэж, бидний амьдрал  2022 оны  5 дугаар сарын 07-ноос  хойш орвонгоороо эргэж , хоёр хүүхэд маань хүүхдээ тэврээд өнөөдрийг хүртэл эмнэлгээр явж байна. Энэ хүн өнөөдөр хэргээ үнэн зөв ярихгүй байна, би энэ хэргийг санаатай үйлдсэн гэж үзэж байна. Хүн хэцүү байж болно, сэтгэл гаргаад нэг ч удаа уулзаагүй, утсаар ч яриагүй. Энэ хүний хариуцлагагүйгээс болж  бид өнөөдөр маш их хохирч байгаад гомдолтой байна. Миний эмчилгээний зардал 2.087.820 төгрөг гарсан,  Цэрэндуламаас 1400.000 төгрөг өгсөн нь үнэн.  Миний машин ард хоёр гэрлээс өөр авах юмгүй болсон  байна  гэсэн. Би машинаа аваад удаагүй байсан. Шинжээчийн дүгнэлтээр 19.975.000 төгрөгийн эвдрэл гэмтэл гарсан байна гэсэн. Мөн машины хохирлыг гаргуулах, охиныхоо эмчилгээний зардлыг гаргуулъя, хуулийн дагуу шийдэж  өгнө үү гэв.

Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч *******оос...2022 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр ээж маань  осолд орлоо гэж утсаар хэлсэн, намайг очиход охин маань  амьсгал дээрдсэн, унтаа байдалтай байдалтай байсан. Ээж, охин хоёроо аваад осол болсон газар очиж үзэхэд энэ хүн цагаан зураас давж ,эсрэг урсгалд орж ирээд шууд мөргөсөн байсан. Тэгээд тухайн үед охиноо яаралтай мэдрэлийн эмчид үзүүлэхэд нугасны гэмтэлтэй байх магадлалтай гэсэн тул  УБ хотод нарийн шинжилгээ хийлгэхэд 3,4,5 дугаар нугалмын их биеийн шахагдсан хугарал,  сээрний 7-9 нугалмуудын түвшинд нугасны цус харвалт, нугасны эдийн няцрал, доод мөчний саажил, их тархины  гэмтэл, баруун эгэм ясны далд хугарал гээд маш олон хүнд гэмтэл авсан байсан. Энэ өдрөөс хойш хүүхдийн эрүүл мэндийн төлөө маш их явж боломжтой бүх эмчилгээ хийж байнгын эмчилгээтэй байна. Нөхөн сэргээх эмчилгээг өдөр болгон хийж байна. Эдийн засгийн хувьд хүнд байдал орж байна. Олон улс руу хүүхдийн эмчилгээ талаар явуулж байж Турк улсаас эмчлэгдэх боломжтой гэсэн хариу авч Сэлэнгийн ард түмнээсээ хандив тусламж гуйж Турк улсад  эмчилгээ хийлгэж ирсэн, одоо охин маань юмаар түшүүлээд сууж байгаа, цаашид дахин Турк улс явж эмчлэгдэх шаардлагатай байгаа. Энэ хүний буруугаас болж бид эдийн засаг болон эрүүл мэнд, сэтгэл санаагаараа маш их хохирч байна. Би аргагүйн эрхэнд ажлаа хийж байна, эхнэр  ажилдаа 7 хоногийн хагас өдөр явж байна. Хүүхэд байнгын асаргаатай, бид эмнэлгийн хүмүүс учир эмчээс зөвлөлгөө авч, эмнэлэгт хэвтэхгүйгээр гэрээр эмчилгээгээ хийж байна.  Энэ хүн хэцүү байж болно, монгол хүн байна даа, бидэнтэй нэг ч харьцаагүй. Энэ хүний гэмтэл ясны гэмтэл эдгэрдэг гэмтэл. Маш их гомдолтой байна, Турк улсад болон Монголд эмчлүүлсэн бүх эмчилгээний болон бусад зардлын зөвхөн баримттай зардал 84.476.958 төгрөгийг хуулийн дагуу гаргуулж өгнө үү. Бид хүүхдээ эрүүл болгохын төлөө явж байна, цаашдаа ч явах болно гэв.

Хавтаст хэрэгт хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн нотлох баримтуудаас шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон хөнгөрүүлэх талын хүсэлтээр дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрч мэдүүлэхдээ: “...Би өглөө 07 цаг 30 минутад гэрээсээ гарч ажилдаа явсан. Эхнэр 08 цаг 00 цаг өнгөрөөгөөд 5 настай зээ Буянжаргалыг цэцэрлэгт хүргэж өгчихөөд өөрийн эгч Цэрэндолгор, хүргэн ах  Пүрэвсүрэн нарын хамт Сүхбаатар сум орж Цэрэндолгорын тэтгэмжийн хугацааг сунгуулна гэж ярьж байсан би хэдэн цагт явсныг нь мэдэхгүй байна. Өдөр 14 цагийн орчим цагдаагаас залгаж эхнэр чинь осолд орсон байна гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57-58 дугаар тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрч мэдүүлэхдээ: “...******* миний төрсөн дүү байгаа юм. Бид эхээс гурвуулаа. Манай дүү ******* нь суманд төмөр замд ажилладаг ба яг миний доод дүү болох Цэрэндолгорыг харж ханддаг байсан юм. Манай дүү Цэрэндолгор нь хөдөлмөрийн чадвар алдалтын тэтгэвэрт байдаг байсан бөгөөд Цэрэндулам эгчийнхээ тэтгэвэрийг сунгах гэж байгаад л дээрх асуудал боллоо. Өмнө нь зам тээврийн осол зөрчил гаргаж байгаагүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 60-61 дүгээр тал/,

Мөрдөн шалгах ажиллагаанд гэрч мэдүүлэхдээ: "...Би 2022 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр шөнийн ээлжинд эмчийн үүрэг гүйцэтгэж байна. Цэрэндуламын биеийн байдал хүнд эрүү нүүр хамар ясны хугаралтай 2 талын өвдөгний тойг ясны бяцарсан хугаралтай нүүр болон биеийн ил хэсгүүдийн олон тооны шарх зөөлөн эдийн хөхрөл няцралтын гэмтэлтэй байна. Одоогоор өвчтөний амин үзүүлэлтүүд тогтвортой, яаралтай мэс засалд орох заалтгүй байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 63 дугаар тал/,

Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2022 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдрийн 49 дугаартай “...Талийгаач ын биед тархины эдийн няцрал, баруун 1,2 дугаар хавирга, баруун бугалага, баруун дунд чөмөг ясны далд хугарал, зүүн чамархай, дух, зүүн хөмсгөнд шарх, толгойн хуйхны дотор салст, зүүн нүдний дээд доод зовхинд цус хуралт, зүүн шанаанд зулгаралт бүхий гэмтэл тогтоогдлоо. Талийгаачийн биед учирсан дээр гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн хүчтэй цохилтын үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой. Талийгаач нь дээрх гэмтлийн улмаас нас барсан тул гэмтлийн зэрэг тогтоохгүй. Талийгаач нь дээрх гэмтлүүдийг авах үедээ нас барсан байна. Талийгаач нь гавал тархины битүү гэмтэл: тархины эдийн няцралын улмаас нас барсан байна. Талийгаач нь нас барах үедээ архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээгүй байна.  Талийгаач нь В /III/ бүлгийн цустай байсан байна...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 66-69 дүгээр тал/

Сэлэнгэ аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2022 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдрийн 50 дугаартай “...Талийгаач гийн биед гавал ясны орой хэсгийн цөмөрсөн хугарал, зүүн чамархай, суурь ясны дунд хүнхрээн шугаман хугарал, тархины эдийн няцрал, баруун эрүүний яс, баруун 3, 4 дүгээр хавирга, баруун шуу, баруун шилбэ ясны хугарал, баруун шуу, баруун шилбэнд шарх, эрүүний доод хэсэг, хэвлийд зулгаралт бүхий гэмтэл тогтоогдлоо. Талийгаачийн биед учирсан дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн хүчтэй цохилтын үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой. Талийгаач нь дээрх гэмтлийн улмаас нас барсан тул гэмтлийн зэрэг тогтоохгүй. Талийгаач нь дээрх гэмтлүүдийг авах үедээ нас барсан байна. Талийгаач нь гавал тархины битүү гэмтэл: гавал ясны орой хэсгийн цөмөрсөн хугарал, тархины эдийн няцралын улмаас нас барсан байна. Талийгаач нь нас барах үедээ архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээгүй байна. Талийгаач нь А/II/ бүлгийн цустай байсан байна”гэх дүгнэлт /хх-ийн 76-79 дүгээр тал/,

Шүүхийн шинжилгээний Үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2022 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн 7795 дугаартай “...*******гийн биед бүсэлхийн 3,4,5 дугаар нугалмын их биеийн шахагдсан хугарал, ясны хэмт эдийн хаван, сээрний 7-9 нугалмуудын түвшинд нугасны субарахнойдал зайн цус харвалт, нугасны эдийн няцрал, доод мөчний саажил, их тархины шулуун синусын субархнойдал зайн цус харвалт, баруун эгэм ясны далд хугарал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйчлэлээр үүснэ. Дээрх гэмтэл нь амь насанд аюултай хүнд гэмтэл тогтоогдлоо...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 87-88 дугаар тал/,

Шүүхийн шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн 2022 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдрийн 7796 дугаартай “...*******гийн биед зүүн гуяны гадна булчин, урд болон арын чагтан холбоосын урагдал, тасрал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйчлэлээр үүснэ. Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна..."гэх дүгнэлт /хх-ийн 96-97 дах тал/,

Шүүхийн шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн 2022 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдрийн 7794 дугаартай “...*******ын биед өвчүү ясны хугарал, зүүн талын 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 дүгээр хавирганы хугарал, баруун талын 2, 3 дугаар хавирганы хугарал, баруун тойг, зүүн тойг ясны хугарал, баруун нүдний ухархайн дотор ханын хугарал, хамар ясны хугарал, хамрын таславчийн хугарал, баруун, зүүн талын цээжний хөндийд бага хэмжээний шингэн хуралдалт, нүүр, баруун нүдний зовхи, баруун өвдөг, зүүн өвдөгт шарх, дух, цээж, баруун сарвуунд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйчлэлээр үүснэ. Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 105-108/,

Аймгийн Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч, шинжээч Г.Нансалмаагийн 2022 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрийн 18-07-022/05 дугаартай “... улсын дугаартай тоёото приус 20 маркийн тээврийн хэрэгсэл нь 2022 оны 04 дүгээр сарын 20-ны өдөр техникийн хяналтын үзлэгт орж тэнцсэн үзлэгт хамрагдсан байна. Зам тээврийн ослын дараа хийсэн техникийн үзлэгээр тухайн автомашинд хөдөлгөөний аюулгүй байдал /осол/-д нөлөөлж болохуйц үйлдвэрлэлийн бус техникийн эд ангиар тоноглосон, угсарч бэхэлсэн эд анги тодорхойлогдсонгүй. Осолд орохоос өмнө тухайн тээврийн хэрэгслийн ямар нэг эд ангид эвдрэл гэмтэлтэй байсныг тогтоох боломжгүй байна..."гэх дүгнэлт /хх-ийн 117-120 дах тал/,

Шинжээч 2022 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдрийн 04 дугаартай “... улсын дугаартай Тоёото приус 20 маркийн тээврийн хэрэгсэл жолоодож явсан гэх ******* нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 11.тээврийн хэрэгсэл байрлан явах, 11.3 Эсрэг хөдөлгөөний хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу саадыг тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно.

1.1.хоёр буюу гурван эгнээгээр зорчдог замд хөдөлгөөний эсрэг урсгальг тусгаарлах, замын аюул бүхий хэсэгт эгнээний хилийг заах, чиглэлийн тээврийн хэрэгсэл буюу унадаг дугуйн эгнээг бусад эгнээнээс зааглах, зорчих хэсгийн орохыг хориглосон хэсгийг хязгаарлах буюу тээврийн хэрэгслийн зогсоолын хилийг тэмдэглэнэ. 1.4...1.1-1.3, 1.15.а-1.15.в тэмдэглэлийг тээврийн хэрэгслээр давахыг хориглоно. Харин түр буюу удаан зогсохыг зөвшөөрсөн замын хэсэгт жолооч тээврийн хэрэгслээ хөвөөн дээр зогсоох, хөвөөнөөс эргэж зорчих хэсэг рүү орохын тулд 1.2 тэмдэглэлийг давж болно.

улсын дугаартай Тоёота камри маркийн тээврийн хэрэгсэл жолоодож явсан гэх ******* нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрэм журам зөрчөөгүй гэж үзэж байна. Жолооч ******* нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 11.3, хавсралт 2-н 1.1, 1.4 дүгээр заалтуудыг зөрчсөн гэж үзэж байна..."гэх дүгнэлт /хх-ийн 128 дах тал/,

“Ашид Билгүүн” ХХК-ий 2022 оны 05 дугаар сарын 24-ний өдрийн 1700 дугаартай автомашин техникийн эвдрэл, хохирлын үнэлгээний тайлан “...УАЕ тоёото камри маркийн тээврийн хэрэгсэлд 19.975.000 төгрөгийн хохирол тогтоосон...” гэх дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 139-150 дах тал/,

Гэмт хэргийн гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 6 дугаар тал/

Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 8-11 дүгээр тал/

Зам тээврийн ослын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 12-18 дугаар тал/

Цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зураг /хх-ийн 19-30 дугаар тал/

Шинжээчийн дүгнэлт танилцуулсан тэмдэглэл /хх-ийн 70-73, 80-83, 89-92, 99-102, 110-113, 121-124, 132-135, 151-152 дугаар тал/

*******гийн 2022 оны 05 дугаар сарын 08-ны өдрийн дүрс оношлогооны хариу /хх-ийн 93 дугаар тал/

Яаралтай түргэн тусламжийн хуудас /хх-ийн 98, 109 дүгээр тал/

Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тогтоол /хх-ийн 159-161 дүгээр тал/

Шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой баримт:

Иргэний үнэмлэхийн лавлагаа / хх-н 171 дүгээр тал /

Эд хөрөнгө бүртгэлтэй эсэх лавлагаа /хх-ийн 172 дугаар тал/

Иргэний үнэмлэхний хуулбар /хх-ийн 173 дугаар тал/

Жолоочийн үнэмлэхний хуулбар /хх-ийн 174 дүгээр тал/

Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар /хх-ийн 175-176 дугаар тал/

Эрүүгийн хариуцлага хүлээсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 177 дугаар тал/ зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримт болох хохирогч, гэрч нарын мэдүүлэг, шүүгдэгчийн гэм буруу давхар нотолж байх бөгөөд хуульд заасан шаардлагыг хангасан, хууль зөрчөөгүй, мөн шинжээчийн дүгнэлт нь эргэлзээгүй үндэслэл бүхий байх тул энэ хэрэгт хамааралтай ач холбогдолтой нотлох баримт гэж үнэллээ.

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар.

Шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан “шүүх хэргийн бодит байдлыг талуудын мэтгэлцээний үндсэн дээр тогтооно” гэсэн зарчмыг удирдлага болгон шүүх хуралдаанд шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх бичмэл нотлох баримтуудад үндэслэн дүгнэвэл:

Шүүгдэгч ******* нь 2022 оны 05 дугаар сарын 06-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Шаамар сумын 1 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт Улаанбаатараас Сүхбаатар сумын чиглэлийн А402 дугаартай олон улсын чанартай хатуу хучилттай авто зам дээр “" улсын дугаартай Тоёото приүс 20" маркийн тээврийн хэрэгслийг жолоодож яваад Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 11.3 “Эсрэг хөдөлгөөний хоёр эгнээгээр зорчдог замд гүйцэж түрүүлэх буюу саадыг тойрон гарахаас бусад тохиолдолд эсрэг урсгал сөрөхийг хориглоно”. Монгол улсын замын хөдөлгөөний дурмийн 11.3, хавсралт 2-н 1.1, 1.4 дүгээр заалтуудыг зөрчсөний улмаас 2 хүний амь нас хохирч, хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд хүнд, *******гийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол болгоомжгүйгээр учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь :

Шүүх хуралдаанаар шинжлэн судалсан:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн шүүгдэгч  *******ын мэдүүлэг,

Хохирогч  *******, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч ******* нарын мэдүүлэг,

Зам тээврийн ослын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 12-18 дугаар тал/,

Шинжээчийн дүгнэлтүүд, хохирол нэхэмжилсэн баримтууд, Ашид билгүүн ХХК-н үнэлгээ  болон бусад  хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн хэрэгт авагдсан баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүхээс  шүүгдэгч ******* нь өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэйг ухамсарласан, түүний улмаас хор уршиг учрах боломжтойг урьдчилан мэдэх ёстой байсан боловч мэдэлгүй үйлдэж дээрхи хор уршигт хүргэснээр гэм буруугийн хувьд болгоомжгүй, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангид заасан авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих гэмт хэрэгт тооцохоор заасан нийгэмд аюултай, хоёр хүний амь хохирч, нэг хүний эрүүл мэндэд хүнд,  нэг хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр  хохирол учруулсан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2-т заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж байна.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн  27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн  4.2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангаж байх тул прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлсэн хуулийн зүйчлэл тохирсон байна гэж үзэв.

Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцно” гэж заасны дагуу шүүгдэгч  *******ыг Хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хоёр хүний амь насыг хохироож,  бага насны хохирогч *******агийн эрүүл мэндэд хүнд, хохирогч *******гийн  эрүүл мэндэд  хүндэвтэр  хохирол  учруулсан  буюу Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцов.

Шүүгдэгч болон түүний өмгөөлөгч нар нь гэм буруугийн талаар маргаагүй болно.

Гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн талаар.

Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1-д “Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөнд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл, /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй.” Гэж, Иргэний  хуулийн 505 дугаар зүйлийн 505.1-д... Бусдын эрүүл мэндэд гэм хор учруулсан  этгээд хохирогчийн хөдөлмөрийн чадвараа алдсанаас дутуу авсан цалин хөлс, түүнтэй адилтгах орлого, ийнхүү эрүүл мэндэд гэм хор учруулсантай холбогдон гарсан асарч сувилах, нэмэгдэл хоол өгөх, хиймэл эрхтэн хийлгэх, сувиллын газар сувилуулах, зэрэг зайлшгүй бүх зардлыг хохирогчид төлөх үүрэгтэй.” гэж ,мөн хуулийн 510 дугаар зүйлийн 510.1-д “Бусдын эд хөрөнгөд гэм хор учруулсан  этгээд уг гэм хорыг арилгахдаа гэм хор учруулахаас өмнө байсан байдалд нь сэргээх / адил нэр, төрөл, чанарын эд хөрөнгө өгөх, гэмтсэн эд хөрөнгийг засах зэргээр / буюу учирсан хохирлыг мөнгөөр төлнө  гэж  тус тус хуульчлан заасны дагуу   шүүгдэгч ******* нь  хариуцан арилгах үүрэгтэй байна.

Энэ гэмт хэргийн улмаас , амь нас хохирсон ба хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч  *******, ******* нар хохирол, хор уршиг нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн байна.

Харин бага насны хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд хүнд  хохирол учирсан ба 2022 оны 05 дугаар сарын 07-ны өдрөөс хойш   Монгол улсад болон Турк улсад эмчлэгдсэн эмчилгээний зардал болон бусад зардал  нийт 84.476.958 төгрөгийг хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчөөс  нэхэмжилсэн,

Хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учирсан ба эмчилгээний зардал 2087.820  төгрөг, хохирогчийн *******гийн тухай үед унаж явсан  авто машины эвдрэл гэмтлийн үнэ  19.975.000 төгрөгийг  нэхэмжилсэн,

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад “Ашид билгүүн” ХХК-ийн  хөрөнгийн үнэлгээ хийсэн зардал 1.160.000 төгрөгийг иргэний нэхэмжлэгч ******* тус тус нэхэмжилсэн байна.

Шүүгдэгч ******* нь  *******гийн эмчилгээний зардалд  1400.000 төгрөг төлсөн ба үүнийг хохирогч *******гийн эмчилгээний зардлаас хасаж тооцох нь зүйтэй гэж үзэв.

Иймд бага насны хохирогч *******агийн хууль ёсны төлөөлөгч  *******ын Монгол улсад болон Турк улсад эмчлэгдсэн эмчилгээний зардал болон бусад зардал  нийт 84.476.958 төгрөгийг,

Хохирогч  *******д эмчилгээний зардал 687.827 төгрөг, машины эвдрэл гэмтлийн засварын үнэ 19.975.000 төгрөгийг,

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал  1.160.000 төгрөгийг иргэний нэхэмжлэгч ******* нарт тус тус  шүүгдэгч *******аас  гаргуулж олгох нь зүйтэй байна гэж үзлээ.

Хохирогч болон хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийн  өмгөөлөгч М.Гансүхээс ...бага насны  хохирогч  *******гийн эмчилгээний зардал  84.476.958 төгрөгийг  Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд заасны дагуу Засгийн газрын нөөц сангаас  гаргуулж өгнө үү гэсэн дүгнэлт, хүсэлт гаргасныг шүүх хүлээн авах  хууль зүйн үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Учир нь Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1-д ...Гэмт хэргийн хохирогчид  нөхөн төлбөр олгох сан нь  Монгол улсын нутаг дэвсгэрт  үйлдэгдсэн, энэ хуулийн 10.3-т заасан гэмт хэргийн улмаас амь насаа алдсан этгээдийн гэр бүлийн гишүүн, хүнд гэмтэл учирсан хохирогчид нөхөн төлбөр олгох зориулалтай байна гэж хуульчлан заасан ба  энэ хуулийн 10.3-д заасан Эрүүгийн хуулийн  зүйчлэл дотор  шүүгдэгч *******ын  үйлдсэн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2-т заасан  гэмт хэргийн зүйлчлэл тусгагдаагүй буюу хамаарахгүй байх тул өмгөөлөгч М.Гансүхийн гаргасан хүсэлтийг хүлээн авч шийдвэрлэх боломжгүй байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгчид оногдуулах эрүүгийн хариуцлагын талаар:

Улсын яллагчаас... Шүүгдэгч *******ыг шүүхээс гэм буруутайд тооцсон тул  эрүүгийн хуульд заасан хариуцлага тооцох үндэслэлтэй  байна.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2 дах хэсэгт зааснаар  *******ыг  тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 8 жилийн хугацаагаар хасаж 6 жил 8 сарын хорих ял оногдуулах, ялыг нээлттэй хорих ангид эдлүүлэх, энэ өдрөөс эхлэн таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөж цагдан хорих саналыг гаргаж байна гэв.

Хохирогчийн өмгөөлөгчөөс... Эрүүгийн хариуцлагын хувьд тусгайлсан саналгүй ба улсын яллагчийн гаргаж байгаа саналыг дэмжиж байна.

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс... Шүүгдэгч ******* нь  тохиолдын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, өөрөө биедээ их хэмжээний гэмтэл авсан учир хохирол төлбөр төлөх боломжгүй байгаа ба хохирол төлөхөө илэрхийлж  байгааг болон шүүгдэгчийн биеийн байдлыг харгалзан  үзэж Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-д заасныг баримтлан ял шийтгэлийг оногдуулж өгнө үү гэв.

Хохирогч *******гаас... Гомдолтой байна. Улсын яллагчийн саналтай санал нэг байна гэв.

Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч *******оос...Бидний хувьд  гомдолтой байна, энэ хүний хариуцлагагүйгээс  болж  миний охин маш хүнд гэмтэж олон сар хоногоор  эмнэлгээр явж, бид хохирч байна. Улсын яллагчийн саналын дагуу шийдэж өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэхь хэсгийн 4.2 дах хэсэгт заасан “...Автотээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмыг зөрчсөний улмаас хоёр, түүнээс олон хүний амь нас хохироосон” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсон, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.4 дүгээр зүйлд заасан “Гэм буруугийн зарчим”-ын дагуу, шүүгдэгч *******ын гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дуусаагүй байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1-д заасны дагуу эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Шүүх Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлагын зорилго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд оршино гэж заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгын хүрээнд,

Мөн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна гэж заасан шударга ёсны зарчмыг удирдлага болголоо.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэхь хэсгийн 4.2 дах хэсэгт...Авто тээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хоёр, түүнээс олон хүний амь нас хохирсон бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг таван жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хасаж хоёр жилээс найман жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ... гэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 1 дэхь хэсэгт ...Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэмжээг хоёр жил, түүнээс дээш хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон гэмт хэргийг хүнд гэмт хэрэг гэнэ... гэж тус тус хуульчилсан ба  *******ын үйлдсэн гэмт хэрэг нь  хүнд гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байх тул хуульд заасан ял шийтгэлийг оногдуулах нь зүйтэй гэж үзэв.

Шүүх шүүгдэгч *******д эрүүгийн хариуцлагыг хүлээлгэхдээ гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, энэ гэмт хэргийн улмаас  2 хүний амь нас хохирсон, 2 настай хохирогч *******агийн биед хүнд хохирол учирсан, хохирогч *******гийн биед хүндэвтэр хохирол учирсан, хохирол, хор уршгийн шинж чанар,хохирол хор уршгийг төлж барагдуулсан эсэх, шүүгдэгчийн хувийн байдал  болон  биеийн эрүүл мэндийн байдал зэрэг эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзэв.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-т заасан тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэнийг хөнгөрүүлэх нөхцөлд тооцов.

Харин Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд  заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс гаргасан... *******д эрүүгийн хариуцлага оногдуулахдаа  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3 дахь заалтыг хэрэглэж өгнө үү гэсэн дүгнэлт, хүсэлтийг шүүх хүлээж авах  үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-д ...гэмт хэрэг үйлдсэн хүн  тухайн гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо  нөхөн төлсөн бол дээрх хуулийн заалтыг хэрэглэх боломжтой байх ба  шүүгдэгч ******* нь  гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо төлж барагдуулаагүй тул шүүгдэгчийн өмгөөлөгчийн хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүй байгааг дурьдах нь зүйтэй байна.

Шүүхээс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2 дах хэсэгт зааснаар ... шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлагыг хүлээлгэхдээ тухайлан сонгон оногдуулсан ялын төрөл, хэмжээ , гэмт хэргийн шинж чанар,хохирол, хор уршиг болон шүүгдэгчийн хувийн байдал, биеийн эрүүл мэндийн байдал  зэргийг  харгалзан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 8 жилийн хугацаагаар хасаж, 5 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 3, 4 дэх хэсэгт зааснаар  түүнд оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр шийдвэрлэх нь хуульд нийцнэ гэж үзэв.

Шүүгдэгч *******д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг энэ өдрөөс эхлэн өөрчлөж, цагдан хорих таслан сэргийлэх арга  хэмжээ авахаар  шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч ******* нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй,  битүүмжлэгдсэн болон эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болно.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсгийн 5.1, 5.2, 5.3, 5.4 дэх хэсэг, 36.1 дүгээр зүйлийн 8 дахь хэсэг, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 36.7 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 дэх хэсэг, 36.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 36.8 дугаар зүйлийн 1.4 дэх хэсэг, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч ******* овогт ******* Цэрэндуламыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэхь хэсгийн 4.2 дах хэсэгт заасан  “Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмыг зөрчсөний улмаас хоёр хүний  амь нас хохироосон, хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд  хүнд хохирол, хохирогч *******гийн эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол тус тус учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2 дах хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* Цэрэндуламыг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 8 жилийн хугацаагаар хасаж, 5 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулсугай.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 3.4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан *******ын эдлэх ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

4. Шүүгдэгч *******д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг энэ өдрөөс эхлэн өөрчилж цагдан хорьсугай.

5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч *******д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.2-т зааснаар оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 8 жилийн хугацаагаар хассан нэмэгдэл ялыг хорих ялаа эдэлж дууссаны дараа үеэс эхлэн хугацааг тоолсугай.

6. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, мөн хуулийн 505 дугаар зүйлийн 505.1-д зааснаар шүүгдэгч *******аас хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч *******од 84.476.958 төгрөгийг, хохирогч *******д эмчилгээний зардал 687.827 төгрөг, Иргэний хуулийн 510 дугаар зүйлийн 510.1-д зааснаар машины эвдрэлийн үнэ 19.975.000 төгрөгийг тус тус гаргуулж олгосугай.

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.9-д зааснаар эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд гарсан зардал 1.160.000 төгрөгийг гаргуулж  иргэний нэхэмжлэгч  *******д олгосугай.

8. Хохирогч болон хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч нар энэ гэмтлийн улмаас цаашид зайлшгүй эмчлүүлэхэд гарсан зардлаа Иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дагуу шүүхэд нэхэмжлэл гарган шийдвэрлүүлэх эрхтэй болохыг дурьдсугай.

9. Шүүгдэгч ******* нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, битүүмжлэгдсэн болон эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурьдсугай.

10. Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчин төгөлдөр болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш, эсвэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай 11.9 дүгээр зүйлд заасныг дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Сэлэнгэ аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд, давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурьдсугай.

 

 

 

 

ШҮҮГЧ                                   Ч.МӨНГӨНЦЭЦЭГ