МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Л.Өлзийжаргал даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны 5 дугаар танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: “Е********” ХХК

Хариуцагч: Монгол Улсын Сангийн яам, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар, тус газрын Үнэлгээний хороо

Гуравдагч этгээд: “С****м*****” ХХК нарын хоорондын тЕ********ндЕ********рийн маргааныг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Л.Г******************., Б.М**********, хариуцагч Сангийн яамны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.С******, Д.Г******, хариуцагч Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.О*******, гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Ц*******, гуравдагч этгээдийн өмгөөлөгч Б.Б****, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Ш.Ж****** нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

          1. Нэхэмжлэгч “Е********” ХХК-иас Монгол Улсын Сангийн яам, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар, тус газрын Үнэлгээний хороонд тус тус холбогдуулан “Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын НХААГ-21/015 дугаартай Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн тЕ********ндЕ********рийг хянан үзэж, “С****м*****” ХХК болон X m g d bus Co.Ltd түншлэлийг хамгийн сайн тЕ********ндЕ********рээр сонгон шалгаруулсан Үнэлгээний хорооны шийдвэр, гэрээ байгуулах эрх олгосон мэдэгдэл, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 3/1913 дугаар мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах, Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн тЕ********ндЕ********рийг дахин үнэлэхийг Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газарт даалгах, Монгол Улсын Сангийн яамны 2021 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн “Гомдол хянасан тухай” 6-1/5659 дүгээр албан бичгийг хууль бус байсан болохыг тогтоолгох” шаардлага бүхий нэхэмжлэл гаргажээ.

          2. Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газраас ЗТХЯ/2021***** дугаар Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт “Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлт” нэртэй тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтыг 2021 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдөр нээлттэй зарласан байна. 

          3. Энэ тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад 7 компани матЕ********риал ирүүлсэн боловч “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 30 дугаар зүйлийн 30.1.1-т “...шаардлагад нийцсэн нэг ч тЕ********ндЕ********р ирээгүй...” гэх үндэслэлээр тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риал ирүүлсэн бүх компаниудаас татгалзаж, дахин тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт явуулах болсныг Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн 3/832 тоот албан бичгээр нэхэмжлэгчид мэдэгджээ. /1-р х.х-н 14/

            4. Тус тЕ********ндЕ********рийн дахин шалгаруулалтыг 2021 оны 07 дугаар сарын 09-ний өдөр зарлаж, мөн оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр нээхэд 4 компани тЕ********ндЕ********р ирүүлсэн бөгөөд Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 2021 оны 09 дүгээр сарын 21-ний өдрийн 3/1720 тоот албан бичгээр “Е********” ХХК болон “З***Ю**** Б****” ХХК-иудын түншлэл”-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рээс татгалзсан дүгнэлт гарсныг нэхэмжлэгч эс зөвшөөрч 2021 оны 09 дүгээр сарын 27-ны өдрийн №21/239 тоот албан бичгээр Сангийн яаманд гомдол гаргасан.

            5. Сангийн яам тус гомдлыг хүлээж аваад, 2021 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн 6-1/5659 тоот  “Гомдол хянасан тухай” албан бичгээр захиалагчийн 2021 оны 09 дүгээр сарын 21-ний өдрийн шийдвэрийг Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.1 дэх заалтад заасны дагуу хүчингүй болгож, мөн хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3 дахь заалтад заасны дагуу дахин үнэлгээ хийхийг мэдэгджээ. /1-р х.х-н 15-17/

   6. Нэхэмжлэгч тус шүүхэд 2021 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдөр нэхэмжлэл гаргасан.

7. Нэхэмжлэгч “Е********” ХХК-ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэлдээ: Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.1-д "худалдан авах ажиллагаанд ил тод, өрсөлдөх тэгш боломжтой, үр ашигтай, хэмнэлттэй, хариуцлагатай байх зарчмыг баримтална" гэж заасан. Сангийн яам тЕ********ндЕ********рт шалгаруулалттай холбоотой гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны журмаар шийдвэрлэхдээ тЕ********ндЕ********рт оролцогчоос ирүүлсэн гомдлын агуулга шаардлагаас хамааран “ТЕ********ндЕ********рт оролцогчдоос ирүүлсэн гомдлыг хянан шийдвэрлэх журмын" 5 дугаар зүйлд заасан холбогдох мэдээлэл баримт бичгийг Захиалагчаас шаардан авч төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах ажиллагаанд төсвийн хөрөнгийг хариуцлагатайгаар, эдийн засгийн хэмнэлттэй, үр ашигтай байдлаар тЕ********ндЕ********рт оролцогчдод ил тод байх, өрсөлдөх тэгш боломжийг олгох энэ хуулийн зорилгыг захиалагч хэрхэн биЕ********лүүлж байгаад хяналт тавих, залруулах үүрэгтэй оролцдог. Монгол Улсын Сангийн яамны 2021-10-08-ны өдрийн "Гомдол хянасан тухай" 6-1/5659 дугаар маргаан бүхий актын хувьд:

1. ..... "Е********" ХХК нь түншлэлийн гишүүн "З**** Ю*** Б****" ХХК нь ТОӨЗ 5.2, ТОӨЗ 18.1(а), тоөз 4.2.2-д заасан Үйлдвэрлэгчийн гэрчилгээ, барааны гарал үүслийн гэрчилгээний хуулбар, Олон улсын чанарын CE, FDA, ISO, TUV зэрэг стандартын аль нэгийг хангасан эсэхийг гэрчлэх гэрчилгээ зэрэг холбогдох тодорхойлолтууд бичиг баримтуудыг апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консул, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан ирүүлээгүй нь шаардлага хангаагүй гэж үзсэн Захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй. .... хэмээн дүгнэсэн нь дараах байдлаар хууль буруу хэрэглэсэн. Нэгд: Хэдийгээр тЕ********ндЕ********рийн бичиг баримтыг бэлтгэх, боловсруулах нь төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 19 дүгээр зүйлийн 19.1, 19.2-т зааснаар захиалагчийн үүрэгт хамаарах боловч захиалагч тухайн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад тавигдах чадавхын шалгуур үзүүлэлт, шаардлагыг хуульд нийцүүлэн тогтоож, тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт тусгах ёстой шаардлагыг зөрчиж тЕ********ндЕ********рт гадаадын хуулийн этгээд оролцож байгаа тохиолдолд баримт бичгийг гагцхүү тухайн улсад суугаа Монгол улсын консул, Элчин сайдын яамны дэргэдэх нотариатаар батлуулан ирүүлэх шаардлагыг тЕ********ндЕ********рт оролцогчдод тавьсан нь үндэслэлгүй байхад Сангийн яам Захиалагчийн шийдвэрийг хянахдаа хуульд нийцүүлэх шийдвэр гаргаагүй. Учир нь: Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн дагуу Е********рөнхий нөхцөлийг магадлахдаа тус хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.3-д "Энэ хуулийн 14.1-д заасан нөхцөл байдал үүссэн болохыг тЕ********ндЕ********рт оролцогч Монгол Улсын, эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын дараах баримт бичгээр нотолж болно",14.3.1-т шүүхийн шийдвэр болон төрийн захиргааны эрх бүхий байгууллагаас гаргасан баримт бичиг; 14.4-т Энэ хуулийн 14.3-т заасан баримт бичгээс тухайн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад ирүүлэх шаардлагатай баримт бичгийг тЕ********ндЕ********рийн баримт бичиг тусгайлан заана ......... хэмээн заасан. "Е********" ХХК-ийн түншлэлийн гишүүн "З***Ю**** Б****" ХХК нь ТОӨз 5.2, тоөз 18.1(a), ТОӨЗ 4.2.2-т заасан баримт бичгүүдийг БНХАУ-ын ЗЕ********нзоу хотын Хуанхэ нотариатын газраар гэрчлүүлэн илгээсэн нь дээрх хуулийн заалттай нийцэж байгаа гэж бид үзэж байгаа болно. Монгол Улсын нотариатын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.3-д ... Нотариатч нь үндсэн чиг үүргийн хүрээнд төрийн нэрийн өмнөөс хөндлөнгийн гэрчийн үүрэг гүйцэтгэнэ, хуулийн 4.4.1, 4.4.3 -д ........ Нотариатч нь тодорхой чиг үүргийн хүрээнд нотариатчаар гэрчлүүлснээр хүчин төгөлдөр, үл маргах шинжтэй болох үйлдэл, баримт бичгийг гэрчлэх, үйлчлүүлэгч хүсвэл нотариатчаар гэрчлүүлэхээр хуульд зааснаас бусад үйлдэл, баримт бичгийг үл маргах шинжтэй болгох зорилгоор гэрчлэх, гарын үсгийн үнэн зөвийг гэрчлэх гэсэн чиг үүргүүдийг тусгай зөвшөөрлийн үндсэн дээр төрийн нэрийн өмнөөс хийж гүйцэтгэдэг. Маргаан бүхий тохиолдолд "Е********" ХХК-ийн түншлэлийн гишүүн "З***Ю**** Б****" ХХК нь ТОӨЗ 5.2, ТОӨЗ 18.1(a), ТОӨЗ 4.2.2-т заасан баримт бичгүүдийг өөрийн үүсгэн байгуулагдсан улсын буюу БНХАУ-ын төрийн нэрийн өмнөөс үйл ажиллагаа явуулж байгаа нотариатаар бичиг баримтаа баталгаажуулж, үнэн зөв гэдгээ гэрчлүүлсэн үйлдэл хийсэн. Дээр дурдсан баримтуудаа Монгол улсад баталгаат орчуулгаар орчуулж ТЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт хавсаргасан. Гэтэл Үнэлгээний хорооны шийдвэрийг хянан үзээд дүгнэлт гаргасан Сангийн яамны дүгнэлтээр .... гадаадын этгээд оролцох бол үүсгэн байгуулагдсан улсад уйл ажиллагаа явуулж байгаа Монгол Улсын консулын газрын нотариатаар баталгаажуулаагүй тул тЕ********ндЕ********рт оролцогч БНХАУ-д бүртгэлтэй "З***Ю**** Б****" ХХК-ийн ТОӨЗ 5.2, ТОӨЗ 18.1(а), тоөз 4.2.2-т заасан баримт бичгүүд нь тухайн улсын нотариатаар гэрчлүүлсэн тул тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн чадавхын баримт бичиг хуурамч эсхүл үнэн зөв биш гэсэн эцсийн дүгнэлт гаргаж байгаа нь тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн эрхийг ноцтой зөрчсөн, хязгаарласан хууль зөрчсөн үйлдэл. Бидний хувьд тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн 431 дүгээр хуудсанд "З***Ю**** Б****” ХХК-ийн албан бичгийг хавсаргасан ба тус компани нь Хэнан мужид тохиолдсон хүчтэй хар шуурганы нөлөөгөөр ноцтой хохирол амсаж, зарим оффисуудыг хаах, нүүлгэн шилжүүлэх арга хэмжээг 2021 оны 07 дугаар сарын 17-оос эхлээд 2021 оны 09 дүгээр сарын 05 хүртэл авсан, мөн Ковидын ДЕ********лта хувилбарын дэгдэлтээс шалтгаалж Бээжин хот руу Монголын Элчин Сайдын Яам болон Консулын газарт бичиг баримтын хамт биЕ********члэн очих боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн талаарх дэлхий нийтэд нээлттэй мэдээллийг хүргүүлсэн. "Монгол Улсын Консулын дүрэм"-ийн дагуу Монгол Улсын консулын алба нь дипломат албаны бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд хилийн чанадад Монгол Улс, түүний иргэн, хуулийн этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах үүрэгтэй байгууллага бөгөөд консул нь Нотариатын тухай Монгол Улсын хууль, эрх бүхий байгууллагаас баталсан нотариатын үйлдэл эрхлэн хийх зааврыг удирдлага болгон тус дүрмийн 12 дугаар зүйлд заасан нотариатын үйлчилгээг үзүүлдэг. Бидний хувьд тЕ********ндЕ********рт түншлэлээр оролцож байгаа компанийн үүсгэн байгуулагдсан улсын буюу БНХАУ-ын эрх бүхий байгууллагаар /нотариатаар баталгаажуулсан хүчин төгөлдөр баримт матЕ********риалыг тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт хавсаргасан. Дэлхийн 120 гаруй улс оронд үйл ажиллагаа явуулж буй Нотариатын байгууллагаас нийт 89 улсын нотариатын байгууллагууд Олон улсын нотариатын холбоо ( ОУНХ )-нд элссэн байгаа бол Монголын Нотариатчидын танхим 2013 онд тус холбооны 83 дахь гишүүн орноор элсэж байсан түүхтэй бөгөөд БНХАУ ч гэсэн гишүүн орноор бүртгэлтэй.  https://www.uinl.org . Тухайлбал: Source: Xinhua | 2017-02-20 19:51:21 | Editor : huaxia BEIJING , Feb. 20 ( Xinhua ) --According to the association , documents of notarization issued by Chinese notary services had been sent to more than 180 countries and regions for use ,the association added ./ ..... БЭЭЖИН , 2-р сарын 20 ( Синьхуа )–Холбооны мэдээлснээр, Хятадын нотариатаар гэрчлүүлсэн нотариатын баримт бичгийг 180 гаруй улс орон, бүс нутагт ашиглахаар илгээсэн байна./

Олон улсын нотариатын байгууллагуудын хувьд Apostille гэдэг нь баталгаажуулалт буюу нотариатын үйлдлийг тодорхойлдог олон улсын хэллэг бөгөөд дэлхийн олон улсад Монгол улсын консулын газар л Аpostille буюу баталгаажуулалтын нотариатын үйлчилгээ үзүүлдэг гэсэн ойлголт байж болохгүй. Е********рдийн ойлголтоор тЕ********ндЕ********рт оролцож буй гадаадын хуулийн этгээдийн үүсгэн байгуулагдсан эсхүл бүртгэлтэй улсад Монгол Улсын Консулын газар байхгүй ч байж болно. Тийм ч учраас тЕ********ндЕ********рийн хуулийн дагуу оролцогч Е********рөнхий нөхцөлийг хангаж буй гэдгээ байгуулагдсан улсынхаа эрх бүхий байгууллагаас гаргасан шийдвэр, эрх бүхий байгууллагаас гаргаж буй баримт бичгээр нотлох эрхтэй. Түүнчлэн хамгийн сайн тЕ********ндЕ********рээр шалгарсан “С м” ХХК-ийн X m g dr bus Co.Ltd түншлэлийн чадавхын баримт дээр тамга гарын үсэг, орчуулгын үнэн зөвийг гэрчилсэн нотариатын энгийн үйлдэл хийгдсэн байгаа болохоос "апостиль гэсэн гоё нэрийн доор хууль зөрчиж байгаа Захиалагчийн үйлдлийг Сангийн яам хянах, зөвтгөх, хуульд нийцүүлэх үүргээ биЕ********лүүлээгүй.

Хоёрт: ТЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт "Гадаадын этгээд оролцох бол дээрх матЕ********риалуудыг Монгол улсын консулын газраас олгодог апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консул, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан ирүүлэх ба тЕ********ндЕ********р нээсэн өдрийн байдлаар хүчин төгөлдөр байна . " гэж бүхий л тодорхойлолт дээр заасан байх боловч түншлэгч " З***Ю**** Б**** ХХК нь дээрх баримт бичгийг БНХАУ-ын ЗЕ********нзоу хотын Хуанхэ нотариатын газраар гэрчлүүлсэн байгаа үйл баримтыг " эрх бүхий байгууллагаар баталгаажигдаагүй " Захиалагчийн шийдвэрийг зөвтгөсөн Сангийн яамны дүгнэлт нь алдаатай гэж үзэж байна.

2. Татвар төлөгчдийн мэдээллийн сангаас татаж авсан үнэлгээгээр “Е********” ХХК нь тЕ********ндЕ********рийн нээлт хийсэн өдөр буюу 2021-09-03-ны өдрийн байдлаар 48,172,321.53 төгрөгийн өртэй байх тул ТОӨЗ 4.2.2-д заасныг хангаагүй гэж татгалзсан захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй хэмээн дүгнэсэн нь дараах байдлаар хууль буруу хэрэглэсэн. Учир нь: "ТОӨЗ 4.2.2-д Монгол Улсын, эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын хуулийн дагуу татвар, хураамж, төлбөрөө тухайн тЕ********ндЕ********р нээсэн өдрийн байдлаар бүрэн төлсөн байх. Татварын тодорхойлолт ирүүлэх шаардлагагүй ба Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********мээр дамжуулан Татварын Е********рөнхий газрын татвар төлөгчдийн мэдээллийн сан (www.etax.mta.mn)-аас тЕ********ндЕ********р нээсэн цагийн байдлаар татварын өр, төлбөрийн талаарх мэдээллийг шалгана." гэж заасан. Манай компанийн хувьд татвар, шимтгэлээ цаг тухайд нь төлдөг, татварын өртэй байдаггүй, татварын илүү төлөлттэйгөөр үйл ажиллагаагаа явуулж ирсэн түүхтэй байгууллага. Тухайн тЕ********ндЕ********р нээсэн өдөр буюу 2021 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр бид 43,172,321.53 төгрөгийн дутуу үлдэгдэлтэй, харин 90,908,257.52 төгрөгийн илүү төлөлттэй байсан /татварын албаны тодорхойлолт бухий баримттай/. "Татварын Е********рөнхий хуулийн" 49 дүгээр зүйлийн 49.2-т "Татвар төлөгч татварын өртэй бол энэ хуулийн 49.1-д заасан дарааллыг үл харгалзан татварын өрийг илүү төлсөн татвараас түрүүлж суутган тооцно. Мөн хуулийн 14 дүгээр зүйлд " Татвар төлөх үүрэг дараах тохиолдолд дуусгавар болно, 14.1.2-т бусад татварын илүү төлөлтийг тухайн төрлийн татварын өрд суутган тооцсон; гэж заасан байдаг. Тиймээс дээрх хуулийн заалтын дагуу манай компанийн илүү төлөлт нь дутуу үлдэгдлээс илт илүү байсан тул манай компанийг татварын өртэй гэж Сангийн яам дүгнэлт хийсэн нь үндэслэлгүй. Тухайн үЕ********д манай компанийн зүгээс удаа дараа цахим систЕ********м дээрх дутуу үлдэгдлийг суутгуулан, "О" болгохоор харьяа татварын байгууллагад мэдэгдсэн боловч, хариуцсан байцаагч нь амралттай байснаас цахим систЕ********мийн бүртгэлийг 2021 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр болтол шинэчлээгүй болно. Тус байцаагч нь 2021 оны 09 дүгээр сарын 06-нд ажилдаа ирж бидний өрийг суутган "0" болгосон ба /Татварын албаны тодорхойлолт бүхий баримт хавсаргасан/ Энэ тохиолдолд тЕ********ндЕ********рт оролцогч буюу татвар төлөгчийг буруутгах үндэслэлгүй.

Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агЕ********нтлаг Худалдан авах ажиллагааны газар болон Үнэлгээний хороонд холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэл: 1. Монгол Улсын Сангийн яамны 2021-10-08-ны өдрийн "Гомдол хянасан тухай" 6-1/5659 дугаар албан бичгээр захиалагчийн 2021-09-30-ны өдрийн шийдвэрийг Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.1 дэх заалтын дагуу хүчингүй болгож тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын үнэлгээг дахин хийхийг хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.1 дэх заалтад үндэслэн Захиалагчид мэдэгдсэн. Захиалагч нь тЕ********ндЕ********рийг дахин үнэлж 2021-10-14-ны өдөр №3/1913 тоот мэдэгдлийг "Е********" ХХК болон "З***Ю**** Б****" ХХК-иудын түншлэлд ирүүлсэн. Тус мэдэгдэл нь "Е********" ХХК болон "З***Ю**** Б****" ХХК-иудын түншлэлд урьд нь буюу анхны тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын дараа ирүүлсэн 2021-09-21-ны өдрийн №3/1720 тоот албан бичигтэй яг адилхан байсан. Тухайлбал: Монгол Улсын Сангийн яамны 2021-10-08-ны өдрийн "Гомдол хянасан тухай" 6-1 / 5659 дугаар албан бичгийн 1 дүгээр талд ........ "Е********" ХХК-ийн түншлэгч болон "З Ю Б" ХХК нь татварын тодорхойлолтыг тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалын 433 дугаар хуудаст хавсаргасан байхад татварын тодорхойлолт ирүүлээгүй гэж Захиалагч татгалзсан нь үндэслэлгүй байна ..... хэмээн дүгнэсэн байхад 2021-10-14-ны өдөр №3/1913 тоот мэдэгдэлд түншлэл "З***Ю**** Б****" ХХК нь татварын тодорхойлолт ирүүлээгүй ....... хэмээн татгалзсан.

3. Сангийн сайдын 2019 оны 255 дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан Худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********мээр тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт зохион байгуулах, холбогдох мэдээллийг зарлан мэдээлэх журмын 3.7 дахь хэсэгт ТЕ********ндЕ********рт оролцогч нь тЕ********ндЕ********ртээ санхүүгийн тайлан татварын албаны тодорхойлолт зэрэг цахим систЕ********мтэй холбогдсон, түүнд мэдээлэл дамжуулдаг мэдээллийн баазын мэдээлэлтэй баримт бичгийг ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд үнэлгээний хорооноос тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн чадавхын үнэлгээ хийхдээ зөвхөн холбогдох мэдээллийн баазаас дамжуулсан мэдээллийг үндэслэл болгоно гэж заасны дагуу "Е********" ХХК-ийн татварын тодорхойлолтыг Худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********мээр дамжуулан татвар төлөгчдийн мэдээллийн сангаас татаж үздэг журамтай.

Тухайн үЕ********д буюу дахин тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт явагдаж байх үЕ********д буюу 2021 оны 09 дүгээр сарын 06-нд "Е********" ХХК-ийн татвар төлөлтийн мэдээлэлд засвар орж илүү төлөлтэй бичигдсэн байхад 2021-10-14-ны өдрийн Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агЕ********нтлаг Худалдан авах ажиллагааны газрын №13/1720 тоот мэдэгдэлд "Е********" ХХК нь 48,172,321.53 төгрөгийн өртэй хэмээн Үнэлгээний хороо дүгнэлт хийсэн байгаа үйлдэл нь Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийг захиалагч тал хэрхэн хэрэгжүүлж байгааг харуулж байгаа явдал юм. "Е********" ХХК нь БНХАУ-д бүртгэлтэй "З***Ю**** Б****" ХХК-тай түншилж "Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газар"-аас 2021 оны 07 дугаар сарын 09-нд зарласан ЗТХЯ/202103064/02/01 урилгын дугаартай, ЗТХЯ/2021*****/НХААГ-21/015/ тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын дугаартай "Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлт /Улаанбаатар хот/" нээлттэй тЕ********ндЕ********рт санал хүргүүлэн оролцсон боловч захиалагчийн зүгээс дээр дурдсан шаардлагуудыг тус тус хангаагүй гэсэн үндэслэлээр татгалзсан хариуг 2021 оны 09 дүгээр сарын 21-ний өдрийн 3/1720, 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 3/1913 дугаартай албан бичгээр манай компанид мэдэгдсэн. 2021 оны 09 дүгээр сарын 27-нд тус тЕ********ндЕ********рийн эхний шийдвэртэй холбогдуулан 21/239 дугаартай албан бичгээр өөрсдийн компанийн татварын болон нотариатын баталгаажуулалтын асуудлыг тайлбарлаж, Захиалагчийн шийдвэртэй санал нийлэхгүй байгааг илэрхийлэн Сангийн яаманд гомдол гаргасан. Манай компанийн хувьд захиалагчийн шалгаруулсан компаниас санал болгосон үнээс даруй 2 тэрбум төгрөгөөр бага үнийн санал буюу тЕ********ндЕ********рт оролцогчдоос хамгийн бага үнэ санал болгосон байтал захиалагч болон Сангийн яам нь шаардлагад нийцээгүй тЕ********ндЕ********р хэмээн хууль бус шийдвэр гаргаж манай тЕ********ндЕ********рийг үнэлэхээс татгалзаж байгаа нь бидний эрх ашгийг ноцтой зөрчиж байна. Түншлэгч “З Ю Б ХХК" нь БНХАУ-ын Хэнан мужын ЗЕ********нзоу хотод байрладаг, Бээжин хотоос 800 гаруй км зайд оршдог, БНХАУ-ын топ 100 аж ахуйн нэгжийн нэг, автобус үйлдвэрлэлийн чиглэлд No.1 компани бөгөөд бүтээгдэхүүний чанар рЕ********йтингээр дэлхийд өрсөлдөхүйц компани юм. Санал болгож буй Y автобус брэнд нь БНХАУ-ын анхдагч автобус үйлдвэрлэгч бөгөөд улсдаа төдийгүй дэлхийд автобус борлуулалтын тоогоор сүүлийн 9 жил нэгдүгээр байранд жагсаж буй өдөрт 445 автобус үйлдвэрлэх хүчин чадал бүхий үйлдвэртэй, олон улсад салбартай групп компани юм. Гэтэл Е********рдөө 1 ажилтантай, сардаа 106,600 төгрөгийн Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлдөг, 852,800 төгрөгийн цалингийн сантай вЕ********бсайт бүү хэл facebook пЕ********йж ч байхгүй "С****м*****" ХХК-ийг 19 тэрбум төгрөгийн тЕ********ндЕ********рийн ажлыг гүйцэтгүүлэхээр шалгаруулсан нь дараах байдлаар үндэслэлгүй. Үүнд:

1. 2021 оны 7 дугаар сарын 9-нд зарлагдсан тус тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн ТОӨЗ 18.2 ( 6 ) -д заасны дагуу " Бараа нийлүүлсэн гэрээний хуулбар , хүлээлгэн өгсөн актын хуулбар , тухайн барааг цаг хугацаанд нь чанартай нийлүүлсэн тухай захиалагчийн тодорхойлолтыг ирүүлнэ " гэж заасан .

Гэтэл " С****м***** " ХХК нь тЕ********ндЕ********рийн бичиг баримтынхаа 512 дугаар хуудсанд "Зэвсэгт хүчний бүтээн байгуулалтын дэмжлэгийн газар"-ын 2019 оны 11 дүгээр сарын 28-нд үйлдсэн тодорхой нэгэн хүлээн авагчгүй, тус тЕ********ндЕ********рт зориулагдаагүй, тЕ********ндЕ********р зарласан хугацаанаас даруй 2 жил гаруйн өмнө бичигдсэн Е********рөнхий албан бичиг байгаа нь дээр дурдсан захиалагчийн тодорхойлолтын шаардлагыг хангахгүй байна гэж үзэж байна.

2. Тус тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн ТОӨЗ 12.1(ё) .4-д зааснаар "Монгол улсын нутаг дэвсгэрт өөрийн эзэмшлийн эсвэл түрээсийн албан ёсны баталгаат засварын төвтэй байх бөгөөд засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрөл, норм дүрэм, стандарт хангасныг нотлох баримтыг ирүүлнэ." гэж заасан ба мөн тус тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн ТОӨЗ 18.1 (Д) -д “Барааг нийлүүлсний дараах байнгын болон урсгал үйлчилгээний (засвар) хуваарийг бэлтгэж ирүүлнэ. Баталгаат засварын хугацаа 24 сараас багагүй буюу 150,000 км байна" гэж заасан. "С****м*****" ХХК-ийн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн 416 дугаар хуудсанд дурдагдсанаар гэрээний дагуу автобуснуудыг 2021 оны 11 дүгээр сарын 14 гэхэд бүгдийг нийлүүлнэ гэж амласан байна. Гэтэл гэрээт засвар үйлчилгээг үзүүлэх төв болох "Б О" ХХК-тай байгуулсан "Хамтран ажиллах гэрээ" ( хуудас 363 ) нь баталгаат хугацаа дуусахаас өмнө буюу 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдөр дуусгавар болж байгаа нь тус тЕ********ндЕ********рийн ТОӨЗ 12.1 (ë).4 зүйл буюу баталгаат засвар үйлчилгээ үзүүлэх чадварын доод шалгуурыг огт хангахгүй байна. Энэхүү гэрээ бодитоор хийгдэж, нийлүүлэх хугацааг тооцоолбол, баталгаат засварын хугацаа нь 2023 оны 12 дугаар сар хүртэл байх зайлшгүй шаардлагатай тул дээрх гэрээ нь шаардлага хангахгүй гэдэг нь харагдаж байна. 

3. ТЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн TOӨЗ 22.4-д заасны дагуу "Хувь хүний нууцын тухай болон Байгууллагын нууцын тухай хуулиудаар ил болгохыг хориглосон мэдээллийг тусад нь файл үүсгэн ирүүлнэ. Тус файлын эхэнд тэдгээр мэдээллийг нууцлах үндэслэлийг бичгээр тайлбарлаж, тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн итгэмжлэгдсэн этгээд гарын үсгээр баталгаажуулна. Эрх бүхий тЕ********ндЕ********рт оролцогч болохыг нотлох ТШӨХ-д заасан баримт бичиг, тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт заасан маягтуудыг нууцлахгүй ирүүлэх бөгөөд нууцлан ирүүлсэн тохиолдолд тЕ********ндЕ********рээс татгалзах үндэслэл болно. Мөн ТЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын матЕ********риалыг тухайн тЕ********ндЕ********рт оролцогчдод ил болгох журмын 1.3 дахь хэсэгт заасны дагуу "ТЕ********ндЕ********рт оролцогч нь тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалд хувь хүний нууцын тухай хууль болон Байгууллагын нууцын тухай хуулиар ил болгохыг хориглосон мэдээллийг ялгаж ирүүлэх ба тэдгээрийг хуулийн дагуу ил болгохыг хориглосон зайлшгүй үндэслэлийг бичгээр тайлбарласан байна." гэж заасан байтал тус компанийн "Тайлбар хүргүүлэх тухай" албан бичигт /хуудас 498/ " Манай компани төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн боловч "Төрийн болон Албаны нууцын тухай хуулийн" 16 дугаар зүйлийн 16.2 дах хэсэгт заасан "маш нууц" зэрэглэлийн "Машин мЕ********ханизм бэлтгэн нийлүүлэх" гэрээ байгуулан ажиллаж, задруулахгүй байх үүрэг хүлээсэн болно. Уг гэрээнд төрөл бүрийн машин мЕ********ханизмууд нийлүүлж байсан болно. Иймд дээрх ижил төстэй ажлын гэрээг хавсаргаагүй болно." гэсэн нь тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн ТОӨЗ 22.4-д заасан "ТЕ********ндЕ********рт оролцогч тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалд Хувь хүний нууцын тухай болон Байгууллагын нууцын тухай хуулиудаар ил болгохыг хориглосон мэдээллийг тусад нь файл үүсгэн ирүүлнэ." гэсэн заалтыг хангахгүй байна. Учир нь хамгийн сайн тЕ********ндЕ********рээр шалгарсан компанийн ижил төстэй ажил гүйцэтгэсэн талаарх нотлох баримт бол зөвхөн "С****м*****" ХХК-ийн өөрийн албан бичиг. Өөрөөр хэлбэл манай компани ижил төстэй ажил гүйцэтгэж байсан нь хий даанч нууцын зэрэглэлтэй учраас захиалагч танд үзүүлж болохгүй байна, ойлгоорой гэж тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигтээ дурдсаныг захиалагч тал уриалгахнаар хүлээн авч "С****м*****" ХХК-ийн албан бичгийг үнэн зөв хэмээн хийсвэрээр итгэсэн үйлдэл нь хууль зөрчсөн үйлдэл. Нөгөө аппостиль баталгаа энэ тэр бол "С****м*****" ХХК-д хамааралгүй хэмээн Үнэлгээний хорооны гишүүд дүгнэсэн нь "С****м*****" ХХК-ийг шалгаруулахын тул үзээгүй, хараагүй, нотлогдоогүй үйл баримтыг үнэн зөв хэмээн хийсвэрлэн сэтгэж хамтын шийдвэр гаргах төвшинд хүртэл ялзарсан байна. "С****м*****" ХХК-ийн илгээсэн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн 499 дүгээр хуудсанд буй 2019 оны 08 дугаар сарын 22-ны өдрийн "Зэвсэгт Хүчний бүтээн байгуулалтын газар"-т 18,679,684,500.00 төгрөгийн үнийн дүнтэй "Машин, мЕ********ханизм, тЕ********хник бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ”-ээр нийт 88 ширхэг зам, төмөр замын тЕ********хник хэрэгсэл нийлүүлсэн байгаа юм. Тус гэрээ нь Засгийн Газрын Хэрэг эрхлэх газрын тухайн үЕ********ийн даргын тушаалаар байгуулагдсан Дэд ажлын хэсгийн №38 дугаар гэрээ байгуулах зөвлөмжийг үндэслэн шууд гэрээ байгуулсан байна. Мөн дээрх гэрээг байгуулахаас 2 сарын өмнө 12,647,264,650.00 төгрөгийн үнийн дүнтэй " Машин мЕ********ханизм нийлүүлэх Маш нууц зэрэглэлтэй гэрээ"-г мөн байгуулсан байгаа юм. Татвар төлөгчдийн энэ их хэмжээний мөнгийг нууцын зэрэглэлтэй гэрээ, Дэд ажлын хэсгийн зөвлөмжөөр тЕ********ндЕ********ргүйгээр, ямар ч санхүүгийн болон боловсон хүчний чадавхгүй байж авч, гүйцэтгэж байгаа нь маш том ашиг сонирхол явж байгаа гэж бид хардаж байна. 4. "С****м***** ХХК"-ийн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн 535-538 дугаар өөрсдийн санал болгож буй автобусны тЕ********хникийн үзүүлэлт дээр захиалагчийн тЕ********хникийн шаардлагыг уг үсэггүй хуулж тавьсан нь илтэд худал тЕ********ндЕ********р ирүүлсэн гэж харж байна. Илт худал гэдэг нь Үйлдвэрлэгч X m G D B Co Ltd-ийн 539-541 дүгээр хуудсанд байгаа тЕ********хникийн тодорхойлолтоос зөрж байгаагаар нотлогдож байна. Үйлдвэрлэгчийн тодорхойлолтод дээд хурд нь 69 км/ц, өндөр нь 3.2 м гэсэн боловч Захиалагчийн шаардлагад доод тал нь 80 км/ц, дээд тал нь 3.1 м өндөртэй автобус авна гэж заасан байна. Иймд дээрх үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж манай компанийн эрх ашгийг сэргээж өгнө үү.” гэжээ.

8.Хариуцагч Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: “Нийслэлийн Засаг даргаас 2021 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдрийн А/130 дугаартай захирамжаар эрх шилжиж ирсэн 2021 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдөр зарласан ЗТХЯ/2021***** дугаартай "Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх шалгаруулалтыг зохион байгуулах үнэлгээний хороог хөрөнгө оруулалт, Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлтийн ажил ( Улаанбаатар )-ын тЕ********ндЕ********р Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын даргын 2021 оны 03 дугаар сарын 05-ны өдрийн А/16 дугаар тушаалаар байгуулсан. Мөн газрын даргын 2021 оны 03 дугаар сарын 18-ны өдрийн А/24 дугаар, 2021 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдрийн А/53 дугаарттай тушаалаар үнэлгээний хорооны бүрэлдэхүүнд тус тус өөрчлөлт орсон. ТЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийг үнэлгээний хороо боловсруулан газрын даргаар батлуулж, 2021 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдрийн №048 ( 5453 ) дугаартай Монголын мэдээ сонинд тЕ********ндЕ********рийн урилгыг нийтэлж, Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********мд хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1-д заасны дагуу нээлттэй тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын журмаар зарласан. Тус төсөл, арга хэмжээг 2021 оны 05 дугаар сарын 17-ны өдрийн 10 цаг 35 минутад нээлтийг хийхэд 7 компани буюу “Г э р ф” ХХК, “М м” ХХК, “Б болон “ Б ф м" ХХК-иудын түншлэл, “С****м*****” ХХК болон “ X m g d b co" түншлэл, " Е******** болон З***Ю**** Б****" ХХК-иудын түншлэл, “Э э и п” болон “ Я Я м а” ХХК-иудын түншлэл, “D d m e i e Co.,Ltd" ХХК тус тус тЕ********ндЕ********р ирүүлсэн. 2021 оны 06 дугаар сарын 04-ний өдөр тЕ********ндЕ********рт оролцогч нарт шалгарсан болон шалгараагүй мэдэгдлийг хуулийн үндэслэлийн хамт албан бичгээр нэгэн зэрэг хүргүүлсэн. 2021 оны 06 дугаар сарын 10-ны өдөр Монгол Улсын Сангийн яамнаас утсаар "М м" ХХК, "Е********" ХХК, "D d m e i e Co.,Ltd" XXK-иуд тЕ********ндЕ********рт гомдол гарсан тухай мэдэгдсэн. 2021 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдрийн 6-1/3385 дугаартай албан бичгээр Монгол Улсын Сангийн яамнаас тЕ********ндЕ********р хүчинтэй хугацааг 15 хоногоор сунгаж байгааг мэдэгдсэн. Сангийн яамнаас гомдлыг хянаад, "М*****м******" ХХК, "Е********" ХХК-иудын тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн шаардлагыг хангаагүй гэж татгалзсан захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй байна, "С****м*****" ХХК-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичиг шаардлага хангахгүй байгаа тул гэрээ байгуулах эрх олгосон захиалагчийн 2021 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдрийн шийдвэрийг Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.1 дэх заалтын дагуу хүчингүй болгосон. Улмаар 2021 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдрийн 3/816 дугаартай албан бичгээр тЕ********ндЕ********рт оролцогч нарт тЕ********ндЕ********р хүчинтэй байх хугацааг сунгасан тухай мэдэгдэж, 2021 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрийн 15:00 минутад тЕ********ндЕ********р хүчинтэй хугацаагаа сунгахыг зөвшөөрсөн албан бичгийг баталгааны хамт нийт 6 оролцогч ирүүлсэн. 2021 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдрийн 14:00 цагт үнэлгээний хороо хуралдаж, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 30 дугаар зүйлийн 30.1.1-д заасны дагуу шаардлагад нийцсэн нэг ч тЕ********ндЕ********р ирүүлээгүй гэх үндэслэлээр бүх тЕ********ндЕ********рээс татгалзаж дахин тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт явуулахаар шийдвэрлэсэн. 2021 оны 07 дугаар сарын 09-ний өдөр тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийг дахин боловсруулан батлуулж, төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********м болон өдөр тутмын сонинд нийтлэн зарласан. ТЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалыг 2021 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдөр нээхээр байсан боловч шүүхээс захилагчийн шийдвэрийн биЕ********лэлтийг түдгэлзүүлж хойшлуулсан бөгөөд “Б" ХХК нэхэмжлэлээсээ татгалзаж, 2021 оны 08 дугаар сарын 30-ны өдөр хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон. "С****м*****” ХХК болон " X m g d b Co. , Ltd " түншлэлийг шалгаруулсан боловч тЕ********ндЕ********рт оролцогч "Е********" ХХКомпаниас гомдол гаргасны Монгол Улсын Сангийн яамнаас гүйцэтгэгч сонгох ажиллагааг түр түдгэлзүүлэх тухай албан бичгийг 2021 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 6-1/5513 дугаартай албан бичгээр ирүүлсэн. Сангийн яамнаас гомдлыг хянаад, 2021 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн албан бичгээр " ... " Е******** " ХХК - иас ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рээс татгалзсан захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй байна , "С****м***** ХХК-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалыг дахин хянаж үзэх ... " гэсний дагуу Үнэлгээний хороо 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр хуралдаж , Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3 дахь заалтад үндэслэн дахин үнэлгээ хийхийг мэдэгдсэний дагуу холбогдох байгууллагаас тодруулга, мэдээллийг авч нягтлан дахин үнэлгээ хийсний үндсэн дээр үнэлгээний хорооны гишүүдийн 100 %-ийн саналаар Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт (Улаанбаатар) Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлтийн гүйцэтгэгчээр тЕ********ндЕ********рийн бүх нөхцөлийг нэгэн зэрэг хангасан нийцсэн тЕ********ндЕ********р ирүүлсэн "С****м*****” ХХК болон “ X*** m****g***d*** b*** Co.,Ltd” түншлэлийн гүйцэтгэгчээр сонгон шалгаруулахаар шийдвэрлэж мэдэгдлийг хүргүүлсэн байна.

" Е******** " ХХК - ийн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт, гэрээ байгуулах эрх олгохыг хүлээн зөвшөөрөхгүй буюу нэхэмжлэлийн шаардлага хууль зүйн үндэслэлгүй тухайд: 1. "Е********" ХХК-ийн түншлэл БНХАУ-ын " З***Ю**** Б****" ХХК нь тЕ********ндЕ********рийн бичиг баримтаа БНХАУ-ын ЗЕ********нзоу хотын Хуанхэ нотариатын газраар гэрчлүүлсэн нь хуульд нийцсэн гэх хувьд:

Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа , ажил , үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-д "Дараахь нөхцөл байдал тогтоогдвол тЕ********ндЕ********рт оролцогч Е********рөнхий нөхцөл хангагдаагүй гэж үзнэ ...14.1.1-с 14.1.7-д заасан нөхцөлийг дурдсан. Харин хуулийн 14.3 дугаар зүйлд " Энэ хуулийн 14.1-д заасан нөхцөл байдал үүссэн болохыг тЕ********ндЕ********рт оролцогч Монгол Улсын , эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын дараахь баримт бичгээр нотолж болно гэж заасан. Өөрөөр хэлбэл энэ тодорхой нөхцөл байдал үүссэн талаар тЕ********ндЕ********рт оролцогч хэрхэн нотлох талаар дурдсан байхад нэхэмжлэгч тал хуулийн 14.3 дугаар зүйлийн 14.3.1-д заасан “ ... Шүүхийн шийдвэр болон төрийн захиргааны эрх бүхий байгууллагаас гаргасан баримт бичиг"-т хамааруулж, БНХАУ-ын ЗЕ********нзоу хотын Хуанхэ нотариатын газраар гэрчлүүлсэн нь хуульд нийцсэн гэж үзэж байгаа нь хууль зүйн үндэслэлгүй байна. Монгол Улсад бүртгэлтэй хуулийн этгээдийн мэдээллийг гаргуулж авах боломжтой боловч түншлэл болж орж буй гадаадын улсад бүртгэлтэй хуулийн этгээдүүдийн талаарх мэдээлэл, түүний үнэн зөв эсэхийг нягтлан шалгахад бэрхшээлтэй байсан тул 2021 оны 07 дугаар сарын 09-ний өдрийн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийг дахин боловсруулахдаа Сангийн яамнаас өгсөн тЕ********ндЕ********рийг дахин явуулах чиглэлийн дагуу тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын өгөгдлийн хүснэгтэд ... ТОӨЗ 5.2-д Үйлдвэрлэгчийн гэрчилгээ, барааны гарал үүслийн гэрчилгээний хуулбарыг ирүүлнэ. Олон улсын чанарын CE, FDA, ISO, TUV зэрэг стандартын аль нэгийг хангасан эсэхийг гэрчлэх гэрчилгээ ирүүлнэ. Баримт бичгүүдийг гадаадын этгээд нь Монгол улсын консулын газраас олгодог апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консуль, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан Монгол хэлнээс бусад хэл дээр байгаа тохиолдолд баталгаат орчуулгын товчоогоор орчуулга хийлгэн тухай бүрд хавсарган ирүүлнэ" гэж тусгайлан оруулсан тул захиалагчийн шийдвэртэй үндэслэлтэй юм.

2. " Е********" ХХК тЕ********ндЕ********рийн нээлт хийсэн өдөр буюу 2021.09.03-ны өдрийн байдлаар 48,172,321.53 төгрөгийн татварын өртэй байсан нь шаардлага хангаагүй гэж татгалзсан нь хууль буруу хэрэглэсэн гэх: Татварын Е********рөнхий хуулийн 14 дүгээр зүйлд "татвар төлөх үүрэг дуусгавар болох, бусдад шилжих үндэслэлийг заасан. Үүнд: 14.1 . Татвар төлөх үүрэг дараах тохиолдолд дуусгавар болно. 14.1.1. тухайн төрлийн татварын өрийг төлж дууссан, 14.1.2 . бусад татварын илүү төлөлтийг тухайн төрлийн татварын өрд суутгaн тооцсон. 14.1.3. татвар төлөгч тухайн төрлийн татвараас хуулиар чөлөөлөгдсөн, 14.1.4. нас барсан болон нас барсанд тооцсон татвар төлөгч хувь хүн нь өв залгамжлагчгүй, эсхүл өвлүүлэх хөрөнгөгүй нь шүүхээр тогтоогдсон.

"Е********" ХХК-ийн тухайд тЕ********ндЕ********рийн нээлт хийсэн өдөр буюу 2021 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдрийн байдлаар 90,908,257.51 төгрөгийн илүү үлдэгдэл , 48,172,321.53 төгрөгийн дутуу үлдэгдэлтэй байсан болох нь татварын тодорхойлолтоор тогтоогдож байгаа юм. Дээрх хуульд зааснаар бусад татварын илүү төлөлтийг тухайн төрлийн татварын өрд суутган тооцсоноор татвар төлөх үүрэг дуусгавар болгохоор заасан бөгөөд "Е********" ХХК-ийн өрөө суутгуулан тооцуулаагүй байсан нөхцөл байдал нь мөн хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1.2-т заасан үндэслэлийг хангасан гэж үзэх боломжгүй юм. "Е********” ХХК-ийн Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1.6б-д зааснаар түншлэлээр тЕ********ндЕ********рт хамтарч оролцсон байх тул мөн хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1-т заасан шүүхэд гомдол гаргах тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн эрхийг дангаар эдлэх боломжгүй буюу нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээд нэхэмжлэл гаргасан гэж үзэж байна . Хавтаст хэрэгт итгэмжлэлтэй холбоотой баримт авагдаагүй, байхгүй болно. Тодруулбал, "Е********" ХХК-ийг тус тЕ********ндЕ********р шалгаруулалттай холбоотой асуудлаар "З***Ю**** Б****" ХХК-иас тус шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрх олгоогүй, түншлэлийн гэрээний хугацаа дуусгавар болоогүй, нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээдийн нэхэмжлэлийн шаардлагаар тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын хууль зүйн үндэслэлийг дүгнэх боломжгүй, "Е********" ХХК болон БНХАУ-ын "З***Ю**** Б****" ХХК-ийн түншлэл нь гомдол гаргаагүй болох нь тогтоогдож байх тул захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 54 дүгээр зүйлийн 54.1.5-д заасан Үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээж авахаас татгалзаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзэж байна. Мөн Захиргааны Е********рөнхий хуулийн 37 дугаар зүйлийн 37.1-д “ Захиргааны акт гэж захиргааны байгууллагаас тодорхой нэг тохиолдлыг зохицуулахаар нийтийн эрх зүйн хүрээнд гадагш чиглэсэн эрх зүйн шууд үр дагавар бий болгосон амаар бичгээр гаргасан захирамжилсан шийдвэр болон үйл ажиллагааг ойлгоно" гэж заасан ба нэхэмжлэгчийн нь захиргааны актын шинжийг бүрэн агуулаагүй, өөрөөр хэлбэл нэхэмжлэгчид эрх зүйн шууд нэхэмжлэлийн шаардлага болгон маргаж буй Yнэлгээний хорооны дүгнэлт нь буюу тэмдэглэл үр дагавар үүсгэсэн захирамжилсан шийдвэр биш, харин тухайн шийдвэрийг гаргахын тулд Үнэлгээний хорооны гишүүд ямар нотлох баримтыг хэрхэн үнэлсэн болохыг тэмдэглэсэн нотолгооны баримт бичигт хамаарахаар байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагын энэ хэсгийг Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 54 дүгээр зүйлийн 54.1.1-д заасан захиргааны хэргийн шүүхийн харьяаллын бус гэсэн үндэслэлд хамаарна гэж үзэж байна. Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар болон "С****м*****" ХХК болон "Х m g d b Co.,Ltd" түншлэл 2021 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдөр НХААГ-21/015 дугаартай гэрээ байгуулсан бөгөөд цаашид шийдвэрийг хүчингүй болгох нь Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 62 дугаар зүйлийн 62.1.1-д заасан .... хуулийн этгээд, эсхүл нийтийн ашиг сонирхолд илт хохирол учруулахаар бол" гэх үндэслэлд хамаарч байгаа ба цаашилбал нийслэл хотын бүтээн байгуулалтад илтэд хохиролтой юм. Уг ЗТХЯ/2021***** дугаартай “Зам , тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт, Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлтийн ажил (Улаанбаатар)-ын тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт нь 2021 оны улсын төсөвт тусгаж өгсөн бөгөөд удаарширч хойшилсноор төсөв татагдаж, ажил зогсох эрсдэлтэй ба "Е********" ХХК-ийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлага нь хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул хүлээн авахаас татгалзаж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.” гэжээ.

9. Хариуцагч Сангийн яамны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: “Захиалагч байгууллага болох Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газраас зарласан ЗТХЯ/2021***** дугаартай "Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлт /Улаанбаатар хот/" тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад оролцсон "Е********" ХХК-иас Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хууль ( цаашид " хууль " гэх )-ийн 55 дугаар зүйлийн 55.1 дэх хэсэгт заасны дагуу тус яаманд 2021 оны 09 дүгээр сарын 27-ны өдөр 21/239 тоот албан бичгээр гомдол гаргасан байна. Ийнхүү тус яам гомдлыг хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.2 дахь хэсэг болон Сангийн сайдын 2019 оны 131 дүгээр тушаалаар батлагдсан "ТЕ********ндЕ********рт оролцогчдоос ирүүлсэн гомдлыг хянан шийдвэрлэх журам"-д заасны дагуу захиалагчаас ирүүлсэн холбогдох баримт матЕ********риалд үндэслэн хянан үзэж гомдлын хариуг 2021 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн 6-1/5659 тоот албан бичгээр өгсөн байна. "Е********" ХХК-аас гаргасан гомдолд түүний ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рээс татварын өртэй, түншлэлийн гишүүний татварын тодорхойлолт ирүүлээгүй, түншлэгчийн тодорхойлолтуудыг апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консул, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан ирүүлээгүй гэж татгалзсан захиалагчийн шийдвэрийг, мөн захиалагчийн гэрээ байгуулах эрх олгосон "С****м*****" ХХК-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рт БНХАУ-ын татварын тодорхойлолтыг худал орчуулсан, ижил төстэй ажил гүйцэтгэсэн туршлагыг нотлох захиалагчийн тодорхойлолт тЕ********ндЕ********р зарласан хугацаанаас хойш ирүүлсэн, засвар үйлчилгээ үзүүлэх төв "Б***о****" ХХК-тай байгуулсан гэрээ нь баталгаат засварын хугацаанаас өмнө дуусаж байгаа нь шаардлага хангахгүй, 2019 онд "Зэвсэгт хүчний бүтээн байгуулалтын газар"-тай 18,679,684,500 төгрөгийн шууд гэрээ байгуулсан мөн 12,647,264,650 төгрөгийн "Машин мЕ********ханизм нийлүүлэх Маш нууцын зэрэглэлтэй гэрээ" -г байгуулсан нь ашиг сонирхлын зөрчилтэй, санал болгосон тЕ********хникийн тодорхойлолтын үзүүлэлт нь үйлдвэрлэгчийн өгсөн тЕ********хникийн тодорхойлолттой зөрүүтэй, тухайн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад уг оролцогч нь 2 дахь удаагаа шалгарч байгаа нь гэмт хэргийн шинжтэй гэж үзэн захиалагчийн шийдвэрийг хянан үзэхийг хүссэн байна. Ийнхүү тус яам тухайн гомдолд дурдсан асуудал бүрээр хянан үзсэн бөгөөд "Е********" ХХК-тай холбоотой асуудлаар тухайн компанийн түншлэгч "З***Ю**** Б****" ХХК нь татварын тодорхойлолтыг тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалын 433 дугаар хуудаст хавсаргасан байхад татварын тодорхойлолт ирүүлээгүй гэж захиалагч татгалзсан нь үндэслэлгүй, харин Сангийн сайдын 2019 оны 255 дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан "Худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********мээр тЕ********ндЕ********р шалгаруулалт зохион байгуулах, холбогдох мэдээллийг зарлан мэдээлэх журам"-ын 3.7 дахь хэсэгт "ТЕ********ндЕ********рт оролцогч нь тЕ********ндЕ********ртээ санхүүгийн тайлан, татварын албаны тодорхойлолт зэрэг цахим систЕ********мтэй холбогдсон, түүнд мэдээлэл дамжуулдаг мэдээллийн баазын мэдээлэлтэй баримт бичгийг ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд үнэлгээний хорооноос тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн чадавхын үнэлгээ хийхдээ зөвхөн 208 холбогдох мэдээллийн баазаас дамжуулсан (эсхүл холбогдох байгууллагаас бичгээр ирүүлсэн) мэдээллийг үндэслэл болгоно." гэж заасны дагуу “Е********" ХХК-ийн татварын тодорхойлолтыг Худалдан авах ажиллагааны цахим систЕ********м /www.tender.gov.mn/-ээр/-ээр дамжуулан татвар төлөгчдийн мэдээллийн сангаас татаж үнэлгээнд харгалзан үзсэн байна.

Тухайн мэдээлэлд "Е********" ХХК нь тЕ********ндЕ********рийн нээлт хийсэн өдөр буюу 2021 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдрийн байдлаар 48,172,321.53 төгрөгийн татварын өртэй байх тул тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын өгөгдлийн хүснэгтийн ТОӨЗ 4.2.2-т "Монгол Улсын, эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын хуулийн дагуу татвар, хураамж, төлбөрөө тухайн тЕ********ндЕ********р нээсэн өдрийн байдлаар бүрэн төлсөн байх" гэж заасныг хангаагүй гэж татгалзсан захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй мөн "Е********" ХХК-ийн түншлэгч "З***Ю**** Б****" ХХК-ийн холбогдох тодорхойлолтууд, бичиг баримтуудыг апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консул, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан ирүүлээгүй нь тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын өгөгдлийн хүснэгтийн ТОӨЗ 5.2, ТОӨЗ 18.1(а), ТОӨЗ 4.2.2-д "Гадаадын этгээд оролцох бол дээрх матЕ********риалуудыг Монгол Улсын консулын газраас олгодог апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консул, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан ирүүлэх ба тЕ********ндЕ********р нээсэн өдрийн байдлаар хүчин төгөлдөр байна.” гэж заасныг хангаагүй гэж татгалзсан захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй болохыг хүргүүлсэн байна. Түүнчлэн, "Е********" ХХК нь захиалагчийн гэрээ байгуулах эрх олгосон "С****м*****" ХХК нь тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт шаардсан зарим шаардлагыг хангахгүй талаар гомдол ирүүлсэн байдаг. Тус яам гомдолд дурдсан шаардлага бүрээр хянан үзэж дараах хариуг хүргүүлсэн. Үүнд:

1. "С****м*****" ХХК-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рт хавсаргасан БНХАУ-ын "X m g d b" Co.,Ltd компанийн татварын тодорхойлолтыг тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт заасны дагуу баталгаат орчуулгын хамт ирүүлсэн нь шаардлагад нийцсэн гэж үнэлсэн захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй байна. Харин тус орчуулга монгол хэл рүү хөрвүүлэхдээ худал орчуулсан эсэхийг нягтлан үзэх нь зүйтэй байна.

2. ТЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын өгөгдлийн хүснэгтийн ТОӨЗ 18.2 (б)-д " ... (Бараа нийлүүлсэн гэрээний хуулбар, хүлээлгэж өгсөн актын хуулбар, тухайн барааг цаг хугацаанд нь чанартай нийлүүлсэн тухай захиалагчийн тодорхойлолтыг ирүүлнэ)." гэж заасан байх бөгөөд тухайн шаардлагад захиалагчийн тодорхойлолтын огноо нь тЕ********ндЕ********р зарласан өдрөөс хойш байх талаар шаардаагүй байх тул "С****м*****" ХХК-ийн ирүүлсэн захиалагчийн тодорхойлолт нь дээрх шаардлагыг хангаж байна гэж үнэлсэн захиалагчийн шийдвэр үндэслэлтэй байна.

3. "С****м*****" ХХК-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалын 474-493 дугаар хуудаст барааг нийлүүлсний дараах баталгаат засварын хугацааг 24 сар гэж санал болгосон ба засвар үйлчилгээний хуваарийг хавсаргасан нь тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын өгөгдлийн хүснэгтийн ТОӨЗ 18.1 (Д)-д "Барааг нийлүүлсний дараах байнгын болон урсгал үйлчилгээний (засвар) хуваарийг бэлтгэж ирүүлнэ. Баталгаат засварын хугацаа 24 сараас багагүй буюу 150,000 км байх шаардлагатай ба албан бичгээр баталгаажуулан мэдэгдэх шаардлагатай" гэж заасантай нийцсэн байна. Мөн засвар үйлчилгээ үзүүлэх "Б о " ХХК-тай байгуулсан гэрээ нь тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын 209 өгөгдлийн хүснэгтийн ТОӨЗ 12.1 (ё)-ийн 4-т "Монгол улсын нутаг дэвсгэрт өөрийн эзэмшлийн эсвэл түрээсийн албан ёсны баталгаат засварын төвтэй байх бөгөөд засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрөл, норм дүрэм, стандарт хангасныг нотлох баримтыг ирүүлнэ." гэж заасантай нийцсэн байна.

 4. Захиалагчаас өгсөн тЕ********хникийн тодорхойлолтод автобусны дээд хурдыг 80 км/цаг гэж шаардсан байна. Харин "С****м*****" ХХК-ийн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалын 535-538 дугаар хуудаст ирүүлсэн тЕ********хникийн тодорхойлолтод дээд хурд 80 км/цаг гэж тусгасан хэдий ч түншлэгч буюу үйлдвэрлэгч "X m g d b"Co.,Ltd компаниас өгсөн тЕ********хникийн үзүүлэлтэд /539 дүгээр хуудас/ автобусны дээд хурд /маx speed/-ыг 69 км/цаг гэж заасан байна. Санал болгосон тЕ********хникийн тодорхойлолтын энэхүү зөрүүтэй байгааг нягтлах нь зүйтэй байна. Харин автобусны өндрийг 3.2 мЕ********тр гэж санал болгосон нь захиалагчийн шаардсан "өндөр-3.0 мЕ********тр/+1.0 мЕ********тр байж болно/ гэж заасантай нийцэж байна. Иймд "С****м*****" ХХК-ийн ирүүлсэн татварын тодорхойлолтын орчуулга, санал болгож буй автобусны дээд хурдыг дахин нягталж, тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын үнэлгээг дахин хийхийг хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.3 дахь заалтад үндэслэн мэдэгдэж захиалагчийн 2021 оны 09 дүгээр сарын 21-ний өдрийн шийдвэрийг хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.3.1 дэх заалтын дагуу хүчингүй болгосон байна. "Е********" ХХК-ийн гомдолд дурдсан "С****м*****" ХХК-ийн 2019 онд 18,679,684,500 төгрөгийн шууд гэрээ байгуулсан мөн 12,647,264,650 төгрөгийн "Машин мЕ********ханизм нийлүүлэх Маш нууцын зэрэглэлтэй гэрээ" байгуулсан нь ашиг сонирхлын зөрчилтэй, тухайн тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад уг оролцогч нь 2 дахь удаагаа шалгарч байгаа нь гэмт хэргийн шинжтэй эсэх асуудлыг хянан үзэх эрх тус яаманд хуулиар олгогдоогүй болохыг мөн дурдсан байна. "Е********" ХХК-аас 2021 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр 21/245 тоот албан бичгээр тус яаманд захиалагчийн шийдвэртэй холбогдуулан дахин гомдол гаргасан бөгөөд тус яам танилцаад хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.2 дахь хэсэгт ".... Шийдвэрлэж хариу өгсөн асуудлаар тЕ********ндЕ********рт оролцогч дахин гомдол гаргасан тохиолдолд хүлээн авахаас татгалзана.", Сангийн сайдын 2019 оны 131 дүгээр тушаалын хавсралтаар баталсан "ТЕ********ндЕ********рт оролцогчдоос ирүүлсэн гомдлыг хянан шийдвэрлэх журам"-ын 4.5 дахь хэсэгт "... гомдол гаргасан асуудлаар өмнө нь Сангийн яам шийдвэрлэж хариу өгч байсан нөхцөл байдал бүхий гомдлыг буцаах" гэж тус тус заасны дагуу буцаасан болно. "Е********" ХХК-аас гаргасан гомдлын үндэслэл бүрээр хянан үзэж хуулийн дагуу шийдвэрлэсэн тул тус яаманд холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү.” гэжээ.

9. Гуравдагч этгээд “С****м*****” ХХК-ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нараас шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: “Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлт"-ийн хүрээнд автобус нийлүүлэх НХААГ-21/015 дугаартай гэрээг байгуулсан. Манай компани гэрээ байгуулсны дагуу Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлтийн ажилд зориулсан 60 ширхэг автобусыг БНХАУ-д тЕ********хникийн тодорхойлолтод заасан шаардлагыг бүрэн хангаж, үйлдвэрлэж, бэлэн болгож хүлээлгэн өгөх бэлэн болоод байна. БНХАУ-д 2021.10 дугаар сараас хойш Эрээн хотод Ковид-19 цар тахлын дэгдэлт маш их байгаагаас шалтгаалж, түүнчлэн Өвлийн олимп эхэлсэнтэй холбогдуулж, БНХАУ-ын цагаан сар тохиосонтой холбогдуулж хилийг сүүлийн 5 сарын хугацаанд хаасны улмаас улсын хилээр 60 ширхэг автобусыг оруулж ирэх боломжгүй нөхцөл байдалд хүрч, хил нээгдэхийг хүлээж байна. Үүнээс шалтгаалж захиалагч нийлүүлэгчтэй байгуулсан гэрээний хугацааг 2021.12.24-ний өдөр НХААГ-21/015-01 дугаар гэрээний хугацааг сунгах нэмэлт, өөрчлөлтийн гэрээг байгуулсан. Уг гэрээгээр БНХАУ-ын хил нээгдэх хүртэл хугацаанд гэрээний хугацааг сунгаад байна. Манай байгууллагын зүгээс болон захиалагчийн хяналт тавин ажиллаж буй "Нийтийн тээврийн газар"-аас холбогдох газар, яаманд хилийн асуудлаар хүсэлтүүдийг тавин ажиллаж байна. Монгол Улсын Засгийн газраас БНХАУ-ын засгийн газар болон БНХАУ-д суугаа Монгол Улсын консултай зөвшилцөж 60 ширхэг автобусыг оруулж ирэх талаар ажиллаж байна.

Монгол улсын Нийтийн тээврийн зорчигч тээврийн үйлчилгээнд хэрэглэгдэж буй автобусны стандартад зааснаар 12 жилийн ашиглалтын хугацаатай байдаг бөгөөд 2021 онд ашиглалтын хугацаа дуусаад байна. Ашиглалтын хугацаа дууссан автобусаар одоог хүртэл нийслэл хотын иргэд зорчиж байгаа бөгөөд стандартын хугацааг хэтрүүлэн ажиллаж байгаа нь нэг талаараа эрсдэл дагуулж байна. Мөн өнгөрсөн онд манай байгууллага өөрсдийн хөрөнгөөрөө 60 ширхэг автобусыг үйлдвэрлэж гаргасан бөгөөд хэрэв тус ажил зогсвол манай байгууллагад санхүүгийн хохиролд орохын зэрэгцээ Нийслэл хотын иргэдийн эрх ашиг хөндөгдөх асуудал үүсэх юм. Хоёр улсын хэлэлцээр амжилттай болж хилээр нэвтрүүлэх зөвшөөрөл гарвал бид автобуснуудыг нийлүүлэлт хийгдэж, Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт төсөл (Улаанбаатар) "Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлт”-ийн хүрээнд автобус нийлүүлэх гэрээг дүгнэж, дуусгавар болохоор байгаа болно. Иймд нэхэмжлэгч компанийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлага нь илт үндэслэлгүй, захиалагч талын шийдвэр, үйл ажиллагааг илтэд үгүйсгэсэн, манай компанийн үйл ажиллагааг үндсэндээ доголдуулах гэсэн санаа зорилго бүхий нэхэмжлэлийг гаргасан нь Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийг зөрчиж, их хэмжээний хохирол учрахаар байна.

Хоёрдугаарт: Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлдээ манай компанийн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийг үндэслэлгүй хэмээн тайлбарлахдаа дараах үндэслэлгүй мөн ёс зүйгүй зүйлс бичсэн байгаад тайлбар хийх нь зүйтэй юм. Үүнд:

1. Манай компанийг сардаа 106,600 төгрөгний Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлдөг, 852,800 төгрөгний цалингийн сантай вэбсайт бүү хэл facebook пЕ********йж ч байхгүй гэж бичжээ. ТОӨЗ, ТШӨХ-д ямар нэг цалингийн сан, ажиллах хүч, нийгмийн даатгалын шимтгэлийн дүн, вэбсайттай байх зэргийн шалгуур үзүүлэлт огт заагаагүй байдаг. Түүнчлэн нэхэмжлэгч компани нь манай компанийн дотоод ажил, гадаад харилцаа холбооны талаар ямар ч мэдээлэл байхгүй байж шүүхэд гаргаж буй нэхэмжлэлдээ ийм үг, өгүүлбэр оруулж гүтгэж байгаа нь ёс зүйгүй үйлдэл гэж харагдаж байна.
2. Мөн нэхэмжлэгч нэхэмжлэлдээ "Зэвсэгт хүчний бүтээн байгуулалтын дэмжлэгийн газар"-ын 2019 оны 11 дүгээр сарын 28-нд үйлдсэн тодорхой нэгэн хүлээн авагчгүй, тус тЕ********ндЕ********рт зориулагдаагүй тЕ********ндЕ********р зарласан хугацаанаас даруй 2 жилийн өмнө бичсэн Е********рөнхий албан бичиг байгаа нь захиалагчийн тодорхойлолтын шаардлагыг хангахгүй байна гэж үзэж байна" гэжээ. ТОӨЗ 18.2 (б) дахь хэсэгт "Бараа нийлүүлсэн гэрээний хуулбар , хүлээлгэж өгсөн актын хуулбар , тухайн барааг цаг хугацаанд нь чанартай нийлүүлсэн тухай захиалагчийн тодорхойлолтыг ирүүлнэ ). Ижил төстэй ажилд гэдэгт Нийтийн тээврийн үйлчилгээний их багтаамжийн автобус болон Машин мЕ********ханизм нийлүүлсэн туршлагыг тооцно." гэж заасан байдаг ТОӨЗ-д захиалагчид хаяглаж ирүүлнэ эсхүл тЕ********ндЕ********р зарласан өдрөөс хойш тодорхойлолтыг ирүүлнэ гэж заасан бол бид бүхэн захиалагчийн тодорхойлолтыг дахин авахад асуудал байгаагүй гэвч ТОӨЗ-д тодорхой зааж шаардаагүй учир бид 2019 онд өөр тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад оролцохдоо хэрэглэж байсан захиалагчийн тодорхойлолтыг хавсаргасан. Мөн тЕ********ндЕ********р зарладаг, гэрээ байгуулдаг газруудад тодорхойлолт хүсэхдээ "ТЕ********ндЕ********р шалгаруулалтад оролцох гэж байгаа тул үнэлгээний хороонд хаяглан ирүүлнэ үү" гэж хүсэлт өгдөг. Тиймдээ ч олон олон газрууд захиалагчийн тодорхойлолтыг ирүүлэхдээ "Үнэлгээний хороонд" гэж хаяглах явдал олон байдгийг дурдах нь зүйтэй байна.

3. Мөн нэхэмжлэгч нэхэмжлэлдээ " ... Б***о********* ХХК-тай байгуулсан хамтран ажиллах гэрээ нь баталгаат хугацаа дусахаас өмнө буюу 2022 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдөр дуусгавар болж байгаа нь тус тЕ********ндЕ********рийн ТОӨЗ 12.1(Е********).4 дүгээр зүйл буюу баталгаат засварын үйлчилгээ үзүүлэх чадварын доод шалгуурыг огт хангахгүй байна ... " Б***о**** " ХХК-тай манай компани хамтран ажиллаад 5 жил болж байгаа бөгөөд аливаа төсөл хөтөлбөрүүдээс хамаарч гэрээнд байнгын нэмэлт өөрчлөлт оруулан ажилладаг. Бид гэрээ байгуулах эрх олгосон мэдэгдэл авч гэрээ хийснээр “Б о” ХХК-тай 2021.10.31-ний өдөр гэрээгээ дахин шинэчлэн байгуулж, гэрээний хугацаа 2027.10.31-ний өдрийг хүртэл хүчин төгөлдөр байхаар байгуулсан. Үүнээс үзвэл нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагад дурдсан дээрх үндэслэл нь няцаагдана. Тайлбарт " Б*** о*********" ХХК-тай байгуулсан гэрээнүүдийг хавсаргав.

 4. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлдээ " ... ТЕ********ндЕ********рийн баримт бичгийн ТОӨЗ 22.4 - д заасны дагуу " Хувь хүний нууцын тухай болон Байгууллагын нууцын тухай хуулиудаар ил болгохыг хориглосон мэдээллийг тусад нь файл үүсгэн ирүүлнэ " тус файлын эхэнд тэдгээр мэдээллийг нууцлах үндэслэлийг бичгээр тайлбарлаж, тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн итгэмжлэгдсэн этгээд гарын үсгээр баталгаажуулна. гэж заасныг Yнэлгээний хорооны гишүүд дүгнэсэн нь "С****м*****" ХХК-ийг шалгаруулахын тулд үзээгүй, хараагүй, нотлогдоогүй үйл баримтыг үнэн зөв хэмээн хийсвэр сэтгэж хамтын шийдвэр гаргах түвшинд хүртэл ялзарсан байна ... " гэжээ. Нэхэмжлэгчийн үндэслэл болгож буй ТОӨЗ 22.4-д "Хувь хүний нууцын тухай" хууль, " Байгууллагын нууцын тухай" хуульд багтахаар мэдээллийг тусдаа файл болгон ирүүлэх ёстой шаардлага байсан. Бидний Зэвсэгт хүчний Жанжин штабын дэмжлэгийн газартай байгуулсан гэрээний тухайд "Төрийн болон Албаны нууцын тухай" хуулийн хүрээнд яригдах асуудал юм. Тус гэрээ нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 135 дугаар тогтоол, Батлан хамгаалах яамны сайдын 2019 оны 194 дүгээр тушаал, Зэвсэгт хүчний Жанжин штабын даргын 2019 оны 221 дүгээр тушаал, Тагнуулын Е********рөнхий газрын даргын 2019 оны 05 дугаар сарын 22-ны өдрийн н/476 тоот зөвшөөрлийг тус тус үндэслэн Төрийн болон Албаны нууцын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.1.3.ë дэх хэсэгт " төрийн цэргийн байгууллагын биЕ******** бүрэлдэхүүний тоо бүртгэл, бэлтгэл үүрэгтэн, цэрэгт татах болон цэргээс халагдах хүмүүсийн нэгдсэн мэдээлэл, цэргийн мэргэжлийн ангилал, оногдуулан данслагдсан хүн, тЕ********хникийн нэгдсэн дүн, тооцоо /улсын болон нийслэл, аймгийн хэмжээнд/" гэж заасны дагуу Тавантолгой-Зүүнбаян чиглэлийн төмөр замын төслийн ажилд шаардагдах ажиллах хүч, тЕ********хникийн тоо хэмжээ нь Төрийн нууц байх ба Монгол Улсын үндэсний ашиг сонирхолд хүнд үр дагавар бий болгох, батлан хамгаалах хүчин чадлыг сулруулах аюултай тул " МАШ НУУЦ " зэрэглэлд хамруулж Төрийн болон Албаны нууцын тухай хуулийн 18 дугаар зүйлийн 18.2 дах хэсэгт "Нууцын зэрэглэлийн дардсыг баримт бичигт хуудас бүрийн баруун дээд өнцөгт дарж тэмдэглэх ба хуудас бүр дугаарлагдсан байна." гэж зааснаар Маш нууц зэрэглэлийн тэмдэглэл бүхий Төрийн маш нууц баримт бичиг юм. Мөн хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1.2 дахь хэсэгт "Маш нууц" зэрэглэлд хамаарах мэдээлэл-20 жил " гэж зааснаар 20 жил хадгалах үүрэг хүлээсэн ба захиалагчид нууцын баталгаа бичгээр гарган эрх бүхий байгууллагын аюулгүй байдлын шалгалтад хамрагдаж, тэнцэж хууль болон гэрээнд зааснаар хариуцлага хүлээхээр гэрээ байгуулсан. Тус гэрээтэй танилцахын тулд мөн хуулийн 20 дугаар зүйл, 21 дүгээр зүйл , 22 дугаар зүйлд зааснаар эрх бүхий этгээд танилцаж болохыг дурдах нь зүйтэй. Иймд дээрх Маш Нууц гэрээг тЕ********ндЕ********рт баримт бичиг хуулбарлан оруулах боломжгүй нөхцөл байдал байсныг үүгээр харж болно. Мөн ТОӨЗ 18.2 (б) дахь хэсэгт "Сүүлийн 3 жил буюу 2018, 2019, 2020 оны аль нэг жилд төсөвт өртгийн 50 хувиас багагүй үнийн дүнтэй ижил төстэй барааг доод тал нь нэг удаа нийлүүлсэн байх " гэж заасан бид тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт 36 дугаартай Зэвсэгт хүчний Жанжин штабтай байгуулсан 18 679 684 500 / арван найман тэрбум , зургаан зуун далан Е********сөн сая , зургаан зуун наян дөрвөн мянга таван зуун төгрөг /-ний үнийн дүнтэй машин мЕ********ханизм бэлтгэн нийлүүлэх гэрээ , "М М" ХХК-тай байгуулсан "Автобус, Микро автобус нийлүүлэх" гэрээ зэргийг хавсаргасан бөгөөд ижил төстэй ажил гэрээгээр гүйцэтгэсэн туршлагын мэдээллийн үнийн дүн нь 18,799,684,500 төгрөг буюу батлагдсан төсөвт өртгийн 50 хувиас илүү дүнтэй байгаа нь харагдаж байна.

5. Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлдээ " ... Илт худал гэдэг нь Үйлдвэрлэгч "X***m***g****d****b*****” Co.,LTD”-ийн 539-541 дүгээр хуудсанд байгаа тЕ********хникийн тодорхойлолтоос зөрж байгаагаар нотлогдож байна. Үйлдвэрлэгчийн тодорхойлолтод дээд хурд нь 69 км/ц, Өндөр нь 3,2 мЕ********тр гэсэн боловч Захиалагчийн шаардлагад доод тал нь 80 км/ц, дээд тал нь 3,1 м өндөртэй автобус авна гэж заасан байна ... " гэжээ. Захиалагчаас өгсөн тЕ********хникийн тодорхойлолтод 3 мЕ********тр +1 мЕ********тр байж болно гэж заасан буюу дээд талдаа 4 мЕ********трийн өндөртэй автобус байж болно гэж заасан бөгөөд Үйлдвэрлэгчийн тодорхойлолтод 3200 мм буюу 3,2 мЕ********трийн өндөртэй автобус нийлүүлэхээр санал болгосон. Захиалагчийн тЕ********хникийн тодорхойлолтод "дээд хурд нь 80 км / цаг ( хурд хязгаарлагчтай байж болно )" гэж заасан манай хүргүүлсэн тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт дээд хурд нь 69 км/ц-ын хурдтай автобус нийлүүлнэ гэж огт байхгүй бөгөөд Үйлдвэрлэгчийн тодорхойлолтод болон өөрсдийн тЕ********хникийн тодорхойлолтын хүснэгтэд дээд хурд нь 80 км/цаг ( хурд хязгаарлагчтай байж болно ) гэж заасан байгаа нь тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт авагдсанаар нотлогдож байна. Иймд дээрх нөхцөл байдал болон хуульд заасан үндэслэлүүдийг харгалзан үзэж, нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.” гэжээ.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

          1. Шүүх энэ хэрэгт цугларсан бичгийн нотлох баримтууд, нэхэмжлэгч, хариуцагч, гуравдагч этгээд тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нараас шүүхэд болон хуралдаанд гаргасан тайлбар зэргийг шинжлэн судлаад, дараах хууль зүйн үндэслэлүүдээр “Е********” ХХК-ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

             2. Сангийн яамнаас гарсан шийдвэрийн дагуу Нийслэлийн худалдан авах ажиллааны газрын Үнэлгээний хороо 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр дахин хуралдаж, “Е********” ХХК болон “З***Ю**** Б****” ХХК-иудын түншлэл нь шаардлага хангаагүй, “С****м*****” ХХК болон X***m**** g*** d*** b*** CO.,Ltd түншлэлийг хамгийн сайн үнэлэгдсэн тЕ********ндЕ********р ирүүлсэн гэж үзэн гэрээ байгуулах эрх олгохоор шийдвэрлэсэн. /1-р х.х-н 141-146/

          3. Үүний дагуу Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газраас 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр 3/1914 тоот албан бичгээр “С****м*****” ХХК болон X*****m***g****d****b**** CO.,Ltd түншлэлд гэрээ байгуулах эрх олгох үнэлгээний хорооны шийдвэр гаргасан тухай /1-р х.х-н 168/, мөн өдрийн 3/1913 дугаар албан бичгээр “Е********” ХХК болон З****Ю***Б*****” ХХК-иудын түншлэлийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рээс “2021 оны 9 дүгээр сарын 03-ны өдрийн цахим лавлагаа тодорхойлолтоор 48,172,321.53 төгрөгийн өртэй, түншлэл “З***Ю**** Б****” ХХК нь татварын тодорхойлолтыг ирүүлээгүй, Апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консуль, элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан ирүүлээгүй” гэх үндэслэлээр татгалзаж байгаа болохыг тус тус мэдэгджээ. /1-р х.х-н 169/

          4. “Е********” ХХК-иас шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн үндэслэлээ “... түншлэгч “З***Ю**** Б****” ХХК нь баримт бичгийг Бүгд Найрамдах Хятад Ард улсын ЗЕ********нзоу хотын Хуанхэ нотариатын газраар гэрчлүүлсэн байгаа үйл баримтыг “эрх бүхий байгууллагаар баталгаажигдаагүй” гэсэн нь үндэслэлгүй” гэж тайлбарлан маргаж байна.

           5. “С****м*****” ХХК болон X m g d bus CO.,Ltd түншлэлийн тЕ********ндЕ********рийн холбогдох баримтыг Бүгд Найрамдах Х А У Х Ж мужийн Ш М хотын, “Е********” ХХК болон “З***Ю**** Б****” ХХК-ийн түншлэлийн тЕ********ндЕ********рийн холбогдох баримтыг Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Хэнань мужийн Жэнжоу хотын Хуанхэ нотаритын газрууд тус тус гэрчилсэн, орчуулгын үнэн зөвийг “С****м*****” ХХК болон X***m****g*******d***b****CO.,Ltd түншлэлийн матЕ********риалыг БНХАУ-д суугаа Монгол улсын Элчин сайдын яамны холбогдох ажилтан, “Е********” ХХК болон “З***Ю**** Б****” ХХК-ийн түншлэлийн матЕ********риалыг Монгол улсад үйл ажилагаа явуулж байгаа нотариатчаар гэрчлүүлсэн нь нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээдийн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалаас харагдах бөгөөд аль аль нь апостиль аваагүй байна.

            6. Гэтэл хариуцагч нараас “Е********” ХХК болон “З***Ю**** Б****” ХХК-иудын түншлэл”-ийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********р нь ТОӨЗ-н 5.2-т заасан “Баримт бичгүүдийг гадаадын этгээд нь Монгол улсын консулын газраас олгодог апостиль баталгаа эсхүл тухайн улсын консуль, Элчин сайдын яам зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулан Монгол хэлнээс бусад хэл дээр байгаа тохиолдолд баталгаат орчуулгын товчоогоор орчуулга хийлгэн тухай бүрт хавсарган ирүүлнэ” гэсэн шаардлагыг хангаагүй гэж татгалзсан атлаа, “С****м*****” ХХК болон X  g d b CO.,Ltd түншлэлийн ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалыг шаардлага хангасан гэж үзсэн нь өрсөлдөх тэгш боломжтой байх хуулийн зарчмыг мөрдөж ажиллаагүй байна.

7. Учир нь Нотариатын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.”Нотариатын үйл ажиллагааг нотариатч болон энэ хуулийн 16.2, 16.3-т заасан нотариатчийн үүрэг гүйцэтгэгч эрхлэн явуулна.”, 16 дугаар зүйлийн 16.3. “Хилийн чанадад ажиллаж байгаа дипломат төлөөлөгчийн газарт хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүнээс эрх авсан албан тушаалтан нотариатчийн үүргийг хавсран гүйцэтгэнэ.”, 25 дугаар зүйлийн 25.1 Нотариатын үйлдэл дараах төрөлтэй байна,  25.1.9. “баримт бичгийн хуулбарыг болон орчуулгыг гэрчлэх;” гэсэн байх ба нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээд аль аль нь БНХАУ-ын нотариатаар тЕ********ндЕ********рт өгсөн матЕ********риалаа баталгаажуулсан, орчуулгын үнэн зөвийг адил эрх хэмжээтэй албан тушаалтнуудаар гэрчлүүлсэн  байна.

             8. Эндээс үзвэл, нэхэмжлэгчийг ТОӨЗ-н 5.2-т заасан шаардлага хангаагүй гэж дүгнэсэн нь хууль зүйн үндэслэлгүй бөгөөд маргаан бүхий захиргааны актууд болох ТЕ********ндЕ********рийн Үнэлгээний хорооны шийдвэр, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 3/1913, Монгол Улсын Сангийн яамны 6-1/5659 дүгээр албан бичиг нь нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн байх тул энэ талаарх “Е********” ХХК-ийн тайлбар үндэслэлтэй гэж үзэв.

              9. Харин “Тухайн тЕ********ндЕ********р нээсэн өдөр буюу 2021 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр нэхэмжлэгч “Е********” ХХК 48,172,321.53 төгрөгийн татварын үлдэгдэлтэй,   90,908,257.52 төгрөгийн илүү төлөлттэй байсан бөгөөд илүү төлөлт нь дутуу төлөлтөөсөө илт давуу байсан тул манай компанийг татварын өртэй гэж дүгнэсэн нь үндэслэлгүй” гэж тайлбарлаж байгааг хүлээн авах боломжгүй байна.

             10. Татварын Е********рөнхий хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1 “Татвар төлөх үүрэг дараах тохиолдолд дуусгавар болно”, 14.1.2 “бусад татварын илүү төлөлтийг тухайн төрлийн татварын өрд суутган тооцсон”, 49 дүгээр зүйлийн 49.1 “Татварын алба татвар төлөгчийн илүү төлсөн татварыг доор дурдсан дарааллын дагуу шийдвэрлэнэ”, 49.1.2 “тухайн хугацаанд төлбөл зохих бусад татварт суутган тооцох” гэж заасан.

11. Нэхэмжлэгч нь хэдийгээр татварын албанд 90,908,257.52 төгрөгийн илүү төлөлттэй байх боловч тЕ********ндЕ********р нээх өдөр буюу 2021 оны 9 дүгээр сарын 03-ны өдөр 48,172,321.53 төгрөгийн татварын үлдэгдэлтэй, түүнийг татварын алба дээр дурдсан хуулийн дагуу суутган тооцож, татварын өргүй болоогүй байсан болох нь баримтаар тогтоогдсон /2-р х.х-н 167/, мөн татварын илүү төлөлтийг суутган тооцох үүрэг нь хариуцагч ТЕ********ндЕ********рийн үнэлгээний хороонд олгогдоогүй, хамааралгүй тул энэ талаарх нэхэмжлэгчийн тайлбар үндэслэлгүй юм.

12. Түүнчлэн Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1-д “ТЕ********ндЕ********рийг тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт товлосон хугацаанд, дурдсан хаягаар, заасан хэлбэрээр ирүүлэх бөгөөд тЕ********ндЕ********рт оролцогч энэ хугацаанд тЕ********ндЕ********рт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах, татгалзах саналаа ирүүлж болно”, 26 дугаар зүйлийн 26.6 “ТЕ********ндЕ********р нээх үЕ********д энэ хуулийн 26.3-26.5-д зааснаас бусад үйл ажиллагаа явуулах, шийдвэр гаргахыг хориглоно”, 27 дугаар зүйлийн 27.1 “ТЕ********ндЕ********р нээсний дараа тЕ********ндЕ********р тус бүр нь дараахь шаардлагыг хангасан эсэхийг хянан үзнэ”, 28 дугаар зүйлийн 28.1.“Нэг үЕ******** шаттай тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын үЕ********д энэ хуулийн 27 дугаар зүйлд заасны дагуу хянаж, шаардлагад нийцсэн гэж үзсэн бүх тЕ********ндЕ********рт үнэлгээ хийнэ” гэж зааснаас үзвэл тЕ********ндЕ********рийн үнэлгээний хороо нь тЕ********ндЕ********рт оролцогчийн тЕ********ндЕ********р нээхэд ирүүлсэн матЕ********риалаас өөр матЕ********риалыг үнэлэх эрхийг хуулиар олгоогүй байна.

          13. Өөрөөр хэлбэл, ТЕ********ндЕ********рийн үнэлгээний хороо нь тЕ********ндЕ********р нээх үЕ********д ирүүлсэн баримтыг үнэлэхээс бус сүүлд өөрчлөгдсөн, 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн байдлаар нэхэмжлэгчийг татварын өргүй болсон эсэх талаар дахин шалгаж баримтыг үнэлэх эрхийг хуулиар олгоогүй байх тул хариуцагчийг буруутгах боломжгүй.

          14. “Е********” ХХК татвараа тухайн тЕ********ндЕ********р нээсэн өдрийн байдлаар бүрэн төлсөн байх шаардлагыг хангаагүй нь ТОӨЗ-ын 4.2.2 “Монгол улсын, эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын хуулийн дагуу татвар, хураамж, төлбөрөө тухайн тЕ********ндЕ********р нээсэн өдрийн байдлаар бүрэн төлсөн байх”  гэсэн шаардлагыг биЕ********лүүлээгүй байх тул энэ талаар дүгнэсэн ТЕ********ндЕ********рийн Үнэлгээний хорооны шийдвэр, Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газраас гаргасан захиргааны акт, Монгол Улсын Сангийн яамны 6-1/5659 дүгээр албан бичиг нэхэмжлэгчийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчсөн гэж үзэхээргүй байна.

          15. Түүнчлэн ТОӨЗ 12.1 (ё)-д “Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт өөрийн эзэмшлийн эсвэл түрээсийн албан ёсны баталгаат засварын нутаг дэвсгэрт өөрийн эзэмшлийн эсвэл түрээсийн албан ёсны баталгаат засварын төвтэй байх бөгөөд засвар үйлчилгээ эрхлэх тусгай зөвшөөрөл, норм дүрэм, стандарт хангасныг нотлох баримтыг ирүүлнэ”, 18.1 (д)-д “... Баталгаат засварын хугацаа 24 сараас багагүй буюу 1500,000 км байх шаардлагатай ба алба бичгээр баталгаажуулан мэдэгдэх шаардлагатай” гэж тус тус заажээ. Гуравдагч этгээдээс ирүүлсэн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалд баталгаат засварын хугацааг 24 сар санал болгосон нь дээрх баримттай нийцэж байх бөгөөд баталгаат засвартай холбоотой асуудлыг гэрээний дагуу гуравдагч этгээд хариуцах, түүнд тавих хяналтыг захиалагч хэрэгжүүлэн ажиллах үүрэгтэй.

          16. Мөн автобусны тЕ********хникийн үзүүлэлтэд дээд хурд 80 км/цаг гэж заасан байх бөгөөд “С****м*****” ХХК болон X***m****g****d****b****CO.,Ltd түншлэлийн тЕ********ндЕ********рийн матЕ********риалд заасан шалгуурыг хангажээ.

          17. Маргаан бүхий захиргааны акт болох 6-1/5659 дүгээр албан бичигт эдгээр нөхцөл байдлын талаар үндэслэлтэй дүгнэлт хийсэн бөгөөд дахин нягталж шалгуулах шийдвэр гаргасныг зөв гэж үзэхээр байна.   

          18. Нэхэмжлэгч тЕ********ндЕ********р шалгаруулалтын матЕ********риалаа шаардлага хангуулан ирүүлээгүй буруутай, “С****м*****” ХХК болон X m g d b Co.Ltd түншлэлийг шалгаруулсан хариуцагчийн үйлдлийг буруутгах боломжгүй тул Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газраас тус компанид гэрээ байгуулах эрх олгохоор хандсан 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 3/1914 дүгээр албан бичгийг хүчингүй болгох, нэхэмжлэгчтэй гэрээ байгуулахыг даалгах нэхэмжлэлийн шаардлагыг мөн ханган шийдвэрлэх боломжгүй юм.

          19. Иймд хариуцагч Нийслэлийн худалдан авах ажиллагааны газар, тус газрын Үнэлгээний хороо Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1.5 дахь хэсэгт заасан тЕ********ндЕ********рийн баримт бичигт тусгасан шаардлагыг нэхэмжлэгч хангаагүй гэж үзсэн шийдвэр үндэслэлтэй, мөн хуулийн 29 дүгээр зүйлийн  29.1. “Захиалагч энэ хуулийн 27 дугаар зүйлд заасан шаардлага хангасан, 28 дугаар зүйлд зааснаар “хамгийн сайн” үнэлэгдсэн тЕ********ндЕ********р ирүүлсэн оролцогчид гэрээ байгуулах эрх олгохоор шийдвэрлэж, энэ тухай түүнд болон бусад тЕ********ндЕ********рт оролцогч бүрт шалгараагүй үндэслэлийн хамт нэгэн зэрэг бичгээр мэдэгдэнэ.” гэж заасны дагуу гаргасан захиргааны акт нь бодит нөхцөлд тохирсон, хуульд үндэслэсэн байх тул “Е********” ХХК-ийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж шүүх үзлээ.

 

             Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1, 106.3, 106.3.14 дэх хэсэгт заасныг баримтлан ТОГТООХ нь;

1. Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1.5, 25 дугаар зүйлийн 25.1, 26 дугаар зүйлийн 26.6, 27 дугаар зүйлийн 27.1, 28 дугаар зүйлийн 28.1, Татварын Е********рөнхий хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1, 14.1.2, 49 дүгээр зүйлийн 49.1, 49.1.2, Нотариатын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1, 16 дугаар зүйлийн 16.3, 25 дугаар зүйлийн 25.1.9 дэх заалтад тус тус заасныг үндэслэн “Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын НХААГ-21/015 дугаартай Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн тЕ********ндЕ********рийг хянан үзэж, “С****м*****” ХХК болон X m g d b Co.Ltd түншлэлийг хамгийн сайн тЕ********ндЕ********рээр сонгон шалгаруулсан Үнэлгээний хорооны шийдвэр, гэрээ байгуулах эрх олгосон мэдэгдэл, Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 2021 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 3/1913 дугаар мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах, Зам, тээврийн хөгжлийн салбарын Улаанбаатар хотод хийгдэх хөрөнгө оруулалт Нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн тЕ********ндЕ********рийг дахин үнэлэхийг Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газарт даалгах, Монгол Улсын Сангийн яамны 2021 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн “Гомдол хянасан тухай” 6-1/5659 дүгээр албан бичгийг хууль бус байсан болохыг тогтоолгох” шаардлага бүхий “Е********” ХХК-ийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

           2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн  7 дугаар зүйлийн 7.1.2, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.1 дэх хэсэгт заасны дагуу нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

          3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 113 дугаар зүйлийн 113.2 дахь хэсэгт заасны дагуу хэргийн оролцогчид, тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 5 хоногийн дотор давж заалдах журмаар гомдол гаргах эрхтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

 

 

 

ШҮҮГЧ                                               Л.ӨЛЗИЙЖАРГАЛ