ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Õýðãèéí инäåêñ: 171/2014/0021/Ý/

 

Ñóì äóíäûí 7 дугаар ø¿¿õèéí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ, 

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Г.Уянга,

Улñûí ÿëëàã÷аар Аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Н.Дүүрэнжаргал,

Ø¿¿ãäýã÷èéí ºì㺺ëºã÷ Ц.Гэнэндулам, 

                  Ш¿¿ãäýã÷ *** íàðûã îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéâ.

 

Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ ø¿¿ãäýã÷ *** õîëáîãäóóëàí Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 98 äугааð зүéëèéí 98.1-т çààñíаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн 201309000736 äóãààðòàé õýðãèéã 2013 îíû 12 äугааð ñàðûí 23-íû ºäºð õ¿ëýýí àâ÷ ø¿¿í õýëýëöëýý.

 

Ø¿¿ãäýã÷ийí áèåèéí áàéöààëò:

Монгол Óлсын иргэн, ******аймгийн ***суманд *** оны *** дугаар сарын ***-ны өдөр төрсөн, *** настай, ***, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ***тоотод оршин суудаг, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, Дархан-уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн *** оны 9 дүгээр сарын 8-ны өдрийн *** дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2-т зааснаар 3 жил 5 сар хорих ялаар шийтгүүлэн Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн /2009.7.9-ны өдрийн/ 5 дугаар зүйлийн 5.1.1 дэх хэсэгт зааснаар 3 жилийн хорих ялыг хасаж 5 сар хорих ялаар шийтгүүлж, *** оны *** дугаар сарын ***-ны өдөр хугацаа дуусч суллагдсан, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай

 

Шүүгдэгч *** нь ялтай байх хугацаандаа 2013 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Шарын гол сумын Хайрхан багийн нутаг дэвсгэрт байрлах ***  дугаар байрны хойд талд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ ***той маргалдан түүнийг цохиж, бие махбодид нь хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэнд бичигдсэн байдлаар/

 

ТОДОРХОЙЛОХ íü:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:

 

Шүүгдэгч ***ээс шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “2013 îíû 10 äóãààð ñàðûí 26-íû ºäºð ***  áèä õî¸ð íýã øèë àðõè óó÷èõààä ÿâæ áàéãààä  *** õî¸ðòîé òààðñàí. Íýã øèë àðõè àâààä óó÷èõúÿ ãýñýí ÷èíü *** àðä ãàð÷èõààä ãóéëãà÷èí þìíóóä òà íàðò ÿàõààðàà ìºí㺠ºãäºã þì ãýýä áàéñàí. Òýãýõýýð íü áè àðààñ öîõü÷èæ ìàãàäã¿é ãýæ áîäîîä ò¿ëõ÷èõñýí þì. Õîõèðîã÷èä õîõèðîë òºëáºðò íü 900.000 òºãðºã ºãñºí. Õèéñýí õýðýãòýý ãýìøèæ áàéíà” ãэх мэдүүлэг,

 

-Хохирогч ***ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...Дэлгүүр дотор зогсож байхад ***ийн танил 4 залуу гаднаас орж ирээд Батхүүг “архи аваад өгчих” гэж хэлэхэд ***  мөнгө байхгүй гэж хэлэхэд *** гэх залуу “хамт явж байгаа хүнээсээ мөнгө аваад өгчих” гэж хэлэхэд *** “би юу гэж хүнээс мөнгө авч та нарт өгөх юм” гэж хэлээд дэлгүүрээс түрүүлээд гарсан. Тэгээд би Батхүүгийн хойноос 2 пиво бариад 5 дугаар байрны хойд талд явж байхад миний хойноос нэг залуу гүйж ирээд миний баруун хөлний тахим руу өшиглөсөн. Тэр үед би газар унахад хөл эвгүй болсон.

...миний баруун хөлний шилбэний яс хугарсан.” гэх мэдүүлэг  /õэргийн 12-13 дахь тал/,

 

- Ãэрч ***ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...***  Б***д “мөнгө байгаа шүү дээ, архи авч уух гэсэн юм, мөнгө нэмэрлэчихээч” гэж хэлээд Бадамдорж, Алтансүх хоёр маргалдсан. Тэр үед *** Б***ийг түлхээд газар унагачихсан.

... ***ийн хамт *** х бид хоёр 5 дугаар байрны хойд талд очиход Бадамдорж газар хэвтээд хөл, хөл гэж орилоод хэвтэж байсан” гэх мэдүүлэг / õэргийн 15 дахь тал/,

 

      -Гэрч Д. ***ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...***ийн хамт дэлгүүрээс гараад 5 дугаар байрны хойд талд явж байхад /би урд талд нь алхаад хойноос *** ах алхаад явж байсан/ гэнэт хүн унах чимээ гарахаар нь хойшоо эргээд харахад Бадамдорж ах газар уначихсан, дээр нь *** гэх ах морьдоод суучихсан байдалтай байхаар нь ***ийг *** ахын дээрээс татаж буулгахад хамт явж байсан *** гэх залуу над руу ойртоод ирэхээр нь нүүрэн тус газар луу нь түлхэхэд хойшоо газар унасан. Тэгээд би Бадамдорж ахыг газраас босгох гэхэд босохгүй “хөл хугарчихлаа” гэж хэлэхэд ***, Ганхуяг болон хамт явж байсан 2 залуу газар унасан  байсан нэг том савтай пивийг нь аваад зугтаасан” гэх мэдүүлэг /хэргийн 18 дахь тал/,

 

            -“***ийн биед баруун хөлний шилбэний 2 ясны битүү хугарал тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн хүчин үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой, эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах, гэмтлийн зэрэг тогтоох зааварын 2.3.1-д зааснаар хүндэвтэр зэргийн гэмтэл болно” гэх №1141 дугаартай  шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 22 дахь тал/,

            -Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хэргийн 38 дахь тал/ хавтаст хэрэгт авагдсан бусад бичгийн баримтуудыг шинжлэн судаллаа.

 

            Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëэгт шинжлэн ñóäëàãäñàí áè÷ãèéí áàðèìòóóäààð ø¿¿ãäýã÷ *** нь 2013 оны 10 дугаар сарын 26-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Шарын гол сум Хайрхан багийн нутаг дэвсгэрт байрлах 5 дугаар байрны хойд талд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ хохирогч ***той маргалдаж,  бие махбодид нь хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь нотлогдож байх бөгөөд түүний үйлдлийг зүйлчилсэн хуулийн зүйл, хэсэг зөв байна.         

           

            Иймд шүүгдэгч *** ийг бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм  буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна гэж шүүх үзлээ.

           

            Хохирогч *** нь шүүх хуралдааны тов мэдэгдэхэд “шүүх хуралд оролцох боломж байхгүй, хохирол төлбөрт 1500000 төгрөг нэхэмжилж байгаа, *** надад 900000 төгрөг өгсөн, одоо 600000 төгрөг нэхэмжилнэ” гэх боловч энэ талаар ямар нэгэн нотлох баримт ирүүлээгүй байна.

            Хохирогчийн бие махбодид учирсан хүндэвтэр гэмтэл нь удаан хугацаагаар буюу эрүүл мэндийг дөрвөн долоо хоногоос дээш хугацаагаар сарниулсан гэмтэл тул хохирогч *** нь эмчилгээний зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлсний эцэст иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэлээ гаргаж шийдвэрлүүлэх эрхтэй болохыг дурьдах нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

Ø¿¿ãäýã÷ *** нь 2009 онд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.2-т зааснаар 3 жил 5 сар хорих ялаар шийтгүүлж, 2009 оны Өршөөл үзүүлэх тухай хуулийн /2009.7.9-ны өдрийн/ 5 дугаар зүйлийн 5.1.1-т зааснаар 3 жилийн хорих ялыг хасаж, 5 сар хорих ял биечлэн эдэлж байгаад 2010 оны 2 дугаар сарын 8-ны өдөр хугацаа дуусч суллагдсан байх бөгөөд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 78 дугаар зүйлийн 78.2.4-т зааснаар ялтай байдал нь дуусаагүй байна.

 

            Шүүгдэгч *** нь гэмт хэргийн улмаас учирсан материаллаг хохирлыг нотлох баримтын хэмжээнд нөхөн төлсөн, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ гэмшиж байгаа зэргийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 55 дугаар зүйлд зааснаар ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд харгалзан үзэж, хорих ял эдлэх дэглэмийг хөнгөрүүлэн өөрчлөхөөр шийдвэрлэв.

           

Шүүгдэгч *** нь эíý õýðгийн улмаас öàãäàí õîðèãäооã¿é, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй болохыг дурьдаад

 

Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí  283 дугаар зүйлийн 283.1, 286 дугаар зүйлийн 286.1, 290 äóãààð ç¿éëèéí 290.3, 294, 297,298, 299, 303, 304 ä¿ãýýð ç¿éë¿¿äýä

çààñûã óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

 

            1.Шүүгдэгч *** ийг бусдын бие махбодид хүндэвтэр гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай. 

           

            2. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 98 äугааð ç¿éëèéí 98.1-т зààñíààð ø¿¿ãäýã÷ *** д 1 жил /нэг жил/ хорих ял шийтгэсүгэй.

 

            3. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 52 дугаар зүйлийн 52.10-т заасныг журамлан мөн хуулийн 52 äóãààð ç¿éëèéí 52.5-ò çààñíààð шүүгдэгч *** д оногдуулсан 1 жил õîðèõ ÿëûã æèðèéí äýãëýìòýé хîðèõ àíãèä ýäë¿¿ëñ¿ãýé.

 

            4. Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 297 дугаар зүйлийн 297.1.3, 298 дугаар зүйлийн 298.1.1-т зааснаар шүүгдэгч *** нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурьдсугай.

 

            5. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 292 дугаар зүйлийн 292.2-т зааснаар хохирогч *** нь цаашид гарах эмчилгээний зардлыг нотлох баримтаа бүрдүүлсний эцэст иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх журмаар нэхэмжлэлээ гаргаж шийдвэрлүүлэх эрхтэй бөгөөд энэхүү нэхэмжлэл нь улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөхийг дурьдсугай.

           

            6. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 297 дугаар зүйлийн 297.1.4-т зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол *** д цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч, ялыг энэ өдрөөс эхлэн тоолсугай.

 

            7. Эр¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 299 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 299.3-ò çààñíààр шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë ÿëòàí, õîõèðîã÷, òýäãýýðèéí ºì㺺ëºã÷, õóóëü ¸ñíû òºëººëºã÷ íàð òîãòîîëûã ãàðäóóëñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны 9 дүгээр ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, óëñûí ÿëëàã÷, äýýä øàòíû ïðîêóðîð ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéã äóðüäñóãàé. 

 

            8. Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 306 äóãààð ç¿éëèéí 306.1-ä çààñíààð ýíýõ¿¿ øèéòãýõ òîãòîîëä давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл *** д авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ× Ø¯¯Ã×                         ß.ÒÓÓË