ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

Õýðãèéí èíäåêñ: 171/2014/0024/Ý/

 

Сум дундын 7 дугаар ø¿¿õèéí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã шүүгч З.Тунгалагмаа даргалж, ø¿¿ã÷ Б.Манлайбаатар, шүүгч Я.Туул íàðûí á¿ðýëäýõ¿¿íòýéгээр,

èðãýäèéí òºëººëºã÷ *** ,

ø¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Д.Номин-Эрдэнэ

óëñûí ÿëëàã÷ Г.Яндаг

ø¿¿ãäýã÷èéí ºì㺺ëºã÷ Н.Баттунсаг нарыг îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéâ.

 

Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 181 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 181.3-т çààñàí ãýìò õýðýãò ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí *** д õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí 201209000506 äóãààðòàé õýðãèéã 2013 îíû 12 äóãààð ñàðûí 27-íû ºäºð õ¿ëýýí àâ÷ ø¿¿í õýëýëöýâ.

    

Ø¿¿ãäýã÷èéí áèåèéí áàéöààëò:

Ìîíãîë Óëñûí èðãýí, ***, /регистрийн ***  дугаартай*** аймагт төрсөн, *** настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл-2, ***   тоотод оршин суух, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, урьд:

1998 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдөр Эрүүгийн хуулийн 131 дүгээр зүйлийн 131.2-т зааснаар 2 жилийн тэнсэн хянан харгалзах ялаар,

Баянгол дүүргийн шүүхийн ***  оны ***  дугаар сарын *** -ны өдрийн ***  дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.1-т зааснаар 2 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, 2000 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдрийн шүүгчийн захирамжаар эдлээгүй үлдсэн 11 сар 8 хоногийн хорих ялыг тэнсэн сулласан,

Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн ***  оны ***  дугаар сарын *** -ны өдрийн ***   дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 123 дугаар зүйлийн 123.1-т зааснаар 1 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, 2002 оны 09 дүгээр сарын 10-ны өдөр суллагдсан.

Баянгол дүүргийн шүүхийн ***  оны ***  дугаар сарын *** -ны өдрийн ***  дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 147 дугаар зүйлийн 147.3, 145 дугаар зүйлийн 145.2-т зааснаар 13 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж, 2013 оны 07 дугаар сарын 24-ний өдөр суллагдсан.

 

Õîëáîãäñîí õýðãèéí òàëààð /Ïðîêóðîðûí ÿëëàõ ä¿ãíýëòýíä äóðüäñàíààð/:

***  нь 2013 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр Дархан сумын 8 дугаар багийн 13 дугаар байрны гадаа 20-21 цагийн орчим архидан согтуурсан үедээ Д*** нарын эрх чөлөөнд нь ялимгүй зүйлээр шалтаглан зэвсгийн чанартай эд зүйл хэрэглэн халдаж, биед нь хөнгөн гэмтэл учруулан танхайрсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

 

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò õýðýãò àâàãäñàí äàðààõ íîòëîõ áàðèìòóóäûã øèíæëýí ñóäëàâ. ¯¿íä:

Ø¿¿ãäýã÷ ***  ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ìýä¿¿ëýõäýý: “2013 îíû 08 ñàðûí 13-íû ºäºð ñîãòóó ÿâæ áàéãààä ***  òàé ìàðãààä òîëãîéí òóñ ãàçàð íü áºãæòýé ãàðààðàà öîõè÷èõñîí. Óã нь íýýõ èõ ìàðãàñàí þì áàéõã¿é áàéñàí. Бîëñîí ÿâäàë åðººñºº ýíý. ѪÕ-èéí ¿¿äýíä авгайгаа хүлээгээд ñóóæ áàéñàí. Аâãàé дотогшоо îðñîí áàéñàí. Оòãîíáÿìáà ãàð÷ èðýýä íààíàà þó õèéãýýä áàéãàà þì ãýñýí. Áè àâãàéãàà õ¿ëýýæ áàéíà ãýýä хоорондоо ìàðãàëäсан. Îòãîíáÿìáà íàìàéã ýõýëæ öîõèñîí, би тîëãîéíä íü íýã óäàà ãàðààðàà öîõè÷èõîîä ÿâààä ºãñºí. ***  тэй цуг явж байна гэж бодоод, ***   миний гарнаас áàðèàä àâàõààð íü бàéðíû ãàäíà түүний òîëãîé ðóó íü нэг цохисон. Би хоёр  õîõèðîã÷èéã òàíèõã¿é, òýð ºäºð ë òààðàëäñàí” ãýâ.

 

Хавтас хэргээс:

Хохирогч ***  ийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг /хэргийн 10, 12 , 69 дүгээр тал/,

Хохирогч ***  ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг /хэргийн 11, 68 дугаар тал/,

Гэрч ***  ын мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг /хэргийн 13 дугаар тал/,

Гэрч ***  ийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг /хэргийн 14 дүгээр тал/,

Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 2013 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдрийн 804 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 18 дугаар тал/,

Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 2013 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдрийн 803 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт /хэргийн 23 дугаар тал/,

Шүүгдэгч *** ын урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас, Дархан сумын ***   дугаар багийн засаг даргын тодорхойлолт, иргэний мэдээлэл, төрсний гэрчилгээний хуулбар /хэргийн 32-35 дугаар тал/,

Баянгол дүүргийн шүүхийн ***  оны ***  дугаар сарын *** -ны өдрийн ***  дугаартай Таслан шийтгэх тогтоол, Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн ***  оны 12 дугаар сарын *** -ны өдрийн ***  дугаартай Таслан шийтгэх тогтоолуудын хуулбар /хэргийн 36-40 дугаар тал/, Нийслэлийн Баянгол дүүргийн шүүхийн ***  оны ***  дугаар сарын *** -ны өдрийн ***  дугаартай шийтгэх тогтоол, Нийслэлийн давж заалдах шатны шүүхийн ***  оны ***  дугаар сарын *** -ны өдрийн ***  дугаартай магадлал, Булган аймаг дахь Сум дундын шүүхийн шүүгчийн ***  оны ***  дүгээр сарын *** -ны өдрийн ***   дугаартай “Ял нийцүүлэн хасах тухай” захирамж, суллагдсан хүмүүст олгодог 56 дугаартай тодорхойлолт /хэргийн 49-54 дүгээр тал/,

Мөрдөн байцаагчийн 2013 оны 11 дүгээр  сарын 25-ны өдрийн тогтоолоор: “***  г урьд сонсгосон Эрүүгийн хуулийн 99 дүгээр зүйлийн 99.1-т заасан ял сонсгосныг өөрчлөн шинээр Эрүүгийн хуулийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3-т заасан ялыг сонсгож танилцуулахаар тогтов” /хэргийн 74 дүгээр тал/,

Гэрч О***  ийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэг /хэргийн 77 дугаар тал/ зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

Ø¿¿ãäýã÷ ***  íü 2013 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр Дархан сумын 8 дугаар багийн 13 дугаар байрны гадаа 20-21 цагийн орчим архидан согтуурсан үедээ ***   нарын эрх чөлөөнд нь ялимгүй зүйлээр шалтаглан халдаж, бие махбодид нь хөнгөн гэмтэл учруулсан болох нь:  

õîõèðîã÷ *** : “миний бие нь тэр өдөр Дархан сумын 8 дугаар баг 16 дугаар байрны 2 дугаар орцны гадаа ганцаараа найзыгаа хүлээгээд /одоо цагийг нь сайн санахгүй байна, ямар ч байсан гадаа бүрэнхий болох гэж байсан юм/ сууж байгаад ирэхгүй болохоор нь гэртээ харих гээд микрийн 13 дугаар байрны урдуур явж байсан чинь Давааням гэх залуу СӨХолбооны дарга ***   ийн хаалганы гадаа сууж байхаар нь би очоод чи одоо болохгүй наадах чинь албан газрын хаалга шүү дээ бигийн наанаа суугаад бай гэж хэлсэн чинь ***   гэх залуу над руу хандан чи юу юм бэ гэж хэлэхээр нь би очоод түүнийг заамдаад бариад авсан юм. Би тэгээд тэр залуу намайг цохих гэж байна даа гэж бодоод түүний нүүр лүү түрүүлээд цохичихсон юм. Тэгтэл ***  миний толгой руу гараараа 2 удаа цохиход миний толгой хагарчихсан юм.

... ***  г өмнө нь огт харж байгаагүй, тухай өдөр л анх харж байсан юм...Нилээн согтуу Энхээ нэртэй СӨХолбооны даргын ажлын үүдний хаалгыг нүдээд зогсож байсан юм. Тэр үед Энхээ ажлын өрөөндөө байхгүй байж байсан юм” гэсэн ìýä¿¿ëýã /хэргийн 68 дугаар тал/,

хохирогч *** ийн: “...би тэр өдрийн орой 19 цагийн орчим байх гэж санаж байна. ***  бид хоёр микрийн 12 дугаар байрны урдуур явж байсан нэг согтуу залуу СӨХолбооны даргын ажлын өрөөний үүдэнд зогсож байхаар нь наана чинь хүн байхгүй гэж тэр залууд хэлчихээд ***   бид хоёр цаашаа явсан юм. Тэгээд би шууд гэртээ яваад орчихсон юм. Тэгээд гэртээ байж байгаад удалгүй 21 цагийн орчим гэрч ирээд микрийн 12 дугаар байрны 1 дүгээр орцны үүдэнд Өлзий эгч сууж байхаар нь түүнээс нөхөрийг нь хаана байгаа юм бол гэж асуух гээд очиж явсан чинь 12 дугаар байрны булангаас нэг залуу гарч ирээд намайг бариад авсан. Тэр нь сүүлд танилцсан ***  гэдэг нэртэй залуу байсан юм. Тэр үед Өлзий эгч миний хажууд байсан ба чи зүгээр байгаа хүнийг яах гэж байгаа юм бэ гэж хэлээд бид хоёрыг салгасан юм. Би тэгээд Давааням гэдэг залуугаас салсан чинь л миний толгой хагарчихсан байсан... *** ыг өмнө огт харж байгаагүй, тухайн өдөр л анх харж байсан юм.

... *** намайг яагаад миний толгой руу цохьж гэмтэл учруулсан гэдгийг нь би мэдэхгүй байна. намайг хүнтэй андуурсан байх гэж бодсож байна. тухайн үед бид хоёр хоорондоо хэрэлдэж маргалдсан асуудал огт байхгүй. Огт юм яриагүй байхад л над дээр шууд хүрч ирээд л намайг барьж аваад цохьчихсон юм” гэсэн мэдүүлэг /хэргийн 69 дугаар тал/

гэрч ***  ийн “би 2013 оны 08 дугаар сарын 12-ны орой 20-21 цагийн үед байхаа би орцны гадаа сууж байсан чинь 8 дугаар багийн 13 дугаар байрны урд зам дээр нэг залуу нэг цагаан цамцтай залуу явж байсан чинь араас нь нэг залуу гүйж ирээд тэр цагаан цамцтай залууг бариад авсан. Тэр залууг сайн харсан чинь манай 16 дугаар байрны орцны жижүүр Чука байсан. Тэгээд би яваад очсон чинь Чука тэр цагаан цамцтай залууг араас нь хөөж ирээд зодох гээд байсан. Тэгж байснаа миний толгойг хагалсан байна гээд орилоод байсан. Тэгээд удалгүй салаад яваад өгсөн” гэсэн мэдүүлэг /хэргийн 16 дугаар тал/,

шүүгдэгч *** ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн “2013 îíû 08 ñàðûí 13-íû ºäºð ñîãòóó ÿâæ áàéãààä *** òàé ìàðãààä òîëãîéí òóñ ãàçàð íü áºãæòýé ãàðààðàà öîõè÷èõñîí. Óã нь íýýõ èõ ìàðãàñàí þì áàéõã¿é áàéñàí. Бîëñîí ÿâäàë åðººñºº ýíý. ѪÕ-èéí ¿¿äýíä авгайгаа хүлээгээд ñóóæ áàéñàí. Аâãàé дотогшоо îðñîí áàéñàí. ***  ãàð÷ èðýýä íààíàà þó õèéãýýä áàéãàà þì ãýñýí. Áè àâãàéãàà õ¿ëýýæ áàéíà ãýýä хоорондоо ìàðãàëäсан. ***  íàìàéã ýõýëæ öîõèñîí, би тîëãîéíä íü íýã óäàà ãàðààðàà öîõè÷èõîîä ÿâààä ºãñºí. ×óëóóíñүхтэй цуг явж байна гэж бодоод, ***  миний гарнаас áàðèàä àâàõààð íü бàéðíû ãàäíà түүний òîëãîé ðóó íü нэг цохисон. Би хоёр  õîõèðîã÷èéã òàíèõã¿é, òýð ºäºð ë òààðàëäñàí” гэсэн мэдүүлэг

Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 2013 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдрийн 804 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтэнд: “*** ын биед хуйхны шарх, тархи доргилтын гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрхи гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн хүчин, үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой, эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах, гэмтлийн зэрэг тогтоох зааврын 2.4.1-т зааснаар хөнгөн зэргийн гэмтэл болно” гэсэн дүгнэлт  /хэргийн 18 дугаар тал/,

Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 2013 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдрийн 803 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтэнд: “Б*** биед хуйхны шарх, тархи доргилтын гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрхи гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн хүчин үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой, эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах, гэмтлийн зэрэг тогтоох зааврын 2.4.1-д зааснаар хөнгөн зэргийн гэмтэл болно” гэсэн дүгнэлт /хэргийн 23 дугаар тал/ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Аймгийн прокурорын газраас шүүгдэгч *** зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэн танхайрсан гэж үзэж Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3-т зааснаар ял сонсгож яллагдагчаар татсан, яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн боловч шүүгдэгч зэвсгийн чанартай зүйл хэрэглэн танхайрсан гэдгийг хангалттай нотолсон баримт байхгүй тул Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.2-т зааснаар шүүгдэгчид ашигтайгаар шийдвэрлэлээ.
Тухайлбал: Шүүгдэгч ***  нь 2013 оны 08 дугаар сарын 27-ны өдөр өгсөн мэдүүлэгтээ “... хохирогч нарыг чулуугаар цохисон гэж мэдүүлсэн”, мөрдөн байцаалт болон шүүх хуралдаан дээр “хохирогч нарыг бөгжтэй гараар цохьсон” гэж өөр өөр мэдүүлдэг ба хохирогч ***  ын “...юугаар өөрийг нь цохисоныг мэдэхгүй. Гарт нь чулуу л байсан байх гэж бодож байна” гэх мэдүүлэг /хэргийн 11 дүгээр тал/ Хохирогч Б.Чулуунсүхийн “...Давааням тухайн үед миний толгойг юугаар яаж цохисон гэдгийг нь би мэдээгүй. Гартаа ямар нэгэн юм барьсан байсан эсэх талаар би хараагүй болохоор мэдэхгүй байна....” гэсэн /хэргийн 69 дүгээр тал/ зөрүүтэй мэдүүлгүүд байх тул шүүгдэгч Г.Даваанямыг эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3-т зааснаар хариуцлага хүлээлгэх боломжгүй байна.
Харин шүүгдэгч Г.Давааням хүмүүсийг гэр орондоо амарч буй орой үдшийн цагаар иргэдийн амгалан тайван байдлыг алдагдуулан орц байрны гадаа бусадтай маргалдаж орилж хашгиран, зодолдож нийгмийн хэв журмыг зөрчих явцдаа хохирогч ***  нарын бие махбодид хөнгөн гэмтэл учруулсан нь хохирогч ***  нар болон гэрч Ш*** мэдүүлэг /хэргийн 16 дугаар тал/, Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн 803, 804 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтүүд болон хэрэгт цугларсан бусад нотлох баримтуудаар нотлогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1-т зааснаар хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.
Шүүгдэгчид дээрхи зүйл ангиар эрүүгийн хариуцлага оногдуулахдаа хохирогч ***  *** нар нь “гомдол санал байхгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй” гэснийг ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, шүүгдэгч *** нь хорих ял эдэлж байгаад 2013 оны 07 дугаар сарын 24 өдөр чанга дэглэмтэй хорих 415 дугаар ангиас суллагдсан байдлыг харгалзан түүнд оногдуулах хорих ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр шийдвэрлэлээ.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.2, мөн хуулийн 246 дугаар зүйлийн 246.2, 283, 286, 294, 297, 298 дугаар зүйлүүд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

1. Аймгийн прокурорын газраас шүүгдэгч *** д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.3-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1 гэж хөнгөрүүлэн өөрчилсүгэй.

2. Шүүгдэгч *** ыг бусдыг илтэд үл хүндэтгэн догшин авирлаж, нийгмийн хэв журмыг ноцтой зөрчин танхайрсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

3. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.2.1-т зааснаар шүүгдэгч *** д 3 жил 10 хоног /гурван жил арав хоног/ хорих ял шийтгэсүгэй.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 52 дугаар зүйлийн 52.5-т зааснаар шүүгдэгч ***  оногдуулсан 3 жил 10 хоног /гурван жил арав хоног/ хорих ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлсүгэй.

5. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 297 дугаар зүйлийн 297.1.3, 298 дугаар зүйлийн 298.1.1, 298.1.2-т зааснаар шүүгдэгч *** нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурьдсугай.

6. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 297 дугаар зүйлийн 297.1.4-д зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч *** д урьд авсан бусдын батлан даалтанд өгөх таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг авч, эдлэх ялыг энэ өдөөс эхлэн тоолсугай.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 299 дүгээр зүйлийн 299.3-т зааснаар шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны 9 дүгээр шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурьдсугай.

8. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 306 дугаар зүйлийн 306.1-д зааснаар энэхүү шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд шийтгэх тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, *** д авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ДÀÐÃÀËÀÃ×, د¯Ã×                                        З.ТУНГАЛАГМАА

 

د¯Ã×ÈÄ                                                          Б.МАНЛАЙБААТАР

 

                                                                            Я.ТУУЛ