Ховд аймгийн Булган сум дахь сум дундын шүүхийн Шийтгэх тогтоол

2023 оны 05 сарын 24 өдөр

Дугаар 2023/ШЦТ/00028

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

            аймгийн сум дахь сум дундын шүүхийн Эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг шүүгч ******* дгалж тус шүүхийн  хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаана:

Шүүх хуралдааны нийн бичгийн  дга Б.Цагаанцоож

           улсын яллагча хяналтын прокурор  *******

           шүүгдэгч Б.*******, шүүгдэгчийн өмгөөлөгч *******,

           хохирогч *******, хохирогчийн өмгөөлөгч *******, ******* /онлайн/ ныг оролцуулан аймгийн сум дахь сум дундын прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* овогт *******ын *******т холбогдох эрүүгийн   дугатай хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, оны сын -ны өдөр аймгийн суманд төрсөн. 3 настай, эрэгтэй, боловсролтой, , мэргэжилтэй,  ам бүл /эхнэр 5 хүүхдийн хамт/ аймгийн сумын багт оршин суух, аймгийн сумын цэргийн дуга ын ажилтай, урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй, бие эрүүл, ухаан бүрэн, хэрэг хиуцах чадвтай ******* овогт *******ын ******* /РД :ПБ 84/

Холбогдсон хэргийн а: Шүүгдэгч Б.******* нь аймгийн сумын Алаг толгой багийн нутаг дэвсгэрт байрлах ын д шалгалта очиж ажиллахдаа 0 оны 04 сын 05-аас 06-нд шилжих шөнө хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ иргэн *******тай мгалдан улма нүүрэн тус газ гааа цохиж эрүүл мэндэд нь хүнд хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэнд холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

           Шүүхийн хэлэлцүүлэгт даах нотлох бимтуудыг шинжлэн судаллаа. Үүнд:                

           Шүүгдэгч Б.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн ...Тухайн өдөр ангийн захирагчийн тушаала бүлэг томилогдон хилийн салбыг шалгаха шалгалтын баг ажилласан. дүгээр салбаас шалгалт эхэлж хилийн дуга салбт байхад ******* нь үндсэн шалгалтын ажлаа хийхгүйгээр салбын дгын хамт сум руу явж хи хэрэглэн хи авч ирсэн.

         Шалгалтын дүнгээ танилцуулах а хэлэхэд өглөө танилцуулья гэсэн. Тэгэхээр нь би амлаа гээд амч бай ******* орж ирээд салбын дга нь тэтгэвэрт гах гэж байгаа юм байна хамт нэг шил хи ууя гэхээр нь би олон залуучууд байгаа болохоор ганцааа хүлээлгээд яах вэ гэж бодоод хамт орсон. Тэнд ороод шил хи ууцгаасан.Архи ууж байхдаа ******* нь би хангалттай үнэлгээ өгсөн гэтэл ******* нь танай салбын дүнг доош нь татсан гээд хэд хэдэн удаа хэлээд байха нь нүүрэн тус газ нь нэг удаа цохиж эрүүл мэндэд нь хохирол учруулсан.

          Нүд нь хаагүй болсон гэхээр нь Улаанбаат хот руу эмчилгээнд авч явж эмчилгээ сувилгаа хийлгэсэн. Эмчилгээнд зцуулсан хохирлын бимтыг шүүхэд ггаж өгсөн байгаа. Улаанбаат хот явж эмчлүүлэхэд надаас сая гуй төгрөгийн здал гсан. Улаанбаат хотод Сондра эмнэлэгт нүдний хагалгаанд оруулсан.Эмчилсэн эмч нь цаашид зүгээр болно ажлаа үргэлжлүүлээд хийх боломжтой гэж хэлсэн. Хажууд *******ын эхнэр нь сонсож байсан. Цаашид гах здлыг боломжийн хэмжээнд төлж өгнө гэх мэдүүлэг.

          Хохирогч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагаа болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн....Анх цагдаагийн байгууллагад ггасан гомдолдоо болсон бүх үйл явдлыг би бичиж өгсөн.Сая прокурорын яллах дүгнэлтийг уншиж танилцуулснаас хахад *******т холбогдох мэдүүлгээс иш татаж оруулсан байна. Иймд миний анх ггасан гомдлыг бүрэн эхээр нь танилцуулахыг хүсэж байна.

         Хохирлын а хамгийн сүүлд би бичгээр ггасан.Хохиролд 50.0 гуй сая төгрөгийн хохирол байгаа.Сүүлд ггаж өгсөн мөнгөн дүнгийн жагсаалт дээр миний зүгээс гсан бүх здлыг бимтын дугалаад ггаж өгсөн. Миний ггаж өгсөн бимт дээр *******аас ггасан здал тусгагдаагүй байгаа. Хэргийн материалтай танилцахад *******ын ггасан хохирол бүрэн тусгагдаагүй байсан..Миний өөрийн ггаж өгсөн бимт дээр дүн шинжилгээ хийлгээд тодорхой тайлбтайга оруулсан байгаа. Яллагдагч ******* нь ям ч мөнгө төгрөг ггаж өгөөгүй, шүүхийн өмнө худал зүйл ярьж байгаа нь ичгэвтэр зүйл.сэтгэл санааны хохирол нэхэмжлэх а хүсэлтээ ггасан. Тэр өдөр ийм асуудал болоогүй бол бид хоёр төрийн ажлаа хийгээд явж байх байсан. Гэтэл миний гэр ям ч ирээдүйгүй болсон би гэр бүлээ хж хандан авч явах ёстой өрхийн тэргүүн бай энэ хэргийн улмаас хүнд гэмтэл авч ажлаас чөлөөлөгдсөн миний оронд ажилтан авсан.Миний эрүүл мэндийн даатгалыг цэргээс төлж байгаа.Би Улаанбаат хотод ирээд ээжийндээ хамтдаа амьдч байгаад байр түрээслээд амьдч байна.Манай өрх гэрийн санхүүгийн байдал эрс муудсан.Нүдний асуудлаасаа болоод х шилний цаана нуугдмал амьдч байна.

          Б.*******ын ггасан хохирол миний ггаж өгсөн хохирлын тооцоонд ороогүй.Анх эмчилгээ хийлгэсэн здлыг Б.******* төлсөн бимт нь өөрт нь байгаа.Ирэх долоо хоногоос удаагийн мэс ажилбт орно.Даагийн хагалгаа орох хүртэл нүдний далтын эмчилгээтэй байгаа гэх мэдүүлэг.

         Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зураг 14ш /хх-ийн 06-10 дуга хуудас

          Хохирогч *******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн....Тухайн үед миний буун нүд хэсэгт цохисны улмаас би хойш савж унаад цонхны тавцан толгойгоороо мөргөж унасан. Толгой болон буун хөмсөг хэсгээс цус гч байсан. Духны зүүн д язчихсан байсан. Б.******* гаа атгаж байгаад нэг удаа буун нүд хэсэгт цохисон. Бид н хи уусан байсан. Би 0 оны 04 сын 08-1-ны өдрүүдэд улсын 1 дүгээр эмнэлэгт буун нүдний алимны задралыг оёх хагалгаанд орсон. Даа нь 5 сын 3-ны өдөр Сондра нүдний хувийн эмнэлэгт нүдний мэс засалд орсон. Эмчилгээний үр дүнгээс шалтгаалан дахин удаагийн хагалгаанд орох а яригдаж байгаа. Би өвчтөний түүхээ шүүхийн шинжилгээний хүрээлэнд өгсөн байгаа. Буун нүд хаа орох эсэх а одоогоор мэдэхгүй байна. Намайг 05 сын 1-ны өдрөөс эхлэн эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас ажлаас чөлөөлж, сахилга ёс зүйн зөрчил үйлдсэн гээд түдгэлзүүлэх га хэмжээ авагдсан байгаа болохоор цалин хөлс авахгүй ям ч орлогогүй байна. Би эмчилгээний здлаа нэхэмжилнэ гэх мэдүүлэг /хх-ийн 1- дуга хуудас/

         Гэрч булаг цээж овогт Эрдэнэбаатын ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн: 0 оны 04 сын 05-ны өдөр ангиас шалгалтын баг ирж ажилласан. Заставын даг Б.Мөнх-Эрдэнэ шалгалтын хүмүүст нэг шил хи задалж өгсөн. Шалгалтын бүрэлдэхүүн хоорондоо   явах замын а ярилцаад сууж байгаад Б.******* нь надаас аль сургууль төгссөн а асууж мөн үндсэн ажлаа орхигдуулсан байна. Сургалтын ажлаа сайн хийгээрэй гэж хэлсэн. д/х ******* хажуу аас Б:.*******т хандаж наад хүн чинь албан тушаалд заагдсан ажлаа чадахааа хийсэн байна. Энгийн сургууль төгссөн хүн гэж хэлсэн. Б.******* ...чи нэг муу ын орлогчийг юунд нь өмөөрөөд байгаа юм бэ гэж хиулсан. Би шөнийн 01-03 цагийн хооронд эдгээр хүмүүсийн хажууд байсан. Би холбооны өрөөнд ороод камер хж байхад *******, Б.******* н ын байрнаас гч хашааны гадна мгасан. Даа нь буудалд орцгоосон. Буудалд ороод удалгүй ын дга дга намайг ороод ир гэхээр нь яваад ороход Б.Мөнх-Эрдэнэ дга надад хэлэхдээ ******* *******ыг амрах гэж байхад нүдэнд нь цохисон гэж хэлсэн. Мөнхбатын буун хөмсгийг сэт цохисон цус гсан байсныг би цусыг нь цэвэрлэж өгсөн. Б.*******ыг Нанбаат бьсан зогсож байсан.Б.*******, ******* н нэг ангийн найз н гэдгийг сонсож байсан.

         Бид н амчих гэсэн боловч чи том би том гэж мгаса байгаад ны  орохоор яваад орохгүйгээр анги руу явцгаасан байсан. Тухайн үед шил хи уусан. Тухайн үед анги руу мэдэгдэх а ярьж байсан боловч тэд н өөрсдөө мэдэгдсэн байсан гэх мэдүүлэг /хх-ийн 30-3 дуга хуудас/

         Гэрч Т.Ууганбаатын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн...4 дүгээр сын эхээр ангиас улирлын төлөвлөгөөт шалгалт ирсэн. Надад мэдэх зүйл алга байна. Би цэргийн 1 жил байгаа. Энэ д 01 онд ирж ажилласан гэх мэдүүлэг /хх-ийн 36-3 дуга хуудас/

        Гэрч Б.Мөнх-Эрдэнэ  мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн....0 оны 04 сын 05-ны өдөр цэргийн дуга ангиас 1 дүгээр улирлын шалгалта д/х *******, Нанбаат, Б.*******, д/х жолооч нын хамт шалгалта ирсэн. Шалгалтын ажил дуусаад нотломжид гын үсэг зурсан. Тэгээд шөнө 01 цагийн үед Заставын буудалд орж суугаад би 1 шил “Болор” хи ггаж задалсан.

         Архи уугаад сууж байгаад Б.******* ын орлогч Э.Цэн-Аюуш үндсэн үүрэгт ажлаа сайн хийсэн боловчын ажлаа орхигдуулсан байна.Муу дүн авах байсныг өсгөж дүн тавьсан гэж хэлсэн. Тэгтэл д/х ******* болохоор наад хүн чинь давх ажил хиуцаж байгаа өөрийнх нь ажил сайн байгаа Э.Цэн-Аюушид хамаагүй тиймээс хиуцлага хүлээх ёсгүй гэж хэлсэн. Тэрнээс хойш тэр хоёр мгаж хамт сургууль төгссөн хүмүүс болохоор учраа олно гээд шөнө 03 цагийн орчим гаад явсан.

         Гадаа мгаж байгаад буцаж орж ирээд ******* буудлын патай буюу урд ын оронд суугаад ******* эсрэг хойд ын оронд сууж байсан. Би дунд нь зогсож байхад ******* гэнэт босож ирээд *******ыг цохих шиг болсон. ******* орон дээр зүүн руу тонгойгоод босоод ирэхэд буун нүдний ын хөмсөг задсан, зүүн ын дух чамхай хэсэгт хэгзэрсэн цус гсан байдалтай босож ирсэн.Би орлогч Э.Цэн-Аюушийг дуудаж *******ын шхыг цэвэрлүүлсэн. Тэр хоёр дахиж мгаха унтаж байсан д/х Цэн-Аюушийг дуудаж сэрээж Б.*******ыг Нанбаат тэр хоёр авч коридорт гсан. Түүнээс хойш жолоочийг сэрээж тэд н явах гэж байснаа замдаа шууд анги руу яваха болоод явцгаасан байсан. Б.******* надад хэлэхдээ ******* нүдний хагалгаанд орсон а ярьсан.*******ыг Б.*******аас өөр зодож цохисон хүн байхгүй. Тухайн үед Б.******* гааа цохисон байх гт нь ям нэгэн зүйл байгаагүй. Тэд н анги руу явсан болохоор цагдаагийн байгууллагад мэдэгдээгүй. Ангид очсоноосоо хойш аймаг яваад тэндээсээ Улаанбаат хот руу явсан гэх мэдүүлэг /хх-ийн 3-41 дүгээр хуудас/

         Гэрч Э.Нанбаатын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн...0 оны 04 сны 04-өөс 05-ны өдрийн цагаас шөнийн 01 цаг хүртэл ажил шалгаад амраха буудалд орсон. Буудалд ын дга Б.Мөнх-Эрдэнэ нэг шил хи задалсан.Би амлаа гээд амч бай хүмүүс мгах чимээ гаад байха нь яваад ороход ын шалгалтын дүн сайн тавьсан, муу тавьсан гээд хоорондоо мгасан. Заставын дга  Б.Мөнх-Эрдэнэ бид хоёр тэр хоёрыг хоёр ын орон дээр суулгаад дунд нь зогсож байсан. Жаахан анхаал сних үед Б.******* нь д/х Мөнхбатыг орон дээр сууж байхад нь нүүрэн тус газ нь гааа нэг удаа цохисон. ******* цааш унаад босож ирэхэд нь зүүн нүд зовхины хэсгээр язч цус гсан, буун дух шанаа хэсгээр ям нэг зүйл цохисон байдалтай цус гч шалбсан байдалтай босож ирсэн гэх мэдүүлэг /хх-ийн 43-44 дүгээр хуудас/

         Гэрч Т.ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлсэн...0 оны 03 сын -ны өдөр цэргийн дуга анги бүлэг ахалж ангийн захирагчийн орлогч, сэтгэл зүйн хангалтын дга, дэд хурандаа *******ын Э.Нанбаат, жолооч нын хамт ууда шалгалт хийхээр явсан. ын ыг шалгах ажлаа дуусгаад шөнийн 00 цаг 30 минутын орчим нотломжоо бичиж дуусгасан.

         Заставын дга Б.Мөнх-Эрдэнэ буудлын өрөөнд ороод ирээч гэхээр Б.*******, Э.Нанбаат бид гурав хамт буудлын өрөөнд орсон.Заставын дга нэг шил хи задалсан.Түүнийг хувааж ууж байгаад Нанбаат бид хоёр унтсан. Намайг шөнө дунд Э.Нанбаат сэрээгээд *******, Б.******* н мгалдаад Б.******* *******ын нүд рүү цохисон гэж хэлсэн. *******ын буун нүдний хөмсөгний язсан шхтай, цус гсан байха нь цусыг тогтоож цэвэрлэж өгөөд явуулсан. Э.Нанбаатаас юунаас болж мгасан юм бэ гэхэд шалгалтын дүнгээс болж мгасан гэж хэлсэн. /хх-ийн 55-56 дуга хуудас/

          Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 0 оны 05 сын 5-ны өдрийн 551 дугатай.....*******ын биед буун нүдний алим, эвэрлэгийн урагдал, шилэнцэр хавчуулагдалт, торлог бүрхүүлийн ховхрол, буун нүдний уххайн дотор хана, доод ханын хугал, буун нүдний хаагүйдэл гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Тухайн цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх боломжтой. Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 4., 31.1-т заасна цаашид хөдөлмөрийн чадвыг 65 хувь сниулах тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамана гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 3-4 дүгээр хуудас/

         Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 0 оны 08 сын 10-ны өдрийн 648 дугатай....хэргийн материала хийсэн .....Урьд ггасан хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 551 дугатай дүгнэлт үндэслэлтэй байна. *******ын буун нүдний хаа 0.03 буюу 30 см-ээс ойр зайд гэрэл сүүдэр мэдрэх төдий хаатай байна. Буун нүдэнд мэс засал хийсэн ч хаа ороогүй байна. Буун нүдний хаа бууралт нь цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвыг 35 хувь тогтонги алдагдуулах тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамана.Шинжээч эмч цаашид шинжлүүлэгчийг ажил хөдөлмөр эрхлэх боломжтой эсэхийг тогтоодоггүй гэх шүүх эмнэлгийн шинжилгээний дүгнэлт /хх-ийн -8 дуга хуудас/

          Сондра эмнэлэг болон Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлсэн эмчилгээний бимтууд /хх-ийн 83-14 дүгээр хуудас/

          Шүүх сэтгэц эмгэг судлалын 805 дугатай....******* нь сэтгэцийн ям нэгэн өвчингүй,******* нь өөрийнхөө хийж буй үйлдлийг зөв ойлгон мэдэж удирдах чадвтай байсан гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 1-18 дуга хуудас/ 

          Хохирогч *******ад учирсан хохирол 03 оны 05 сын -ний өдрийн байдла /өссөн дүнгээр/ эмчилгээ, шатахуун, цалин, орон сууцны түрээс, гэр нүүлгэх, цаашид удаагийн хагалгаанд орох здал, сэтгэл санааны хохиролд нийтдээ 103,50.411 төгрөг нэхэмжилсэн хохирлын тооцооны жагсаалт

          Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас ял шийтгэлгүй гэх /хх-ийн 146 дуга хуудас/

          Хувийн багаа ггах таслан сэргийлэх га хэмжээ авсан мөрдөгчийн тогтоол /хх-ийн 1 дүгээр хуудас/ зэрэг болно.

           Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох бимтууд нь хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цуглч бэхжүүлэгдсэн Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шадлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогчийн хуули хамгаалагдсан эрхийг зөрчөөгүй тул шүүх эдгээр бимтуудыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаалтай гэж үзэж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн а дүгнэлт хийж хэргийг хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзлээ.

        Шүүгдэгчийн гэм буруугийн а:

        Шүүгдэгч Б.******* нь аймгийн сумын Алаг толгой багийн нутаг дэвсгэрт байрлах ын д 0 оны 04 сын 5-6-нд шилжих шөнө хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хохирогч *******тай мгалдан улма нүүрэн тус газ нь гааа цохиж эрүүл мэндэд нь хүнд хохирол санаатай учруулсан үйлдэл нь гэрч Гэрч Э., гэрч Б.Мөнх-Эрдэнэ, гэрч Э.Нанбаат гэрч нын мэдүүлэг болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад нотлох бимтууда хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай үйлдэл нь тогтоогдож байна.

          Шүүгдэгчийн гэм буруугийн үйлдлийн улмаас хохирогчид хүнд гэмтэл учирсан нь  Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 0 оны 08 сын 10-ны өдрийн 648 дугатай....хэргийн материала хийсэн .....Урьд ггасан хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээний 551 дугатай дүгнэлт үндэслэлтэй байна.

         *******ын буун нүдний хаа 0.03 буюу 30 см-ээс ойр зайд гэрэл сүүдэр мэдрэх төдий хаатай байна. Буун нүдэнд мэс засал хийсэн ч хаа ороогүй байна. Буун нүдний хаа бууралт нь цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвыг 35 хувь тогтонги алдагдуулах тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамана. Шинжээч эмч цаашид шинжлүүлэгчийг ажил хөдөлмөр эрхлэх боломжтой эсэхийг тогтоодоггүй гэх шүүх эмнэлгийн шинжилгээний дүгнэлтээр тогтоогдож байна.

          Шүүгдэгчийн дээрх үйлдэл нь идэвхтэй, ухамстай үйлдэл бөгөөд хууль бус болох нь илэрхий бай хи, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хохирогчтой мгалдаж улма нүүрэн тус газт нь цохиж хор уршигт зориуд хүргэсэн байх тул түүнийг гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр гэмт хэрэгт үйлдсэнд тооцно.

        Иймд шүүгдэгч Б.*******ыг хохирогч *******ын нүүрэн тус газ цохиж хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай гэж шүүхээс дүгнэлээ.

         Хохирогч ******* болон хохирогчийн өмгөөлөгч мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд нийтдээ 103.50.411 төгрөгийн хохирол нэхэмжилснээс хэрэгт авагдсан бимтыг шинжлэн судлахад:

          Хохирогч *******ад учирсан хүнд гэмтлийн улмаас гэм хорын болон эрүүл мэндэд учирсан хохирол  эмчилгээний здалд 1.000.440 төгрөг, гэрээ Улаанбаат хот руу нүүлгэхэд 60.000 төгрөг, бензин шатахууны үнэ 46.136 төгрөг, байрны түрээсийн төлбөр  6.500.000 төгрөг, Рехамед нэгдсэн эмнэлэгт үзлэгийн үнэ 5000 төгрөг нийт 8.81.56 төгрөгийг шүүгдэгчээс ггуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.                                                  

         Шүүгдэгч Б.*******ын мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад төлсөн хохирогчийн Сондра эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлсэн эмчилгээнд 3.500.000 төгрөг, бусад эм тианы здалд 3.30 төгрөг нийт 4.43.30 төгрөгийн хохирлыг төлж багдуулсан нь хэрэгт авагдсан бимтууда нотлогдон тогтоогдож байгаа бөгөөд хохирлыг төлж багдуулсан а мгахгүй хохирогч эдгээр здлыг төлсөн гэхдээ энэ нь хохирлын тооцоонд оруулж  тооцоогүй а мэдүүлж байгаа нь 4.43.30 төгрөгийн хохирол төлөгдсөн гэж үзнэ.

         Хохирогч ******* нь байрны түрээс 10.000.000 төгрөг нэхэмжилснээс бимта 6.500.000 төгрөгийн бимт хэрэгт авагдсан байх тул үлдэх 3.500.000 төгрөг, өмгөөллийн хөлс 4.000.000 төгрөг, Рехамед эмнэлэгт эрүүл мэндийн даатгалаас төлсөн 888.000 төгрөг, шатахууны НӨАТ-ын бимтгүй 603 төгрөг нийт 8.5.3 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

         Хохирогч ******* нь цалингийн орлого .344.06 төгрөг, эхнэр Бадамхатаны цалин 10.88.83 төгрөг, цаашид гах эмчилгээний здалд 10.000.000 төгрөг, сэтгэл санааны хохиролд 4.. төгрөг нийт 86.1.88 төгрөг нэхэмжилсэн нь хэрэгт авагдсан бимта нотлогдон тогтоогдохгүй байгаа бөгөөд өөрөөр хэлбэл хохирогч өөрөө хэдэн төгрөгийн цалин авч байсан, ажилгүй байсан хэдий хугацааны цалин болох ах бимт, эхнэр Ц.Бадамхатаны цалин энэ гэмт хэрэгт ям хамаалтай болох мөн эхнэр Ц.Бадамхатан хаана ям байгууллагад сд хэдэн төгрөгийн цалин хөлс авч байсан ах бимт, цаашид гах эмчилгээний здлыг тухайн гэмтлийн улмаас ям эмчилгээ сувилгаа хийлгэх, болон өвчний түүх бичиг бимтыг шүүхэд ирүүлээгүй, сэтгэл санааны хохирол нэхэмжилсэн бимтууд нь тус шүүхэд ирүүлсэн хавтаст хэрэгт тусгагдаагүй, шүүх хуралдаанд ггаж өгсөн бимта тогтоогдохгүй байх тул дээрх 86.1.88 төгрөгийг нэхэмжилсэн нэхэмжлэлийн шадлагаа нотлох бимтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журма нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурдах нь зүйтэй гэж үзэв.

          Шүүгдэгч Д.******* нь гэм буруугийн үйлдэлдээ мгахгүй, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлыг шүүхээс тогтоосон хэмжээнд хохирлыг төлж өгнө гэж мэдүүлж байгаа нь гэм буруугийн үйлдэлдээ мгахгүй хохирогчид эмчилгээний здалд 4.43.30 төгрөгийн хохирол төлсөн зэргээс дүгнэхэд хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн гэж үзнэ.

           Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.1 дүгээр зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасна шүүгдэгч болон шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс үйлдсэн гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нөхөн төлөх а уудаас хүсэлт ггаагүй бөгөөд хохирлыг хэрэгт авагдсан нотлох бимтыг шинжлэн судалж хохирлыг тооцсон болно.

        Эрүүгийн хиуцлага хүлээлгэх эсэх а:

        Шүүгдэгч Б.******* нь урьд ял шийтгүүлж байгаагүй болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас”-а нотлогдож байна.

         Шүүгдэгчийн үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дуга зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1-д заасан “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэнийг эрүүгийн хиуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож эрүүгийн хиуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй гэж үзлээ.

          Хэргийн нөхцөл байдлын а ууд мэтгэлцэхдээ мгаагүй бөгөөд улсын яллагч Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1-дэх хэсэгт  заасна яллаж, шүүгдэгч болон шүүгдэгчийн өмгөөлөгч гэм буруугийн үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч хэргийн зүйлчлэлийн а мгаагүй, хин анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, бага насны 5 хүүхэдтэй, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байгаа, гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлыг нөхөн төлсөн, нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн  зэрэг байдлыг хгалзах, шүүгдэгчийн хөнгөрүүлж шийтгэл оногдуулж өгнө үү гэх мэдүүлэг  зэргийг үндэслэн ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй байна.

          Иймд шүүгдэгч Б.*******ыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож шүүх хуралдаана шинжлэн судлагдаж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон дээрх нотлох бимтуудыг үндэслэн шүүгдэгчид эрүүгийн хиуцлага хүлээлгэхдээ түүний хувийн байдал, шүүхээс тогтоосон бодит хохирлыг нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн зэргийг эрүүгийн хиуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож шүүхэд шилжүүлсэн яллах дүгнэлтийн хүрээнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан ял шийтгэл оногдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

         Шүүхэд энэ хэргийн улмаас эд мөрийн бимта хураагдсан зүйлгүйг дурдаж, шүүгдэгчид авсан хувийн багаа ггах таслан сэргийлэх га хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэхээр шийдвэрлэлээ.

         Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.14 дүгээр зүйлийн 1, 36. дуга зүйлийн 1, , 3, 4, 36.3, 36.4, 36.6, 36., 36.8, 36.10 дуга зүйлийн 4, 3.1 дүгээр зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь: 

1.******* овогт *******ын *******ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол санаатай учруулах  гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна шүүгдэгч Б.*******т 000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу .000.000 /Арван таван сая/  төгрөгөөр торгож шийтгэсүгэй.

3 Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дуга зүйлийн 4-т заасна шүүгдэгч Б.*******т оногдуулсан торгох ялыг 4/Хорин дөрөв/ сын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоосугай.

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дуга зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасна шүүгдэгч Б.*******т оногдуулсан торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй тохиолдолд шүүх биелэгдээгүй торгох ялын ван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих яла солихыг тайлбласугай.

5.Шүүгдэгч Б.******* нь хэргийн учир цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгчээс ггуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны здалгүй болохыг дурдсугай.

6.Шүүгдэгч Б.*******т оногдуулсан торгох ял биелүүлэхийг аймаг шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газ хорих 45 дуга нээлттэй хаалттай хорих даалгасугай.

.Иргэний хуулийн 4 дуга зүйлийн 4.1-д заасна шүүгдэгч Б.*******аас 8.81.56 төгрөг ггуулж хохирогч *******ад олгож, хохиролд 4.43.30 төгрөг төлснийг дурдсугай.

8.Хохирогч *******ын иргэний нэхэмжлэлээс 8.5.3 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгож, 86.1.88 төгрөгийн хохирол болон цаашид гах эмчилгээний здлаа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журма нэхэмжлэх эрхтэйг дурдсугай.

.Шүүгдэгч Б.*******т урьд авсан хувийн багаа ггах таслан сэргийлэх га хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

          10.Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, тэдний өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч н эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг өөрөө гдан авснаас хойш 14 хоногийн дотор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол ггах, улсын яллагч, шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

         

                      

 

 

                        ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                   Ц.ЭНХЖАРГАЛ