МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

                          

аймгийн сум дахь Сум ын шүүхийн Эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч ******* даргалж,

Нарийн бичгийн дарга  Б.Цагаанцоож

Улсын яллагчаар хяналтын прокурор  *******

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч *******

           Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч *******, шүүгдэгч Б. нарыг оролцан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар:

аймгийн сум дахь Сум ын прокурорын газраас шүүгдэгч ******* овогт *******н д холбогдан Эрүүгийн хийн ангийн 2. зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* тай эрүүгийн хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, аймгийн суманд оны сарын -ны өдөр төрсөн, 1 настай, эмэгтэй, боловсролтой, мэргэжилтэй, аймаг ад ажилтай,  ам бүл / хамт/ аймгийн сумын багын - тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай, бие эрүүл, РД:ПБ 820 ******* овогт *******н .

Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

Б. нь Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.2-д заасан “харанхуй үед үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд жолооч өөрийн үзэгдэх хүрээн дотор тээврийн  хэрэгслийг зогсоох боломжит хурдыг сонгож явна” гэснийг зөрчиж 2023 оны 0 сарын 30-ны өдрийн 23 цагийн орчим аймгийн сумын багийн нутаг ын ын звараас дээш Сум ын шүүх рүү явах гэрэлтүүлэггүй засмал аар үзэгдэх орчин хангалтгүй нөхцөл байдал үүссэн байхад жолоодож явсан -2 улсын тай приус -20 маркийн тээврийн хэрэгслийг зогсоох, боломжит хурдыг сонгож яваагүйн улмаас тээврийн осол гаргаж ын амь хохироосон гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогджээ.

                                                        ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах, өмгөөлөх талаас шинжлэн судалсан болон хэрэгт хьд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлав.  Үүнд:

Мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б. мэдүүлэхдээ: 2023 оны 0 сарын 30-ны өдөр цагийн орчимд ийн хамт хүргэн ах ын гэрт очиж цай уугаад 30-0 орчим минут болоод гарсан. Манай 2 хундага архи уусан болохоор машин  би жолоодож явсан.Тэгээд ын урд талын аар явж байхад ын зорчих хэсэгт нэг хар зүйл харагдахаар энэ юу вэ гээд тормоз гишгэх хооронд машин дээгүүр нь гарсан. Тэгээд бууж ирж үзэхэд дээр хөндлөн хэвтсэн хүн байсан. Би сандраад цагдаа, эмнэлэг дуудах гээд байж байтал мотоциклтой хүн ирээд яаралтай эмнэлгийн тусламж үзүүл машинаа эргүүлээд ир гэж хэлсэн. Тэр хооронд ар гэрийн хүмүүс нь бас ирчихсэн байсан. Тэндээс тухайн хүнийг аваад машинтайгаа сумын нэгдсэн эмнэлэгт авч ирсэн.

Би 0- км/цагийн хурдтай явсан. Манай хүргэний машин би гуйж аваад унаж явсан. Би хохирлыг боломжоороо төлж байгаа сая төгрөгийг төлж өгсөн. Хадлангийн ажлыг нь хийж өгсөн. Баримтгүй болохоор зарим зардлыг төлөөгүй байсан. Одоо банкны зээлийн төлбөр .000.000 төгрөг хавт хэрэгт авагдсан 1.383.200 төгрөгийг төлж өгнө. Би хийсэн хэрэгтээ гэмшиж байна. Миний буруутай үйлдлээс болсон гэх мэдүүлэг

           Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч ******* мэдүүлэхдээ:

Би хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгчөөр урд нь мэдүүлэг өгсөн. Миний хэргийн улмаас нас барсан. Одоо би хүүхэдтэйгээ амьдарч байна. 2 хүүхэд оюутан. Талийгаач сард хөлсний ажил эрхэлж сард 1.00.000 төгрөгийг орлого олдог байсан.Оюутан хүүхэд төлбөрөө төлж чадахгүй байрны түрээсээ ч төлж чадахгүй байна. Б. надтай ярилцаж тохирсон зүйл байгаа ярьснаараа мөнгөө өгөх байх. Хадлан хийсэн. Гэхдээ өвсөө ачиж орах зардлыг өөрөөсөө гаргасан. Надад .000.000 төгрөг өгсөн нь үнэн. Бага хүүхдэд тэжээгчээ алдсаны тэтгэмж тогтоогдсон авч байгаа. Надад хэлэхдээ 3.000.000 төгрөг өгөхөөр болсон.Үүнээс .000,000 төгрөг өгсөн. Мөн ,383.200 төгрөгийг төлөхөөр болж байх шиг байна үүнийг хүлээн зөвшөөрч байна. Бусад баримтгүй зардлаа баримтаа бүрдүүлээд өгнө гэх мэдүүлэг

          Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, мөн нөхөн үзлэг хийсэн тэмдэглэл ш гэрэл зургийн хамт /хх-ийн 03-09 дүгээр хуудас/

           Тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл 13 ш гэрэл зургийн хамт /хх-ийн 12-1 хуудас/

Хохирогчийн өмсөж явсан хувцсанд үзлэг хийсэн тэмдэглэл гэрэл зургийн хамт /хх-ийн 21-23 хуудас/

         Цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл 9 ш гэрэл зургийн хамт /хх-ийн -21 дүгээр хуудас/

Зам тээврийн осол, хэргийн үзлэгээр тогтоосон байдлын тэмдэглэл бүдүүвч зураг /хх-ийн 30-31 дүгээр хуудас/

Эд мөрийн баримтаар тээврийн хэрэгслийн хуванцар эд ангийн хагархай ширхэг, 1 хос 2 ширхэг гутлыг тооцсон мөрдөгчийн тогтоол /хх-ийн 33 хуудас/

Иргэний нэхэмжлэгч гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн.....Б. нь миний хадам эгч болдог юм. -2 улсын тай тээврийн хэрэгсэл миний эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэл. Уг тээврийн хэрэгсэлд ослын улмаас эвдрэл гэмтэл гараагүй учир үнэлгээ тогтоолгохгүй. Б.эс нэхэмжлэх зүйл байхгүй санал гомдол байхгүй гэх мэдүүлэг /хх-ийн дүгээр хуудас/

Гэрч Шараагийн Нямдоржийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн...2023 оны 0 сарын 30-ны орой цагийн орчим баз ын очоод бага зэрэг архи уусан учир эхнэр д машин бариулаад явж байтал ын голд нэг хар зүйл харагдаж байсан. Би эхнэртээ хөөе гэхийн хооронд няс болоод явчихсан. Буугаад харахад нэг хүн ёо ёо гээд хэвтэж байхаар нь эмнэлэг, цагдаа дуудах гээд зогсож байтал манай дүү намайг хайж ирэхээр нь машинд тавиад эмнэлэгт авч ирсэн гэх мэдүүлэг /хх-ийн - хуудас/

Гэрч Цахиуртайн Батхүүгийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн...2023 оны 0 сарын 30-ны орой би гэтээ байгаагүй. Б. оройхон нөхрийнхөө хамт манайд ирээд эхнэрээс машин аваад явсан байсан. -2 улсын тай тээврийн хэрэгсэл миний өөрийн тээврийн хэрэгсэл уг машинд эвдрэл гэмтэл гараагүй урд гупер жаахан хотойсон байсан би өөрөө засаад авна.Надад нэхэмжлэх зүйл байхгүй гэх мэдүүлэг /хх-ийн 9 дүгээр хуудас/

         Цахиуртайн Батхүүгийн эзэмшил байх тээврийн хэрэгслийн №0389 тай тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хбар /хх-ийн 0 хуудас/

         Гэрч ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн... 2023 оны 0 сарын 30-ны орой Б. ийн хамт манай ирээд хоол идээд би архи задлахад нь 2 хундага архи уусан. Эхнэр бид хоёр яарч байна гэхээр нь гэрээс гаргаж өгөөд явсан гэх мэдүүлэг /хх-ийн 2 хуудас/

         Гэрч Их Шарнууд овогт гийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн: 2023 оны 0 сарын 30-ны өдөр гэртээ байж байхад манай нар орж ирээд талийгаач агсам тавиад машин эвдэлчихлээ болохгүй болоод зугтаад явлаа одоо араас ирж байгаа гэж хэлээд цагдаа дуудаад өг гэхээр би 9899 ын у руу дуудлага өгөөд  - минут болж байтал гадаа “” гэх чимээ гарсан. эгч бид хоёр дайрчих шиг боллоо гэж хэлээд гүйгээд засмал гараад очиход бор өнгийн приус машин өнгөрөөд зогссон  2 хүн бууж ирсэн гэх мэдүүлэг /хх-ийн 0 хуудас/

          аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2023 оны 08 сарын 09-ны өдрийн 0 тай... ын  цогцост хуйхнагын  задрал,төмсөгний няцрал, төмсөгний өтгөний сүв хүртэл эдийн дутагдал бүхий урагдсан шарх, тэр хэсгийн няцрал, цус алдалт, баруун талын сүүжний ясны хугарал, зулгаралт   зэрэг гэмтлүүд тогтоогдлоо.

Уг гэмтлүүд нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ, цогцост гэмтлийн зэрэг тогтоохгүй. нь цус алдалтын шокоор нас барсан гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн - хуудас/

аймгийн шүүхийн шинжилгээний албаны 2023 оны 08 сарын 0-ны өдрийн 11 тай...Б.Оюун-Эрдэний биеэс авсан цус шинжилгээнд тэнцэнэ. Б.Оюун-Эрдэний биеэс авсан цусанд этилийн спирт илрээгүй гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 0-1 дүгээр хуудас/

аймгийн шүүх шинжилгээний албаны 2023 оны 08 сарын 0-ны өдрийн тай....ын цогцсоос авсан гэх цус шинжилгээнд тэнцэнэ. ын цогцсоос авсан гэх цусанд 2.9 промилли этилийн спирт илэрсэн нь согтолтын хүнд зэрэгт хамаарна гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн - хуудас/

Б.д хувийн баталгаа гаргах лан сэргийлэх арга хэмжээ авах тухай мөрдөгчийн тогтоол /хх-ийн 9 хуудас/

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч *******гийн хохиролд 2 оюутны байр төлбөр жилд .000.000 сая жилд 0 сая төгрөг баримтгүй, ангид сурдаг хүүхэд жилд сая, цэцэрлэгийн хүүхэд  18 нас хүртэл 1 сая баримтгүй, малчны зээл .000.000 төгрөг, хадлан тэжээлд жилд 2-3 сая төгрөг зэрэг нийт 2.383.200 төгрөг нэхэмжилсэн баримтгүй хохирлын тооцоо /хх-ийн дүгээр хуудас/

        Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас зэрэг болно.

        Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан  дээрх нотлох баримтууд нь хьд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч бэхжүүлэгдсэн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогчийн хиар хамгаалагдсан эрхийг зөрчөөгүй тул шүүх эдгээр баримтуудыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамааралтай гэж үзэж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзлээ.

          Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

          Шүүгдэгч Б. нь 2023 оны 0 сарын 30-ны өдрийн -23 цагийн үед  аймгийн сумын багийн нутаг дэвсгэрт -2 улсын тай тээврийн хэрэгсэл жолоодож ын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 12.2 заасан “харанхуй үед үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд жолооч өөрийн үзэгдэх хүрээн дотор тээврийн хэрэгслийг зогсоох боломжит хурдыг сонгож явна гэснийг зөрчин иргэн ын амь насыг хохироосон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн үйлдэл нь хэрэгт авагдсан гэрч нарын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн дээрх мэдүүлэг, хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгчийн хохирогчоор мэдүүлсэн мэдүүлэг, эд мөрийн баримтаар хураагдсан ш хуванцар машины эд зүйл, нэг хос 2 ш гутал, шинжээчийн дүгнэлт зэргээр нотлогдон тогтоогдож байна.

          Шүүгдэгч Б. нь тээврийн хэрэгсэл жолоодон хохирогчид хуйхнагын  задрал,төмсөгний няцрал, төмсөгний өтгөний сүв хүртэл эдийн дутагдал бүхий урагдсан шарх, тэр хэсгийн няцрал, цус алдалт, баруун талын сүүжний ясны хугарал, зулгаралт   зэрэг гэмтлүүд учрж уг гэмтлийн улмаас хохирогч цус алдалтын шокоор нас барсан болох нь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2023 оны 08 сарын 09-ны өдрийн 0 тай шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдож байна.

          Иймд шүүгдэгч Б.Оюун-Эрдэнийг -2 улсын тай тээврийн хэрэгсэл жолоодон авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчин хүний амь нас хохироосон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай гэж үзлээ.

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч ******* шүүх хуралдаанд гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд 2.383.200 төгрөг нэхэмжилсэн.Үүнээс .000.000 төгрөгийг оршгын зардал болон оюутны сургалтын төлбөрт төлж өгсөн. Хадлан хийж өгсөн. Хохирлын зарим баримтууд байхгүй учир баримтаа бүрдүүлж өгнө. Хохирогч сард 1.00.000 төгрөгийн хөлсний ажил хөдөлмөр эрхэлж байсан  гэх хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгчийн мэдүүлгээс дүгнэхэд хэрэгт эдгээр хохирлын баримт авагдаагүй, өөрөөр хэлбэл тухайн хүний  олж байсан орлогыг тодорхойлсон нотлох баримт хавт хэрэгт авагдаагүй, ажиллаж байсан бол авч байсан цалин орлого, өрхийн орлогын эх үүсвэр, оюутан сургалтын төлбөр жилд хэдэн төгрөг төлдөг, хаана ямар сургьд суралцаж байгаа талаарх сургийн тодорхойлолт болон хаана ямар байр түрээслэн амьдарч байгаа, сард хэдэн төгрөгөөр түрээслэн сууж байгаа талаарх баримтыг шүүхэд ирүүлээгүй нь олох байсан орлогыг тооцох боломжгүй байх тул нотлох баримтаа бүрдүүлэн жич нэхэмжлэх эрхтэй болохыг тайлбарлаж, шүүгдэгч болон шүүгдэгчийн өмгөөлөгчийн шүүх хуралдаанд хавт хэрэгт хохирогч 2023 оны 0 сарын 2-ны өдөр банкнаас зээл авсан талаарх зээлийн гэрээний баримт, мөрдөгчөөс баримтаар тогтоосон 1.383.200 төгрөгийн бодит хохирлыг тооцсон хохирлын тооцоог үндэслэн хохирлыг төлж барагдна гэх мэдүүлэг зэргээс дүгнэхэд гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол төлөгдсөн, цаашид гарах хохирол төлбөрийг нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн гэж үзлээ.

Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх эсэх талаар:

Шүүгдэгчийн үйлдэлд Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн . зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-д заасан “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, учрсан хохирлыг нөхөн төлсөн байдлыг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй гэж дүгнэв.

Хэргийн нөхцөл байдлын талаар талууд мэтгэлцэхдээ маргаагүй бөгөөд улсын яллагч Эрүүгийн хийн ангийн 2. зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар яллаж шүүгдэгчийн өмгөөлөгч болон шүүгдэгч гэм буруугийн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч хэргийн зүйлчлэлийн талаар маргаагүй, оногдах ял шийтгэлийг хөнгөрүүлж оногдна уу гэх шүүгдэгчийн мэдүүлэг зэрэг байдлыг харгалзан ял шийтгэл оногдах үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч Б.д авсан хувийн баталгаа гаргах лан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэж , шүүхэд эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн 1 хос 2 ширхэг гутал, ш  хуванцар машины эд зүйлийн хагархайг шүүхийн шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгахыг эд мөрийн баримт устгах комисст даалгаж, шүүгдэгчээс гаргах хохирол төлбөргүй, хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгчээс гаргах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг дурдаж шийдвэрлэв.

 Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 3.1 дүгээр зүйлийн 1, 3.2 зүйлийн 1, 2, 3, , 3., 3., 3.8, 3. зүйлийн , 3.1 дүгээр зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон     ТОГТООХ нь: 

1. ******* овогт *******н Оюун-Эрдэнийг Эрүүгийн хийн ангийн 2. зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчсөний улмаас хүний  амь нас хохироосон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

 

2. Эрүүгийн хийн .1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хийн ангийн 2. зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар Б.Оюун-Эрдэнийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 3/Гурав/ жилийн  хугацаагаар хасаж, хорих ял оногдахгүйгээр 3 /Гурав/ жилийн хугацаагаар тэнссүгэй.

3. Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн .3 зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1, 2.-д зааснаар, гэмт хэргийн хор уршгийг арилгах, оршин суух газар ажил сургиа өөрчлөх зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байглагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэсүгэй.

. Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн . зүйлийн 3-д зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх хасах ялыг үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авсан үеэс хугацааг тоолсугай.

. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах лан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр хэрэглэсүгэй.

. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 21. зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.-д зааснаар шүүхэд эд мөрийн баримтаар хураагдсан 1 хос 2 ш гутал, ширхэг хуванцар машины эд зүйлийг устгахыг эд мөрийн баримт устгах комисст даалгаж, шүүгдэгч Б. нь хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгчээс гаргах хохирол төлбөргүй болохыг дурдсугай.

. Үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг биелүүлэхийг аймаг шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар хорих нээлттэй хаалттай хорих ангид даалгасугай.

8. Иргэний хийн 9 зүйлийн 9.1, 08 зүйлийн 08.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтлан мөн Эрүүгийн хийн .1 дүгээр зүйлийн 9 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Б.эс .383.200 төгрөгийг хоногийн  хугацаанд гарган хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгчид олгож, хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч ******* нь гэмт хэргийн улмаас учирсан бусад хохирлоо нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдсугай.

          9. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдний өмгөөлөгч, хь ёсны төлөөлөгч нар эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг өөрөө гардан авснаас хойш 1 хоногийн дотор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

              ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                             Ц.ЭНХЖАРГАЛ