МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

                                                                       

  Дорноговь аймаг дахь Сум дундын эрүүг ийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Одбаяр даргалж,

  Нарийн бичгийн дарга Ж.Одтуяа,

Улсын яллагч Б.Ариунтөр,

Хохирогч Б.Насанбуян, С.Шуранчимэг,

Насанд хүрээгүй гэрч А.М, түүний хууль ёсны төлөөлөгч Б.Эрдэнэтуяа
           Насанд хүрээгүй гэрч Б.Б, түүний хууль ёсны төлөөлөгч Д.Эрдэнэцэцэг,

Шүүгдэгч Д.А, түүний өмгөөлөгч М.Эрдэнэчимэг,

Өсвөр насны шүүгдэгч М.С, түүний хууль ёсны төлөөлөгч Л.Мөнхтуяа, Өсвөр насны шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Т.Урангоо нарыг оролцуулан шүүхийн танхимд хаалттай хийсэн хуралдаанаар

          Дорноговь аймгийн Прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д.А, М.С нарт холбогдох эрүүгийн 2219000000354 дугаартай хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Биеийн байцаалт: Д.А, М.С

Холбогдсон хэргийн талаар: Шүүгдэгч Д.А нь 2022 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдрийн 17 цагийн орчимд Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар баг Саруул цонхны 5 тоотод гэр бүлийн хамаарал бүхий хүн болох хамтран амьдрагч С.Шуранчимэгтэй хардалтын улмаас маргалдан түүний биед халдаж эрүүл мэндэд нь “...духны шарх, зүүн нүдний дээд доод зовхины цус хуралт...” бүхий хөнгөн хохирлыг гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж учруулсан,

мөн өсвөр насны яллагдагч М.Сыг 2022 оны 10 дугаар сарын 31-нээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 02ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 3 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн “Говь Мэжик” 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 2.283.360 төгрөгийн хохирол учруулж хулгайлах гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан, хулгайлах гэмт хэрэг үйлдэхэд зориуд хүргэсэн,

өсвөр насны яллагдагч М.С нь 2022 оны 10 дугаар сарын 31-нээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 02ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 3 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн “Говь Мэжик” 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 2.283.360 төгрөгийн хохирол учруулсан,

мөн 2022 оны 09 дүгээр сарын сүүлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байх “Арвай” гэх нэртэй хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 83.300 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байх “Гүнж” гэх нэртэй дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 838.500 төгрөгийн хохирол учруулж хулгайлах гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/  

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараахь нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

-Шүүгдэгч Д.Аын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...2022 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр эхнэртэйгээ гэр бүлийн маргаан үүсгэсэн. Эхнэрээсээ уучлалт гуйж байна. Эхнэр маань 7 сарын хугацаанд 7 хоног бүр эргэдэг байсанд баярлаж байна. Эхнэрээ дахин дахин уучлалт гуй байна. Эхнэрийнхээ биед гэмтэл учруулсан нь миний буруу, би энэ үйлдэлдээ маш их гэмшиж байна. 2022 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрөөс 11 дүгээр сарын 01-ний шөнө Одон гэх хүний эзэмшлийн дэлгүүрт 3 удаагийн үйлдлээр насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг удаа татаж гэмт хэрэгт оруулсан. М, С нар 2022 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрөөс 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө манайд ирсэн. Насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг гэмт хэрэгт оруулсан нь миний буруутай үйлдэл. Би үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байгаа. Сыг 2022 оны 09 дүгээр сарын дундуур манай таньдаг дүү Төгөлдөртэй ирж 00-ын нүх ухаж байсан. Тэгээд таньдаг болсон. Манайд 10 дугаар сарын дундуур үед ирж архи, дарс уудаг байсан. Гэр хүйтэн гэхээр нь манайд байж бай гэж хэлсэн. Хохиролд 570,000 төгрөгийг төлж барагдуулсан. Манай эхнэр 7 сарын хугацаанд 7 хоног болгон ирж эргэдэг байсанд маш их баярлаж байна. Намайг уучлаарай. Эхнэрийнхээ биед халдаж гэмтэл учруулснаа хүлээн зөвшөөрч байна. 2022 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр надад жирэмсэн болсон гэдгээ хэлсэн. Би маш их баярласан боловч эхнэр маань хүүхдээ авхуулна гэж хэлснээс болж маргаан үүссэн. Миний буруу. Эхнэр бид 2 дундаасаа 1 хүүхэдтэй. Хулгайн хэрэгт зааж зөвлөсөн 1 үйлдэл байгаа. 2022 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрөөс 11 дүгээр сарын 01-нийг шилжих шөнийн үйлдэл байгаа. С өмнө нь хулгай хийж байсан гэж ярьж байсан. Тэгээд 10 дугаар сарын 31-ний өдөр дэлгүүр орлоо юу захих вэ гэж асуухаар нь би юм захисан нь үнэн. Тухайн үед хэдэн уут юм авч ирснийг санахгүй байна. Би 1 кг будаа 2 ширхэг, 1 кг гурил 2 ширхэг, өөр юу байсныг нь санахгүй байна. Тухайн үед буцаагаад өгсөн. Хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна, хийсэн хэрэгтээ маш их гэмшиж байна. Ял шийтгэлийг хөнгөн шийдвэрлэж өгнө үү...” гэсэн мэдүүлэг,

-Өсвөр насны шүүгдэгч М.Сын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...5 удаагийн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна. Арвай нэртэй дэлгүүрт М, Б, бид гурав очсон. Одонгийн эзэмшлийн Говь межик нэрийн дэлгүүрт Б, М бид 3 орсон. 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр Гүнж нэртэй дэлгүүрт Б, М бид 3 орсон. Хамгийн эхний үйлдэл дээр А ах байсан. А ах утсаар залгаж асуусан, зааварчилсан. Учирсан хохирлыг төлж барагдуулна. Хийсэн хэрэгтээ маш их гэмшиж байна. Хохирол төлбөрийг аль болох хурдан төлнө...” гэсэн мэдүүлэг,

-Хохирогч Б.Насанбуянгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өглөө дэлгүүрээ нээхэд хулгай орсон байсан. Энэ хүүхдүүд хулгай хийхээсээ манай дэлгүүрээр орж, гараад эгчээ цэнэглэгч байна уу түр хэрэглүүлээч, гоймон дэвтээгээд өгөөч гэдэг байсан. Би өөрийн хүүхдүүд шигээ сэтгэлээсээ хандаж байсан. Ийм муухай үйлдэл хийгээд, ийм санаа өвөртөлж явж байсан маш их гомдолтой байна. Өнөөдрийг хүртэл миний сэтгэл санаа тогтворгүй, тайван бус байгаа. Тэр явдлаас хойш нойр дутуу, сэтгэл санааны хямралтай байгаа. Энэ хүүхдүүдийг эцэг эхээс надтай холбоо бариагүй. Үр хүүхдээ буруу зүйл хийсэн байхад гэмшиж уучлалт гуйсан зүйл байхгүй байгаа. Би өөрөө 4 хүүхэдтэй хүний хувьд гомдож байна. Баяржавхлан гэх хүүхэд манай дэлгүүр бүр их орж, гардаг байсан. Хуулийн дагуу ямар арга хэмжээ авах ёстой байдаг юм. Тэр хариуцлагыг нь авч өгнө үү. Би тухайн үед дэлгүүрээ нээгээд цагдаагийн байгууллагад дуудлага өгч, үнэлгээний байгууллагаар үнэлгээ хийлгэсэн. Үнэлгээний дагуу хохирол төлбөрөө нэхэмжилж байна. Б гэх хүүхдийн ээжээс 279,500 төгрөг өгсөн. Үнэлгээний 50,000 төгрөг, шил солиулсны 50,000 төгрөгийг нэхэмжилж байгаа...” гэсэн мэдүүлэг,

-Хохирогч С.Шуранчимэгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...Энэ хүүхдүүд манайд 1 удаа ирсэн байсан. Д.А бид хоёр хүүхдээ авхуулахаас болоод маргалдаж, үүнээс болоод надад гэмтэл учруулсан. Надад одоо гомдол санал, нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Атай 2019 оноос эхэлж амьдарч байгаа...” гэсэн мэдүүлэг,

-Насанд хүрээгүй гэрч А.Мгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...Анх намайг хөдөөнөөс орж ирэхэд Сүхээ мотоциклтой ирж намайг авсан. Тэгээд Баяраа ахынд очсон. Орой нь Зургаан баатрын дэлгүүрт очсон. Дараа нь Бг очиж авсан. Тэгээд дэлгүүр рүү орчихоод дараа нь Баяраагийнд очсон. Баяраагийнхаас гараад Сүхээгийн хуучин хашааны граж руу үүрээр очсон. Тэрнээс цааш санахгүй байна. Одонгийн эзэмшлийн дэлгүүр 3 удаагийн үйлдлээр орж хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн. Хулгай хийсний дараа А ахынд очсон. Гүнж гэх нэртэй дэлгүүрт орж хулгайлах гэмт хэрэг хийх үед хамт байсан...” гэсэн мэдүүлэг,

-Насанд хүрээгүй гэрч Б.Бгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...Хулгайлах санааг бид 3 ярьж байгаад гаргасан. Хулгайлсан эд зүйлээ хувааж авдаг байсан. Би гэртээ байж байгаад Баяраа ахынд очсон. Бид 3 гарч яваад Зургаан баатрын гэрэл унтрахаар нь дэлгүүр явсан. Нийт 5 удаагийн үйлдлээр хулгайн хэрэгт оролцсон. Шар өнгөтэй ТҮЦ-д 1 удаа, Зургаан баатрын арын дэлгүүрт 3 удаа, Подвалд байдаг дэлгүүрт 1 удаа орсон...” гэсэн мэдүүлэг,

-Иргэний хариуцагч Б.Эрдэнэтуяагийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...Хамгийн сүүлд Гүнж нэртэй дэлгүүрт ороход нь мэдсэн. Цагдаагийн байгууллагаас дуудаад бид 3 очсон. Офицерын 80 айлын подвалд авсан эд зүйлээ тавьсан байна гэж хэлсэн. Тэгээд цагдаагийн албан хаагч нараас асуухад Аын гэрт очдог сураг гарсан. Бид нар Аынд очиход эхнэртэйгээ нийлж бид нарыг хөөгөөд байсан. Бид нар хулгай хийлгээгүй гээд байсан. Хүүхдүүдээсээ юу, юу авсан юм гэж асуухад манай хүүхдүүд хэлээгүй. Тэгээд архи, пиво, дарс авч очсон байсныг А хүүхдүүдэд маань өгсөн байсан. Хүүхдүүд хулгай хийж чадаж байгаа юм чинь пиво ууж чадна гэж хэлээд уулгасан байсан. Би очоод та нар хүүхдүүдээр хулгай хийлгээд байхдаа яадаг юм гэхэд Аын эхнэр нь манайх идэх юмаар дутаагүй байна, гээд хүүхдүүдийн хулгай хийж ирсэн юмыг шургуулганаас гаргаж ирж байсан. Архи, пиво, тамхи, идэж уусан юм нь гарч ирээгүй. А хүүхдүүдийг уруу татаж хулгай хийлгэсэн байж яагаад бага мөнгө төлдөг юм. Хохирол төлбөрийг яагаад хувааж төлж болохгүй бага төлөөд байгаа юм. Насанд хүрсэн хүн байж бага насны хүүхдүүд уруу татаж хулгай хийлгэсэн хүн. Хохирол төлбөрийг тэнцүү хуваамаар байна...” гэсэн мэдүүлэг,

-Иргэний хариуцагч Д.Эрдэнэцэцэгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...Д.Аыг манай нөхөр бид хоёр танина. Манай хүүхэд гэдгийг мэдсээр байж бид хоёрт хулгай хийж байгаа талаар нь хэлээгүйд уруу татаж, хулгай хийлгэсэнд гомдолтой байна. 5 үйлдэлтэй хулгайн гэмт хэрэг хийснийг нь мэдэж байгаа. Хохирол төлбөрөө төлж барагдуулсан байгаа. Бүх дэлгүүрийн өрийг төлж барагдуулсан, баримтаа өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг,

          -Хохирогч Г.Одонгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өглөө дэлгүүрээ нээгээд орсон бөгөөд гаднаас хүн орж ирээд "Энд өндөг, гурил хагалаад асгачихсан байна" гэж хэлэхээр нь очоод үзэхэд шалаар гурил, өндөг зэрэг эд зүйлс асгарсан байсан. Би тухайн үедээ ойчоод асгарч гэж бодоод байж байтал манай дэлгүүрийн хойд цонх онгорхой, түгжээ нь эвдэрчихсэн байдалтай байсан... Тэгээд тогоо асаагаад манай дэлгүүрт хулгай орсон байна гэж мэдсэн. Тэгээд алдсан зүйлээ бүртгэж үзэхэд эд зүйлс алдагдсан байсан...Манайх хяналтын камертай бөгөөд хулгай хийх үедээ тогийг нь унтраасан байсан...Хохирлын үнэлгээ хийлгэсэн тэрний 90.000 төгрөгийг бас төлж барагдуулмаар байна... 1кг будаа 2 уутыг, 1 кг гурил 3 уутыг буцаан авсан ... 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өдөр 23 цагийн орчимд дэлгүүрээ хаагаад гэр лүүгээ явсан. Өглөө буцаад 09 цагийн орчимд ирэхэд дэлгүүрийн хойд цонхоор хулгай орсон байдалтай дэлгүүрийн бараанаас алга болсон байсан. Мөн ирэхэд тог байхгүй байсан. Тэгээд цахилгаан түгээх газар руу залгаж асуухад танай тог зүгээр байна гэж байсан... Өмнө нь 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-ны өглөө намайг ирэхэд хойд цонх бас онгорхой дэлгүүрийн бараа дутсан байсан...Би 16-17 орчим насны 5 эрэгтэй, 1 эмэгтэй хүүхдийг сэжиглэж байна ...2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өглөө дэлгүүрээ нээх гээд ороход дэлгүүрийн зүүн талын цонхны төмөр хаалгыг хөшсөн цонх нь онгорхой байдалтай байсан. Дэлгүүрийн хяналтын камер шүүж үзэхэд дэлгүүрийн тогийг салгаж орсон мөн камерт дүрс бичлэг бичигдээгүй байсан. Дэлгүүр доторх бараануудаас дутсан мөн бэлэн мөнгөний машины түгжээг эвдсэн дотор нь байсан бэлэн мөнгө байхгүй, газар хүүхдийн сок хагарсан байдалтай байсан...” гэсэн мэдүүлэг /1хх 8-9, 11, 211-212, 2хх 39 ху/,

           -Хохирогч Б.Насанбуянгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би 2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 07 цаг 40 минутад хүүхдээ сургуульд нь хүргэж өгөхдөө дэлгүүрийн цонх нээлттэй байхыг харсан. Тэгээд хүүхдүүдээ сургуульд нь хүргэж өгчхөөд 08 цагийн үед дэлгүүрийг гаднаас нь харахад цонхны порчикны шил хагарсан цонхны хамгаалалтын төмрийн баруун дээд талыг суга татчихсан байсан. Тэгээд би шууд дэлгүүр рүүгээ орсон. Би дэлгүүртээ ороод цонхны тэр хавиар очиж харахад цонхны порчикны шил хагарсан, дэлгүүрийн гадна болон дотор хэсгүүдэд бутарсан байсан. Тэгээд дэлгүүрийнхээ бараанаас хамгийн түрүүнд мөнгөний саваа харахад 500, 1000 төгрөгүүд нь алга болсон байсан. Ойролцоогоор 25.000 төгрөг байсан. Тэгээд би дараа нь Реликс нэртэй электрон тамхиа харахад бүх электрон тамхи байхгүй болсон байсан. Тэгээд өөр бараа алдагдсан эсэхийг харахад кастер гэх нэртэй тамхи, Блэйкадэвил, ченж нэртэй тамхинууд алдагдсан байсан. Өөр тавиур дээгүүр алдагдсан зүйл байгаа эсэхийг харахад шоколаднуудаас Блок нэртэй шоколад болон максфан нэртэй шоколад алдагдсан байсан. Хөргүүр рүү харахад 1 кг орчим зайдас байхгүй байсан тэгээд зарим том ундаанууд бас байхгүй байсан...Рэликс электрон тамхины 9 ширхэг подыг буцааж авсан тухайн подны 1 ширхгийн үнэ 15.000 төгрөг бөгөөд 135.000 төгрөгийн хохирлоо төлж барагдуулсан. Үлдэгдэл хохирол дээр үнэлгээ хийлгэсэн 50.000 төгрөг, шил хагалсны засвар 50.000 төгрөгийн хохирлоо нэхэмжилж байна...” гэсэн мэдүүлэг /1хх 91, 94 ху/,

           -Хохирогч Б.Галсангийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар баг Алтанжолоогийн 6-606 тоот хаягт Арвай гэх нэртэй хүнсний дэлгүүр ажиллуулдаг бөгөөд 2022 оны 09 дүгээр сарын сүүл үеэр манай дэлгүүрийн урд байдаг ганц цонхыг түлхээд хулгай орсон байсан... Манай дэлгүүрээс 4 хайрцаг Change Esse, 2 ширхэг нарийн хиам /Сайншандын/, Хулстай Esse 4 хайрцаг, Хар Esse 2 хайрцаг, Парламент 1 хайрцаг, Маоам гэх нэртэй 5000 төгрөгөөр зардаг чихэр 1 уут, Түмний кола 1 ширхэг, 6500 төгрөгөөр зарагддаг Пабрика гэх чипс 1 уут, 6000 төгрөгөөр зарагддаг Maxfun гэх шоколад 1 ширхэг, 1500 төгрөгөөр зарагддаг 2 боодолтой бохь, 1500 төгрөгөөр зарагддаг 4 ширхэг зайрмаг зэрэг эд зүйл алдсан … Би хохирлоо барагдуулмаар байна...” гэсэн мэдүүлэг /2хх 111-112, 114 ху/,

           -Хохирогч С.Шуранчимэгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2022 оны 12 дугаар сарын 05-нд 19 цагийн орчмоос хойш миний хамтран амьдрагч Д.А нь надад ямар ч шалтгаангүйгээр уурлаад байсан. Тэгээд орой намайг элдэв үгээр доромжилж уурлаад байсан. Тэгж байгаад орой 23 цагийн орчимд унтсан. Тэгээд 12 дугаар сарын 06-ны өглөө сэрээд бас дахиад уурлаад байсан хий хоосон хардаад би одоо шоронд 3 жил яваад өгнө тэр нь тодорхой чи намайг хүлээхгүй би чам шиг юманд хүүхдээ үлдээхгүй гээд уурлаад хэрүүл хийгээд байсан. 11 цагийн орчимд манай аавын ээж болон миний эмээ Банзрагч нь хөдөөгөөс ирсэн байсан. Тэгээд эгч Лхагвасүрэнтэй хамт явж байсан. Тэгээд би уулзаад тэр хоёрын хамт Лхагвасүрэн эгчийн гэр рүү хамт явсан. Өдөр 16 цагийн орчимд буцаад гэртээ ирсэн ба Ат би хүүхдээ аваад Лхагвасүрэн эгчийнд очиж хононо гэсэн чинь А уурлаад янз бүрийн юм асуугаад байсан. Тэгээд хажуу талын айл болох Дариймаа гэх эмээ амьдардаг ба тэднийд Лхагвасүрэн эгч бид хоёр юм ярих гээд орсон. Тэгсэн чинь А араас орж намайг өөр рүү нь муухай харлаа гээд миний нүүр хэсэг рүү хоёр гурван удаа гараараа цохисон дахиад хөл рүү хоёр гурав удаа өшиглөсөн. Тэгсэн чинь миний толгойноос цус гараад байсан...” гэсэн мэдүүлэг /2хх 206-207, 233 ху/,

           -Гэрч Т.Лхагвасүрэнгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би 2022 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдрийн 10 цагийн орчимд Мөнхдүүрэн зах дээр өөрийн ээж Банзрагчтай явж байхад дүү Шуранчимэг, хамтран амьдрагч Аын нар бид хоёртой таараад юм ярьж байгаад ээж бид хоёр гэр лүүгээ явах гэтэл Шуранчимэг би та хоёртой хамт явъя гэхээр нь дагуулаад явтал А нь дагаад байхаар нь бид хоёр хоёуланг нь дагуулаад гэртээ такситай ирсэн. 12 цагийн орчимд бид хэд манайд ирсэн. Тэндээ байж байхад А нь Шуранчимэгийг гэр лүүгээ явъя гэхэд Шуранчимэг нь явахгүй энд үлдэнэ гэсэн. Тэгсэн чинь А нь өөрөө яваад өгсөн. Тэгэхээр нь би яасан юм гээд асуухад Шуранчимэг нь А намайг шоглоод хэрүүл хийгээд ажилд явуулахгүй байна, бас утас нуучихсан одоо болтол өгөхгүй байгаа гэж хэлсэн. Тэгээд манайд Шуранчимэг 17 цаг хүртэл байж байгаад би хүүхдээ 2 дугаар сургуулиас явж авахаар гэрээс гарах гэтэл Шуранчимэг нь би тантай хамт явъя тэгээд охиноо авчхаад өнөөдөр танайд унтъя гэсэн. Тэгэхээр нь би заа гээд гарсан чинь А нь миний утас руу залгаад би такситай очиж байна гэсэн. Бид хоёр шороон зам дээр явж байхад өөдөөс такситай ирсэн. Бид хэд шууд Шуранчимэгийнх рүү явсан. Яагаад гэвэл 17 цаг 30 минут буюу хичээл тарах цаг болоогүй байхаар нь Шуранчимэгийн гэрт ирээд цаг хүлээж байя гээд ирсэн чинь Аын ээж нь Сондор охиныг хараад байж байсан ба Шуранчимэг нь 17 цаг 30 минут болтол би охиноо хувцаслаж байя тэгээд та хүүхдээ авчих хамт явъя гэсэн юм. А Шуранчимэгийг гэртээ хонохгүй надтай хамт явлаа гэж уурлаад байсан. Тэр үед нь би нойл орчхоод хажуу талын таньдаг эмээ Дариймаагийнд орж ирсэн чинь араас Шуранчимэг нь орж ирээд сууж байтал А араас нь орж ирээд чи миний өөдөөс муухай харлаа гээд А нь Шуранчимэгийн хацар хэсэг рүү нь 2-3 удаа алгадсан бас зүүн талын гуя хэсэг болон шилбэ хэсэг рүү нь өшиглөөд байсан. Тэгсэн чинь Шуранчимэгийн нүүр хэсгээс нь цус гараад эхэлсэн. Тэгэхээр нь би айгаад хажуу айлын эгчээс цагдаагийн дугаар аваад залгаж дуудлага өгсөн. Тэгсэн чинь А нь зодчихоод гараад яваад өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг /2хх 214 ху/,

           -Насанд хүрээгүй гэрч Б.Бгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: Би хамгийн анх С гэдэг 14 настай хүүхдийн хамтаар 2022 оны 09 дүгээр сарын сүүлээр офицерийн Алтанжолоогын тэнд байдаг Шар түцнээс хулгай хийж амттай идэж уух юм авсан /1чипс, 4 зайрмаг, резинэн чихэрнүүд, шоколад, кока кола тумний ундаа, хоёр хиам, 4 ченж эссэ тамхи/ Оройн 00 цагаас 01 цагийн орчимд цонхных нь түгжээг мулталж С түрүүлж орж тэгээд би ороод Жавхаа араас нь орж хулгай хийсэн. Дараагаар нь би 2022 оны 10 дугаар сарын дундуур манай сургуульд сурдаг С /14 настай/ болон Жавхаа /12 настай/ гэх хүүхдүүдийн хамтаар Сайншанд сумын 1 дугээр баг Зургаан баатарын ард талд байдаг 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрийн цонхных нь түгжээг шөнө 00 цагаас 01 цагийн хооронд эвдэж /2 йогурт, уутай тараг 1 ширхэг, 2 ширхэг 2 литрийн бариултай ургамлын тос, 1 хилийн гурил З-ийг авсан, савтай жижиг усний шампун, түүхий тахианы гуя 7 ширхэгийг авсан, том лаяс нэртэй чипс 1, лаазтай ундаа 7 ширхэгийг авсан, жижиг ууттай резинэн чихэр 1-ийг авсан, түүхий бүрмэл ууттай тахиа 1-ийг авсан, том тумний кока кола 1 ийг авсан, 1.5л 2 ширхэг гоё нэртэй ундаа авсан, вэст нэртэй тамхи 9 хайрцагийг авсан, Болор гэх нэртэй архи 1 шилийг авсан, 1 шилтэй дарс, 1 том савтай пиво авсан, зүрхэн хэлбэртэй том савтай зайрмаг 1 ийг авсан, магнус гэх нэртэй ууттай зайрмаг 2-ийг авсан. мэнтос бохь авсан, еер 1 боодол бохь авсан, 1 боодол ногоон ууттай гаатай чихэр авсан, асаадаг гал 4 ширхэгийг авсан, хилийн чихэр 2 ууттайг авсан. Савтай бэлэн гоймон 2 ийг авсан, блок нэртэй шоколад 1-ийг авсан, мэрси гэх нэртэй шоколад 1-ийг авсан, гэр гэх нэртэй савтай тараг 1-ийг авсан, 2 утас хиам,5 хил будаа 1-ийг авсан/ хулгайлсан. Дараа нь ахиад С Жавхаа нарын хамтаар Зургаан баатарын ард талд байдаг 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрээс 2 хоногийн дараагаар шөнө 00 цагийн орчимд цонхоор нь орж Том чипс 1 уут авсан, лаазтай ундаа авсан, резинэн чихэр 1 уутийг авсан, бэлэн гоймон 2 савтайг авсан, 1 том 2литрийн савалгаатай кока кола авсан. 1 том фрутта гэх нэртэй савтай жүүс авсан, том савтай зайрмаг 1 ийг авсан, 2 хиам авсан, 1 хайрцаг ченж эссэ тамхи авсан, дабл эс гэх нэртэй тамхи 2 хайрцагийг авсан, мэнтос гэх нэртэй ууттай чихэр 2 ийг авсан, 2 асаадаг гал авсан, Гоё гэх нэртэй жүүс том савалгаатайг 1 ийг авсан,/ хулгайсан. Дараа нь ахиад С болон Жавхаа нарын хамтаар Зургаанбаатарын ард талд байдаг дэлгүүр лүү сүүлд хулгай хийснээс 3 хоногийн дараа бас шөнийн 00 цагийн орчимд /2 утас хиам авсан, 1 том савтай кока кола ундаа, том ууттай чипс 1-ийг авсан, алпенголд гэх нэртэй шоколад 1-ийг авсан, шагшуурга 3 ууттайг авсан, вэст гэх нэртэй тамхи 3 хайрцагийг авсан, лаазтай ундаа 5-ийг авсан,/ хулгайлсан. Дараа нь би С болон Жавхаагийн хамтаар офицерийн орцонд байдаг дэлгүүрээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 04-05 ны үед шөнийн 01 цагаас 02 цагийн орчимд цонхыг нь эвдэж С бид хоёр орж /2 напилон, 5 ширхэг соролттой вэп электрон тамхи авсан, 2 шингэн ордог вели электрон тамхи авсан, 10 ширхэг под буюу электрон тамхины шингэнг авсан, Гоё нэртэй том савтай жүүс 2-ийг авсан, 1 макспан шоколад авсан, 1 том ууттай чипс авсан, 1 бөөрөнхий савтай бохь авсан, 1 хиам авсан, лаазтай ундаа 4-ийг авсан. Вэнус нэртэй зайрмаг 6-г авсан, 4 мэнтос гэх ууттай чихэр авсан, 1 моам гэх ууттай чихэр, блакдэвил гэх нэртэй тамхи 4 хайрцагийг авсан, 1 хайрцаг кастер гэх нэртэй тамхи авсан, 2 асаадаг гал авсан. С анх надад хоёулаа шар дэлгүүрлүү орж амттай юм авий гэж хэлсэн. Тэгээд бид хоёр цонхыг нь эвдэж түгжээг нь мулталж орж хулгай хийсэн. С нь над руу залгаад надад гоё санаа байна. Зургаан баатарын ард талд дэлгүүр байгаа ийшээ орж амттай юм авъя гэж хэлсэн. Тэгээд би яах юм бэ гэсэн чинь С надад хэлэхдээ чамд л ашигтай гэхээр нь би заза гээд С уулзахад Жавхаа гэх манай сургуулийн хүүхэд хамт явж байсан. Тэгээд бид цонхыг нь эвдэж хулгай хийсэн. Тэрнээс хойш хамтдаа явж дэлгүүрээс амттай юм хулгайлдаг болсон. С л санаачилаад намайг уруу татсан. Тэрнээс биш би дэлгүүрээс хулгай хийж амттай юм авах санаа бодол байгаагүй. Эхлээд Шар дэлгүүрээс амттай юм хулгайлаад идэхэд гоё байсан. Тэгээд С ахиад хамт дэлгүүрээс амттай юм хулгайлж авъя гэхээр нь би зөвшөөрсөн. С Жавхаа бид гурав шар дэлгүүрээс хулгайлсан юмсаа Сын гэрт нь байх гараш дотор орж идсэн. Дараагаар Зургаан баатарын ард талд байдаг дэлгүүрээс хулгайлсан зүйлээ А гэх нэртэй 30 орчим настай, Сайншанд сум 6 дугаар баг Гахайн байрны тэнд байдаг гэрт нь аваачиж иддэг байсан. Ихэнхийг нь А гэх ах идсэн. Офицерын дэлгүүрээс хулгайлсан зүйлээ байрных нь доор байдаг подвалд идсэн. Тухайн Офицерын дэлгүүрээс хулгайлсан веп буюу электрон тамхинуудаа хүнд өгчихсөн, ангийнхаа Бүрэнтулга гэх хүүхдэд 2 вэпийг нь зарсан. Нэгийг нь ангийнхаа Ариунтөгс гэх хүүхдэд 1 вэпийг нь өгчихсөн, 1 шингэн ордог вэпийг нь алга болгочихсон. Бусдыг нь бол өөрсдөө идчихсэн ... Би М С нарын хамтаар Зургаан баатарын ард байрлах Говь мэжик ХХК-н 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт 3-н удаагийн хулгайн үйлдлээр нэвтэрч бараа бүтээгдэхүүн авсан. Анх энэ дэлгүүрт хулгай хийх санаа болон тэр талаарх зүйлийг С гэх манай сургуулийн хүүхэд нь А гэх тэр ахтай ярилцаж байгаад хулгай хийхээр болсон юм шиг байна лээ тэгээд намайг дуудсан намайг ирэхэд М байсан. С нь А ахтай дотно байдаг харин М бид хоёр бол нээх сайн танихгүй хааяа гэр рүү нь очдог байсан. Бусад ямар бараа бүтээгдэхүүн дэлгүүрээс хулгай хийсэн талаар Эрүүгийн 2219004110355 дугаартай хэрэгт гэрчээр мэдүүлэг өгөхдөө бүгдийг нь дэлгэрэнгүй ярьсан болохоор ахин ярих шаардлагагүй гэж үзэж байна. Би А ахыг нээх сайн мэдэхгүй. А ах нь эхнэр хоёр хүүхэдтэйгээ амьдардаг. Би эхнэртэй нь гэрт нь уулзаж байсан тэгэхэд эхнэр нь бид нарыг хулгай хийснийг мэдсэн байсан. Тэгээд бид нарт хандаж та хэд цагдаад баригдав. Хэрвээ цагдаад баригдвал бид хоёр яагаа ч үгүй шүү гэж байсан. А ах нь бид гурваас С гэх хүүхэдтэй илүү харилцаа үүсгэдэг. М бид хоёртой нээх харилцаа үүсгэдэггүй...” гэсэн мэдүүлэг /1хх 52-53, 102-103, 165, 2хх 7, 93-94, 141 ху/,

           -Насанд хүрээгүй гэрч А.Мгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: Би нийтдээ 4 удаа дэлгүүрт орж хулгай хийсэн. 6 баатрын ард байх дэлгүүрт 3 удаа орсон, сүүлд Офицерийн зүүн талын 80 айлын орцонд байх 1 давхарын дэлгүүрт орж хулгай хийсэн. Хамгийн анх 2022 оны 10 сарын сүүлээр би хөдөө Сайхандулаанаас ирээд байж байхад Сүхээ намайг мотоциклтэй ирж авсан. Тэгээд Сүхээ бид 2 Баяраа гэх ахынд очсон. Тухайн ахыг би анх удаа харсан ба Нефтийн барилгын наад талд байдаг үүдэндээ амбаартай монгол гэр байсан. Тэр гэрт Баяраа эхнэр 3 хүүхдийн хамт байсан. Тэгээд тэдний гэрт очиж мод хагалж, амбаарын дээврийн төмөр авах зэргээр ажил хийж байгаад 23 цагийн орчимд Сүхээ бид 2 тэдний гэрээс гараад явсан. Сүхээ Баяраа ахаа 2 хоорондоо тэдний гэрээс гарахаас өмнө ярилцаж байсан ба гараад Сүхээ бид 2 явж байхад Сүхээ надад “Зургаан баатрын арын дэлгүүрээс хулгай хийх үү” гэж асуусан. Тэгэхээр нь би ямар нэгэн юм дугараагүй бөгөөд Сүхээ Бтэй чаталж байгаад бид гурав 2-р сургуулийн хойд талын хар зам дээр уулзсан. Тэгээд бид гурав уулзаад хулгай хийхээр болоод би хүн xapaxaap, Сүхээ тог таслахаар, Б цонхыг нь жийж онгойлгохоор болсон. Тэгээд намайг харж байхад Сүхээ тог тасдаад, Б цонхыг нь жийгээд онгойлгосон. Бид 3 цонхоор нь З-уулаа хамт орсон. Тэгээд тэр дэлгүүрээс би 2 тор орчим юм авсан. Б, Сүхээ 2 тус тусдаа 3, 3 тор юм авсан байсан. Нийтдээ 8 тор юм авсан. Авсан зүйлүүдээс санаж байгаагаар шар зайдаснууд, тамхинууд, choco pie 2 хайрцаг, Red bull 4-5, будаа, гоймон, тахианы тухий гуя, 2 том ундаа, 1 цагаан өнгийн Fanta, 2 гоё ундаа, бэлэн гоймон, 2 том 9-ын тос зэрэг эд зүйл авсанаа санаж байна. Сүхээ, Б 2 юу юу авсан талаар сайн мэдэхгүй байна. Тэгээд бид нар тэндээсээ гараад Баяраа ахынд нь очсон. Тэдний гэрт очиход 01 цаг болж байсан. Баяраа ах нь бид нарын авч ирсэн эд зүйлсийг өөрөө аваад бид нарт нэг том цүнхэнд хэдэн ундаа, зарим нэг амттай зүйлс хийж өгөөд бид нар явцгаасан. Үүний дараа 2-3 хоногийн дараа Баяраа ахынд Сүхээ бид 2 байж байгаад Сүхээ Баяраа ахтай ярилцаж байгаад бид нар дахиад гарахаар болсон. Тэгээд байж байтал Б хүрээд ирсэн /Сүхээ чаталж дуудсан юм болов уу гэж бодсон/ Бид нар Баяраа ахын гэрээс 00 цаг болж байх үед гараад өмнө нь хулгай хийсэн 6 баатрын ард байх дэлгүүр дээр очсон. Бид нар өмнө орсон байдлаараа өөр өөрсдийхөө хийх зүйлсээ хийгээд уг дэлгүүр рүү цонхоор нь орсон. Тухайн оролтоороо резинен чихэр 1 уут, 3 хайрцаг хар эссэ, пирожки, асаагаар 1 ширхэг, шоколадтай печень 1 уут, шоколадтай сүү 2. роллтан гэх бэлэн гоймон 1 уут зэрэг эд зүйлийг би авсан. Нөгөө 2 хайрцганд юм хийгээд байсан ба юу юу авсан талаар нь сайн мэдэхгүй байна. Бид нар тэндээсээ гараад Сүхээтэй хамт гэр рүү явсан ба манай гэрт очиж хоносон. Манай гэрт ээж 3 дүүтэй хамт байсан бөгөөд бид 2 авч явсан зүйлсээ хашааны модон завсар хийсэн байсан. Үүнээс 2-3 хоногийн дараа Сүхээ, Б, бид 3 хоорондоо ярилцаж байгаад нөгөө дэлгүүртээ дахиж орохоор болсон. Өмнө нь орсон байдлаараа тог тасалж, цонх түлхэж ороод Сүхээ, Б 2 түрүүлж ороод 2, 2 том хогийн хар ууттай юм авсан байсан. Би араас нь ороод 5-6 хайрцаг тамхи, 3 ширхэг асаагуур, 2 хайрцагтай печень, пирожки 1 ширхэг, зайдас 1 ширхэг, могойн чихэр 3 ширхэг зэрэг эд зүйл л авсан. Тэгээд бид нар гараад гэр гэрлүүгээ явцгаасан. Дараа нь 2 хоногийн дараа Офицерийн 80 айлын 1 давхарт байх дэлгүүр рүү Сүхээ, Б бид 3 орсон бөгөөд орохдоо хойшоо харсан цонхны гадна талын торыг нь төмөрөөр хешиж онгойлгоод Сүхээ чулуугаар цонхыг нь хагалсан. Тэр цонхоор нь Сүхээ, Б 2 орсон бөгөөд би 3 хайрцаг электрон тамхи, 1 хайрцагтай copoлттой Vape, 1 чипс зэрэг зүйл захисан, нөгөө 2 дотроосоо гарч ирэхдээ халаасандаа юмнуудаа хийсэн байсан. Би яг юу юу авсан талаар нь сайн мэдэхгүй байна. Саяны газраасаа гараад уг байрны доод фодвол руу ороод зарим зүйлсээ тэнд үлдээгээд бид 3 хамт фодволдоо хоносон. Өглөө нь бид нар тарцгаасан ... Би Б, С нарын хамт 6 баатарын ард байрлах хүнсний дэлгүүр рүү 3 удаа хулгай хийсэн. Тухайн дэлгүүрээс авсан хүнсний зүйлүүдээ гэрчээр мэдүүлэг өгөхдөө бүгдийг нь өгсөн. Тухайн хэрэгт бид гурваас өөр хүн гар бие оролцоогүй. 2022 оны 10 дугаар сарын сүүлээр С намайг дагуулаад А гэх ахынх руу явсан. Тэднийд А ах жоохон хүүхэдтэйгээ хамт байж байсан. Тэднийд бид 2 юм хийж байгаад орой болж байхад эхнэр нь ирэхээр нь С бид 2 яваад өгсөн. Тэднийхээс гараад явж байхдаа Бтэй утсаар ярьсан. Тэгсэн чинь С Бтэй утсаар ярьж байхад Б цаанаас нь нөгөө дэлгүүр рүү орох уу гэсэн. Тэгээд бид 2 Бтэй уулзсан. Тэр хавьд байж байгаад 00 цаг өнгөрөөгөөд дэлгүүр рүү орсон. Тэгээд 8 ширхэг тортой юм аваад гарсан. Тэгээд А ахынх руу очсон. Тэднийд очоод юмнуудаа хувааж аваад цүнхэнд юмаа хийгээд байж байхад эхнэр нь сэрүүн байсан...” гэсэн мэдүүлэг /1хх 51, 113-115, 2хх 18, 83, 163 ху/,

           -Өсвөр насны яллагдагч М.Сын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би нийтдээ 5 удаа дэлгүүрт орж хулгай хийсэн. 6 баатрын ард байх дэлгүүрт 3 удаа орсон, офицерийн зүүн талын 80 айлын орцонд байх 1 давхарын дэлгүүрт 1 удаа, Сиднэй-2 хүнсний дэлгүүрийн баруун хойно байх өвгөний дэлгүүрт 1 удаа орж хулгай хийсэн. Хамгийн анх 2022 оны 09 сарын сүүлээр Сидней 2 хүнсний дэлгүүрийн баруун хойно байх өвгөний дэлгүүрт Б бид 2 хамт орж хулгай хийсэн. Бид 2 офицерийн замаар хамт алхаж байгаад уг дэлгүүрт орж хулгай хийе гэж ярилцсан. Бид хоёр 00-02 цагийн орчимд хашааны гадна цонхыг зэрэг жийж цонхыг онгойлгосон. Би түрүүлж ороод араас Б орж ирсэн. Тэр дэлгүүрээс Б бид хоёр 4 хайрцаг Change Esse, 2 ширхэг хиам, Хулстай эссэ 4 хайрцаг, хар эссэ 2 хайрцаг, парламент 1 хайрцаг, маоам 1 уут, тумний кола 1 ширхэг, пабрика чипс 1 уут, маxfun 1 ширхэг, 2 боодол бохь, 4 зайрмаг зэрэг эд зүйл хулгайлсан. Дараа нь 10 сарын сүүлээр Баяраа ах над руу чатаар “Хоёулаа өвгөний дэлгүүрээр орох уу?” гэж бичсэн би тэгэхээр нь би “Зургаан баатарын тэнд байдаг дэлгүүр байгаа” гэж бичсэн. Тэгтэл Баяраа ах над руу видео калл хийсэн бөгөөд би аваагүй. Тэгээд Баяраа ах намайг хүрээд ирээ гээд чатаар дуудсан. Би тэгээд гэрт нь очоод байж байгаад 00 цагийн үед Баяраа ах намайг дэлгүүр үзчихээд хүрээд ир гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би шууд гэр рүүгээ хариад унтчихсан. Маргааш нь М над руу ахынхаа фэйсбүүкээр хаана байгаан гээд чат бичсэн байсан. Би тэгэхээр нь дугаараа үлдээгээд, залгаарай очиж авна гэж хэлсэн. Тэгээд би Баяраа ахынд байх үед над руу залгасан байхаар нь би Баяр ахын мотоциклийг унаад Менхжавхлангийн гэрт очиж авсан. Жавхаа бид 2 Баяраа ахынд ирээд байж байтал 18-19 цагийн орчимд Баяраа ах бид хоёрыг Нүдэн Батаа гэх айлруу оруулахаар болоод гэрт нь зурагтны ойролцоо шургуулганд цэнхэр хайрцагтай алтан эдлэл байгаа гэж хэлсэн. Тэр айл нь Баяраа ахын яг урд байдаг ногоон дээвэртэй, шар ханатай байшин байсан. Тэгээд М торыг нь татаад цонхыг нь түлхээд нээсэн. Би тэгээд уг байшин руу ороод зурагтны тавиурны доод шургуулгыг нээж үзэхэд цэнхэр өнгийн цагны хайрцаг байсан. Тэрнээ нилээн зузаан шар өнгийн гялтгансан гинж, цайвар бордуу бөгж, нарийхан мөнгөлөг өнгөтэй гинж гэх зүйл аваад гарсан. Гараад Жавхаа цонхыг нь хаагаад явсан. Тэгээд авсан зүйлсээ Баяраа ахад аваачиж өгсөн ба Баяраа ах хэд хоногийн дараа тушаана гэж хэлж байсан. Тэр өдрөө та 2 явж байгаад 21 цагийн алдад хүрээд ирээрэй гэж хэлсэн. Бид 2 гадуур явж байгаад 21 цаг өнгөрөөгөөд Баяраа ахынд Жавхаа бид 2 ирсэн. Баяраа ахынд байж байгаад 00-01 цагийн орчимд Жавхаа бид 2 гараад явсан. Баяраа ахыг хамт явахгүй юм уу гэхэд "Би бугуйвчтай болохоор ийш тийшээ явахгүй. Бугуйвчгүй байсан бол хөдөөгүүр явж малын хулгай хийх байсан юм" гэж ярьж байсан. Тэгээд бид хоёр Зургаан баатарын дэлгүүрийн хашаагаар орж үзээд явж байгаад Бтэй ярьж байгаад бид 3 уулзсан. Тэгээд Баяраа ах руу залгаад “Камертай юм байна” гэж хэлэхэд “Тогыг нь салгаад орчих” гэж хэлсэн. Тэгээд би тогыг нь салгаад, Б цонхыг нь жийгээд бид гурав арын цонхоор нь орсон. Тэнд ороод нийтдээ 8 тор юм аваад гарсан ба юу юу авсан талаар нэг бүрчлэн санахгүй байна. Тэр авсан зүйлсээсээ 7 тор зүйлийг Баяраа ах авсан. Бид нар амттан, ундаа зэрэг ойролцоогоор 1 тор зүйлс авсан. Дараа нь Баяраа ах дахиад нэг орчих гэж хэлээд бид 3 өмнө орсон Зургаан баатарын ард байх дэлгүүрт мөн адил үйлдлээр 00-02 цагийн орчимд арын цонхоор нь орсон. Тухайн оролтоор 3-4 тор юм авсан. Мөн адил юу юу авсан талаар нарийн сайн санахгүй байна. Бид нарын авсан юмнуудаас Баяраа ах нэлээн юм аваад үлдсэнийг нь өөрсдөө авсан. 3 дахь удаагаа ороход Баяраа ах Жавхаа бид 2-т хандаж “Та 2 өөр дэлгүүр орооч. Би тамхи тариагүй болчихсон байна” гэж хэлэхээр нь Б рүү "Гарах уу" гэж чат бичээд бид 3 хамт гарахаар болсон. Бид гурав 00-02 цагийн орчимд Зургаан баатарын ард байх дэлгүүрт очиход арын цонхоо торолчихсон байсан. Тэгэхээр нь зүүн талын торны доод шрупийг тайлаад би торыг нь сөхөөд Б цонхыг нь өшиглөсөн. Тэгээд уг дэлгүүр рүү бид 3 хамт ороод нэлээн хэдэн тамхи, идэж уух юм аваад мөн бэлнээр 220.000 төгрөг авсан. Уг мөнгийг Б бид 2 түрүүлж ороод авсан бөгөөд Жавхаа мөнгө авсан талаар мэдэхгүй. Тэр үед 3 тор орчим юм авс санагдаж байна. Мөн Жавхаа халаасандаа олон зүйл чихээд явсан. Бид нар тэндээсээ өөрсдөө юмнуудаа аваад салцгаасан. Дараа нь Офицерийн 1-80 айлын доод Жавхаа, Б бид 3 фодволд гар утсаараа тоглож байгаад гар утас унтарчихсан. Тэгээд 1-80 айлын орцны дэлгүүр орж хулгай хийе гэж санаа нийлсэн. Тэгээд 00-03 цагийн орчимд торыг нь эвдэх гэж оролдож байгаад торыг нь сөхсөн. Тэгээд цонхыг нь би цагаан өнгийн тоосгоор хагалсан. Тэгээд тэр дэлгүүр рүү би ороод, араас Б орж ирсэн. Тэгээд тэндээс 17 под, 2 цэнэглэдэг электрон тамхи, 3-4 соролттой электрон тамхи, тэнд байсан бүх зайдас, мөн амттай зүйлс, 2 том Гоё ундаа, мөн хар чөтгөр гээд хэд хэдэн тамхи авсан, гонзгой ууттай чихэрнүүд, цагаан өнгийн 3 асаагуур, бэлэн 20.000 төгрөг зэрэг эд зүйл авсан. Эд зүйлээ авчихаад 80 айлын доор байх подвол ороод тэндээ хоносон. Б 06 цагийн орчимд хичээлдээ явсан. Авсан зүйлсээсээ 2 гоё, 1 тэсэрдэг шоколадтай алфенголд, 10 под зэрэг зүйлсийг үлдээгээд бусдыг нь идсэн. Тэгээд би 7 под, 1 цэнэглэдэг электрон тамхи, блок гээд том шоколад зэрэг зүйлсийг гэрийн ойролцоо тавиад буцаж очиход алга болсон байсан. Мөн нэг реликс гэх нэг тамхи танихгүй ахад зарсан ... Би М, Б нарын хамтаар Зургаан баатарын ард байрлалтай хүнсний дэлгүүр рүү 3 удаагийн үйлдэлтэй орсон... Тухайн хэрэгт Б, М бид гурваас өөр хүн оролцоогүй. А гэх ах гэрт нь байхад М бид хоёрт хэрхэн яаж тэр дэлгүүр лүү орох талаар хэлж өгсөн... Тухайн 3 удаагийн үйлдлийн хулгай бүрт нь А ах оролцсон. Заавар өгч байсан. Хамгийн эхний зургаан баатрын дэлгүүрийн хулгай дээр А ахын гэрт нь байж байгаад шөнийн 00 цагийн орчимд бид хэд тэр дэлгүүр лүү явсан. Хоёр дахь удаагийн хулгайн үйлдэл дээр бас А ахын гэрт байж байгаад 23 цаг өнгөрч байхад гараад Зургаан баатарын дэлгүүр рүү явж хулгай хийсэн. Хамгийн сүүлд А ахын байж байгаад офицерын талбай руу оройн 22 цагийн орчимд явсан тэгээд талбай дээр байж байгаад 00 цагийн орчимд зургаан баатрын дэлгүүр лүү явсан...би хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна ...2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр М болон Б бид гурав Дорноговь аймаг Сайншанд сум 6 дугаар баг офицерын 80 айлын 1 дүгээр байрны доод подвалд байхдаа орой гурвуулаа офицерын байрны дэлгүүр оръё гээд доод талын подвалоос гарсан тэгээд дараа шөнийн 00 цаг өнгөрч байхад Б, М бид гурав уг дэлгүүрийн баруун талд байрлах цонхны хамгаалалтыг татаж үзэхэд онгойх шинжгүй байсан. Тэгээд хойд талын цонхны хамгаалалтыг нь хөшиж үзэхэд хөдлөөд байсан. Тэгээд төмөр хамгаалалтын дээд хэсгийг нь салгаад доод хэсгийг нь сулласан. Бг өргөөд оруулсан. Тэгээд Б цонхыг нь жийх гэж оролдсон дараа нь Б гуяараа цонхыг нь цохиод хагалчихсан. Буцаж гараад явангуутаа ойролцоогоор 5 орчим минутын дараа бид гурав ахиж ирж би цонх руу гарч дотор талынх нь цонхыг хагалж орсон. Миний араас Б нь орж ирсэн. Тэгээд бид хоёр 2 том Гоё нэртэй ундаа, электрон тамхинууд, өөр амттай идэх юмнууд авсан. Тэгээд Б бид хоёр авсан юмнуудаа Мд өгч дамжуулсан... Тухайн хэрэгт бид гурваас өөр хүн оролцоогүй...” гэсэн мэдүүлэг /1 хх 65, 124-127, 187, 2хх 29, 152 ху/,

          -Шүүгдэгч Д.Аын мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...2022 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр би эхнэр С.Шуранчимэгийг жирэмсэн болсныг мэдсэн. Тэгээд би тухайн үед баярлаж байхад эхнэр хүүхдээ авхуулна гэж надад хэлсэн. Би тэр үед хүүхдээ авхуулахгүй юу ярьж байгаа юм гэж хэлээд маргалдаж байсан. Тэгээд 2022 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдөр гэртээ байж байгаад эхнэртэйгээ хүүхэд авхуулах талаар яриад маргаан үүсгэсэн. Тэрнээсээ болж би эхнэрийнхээ нүүрэн хэсэгт нь 1 удаа алгадсан ахиад нэг гараа зангидаж байгаад цохисон. Тухайн үед эхнэр маань охин Сондорыг барьж байсан болохоор би хүүхдээ авъя гээд түлхсэн чинь цонхны ирмэг очиж мөргөсөн тэгсэн чинь эхнэрийн толгойн хэсгээс цус гараад байсан ... Манай гэрт байхдаа С нь Бтэй утсаар ярьж байхдаа "Шар дэлгүүрээс хулгай хийе" гэж ярьж байсан. Тэрнээс хойш Зургаан баатарын ард байх дэлгүүрийг өмнө нь ухаж тамхи авч байсан" гэж ярьж байсан. 2022 оны 10 дугаар сарын сүүлээр байсан бөгөөд тухайн өдөр С нь манай гэрт байж байгаад миний мотоциклийг унаад “Жавхаа гэх найзыгаа аваад ирье” гээд явсан. Тэгээд Жавхаа гэх жижигхэн шар банди дагуулаад ирсэн. Тэгээд манай гэрт байж байхад би С, Жавхаа нартай мөнгөний талаар ярьж байгаад яаж мөнгө олох уу гэхээр нь би “Батаа ахынд алтан гинж, алтан бөгж байдаг юм” гэсэн. Тэгэхэд С нь “Агаа би ороод аваад ирэх үү гэхээр нь би “Тэг тэг” гэж хэлсэн. Уг айл нь манай зүүн 2 талд байдаг залгаа хашаа бөгөөд С, Жавхаа гэх найзтайгаа явсан. Би тэр хоёрт мөр үлдээв ээ гэхэд нөгөө 2 гутлаа тайлаад орсон. Батаа ахынхаас тэр 2 шар өнгийн гинж, шар өнгийн бөгж, түлхүүрийн оосор зэрэг эд зүйл аваад ороод ирсэн. Түлхүүрийн оосроо Сүхээ найз охиндоо өгнө гээд би бөгж, гинж 2-ыг нь авсан. Тухайн өдрийн шөнө 00 цагийн орчимд Сүхээ, Жавхаа найзтайгаа хамт дэлгүүрээс хулгай хийнэ гээд гараад явсан. Би тэр үед нь гурил, будаа, 9-ын тос, тамхи зэрэг эд зүйл захисан. Тэр хэд Зургаан баатарын ард байх үедээ над руу утсаар яриад “Агаа дэлгүүр нь хаагаагүй байна. Бг дуудсан хүлээгээд байж байна” гэж ярьсан. Дараа нь “Бг авчихлаа. Та битгий байн байн залгаарай” гэж хэлсэн. Тэгээд би хэсэг байж байгаад яасан бэ гэж залгахад “Бид нар тогийг нь тасдаад орж байна. Гараад залгая” гэж хэлсэн. Тэгээд хэсэг байж байгаад С над руу залгаад “Агаа бид нар дэлгүүр ороод гараад ирчихсэн байна. Та ирээд авчхаач” гэхээр нь “агаагынх нь мотоцикл засчихсан байна, та хэд өөрсдөө хүрээд ирээ” гэж хэлсэн. Тэр хэд манай гэрт 4-5 тор юмтай ирсэн ба би архи, пиво, шилтэй дарс, гурил будаа, 9-ын тос, шампунь, хил чихэр, хайрцагтай шоколад, гоё тараг, мань шаржигнуур тахиа, тамхи, зэрэг эд зүйл байсан. Тэр хэд өөрсдөө ундаа, чихэр зэрэг эд зүйл аваад явсан. Маргааш нь өглөө С, Жавхаа 2 ирээд тамхинууд авч ирсэн байсан ба надад 6 хайрцаг тамхи өгсөн. Дараа нь бид нар нөгөө дэлгүүрээ дахиж ухаад тортой юм авсан. Нэг том пиво хувааж уусан гэж ярьж байсан. Дараа нь манай дахиад дэлгүүр ухах гэж байна гэж би Батук гэх дүүгээсээ сонссон. Би тэгэхээр нь өөр дугаараас цагдаагаас байна гэж нэг удаа хулгай хийх гэж байхад нь болиулсан. Тэрнээс хойш манай гэрээр дахиж ирээгүй. Манай гэрт Болор гэх архи 1 ширхэг, 1 ширхэг дарс, 1 кг-ийн гурил з ширхэг, 1 кг-ийн 2 будаа, 1 литрийн 1 ширхэг 9-ын тос, жижиг савтай шампунь, зэрэг эд зүйл байгаа, мөн гинж, бөгж 2 байгаа...” гэсэн мэдүүлэг /1хх 38, 2хх 47-49, 105, 174, 2хх 211-212, 231 ху/,

          -Дорноговь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдрийн №02/003 дугаартай “... 1.С.Шуранчимэгийн биед духны шарх, зүүн нүдний дээд зовхины цус хуралт гэмтлүүд тогтоогдлоо. 2.Дээд духны шарх гэмтэл нь мохоо эсвэл ир үзүүртэй зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой. 3.Дээрх зүүн нүдний дээд зовхины цус хуралт гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. 4.Дээрх гэмтлүүд нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна" гэсэн шинжээчийн дүгнэлт /2хх 217 ху/,

           -Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1хх 80-88, 202-206, 2хх 32-36 ху/,

          -Мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1хх 147-152 ху/,

          -Эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1хх 95-96, 213-214 ху/,

          -Хохирлын үнэлгээ /1хх 18-20, 138-140, 224-227, 2хх 50-52, 121-123  ху/

          -Яаралтай тусламжийн хуудас /2хх 219 ху/,

          -Шийтгэх тогтоолуудын хуулбарууд /2хх 178-194 ху/,

  -Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /1хх 63 2хх 175 ху/ зэрэг болно. 

1. Гэм буруугийн талаар:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч бэхжүүлсэн, яллагдагч, хохирогч, гэрч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлагыг зөрчөөгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруутай эсэхэд дүгнэлт хийж хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой байна гэж үзэв.

Шүүгдэгч Д.А нь 2022 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдрийн 17 цагийн орчимд Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар баг Саруул цонхны 5 тоотод гэр бүлийн хамаарал бүхий хүн болох хамтран амьдрагч С.Шуранчимэгтэй хардалтын улмаас маргалдан гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж, түүний биед халдаж эрүүл мэндэд нь “...духны шарх, зүүн нүдний дээд доод зовхины цус хуралт...” бүхий хөнгөн хохирол санаатай учруулсан,

мөн өсвөр насны яллагдагч М.Сыг 2022 оны 10 дугаар сарын 31-нээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 3 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн "Говь Мэжик" 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 2.283.360 төгрөгийн хохирол учруулж хулгайлах гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан, хулгайлах гэмт хэрэг үйлдэхэд зориуд хүргэсэн,

өсвөр насны яллагдагч М.С нь 2022 оны 10 дугаар сарын 31-нээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 3 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн "Говь Мэжик" 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 2.283.360 төгрөгийн хохирол учруулсан,

мөн 2022 оны 09 дүгээр сарын сүүлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байх "Арвай" гэх нэртэй хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 83.300 төгрөгийн хохирол учруулсан,

 2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байх "Гүнж" гэх нэртэй дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 838.500 төгрөгийн хохирол учруулж үргэлжилсэн үйлдлээр хулгайлах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн шүүгдэгч Д.Аын өгсөн “...2022 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр эхнэртэйгээ гэр бүлийн маргаан үүсгэсэн. Эхнэрээсээ уучлалт гуйж байна. Эхнэр маань 7 сарын хугацаанд 7 хоног бүр эргэдэг байсанд баярлаж байна. Эхнэрээсээ дахин дахин уучлалт гуйж байна. Эхнэрийнхээ биед гэмтэл учруулсан нь миний буруу, би энэ үйлдэлдээ маш их гэмшиж байна. 2022 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрөөс 11 дүгээр сарын 01-ний шөнө Одон гэх хүний эзэмшлийн дэлгүүрт 3 удаагийн үйлдлээр насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг удаа татаж гэмт хэрэгт оруулсан. М, С нар 2022 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрөөс 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө манайд ирсэн. Насанд хүрээгүй хүүхдүүдийг гэмт хэрэгт оруулсан нь миний буруутай үйлдэл. Би үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байгаа...” гэсэн мэдүүлэг, өсвөр насны шүүгдэгч М.Сын өгсөн “...5 удаагийн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч байна. Арвай нэртэй дэлгүүрт М, Б, бид гурав очсон. Одонгийн эзэмшлийн Говь межик нэрийн дэлгүүрт Б, М бид 3 орсон. 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр Гүнж нэртэй дэлгүүрт Б, М бид 3 орсон. Хамгийн эхний үйлдэл дээр А ах байсан. А ах утсаар залгаж асуусан, зааварчилсан. Учирсан хохирлыг төлж барагдуулна. Хийсэн хэрэгтээ маш их гэмшиж байна. Хохирол төлбөрийг аль болох хурдан төлнө...” гэсэн мэдүүлэг, насанд хүрээгүй гэрч А.Мгийн өгсөн “...Анх намайг хөдөөнөөс орж ирэхэд Сүхээ мотоциклтой ирж намайг авсан. Тэгээд Баяраа ахынд очсон. Орой нь Зургаан баатрын дэлгүүрт очсон. Дараа нь Бг очиж авсан. Тэгээд дэлгүүр рүү орчихоод дараа нь Баяраагийнд очсон. Баяраагийнхаас гараад Сүхээгийн хуучин хашааны граж руу үүрээр очсон. Тэрнээс цааш санахгүй байна. Одонгийн эзэмшлийн дэлгүүр 3 удаагийн үйлдлээр орж хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн. Хулгай хийсний дараа А ахынд очсон. Гүнж гэх нэртэй дэлгүүрт орж хулгайлах гэмт хэрэг хийх үед хамт байсан...” гэсэн мэдүүлэг, насанд хүрээгүй гэрч Б.Бгийн өгсөн “...Хулгайлах санааг бид 3 ярьж байгаад гаргасан. Хулгайлсан эд зүйлээ хувааж авдаг байсан. Би гэртээ байж байгаад Баяраа ахынд очсон. Бид 3 гарч яваад Зургаан баатрын гэрэл унтрахаар нь дэлгүүр явсан. Нийт 5 удаагийн үйлдлээр хулгайн хэрэгт оролцсон. Шар өнгөтэй ТҮЦ-д 1 удаа, Зургаан баатрын арын дэлгүүрт 3 удаа, Подвалд байдаг дэлгүүрт 1 удаа орсон...” гэсэн мэдүүлэг, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад өгсөн хохирогч Г.Одон, Б.Насанбуян, Б.Галсан, С.Шуранчимэг нарын мэдүүлэг, гэрч Т.Лхагвасүрэн, насанд хүрээгүй гэрч Б.Б, А.М нарын мэдүүлэг, өсвөр насны яллагдагч М.С, яллагдагч Д.А нарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг, Дорноговь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдрийн №02/003 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт, хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, хохирлын үнэлгээ, яаралтай тусламжийн хуудас болон хэрэгт цугларч шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан бичгийн бусад нотлох баримтуудаар бүрэн нотлогдон тогтоогдож байна.

1.1 Хулгайлах гэмт хэргийн тухайд:

Монгол Улсын Үндсэн хуульд “...төр нь нийтийн болон хувийн өмчийн аливаа хэлбэрийг хүлээн зөвшөөрч, өмчлөгчийн эрхийг хуулиар хамгаална...”, “...хөдлөх, үл хөдлөх хөрөнгө шударгаар олж авах, эзэмших, өмчлөх, өв залгамжлуулах эрхтэй”, “орон байрны халдашгүй байдлыг хуулиар хамгаална...” гэж тус тус заасан бөгөөд энэхүү Үндсэн хуулиар баталгаажуулсан эрхүүдэд хууль бусаар халдсан нийгэмд аюултай үйлдэл, эс үйлдэхүйг өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэгт тооцохоор Эрүүгийн хуулийн Арван долдугаар бүлэгт заасан.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлд заасан хулгайлах гэмт хэргийн үндсэн шинж нь бусдын өмчлөлд байгаа эд хөрөнгийг гэмт этгээд хувийн ашиг олох зорилго сэдэлтэйгээр өмчлөгч, эзэмшигчид хүч хэрэглэхгүйгээр, мэдэгдэхгүйгээр, хууль бусаар, нууц далд аргаар авч өөрийн эзэмшилд авч захиран зарцуулах эрх олж авахыг хэлнэ. 

Хүний орон байрны халдашгүй байдалд эзэмшигч, өмчлөгчийн зөвшөөрлөөр нэвтрэхээс бусад тохиолдолд түлхүүр тааруулах, багаж хэрэгсэл ашиглах буюу ашиглахгүйгээр цонх, хаалга, түгжээг эвдэх, цоож цуургыг сугалах байдлаар орж эд зүйл хулгайлсан тохиолдолд хууль бус нэвтрэлт гэж үзэж, хохирлын хэмжээг үл харгалзан энэхүү шинжээр нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлд зааснаар хүндрүүлэн зүйлчлэхээр хуульчилсан.

Шүүгдэгч нарын үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.3 дугаар зүйлийн 2-т зааснаар өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлан түүнийг хүсч үйлдсэн, хор уршигт зориуд хүргэсэн гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй, хохирогч нарт учирсан хохирол, хор уршигтай шалтгаант холбоотой байх бөгөөд прокурорын үйлдсэн яллах дүгнэлт үндэслэлтэй, хэргийн зүйлчлэл зөв байна гэж шүүх дүгнэлээ.

Иймд шүүгдэгч Д.А, өсвөр насны шүүгдэгч М.С нар нь бага насны А.М, Б.Б нартай үргэлжилсэн үйлдлээр бүлэглэн, 2022 оны 09 дүгээр сараас 2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийг хүртэл хугацаанд хохирогч Г.Одон, Б.Насанбуян, Б.Галсан нарын эзэмшлийн дэлгүүрт хууль бусаар, нууцаар нэвтрэн орж эд зүйл авсан үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан үргэлжилсэн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар, хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч хулгайлах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн гэм буруутайд тооцох нь зүйтэй байна.

Шүүгдэгч Д.А нь өсвөр насны шүүгдэгч М.С, бага насны А.М, Б.Б нартай бүлэглэн 2022 оны 10 дугаар сарын 31-нээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 3 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн “Говь Мэжик” 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 2.283.360 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-Өсвөр насны шүүгдэгч М.С, насанд хүрээгүй Б.Бтэй бүлэглэн 2022 оны 09 дүгээр сарын сүүлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байх “Арвай” гэх нэртэй хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 83.300 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Мөн бага насны А.М, Б.Б нартай бүлэглэн 2022 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар багийн нутаг дэвсгэрт байх "Гүнж" гэх нэртэй дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 838.500 төгрөгийн хохирол учруулсан хулгайлах гэмт хэргийг тус тус үйлдсэн болох нь тогтоогдож байгаа бөгөөд прокурорын 2022 оы 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 5/11, 5/12 дугаартай тогтоолуудаар насанд хүрээгүй яллагдагчаар татсан бага насны хүүхэд болох А.М, Б.Б нарын үйлдлийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 32.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.6-д заасан буюу “...гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдсон боловч ял оногдуулах насанд хүрээгүй...” үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн болохыг тэмдэглэх нь зүйтэй байна.

Мөн шүүгдэгч Д.Аын өмгөөлөгч М.Эрдэнэчимэгийн зүгээс: “...Шүүгдэгч Д.А нь өсвөр насны шүүгдэгч М.С, насанд хүрээгүй А.М, Б.Б нартай бүлэглэн 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 2 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн “Говь Мэжик” 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрсэн үйлдэлд хамаагүй, оролцоогүй” талаар мэтгэлцэж байх боловч шүүгдэгч Д.А нь өсвөр насны хүүхдүүдийг гэмт хэрэг үйлдэхэд татан оруулсан, зааварчилгаа өгсөн, хулгайлсан эд зүйлээс нь хамт хэрэглэсэн буюу өөрийн үйлдсэн гэмт хэргийн талаар огт маргаагүй бөгөөд өсвөр насны шүүгдэгч М.С нь Д.Атай утсаар холбогдож зааварчилгаа авдаг байсан талаар М.С, А.М, Б.Б нар нь агуулгын зөрүүгүй, эргэлзээгүй байдлаар мэдүүлдэг, мөн Д.А нь өөрийн оролцсон гэх Г.Одонгийн эзэмшлийн “Говь Мэжик” 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт хууль бусаар, нууцаар нэвтэрч Хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэний улмаас хохирогч Г.Одонд учирсан 2.283.360 төгрөгөөс өөрт оногдох хэсгийг төлж барагдуулсан зэргээс үзэхэд шүүгдэгч Д.А нь өсвөр насны шүүгдэгч М.С, насанд хүрээгүй, бага насны хүүхдүүд болох А.М, Б.Б нартай үргэлжилсэн үйлдлээр бүлэглэн 2022 оны 10 дугаар сарын 31-нээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 01-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 02ноос 03-нд шилжих шөнө, 2022 оны 11 дүгээр сарын 05-ноос 06-нд шилжих шөнө буюу нийт 3 удаагийн үйлдлээр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 1 дүгээр баг Аюушийн 1010 тоот хаягт байх Г.Одонгийн эзэмшлийн “Говь Мэжик” 8 нэрийн хүнсний дэлгүүрт нууцаар, хууль бусаар нэвтэрч бусдад 2.283.360 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутай болох нь тогтоогдож байх тул өмгөөлөгчийн гаргасан санал нь үгүйсгэгдэж байна.

Иймд шүүгдэгч Д.Аын өмгөөлөгчийн гаргасан зарим үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгох саналыг хүлээн авах боломжгүй гэж үзлээ.

1.2. Шүүгдэгч Д.Аын хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэргийн тухайд:

        Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэрэг нь хохирогчийн эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулсан буюу хөдөлмөрийн чадварыг бага хэмжээгээр алдагдуулах, эсхүл дээрх хоёр үр дагаварт нэгэн зэрэг хүргэсэн байхыг ойлгоно.

        Гэмтлийн “хөнгөн” зэрэгт хүнд ба хүндэвтэр зэргийн гэмтлийн шинж агуулаагүй гэмтэл хамаарах ба энэ ангиллын гэмтлийг дараах шалгуур шинжээр тогтоодог. Үүнд гэмтэл, түүнээс үүссэн эд эрхтний үйл ажиллагааны хямрал нь эрүүл мэндийг дөрвөн долоо хоногоос доош хугацаагаар сарниулсан буюу түр сарниулсан гэмтлүүд хамаарах бөгөөд энэ нь хохирогчийн ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдангийг 5-15 хувиар алдагдуулсан байдаг.

        Дорноговь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2022 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдрийн №02/003 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтээр хохирогч С.Шуранчимэгийн эрүүл мэндэд “...духны шарх, зүүн нүдний дээд зовхины цус хуралт...” бүхий хөнгөн хохирол учирсан болохыг тогтоосон ба хохирогч С.Шуранчимэг, гэрч Т.Лхагвасүрэн, шүүгдэгч Д.Аын мэдүүлэг зэргээр хохирогчид учирсан гэмтэл, шүүгдэгчийн үйлдэл хоёр хоорондоо шалтгаант холбоотой, түүнийг прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар зүйлчилж ирүүлсэн хуулийн зүйл хэсэг тохирсон, зөв байна.

        Иймд шүүгдэгч Д.Аын 2022 оны 12 дугаар сарын 06-ны өдөр Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 6 дугаар баг Саруул цонхны 5 тоотод гэр бүлийн хамаарал бүхий хүн болох хамтран амьдрагч С.Шуранчимэгтэй хардалтын улмаас маргалдан гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж, хөнгөн хохирол санаатай учруулсан үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох нь зүйтэй байна.

1.3. Хохирлын тухайд:

Хохирлын хувьд хохирогч Г.Одонд 2.283.360 төгрөгийн, хохирогч Б.Насанбуянд 838.500 төгрөгийн, хохирогч Б.Галсанд 83.300 төгрөгийн хохирол, хохирогч С.Шуранчимэгийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан ба хохирогч С.Шуранчимэг хохирол төлбөр нэхэмжлээгүй болно.

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүгдэгч Д.Ааас хохирогч Г.Одонд 571.000 төгрөгийг, иргэний хариуцагч Д.Эрдэнэцэцэгээс /Б.Бгийн ээж/ хохирогч Б.Насанбуянд 279.500 төгрөгийг, хохирогч Г.Одонд 570.840 төгрөгийг, хохирогч Б.Галсанд 41.650 төгрөгийг тус тус төлсөн байна.

Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 дэх хэсэгт “...Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, сэтгэцэд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй...” гэж, 503 дугаар зүйлийн 503.1 дэх хэсэгт  “...7-14 хүртэлх насны болон эрх зүйн чадамжгүй иргэний бусдад учруулсан гэм хорыг тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, эцэг эх, асран хамгаалагч хариуцан арилгана...” гэж тус тус заасан.

Тиймээс насанд хүрээгүй, бага насны хүүхдийн үйлдсэн гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг түүний хууль ёсны төлөөлөгч, эцэг эх, асран хамгаалагч хариуцан арилгахаар хуульчилсан тул Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 503 дугаар зүйлийн 503.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Саас 41.650 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Галсанд, 570.840 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Г.Одонд, 254.500 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Насанбуянд, иргэний хариуцагч Б.Эрдэнэтуяа/А.Мгийн ээж/-аас 570.840 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Г.Одонд, 254.500 төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Насанбуянд олгож, хохирогч Б.Насанбуян үнэлгээний хөлс болох 50.000 төгрөгийг нэхэмжилсэн бөгөөд хэрэгт түүнийг төлсөн гэх нотлох баримтыг ирүүлээгүй, бэхжүүлээгүй тул үнэлгээний хөлс 50.000 төгрөгийг хэлэлцэхгүй орхихоор шийдвэрлэлээ.

2. Эрүүгийн хариуцлагын тухайд:

Шүүгдэгч Д.Аыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан үргэлжилсэн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар, хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч хулгайлах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн гэм буруутайд, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд,

 өсвөр насны шүүгдэгч М.Сыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан үргэлжилсэн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар, хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч хулгайлах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсон тул шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэн нь зүйтэй байна.

        Шүүгдэгч нарын хувьд хэрэг хариуцах чадвар, сэтгэцийн байдлын талаар эргэлзээтэй байдал тогтоогдоогүй, шүүгдэгч Д.Аын гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд, өсвөр насны шүүгдэгч Д.Сын тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэнийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тус тус тооцож, эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй гэж үзэв.

         Шүүгдэгч нарт ял шийтгэл оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...Эрүүгийн хариуцлагын зорилго нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэмт хэргийн улмаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэмшүүлэхэд оршино...” гэж заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцүүлж, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 1.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “...Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна...” гэж заасан шударга ёсны зарчмыг удирдлага болголоо.

           Иймд үйлдэгдсэн гэмт хэргийн шинж, шүүгдэгч нарын хувийн байдал, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлыг нөхөн төлсөн байдал болон улсын яллагч, өмгөөлөгчийн санал, дүгнэлт зэргийг харгалзан шүүгдэгч Д.Аыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар 2 /хоёр/ жил, 3 /гурав/ сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 /хоёр/ сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.1 дүгээр зүйлийн 1, 3, 8.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст ял оногдуулахыг тэнсэж, 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авахаар шийдвэрлэлээ.

          Шүүгдэгч Д.Ат Дорноговь аймгийн Замын-Үүд дахь Сум дундын шүүхийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 2022/ШЦТ/39 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.12 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2, 2.4-т зааснаар оногдуулсан 1 жил, 4 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, 2021 оны Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.2 дугаар зүйлд зааснаар түүнд оногдуулсан 1 жил, 4 сарын хугацаагаар хорих ялыг мөн хугацаагаар эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлтэйгээр оршин суух газраа өөрчлөх зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар дүйцүүлэн сольсон ба уг ялаас 06 сар, 09 хоногийн хорих ялыг элдээгүй үлдсэн байна.

            Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт, 6.9 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, шүүгдэгч Д.Ат Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар оногдуулсан 2 жил, 3 сарын хугацаагаар хорих ял дээр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 2 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялын 1 хоногийг хорих ялын 1 хоногоор тооцож, мөн Дорноговь аймгийн Замын-Үүд дахь Сум дундын шүүхийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 2022/ШЦТ/39 дугаартай шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 1 жил, 4 сарын хугацаагаар хорих ялаас эдлээгүй үлдсэн 06 сар, 09 хоногийн хорих ялыг нэмж нэгтгэн, нийт эдлэх ялыг 2 жил, 11 сар, 9 хоногийн хугацаагаар тогтоов.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Ат оногдуулсан 2 жил, 11 сар, 9 хоногийн хугацаагаар хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх нь зүйтэй байна.

        Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.7 дугаар зүйлийн 2, 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст энэ хугацаанд зан үйлээ засах, хөдөлмөрийн дадал олгох сургалтанд хамрагдах үүргийг хүлээлгэж, шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй тохиолдолд шүүх шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг анхааруулж, өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст оногдуулсан хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхийг Дорноговь аймгийн Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газарт, энэ хугацаанд хараа хяналтдаа байлгаж хүмүүжүүлэх үүргийг өсвөр насны шүүгдэгчийн хууль ёсны төлөөлөгч, төрсөн эх Л.Мөнхтуяад тус тус даалгахаар шийдвэрлэлээ.

Шүүгдэгч Д.Аын 2023 оны 03 дугаар сарын 01-ний өдрөөс энэ хэрэгт цагдан хоригдсон 176 хоногийг, өсвөр насны шүүгдэгч М.Сын цагдан хоригдсон 12 хоногийг эдлэх ялд оруулан тооцож, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нарын иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, шүүгдэгч Д.А, иргэний хариуцагч Д.Эрдэнэцэцэг нар нь бусдад учруулсан хохирлоо төлж барагдуулсан тул бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч Б.Насанбуян нь үнэлгээний хөлсөө нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдав.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.3, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Зүүн хундага овогт Долгормаагийн Аыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан үргэлжилсэн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар, хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч хулгайлах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн гэм буруутайд, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдэж хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд,

-өсвөр насны шүүгдэгч Гүнсэн овогт Мөнхтуяагийн Сыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т заасан үргэлжилсэн үйлдлээр бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар, хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч хулгайлах гэмт хэргийг бүлэглэн үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

        2. Шүүгдэгч Д.Аыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар 2 /хоёр/ жил, 3 /гурав/ сарын хугацаагаар хорих ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар 2 /хоёр/ сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.1 дүгээр зүйлийн 1, 3, 8.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст ял оногдуулахыг тэнсэж, 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авсугай.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.8 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэгт, 6.9 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт заасныг журамлан, шүүгдэгч Д.Ат Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1-т зааснаар оногдуулсан 2 /хоёр/ жил, 3 /гурав/ сарын хугацаагаар хорих ял дээр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар оногдуулсан 2 /хоёр/ сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ялын 1 хоногийг хорих ялын 1 хоногоор тооцож, Дорноговь аймгийн Замын-Үүд дахь Сум дундын шүүхийн 2022 оны 04 дүгээр сарын 08-ны өдрийн 2022/ШЦТ/39 дугаартай шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан 1 /нэг/ жил, 4 /дөрөв/ сарын хугацаагаар хорих ялаас эдлээгүй үлдсэн 6 /зургаа/ сар, 9 /ес/ хоногийн хорих ялыг нэмж нэгтгэн, нийт эдлэх ялыг 2 /хоёр/ жил, 11 /арван нэг/ сар, 9 /ес/ хоногийн хугацаагаар тогтоосугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Ат оногдуулсан 2 /хоёр/ жил, 11 /арван нэг/ сар, 9 /ес/ хоногийн хугацаагаар хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

        5. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.7 дугаар зүйлийн 2, 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.2-т зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст энэ хугацаанд зан үйлээ засах, хөдөлмөрийн дадал олгох сургалтанд хамрагдах үүргийг хүлээлгэж, шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй тохиолдолд шүүх шийдвэрийг хүчингүй болгож, ял оногдуулахыг анхааруулсугай. 

        6. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 8.7 дугаар зүйлийн 3, 4 дэх хэсэгт зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст оногдуулсан хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхийг Дорноговь аймгийн Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газарт, энэ хугацаанд хараа хяналтдаа байлгаж хүмүүжүүлэх үүргийг өсвөр насны шүүгдэгчийн хууль ёсны төлөөлөгч, төрсөн эх Л.Мөнхтуяад тус тус даалгасугай.           

7. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Аын энэ хэрэгт цагдан хоригдсон 176 хоногийг, өсвөр насны шүүгдэгч М.Сын цагдан хоригдсон 12 хоногийг эдлэх ялд нь тус тус оруулан тооцсугай.

8. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 503 дугаар зүйлийн 503.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт зааснаар өсвөр насны шүүгдэгч М.Саас 41.650 /дөчин нэгэн мянга зургаан зуун тавь/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Г-д, 570.840 /таван зуун далан мянга найман зуун дөч/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч Г.О-д, 254.500 /хоёр зуун тавин дөрвөн мянга таван зуу/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Нд, иргэний хариуцагч Б.Э-аас 570.840 /таван зуун далан мянга найман зуун дөч/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч Г.О-д, 254.500 /хоёр зуун тавин дөрвөн мянга таван зуу/ төгрөгийг гаргуулж хохирогч Б.Н-д олгож, хохирогч Б.Н-ийн нэхэмжилсэн үнэлгээний хөлс 50.000 /тавин мянга/ төгрөгийг хэлэлцэхгүй орхисугай.

9. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.Ат урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсугай.

10. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нарын иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал нэхэмжлээгүй, шүүгдэгч Д.А, иргэний хариуцагч Д.Э нар нь бусдад төлөх төлбөргүй, хохирогч Б.Н нь үнэлгээний хөлсөө нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тус тус дурдсугай.

11. Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдний өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Дорноговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

12.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, өсвөр насны шүүгдэгч М.Ст авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг, шүүгдэгч Д.Ат авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                              Б.ОДБАЯР