дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн эрүүгийн шүүх хуралдааныг ерөнхий шүүгч Д.Оюунбат даргалж тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн ангийн *******5 дугаар зүйлийн *******5.******* дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******д холбогдох ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг *******06 оны  9 дүгээр сарын *******6-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд:

              Нарийн бичгийн дарга:                         *******

              Улсын яллагч:                                       *******

              Хохирогч

              төлөөлж               *******

    Шүүгдэгч:                                                  ******* оролцов.

           

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, ******* оны ******* дугаар сарын *******-ны өдөр аймгийн суманд төрсөн, настай, , боловсролтой, мэргэжилтэй, энэ т татагдах үедээ газар ажилтай байсан, ам бүл , дүүрэг ******* дугаар хороо, тоотод оршин суух, ял шийтгэлгүй,   овгийн   /РД:**************/

 ******* нь  замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчсөний улмаас бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл, , их хэмжээний  хохирол тус тус учруулсан  гэмт т холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь :

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Шүүгдэгчийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн

“Уул уурхайн хөрөнгө оруулалтын хуралд бэлтгэхээр уурхайг үзүүлэх ажилд уурхай дээр ******* цагаас өмнө очихоор яарч яваад урдаа явсан автобусыг гүйцэж түрүүлтэл өөдөөс портер маркийн автомашин гарч ирсэн тул мөргөлдөхгүйн тулд зүүн гар тийш дарсан. Машин замын хажуу руу үсэрч буух үед дугуй хагарч машин тэнцвэрээ алдаж хөрвөөж  дугуйн дээрээ боссон.  Зам нь цаад талаасаа тэгш, наад талдаа огцом хонхор учраас тэгш мэт харагдаж цагаан машин хол ирж байна гэж хараад гүйцэж түрүүлэх үйлдэл хийтэл портер тулаад гарч ирсэн юм. Машин дотор 5 хүн явсан. Би үйлдэлдээ гэмшиж байна. Хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү” гэсэн мэдүүлэг

Хэрэг гарсан үзлэгийн

Хэрэг учрал болсон гэх газар нь Улаанбаатар хотоос дүүрэг явах чиглэлд дүүргийн ******* дугаар хорооны баруун урд байрлах асфальтан замын хойд талд   улсын дугаартай тээврийн сэл ертөнцийн зүгээр баруун хойд зүгт харж зогссон байдалтай байв. Уг тээврийн слийн дээвэр орой хэсэг нь хонхойж хэвээ алдсан байдалтай урд салхины шил болон хаалганы шил хагарсан, баруун талын урд хойд дугуй хагарсан байдалтай байв. Мөн тээврийн слийн 4 хаалга, карлон гэх зүйлүүдэд зураас гарч зурагдсан, дотор талд ослын зөөлөвч дэр гарч ирсэн байдалтай байв...гэх тэмдэглэл /хх-н 6-7 дугаар хуудас/

Шүүх эмнэлгийн 05 тоот дүгнэлтэд

1. биед сээрний -р нугалмын их биеийн, мэдрэлийн нумны хугарал, сээрний /*******-р нугалмын арын холбоосын урагдал, бүсэлхий нуруунд зөөлөн эдийн няцрал, баруун хөлийн өвдөг, зүүн бугалганд цус хуралт гэмтэл тогтоогджээ.
2. Дээрх гэмтэл нь мохооо зүйлийн  ба түүнэээс дээш удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх бөгөөд тухайн гарсан гэх хугацаанд үүссэн байх боломжтой.
3. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журамын *******..-т зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.
4. Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд  нөлөөлөхгүй./хх-н 46-р тал /

          - Хохирогч мөрдөн байцаалтад өгсөн

“... Би *******06 оны дугаар сарын 0-ны өдөр өглөө 09 цагт Улаанбаатар хотоос уул уурхайн яамнаас ХК-руу албаны ажлаар улсын дугаартай авто машинаар той нийлээд тавуулаа хөдөлсөн. Ингээд явж байтал уурхайн отволын шороо харагдаж эхэлсэн. Би автомашины ийн ард сууж явсан бөгөөд миний сууж явсан машины урд Улаанбаатар, хоёрын хоорондын зорчигч тээврийн том оворын автобус явж байсан. Жолооч хазайж урд явж байсан автобусны зүүн талаар гарч автобусны орчим ирээд гэнэт зүүн гар тал руугаа жолоогоо дарж машин замын зүүн тал руу гарч онхолдсон. Тухайн үед би юу болоод байгааг ойлгоогүй. Машин буцаад дөрвөн дугуйн дээрээ зогссон ба бид машины хаалгыг онгойлгож буусан. Тэр үед миний нурууны араар өвдөөд алхаж чадахгүй сөхөрч суусан. Жолоочийн хариуцлагагүй байдлаас болж надад хохирол учирсан. Надад ээс нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Эрүүгийн хариуцлагын хувьд д гомдолгүй” гэх мэдүүлэг /хх-н *******-*******5 дугаар хуудас/  

Хохирогч   төлөөлж ******* шүүх хуралдаанд мэдүүлэхдээ:

“...Ослын улмаас манай байгууллагын  “” маркийн улсын дугаартай автомашин эвдэрч түүний засварт 8 09 800 төгрөгийн хохирол учирсан. Үүнээс 4 478 8*******0 төгрөгийг даатгалаас төлсөн. Үлдэгдэл 80 980 төгрөгийг ээс авсан ” гэв /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/

Гэрч мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн

“...Уг тээврийн сэлд той нийлээд 5 зорчигч сууж явсан бөгөөд би ийн хажуу талд сууж явсан. Ингээд дүүрэг орохын наад талд явж байгаад урд явж байсан автобусыг гүйцэд түрүүлэх гэж зүүн гар талаар нь зөрөхөд урдаас гэнэт портер маркийн автомашин гарч ирсэн. Жолооч урдаас ирж явсан тээврийн сэлтэй мөргөлдөхгүйн тулд зүүн гар тал руу жолоогоо дарж замын хажуу талын усны далангийн ховилд цохиулаад тэнцвэрээ алдаж онхолдсон. Надад гомдол, санал, нэхэмжлэх зүйлгүй” гэх мэдүүлэг /хх *******6-*******7 хуудас/ 

Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн

“... дүүрэг рүү дөхөөд явж байхад бид ын сууж явсан тээврийн слийн урд хот хоорондын том оврын автобус явж байсан. Жолооч урд явж байсан автобусыг гүйцэж түрүүлэх гэж зүүн талаар нь гараад явж байтал замын хонхорын доороос гэнэт цэнхэр өнгийн портер маркийн автомашин гарч ирсэн. Жолооч урдаас ирж явсан тээврийн сэлтэй мөргөлдөхгүйн тулд зүүн гар тал руу жолоогоо дарж замын хажуу талын усны далангийн ховилд цохиулаад тэнцвэрээ алдаж онхолдсон. Надад гомдол, санал, нэхэмжлэх зүйлгүй” гэх мэдүүлэг /хх *******8-*******9 хуудас/ 

Гэрч мөрдөн байцаалтад өгсөн

дүүргийн *******-р хорооны урд талын асьфалтан зам дээр явж байтал урд явсан автобусыг гүйцэж түрүүлэх гээд эсрэг урсгалд ороод явтал өөдөөс портер машин гарч ирсэн. Жолооч аюулгүй байдлаа хамгаалаад замын хажуу руу дарахад жалганд гуядуулаад онхолдсон. Миний хамрын дээд хэсэг шалбарсан. Өөр гэмтэлгүй тул шүүх эмнэлэгт үзүүлэхгүй Нэхэмжлэх зүйлгүй, гомдол саналгүй гэсэн мэдүүлэг /хх-9/

Зам тээврийн осол дээр тогтоосон *******06 оны дугаар сарын 0-ны өдрийн актад:

 “... ******* нь *******06 оны дугаар сарын 0-ны өдөр маркийн улсын дугаартай тээврийн сэл жолоодож явахдаа дүүргийн ******* дугаар хорооны нутаг гүүрний орчим Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн 0.6. “Гүйцэж түрүүлэхийг хориглох тохиолдолд: е/ эсрэг урсгал сөрөхөөр бол замын өгсүүр хэсгийн төгсгөл буюу үзэгдэлт хязгаарлагдмал хэсэгт” гэсэн заалтыг зөрчиж зам тээврийн осол гаргасан” гэжээ...” /хх-ийн -******* дугаар хуудас/

 “” хөрөнгийн үнэлгээний компаниас “” маркийн улсын дугаартай авто тээврийн слийн эвдрэл, хохирлыг нийт 8 09 800 төгрөгөөр үнэлсэн үнэлгээ /хх-н 49 дүгээр хуудас/

нь урьд ял шийтгэгдээгүй  тухай урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас зэрэг болно.

 

       Шүүхээс хэргийн талаар тогтоосон байдал болон тэдгээрт өгсөн дүгнэлтийн талаар:

                      ******* нь  *******06 оны 8 дугаар сарын -ны өдөр Улаанбаатар хотоос т ирэхээр дүүргийн ******* дугаар хорооны нутаг гүүрний орчимд хатуу хучилттай зам дээр эзэмшлийн “” маркийн улсын дугаартай тээврийн сэл жолоодож явахдаа Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 0 дугаар зүйлийн 0.6 дахь хэсгийн е заалтын “Эсрэг урсгалыг сөрөхөөр бол замын өгсүүр хэсгийн төгсгөл буюу үзэгдэлт хязгаарлагдмал хэсэгт гүйцэж түрүүлэхийг хориглоно” гэснийг зөрчиж зорчигч тээврийн автобусыг гүйцэж түрүүлэх үедээ өмнөөс ирж байсан тээврийн сэлд зам тавихаар зүүн гар тал руу дарснаас замын хажуу руу онхолдож өөрийн тээврийн сэлд зорчиж явсан бие махбодид сээрний -р нугалмын их биеийн, мэдрэлийн нумны хугарал, сээрний /*******-р нугалмын арын холбоосын урагдал, бүсэлхий нуруунд зөөлөн эдийн няцрал, баруун хөлийн өвдөг, зүүн бугалганд цус хуралт гэмтэл, 8 09 800 төгрөгийн  хохирол тус тус учруулсан нь “тээврийн слийн дээвэр хэсэг нь хонхойж хэвээ алдсан, урд салхины шил, хаалганы шил, баруун талын урд хойд дугуй хагарсан, 4 хаалга, карлон зурагдсан, машин дотор ослын дэр задарсан байдалтай автомашин асфальтан замын хойд талд зогссон байсан” тухай гарсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, хохирогч Б., иргэний нэхэмжлэгч , гэрч , ын “зорчигч тээврийн том оврын автобусыг гүйцэж түрүүлэхээр эсрэг ургалд орж автобусны орчим иртэл урдаас портер машин гарч ирсэн тул жолоогоо зүүн гар тал руу дарахад замын ховилд цохигдож онхолдсон. Машин буцаад дөрвөн дугуйн дээрээ зогссон” тухай мэдүүлгүүд, шинжээч эмчийн дүгнэлт, шүүгдэгчийн гэм буруугаа хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг, зам тээврийн осолд тогтоосон акт  зэрэг  нотлох баримтуудаар хөдөлбөргүй тогтоогдож байна.

        ******* нь согтууруулах ундааны зүйл лээгүй байсан нь драйгерын заалт нойл /0.00/ зааж байгааг харуулж бэхжүүлсэн гэрэл зургаар /хх-/ тогтоогдсон.

            Жолооч нь урдаа явсан тээврийн слийг гүйцэж түрүүлэхээр эсрэг урсгал сөрөх үйлдэлдээ хайхрамжгүй хэлбэрээр болгоомжгүй хандсан байна.

автомашинд учирсан 8 09 800 төгрөгийн хохирол нь Эрүүгийн хуулийн *******9 дүгээр зүйлийн *******9. дэх хэсэгт зааснаар их хэмжээний хохиролд,  хохирогч бие махбодид учирсан гэмтэл нь шинжээч эмчийн дүгнэснээр хүндэвтэр зэргийн гэмтэлд тус тус хамаарагдаж байна.

            Иймд ийг Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн ангийн *******5 дугаар зүйлийн *******5.******* дахь хэсэгт заасан хөдөлгөөний аюулгүй байдлын хууль тогтоомж зөрчсөний улмаас бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулсан, бусдын эд хөрөнгөд их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт үйлдсэн гэм буруутайд тооцож Эрүүгийн хуулийн тухайн зүйл хэсэгт заасан ялыг оногдуулах үндэслэлтэй гэж дүгнэв.

            Шүүгдэгч нь анх удаа хүндэвтэр гэмт хэргийг үйлдсэн, хохирлыг нөхөн төлсөн, үйлдсэн гэмт тээ чин санаанаасаа гэмшсэн зэрэг нь Эрүүгийн хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.., 55.., 55..9 дэх заалтуудад заасан ялыг хөнгөрүүлэх нөхцөл мөн. Ялыг сонгохдоо шүүгдэгчийн хувийн байдал болон ял хөнгөрүүлэх нөхцлүүдийг харгалзав. Тээврийн сэл жолоодох эрх хасах нэмэгдэл ялыг хуульд зааснаар зайлшгүй оногдуулна.

            Хохирогч нь “шүүгдэгч д гомдолгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй” гэж бичгээр тайлбар ирүүлсэн ба хохирогч , төлөөлж ******* “4 478 8*******0 төгрөгийг даатгалаас, үлдэгдэл 80 980 төгрөгийг ээс тус тус авч хохиролгүй болсон” гэж мэдүүлсэн,      шинжээч эмчийн дүгнэлтээр  бие махбодид нь хөнгөн зэргийн гэмтэл учирсан , нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэж мэдүүлсэн зэргийг үндэслэн шүүгдэгч нь ослын улмаас учирсан хохирлыг бүрэн төлсөн гэж үзнэ.  ******* нь энэ т цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ т хураагдсан эд мөрийн баримтгүй, байцаан шийтгэх ажиллагааны зардал тодорхойлогдож ирээгүй зэргийг дурдах нь зүйтэй.

          

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн  *******8 дугаар зүйл,  *******90 дүгээр зүйлийн *******90. дахь хэсэг, *******94-*******98 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч овгийн ийг тээврийн слийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж зөрчсөний улмаас бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл учруулсан, бусдын эд хөрөнгөд их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн ангийн *******5 дугаар зүйлийн *******5.******* дахь хэсэгт зааснаар овгийн ийг тээврийн сэл жолоодох эрхийг  хоёр /*******/ жилийн хугацаагаар хасч нэг // жил  зургаан /6/   сарын хугацаагаар  хорих ялаар шийтгэсүгэй.
3.  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5******* дугаар зүйлийн 5*******.5 дахь хэсэгт зааснаар *******ийн эдлэх ялыг жирийн дэглэмтэй чүүдийн хорих ангид эдлүүлсүгэй.
4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6 дүгээр зүйлийн 6. дэх хэсэгт зааснаар  *******д оногдуулсан нэг жил зургаан сарын хорих ялыг тэнсэж нэг жил зургаан сарын хугацаагаар хянан харгалзсугай
5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6 дүгээр зүйлийн 6.4 дэх хэсэгт зааснаар ялтан *******д хяналт тавихыг Цагдаагийн байгууллагад даалгасугай.
6. *******д оногдуулсан тээврийн сэл жолоодох эрх хассан нэмэгдэл ялыг гүйцэтгүүлэхээр 977 дугаартай жолооны үнэмлэхийг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд шилжүүлсүгэй.
7. Эрүүгийн хуулийн 48 дугаар зүйлийн 48.******* дахь хэсэгт зааснаар  *******д оногдуулсан тээврийн сэл жолоодох эрх хассан нэмэгдэл ялын хугацааг шүүхийн шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсон үеэс эхлэн тоолсугай.
8. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *******д урьд авсан гадагш явж болохгүй тухай баталгаа гаргуулах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
9. Хохирогч төлөөлж *******   хохирол бүрэн төлөгдсөн нэхэмжлэх зүйлгүй, хохирогч Б. нэхэмжлэх зүйлгүй гэснийг тус тус дурдсугай.
10. Энэ т хураагдсан эд мөрийн баримтгүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, байцаан шийтгэх ажиллагааны зардал тодорхойлогдож ирээгүй зэргийг тус тус мэдэгдсүгэй.
11. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0., дүгээр зүйлийн . дэх хэсэгт тус тус зааснаар тогтоолыг ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч эс зөвшөөрвөл түүнийг гардуулснаас хойш хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.
12. Тогтоолд давж заалдах гомдол гаргах болон эсэргүүцэл бичигдвэл биелэлтийг түдгэлзүүлж *******д авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                                Д.ОЮУНБАТ.