ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Õýðãèéí инäåêñ: 171/2015/0096/Э/

 

Ñóì äóíäûí 7 дугаар шүүхийн ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ, 

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Á.Íÿìäîðæ,

Улñûí ÿëëàãчаар Аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Á.Ñ¿ðìàíäàõ,

Ø¿¿ãäýã÷èéí ºì㺺ëºã÷ Ë.Îþóíñóâä,

Õîõèðîã÷ ***,

Ш¿¿ãäýã÷ *** нарыг оролцуулан òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéâ.

 

Дархан-Уул аймгийн Пðîêóðîðын газрааñ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 153 äóãààð ç¿éëèéí 153.1-ò çààñàí гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж èð¿¿ëñýí *** õîëáîãäîõ 201409000947 дугаартай ýð¿¿ãèéí õýðãèéã 2015 îíû 3 äóãààð ñàðûí 4-íèé ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, хянан õýëýëöëýý.

 

Ø¿¿ãäýã÷èéí áèåèéí áàéöààëò:

Монгол Улсын иргэн, *** /РД:***/ 1*** ºäºð *** төрсөн, 31 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, ам бүл 4, эх, эцэг, хүүхдийн хамтаар ***  тоотод  оршин суух, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, урьд:

-2001 îíû 7 äóãààð ñàðûí 9-нèé өдрийн Дархан-Уул  аймаг дахь Сум дундын шүүхийн *** дугаар таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèé 123 äóãààð зүйлийн 123.3-д зааснаар 1 жил хорих ялаар шийтгүүлж, ялыг 1 жилийн хугацаагаар хойшлуулсан,

-2003 îíû 12 äóãààð 16-ны өдрийн Дархан-Уул  аймаг дахь Сум дундын шүүхийн *** äóãààð шийтгэх тогтоолоор Эð¿¿ãèéí õóóëèéн òóñãàé àíãèéí 145 äóãààð зүйлийн 145.2-д зааснаар 2 жил 1 сарын хорих ялаар шийтгүүлж, ялыг 1 жилийн хугацаагар тэнсэж хянан харгалзсан,

-2007 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 19-нèé ºäðийн Дархан-Уул  аймаг дахь Сум дундын шүүхийн  *** ä¿ãýýð шийтгэх тогтоолоор Эð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 126 äóãààð зүйлийн 126.1-д зааснаар 3 жил хорих ялаар шийтгүүлж, ялыг 2 жилийн хугацаагаар тэнсэн харгалзсан,

-2011 îíû 7 äóãààð ñàðûí 29-нèé ºäрийн Дархан-Уул  аймаг дахь Сум дундын шүүхийн  *** äóãààð шийтгэх тогтоолоор Эð¿¿ãèéн õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 181 ä¿ãýýð зүйлийн 181.1-д зааснаар 6 сарын баривчлах ялаар шийтгүүлж ялыг эдэлж байгаад 2011 îíû 12 äóãààð ñàðûí 22-нд хугацаа дуусч суллагдсан.

Ø¿¿ãäýã÷ *** нь архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2014 îны 12-р сарын 3-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын *** гудамжинд иргэн *** хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж, улмаар түүний эзэмшлийн 95-18 дар дугаарын авто машины баруун урд талын хаалгыг санаатайгаар гэмтээж, 50000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /ÿëëàõ ä¿ãíýëòýíä áè÷èãäñýí áàéäëààð/

 

Òîäîðõîéëîõ íü:

           

-Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:

 

-Ø¿¿ãäýã÷ ***ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí: “…2014 оны 12 дугаар сарын 3-ны өдөр хүүхдээ цэцэрлэгт хүргэж өгчихөөд найз *** 1 шил архи хувааж уусан. Тэгээд би *** хамт түүний машинтай хүүхдээ цэцэрлэгээс нь аваад гэр лүүгээ цуг явсан. Би ***т “нэг шил архи ууя” гэж хэлэхэд “намайг буу” гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь би “буухгүй” гэж хэлээд машины нь хаалганы нугасыг дарсан. надад õ¿¿õäýý ¿ëäýýãýýä ÿâñàí бөгөөд одоо охин маань надтай хамт амьдраад 3 æèë áîëæ áàéíà цуцлуулахад охиноо эхнэр аваад явсан юм. Дараа нь харж чадахгүй байна гэж надад õ¿¿õäýý ¿ëäýýãýýä ÿâñàí бөгөөд одоо охин маань надтай хамт амьдраад 3 æèë áîëæ áàéíà. Үйлдсэн хэрэгтээ гэмшиж байна, хөнгөн ял шийтгэл оногдуулж өгнө үү.” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Хохирогч ***èéí ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí: “…2014 оны 12 дугаар сарын 3-ны өдөр ***хүүхдийг нь цэцэрлэгээс цуг авчихаад гэр рүү нь машиндаа суулгаад явсан. ***гэрийх нь гадаа буулгах гэтэл архи ууна гэхэд нь би гарыг нь татаж буулгахад миний нүд рүү гар нь орж ирээд байсан. Хохирол төлбөрөө авсан, нàäàä ãîìäîë ñàíàë, íýõýìæëýõ ç¿éë áàéõã¿é. *** охинтойгоо хамт амьдардаг нь үнэн, энэ талаар би сайн мэднэ.” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

            -Ýä ç¿éëñ ¿íýëýõ êîìèññûí øèéäâýð /õýðãèéí 6 äàõü òàë/,

 

-Гэрч ***ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “...2014 îíû 12 äóãààð ñàðûí 3-íû ºäºð áè îðîé 17 öàãèéí îð÷èì 13 äóãààð öýöýðëýãýýñ çýýãýý àâ÷ áàéõàä ìàíàé õàæóó àéëûí *** ãýõ çàëóó ãàäíààñ îðæ èðýýä  áàãø íàðòàé õýð¿¿ë õèéãýýä ýõýëñýí þì. Òýãýõýýð íü áè ***ûí õ¿¿õäèéã õóâöàñëààä ò¿ð¿¿ëýýä àâààä ãàðààä èðñýí þì. Íàìàéã ***ûí õ¿¿õýä áîëîн çýýãýý àâààä öýöýðëýãýýñ ãàðààä èðýõýä öýöýðëýãèéí ãàäàà *** ìàøèíòàéãàà çîãñîæ áàéñàí þì. Би *** машинд îðîîä суухад ìàøèíû ард нь *** ñóóæ áàéñàí, урд íü *** ººðºº суугаад нэг танихгүй залуу машин жолоодоод явæ áàéñàí юм. ßã õºä뺺ä ÿâàõ ãýõýä öýöýðëýãýýñ *** ãàðààä èðñýí þì. Èíãýýä *** ìàøèíä îðæ èðæ ñóóãààä ÿâàõàä *** ãàäнààñ íèëýýí óóðòàé îðæ èðñýí áºãººä äóíä áóóäàë äýýð èðýõýä *** ***ûã “èíãýýä áóóãààä ãýð ð¿¿ãýý  ÿâ” ãýæ õýëýõýä *** óóðëààä “чи намайг гэр рүү хүргээд өгч чадахгүй байна уу?” гэж уурлаад байсан. Ингээд ***гадаа ирээд зогсохоор нь би машинаас буугаад явсан юм.

…Áè ***ûí ãàäàà èðýõýä øóóä ìàøèíààñ áóóãààä ãýð ð¿¿ãýý ÿâñàí þì. Áè *** ***èéí ìàøèíûã ýâäñýíèéã õàðààã¿é þì. ßìàð ÷ áàéñàí ***ûí ãàäàà òýä íàð ¿ëäñýí þì.”  гэх мэдүүлэг /хýðãèéí 17-18 äàõü òàë/,

 

-Гэрч Т.***гийн ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “..Òэгэхэд *** “*** аа, чи эндээс буугаад гэр рүүгээ яв, би клонк орж бензин аваад харьлаа” ãýæ õýëñýí. Тýгэхэд *** “чи намайг гэр рүү хүргээд өгч чадахгүй байна уу?” гэж уурлаад байсан. Тэгээд *** “чи архи уусан юм бол уусан архиа зөв шингээ” гэх мэтээр хэрүүл хийж явсаар ***гэрийн гадаа ирсэн юм. Тэгэхэд *** *** нүүр рүү 2 удаа цохиод авсан þì, дараа нь машинаас буугаад *** сууж байсан талын хаалгыг татаж онгойлгоод гадагш нь 2 удаа биеээрээ налаад хаалгыг нь эвдсэн юм. Тэгэхэд ***ээж нь гарч ирээд аваад орсоí þì.

…*** äóíä áóóäàë äýýð ***ûã áóóãààä ãýð ð¿¿ãýý àëõààä ÿâ ãýæ õýëñíýýñ áîëîîä ìàðãààí ýõýëñýí þì. Áèåýýðýý õî¸ð óäàà налаад õààëãûã íü эвдэлсэн þì. *** ***èéí ìàøèíû õààëãèéã ñàíààòàé íàëààä ýâäýëñýí þì.” гэх мэдүүлэг /хýðãèéí 19 äýõ òàë/,

 

-“***èéí áèåä ýð¿¿ë ìýíäèéã ñàðíèóëàõ ãýìòýë òîãòîîãäîõã¿é áàéíà.” ãýõ 2014 îíû 12 äóãààð ñàðûí 4-íèé ºäðèéí 4 дугаартай øèíæýý÷èéí ä¿ãíýëò /õýðãèéí 21 äýõ òàë/,

-ßë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õýðãèéí 33 äàõü òàë/,

-Тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээний хуулбар /хэргийн 40 дэх тал/,

-Дархан сумын 3 дугаар багийн засаг даргын тодорхойлолт /хэргийн 55 дахь тал/,

-Хүүхдийн төрсний гэрчилгээний хуулбар /хэргийн 56 дахь тал/,

-Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 2011 оны 5 дугаар сарын өдрийн 706 дугаартай шийдвэр /хэргийн 67-68 дахь тал/ болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад бичгийн баримтуудыг шинжлэн судаллаа.

 

  Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëэгт шинжлэн ñóäëàãäñàí дээрх áè÷ãèéí áàðèìòóóäààð ø¿¿ãäýã÷ Б.*** нь архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ 2014 оны 12-р сарын 03-ны өдөр Дархан-Уул аймгийн *** иргэн Б.*** хувийн таарамжгүй харьцааны улмаас маргалдаж, түүний эзэмшлийн *** дугаарын авто машины баруун урд талын хаалгыг санаатайгаар гэмтээж, 50000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь нотлогдож байх бөгөөд аймгийн прокурорын газраас түүний ¿éëäëèéã ç¿éë÷èëñýí  õóóëèéí  ç¿éë, õýñýã çºâ áайна.

 

 Иймд шүүгдэгч ***ûã бусдын ýä õºðºíãèéã ñàíààòàéãààð ãýìòýýñýí гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй гэж үзлээ.

 

Ø¿¿ãäýã÷ *** íü óðüä Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 2011 îíû 7 äóãààð ñàðûí 29-íèé ºäðèéí *** äóãààð øèéòãýõ òîãòîîëîîð /õýðãèéí 42-43 äàõü òàë/ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 181 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 181.1-ò çààñíààð 6 ñàð áàðèâ÷ëàõ ÿë øèéòã¿¿ëæ, ялаа эдэлж байгаад 2011 оны 12 дóãààð сарын 22-нд хугацаа дуусч суллагдсан байх бөгөөд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 78 дугаар зүйлийн 78.2.3-т зааснаар ÿëòàé байдал нь дуусаагүй байна.

 

Гэвч шүүгдэгч Б.*** нь эхнэр ***Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 2011 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн *** дугаартай шийдвэрээр /хэргийн 67-68 дахь тал/ гэрлэлтээ цуцлуулсан байх бөгөөд шүүхийн шийдвэрийн дагуу 2010 оны 1 дүгээр сарын 20-ны өдөр төрсөн охин ***эх ***асрамжинд үлдээжээ.

 

Хүүхдийн асрамжийг өөрчлөн тогтоосон эрхийн акт хавтаст хэрэгт авагдаагүй боловч шүүгдэгч Б.*** нь охин ***хамт амьдарч байгаа болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Н.***өгсөн “надад õ¿¿õäýý ¿ëäýýãýýä ÿâñàí бөгөөд одоо охин маань надтай хамт амьдраад 3 æèë áîëæ áàéíà” гэх мэдүүлэг, хохирогч ***èéí “*** охинтойгоо хамт амьдардаг нь үнэн, энэ талаар би сайн мэднэ.” ãýõ ìýä¿¿ëýã, гэрч ***мөрдөн байцаалтын шатанд өгсөн: “Б.*** 2008 онд *** гэх эмэгтэйтэй гэр бүл болоод *** гэж хүүхэдтэй болсон бөгөөд одоо хүүхэд нь 4 нас 11 сартай юм. Эхнэр нь 2013 онд охиноо ***т үлдээгээд явсан” гэх мэдүүлэг /хэргийн 16 дахь тал/, “Иргэн Б.*** нь *** тоотод ам бүл 2, охинтойгоо амьдардаг болохыг тодорхойлов” гэх Дархан сумын 3 дугаар багийн засаг даргын тодорхойлолт /хэргийн 55 дахь тал/ зэрэг нотлох баримтуудаар шүүгдэгч Б.*** нь охин ***асран хамгаалж байгаа болох нь тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч Б.*** нь урьд 2011 онд нийгмийн аюулгүй байдал, хүн амын эрүүл мэндийн эсрэг гэмт хэрэгт /Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 181 дүгээр зүйлийн 181.1/ ял шийтгүүлсэн бөгөөд одоо өмчлөх эрхийн эсрэг гэмт хэрэгт холбогдсон байна.

 

Шүүгдэгч нь өмнө үйлдсэн гэмт хэргээс өөр төрлийн гэмт хэрэгт холбогдсон,  Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 3-т “Хүүхэд эцэг эхтэйгээ амьдрах, тэдний анхаарал халамжид байх эрхтэй” гэж заасны дагуу охин ***эрх ашгийн үүднээс шүүгдэгч Н.***ыг нийгмээс тусгаарлахгүйгээр торгох ял оногдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

Шүүгдэгч *** нь гэмт хэргийн улмаас учирсан материаллаг хохирлыг сайн дураар төлж барагдуулсан, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаасаа гэмшиж байгаа зэргийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 55 дугаар зүйлийн 55.1.3. 55.1.9-т зааснаар ял хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд харгалзан ¿çëýý.  

 

Шүүгдэгч *** нь эíý õýðгийн улмаас öàãäàí õîðèãäооã¿é, хохирогчид төлөх төлбөргүй, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурьдаàä

 

Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 283 дугаар зүйлийн 283.1, 286, 290 äүгээр ç¿éëèéí 290.3, 294, 297, 299, 303, 304 ä¿ãýýð ç¿éë¿¿äýä çààñнûã óäèðäëàãà áîëãîí Òîãòîîõ íü:

           

1.Шүүгдэгч ***  ***ûã бусдын ýä õºðºí㺠ñàíààòàéãààð ãýìòýýñýí гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 153 дóãààр зүйлийн 153.1-т зааснаар шүүгдэгч ***  ***ò õºäºëìºðèéí õºëñíèé äîîä õýìæýýã 51 äàõèí íýìýãä¿¿ëñýíòýé òýíöýõ õýìæýýíèé áóþó 9792000 /есөн сая долоон зуун ерэн хоёр мянга/ òºãðºãººð òîðãîõ ÿл шийтгэсүгэй.

 

            3.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 297 дугаар зүйлийн 297.1.3, 298 дугаар зүйлийн 298.1.1, 298 äóãààð ç¿éëèéí 298.1.2-ò зааснààð ø¿¿ãäýã÷ *** нь ýíý õýðэãт öàãäàí õîðèãäооã¿é, õîõèðîã÷èä òºëºõ òºëáºðã¿é, ýä ìºðèéí áàðèìòààð õóðààãäàæ èðñýí ç¿éëã¿é, хураасан болон битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй áîëîõûã тус тус äóðüäñóãàé.

           

4. Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí ерөнхий ангийн 47 äóãààð ç¿éëèéí 47.3-т çààñíààð òîðãîõ ÿëààñ íîöòîéãîîð çàéëñõèéâýë óã ÿëûã õýìæýýíýýñ õàìààðóóëàí ø¿¿õ òîðãîõ ÿëûã 3 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð õîðèõ ÿëààð ñîëèõыг Б.***ò анхааруулсугай.

 

5.Эр¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 299 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 299.3-ò çààñíààр шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë ÿëòàí, õîõèðîã÷, òýäãýýðèéí ºì㺺ëºã÷, õóóëü ¸ñíû òºëººëºã÷ íàð òîãòîîëûã ãàðäóóëñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны 9 дүгээр ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, óëñûí ÿëëàã÷, äýýä øàòíû ïðîêóðîð ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéã äóðüäñóãàé. 

 

6.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 306 äóãààð ç¿éëèéí 306.1-ä çààñíààð ýíýõ¿¿ øèéòãýõ òîãòîîëä давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл ***ò батлан даалтад өгөхөөр авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ× Ø¯¯Ã×                           ß.ÒÓÓË