МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

             Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр сум дахь Сум дундын шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Т.Болормаа даргалж, шүүгч С.Байгальмаа, М.Энхмандах нарын бүрэлдэхүүнтэй, иргэдийн төлөөлөгч Ш.Алтанзул, нарийн бичгийн дарга А.Оюун-Эрдэнийг суулцуулан, улсын яллагч П.Эрдэнэбаатар, шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Л.Наранчимэг, шүүгдэгч С.Ууганбаяр нарыг оролцуулан тус шүүхийн эрүүгийн хурлын “А” танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар:

Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр дэх сум, Сум дундын Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Зүүнбогдынхон овогт Сэргэлэнбаатарын Ууганбаярт холбогдох эрүүгийн хэргийг 2016 оны 12-р сарын 01-ний өдөр хүлээн авч, Ерөнхий шүүгч Т.Болормаагийн хэлэлцүүлснээр хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, 1993 оны 10-р сарын 10-ны өдөр Хэнтий аймгийн Бор-Өндөр суманд төрсөн, 23 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, баяжуулагч мэргэжилтэй, Хэнтий аймгийн Дархан сумын нутаг дэвсгэр “Хажуу улаан” гэх газар үйл ажиллагаа явуулдаг “Эвийн хүч” нөхөрлөлийн уурхайд малтагч ажилтай байсан гэх, ам бүл 6, ах дүү нарын хамт амьдрах, Бор-Өндөр сумын 5-р баг, Бор-Өндөр 6 гудамжны 03 тоотод оршин суух, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, Хэнтий аймаг дахь Сум дундын 2 дугаар шүүхийн 2012-05-10-ны өдрийн 13-р шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145-р зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, оногдуулсан 2 жилийн хорих ялыг тэнсэж, 2 жилийн хугацаагаар хянан харгалзсан, Сум дундын 29 дүгээр шүүхийн 2015-05-19-ний өдрийн 19-р шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 126 дугаар зүйлийн 126.1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жил 6 сарын хорих ялаар шийтгүүлж, өмнөх тогтоолоор оногдуулсан 2 жилийн хорих ялын зарим болох 1 жилийн хорих ялыг нэмж нэгтгэн 2 жил 6 сарын хорих ялаар шийтгүүлж, Төв аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2015-11-05 өдрийн 177-р шүүгчийн захирамжаар эдлээгүй үлдсэн 1 жил 9 сар 5 хоногийн хорих ялаас хугацааны өмнө тэнсэн суллагдсан, РД: СЩ 93101034, Зүүнбогдынхон овогт Сэргэлэнбаатарын Ууганбаяр.

        Шүүгдэгч С.Ууганбаяр нь 2016 оны 6-р сарын 21-ний өдөр согтуугаар бусдыг илтэд үл хүндэтгэн, нийгмийн хэв журмыг ноцтой зөрчиж Хэнтий аймгийн Дархан сумын нутаг дэвсгэр “Хажуу улаан” гэх газарт үйл ажиллагаа явуулдаг “Эвийн хүч” нөхөрлөлийн уурхайн ажилчдын байранд хутгыг зэвсгийн чанартай хэрэглэж хохирогч Б.Шижир-Эрдэнийн эрүүний доод хэсэг, цээжний баруун хажуу урд хэсгүүдийн цээжний хөндий рүү нь нэвтрээгүй хатгагдаж зүсэгдсэн шарх, зөөлөн эдийн няцрал бүхий хөнгөн гэмтэл учруулсан, хохирогч Б.Таравын зүүн гарын шууны дунд хэсэгт 1/3 хэсгийн хөдлөн гүн хатгагдаж зүсэгдсэн шарх, булчингийн нугалагч шөрмөсний тасрал, доод эрүүний зүсэж биед нь хүндэвтэр гэмтлүүдийг тус тус учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

                                                                                                            Т О Д О Р Х О Й Л О Х нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтыг шинжлэн судлав. Үүнд:

Хохирогч Г.Шижир-Эрдэнээс мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016-06-21-ний өглөө 10 цагийн орчимд Улаанаа, Тарав ax бид гурав "Их монгол" нэртэй архи уусан юм. Батжаргал гаднаас орж ирж пиво уучихаад гарсан. Тэгээд бид гурав архиа ууж байсан чинь Түвшинзаяа гаднаас орж ирсэн. Тэгэхэд Тарав ax 10000 төгрөг өгөөд архинд яваад ир гээд гаргахад Улаанаа харчихсан юм. Түвшинзаяа нэг шил архитай орж ирээд архиа бид нарт өгөөд удалгүй гараад явсан. Улаанаа Тарав ax бид гурав архиа ууж дуусаад Тарав ax бид хоёр 2 талд унтах гээд хэвтсэн. Улаанаа машин асаагаад архинд яваад ирье гээд байхаар нь би яах гээд байгаа юм бэ гээд явуулаагүй юм. Тэгтэл халбага сэрээ дуугараад хутга аваад шууд над руу ирээд би архинд явна гээд миний баруун хавирганы орчимд хутгалчихсан юм. Тэгээд Тарав ахын гарыг хутгалчихаад үүдэнд очоод гаргахгүй гээд хутга бариад суухаар нь  би очоод хутгыг булаацалдаж байгаад гараа зүсчихсэн юм. Би гэрээс гараад Заяа ахыг дуудахаар Батжаргалын гэр рүү орсон чинь Батжаргал намайг хараад Түвшинзаяа ахыг дуудсан. Тэгтэл Улаанаа хутга сандал барьчихсан гарч ирээд ойртсонг нь ална шүү гээд агсарч байгаад газар суухдаа хутгаа газар зоогоод эргэж xapax хооронд нь Түвшинзаяа, Батжаргал нар хутгыг холдуулаад, Улаанааг олсоор хүлчихсэн юм. Тэгээд бид нар Бор-Өндөрийн эмнэлэг дээр ирсэн. Улаанаа машин унаад архинд явна гээд байхаар нь би явуулахгүй гээд цааргалсан юм. Тэрнээс л болсон байх өөр айхтар хэрүүл маргаан болоогүй. Би гомдолтой байна. Миний багын нэрийг Пүрэвдорж гэдэг. Хүмүүс намайг Пүүжээ гэж дууддаг юм. Би хэзээ нэрээ солиулснаа мэдэхгүй байна. Би Бор-Өндөр сумын эмнэлгийн мэс заслын тасагт 2016-06-21-ний өдрөөс 27-ны өдрийг хүртэл хэвтэж эмчлүүлсэн. Эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлсэн ор хоногийн болон мэс заслын төлбөр 500.000 төгрөг, гадуур хийлгэсэн эм тарианы төлбөр 200.000 төгрөг болж байгаа нийлээд 700.000 төгрөгийг нэхэмжилж байна гэжээ. /хх 31-33 тал/

Хохирогч Б.Тараваас мөрдөн байцаалтын шатан өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016-06-21-ний өглөө 9, 10 цагийн үед Улаанаа, Пүүжээ бид гурав 0.75 граммын "Их монгол" гэдэг нэртэй архи хувааж уусан, өглөө архи ууж байхдаа Батжаргалыг унтаж байхад нь би дуудаж авчирсан. Батжаргал архи уухгүй гэхээр нь пиво өгсөн, өгсөн пивыг уучихаад явсан. Тэгтэл Түвшинзаяа гаднаас орж ирэхэд бид нарын ууж байсан архи дууссан, би 10000 төгрөгийг Түвшинзаяад өгөөд архи аваад ирээч гэсэн чинь гаднаас 0.75 граммын тал шил архийг авчирч өгөхдөө 10000 төгрөгийг чинь авлаа шүү гэж хэлсэн. Улаанаа, Пүүжээ бид гурав архиа ууж байх хооронд Түвшинзаяа гараад явсан. Тэгтэл бид нарын архи дуусаад Пүүжээ бид 2 унтах гээд 2 талд хэвтэж байсан. Тэгэхэд Улаанаа төв орж архи авчирна гээд байхаар нь Пүүжээ явуулахгүй, яах гээд байгаа юм бэ гээд хэлчихсэн чинь л Улаанаа уурласан юм шиг байгаа юм. Намайг хэвтэж байхад гэнэт Улаанаа Пүүжээг босоод ир гээд хутгалчихсан. Дараа нь над дээр хүрч ирээд босоод ир гээд зүүн гарнаас татаад гартаа байсан хутгаараа миний гарыг хутгалчихсан юм. Миний гарнаас цус их хэмжээгээр гарч байсан учраас ухаан санаа орж гараад юу болсон талаар сайн санахгүй байна. Тэгээд нэг мэдсэн гарныхаа цусыг гоожуулсан чигтэй Түвшинзаяагийн гэр рүү орсон. Түвшинзаяа, Батжаргал нар Улаанаагийн хутгыг булааж аваад хүлсэн. Пүүжээ бид нар Бор-Өндөрийн эмнэлэг дээр ирсэн. Миний хувьд мэдэх зүйл алга. Би тэр хүнтэй ямар нэгэн байдлаар хэрүүл маргаан хийсэн зүйл байхгүй. Бор-Өндөр сумын нэгдсэн эмнэлэгт 2016-06-21-ний өдрөөс 27-ны өдрийг хүртэл мэс заслын тасагт хэвтэн эмчлүүлсэн. Одоо надад өвдөөд байх зовиур байхгүй. Миний зүүн гарын чигчий ядам хуруунууд мэдээгүй болсон. Би одоо эд эрхтэнээрээ хохироод байна. Эмчилгээний зардал 550.000 төгрөгийг нэхэмжилж байна гэжээ. /хх-35-37тал/

        Гэрч Б.Эрдэнэбатаас мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016-06-21-ний өглөө ажилдаа гарчихаад байсан чинь бороо орсон. Бороо ороод байхаар нь зүүн гэрт орж зурагт үзээд хэвтэж байхад Пүүжээ гэх залуу гэрийн үүдэнд ирэхээр нь яасан, юу болсон юм бэ гэсэн чинь хутгалуулчихлаа гээд пудволкоо сөхөж харуулахаар нь бид нар бөөндөө гэрээс гарсан. Тэгэхэд Улаанаа гартаа хутга барьчихсан баруун гэрээс гарч ирсэн. Бид нар хутгыг булааж аваад Улаанааг хүлээд Бор-Өндөр явуулсан. Улаанаа архи уучихсан байсан. Гартаа цагаан өнгийн иштэй хутга барьчихсан байх шиг байсан. Би сайн тогтоож хараагүй гэжээ. /хх-39-40 тал/

Гэрч Ш.Турсанхаан мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн мэдүүлэгтээ: Би өглөө 10 цагийн орчимд босоод зүүн гэрт хоол хийгээд идэж байхад, баруун гэрт хүмүүс архи уугаад байна гэж сонсогдсон. Тэгэхэд Улаанаа нилээн халамцуу орж ирж хоол идчихээд Түвшинзаяатай маргалдаж мөнгө нэхээд шаналгаад байсан. Тэр 2 маргалдаад байхаар нь бид нар салгаад гэрээс гаргачихсан юм. Хэсэг хугацааны дараа Пүүжээ цус болчихсон ороод ирсэн. Тэгээд юу болсон юм бэ гээд пудволкийг нь сөхөхөд цээжний доохон талд том зүсчихсэн байсан. Яасан юм бэ гэж асуухад Улаанаа хутгалчихсан гэж хэлсэн. Тэгээд гэрээс гартал Улаанаа хутга барьчихсан Түвшинзаяа pyy дайраад байсан. Заяа гартаа барьсан лоомоороо Улаанаагийн гарт байсан хутгыг цохиж зайлуулсан. Тэгээд Улаанааг барьж хүлээд явуулсан. Улаанаа хар цагаан иштэй хутга барьчихсан байсан. Цагдаагийн хурааж авсан хутга мөн гэжээ. /хх-41-42 тал/

Гэрч Т.Түвшинзаяагаас мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн мэдүүлэгтээ: Би 2016-6-21-ний өглөө 09 цагийн орчимд Тараваагийн гэр рүү ороход Улаанаа, Пүүжээ тэр гурав архи ууж байсан. Тэгээд сууж байсан чинь тэд нарын уусан архи нь дууссан бололтой Тарвай ax надад хэтэвчнээсээ 10000 төгрөг гаргаж ирээд, архи аваад ир гэсэн. Би тухайн үед бензин байхгүй гээд яваагүй, машин дотор байсан тал шил архиа өгөөд, 10000 төгрөгийг авсан шүү гээд тоглоод хэлсэн. Би хэсэг сууж байгаад тэд нарын яриа сонирхолгүй санагдаад гэрээс нь гараад явсан. Батжаргалын гэрт ороод зурагт үзээд сууж байхад хойноос Улаанаа орж ирээд надаас нөгөө 10000 төгрөгөө нэхээд байсан. Би өгөхгүй гэж хэлсэн чинь над руу агсам согтуу тавиад заамдсан. Тэгэхээр нь зөрүүлж барьж аваад унагаахад хүмүүс салгасан. Улаанаа намайг цохиж чадаагүй. Тэгээд бид хоёр салаад би гэр рүүгээ орсон. Хэсэг хугацааны дараа Батжаргал гаднаас Заяа axaa гээд дуудсан. Тэгээд гартал Пүүжээг Улаанаа хутгалчихлаа гэж хэлсэн. Пүүжээ араас нь дагаад ирснийг хартал нил цус болчихсон байсан. Би гэрт байсан лоомоо аваад гарсан чинь Тарвай ax надтай зөрөөд манай гэр рүү орсон. Тарвай ах гарандаа хутгалуулчихсан байсан. Тэгээд би гартал Улаанаа гартаа хутга, сандал барьчихсан ойртвол ална шүү гээд агсраад байсан. Би Улаанааг тайвшируулах гээд оролдоод болохгүй байсан. Тэгэхээр нь хутгаа хая, ингэж болохгүй гэж хэлсэн. Улаанаа хутгаа хаяхгүй газар суусан юм. Улаанаа суухдаа хутгаа газар зоогоод өөр тийшээ xapax хооронд нь би лоомоороо хутгыг нь холдуулсан. Бид нар Улаанааг бариад хүлчихсэн юм. Миний харахад гайгүй л байсан. Тэд нар 0.75 литрийн архи, миний авчирч өгсөн 0.75 литрийн тал шил архи, 2 литрийн нэг пиво хувааж уусан гэжээ. /хх- 45-46 тал/

          Гэрч Б.Батжаргалаас мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016-06-21-ний өглөө ажил дээрээ унтаж байсан. Надтай хамт ажилладаг Тарвай гэж дууддаг ах гэртээ дуудсан. Тэгээд би гэрт нь яваад ороход Тарвай ах, Пүүжээ, Улаанаа гурав 0.75 литрийн “Их монгол” гэдэг нэртэй архи ууж байсан. Надад архи хийж өгөхөөр нь уухгүй гэж хэлсэн. Улаанаа надад пиво авч өгсөн юм. Тэгээд би пиво уучихаад гэр рүүгээ орсон. Манайд Заяа ах кино үзэж байхад гаднаас Улаанаа орж ирээд Заяа ахаас мөнгө нэхсэн. Тэгэхэд Заяа ах мөнгө байхгүй гэж хэлсэн. Улаанаа уурлаад Заяа ахын шанаа руу нь гараараа 1 удаа цохихоор нь би салгасан юм. Тэгээд Заяа ах Улаанаа хоёр гэр, гэр рүүгээ орсон. Би гэртээ кино үзээд сууж байтал гаднаас Пүүжээ Заяа байна уу гээд дотуур өмдтэйгээ нүцгэн орж ирсэн. Тэгэхэд гуяар нь цус урсаж байсан. Яасан бэ гэж асуухад Улаанаа намайг хутгалчихлаа гэж хэлсэн. Заяа ахыг дуудтал Заяа ах гараад ирсэн. Цаанаас Тарвай ах намайг Улаанаа хутгалчихлаа гээд гэрээс гараад ирсэн. Улаанаа гэрээс сандал хутга хоёр барьчихсан гарч ирээд ойртвол ална шүү гээд дайраад байсан. Тэгээд хутгаараа Заяа ах руу дайраад байсан. Улаанаа суухдаа хутгаа газар зоохоор нь Заяа гүйж очоод лоомоороо хутгыг нь холдуулсан. Тэгээд Заяа ах бид хоёр Улаанааг барьж хүлээд, хутгалуулсан 2 хүнээ аваад шууд цагдаа руу ирсэн гэжээ. /хх 43-44 тал/

2016-08-09-ний өдрийн №4823 тоот шинжээчийн дүгнэлт: 1.Шинжилгээнд ирүүлсэн xap цагаан бариултай хутганы ажлын хэсгээс 1 ширхэг гарын мөр илрүүлж бэхжүүлэв.

2. Шинжилгээнд ирүүлсэн xap цагаан бариултай хутган дээрээс илрүүлж бэхжүүлсэн 1 ширхэг гарын мөр адилтгалын шинжилгээний шаардлага хангаж байна.

3. Адилтгалын шинжилгээний шаардлага хангаж буй 1 ширхэг гарын мөр санд 2015 онд MN004020000645 дугаараар 1 удаа бүртгэгдсэн Сэргэлэнбаатар овогтой Ууганбаярын баруун гарын ядам хуруугаар үүсгэгдсэн байна гэжээ. /хх-55-59 тал/

2016-08-11-ний өдрийн  №6804 тоот шинжээчийн дүгнэлт:

1. Хэргийн газраас авсан гэх: 27см урттай, ажлын хэсэг-14,5см, иш-13см            урттай-хуванцар хар цагаан иштэй хутга, улбар шар өнгийн срочкон цамц, судалтай нимгэн даавуу зэрэг нь шинжилгээнд тэнцэж байна.

2. 27см урттай, ажлын хэсэг-14,5см, иш-13см урттай-хуванцар хар цагаан иштэй хутга, улбар шар өнгийн срочкон цамц, судалтай нимгэн даавуу зэрэгт цус илэрсэн.

3. Улбар шар өнгийн срочкон цамц, судалтай нимгэн даавуу зэрэгт илэрсэн цус нь А /II/ бүлгийн харьяалалтай байна.

4. 27см урттай, ажлын хэсэг-14,5см, иш-13см урттай-хуванцар хар цагаан иштэй хутга дээр илэрсэн цусны бүлгийн харьяаллыг тогтоох боломжгүй.

5. Этилийн спирт илрэх эсэх: Хатсан цусанд спиртийн агууламж тодорхойлох шинжилгээг хийх боломжгүй гэжээ. /хх-61 тал/

            2016-08-11-ний өдрийн №6803 тоот шинжээчийн дүгнэлт: 1. Шинжилгээнд ирүүлсэн зүйлүүд нь шинжилгээнд тэнцэж байна.

            2. Б.Таравын гэх марльд шингээж хатаасан цус мэт зүйл, Б.Шижир-Эрдэнийн гэх шингээж хатаасан цус мэт зүйл, “Гэрийн баруун талын орны харалдаа шалан дээрээс авсан цусны дээж" гэж хаягласан өнгөгүй ууттай нунтаг улаан хүрэн өнгийн зүйл, "Гэрийн баруун урд талын орны харалдаа шалан дээрээс авсан цусны дээж гэж” хаягласан өнгөгүй ууттай нунтаг улаан хүрэн өнгийн зүйл, “Гэрийн баруун урд талын орны харалдаа шалан дээрээс авсан цусны дээж" гэж хаягласан өнгөгүй ууттай цагаан өнгийн марльд шингээсэн улаан хүрэн өнгийн зүйл, Шижир-Эрдэнэ 37 эр гэж хаягласан тариуртай цус мэт зүйлийн шингэн дээж, Б.Тарав 55 эр гэж хаягласан тариуртай цус мэт зүйлийн шингэн дээж зэрэгт цус илэрсэн.

3. Шижир-Эрдэнэ 37 эр гэж хаягласан тариуртай цус мэт зүйлийн шингэн дээж нь АВО системээр AB /IV/ бүлгийн харьяалалтай байна.

4. Б.Тарав 55 эр гэж хаягласан тариуртай цус мэт зүйлийн шингэн дээж нь ABО системээр A /Il/ бүлгийн харьяалалтай байна.

5. Б.Таравын гэх марльд шингээж хатаасан цус мэт зүйл, “Гэрийн баруун  талын орны харалдаа шалан дээрээс авсан цусны дээж" гэж хаягласан өнгөгүй ууттай нунтаг улаан хүрэн өнгийн зүйл, “Гэрийн баруун урд талын орны харалдаа шалан дээрээс цусны дээж" гэж хаягласан өнгөгүй ууттай нунтаг улаан хүрэн өнгийн зүйл. “Гэрийн баруун урд талын орны харалдаа шалан дээрээс авсан цусны дээж" гэж хаягласан өнгөгүй ууттай цагаан өнгийн марльд шингээсэн улаан хүрэн өнгийн зүйл зэрэгт илэрсэн цус нь A /lI/ бүлгийн харьяалалтай байна.

6. Б.Шижир-Эрдэнийн гэх марльд шингээж хатаасан цус мэт зүйлд илэрсэн цус нь АВ /IV/ бүлгийн харьяалалтай байна.

7. Хатсан цусанд спиртийн агууламж тодорхойлох шинжилгээг хийх боломжгүй гэжээ. /хх-63 тал/

     2016-08-18-ны өдрийн №155-р Шинжээчийн дүгнэлт:

1. Б.Таравын биед зүүн гарын шууны дунд 1/3 хэсгийн хөндлөн гүн хатгагдаж зүсэгдсэн шарх, мэдрэл /n.ulnaris/ болон булчингийн нугалагч шөрмөсний тасрал, шөрмөсийг мэс заслаар залгаж оёсны дараах байдал, доод эрүүний хэсгийн зүсэгдсэн шарх бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрхи гэмтэл нь хурц ир үзүүртэй хүчин зүйлийн 1 ба түүнээс дээш удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой.

З. Дээрхи гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.3.1-д зааснаар эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид дээрх гэмтэл нь хөдөлмөрийн ерөнхий чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй гэжээ. /xx-65 тал/

2016-08-15-ны өдрийн №154-р Шинжээчийн дүгнэлт:

1. Б.Шижир-Эрдэнийн биед эрүүний доод хэсэг болон цээжний баруун хажуу урд хэсгүүдийн цээжний хөндий рүү нэвтрээгүй хатгагдаж зүсэгдсэн шарх, зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэл тогтоогдлоо.

2. Дээрхи гэмтэл нь хурц ир үзүүртэй хүчин зүйлийн 1 ба түүнээс дээш удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой.

3. Дээрхи гэмтэл нь шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид дээрхи гэмтэл нь хөдөлмөрийн ерөнхий чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй.

5. Дээрхи гэмтэл нь тухайн цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой гэжээ. /хх-62 тал/  

            Шүүгдэгч С.Ууганбаяраас мөрдөн байцаалт болон шүүх хуралдаанд өгсөн мэдүүлэгтээ: 2016-06-20-ны өдөр Пүүжээ ах буюу Шижир-Эрдэнэ ax, Тарав ax, Түвшинзаяа ax бид 4 Бор-Өндөр суманд бичиг баримт хөөцөлдөж байгаад 16 цаг өнгөрч байх үед Бор-Өндөрөөс гараад оройны 18 цаг өнгөрч байх үед уурхай дээр ирсэн. Бид нар ирэх замдаа 1 шил 0.75 литрийн архи, пиво уусан. Бид нар уурхай дээр очоод ажилчидтай хамт архи уусан. Тэр үед уугаагүй хүн байж магадгүй. Тэрийг сайн мэдэхгүй байна. Би тухайн үед нилээд согтчихсон бас Тарав ax, Пүүжээ ax хоёр тасраад уначихсан байсан. Би тэр хоёрыг өглөө шартаад босож чадахгүй байх гэж бодоод авч явсан нэг шил архиа хөргөгчний apaap хийсэн байсан. Тэгээд маргааш өглөө нь Тарав ax миний нуусан архийг олоод барьчихсан бид хоёрыг сэрээсэн. Бид гурав архиа уугаад сууж байхад Батжаргал гаднаас орж ирсэн. Батжаргал архи уухгүй гэхээр нь би пиво өгсөн. Батжаргал пиво ууж дуусаад гарсан. Удалгүй Түвшинзаяа ax орж ирсэн. Яг энэ үед бид нарын ууж байсан архи дуусаж байсан. Тэгтэл Тарав ax хэтэвчнээсээ 10000 төгрөг гаргаж өгөөд Түвшинзаяа ахыг Зүлэгт ороод архи аваад ир гэж хэлсэн. Түвшинзаяа ax гараад машиндаа байсан нэг шил архийг бид нарт авчирч өгсөн. Тэр архийг Пүүжээ ax, Тарав ax бид гурав хамт уусан. Тэр архийг ууж байхад гаднаас ганц нэг хүн орж ирчихсэн сууж байсан. Би архи ууж сууж байгаад согтчихсон байсан. Яг юунаас болж муудалцсанаа санахгүй байна. Нэг мэдсэн чинь Тарав ахтай маргалдаж байсан. Тэгтэл Пүүжээ ax дундуур орж ирсэн шиг санагдаж байна. Би тэнд орилж чарлаад л байх шиг байсан. Тэгээд нэг мэдэхэд гадаа сууж байсан. Тэнд байсан хүмүүс гүйлдээд, хүн хутгалчихлаа ш дээ гээд орилдоод байсан. Түвшинзаяа ax намайг хүлээд машинд суулгасан. Пүүжээ ax, Тарав ax, Түвшинзаяа ax, Батжаргал ax бид нар машинтай явж байсан. Бор-Өндөрт орж ирэх үед Тарав ax Пүүжээ ax хоёр надад байсан 10000 төгрөгөөр архи авчих тэгвэл арай гайгүй болох байх гээд байсан юм. Надад байсан 10000 төгрөгийг хэн яаж өгсөнг санахгүй байна. Тэр 10000 төгрөгийг Тарав ax Түвшинзаяа ахад өгч байсанг санаж байгаа юм. Тэгээд би архи авъя зогсчих гэсэн чинь Түвшинзаяа ax үгүй гэсэн. Тэгэхээр нь би үсэрлээ шүү гэж хэлэхэд зогссон. Би гэр хорооллын Шарга дэлгүүрээс 0.75 литрийн "Стандарт" гэдэг нэртэй архи авч эмнэлгийн гадаа ирэх үед нөгөө хоёр архиа ууж байсан. Намайг машинаас буухад архи өгөхөөр нь 1 балгаад үлдээсэн. Тэгээд би өөрөө цагдаагийн байгууллага дээр ирсэн. Би нэлээд согтуу байсан. Тухайн үед болсон явдлыг сайн санахгүй байна. Миний ухаан орж гараад байсан. Би хүн хутгалж байхдаа өөрийн гэсэн ухаан байхгүй байсан. Яаж хутгалсан гэдгээ мэдэхгүй. Юунаас болж муудсан талаар сайн санахгүй байна. Үйлдсэн хэрэгтээ гэмшиж байна, хөнгөн ял шийтгэл оногдуулж өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч С.Ууганбаяр нь согтуугаар 2016 оны 6-р сарын 21-ний өдөр Хэнтий аймгийн Дархан суманд үйл ажиллагаа явуулдаг “Эвийн хүч” нөхөрлөлийн уурхай дээр хутгыг зэвсгийн чанартай хэрэглэж хохирогч Б.Шижир-Эрдэнийн эрүүний доод хэсэг, цээжний баруун хажуу урд хэсгүүдэд хатгагдаж, зүсэгдсэн шарх үүсгэж биед нь хөнгөн гэмтэл учруулсан, хохирогч Б.Таравын зүүн гарын шууны дунд 1/3 хэсгийн хөндлөн гүн хатгагдаж зүсэгдсэн, булчингийн нугалаг шөрмөсийг тасалж, эрүүний хэсэгт зүсэж биед нь хүндэвтэр гэмтлүүдийг тус тус учруулж танхайрах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутай болох нь дээрхи нотлох баримтуудаар тогтоогдож байх тул хуулинд заасан хорих ялыг оногдуулах үндэслэлтэй байна гэж шүүх үзлээ.

            Шүүгдэгч С.Ууганбаяр нь үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаас гэмшсэн, гэмт хэрэг үйлдэгдсэн нөхцөл байдал, түүний эрүүл мэндийн байдлыг харгалзан Эрүүгийн хуулийн 551.1-р зүйлийн 551.1 дэх хэсэгт заасныг журамлан түүнд оногдуулсан хорих ялын доод хэмжээг оногдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

            Хохирогч Б.Тарав, Б.Шижир-Эрдэнэ нар нь хохирол төлбөр нэхэмжилнэ гэсэн мэдүүлгийг өгсөн боловч хохирлын талаархи нотлох баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй шүүх шийдвэрлэх боломжгүй байна.

 

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 283, 290.3, 294-298, 301-р зүйлүүдэд

 заасныг удирдлага болгон Т О Г Т О О Х  нь:

 

1. Шүүгдэгч Зүүнбогдынхон овогт Сэргэлэнбаатарын Ууганбаярыг хутгыг зэвсгийн чанартай хэрэглэж танхайрах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 551.1-р зүйлийн 551.1-д заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Зүүнбогдынхон овогт Сэргэлэнбаатарын Ууганбаярыг 3 /гурав/ жил 8 /найм/ сарын хорих ялаар  шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 52 дугаар зүйлийн 52.5, 52.10 дахь хэсэгт заасныг журамлан шүүгдэгч С.Ууганбаярт оногдуулсан 3 жил 8 сарын хорих ялыг жирийн дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 59-р зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Ууганбаярын цагдан хоригдсон 165 хоногийг ял эдэлсэн хугацаанд оруулан тооцсугай.

5. Шүүгдэгч С.Ууганбаяр нь энэ  бусдад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчийн бичиг баримт тус шүүхэд ирээгүй болохыг дурьдсугай.

6. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88-р зүйлийн 88.1.1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн xap цагаан өнгийн  бариултай 1 ширхэг хутгыг устгасугай.

            7. Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

8. Ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Хэнтий аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

            9. Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргасан буюу эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтан С.Ууганбаярт цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                                    Т.БОЛОРМАА

ШҮҮГЧИД                                         С.БАЙГАЛЬМАА

                                                         М.ЭНХМАНДАХ