МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Налайх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Х.Ганболд даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга М.Буянзаяа,

улсын яллагч Д.Цэцэг-Эрдэнэ,

хохирогч У.*******,

шүүгдэгч Н.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар:

 

Налайх, Багахангай дүүргийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Д.Цэцэг-Эрдэнийн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* овогт *******ын *******д холбогдох эрүүгийн 2307 00000 0271 дугаартай хэргийг 2023 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

*******, *******, *******, *******т төрсөн, , ,, , “” ХХК-д ажилтай, , ийн хамт , , тоотод оршин суух бүртгэлтэй, урьд:

Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 10 дугаар сарын 04-ний өдрийн 333 дугаартай шийтг тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.4 дүгээр зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар 550 нэгжтэй тэнц хэмжээний буюу 550,000 төгрөгийн торгох ялаар,

Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 2022/ШЦТ/892 дугаартай шийтг тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.5 дугаар зүйлийн 1 д хэсгийг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 22.5 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар 2700 нэгжтэй тэнц хэмжээний буюу 2,7000,000 төгрөгийн торгох ялаар тус тус шийтгэгдсэн, уг ялыг 2023 оны 09 дүгээр сарын 11 ны өдөр төлж эдэлсэн,

******* овогт *******ын ******* /РД: /

            Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

Яллагдагч Н.******* нь 2023 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 13 цагийн үед , хажууд байрлах амралтын газрын гэрт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тухайн үед үүссэн хувийн таарамжгүй харилцааны улмаас У.*******гийн нүүр хэсэгт цохиж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүгдэгч Н.******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “...Хэрэг гарахын өмнө бид 2 маргалдаагүй.  Энэ хүнийг таних уу? гээд над руу дайраад байсан. Манай ах энэ  газар ажилладаг гэсэн. ...Би хохирогчтой уулзсан байгаа. Надад тодорхой хариу хэлээгүй. 2-3 удаа залгасан. Их  тэнгэр дээр ажил дээр нь очиход байхгүй хичээлдээ явсан гэсэн.  Гэм буруугаа хүлээж гэмшиж байгаа” гэв.

 

Хохирогч У.******* шүүхийн хэлэлцүүлэгт: “... 2023 оны 09 дүгээр сарын 02-ны өглөө ажлаа тараад Тэрэлж явсан. Манай найз ийн найз М. болон түүний найз залуу Н.******* бид 4 явсан. Очоод виски, пиво уусан. Согтолттой байсан. Би ядраад унтаад өгсөн. Сэрээд муудалцаад элсэн. Тэгээд цохиулаад шууд явна гээд яваад өгсөн.” гэв.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт гэмт хэргийн талаар дараах байдлаар нотлох баримтуудыг шинжлэн судаллаа. Үүнд:

 

            Хохирогч У.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2023 оны 09 дүгээр сарын 02-ны өглөө 06 цагийн үед найз // бүтэн нэрийг нь мэдгүй тэрний хоёр найзын хамт хажууд байрлах амралтын газар амрахаар очсон тухайн өдөр бид нар ууж идээд тэгээд хоносон. 2023 оны 09 дүгээр сарын 03-ны 11 цагийн үед сэр үед той хамт явсан ******* г хүн миний шууд нүүр хацар хэсэг рүү 2-3 удаа цохисон тэгээр нь би чамайг цагдаад өгөх болно гэж хэлээд гараад амралтын гадаа саравчинд сууж байгаад ахыгаа дуудаад тэгээд шууд цагдаагийн хэлтэс дээр ирж өргөдөл гаргаж байгаа юм” г мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 05 дахь тал/,

 

Хохирогч У.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд 2023 оны  09 дүгээр сарын 18-ны өдөр өгсөн: “...Би , нартай өмнө нь нэг удаа уулзаж байсан, Харин Н.*******тэй 2023 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр анх танилцсан. Би өмнө нь өгсөн мэдүүлэгтээ г найзынхаа нэрийг андуураад гээд хэлсэн байсан. Тухайн үед , М., Н.******* нар байсан. Миний нүүр хэсэгт Н.******* цохиж надад гэмтэл учруулсан.” г мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 08 дахь тал/,

 

            Гэрч М.гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...2023 оны 09 дүгээр сарын 02-ний өдөр ...бид нар хажууд байрлах амралтын газар очсон . Тухайн өдөр бид очоод би ажилтай байсан учир архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглээгүй. болон *******, ******* нар виски болон пиво ууж байгаад унтсан байх хугацаандаа *******, ******* хоёр бага зэрэг маргалдаад байсан. Тэгсэн одоо болно гэж хэлээд *******г унтуулсан. 2023 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр 13 цагийн үед сэрээд ******* нэмээд нэрмэл уугаад байж байтал ******* босож ирээд одоо бүүр нэрмэл шаадаг болчихсон уу гээд *******г хэл хэлгүй үгээр хэлээд байсан. ******* үргэлжлүүлээд хэл амаар доромжлоод байсан чинь ******* нэг цохисон тэгээр нь би гүйж очоод салгасан.” г мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 10 дахь тал/,

 

            Шүүгдэгч Н.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар өгсөн: “...Би өөрийн найз охинтой хамт салхинд гаргах гэж байтал , ******* нар хамт явъя гөж гуйсан учраас бид 4 хамт салхинд 2023 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр , хажуу талын амралтын газарт очиж амарсан бид хамт архи ууж бүгд согтуу байсан гэтэл ******* манай найз охинд архи шахаад байхаар нь би “манай найз охин маргааш ажилтай тийм учраас архи уухгүй” гэж хэлээд бид маргалдаж би У.*******гийн баруун шанаа хэсэгт 1 удаа зүүн гараараа цохисон тэгээд цагдаагийн газарт ирсэн” г мэдүүлэг /хавтаст хэргийн 33 дахь тал/,

 

            Шүүхийн шинжилгээний Ерөнхий газрын шинжээчийн №11130 дугаар:

“1..У.*******гийн биед баруун зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зулгаралт, нүдний алиманд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зулгаралт, нүдний алиманд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр хэрэг учрал болсон г цаг хугацаанд үүссэн шинэ гэмтэл байна.

 

2. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” г дүгнэлт /хавтаст хэргийн 15-16 дахь тал/,

 

Яаралтай тусламжийн хуудас /хавтаст хэргийн 17 дахь тал/, 

 

            Шүүгдэгчийн хувийн байдалтай холбоотой эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсийг шалгах хуудас, эсийг шалгах хуудас, иргэний үнэмлийн лавлагаа, иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэл, гэрлэсний бүртгэлийн лавлагаа, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаарх тодорхойлолт зэрэг нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

            Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Н.*******д холбогдох гэмт хэргийн гэм буруугийн талаар  улсын яллагчаас: “...шүүгдэгч Н.*******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцуулах”  гэсэн дүгнэлтийг гаргажээ.

 

Шүүх шүүгдэгч Н.*******д холбогдох эрүүгийн хэргийг хянан шийдвэрлдээ Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1 д хэсэгт “анхан шатны  журмаар хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааг тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явуулна” гэсэн заалтын дагуу явуулсан болно.

 

Мөн шүүх хуралдаанд талуудаас хэрэгт цугларсан нотлох баримтаас шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлгүй, нотлох баримтаас хасуулах талаар санал, хүсэлт гаргаагүй болно.

 

            Шүүгдэгч Н.******* нь 2023 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдрийн 13 цагийн үед , хажууд байрлах амралтын газрын гэрт хамтдаа архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ ах нарыгаа ярьж онгирлоо г шалтгаанаар хохирогч У.*******ий нүүр хэсэгт цохиж, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан болох нь шүүгдэгч Н.*******гийн өгсөн: “...бид хамт архи ууж бүгд согтуу байсан гэтэл ******* манай найз охинд архи шахаад байхаар нь би “манай найз охин маргааш ажилтай тийм учраас архи уухгүй” гэж хэлээд бид маргалдаж би У.*******гийн баруун шанаа хэсэгт 1 удаа зүүн гараараа цохисон тэгээд цагдаагийн газарт ирсэн” гэсэн мэдүүлэг, хохирогч У.*******гийн өгсөн: “...Н.******* г хүн миний шууд нүүр хацар хэсэг рүү 2-3 удаа цохисон тэгээр нь би чамайг цагдаад өгөх болно гэж хэлээд гараад амралтын гадаа саравчинд сууж байгаад ахыгаа дуудаад тэгээд шууд цагдаагийн хэлтэс дээр ирж өргөдөл гаргаж байгаа юм” гэсэн мэдүүлэг, гэрч М.гийн өгсөн: “...******* үргэлжлүүлээд хэл амаар доромжлоод байсан чинь ******* нэг цохисон тэгээр нь би гүйж очоод салгасан.” гэсэн мэдүүлэг, Шүүхийн шинжилгээний Ерөнхий газрын шинжээчийн №11130 дугаар: “У.*******гийн биед баруун зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зулгаралт, нүдний алиманд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, зулгаралт, нүдний алиманд цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр хэрэг учрал болсон г цаг хугацаанд үүссэн шинэ гэмтэл байна. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.” г дүгнэлт, Яаралтай тусламжийн хуудас зэрэг нотлох баримтуудаар  тогтоогдож байна гэж үзлээ.

 

            Иймд шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн шүүгдэгч Н.*******д холбогдох эрүүгийн хэрэгт энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бжүүлсэн, цугларсан нотлох баримтуудаар Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт заасан нотолбол зохих байдлуудыг шалгаж тогтоосон, улсын яллагчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт нь хэргийн үйл баримттай тохирсон байна гэж үзлээ.

            Шүүгдэгч Н.******* нь уг гэмт хэргийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдсэн бөгөөд түүний үйлдэл , учирсан хохирлын хооронд шууд шалтгаант холбоотой байна.

 

            Энүү гэмт хэргийн шалтгаан нөхцөл  нь хэргийн оролцогч нар нь согтуурсан үедээ бусдын амгалан тайван байдлыг алдагдуулах, бие биеэ харилцан үл хүндэтгэсэн харилцаа хандлагатай хамааралтай гэж үзлээ.

 

Иймд шүүхээс шүүгдэгч ******* овогт *******ын *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

           

            Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлг талаар:

Шүүхээс шүүгдэгч Н.*******д холбогдох гэмт хэрэгт гэм буруутайд тооцсонтой холбогдуулан эрүүгийн хариуцлагын талаар улсын яллагчаас:  “Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар 800 нэгжтэй тэнц хэмжээний буюу 800,000 төгрөгөөр торгох. Уг торгох ялыг 3 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүл” гэсэн дүгнэлтийг шүүхэд гаргажээ.

 

            Шүүх эрүүгийн хариуцлагын талаар гаргасан дүгнэлтийг хянаад Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 д хэсэгт заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгын хүрээнд мөн хуулийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.4 д хэсэгт “хохирогчийн зүй бус үйлдлийн улмаас гэмт хэрэг үйлдсэн” заасныг үндэслэн эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүл нөхцөлд тооцон шүүгдэгчийн удаа дараа гэмт хэрэг үйлдэж торгох ялаар шийтгүүлж байсан хувийн байдал, гэмт   хэргийн   шинжийг   харгалзан   шүүгдэгч   Н.*******д   тухайн  зүйл  ангид зааснаар нийтэд тустай ажил хийлг ялыг доод хэмжээгээр оногдуулахаар шийдвэрлэлээ.

 

Шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан, битүүмжлэгдсэн зүйлгүй болохыг дурдах нь зүйтэй байна.

 

Хохирогч У.******* нь гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлоо нэмжилнэ гэсэн боловч хэрэгт хохирол төлбөртэй холбоотой баримт хавсаргаагүй, ямар нэмжлэлийн шаардлагыг тодорхойлох боломжгүй байх тул иргэний хэрэг хянан шийдвэрл журмаар нэмжлэл гаргах эрхтэйг дурдаж шийдвэрлэлээ.

 

            Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1 дүгээр зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч ******* овогт *******ын *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******г 240 /хоёр зуун дөчин/  цаг нийтэд тустай ажил хийлг ялаар шийтгэсүгэй.

 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 д хэсэгт зааснаар

шүүгдэгч Н.*******д оногдуулсан 240 /хоёр зуун дөч/ цагийн нийтэд тустай ажил хийлг ялыг биелүүлээгүй бол биелэгдээгүй нийтэд тустай ажил хийлг ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

            4. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 д хэсгийн 1.7-д зааснаар хохирогч У.******* нь цаашид нэмжл нэмжлэлийн шаардлагаа нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг хянан шийдвэрл журмаар дахин нэмжл эрхтэйгээр үлдээсүгэй.

 

5. Шүүгдэгч Н.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1 д хэсгийн 1.5-д зааснаар шийтг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Н.*******д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийл арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 д хэсэгт зааснаар шүүхийн шийтг тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 38.2 дугаар зүйлийн 1 д хэсэгт зааснаар шийтг тогтоолыг эс зөвшөөрвөл прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч шийтг тогтоол гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

                                       

 

 

                                       ДАРГАЛАГЧ, 

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                               Х.ГАНБОЛД