ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Õýðãèéí инäåêñ: 171/2014/0019/Э/

 

Ñóì äóíäûí 7 дугаар шүүхийн ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ, 

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Г.Уянга,

Улñûí ÿëëàã÷ Н.Дуламсүрэн,

Ш¿¿ãäýã÷ ***  /өөрийгөө өмгөөлөх хүсэлт гаргасан учир өмгөөлөгч оролцоогүй/ нарыг оролцуулан òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéâ.

 

Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ ***д холбогдуулан Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 216 äугааð зүéëèéí 216.2-т çààñíаар ÿëëах дүгнэлт үйлдэж èð¿¿ëñýí ýð¿¿ãèéí 201309000631 äóãààðòàé õýðãèéã 2013 îíû 12 äугааð ñàðûí 19-íий ºäºð õ¿ëýýí àâ÷ ø¿¿í õýëýëöëýý.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Óлсын иргэн, ****** аймгийн *** суманд *** оны *** дугаар сарын ***ний ºäºð төрсөн, ***настай, ***, бүрэн бус дунд боловсролтой, г*** мэргэжилтэé, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ***тоотод оршин суудаг, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, урьд шүүхээр ял шийтгүүлж байгаагүй.

 

            Шүүгдэгч ***нь 2013 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 15 дугаар áàãийн нутаг дэвсгэр “Дархан-Өргөө” сургуулийн урд зам, Дархан сумын 14 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр Засаг даргын тамгын газрын хажууд байрлах шатахуун түгээх станцын урд замд зам тээврийн осол гаргаж, зам тээврийн осол гарсан газрыг санаатай орхиж зугтаасан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ íü:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:

 

-Шүүгдэгч *** ийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “Тухайн үед архи уусан байсан болохоор айгаад зогсоогүй юм. Хийсэн хэрэгтээ гэмшиж байна, хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү” гэх мэдүүлэг,

 

-Хэргийн газарт нөхөн үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 4-6 дахь тал/,

-Зам тээâрийн осол, хэрэг үзлэгээр тогтоогдсон байдал /хэргийн 7-9 дэх тал/,

-Хохирогч *** ын мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...ингээд өдөр 16 цаг 20 минутын орчим би сургуулийнхаа гадаа хараад зогсож байтал мангирт талаас эмнэлэг тал руу чиглэлтэй нэг хар бараан өнгөтэй жижиг тэрэг их хурдтай явснаа юм мөргөх чимээ гарсан. Ингээд гүйгээд яваад очиход уг машин нь миний өөрийн эзэмшлийн машины баруун

 

\

D:\2014 Uyanga\Sh.Ts togtool\Shiitgeh togtool-Odsuren 216.2.doc

 хойд хэсгээс мөргөөд явчихсан байсан юм. Тэгэхэд тэнд зогсож байсан нэг залуу “хар бараан өнгийн урд болон хойд гупергүй ***  дугаартай марк 2 маркын автомашин байсан” гэж хэлсэн.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 14-15 дахь тал/,

 

- Хохирогч ***ийн мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “...тэгтэл өдөр 16 цагийн орчим манай ажлын газрын ***  гэх залуу “таны машиныг мөргөчихсөн байна шүү дээ” гээд утсаар ярихаар нь ажлаас гарч ирээд хартал миний ма шины хойд гуперыг машин шүргээд явчихсан байсан. Тэгээд цагдаад мэдэгдсэн.” гэх мэдүүлэг /хэргийн 17-18 дахь тал/,

 

            -Шинжээчийн дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 22-26 дахь тал/,

 

            -Даатгалын хохирлын үнэлгээний “***” ХХК-ны гаргасан үнэлгээ, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хэргийн 31-32 дахь тал/ болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад бичгийн баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан бичгийн баримтуудаар шүүгдэгч ***нь 2013 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 15 дугаар áàãийн нутаг дэвсгэр “Дархан-Өргөө” сургуулийн урд зам, Дархан сумын 14 дүгээр багийн нутаг дэвсгэр Засаг даргын тамгын газрын хажууд байрлах шатахуун түгээх станцын урд замд зам тээврийн осол гаргаж, Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 2 дугаар бүлэг 2.5а-д “тээврийн хэрэгсэлээ нэн даруй зогсоож, ослын дохио гэрлээ асаах ба ослын зогсолтын тэмдэгийг энэ дүрмийн 6.3-т заасан шаардлагын дагуу тавьж, тээврийн хэрэгсэл болон осолд холбогдол бүхий эд юмсыг байрнаас нь хөдөлгөхгүй байх үүрэг хүлээнэ.”,  мөн бүлгийн 2.5в-д “зам тээврийн ослын тухай цагдаагийн байгууллага /ажилтан/-д мэдэгдэж түүнийг үзсэн хүмүүсийн овог нэр, хаягийг мэдэж аваад осолд холбогдол бүхий эд мөрийн баримтын зүйлийг хамгаалан цагдаагийн байгууллагын ажилтанг иртэл хүлээнэ.” гэсэн заалтыг зөрчин зам тээврийн осол гарсан газрыг санаатай орхиж зугтаасан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь нотлогдож байх тул аймгийн прокурорын газраас түүний ¿éëäëèéã  ç¿éë÷èëñýí  õóóëèéí  ç¿éë, õýñýã çºâ áайна.

 

            Иймд шүүгдэгч *** г зам тээврийн осол гарсан газрыг санаатай орхиж зугтаасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй.

            Шүүгдэгч *** нь хохирогч ***д 320000 төгрөг /хэргийн 13 дахь тал/, хохирогч ***д 150000 төгрөг /хэргийн 67 дахь тал/ төлсөн байх тул гэмт хэргийн улмаас учирсан материаллаг хохирлыг нөхөн төлсөн байна гэж үзлээ.

            Ø¿¿ãäýã÷ ***ийн урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудаст урьд шүүхээр ял шийтгүүлж байгаагүй, Цагдаагийн Ерөнхий газрын лавлагааны санд бүртгэгдээгүй болохыг тодорхойлсон баримт хэрэгт авагдсан /хэргийн 46 дахь талд/ байх тул àíõ óäàà ãýìò õýðýã ¿éëäñýí гэж үзнэ.

            Шүүгдэгч *** нь анх удаа хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас учирсан материаллаг хохирлыг нөхөн төлсөн зэргийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 55 дугаар зүйлд зааснаар ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд харгалзан үзэж, түүнд оногдуулсан ялыг биечлэн эдлүүлэхгүйгээр Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 61 дүгээр зүйлд заасан зохицуулалтыг хэрэглэх боломжтой гэж дүгнэлээ.

            Шүүгдэгч *** нь эíý õýðгийн улмаас öàãäàí õîðèãäооã¿é, хохирогч нарт төлөх төлбөргүй, энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй болохыг дурьдаж, ***  улсын дугаартай *** ***маркын автомашин битүүмжилсэн мөрдөн байцаагч Б.Мөнхбатын 2013 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрийн 1249 тоот тогтоолыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хүчингүй болгож,  *** дугаартай тээврийн хэрэгсэлийн гэрчилгээг ***  буцаан олгохоор шийдвэрлэснийг дурьдаад

 

Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 283 дугаар зүйлийн 283.1, 286 дугаар зүйлийн 286.1, 290 дүгээр ç¿éëèéí 290.3, 294, 297, 298, 299, 303, 304 ä¿ãýýð ç¿éë¿¿äýä çààñнûã óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

 

1. ***г зам тээврийн осол гарсан газрыг санаатай орхиж зугтаасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

            2. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 216 äугааð ç¿éëèéí 216.2-т зààñíààð ø¿¿ãäýã÷ ***д 1 жил 6 сар /нэг жил зургаан сар/ хорих ял шийтгэсүгэй.

 

            3. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 52 äóãààð ç¿éëèéí 52.5-ò çààñíààð шүүгдэгч *** оногдуулсан 1 жил 6 сар õîðèõ ÿëûã æèðèéí äýãëýìòýé õîðèõ àíãèä ýäë¿¿ëñ¿ãýé.

 

            4. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 297 дугаар зүйлийн 297.1.3, 298 дугаар зүйлийн 298.1.1-т заасныг баримтлан *** нь ýíý õýðэãт öàãäàí õîðèãäîîã¿é, хохирогч нарт төлөх төлбөргүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй áîëîõûã äóðüäñóãàé.

 

            5. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дугаар зүйлийн 134.10-т заасныг баримтлан *** улсын дугаартай *** маркын автомашин битүүмжилсэн мөрдөн байцаагч Б.Мөнхбатын 2013 оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдрийн 1249 тоот тогтоолыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хүчингүй болгож, *** дугаартай тээврийн хэрэгсэлийн гэрчилгээг *** буцаан олгосугай.

 

            6. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 61 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 61.1-ä çààñíààð энэ шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 216 дугаар зүйлийн 216.2-т зааснаар *** д оногдуулсан 1 æèë 6 сар õîðèõ ÿëûã òýíñýæ, 1 /нэг/ жилийн  õóãàöààãààð õÿíàí õàðãàëçàхаар тогтоосугай.

 

            7. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 61 дүгээр зүйлийн 61.4, 61.5-т зааснаар тэнсэгдсэн ***д хяналт тавихыг Улаанбаатар хотын Баянгол дүүргийн Цагдаагийн хэлтэст хариуцуулж, хянан харгалзах хугацаанд захиргааны шийтгэл хүлээвэл Цагдаагийн байгууллагын саналыг үндэслэн хорих ялыг биечлэн эдлүүлэхийг ***д мэдэгдсүгэй.

 

            8. Эр¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 299 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 299.3-ò çààñíààр шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë ÿëòàí, õîõèðîã÷, òýäãýýðèéí ºì㺺ëºã÷, õóóëü ¸ñíû òºëººëºã÷ íàð òîãòîîëûã ãàðäóóëñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны 9 дүгээр ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, óëñûí ÿëëàã÷, äýýä øàòíû ïðîêóðîð ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéã äóðüäñóãàé. 

 

            9. Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 306 äóãààð ç¿éëèéí 306.1-ä çààñíààð ýíýõ¿¿ øèéòãýõ òîãòîîëä давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл ***д авсан батлан даалтад өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ× Ø¯¯Ã×                         ß.ÒÓÓË