| Шүүх | Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Цэрэнгийн Энхжаргал |
| Хэргийн индекс | 154/2023/00031/Э/ |
| Дугаар | 2023/ШЦТ/00031 |
| Огноо | 2023-06-02 |
| Зүйл хэсэг | 11.6.1., |
| Улсын яллагч | Б.Оюунцэцэг |
Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2023 оны 06 сарын 02 өдөр
Дугаар 2023/ШЦТ/00031
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн Эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч ******* даргалж тус шүүхийн хуралдааны танхимд хаалттай хийсэн шүүх хуралдаанаар:
Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга *******
улсын яллагчаар хяналтын прокурор *******
ны шүүгд З.*******, шүүгдийн өмгөөлөгч *******, нарыг оролцуулан аймгийн Булган сум дахь сум дундын прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай йн .6 дугаар зүйлийн д хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* овогт *******гийн *******д холбогдох эрүүгийн ******* дугаартай хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдийн биеийн байцаалт:
Монгол Улсын иргэн *******,, аймгийн сумын ын сургуулийн д , /, гийн хт/ аймгийн сумын багт оршин суух, урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй, бие эрүүл, ухаан бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай ******* овогт *******гийн ******* /РД :ПК 069094
Холбогдсон хэргийн талаар: ны яллагдагч З.******* нь үл ялих зүйлээр шалтаглан 2023 оны 0 сарын 04-ны шөнө 2 цагийн орчимд аймгийн сумын - багийн нутаг дэвсгэрт орших ын дотор ын эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогджээ. /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судаллаа. Үүнд:
Шүүгд З.*******гийн мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэлсэн ...Би гийнхээ хт тоглоод явж байсан. Дохионы пуужин нисгээд тоглоод явж байгаад ын дотор маргаж нэг удаа 2 удаа цохисон. ч найг 2 удаа цохисон. нь 0 дугаар д сурдаг, би д сурдаг. Манайх ынхтай хар д 00 м зайнд байдаг. Дохионы пуужингаа шид үйлдэл хийсэн. оройн цагаар юу хийж явдаг юм бэ гэдгээс болж маргасан. Миний үйлдлээс болоод уруул нь язарсан, шүд нь гэмтсэн. Миний буруу.дахиж гэмт хэрэгт холбогдохгүй байж чадна. Хохиролд 70.000 төгрөг төлж хохиролгүй болгосон г мэлэг
хохирогч ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэлсэн: 2023 оны 0 сарын 04-ний орой 2 цагийн үед би гэртээ байж байхад манай найз Төгөлдөр манайд орж ирээд уулзья гээр нь гараад юм яриад зогсож байтал ******* ы урдуур өнгөрч байхаар нь гэртээ харь гэж хэлсэн. З.******* нь харих гээд явж байна ш дээ гээд манай д орж ирээд над руу дөхөөд ирээр нь би урдаас нь түлхэд миний эн тус газар толгойгоороо мөргөсөн.Тэгээд бид хоёр зодолдох үед Төгөлдөр бид хоёрыг салгасан.
З.******* найг эн хэсэгт нэг удаа мөргөсөн, шанаа хэсэгт гараараа 2-3 удаа цохисноос уруулдаа оёдол тавиулж үүдэн шүд хөдөлж өвчин орсон юм идэж болохгүй байгаа г мэлэг /хх-ийн -6 дугаар хуудас/
Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэлсэн....2023 оны 0 сарын 04-ны орой 2 цагийн үед манай хүүгийн найз Төөгий г хүүхэд орж ирээд манай хүүхдийг дуудаад гарсан. Удалгүй манай хүүхэд цусандаа хутгалдсан орж ирсэн яасан бэ гэд Золбоо гэдэг хүүхэд зодлоо гэсэн. Маргааш нь сумын цагдаад мэдэгдсэн. Хүүхдээ аймаг явж эмчилгээ хийлгээд эм тарианы мөнгөө нэмжилнэ г мэлэг /хх-ийн 0,3 дугаар хуудас/
гэрч С.Төгөлдөрийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэлсэн...2023 оны 0 сарын 04-ны өдөр 9 цаг 40 минутын орчим ын гэрийн гадна бид хоёр зогсож байхад З.*******, З.Энхцоож г хоёр хүүхэд ы гадуур явж байхаар нь харанхуй шөнө хаагуур яваад байна харь гэж хэлсэн. З.******* нь д орж ирээд руу “чи одоо яах гээд байна” гээд ын нэг удаа мөргөсөн. Харахад уруулаас нь цус гарч байсан. З.******* Төгсжаргалыг 3 удаа цохисон. Би тэр хоёрыг салгаад З.*******г гэрт нь хүргэж өгсөн г мэлэг /хх-ийн дугаар хуудас/
Хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 20 дугаар хуудас/
аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны 2023 оны 0 сарын 09-ны өдрийн 43 дугаартай ...ын биед уруулд нь хоёр ширхэг мэс заслын оёдол бүхий шарх, цээж эгмийн хэсэгт зулгаралтууд гэмтэл тогтоогдлоо.
Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.
ын биед учирсан дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журд зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хаарна. Дээрх гэмтэл нь цаашид эрүүл мэнд болон хөдөлмөрийн ерөнхий чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй г шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 26-27 дугаар хуудас/
Хохирогчийн биед учирсан гэмтлийг харуулсан гэрэл зураг 2 ш /хх-ийн 23 дугаар хуудас/
аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны 2023 оны 0 сарын 09-ны өдрийн 44 дугаартай ....З.*******гийн биед хүзүүний хэсэгт зулгаралтууд гэмтэл тогтоогдлоо.Уг гэмтэл нь хэрэг болсон г цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой. Уг гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.З.*******д үүссэн гэмтэл нь гэмтлийн зэрэгт хаарахгүй. Цаашид эрүүл мэнд хөдөлмөрийн чадвар алдалтад нөлөөлөхгүй г шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 30-3 хуудас/
2023 оны 0 сарын -ны өдөр эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан прокурорын тогтоол /хх-ийн 37-39 хуудас/
Шүүгдид хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийл арга хэмжээ авсан мөрдөгчийн тогтоол /хх-ийн 4 дугаар хуудас/
Хэрэг үйлд үедээ 6 08 сар 3 хоногтой г тоолсон тэмдэглэл /хх-ийн 4 хуудас/
Хохиролд 70.000 төгрөг төлсөн талаарх хохирогчийн ээж Жаргалын тодорхойлолт /шүүх хуралдаанд гаргаж өгсөн/
Ял шийтгэгдсэн эсийг шалгах хуудас зэрэг болно.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд нь хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч бжүүлэгдсэн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааны жур, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогчийн хуулиар хгаалагдсан эрхийг зөрчөөгүй тул шүүх эдгээр баримтуудыг хэрэг хянан шийдвэрлэд ач холбогдолтой, хааралтай гэж үзэж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж хэргийг хянан шийдвэрл боломжтой гэж үзлээ.
Шүүгдийн гэм буруугийн талаар:
Шүүгд З.******* нь хохирогч ын биед хөнгөн гэмтэл санаатай учруулсан нь хэрэгт авагдсан анд гэрч С.Төгөлдөр, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Жаргалын мэлэг болон хохирогчийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэлсэн мэлэг зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.
Шүүгдийн үйлдлийн улмаас хохирогч ын биед уруулд нь хоёр ширхэг мэс заслын оёдол бүхий шарх, цээж эгмийн хэсэгт зулгаралтууд гэмтэл тогтоогдсон.Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журд зааснаар хөнгөн зэргийн зэргийн гэмтэл учирсан г аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны 2023 оны 0 сарын 09-ны өдрийн 43 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтээр хохирогчид хөнгөн хохирол санаатай учруулсан байна гэж үз үндэслэлтэй байна.
Шүүгдийн дээрх үйлдэл нь идэвхтэй, ухсартай үйлдэл бөгөөд хууль бус болох нь илэрхий байтал хохирогчтой маргалдаж эн тус газар цохиж дээрх гэмтэл учруулсан байх тул түүнийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр гэмт хэрэгт үйлдсэнд тооцно.
Иймд шүүгд З.*******г хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай гэж шүүхээс дүгнэлээ.
Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч болон хохирогч мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хохиролд аймаг явсан эмчилгээний зардалд 70.000 төгрөгийн хохирлыг төлж барагдуулсан болох нь шүүгд, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч, хохирогчийн мэлэг хохирол төлсөн талаарх тодорхойлолт зэрэг баримтуудаар тогтоогдож байх тул шүүгдээс гаргуулах хохирол төлбөргүй гэж үзлээ.
Эрүүгийн хариуцлага хүлээлг эс талаар:
Шүүгд З.******* нь урьд ял шийтгүүлж байгаагүй болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсийг шалгах хуудас”-аар нотлогдож байна.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий йн 6. дугаар зүйлийн д хэсэгт зааснаар анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлыг нөхөн төлсөн, гэмт хэрэг үйлд үедээ анд зэргийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүл нөхцөл байдалд тооцов.
Хэргийн нөхцөл байдлын талаар талууд мэтгэлцдээ маргаагүй бөгөөд улсын яллагч Эрүүгийн хуулийн тусгай йн .6 дугаар зүйлийн -д зааснаар яллаж, шүүгд болон шүүгдийн өмгөөлөгч нь гэм буруугийн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч хэргийн зүйлчлэлийн талаар маргаагүй, харин анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа, гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг төлсөн, анд зэрэг байдлыг харгалзан хөнгөрүүлж ял шийтгэл оногдуулж өгнө үү г дүгнэлтийг үндэслэн Эрүүгийн хуулийн ерөнхий йн 8, зүйлд заасан өсвөр ны хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлг өөрөөр хэлбэл гэмт хэрэг үйлд үедээ анд байдлыг харгалзан ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна.
Иймд шүүгд З.*******г гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож эрүүгийн хариуцлага хүлээлг үндэслэлтэй байна.
Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, шүүгд З.*******д хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийл арга хэмжээ авагдсан болохыг шийтг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэгл нь зүйтэй гэж үзлээ.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн ,2,4, 36.6, 36.7 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг, 36.8 дугаар зүйл, 36.0, 37. зүйдэд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
. ны шүүгд ******* овогт *******гийн *******г Эрүүгийн хуулийн тусгай йн .6 дугаар зүйлийн д хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. ны шүүгд З.*******д Эрүүгийн хуулийн ерөнхий йн 8. зүйлийн , 8.7 дугаар зүйлийн д хэсэгт заасныг баримтлан мөн хуулийн тусгай йн .6 дугаар зүйлийн д хэсэгт заасан ялыг тэнсэж /Нэг/ жилийн хугацаагаар хянан хүмүүжүүлээр хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээ авсугай.
3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий йн 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.-д зааснаар шүүгд З.*******д оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгд үүрэг хүлээлгэж үүрэг хүлээлг албадлагын арга хэмжээнд хяналт тавихыг шүүхийн шийдвэр гүйцэтг хорих нээлттэй хаалттай 47 дугаар д даалгасугай.
4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий йн 8.7 дугаар зүйлийн 3 дах хэсэгт зааснаар өсвөр ны шүүгд З.*******д авсан хүмүүжлийн чанартай албадлагын арга хэмжээг хэрэгжүүлийг аймгийн гэр , хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газарт даалгасугай.
.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн .4, .7, .8, .9 д хэсэгт зааснаар өсвөр ны шүүгд З.******* нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдээс гаргуулах хохирол төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, хураасан болон битүүмжлэн ирүүлсэн эд хөрөнгөгүй, хэрэг хянан шийдвэрл ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.
6. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрл тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн д хэсгийн .-д зааснаар шийтг тогтоолыг хуулийн хүчин төгөлдөр болтол өсвөр ны шүүгд З.*******д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийл арга хэмжээг хэвээр хэрэглэсүгэй.
7.Шийтг тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгд, хохирогч, тэдний өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар эс зөвшөөрвөл шийтг тогтоолыг өөрөө гардан авснаас хойш 4 хоногийн дотор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Ц.ЭНХЖАРГАЛ