МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

С******* аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хялб*******шуулсан журма******* хянан шийдвэрлэх хуралдааныг шүүгч Э.Оюунтунгалаг д*******галж,

шүүх хуралдааны н*******ийн бичгийн д*******га Б.Болорчимэг     

улсын яллагч                                   Т.Нансалмаа                       

шүүгдэгч                                           А.Ам*******түвшин

шүүгдэгчийн өмгөөлөгч                 Г.Энхцэцэг н*******ыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Б” танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаана*******:

С******* аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна******* зүйлчлэн хялб*******шуулсан журма******* хянан шийдвэрлүүлэхээр яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Х******* овогт А******* Ам*******түвшинд холбогдох эрүүгийн 2131003640132 дуга*******тай хэргийг 2022 оны 06 дуга******* с*******ын 27-ны өдөр хүлээн авч, хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, ******* оны 09 дүгээр с*******ын 26-ны өдөр С******* аймгийн Ш******* суманд төрсөн, 47 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, ам бүл 8, аав, ээж, ах дүүгийн хамт С******* аймаг Ш******* сумын 3 дуга******* баг Д******* тосгоны Х******* усан т******* гудамж ******* тоотод оршин суух хаягтай, урд ял шийтгүүлж байгаагүй,

Х******* овогт А******* Ам*******түвшин, РД:,

Холбогдсон хэргийн тала*******:

Шүүгдэгч  А.Ам*******түвшин нь согтууга******* 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдрийн 20 цагийн орчимд С******* аймгийн Ш******* сумын 3 дуга******* баг Д******* тосгоны Х*******ваачдын 1-39 тоотод оршин суух иргэн Ц.Н*******анбаат*******ыг дуудахад г*******ч ирсэнгүй гэсэн шалтгаана******* Ц.Н*******анбаат*******ын хашаанд хураалгаатай байсан задгай өвс рүү татаж байсан тамхины ишээ шидэж, 2 машин задгай өвс, өвөлжөөг нь шатааж 740.000 төгрөгний хохирол учруулсан”,

Мөн согтууга******* 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдрийн 20 цагийн орчимд С******* аймгийн Ш******* сумын 3 дуга******* баг Д******* тосгоны Х******* усан т******* 3-42 тоотод оршин суух иргэн Б.Ам*******түвшинг “дуудахад г*******ч ирсэнгүй” гэсэн шалтгаана******* Б.Ам*******түвшингийн хашаанд хураалгаатай байсан өвс рүү татаж байсан тамхины ишээ шидэж 530 боодол өвсийг шатааж 2.385.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Мөн согтууга******* 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдрийн 20 цагийн орчимд С******* аймгийн Ш******* сумын 3 дуга******* баг Д******* тосгоны Х******* усан т******* 2-03 тоотод оршин суух иргэн Г.Ганзоригийн хашаанд хураалгаатай байсан өвс рүү татаж байсан тамхины ишээ шидэж задгай /3 портер машина******* авсан байсан/ өвсийг шатааж 450.000 төгрөгийн  хохирол учруулсан” гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

С******* аймгийн прокурорын газраас шүүгдэгч А.Ам*******түвшин Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, ирүүлснийг шүүх хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзэв.

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшиний шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...бусдын эд хөрөнгийг санаатай устгасан гэх зүйл анги******* яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг ойлгож байна. Гэм буруугүй гэж м*******гах зүйл байхгүй...” гэжээ

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшиний 2022 оны 06 дуга******* с*******ын 13-ны өдөр мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд яллагдагча******* өгсөн: “...Би тухайн үед *******хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан. Дунд зэргийн согтолттой байсан гэж бодож байна. Тухайн хэрэг явдал болох үед надаас өөр хүн байгаагүй. Өвс шатаахад намайг хэн нэгэн хүн албадсан зүйл байхгүй...” гэх мэдүүлэг  /2-р хх-ийн 07 дуга******* хуудас/,

Хохирогч Ц.Н*******анбаат*******ын 2021 оны 05 дуга******* с*******ын 01-ний өдөр өгсөн: “... 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр гэртээ байж байтал 23 цагийн үед манай хүргэн ах Бат-Орших орж ирээд “өвөлжөөний *******д хураалттай байсан өвс шатаж байна” гэхээр нь гэрээсээ г*******аад х*******тал өвөлжөөний маань *******д хураалттай өвс шатаж байсан. Тэгээд галын тала******* дуудлага өгөөд өвөлжөөнөөс үхрүүдээ г*******гаад галыг унтраах гэж оролдсон боловч унтрааж дийлээгүй. Галын машинууд ирж байж галыг унтраасан. Манай өвснөөс хэрэглэхээр өвс юу ч үлдээгүй бүгд шатсан бөгөөд өвөлжөө маань ч гэсэн бүрэн шатчихсан. Өвс өвөлжөө шатах үед гадна с*******и шуургатай байсан бөгөөд өвсний ойр орчимд ям******* нэг цахилгааны утас шон байгаагүй...“ гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 33-34 дүгээр хуудас/,

Хохирогч Ц.Н*******анбаат*******ын 2021 оны 12 дуга******* с*******ын 03-ны өдөр дахин өгсөн: “...Галын улмаас өвөлжөө, өвс аль аль нь бүрэн шатсан. Миний тооцоогоор 900.000 мянга орчим төгрөгийн хохирол учраад байна...” гэх мэдүүлэг, /1-р хавтаст хэргийн 15 дуга******* хуудас/,

Гэрч А.Б 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 28-ны өдөр өгсөн: “... 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр гэртээ унтаж амрах гээд байж байтал 23 цагийн үед манай 3 дуга******* ангид сурдаг хүү Азхүү г*******чхаад орж ирэхдээ "аав гадна гал г*******ч байна” гэж хэлэхээр нь би г*******аад х*******тал манай өвөлжөөний *******д хураалттай байсан өвс шатаж байсан. Би хадам дүү Н*******анбаат*******ынд орж гал г*******ч байгаа тала******* хэлээд *******ынхаа худгийнхаа к*******тыг авч Н*******анбаат******* бид н******* хувинга******* ус зөөж галыг унтраах гэж оролдсон боловч дийлээгүй. 20 орчим минутын д*******аа галын машинууд ирж ус цацан унтраасан. Галын улмаас манай хашаанд байсан өвс болон жижиг хашаа шатсан” ...гэх мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 16-17 дуга******* хуудас/,

Гэрч Б.Б 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 28-ны өдөр өгсөн: Би 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр ажил дээрээ ээлжтэй байсан бөгөөд тухайн өдөр Д.Отгонбаат******* гэх залуутай нэг ээлжид г*******ч байсан. Орой 23 цагийн үед галаа түлчхээд ажлынхаа байрны гадна г*******ч ирэхэд манай ажлын зүүн урд талын айлын өвс шатаж байсан бөгөөд баахан хүн машин ирчихсэн унтраах гээд бужигнаж байсан. Би ажил руу эргэж ороод хамт ээлжид г*******ч байсан залуудаа галын тала******* хэлээд эргэж г*******ч гал г*******ч байгаа айл дээр очин цас шидэж галыг унтраалцсан. Тэгээд эргэж ажил руугаа очсон бөгөөд намайг очиход ажил дээр манай нөгөө ээлжийн галч болох Өөлөө /А.Ам*******түвшин/ гэх залуу ирчихсэн байсан. Ам*******түвшинийг согтуу байха******* нь би хөөгөөд явуулсан..." гэх мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 20-21 дүгээр хуудас/,

Гэрч Д.Отгонбаат*******ын “... Би 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр Д******* тосгоны уурын зууханд 24 цага******* ээлжийн үүрэг гүйцэтгэж байсан бөгөөд тухайн өдөр Б гэдэг хүнтэй хамт ээлжид г*******ч байсан. Орой 23 цагийн үед Б ах үнсээ хутгачхаад галаа түлчхээд орж ирэхдээ “Н*******анбаат*******ын өвс шатаж байна би очиж унтраалцлаа” гээд явсан, Ажлын байр эзэнгүй орхиж болохгүй байсан болохоор би галаа манаад үлдсэн. Намайг ажил дээрээ сууж байтал манай ажлын Ам*******түвшин Өөлөө гэдэг залуу орж ирсэн. Б ах гал унтраалцчихаад орж ирээд Ам*******түвшинийг согтуу байна х*******ьж ам******* гээд явуулсан. Би Ам*******түвшинийг яг хэдэн цагт орж ирснийг нь сайн мэдэхгүй байна. Ям******* ч гэсэн Н*******анбаат*******ын өвөлжөө шатаад Б ах унтраалцах гээд явсан Хойно л гаднаас орж ирсэн. Орж ирэхдээ нэлээд согтуу байсан гэсэн мэдүүлэг /1- р хавтаст хэргийн 22-23 дуга******* хуудас/,

Гэрч Г.Э 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 28-ны өдөр өгсөн:: “...хэсгийн төлөөлөгч дэслэгч Дөлгөөн над руу залгаад “Хонхорт хоёр айлын хашаанд өвс шатаж байна” гэх дуудлага мэдээлэл өгсөн ба би дуудлага дээр очсон. Намайг очиход Б.Ам*******түвшин гэдэг айлын гадна хураалттай байсан өвс шатаж байсан бөгөөд гал г*******ч байсан газ*******т олон тооны хүмүүс очсон унтраах гээд ажиллаж байсан. Би хүмүүсийн аюулгүй байдлыг хангах зорилгоор галаас холдуулчихсан. Тэр үед Өөлөө хочтой А.Ам*******түвшин гэдэг залуу *******хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байдалтай гал руу ойртох гээд байха******* нь би болиулж өөрийнхөө машины *******д суулгаад “хүлээж бай” гээд үлдээсэн. А.Ам*******түвшин нэг х*******ахад алга болсон байсан. Б.Ам*******түвшиний  хашаанаас 70 орчим метр зайд байрлах Ганзориг гэх айлын хашаанд хураалттай байсан өвс шатаж байсан. Ганзоригийн хашаанд бас хүмүүс өвсөнд г*******сан галыг унтраах гээд ноцолдож байсан ба 21 цаг 40 минутын үед аймгийн Онцгой байдлын газраас галын машинууд ирж хоёр галыг унтраасан. Тэгээд 23 цагийн үед гал унтраах ажил дуусаж байх үед дахин Д******* тосгоны 1 дүгээр хэсэгт иргэн Н*******анбаат*******ын хашаанд өвч шатаж байгаа тала******* дуудлага ирсэн бөгөөд уг дуудлагын дагуу очиход Н*******анбаат*******ын өвөлжөө болон өвс нь шатаж байсан ба хүмүүс унтрааха******* оролдож байсан. 23 цаг 30 минутын үед галын машинууд ирж галыг унтраасан. Тухайн үед сэжигтэй байж болзошгүй гэх сэжигтэй хүн гэвэл А.Ам*******түвшин л байсан бөгөөд Ам*******түвшин санд*******ч тэвдсэн байдалтай байсан тул би машинд суулган саатуулсан боловч тэр гэнэт яваад алга болчихсон. Ам*******түвшин нь эгч дүү н*******ынхаа хамт амьд*******даг, байнга *******хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэдэг. Зан байдлын хувьд үг дуу цөөнтэй д*******уу төлөв хэдий ч тосгоны иргэд дунд түүнийг жижиг сажиг хулгай хийгээд байдаг тала******* ярьдаг юм” гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 25-26 дуга******* хуудас/,

Гэрч Ч.Х 2022 оны 01 дүгээр с*******ын 29-ний өдөр өгсөн:: “...Гал ям******* шалтгааны улмаас г*******сан болохыг тодорхойлж хэлж мэдэхгүй байна...” гэх мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 37 дуга******* хуудас/,

Гэрч Л.Б 2022 оны 01 дүгээр с*******ын 28-ны өдөр өгсөн:: “...Миний ажилласан хоёр галын аль алинд нь нутгийн иргэд унтраах гэж оролдоод өвсийг татаж т*******ааж цацсан байдалтай байсан бөгөөд ойр орчмын мөрийг баллаж д*******сан байдалтай байсан. ..” гэх мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 38-39 дуга******* хуудас/,

Гэрч Б.Б 2022 оны 08 дуга******* с*******ын 15-ны өдөр өгсөн:: “...Манай онцгой байдлын алба нь хуули******* хүлээсэн үндсэн чиг үүргийнхээ хүрээнд ажилласан. Тиймээс уг з*******далтай холбоотой з*******длыг байгууллагын зүгээс нэхэмжлэхгүй. Энэ бол бидний үндсэн үүрэг байгаа юм...” гэх мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 41 дуга******* хуудас/,

Гэрч Д.Б 2022 оны 06 дуга******* с*******ын 10-ны өдөр өгсөн:: “...А.Ам*******түвшин нь хүн х*******ахад дуугай хүн боловч *******хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үед их яриасаг чалчаа хүн болчихдог юм. Өөрөө надад *******хи уусан үедээ айлын өвс шатаасан гэж хэлж байсан...” гэх мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 44 дуга******* хуудас/,

Шинжээчийн 2022 оны 01 дүгээр с*******ын 28-ны өдрийн дүгнэлтийн дүгнэлт хэсэгт:

Гал түймэр унтраасан нотломж, хэргийн газрын үзлэг тэмдэглэл, фото үзүүлэлт, гал түймэр унтраах урьдагчаас мэдүүлэг авахад гал түймрийн шатах эх үүсвэр нь ил гал байх магадлалтай байна. Гэвч гал түймрийн улмаас хэргийн газрын ул мөр устаж үгүй болсон байх тул шалтгаан нөхцөлийг тогтоох боломжгүй...” гэх дүгнэлт, /1-р хавтаст хэргийн 49 дуга******* хуудас/,

Хөрөнгө үнэлгээний Ашид билгүүн ХХК-ний 2021 оны 12 дуга******* с*******ын 01-ний өдрийн ТХҮ-621/2402 дуга*******тай шинжээчийн дүгнэлтийн дүгнэлт хэсэгт:

Дээр дурьдагдсан өвөлжөө болон задгай өвсний нийт үнийг 910.000 төгрөг байх боломжтойг тодорхойлов. Үнэлгээний ажлын явцад ач холбогдол бүхий бусад зүйл илрээгүй болно. /1-р хавтаст хэргийн 53 дуга******* хуудас/,

Шүүх сэтгэж эмгэг судлалын 2022 оны 02 дуга******* с*******ын 07-ны өдрийн №13/22 дуга*******тай эмнэлгийн магадлагаанд

1. А.Ам*******түвшин нь одоогоор сэтгэцийн хувьд эрүүл болно.
2. А.Ам*******түвшин нь одоогоор сэтгэцийн хувьд эрүүл тул болсон явдалд дүгнэлт хийж үг яриага******* болон, үйл хөдлөлөөр дүрслэн үзүүлэх боломжтой.
3. А.Ам*******түвшин нь одоогоор сэтгэцийн хувьд эрүүл тул болсон зүйлийн тала******* үнэн зөв мэдүүлэг өгөх чадв*******тай болно.
4. А.Ам*******түвшин нь одоогоор сэтгэцийн хувьд эрүүл учир хэрэг х*******иуцах чадв*******тай.
5. А.Ам*******түвшин нь одоогоор сэтгэцийн хувьд эрүүл учир түүнд албадан эмчилгээ ша*******длагагүй болно. /1-р хавтаст хэргийн 69 дуга******* хуудас/,

Хохирогч Г.Ганзоригийн 2021 оны 03 дуга******* с*******ын 04-ний өдөр өгсөн: 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр хадмындаа байж байгаад 19 цагийн үед гэртээ х*******ьсан. Тэгээд 20 цаг өнгөрөөгөөд хадмыгаа хүргэж өгөхөөр г*******ах үед манай хашаанд хураалттай байсан 4 машин өвс шатаж байсан бөгөөд манай зүүн талд байх Монхорын өвс бас шатаж байсан. Тэгээд хашаандаа г*******сан галыг унтраах гэж оролдож байх үед манай ойр орчмын хүмүүс ирж тусалсан бөгөөд дуудлага өгснэөс хойш цаг орчмын д*******аа галын машинууд ирж галыг бүрэн унтрааж өгсөн. Манай хашаанд байсан 4 машин өвснөөс 3 машин өвс бүрэн шатаж дууссан бөгөөд 1 машин орчим өвс авч үлдэж чадсан боловч уга******* шингээд эргэж ашиглах боломжгүй болсон байсан. Хохирол б*******агдуулж өгвөл надад гомдол санал байхгүй “ гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 113-114 дүгээр хуудас/,

Гэрч Л.Ян 2021 оны 03 дуга******* с*******ын 20-ны өдөр өгсөн: 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр 20 цагийн орчимд хүргэн Ганзоригийнд байж байгаад гэрлүуээ х*******их гээд г*******ахад хашаан дотор байсан өвс шатаж байсан тэгээд хүмүүс унтраах гээд гүйлдээд байж байсан ба удаагүй галын машин ирээд унтраасан. Тухайн үед 4 портер задгай өвс байсан ба 3 портер нь шатаад 1 тн шатаагүй. А.Ам*******түвшинтэй нэг нутгийн хүмүүс манайха******* баяр ёслолоор л орж ирдэг манайд бол гэм халгүй л байдаг. Хэрүүл м*******гаан болсон өш хонзонгийн асуудал байхгүй” гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 115 дуга******* хуудас/,

Хөрөнгө үнэлгээний Ашид билгүүн ХХК-ний 2021 оны 12 дуга******* с*******ын 01-ний өдрийн ТХҮ-621/2403 дуга*******тай шинжээчийн дүгнэлтийн дүгнэлт хэсэгт:

Дээр дурьдсан боодол өвс болон задгай өвсний нийт бодит үнийг 3.035.000 төгрөг байх боломжтойг тодорхойлов. Үнэлгээний ажлын явцад ач холбогдол бүхий бусад зүйл илрээгүй болно. /1-р хавтаст хэргийн 135 -136 дуга******* хуудас/,

Хохирогч Б.Ам*******түвшиний 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 28-ны өдөр өгсөн: “...2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр гэртээ байж байтал 20:35 минутанд манай найз Отгонбаяр над руу залгаад “хураалттай өвс чинь шатаж байна” гэж ярьсан бөгөөд намайг г*******ах гэж байхад манай хөрш Баярцэцэг гэх эмэгтэй өөдөөс орж ирээд “өвс чинь шатаад байна” гэж хэлсэн. Тэгээд г*******аад х*******ахад манай өвс б*******уун хойд талаасаа эхлэн шатаж байсан. Манай байшин хашаагүй бөгөөд өвс тусдаа хашаанд байдаг. Тухайн хашаанд 550 боодол өвс нуруулдан хураасан байсан. ...бид н******* өвсний хойд захаас 20 боодол өвс л галаас г*******гаж үлдсэн өвс бүгд шатсан. ...Манай өвсний ойрхон үнс асгадаггүй, цахилгааны ям******* нэг утас байхгүй.... “ гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 170-171, 189-200 дуга******* хуудас/,

Гэрч Ю.Ө 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 28-ны өдөр өгсөн: “Өөлөө /Ам*******түвшин/ өчигдөр үдээс хойш манай дэлгүүрт ганца*******аа орж ирээд нэг шил 0.75 литрийн Х*******аа *******хи, нэг улаан “Вест” нэртэй тамхи, хэдэн ширхэг иштэй чихэр аваад г*******сан. Түүнээс хойш дахин манай дэлгүүрээр орж ирээгүй” гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 179-180 дуга******* хуудас/,

Гэрч Д.Ж “... Би 2018 онд Хууль сахиулах их сургуулийн Онцгой байдлын сургуулийг “Онцгой байдал гамшгаас хамгаалах мэргэжил”-ээр төгссөн, одоогоор С******* аймгийн Сайхан сум дахь Гал түймэр унтраах 61 дүгээр ангид Гал түймрийн улсын хяналтын байцаагча******* 2 дахь жилдээ ажиллаж байна ...10 метр зайнаас тамхины иш шидэх үед өвсөн дээр асах боломжтой, цаг ага******* болон улирлаас шалтгаалан асах хугацаа өөр өөр байдаг, өвлийн улиралд асах хугацаа удаан байдаг, дулааны улиралд асах хугацаа хурдан байдаг энэ хугацаа галын гурвалжнаас шалтгаалдаг” гэсэн мэдүүлэг /1-р хавтаст хэргийн 202 дуга******* хуудас/,

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшиний сэжигтнээр “... 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 27-ны өдөр би гэртэй буюу Д******* тосгоны х******* усан т******* гудамжны 4-052 тоотод ам*******ч байсан... Энхболдын хүнсний дэлгүүрээс 0.75 граммын Х*******аа нэртэй *******хи авч гэртээ ганца*******аа уусан, ууж байгаад Д******* тосгоны Хонхор гэх газ*******т хувийн байшинд амьд*******даг бүтэн нэрийг нь мэдэхгүй Монхор /Б.Ам*******түвшин/ хочтой нутгийн танил дүүгийн байшингийн гаднаас Монхор нэрээр нь дуудахад г*******ч ирээгүй. Тэгэхлээр нь гадна нь тамхи татаж байгаад тамхиныхаа цогийг унтраалгүй хураалттай байсан өвс рүү нь шидчихээд явсан. Тэрний д*******аа гэртэй х*******ьж ууж байгаад үлдээсэн жоохон *******хиа уучхаад танил болох Янжинтай очиж уулзах гээд Х******* усан т******* Хонхор гэх газ*******т хүргэн Г.Ганзоригийн гэрт нь очиход цоожтой байсан ба хашаанаас нь г*******ахдаа татаж байсан тамхины цогийг унтраалгүй хураалттай байсан өвс рүү нь шидчихээд г*******аад явсан. Тэднийхээс г*******аад Д******* тосгоны Дэнж гэх газ*******т хашаагүй гэр/ амьд*******даг Баатраа гэх айлын гадна ирж Баат*******ааг г*******ж ирээгүй тул татаж байсан тамхи унтраалгүй гэрийнх нь хойно буулгасан боодолтой өвснүүд рүү шидчихсэн юм...” гэсэн мэдүүлэг/1-р хавтаст хэргийн 118-119 дүгээр хуудас/,

Хөрөнгө үнэлгээний Ашид билгүүн ХХК-ний 2021 оны 12 дуга******* с*******ын 01-ний өдрийн ТХҮ-621/2403 дуга*******тай шинжээчийн дүгнэлтийн дүгнэлт хэсэгт:

Дээр дурьдагдсан өвөлжөө болон задгай өвсний нийт үнийг 3.035.000 төгрөг байх боломжтойг тодорхойлов. Үнэлгээний ажлын явцад ач холбогдол бүхий бусад зүйл илрээгүй болно. /1-р хавтаст хэргийн 217-218 дуга******* хуудас/,

Эрүүгийн хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж, х*******ьяаллын дагуу шилжүүлэх тухай прокурорын тогтоол, /1-р хх-ийн 01-02, 156-157-р хуудас/, хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл гэрэл зургийн үзүүлэлт, /1-р хх-ийн 8-10, 100-101, 163-164, 165-166-р хуудас/, нал түймэр унтраасан тухай нотломж, /1-р хх-ийн 44-45, 231-233-р хуудас/, мөрдөн байцаалтын хэргийг нэгтгэх тухай прокурорын тогтоол, /1-р хх-ийн 92-93, 154-155-р хуудас/, гэмт хэргийн тала*******х гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл, /хх-ийн 97 дуга******* хуудас/, Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагча******* татах тухай прокурорын тогтоол /хх-ийн 146-148-р хуудас/, эрүүгийн х*******иуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас, /хх-ийн 234 дуга******* хуудас/, хавтаст хэргийн материал танилцуулсан тухай тэмдэглэл, /2-р хх-ийн 13, 14 дуга******* хуудас/, яллах дүгнэлт г*******дуулан өгсөн тэмдэглэл /2-р хх-ийн 31-р хуудас/, мөн хууль сануулан хохирогч, гэрч н*******аас мэдүүлэг авсан тэмдэглэл зэрэг нотлох б*******имтуудыг шинжлэн судлав. 

            Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох б*******имтууд нь энэ хэрэгт хама*******алтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, энэ хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх дүгнэв.

Нэг: Шүүгдэгчийн гэм буруугийн тала*******:

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшин нь 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 20-ны өдөр *******хи, согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ “Дуудахад г*******ч ирсэнгүй” гэх шалтгаана******* С******* аймгийн Ш******* сумын 3 дуга******* багийн нутаг дэвсгэрт оршин суудаг иргэн Ц.Н*******анбаат*******, Б.Ам*******түвшин, Г.Ганзориг н*******ын өвөлжөөнд хураалгаатай байсан өвс рүү татаж  байсан тамхиныхаа ишийг унтраалгүй санаатай шидэж, өвөлжөө, өвсийг нь  шатаасны улмаас иргэн Ц.Н*******анбаат*******т 470.000 төгрөгийн хохирол, Б.Ам*******түвшинд 2.385.000 төгрөгийн хохирол, Г.Ганзоригт 450.000 төгрөгийн хохирол тус тус учруулсан буюу “Бусдын эд хөрөнгийг хууль буса******* устгасны улмаас бусдад бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан” гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшиний шүүхийн хэлэлцүүлэг болон мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн  “...Би тухайн үед *******хи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байсан. Дунд зэргийн согтолттой байсан гэж бодож байна. Тухайн хэрэг явдал болох үед надаас өөр хүн байгаагүй. Өвс шатаахад намайг хэн нэгэн хүн албадсан зүйл байхгүй....” гэх, хохирогч Ц.Н*******анбаат*******, Б.Ам*******түвшин, Г.Ганзориг н*******ын “... 2021 оны 11 дүгээр с*******ын 20-ны орой малын хашаанд байсан өвс нь шатаж байсан. Галыг унтраах гэж өөрсдөө оролдоод чадаагүй, галын машин ирж унтраасан. Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлоо нөхөн төлүүлж авсан. Гэмт хэрэг г*******ах өдөр А.Ам*******түвшин согтуу хэрэг болсон гэх газ******* байсан ...” тала******* мэдүүлсэн мэдүүлгүүд, хэргийн тала******* өөрийн мэдэх зүйлээ ярьсан гэрч Б.Б, Д.Отгонбаат*******, Г.Э, Ч.Х, Л.Батням, Б.Б, Д.Б, Л.Янжинлхам, Ю.Өлзийсүрэн, Д.Жамбалдорж н*******ын мэдүүлгүүд, гэмт хэргийн улмаас бусдад учирсан хохирлыг тодорхойлсон хөрөнгө үнэлгээний “Ашид билгүүн” ХХК-ны дүгнэлт, галын шинжээчийн 2022 оны 01 дүгээр с*******ын 28-ны өдрийн “... Гал түймэр унтраасан нотломж, хэргийн газрын үзлэг тэмдэглэл, фото үзүүлэлт, гал түймэр унтраах урьдагчаас мэдүүлэг авахад гал түймрийн шатах эх үүсвэр нь ил гал байх магадлалтай байна. Гэвч гал түймрийн улмаас хэргийн газрын ул мөр устаж үгүй болсон байх тул шалтгаан нөхцөлийг тогтоох боломжгүй...” гэх дүгнэлт зэрэг болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугл*******сан бусад нотлох б*******имтууда******* тогтоогдож байх тул шүүгдэгч А.Ам*******түвшинийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг  үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна.  

 Шүүгдэгч А.Ам*******түвшиний үйлдэл нь өөрийн хүсэл зоригт нийцүүлэн бусдын эзэмшлийн эд хөрөнгөд халдаж, бусдад хохирол учруулсан идэвхтэй үйлдэл  бөгөөд энэ нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий 2.3 дуга******* зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасна******* гэм буруугийн санаатай хэлбэртэй байна. 

            С******* аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна******* шүүгдэгчийн гэм буруугийн үйлдлийг зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлсэн байх ба гэм буруугийн үйлдлийг зүйлчилсэн хуулийн зүйл хэсэг тохирсон, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна******* эрүүгийн х*******иуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

          Хохирогч н******* нь шүүгдэгчээс хохирол төлбөрөө б*******агдуулж авсан, нэхэмжлэх зүйлгүй гэж мэдэгдсэн байх тул А.Ам*******түвшинийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.     

Хоёр: Шүүгдэгчид эрүүгийн х*******иуцлага хүлээлгэх тала*******:

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.4 дүгээр зүйлд заасан “Гэм буруугийн з*******чим”-ын   шүүгдэгч А.Ам*******түвшин нь гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон бөгөөд хэрэг х*******иуцах чадв*******тай, гэмт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дуусаагүй байх тул эрүүгийн х*******иуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.  

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшин нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дура******* хүлээн зөвшөөрсөн, прокурорын сонсгосон ял, эрүүгийн х*******иуцлага оногдуулах нөхцөлийг ойлгож хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо төлсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсний улмаас үүсэх үр дагаврыг ойлгосон  зэрэг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасна******* хэргийг хялб*******шуулсан журма******* хянан шийдвэрлэх үндэслэл бүрдсэн, прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн зүйлчлэл тохирсон байна гэж дүгнээд улсын яллагчийн шүүх хуралдаанд г*******гасан санал, дүгнэлтийн хүрээнд  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн  17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна******* 550 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 550.000 /таван зуун тавин мянга/-н төгрөгөөр торгох ял шийтгэл оногдуулж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 3 с*******ын хугацаанд торгох ялыг хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, шүүхээс тогтоосон хугацаанд торгох ялыг биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын *******ван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих яла******* солихыг мэдэгдэж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг С******* аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн газ*******т үүрэг болгож тус тус шийдвэрлэв.    

Энэ хэрэгт эд мөрийн б*******имта******* хураагдан ирсэн болон битүүмжлэгдсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч А.Ам*******түвшин нь энэ гэмт хэргийн улмаас цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүхээр шийдвэрлэвэл зохих Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны з*******далгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.      

Шүүгдэгч А.Ам*******түвшинд урьд авсан хувийн баталгаа г*******гах таслан сэргийлэх *******га хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлэхээр шийдвэрлэв.

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 1, 4, 5 дахь хэсэг, 36.2 дуга******* зүйлийн 1, 2, 4, 36.6, 36.7, 36.8 дуга******* зүйлийн 1, 4, 36.10, 36.13, 37.1 дүгээр зүйлийн 1, 2, 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч Х******* овогт А******* Ам*******түвшинийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Бусдын эд хөрөнгийг хууль буса******* устгасны улмаас бусдад бага хэмжээнээс дээш хохирол учруулсан”  гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.8 дуга******* зүйлийн 1 дэх  хэсэгт заасна******* шүүгдэгч А.Ам*******түвшинд 550 /таван зуун тавь/-н нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр буюу 550.000 /таван зуун тавин мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулж шийтгэсүгэй.

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дуга******* зүйлийн 4-т заасна******* А.Ам*******түвшиний хөрөнгө, цалин хөлс, бусад орлого олох боломжийг х*******галзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг  3 /гурав/ с*******ын хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоож, ялтан нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын *******ван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих яла******* солихыг анха*******уулж, торгох ялын биелэлтэд хяналт тавихыг С******* аймгийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийн газ*******т үүрэг болгосугай.

4.Энэ хэрэгт эд мөрийн б*******имта******* хураагдан ирсэн болон битүүмжлэгдэн ирсэн хөрөнгөгүй, шүүгдэгч А.Ам*******түвшин нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, шүүхээр шийдвэрлэвэл зохих Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны з*******далгүй болохыг тус тус дурьдсугай. 

5.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дуга******* зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасна******* шийдвэрийг уншиж  сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

6.Эрүүгийн  хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.2 дуга******* зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасна******* улсын яллагч, дээд шатны прокурор, оролцогч н******* анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл г*******дан авснаас хойш, эсхүл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор С******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол г*******гах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

7.Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол г*******гасан, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлж, шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа г*******гах таслан сэргийлэх *******га хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                         Э.ОЮУНТУНГАЛАГ