МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

            Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр сум дахь сум дундын шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Т.Болормаа даргалж, нарийн бичгийн дарга Б.Туяаг суулцуулан, улсын яллагч П.Эрдэнэбаатар, шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Л.Наранчимэг, шүүгдэгч Т.Сонинбат нарыг оролцуулан тус шүүхийн “А” танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар:

Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр дэхь сум, Сум дундын Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1 дэхь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Хужирт овогт Төмөр-Очирын Сонинбатад холбогдох эрүүгийн 201623010052 тоот хэргийг 2016 оны 11 сарын 24-ний өдөр хүлээн авч  хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 1971-11-14-ний өдөр Улаанбаатар хотын Сүхбаатар дүүрэгт төрсөн, 45 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, Хэнтий аймгийн Галшар суманд үйл ажиллагаа явуулдаг Норд Винд ХХК-д малтагч ажилтай, ам бүл 2, эхнэрийн хамт амьдрах, Хэнтий аймгийн Галшар сумын 6-р баг, Буянтбулаг багт оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, Булган аймгийн Сум дундын шүүхийн 2004-04-28-ны өдрийн 70-р шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялыг оногдуулж, 1 жилийн хугацаагаар тэнсэж хянан харгалзсан, РД: ХИ 71111471, Хужирт овогт Төмөр-Очирын Сонинбат.

Т О Д О Р Х О Й Л О Х нь:

Шүүгдэгч Т.Сонинбат нь 2016 оны 08-р сарын 11-ний өдөр согтууруулах ундаа хэрэглэсэн үедээ Хэнтий аймгийн Галшар сумын 4 дүгээр багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг Норд Винд ХХК-ийн хашаан дотор хохирогч Б.Мэндсайхантай хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргаж биед нь хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.                                                                                                        

 

    Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Хохирогч Б.Мэндсайханаас мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэгтээ: Би Норд Винд ХХК-ний амрах байранд ганцаараа байж байхад Сонинбат, Манлайбаатар нар орж ирээд чи их зэвүүн новш гээд цээж рүү цохиод авсан. Би Сонинбатыг орж ирэхэд нь чи тийм ажилдаа сайн гэл үү, чамайг ажлын мангас гэдэг билүү гэж хэлсэн. Тэгээд би босоод Манлайбаатарыг цааш түлхээд өмд, цамцаа өмссөн. Намайг Сонинбат амрах байрнаас аваад гарсан. Амрах байрны гадаа Болдбаатар миний нуруу pyy гараараа цохьсон. Тэгэхээр нь би Сонинбатын толгойг доош нь дарсан чинь Сонинбат миний төмсөгийг гараараа базаад мушгиад татаад байсан. Би нилээн гуйж байж гарыг нь тавиулсан, тэгээд төмсөгийг тавиад босохдоо газраас чулуу аваад миний толгойг хагалчихсан. Уурхайн дарга Чойжилсүрэн бид нарыг салгасан. Гомдолтой байна, эмчилгээний болон бусад зардал 827000 төгрөгийг нэхэмжилнэ гэжээ. /хх-21 тал/

Гэрч Г.Гантунгалагаас мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016 оны 08-р сарын 11-ний өглөө 07 цаг өнгөрч байхад ажлаа хийхээр ажилдаа явсан бөгөөд орой ажлаа тараад ойролцоогоор 19 цагийн үед гэртээ ирэхэд манай нөхөр Болдбаатар гэртээ шал согтуу унтаж байсан. Тэгэхээр нь би тухайн үедээ нөхрөө сэрээгээгүй юм. Маргааш сонсоход манай нөхөр Манлайбаатар, Сонинбат нар хамт ажилдаг Б.Мэндсайханыг зодсон гэж сонссон гэжээ. /хх-22 тал/

Гэрч Ө.Чойжилсүрэнгээс мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016 оны 08 сарын 11-ний өдрийн 16 цагийн үед уурхайн хашаан дотор манай ажилтан Сонинбат, Манлайбаатар, Болдбаатар нар архи уусан байдалтай Мэндсайхантай маргалдаж байсан. Намайг харж байхад Сонинбат Мэндсайханы толгой pyy чулуугаар цохьсон. Би бүгдийг нь байр руу оруулаад Мэндсайханыг эмнэлэгт үзүүлсэн. Миний харснаар зүүн талын магнай хэсгээс цус гарч байсан. Өөр шарх гэмтэл харагдаагүй. Надад төмсөг базсан талаар юм хэлээгүй гэжээ. /хх-31тал/

Хэнтий аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2016 оны 09 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 171 тоот дүгнэлтэнд: 2016-08-26-ны өдрийн ЭХО шинжилгээнд: Баруун төмсөг голомтот өөрчлөлтгүй /зурвас шингэнтэй/ гэжээ.

2016-08-22-ны урологи эмчийн үзлэгт: Гэмтлийн гаралтай баруун төмсөгний үрэвсэл гэжээ.

1. Б.Мэндсайханы биед хуухнаг орчмын зөөлөн эдийн няцрал, хүзүүний баруун хэсгийн зулгарсан шарх бүхий гэмтлүүд тогтоогдлоо.

2. Дээрх гэмтэл нь мохоо хүчин зүйлийн 1 ба түүнээс дээш удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой.

3. Дээрх гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна .

4. Цаашид дээрх гэмтэл нь хөдөлмөрийн ерөнхий чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй.

5. Дээрх гэмтэл нь тухайн цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой гэжээ. /хх-33 тал/

Хэнтий аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдрийн 171 тоот нэмэлт дүгнэлтэнд:

1.Мэндсайханы үр тогтоох чадвар хэвийн байна. /хх-35 тал/

Шинжээч Н.Ариунзаяаг байцаасан тэмдэглэлд: Мэндсайханы биед хуухнаг орчмын зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэлд хөнгөн зэрэг гарсан. Харин Мэндсайханы хүзүүний баруун хэсгийн зулгарсан шарх бүхий гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.6-д зааснаар гэмтлийн зэрэг тогтоогдохгүй. Нэг цаг хугацаанд нэгээс дээш хэдэн ч гэмтэл учирч болох ба гэмтлийн зэрэг тогтоох журамд зааснаар аль хүнд гэмтлээр нь гэмтлийн зэрэг тогтоодог учраас тийм дүгнэлт гаргасан юм гэжээ. /хх-36 тал/

Сэжигтэн П.Болдбаатараас мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: Хэнтий аймгийн Галшар сумын нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг "Норд Винд" ХХК-нд малтагч хийдэг юм. 2016-08-11-ний өдөр хамт ажилдаг Сонинбатын гэрт Э.Манлайбаатар бид гурав 2 шил 05 литрийн "Ерөөл" нэртэй архи уусан. Архи ууж дуусаад, ажилчдын амрах байр pyy явсан. Э.Манлайбаатар, Т.Сонинбат 2 орж би гадаа үлдсэн. Манлайбаатар, Т.Сонинбат хоёр Б.Мэндсайхан гэх залуутай маргалдаж, муудалцаж, зууралдаад гараад ирэхээр нь Б.Мэндсайханы ap нуруу pyy 2 цохьсон. Сонинбат, Мэндсайхан хоёр зууралдаад ноцолдоод Мэндсайхан нь Т.Сонинбатыг өөр рүүгээ татаж доош нь дараад гараараа хоолойг нь боох шиг болсон. Тэгэхэд Т.Сонинбат Б.Мэндсайханы төмсөгийг гараараа базаад мушгисан. Б.Мэндсайхан миний төмсгийг тавьчих гэж Сонинбатаас гуйж байсан. Т.Сонинбат төмсөгийг тавингуутаа газраас чулуу авч Б.Мэндсайханы толгойг цохьсон. Б.Мэндсайханд учирсан гэмтлийг Т.Сонинбат, Э.Манлайбаатар хоёрын аль нэг нь л  зууралдаж байхдаа учруулсан байх гэж бодож байна гэжээ. /хх- 62-65 тал/

Сэжигтэн Э.Манлайбаатараас мөрдөн байцаалтад өгсөн мэдүүлэгтээ: Хэнтий аймгийн Галшар сумын нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг Норд Винд ХХК-нд малтагч хийдэг юм. 2016-08-11-ний өдөр хамт ажилдаг Т.Сонинбатын гэрт П.Болдбаатар бид гурав 2 шил 05 литрийн "Ерөөл" нэртэй архи уусан. Бид гурав архиа ууж дуусаад Т.Сонинбат ахын гэрээс гарч ажилчдын амрах байр руу орсон. П.Болдбаатар байрны гадаа үлдсэн. Уурхайн ажилчдын амрах байранд Б.Мэндсайхан ганцаараа орон дээр сууж байсан. Б.Мэндсайхан Т.Сонинбат ахыг ажлын мангасаар юу байна гэхээр нь би миний ахыг юу гэнээ гээд цээж рүү нь нэг удаа гараараа цохьсон. Бид зууралдаад байрны гадаа гарахад П.Болдбаатар ax Б.Мэндсайханы нуруу pyy 2 цохьсон байх санахгүй байна. Б.Мэндсайхан Т.Сонинбат ахын хоолойг бооход Б.Мэндсайханы төмсөгийг базахад тавь гэж хэлж байсан. Б.Мэндсайхан Т.Сонинбат ахын нүүр рүү цохиход Т.Сонинбат ax газраас чулуу авч толгойг хагалсан байх. Б.Мэндсайханд учирсан гэмтлийг Т.Сонинбат ax ноцолдож байхдаа учруулсан байх гэж бодож байна гэжээ. /хх- 68-73 тал/

Шүүгдэгч Т.Сонинбатаас мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүх хуралдаанд өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016-08-11-ний өдөр ойролцоогоор 16 цагийн үед би хамт ажилдаг Манлайбаатар, Болдбаатар нарын хамт гэртээ 0.5-н литрийн Ерөөл архи 2 шилийг хувааж уусан, тэгээд бид 3 архиа ууж дуусаад гадагшаа гарч тамхи олж татая гээд манайхаас гарсан юм. Тэгээд бид 3 уурхайн ажилчдын амрах өрөөний гадна талд ирээд Манлайбаатар бид 2 уурхайн ажилчдын амрах өрөө рүү тамхи олж татах гээд орсон юм. Тухайн үед оройлцоогоор 18 цагийн үе байсан байх гэж бодож байна. Харин Болдбаатар амрах өрөөний гадаа Манлайбаатар бид хоёрыг хүлээгээд үлдсэн. Уурхайн амрах өрөө рүү ороход Мэндсайхан гэх залуу амрах өрөөнд ганцаараа орон дээр сууж байсан. Тэгээд Мэндсайхан нь Манлайбаатар бид хоёрыг харангуутаа надад хандан манай уурхайн ажлын мангасаар юу байна гэж хэлсэн. Тэгэхэд Манлайбаатар уурлаад чи миний ахыг юу гэнээ гээд Мэндсайханы цээжин тус газарт нэг удаа цохьсон. Тэгээд Мэндсайхан, Манлайбаатар бид хоёр хоорондоо маргалдаж муудалцаад уурхайн ажилчдын амрах өрөөнөөс гарсан. Тэгээд гадаа гарч ирэхэд Мэндсайхан нь миний шанаа руу гараараа нэг удаа цохьсон. Тэгэхээр нь би Мэндсайханыг цохих гээд дайрахад Мэндсайхан намайг өөр рүүгээ татаад миний толгойг уургалаад хоолойг маань боогоод дээрээс дараад байхаар нь би төмсөгнөөс нь гараараа базаад мушгиж байгаад тавьсан юм. Мэндсайхан нь миний нүүр рүү гараараа цохихоор нь газраас чулуу аваад толгой руу нэг удаа цохьсон юм. Бид хэдийг маргалдаж муудалцаад байж байхад манай уурхайн дарга Чойжилсүрэн гуай ирээд салгасан юм. Мэндсайханы биед учирсан хуухнаг орчимын зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэл, хүзүүний баруун хэсгийн зулгарсан шарх бүхий гэмтлийг би Мэндсайхантай маргалдаж, муудалцаж, зууралдаж байхдаа учруулсан. Хохирол 150000 төгрөгийг манай эхнэр хохирогч Мэндсайханы хамаатанд өгсөн. Гэхдээ надад баримт байхгүй, өөр хохирол төлөөгүй. Үйлдсэн хэрэгтээ гэмшиж байна гэв.

Шүүгдэгч Т.Сонинбат нь 2016 оны 08-р сарын 11-ний өдөр согтуугаар Хэнтий аймгийн Галшар сумын 4-р багийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг Норд Винд ХХК-ийн хашаан дотор хохирогч Б.Мэндсайхантай хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргаж, чулуугаар түүний толгойн тус газарт нэг удаа цохиж хуухнаг орчмын зөөлөн эдийн няцрал, хүзүүний баруун хэсгийн зулгарсан шархыг үүсгэж түүний биед нь хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь хохирогч Б.Мэндсайханы мэдүүлэг, П.Манлайбаатар, Э.Болдбаатар, шүүгдэгч Т.Сонинбат нарын дээрхи мэдүүлэгүүд, болон Шинжээчийн 171 дүгнэлт зэргээр тогтоогдож байх тул хуулинд заасан баривчлах ялыг онолдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

Хохирогч Б.Мэндсайхан нь өөрт учирсан хохиролыг мөрдөн байцаалтын шатанд нэхэмжилсэн боловч хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримт нь нотлох баримтын шаардлага хангахгүй байх тул гаргуулах боломжгүй байна. Иймд хохирогч Б.Мэндсайхан нь өөрт учирсан хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг нээлттэй орхилоо.

Шүүгдэгч Т.Сонинбат хохиролд 150000 төгрөгийг төлсөн гэсэн тайлбарыг гаргасан боловч энэ талаархи нотлох баримт хэрэгт авагдаагүй учир хохирол төлсөн гэж үзэх үндэслэлгүй байна.

Шүүгдэгч Т.Сонинбат гэмт хэрэг үйлдэхдээ согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан болох нь түүний мэдүүлэг, П.Манлайбаатар, Э.Болдбаатар, гэрч Ө.Чойжилсүрэнгийн мэдүүлэгээр тогтоогдож байна.

 

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 283, 294-298, 301-р зүйлүүдэд

 заасныг удирдлага болгон Т О Г Т О О Х  нь:

 

1. Шүүгдэгч Хужирт овогт Төмөр-Очирын Сонинбатыг бусдын бие махбодид хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Хужирт овогт Төмөр-Очирын Сонинбатыг 2 /хоёр/ сарын баривчлах ялаар шийтгэсүгэй. 

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 59-р зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Т.Сонинбатын цагдан хоригдсон 7 /долоо/ хоногийг ял эдэлсэн хугацаанд оруулан тооцсугай.

4. 2016-10-10-ны өдрийн Төмөр-Очирын Сонинбатын эзэмшилийн 4-н ханатай гэр 1 ширхэг, 14 инчийн саарал өнгийн зурагт /телевизор/-ийг битүүмжилсэн тогтоолыг хүчингүй болгосугай.  

5. Хохирогч Б.Мэндсайхан өөрт учирсан хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн иргэний журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдсугай. 

 6. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан эд зүйл үгүй, шүүгдэгч Т.Сонинбатын бичиг баримт тус шүүхэд ирээгүй болохыг дурдсугай.

            7. Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

8. Ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Хэнтий аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

            Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргасан буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл Т.Сонинбатад авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                                Т.БОЛОРМАА