ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Õýðãèéí инäåêñ: 171/2014/0123/Э/

 

Ñóì äóíäûí 7 дугаар шүүхийн ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíûã ø¿¿ã÷ ß.Òóóë äàðãàëæ,  ø¿¿ã÷ Æ.̺íõòóÿà, Ò.Ýíõæàðãàë íàðûí á¿ðýëäýõ¿¿íòýé,

Èðãýäèéí òºëººëºã÷ *** ,

Ш¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà ª.ßãààíöýöýã,  

Улñûí ÿëëàãчаар Аймгийн прокурорын газрын хяналтын прокурор Í.Áàäàì,

Ø¿¿ãäýã÷èéí ºì㺺ëºã÷ Ä.Îþóí÷èìýã,

Õîõèðîã÷ Ë*** ,

Õîõèðîã÷ *** ,

Ш¿¿ãäýã÷ Á*** æ нарыг оролцуулан òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä íýýëòòýé õèéâ.

 

Дархан-Уул аймгийн Пðîêóðîðын газрааñ Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 äóãààð ç¿éëèéí 148.4-т çààñàí гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж èð¿¿ëñýí *** ä õîëáîãäîõ 201409000623 дугаартай ýð¿¿ãèéí õýðãèéã 2015 îíû 4 ä¿ãýýð ñàðûí 3-íû ºäºð õ¿ëýýí àâ÷,  хянан õýëýëöëýý.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

Монгол Улсын иргэн, *** -нû ºäºð  ***  суманд  төрсөн,  48 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой,  мэргэжилгүй,  эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ***   тоотод  оршин суудаг хаягтай , улсаас авсан гавъяа шагналгүй, óðüä:

-1987 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 20-нä Сэлэнгэ аймгийн Сум дундын шүүхийн *** дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 168-б, 76-б-д зааснаар  3 жил хорих ял шийтгүүлж 1989 îíû 5 äóãààð ñàðûí 30-нû ºäºð хугацаанаас өмнө тэнсэн суллагсан.

-2013 îíû 7 äóãààð ñàðûí 23-нд Сэлэнгэ аймаг дахь Сум дундын 1 дүгээр шүүхийн ***   дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 138 дугаар зүйлийн 138.2-д зааснаар 2 æèë 6 ñàðûí õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëæ, 1 æèëèéí õóãàöààãààð òýíñýж, õÿíàí õàðãàëçñàí.  

 

Ø¿¿ãäýã÷ ***  íü 2013 оны 5 äóãààð сард Дархан-Уул аймгийн иргэн *** т байшин барьж өгөөд оронд нь тоёото камри загварын 9180 УБЭ тээврийн хэрэгслийг авахаар тохиролцсон боловч байшин барьж өгөлгүй машиныг нь барьцаанд тавьж  залилан  мэхэлж 18000000 төгрөгийн, 2013 оны 10 äóãààð сарын 15-ны өдөр

 

C:\Users\B.Goomaral\Desktop\Shiitgeh togtool-Arildiidorj-148.3.doc

Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын иргэн *** д *** улсын дугаартай тоёото камри маркийн тээврийн хэрэгслийг  өөрийнх гэж итгүүлэн барьцаалж  8000000 төгрөг,  мөн 6179 УНС улсын дугаартай  ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслийг өөрийнх гэж итгүүлэн барьцаанд тавьж  6000000 төгрөг, 2014 оны  3 äóãààð сард  Улаанбаатар хот Бàÿíãîë ä¿¿ðãийн иргэн *** ын ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авахаар тохирч залилж аваад барьцаанд тавьсан, 2013 оны 5 äóãààð сарын 20-ны өдөр  иргэн Улаанбаатар хот Сîíãèíî Õàéðõàí ä¿¿ðãийн 5 äóãààð хорооны иргэн *** т 4м урттай 240 ширхэг палк мод  оруулж ирж өгнө гэж 10000000 төгрөг  нийт 42000000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний  хохирол  учруулæ, бусдыг  залилан мэхэлсэн ãýìò õýðýãò  õîëáîãäæýýý. /ÿëëàõ ä¿ãíýëòýíä áè÷èãäñýí áàéäëààð/

 

Тîäîðõîéëîõ íü:

 

-Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:

 

-Ø¿¿ãäýã÷ *** èéí ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí “…2013 оны 5 дугаар сард иргэн *** т байшин барьж өгнө гэж тоёото камри маркийн ***  улсын дугаартай авто машиныг авсан. 2012 онд Сэлэнгэ аймагт манай компани дээр үйлдвэрийн осол гарч Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 138 дугаар зүйлийн 138.2-т заасан зүйл ангиар эрүүгийн хэрэг үүссэн байсан. Эхлээд байшингийн торхыг авчиран банз модыг нь хийж чадаагүй юм. *** р ахаас 10000000 төгрөгийг 400 палк өгнө гэж хэлж Хэнтий аймагт байхад авсан. Гэтэл хэнтий аймгийн Засаг дарга палк наашаа гаргахгүй гэсэн захирамж гаргасан байсан учраас палкыг оруулж ирж чадаагүй. ***  аас авсан машинаа минийх гэж хэлж өгч, *** с мөнгө зээлж аваад компанийхаа ажилчдад цалинг нь тавьсан. Мөн тухайн үед миний хүүхэд төрсөн байсан учраас хүүхэддээ зарцуулсаí.

…Цагдаа нар *** т машиныг нь өгсөн байсан. Би Хэнтий аймагт мод ачих гэтэл зардалгүй болсон байсан тэгээд *** ахаас мөнгө авсан. Би өөрийгөө залилсан гэж үзэхгүй байгаа, хамгийн гол нь цаг хугацаандаа хийгээгүй нь ийм зүйлд хүргэсэн байх.

…Эхний машиныг цалин тараахад тавьсан, дараагийн машиныг хүүхэддээ юм авч өгөхийн тулд тавьñан.

…Миний хийсэн хэрэгт хөнгөн ял оногдуулж өгнө үү.” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Õîõèðîã÷ *** ûí ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí “…2013 оны 10 äóãààð сарын 15-ны өдөр Б.Баярмагнай гэж манай нэг найз ***  гэж хүнийг дагуулж ирээд сарын хугацаатай 8 сая төгрөг олж өгөөч гэхээр нь би өөрийн төрсөн *** аас 8 сая төгрөг авч бэлнээр *** ид өгсөн. Тухайн үед *** ж 6 сая төгрөг, Баярмагнай 2 сая төгрөг нийлээд 8 сая төгрөг авсан. Оронд нь *** тоёото камри маркийн автомашиныг барьцаанд нь авч үлдсэн. Тухайн үед уг машины бичиг баримт нь өөр хүний нэр дээр байсан ба *** ж тайлбарлаж хэлэхдээ “миний машин байгаа юм, би худалдаж авсан, ямарч асуудал байхгүй” гэхээр нь миний хуурай дүү Энхтулга хамт гуйгаад ирсэн учир итгээд өгчихсөн юм. Тэгээд 1 сарын дараа 6 сая төгрөг хэрэгтэй байна. Зээл бүтэх гээд байгаа, энэ машиныг тавьчихъя гээд чезер машин авчирч тавиад 6 сая төгрөгийн зээл авсан. Тэгээд хэсэг хугацааны дараа дахин гранд марк 2 машин авчирч тавиад 2-3 сар алга болсон. Би *** той утсаар холбогдож ярихад би наад гранд марк-2 автомашиныг навара маркийн машинаар сольж аваачаад тавьчихъя, энэ марк-2 машиныг зараад мөнгийг нь авч ирээд навара  болоод тавьсан машинуудаа бүгдийг нь авна гэж хэлсэн. Түүнээс хойш сураггүй болсон. А*** рж нь уг машинуудыг худалдаж авсан, бичиг баримтыг өөрийн íýð дээр шилжүүлж амжаагүй гэж хэлж байсан учраас би итгээд л машиныг нь барьцаанд авч мөнгө зээлсэн. Арилдийдорж гэж хүн “миний машин, би худалдаж авсан ямар ч асуудалгүй” гэхээр нь итгээд л барьцаанд машиныг авч зээл өгсөн.

…*** итгэж туслах үүднээс тэр мөнгийг авч өгсөн болохоос *** …Áè 14000000 òºãðºãºº íýõýìæèëæ áàéíà. Энэ хүний ялыг хөнгөрүүлж өгнө үү.” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Õîõèðîã÷ *** ûí ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò ºãñºí “…Тэгээд 2013 оны 5 äóãààð сарын 19-нèé үеэр Энхтуяа гэдэг õ¿í надад “***  жийг энэ их сайн хүн байгаа юм” гэж надад хэлж байсан. Тухайн үед Энхтуяа гэгч эмэгтэй *** рж нар нь намайг залилсан гэж бодож байна. Òухайн үед охин гээд нэг охинтой цуг ирсэн. Тэгэхэд охин нь Турк улс руу тэмцээд явах гэж байгаа гэж хэлсэн. Тэгээд би *** ржид итгэж 4 метр урттай 400 ширхэг палкыг 1 ширхэгийг нь 25000 төгрөгөөр бодож 10000000 төгрөг өгсөн. Òухайн үед төрөл төрлөөр нь машиныг унаж ирдэг байсан нь намайг тагнаж байсан юм шиг санагдсан. Мөнгө авсан өдрөөс хойш ямар ч сураг чимээ байхгүй болсон. Утас руу нь залгахаар утсаа авахгүй, сүүлдээ утас нь холбогдохоо байсан. Тэгээд өнгөрсөн 2014 оны 5 дугаар сард Улаанбаатар хотын Сонгинохайрхан дүүргийн Цагдаагийг газарт *** жийг өгсөн. Тэр үед Цагдаагийн хошууч, болон ахмад бид 4 *** жийн Шаамар дахь гэрт нь очиход ээжтэйгээ, хүүтэйгээ хамт байсан. Тухайн үед өðөâдөх сэтгэл òºðººä явсан. Тэгээд 7-8 сард холбогдоход утас нь болохгүй байсан. Сүүлдээ хүдэрт байдаг нэг таньдаг эмэгтэйтэй нь утсаар ярихад “мэдэхгүй хотод байгаа” гэж хэлдэг байсан. Тэрнээс хойш ямар ч чимээгүй сураггүй алга болсон.

…10000000 төгрөгөө нэхэмжилж байна. Би саяхан хэд хоногийн өмнө Дарханд ирээд явахад *** жийн өмгөөлэгчтэй нь уулзаж ярилцсан. Тэгэхэд 3*8 харьцаатай 4 880 000 төгрөгөөр үнэлэгдэн торх байна “та үүнийг авах уу?” гэж хэлэхээр нь  би “хамааагүй авúя” гэж хэлсэн. Тэгээд “үлдэгдэл мөнгийг нь яах гэж байгаа юм бэ?” гэж асуухад “3 000 000 төгрөг өгье болох уу?” гэж надад хэлэхээр нь би “тэр торх дээр нь 3 000 000 төгрөгийг авúя” надад тэгвэл гомдол санал байхгүй гэж хэлсэн. Хамаагүй òîðõíû ¿íýëãýý 6 000 000 төгрөг болгож болно. Гэхдээ надад бас äээр нь нэмж 2 сая төгрөг өгөх юм бол гомдол санал байхгүй байна.

… Миний зүгээс хүí чанар гаргаж байна, тэр торхыг надад өгвөл гомдолгүй гэж хэлмээр байна” ãýõ ìýä¿¿ëýã,

 

-Ãýð÷ *** тын ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “...2013 оны 10 сарын 15-ны өдөр Энхтулга гэж миний хуурай дүү *** рж гэж хүнийг дагуулж ирээд сарын хугацаатай 8 сая төгрөг олж өгөөч гэхээр нь би өөрийн төрсөн ах Г*** ас 8 сая төгрөг авч бэлнээр *** д өгөөд оронд нь 9180УБЭ тоёото камри маркын автомашиныг барьцаанд нь авч үлдсэн. Ингэхдээ 8 хувийн  хүүтэй 8 сая төгрөг зээлээд 1 сарын дотор буцааж авна гэж хэлсэн юм. Тухайн үед уг машины  бичиг баримт нь өөр хүний нэр дээр байсан *** рж тайлбарлаж хэлэхдээ “миний машин байгаа юм, би худалдаж авсан, ямарч асуудал байхгүй” гэхээр нь миний хуурай дүү Энхтулга хамт гуйгаад ирсэн учир итгээд өгчихсөн юм.  Тэгээд 1 сарын дараа 6 сая төгрөг хэрэгтэй байна. Зээл бүтэх гээд байгаа, энэ машиныг тавьчихъя гээд чезер машин авчирч тавиад 6 сая төгрөгийн зээл авсан. Тэгээд хэсэг  хугацааны дараа дахин гранд марк 2 машин авчирч тавиад 2-3 сар алга болсон. *** той утсаар холбогдож ярихад би наад гранд марк 2 автомашиныг навара маркийн машинаар сольж аваачаад тавьчихъя, энэ марк 2 машиныг зараад мөнгийг нь авч ирээд навара болоод тавьсан машинуудаа бүгдийг нь авнаа гэж хэлсэн. Түүнээс хойш сураггүй болсон.

... ***  нь уг машинуудыг худалдаж авсан, бичиг баримтыг өөрийн íýð дээр шилжүүлж амжаагүй гэж хэлж байсан учраас би итгээд л машиныг нь барьцаанд авч мөнгө зээлсэн. Арилдийдорж гэж хүн “миний машин, би худалдаж авсан ямар ч асуудалгүй”  гэхээр нь итгээд л барьцаанд машиныг авч зээл өгсөн.

... *** оос нийтдээ 14 сая төгрөг авах ёстой. Үүн дээр 10 сарын хүү 11200000 төгрөг нийт 25200000 төгрөгийг нэхэмжилж байна.”  ãýõ мэдүүлэг /хýðãèйн 35 äàõü òàë/,

 

 

-Хохирогч *** рын ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “...Би 1999 оноос хойш Хангай зах дээр мод зардаг ажил хийж байгаа юм. Тэгээд 2013 оны 5 äóãààð сарын 19-нèé үеэр Энхтуяа гэдэг авгай надад “А***   гэдэг хүнийг палк зарах гэж байна” гэж надад хэлээд тэгээд би тэр хүнтэй нь *** той уулзахад Хэнтий аймгийн Батширээт сумаас 4 метр урттай 400 ширхэг палк  бэлэн болж байгаа. Ачуулахад бэлэн гэж надад хэлсэн. Тэгээд би сарын хугацаатай оруулж ирнэ гэж тохироод ямар нэг гэрээ хэлцэл  байгуулалгүй 10 сая төгрөг Сîíãèíî Õàéðõаí ä¿¿ðãийн хойд талд гадаа зогсож байгаад бэлнээр  тоолж өгөөд явуулсан юм. Тэгээд тэрнээс хойш над дээр ирээд “аа одоо болж байна. Бүтэж байна. Шавар шавхай ихтэй байна”  гэх зэргээр намайг хуурч одоог хүртэл холбоо барьж чадахаа болиод цагдаад өргөдөл өгсөн.

...Урьдчилгаа гээд мод авч байгаа хүмүүсдээ өгөөд болоод л байдаг юм. Тэгээд би итгээд тэр хүнд түрүүлээд бүх мөнгөө өгчихсөн юм. Манай мод авдаг хүмүүс ер нь дандаа түрүүлж өгөөд л болоод л байдаг. Намайг мөнгө өгч байхад Арилдийдорж охиныхоо хамт байсан. Өөр хүн байгаагүй. Ярилцаж тохирсныг Энхтуяа гээд авгай мэдэж байгаа. Хохирлоо барагдуулж авмаар байна.” ãýõ мэдүүлэг  /хýðãийн 139-140 äýõ òàë/,

 

-Àâòî ìàøèí õóäàëäàõ õóäàëäàí àâàõ ãýðýý, àâòî ìàøèíû ôîòî çóðàã /õýðãèéí 18-19 äýõ òàë/,

 

-Ýä õºðºíãèéí ¿íýëãýýíèé æàãñààëò /õýðãèéí 22 äàõü òàë/,

 

-Хохирогч ***  рын ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “...2013 оны 5 äóãààð сард би тоёото камри ***  авто машинтай байсан þì. Тухайн үед *** дорж гэх залуу надад байшин барьж өгөхөөр болоод байшингийн загвар зураг үзүүлэн 13 сая орчим төгрөгөөр барьж өгөхөөр тохирсон юм. Тэгээд áè байшин барих мөнгө төгрөгийг яах юм гэæ àñóóõàä надаä “чиний унаж байгаа òоёото камри маркийн ***  машин чинь хэдэн төгрөгний үнэтэй вэ?, надад нааш цааш явахад машин тэрэг хэрэг болоод байна машиныг чинь байшин барих төлбөр мөнгөндөө оролцуулаад авъя”  гэхээр нь би хүнээс 17 сая төгрөгөөр худалдаж авсан. Зөрүү 4 сая төгрөг болж байна гэж ***  надад хандаж хэлэхдээ “байшин барьсаны дараа болно шүү дээ”  гэхээр нь би зөвшөөрсөн. Тэгээд *** орж миний машиныг  бичиг баримттай нь аваад явсан юм. Түүнээс хойш À*** ðæ хэсэг хугацаанд чимээгүй байж байгаад над руу óòñààð яриад Хэнтий аймгийн Батноров сумаас байшин барьдаг 2 буриад залуу авчираад байшингийн мод бэлдүүлж байна. Чиний байшин 8 метрийн урттай нэг ширхэг мод дутаж байна. Түүнийг авчих юм бол бараг байшин чинь бослоо гэж хэлсэн. Түүнээс хойш *** той утсаар ярüхад Дархан руу байшингийнхаа модыг оруулж чадахгүй байна. Модны зөвшөөрлийн бичиг гарахгүй байна гэж хэлдэг байсан. Тэгээд 2014 оны 7 äóãààð сард манай ажил дээр намайг байхгүй байхад *** ж нэг ширхэг вакум цонх авчирч тавиад танай захирлын байшингийн цонх гэж хэлчихээд буцаад аваад явсан гэж манай нягтлан бодогч ***  надад хэлсэн. Тэгээд түүнээс хойш *** жтой уулзаагүй.

…*** îðæ áèä õî¸ð ÿìàð íýã ãýðýý õýëöýë áàéãóóëààã¿é. Ç¿ãýýð àìààð ÿðüæ òîõèðñîí þì. 6х6 хэмжээтэй үүдэндээ таампартай, дүнзэн зормол торхон байшин барьж өгнө гэж хэлсэí þì.

...2013 оны 9 ä¿ãýýð сард *** ж надад 3х4 хэмжээтэй дүнзэн торх өгсөн. Анх тохирсноосоо өөр мод өгсөн. Миний машиныг авч явахдаа байшинг бүрэн бүтэн бариад ашиглалтанд оруулж өгнө гэж хэлээд авсан. Надаас ямар нэг зардал мөнгө гарахгүй гэж хэлñýí þì.” ãýõ мэдүүлэг /хýðãийн 32-33 äàõü òàë/,

 

-Гэрч Б*** айн ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…2013 оны 10 äóãààð сард Сэлэнгэ аймгийн төвд явж байтал найз А***  надтай тааралдаад “Би өөрийнхөө тоёото камри маркийн тээврийн хэрэгслийг барьцаанд тавиад мөнгө хэрэгтэй байна, таньж мэдэх хүн байна уу?” гэж асуухад нь би нэг найзтайгаа утсаар яръя гээд найз *** уу утасдаæ машин барьцаанд авч мөнгө зээлэх үү гэж асуухад хүрээд ир машин тэргийг нь харъя гэж хэлсэн. Тэгээд би найз *** ийн хамт ***  дээр очиж уулзуулахад ***  ийн машин òýðýãèéã ¿çýæ õàð÷èõààä 8 сая төгрөгийн барьцаанд авахаар болсон þì. Түүнээс хойш би Арилдийдоржтой уулзаагүй. Сүүлд сонсоход Арилдийдорж  дахин Отгонбат дээр очиж дахин навара маркийн машин барьцаанд тавьсан гэж сонссон þì.

... *** ж тухайн үед унаж явсан тоёото камри маркийн машиныг өөрийнхөө машин гэж хэлж байсан. *** óã тоёото камри ìàðêèéí òýýâðèéí õýðýãñëèéã Сэлэнгэд жил гаруй унасан болохоор нь би Арилдийдоржийнх гэж бодож байсан.” ãýõ мэдүүлэг  /хýðãийн 88 äàõü òàë/,

 

            -Гэрч *** гийн ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “...***  надад мод зарж байхдаа “Хэнтий аймгийн Батширээтэд хар модон палк бэлдчихсэн байгаа, àвах хүн байна уу?” гэж надад хэлэхээр нь би манай хажууд мод зардаг *** гэж хүнд хэлээд тэр хоёрыг íýã ë óäàà уулзуулсан. Тэрнээс би дунд нь орж  наймаанд оролцсон асуудал байхгүй. Òýð õî¸ð þó ãýæ ÿðüñàí òàëààð áè ìýäýõã¿é áàéíà. Óã íü õ¿íä òóñ áîëü¸ ë ãýæ áîäñîí ÷èíü óñ áîë÷èõëîî. Óã ***  èõ ë ãàéã¿é, èòãýë àëäàõã¿é áàéíãà ºã÷ àâàëöààä áîëæ ë áàéñàí. Îäîî ë ýíý õ¿íèé çàí ààø íü ýâäýð÷èõñýí þì áàéëã¿é. Áè áîë èõ íàéäâàðòàé õ¿í ãýæ áîäîæ áàéñàí þì.” ãýõ мэдүүлэг /хýðãийн 100-101 äýõ òàë/,

 

-Хохирогч *** н ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “...2014 оны  3  äóãààð сард танил *** Улаанбаатар хотод манай ажил дээр хүрч ирээд намайг “ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслээ 18 сая төгрөгөнд зарчих мөнгийг нь 10 хоногийн дараа өгчихнө” гээд байхаар нь би итгээд өгөөд явуулчихсан юм. Түүнээс хойш уулзах гээд олж уулзаж чадахгүй өдийг хүрсэн юм. Тэгээд *** ийг Дархан-Уул аймгийн Цагдаагийн газарт баригдчихсан шалгагдаж байна гэхээр нь ирсэн юм. Миний машин ниссан навара маркийн *** дугаартай тээврийн хэрэгсэл байсан. Óã ìàøèí íü ìанай эхнэр Гомбосүрэн овогтой *** ийн нэр дээр байдаг. Манай эхнэр одоо Ôранц улсад хүүхэд дээрээ байгаа хавàраас Монголдоо  ирнэ.

... ***  намайг машинаа зарчих мөнгийг нь удаахгүй өгчихнө гэхээр нь машинаа өгч явуулсан þì.”

…Áè àâòîìàøèíàà àâñàí áîëîõîîð íàäàä ãîìäîë ñàíàë íýõýìæëýõ ç¿éë áàéõã¿é. Áè *** àñ àâñàí ìàøèíûõàà óëñûí äóãààðûã íü ñîëèóëààä ººðèéíõºº íýð äýýð áîëãîæ àâñàí áàéãàà.” ãýõ ìýä¿¿ëýã /хýðãийн 110-112 äàõü òàë/,

 

-Гэрч *** йн ìºðäºí áàéöààëòûí øàòàíä ºãñºí: “…2014 оны 12 äóãààð сард манай нөхөр О*** ах Ганбаттай мөнгөний талаар хоорондоо хэрэлдэж маргалдсан þì. Òóõàéí ¿åä ìèíèé ñîíñîæ îéëãîñíîîð Ñýëýíãý àéìãèéí öàãäààãèéí ãàçàðò àæèëëàæ áàéñàí *** à ***  ãýõ çàëóóã äàãóóëæ ìàíàé íºõºð äýýð èðæ óóëçààä ìºí㺠çýýëýýä ºãºº÷ ãýæ ãóéñàí. Òýð ¿åä ìàнай Отгонбат өөрийн төрсөн ах руугаа дагуулж очоод машиныг барьцаанд аваад мөнгө зээлж авч өгсөн гэж ярьж байсан þì. Òóõàéí ¿åä áè íºõðººñºº “÷è ÿàõ ãýæ àõààñ ìºí㺠àâ÷ íàéäâàðã¿é õ¿íä ìºí㺠çýýëæ àâ÷ ºãñºí þì áý?” ãýæ àñóóõàä “öàãäààãèéí Ý***  ãóéãààä áàéõààð íü áè ìºí㺠çýýëæ àâ÷ ºãñºí þì” ãýñýí. *** ãýõ çàëóó 2014 îíû 7 äóãààð ñàðä íºõºð áèä 2 õî¸ðûã Ãàíáàò àõûí ãýðò áàéæ áàéõàä äóóäàæ èðæ óóëçààä 2 ñàÿ òºãðºã çýýëæ àâààä ÿâñàí þì. Òóõàéí ¿åä Àðèëäèéäîðæ íü ìàøèí äîòðîî ñóóæ áàéñíûã áè õàðñàí þì.

*** машиныг 12 сая төгрөний барьцаанд тавьсан байсан. Дараа нь Батмагнай *** оржтой хамт ирээд Арилдийдоржийн барьцаанд тавьсан 2 машинû мөнгөн дээр нэмж 2 сая төгрөг авсан þì. Тухайн үед *** д 2 сая төгрөгний өртэй түүнийгээ нөхөр бид 2 Ганбатаас зээлж авч өгсөн юм.” ãýõ мэдүүлэг /õýðãийн 114 äýõ òàë/,

 

-Àâòî ìàøèí õ¿ëýýëãýí ºãñºí òýìäýãëýë /õýðãèéí 118 äàõü òàë/,  

 

-ßë øèéòãýãäñýí ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ /õýðãèéí 148 äàõü òàë/,

 

-“Б*** нь хэрэг үйлдэх үедээ сэтгэцийн ямар нэгэн өвчин үгүй эрүүл байсан болно. ***  нь хэрэг хариуцах чадвартай. ***  нь сэтгэцийн удамшлын өвчингүй эрүүл болно. Үйлдсэн хэргийнхээ үйлдлийг зөв тайлбарлах мэдүүлэх чадвартай áîëíî. *** íü ñýòãýöèéí õóâüä ýð¿¿ë ó÷èð ò¿¿íä àëáàäàí ýì÷èëãýý õèéëãýõ øààðäëàãàã¿é áîëíî.” ãýõ Шүүх сэтгэц гэм судлалын 21/15 дугаартай магадлагаа. /хýðãийн 211 äýõ òàë/ болон хавтаст хэрэгт авагдсан бусад бичгийн баримтуудыг шинжлэн судаллаа.

 

Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Б*** ийг 2013 оны 5 äóãààð сард Дархан-Уул аймгийн иргэн Б*** рт байшин барьж өгөөд оронд нь тоёото камри загварын *** тээврийн хэрэгслийг авахаар тохиролцсон боловч байшин барьж өгөлгүй машиныг нь барьцаанд тавьж  залилан  мэхэлж 18000000 төгрөгийн, 2013 оны 10 äóãààð сарын 15-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар сумын иргэн *** улсын дугаартай тоёото камри маркийн тээврийн хэрэгслийг  өөрийнх гэж итгүүлэн барьцаалж  8000000 төгрөг,  мөн *** улсын дугаартай  ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслийг өөрийнх гэж итгүүлэн барьцаанд тавьж  6000000 төгрөг, 2014 оны  3 äóãààð сард  Улаанбаатар хот Бàÿíãîë ä¿¿ðãийн иргэн  *** вын  ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авахаар тохирч залилж аваад барьцаанд тавьсан, 2013 оны 5 äóãààð сарын 20-ны өдөр  иргэн Улаанбаатар хот Сîíãèíî Õàéðõàí ä¿¿ðãийн 5 äóãààð хорооны иргэн *** т 4м урттай 240 ширхэг палк мод  оруулж ирж өгнө гэж 10000000 төгрөг  нийт 42000000 төгрөгийн буюу онц их хэмжээний  хохирол  учруулæ бусдыг залилан мэхэлсэн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлжээ.

 

Шүүгдэгч Б*** ж нь 2013 оны 5 äóãààð сард Дархан-*** УБЭ тээврийн хэрэгслийг авахаар амаар тохиролцож, 6.2x6.2м хэмжээтэй дүнзэн торхоор байшин барих ажлыг эхлүүлж байх явцад “Тарс ХХК-нд гарсан ослын асуудал шүүхээр шийдвэрлэгдэх болж, гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж чадаагүй байна.

Мөн хуучны танил иргэн *** аас түүний эхнэр Г*** ийн эзэмшлийн *** улсын дугаартай ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслийг худалдаж авахаар харилцан тохиролцож, 10 хоногийн дараа мөнгийг нь өгөхөөр нь тохиролцсон боловч шүүгдэгч *** орж нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй байх тул М.Нямжав нь худалдах, худалдан авах гэрээнээс татгалзаж, v улсын дугаартай ниссан навара маркийн тээврийн хэрэгслээ буцаан авсан байна.

Иймд шүүгдэгч *** жийн иргэн ***  нарыг залилан мэхэлсэн гэх үйлдэл нь гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй, иргэд хоорондын гэрээнээс үүсэлтэй маргаан байх тул шүүгдэгч ***  жид холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн эрүүгийн хэргээс Б.Батбаяр, ***  нарыг залилан  мэхэлсэн гэх үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

Харин хохирогч И***   нарыг залилан мэхэлж, 24000000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь хэрэгт авагдаж, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан нотлох баримтуудаар нотлогдож байх тул Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч *** ид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 дугаар зүйлийн 148.4-т заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 148 дугаар зүйлийн 148.3 болгон хөнгөрүүлэн өөрчилж, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэстэй байна.

 

Шүүгдэгч *** æ нь урьд 2013 îíû *** -нèé ºäºð Сэлэнгэ аймаг дахь Сум дундын 1 дүгээр шүүхийн ***  дугаартай øèéòãýõ тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 138 дугаар зүйлийн 138.2-д зааснаар 2 æèë 6 ñàðûí õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëæ, 1 æèëèéí õóãàöààãààð òýíñýí õÿíàí õàðãàëçñàí áàéõ бөгөөд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 78 дугаар зүйлийн 78.2.1-т зааснаар ялтай байдал нь дуусаагүй байна.

 

Шүүгдэгч *** æийн 2013 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр төрсөн охин *** нь эцэг Б***, эмэг эх *** а нарын хамт амьдардаг гэх тул түүний асран хамгаалагчаар Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 188 дугаар зүйлийн 188.1.1-т зааснаар эмэг эх Н*** аг томилох нь зүйтэй үзлээ.

 

Шүүгдэгч *** ийн иргэн Б*** т байшин барьж өгөх гэж байсан 6.2x6.2м хэмжээтэй дүнзэн торхыг энэ хэрэгт битүүмжилж ирүүлсэн байх тул түүнийг зарж борлуулан хохирол төлбөрт тооцуулан олгуулахаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц Дархан-Уул аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албанд шилжүүлэхээр шийдвэрлэлээ.

 

Ø¿¿ãäýã÷ *** ийн энэ хэрэгт 2014 îíû 10 äóãààð ñàðûí 21-íèé ºäðөөс 2015 îíû 5 äóãààð ñàðûí 1-íèé ºäºð хүртэл цагдан хоригдсон 192 /íýã çóóí åðýí õî¸ð/ õîíîãийг ÿë эдэлсэн хугацаанд îðóóëàí òîîöож, øèéòãýõ òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëтол шүүгдэгч *** ä авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, ялыг энэ өдрөөс эхлэн тоолохоор шийдвэрлэснийг дурьдаад

 

 Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 283 дугаар зүйлийн 283.1, 286, 290 äүгээр ç¿éëèéí 290.3, 294, 297, 299, 303, 304 ä¿ãýýð ç¿éë¿¿äýä çààñнûã óäèðäëàãà áîëãîí Òîãòîîõ íü:

           

1.Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 248 дугаар зүйлийн 248.1.2-т заасныг баримтлан Дархан-Уул аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч *** д холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргээс иргэн Б.Батбаяр, М.Нямжав нарыг залилан мэхэлсэн гэх үйлдлийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 246 äóãààð ç¿éëèéí 246.2-ò çààñíûã áàðèìòëàí Äàðõàí-Óóë àéìãèéí Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ ø¿¿ãäýã÷ *** ä Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 148 äóãààð ç¿éëèéí 148.4-ò çààñíààð ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñíèéã Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 148 äóãààð ç¿éëèéí 148.3 áîëãîí õºíãºð¿¿ëýí ººð÷èëсүгэй.

 

3. Ø¿¿ãäýã÷ *** íü áóñäûí ýä õºðºíãèéã õóóð÷ ìýõëýõ àðãààð àâ÷ áóñäàä èõ õýìæýýíèé õîõèðîë ó÷ðóóëñàí ãýìò õýðýã ¿éëäñýí ãýì áóðóóòàéä òîîöñóãàé.

 

4.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 148 äóãààð ç¿éëèéí 148.3-ä çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ *** îñ 100000 /íýã çóóí ìÿíãà/ òºãðºãèéн ýä õºðºí㺠õóðààæ 5 æèë  10 õîíîã /òàâàí æèë àðàâ õîíîã/ хорих ялààð шийтгэсүгэй.

 

5.Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé õóóëèéí 58 äóãààð ç¿éëèéí 58.1-ä çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ *** èä ýíý øèéòãýõ òîãòîîëîîð îíîãäóóëñàí 5 æèë 10 õîíîã õîðèõ ÿë äýýð Ñýëýíãý àéìàã äàõü Ñóì äóíäûí 1 ä¿ãýýð ø¿¿õèéí 2013 îíû 7 äóãààð ñàðûí 23-íû ºäðèéí 2À äóãààðòàé øèéòãýõ òîãòîîëîîð îíîãäóóëñàí 2 æèë 6 ñàð õîðèõ ÿëûí çàðèì õýñýã áîëîõ 6 ñàð õîðèõ ÿëûã íýìæ нэгтгэн áèå÷ëýí ýäëýõ ÿëûí 100000 òºãðºãíèé ýä õºðºí㺠õóðààæ, 5 æèë 6 ñàð 10 õîíîã õîðèõ ÿë òîãòîîñóãàé.

 

6.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 52 дугаар зүйлийн 52.10-т заасныг журамлан эð¿¿ãèéí õóóëèéí åðºíõèé àíãèéí 52 äóãààð ç¿éëèéí 52.5-ä зааснаар шүүгдэгч *** ä оíîãäóóëñàí 5 æèë 6 ñàð 10 õîíîã хорих ялыã æèðèéí äýãëýìòýé õîðèõ àíãèä эдлүүлсүгэй.

 

7.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1, 59.2-т зааснаар шүүгдэгч *** ä энэ хэрэгт 2014 îíû 10 äóãààð ñàðûí 21-íèé ºäðөөс 2015 îíû 5 äóãààð ñàðûí 1-íèé ºäºð хүртэл цагдан хоригдсон 192 /íýã çóóí åðýí õî¸ð/ õîíîãийг ÿë эдэлсэн хугацаанд îðóóëàí òîîöсугай.

 

8.Èðãýíèé õóóëèéí 497 äóãààð ç¿éëèéí 497.1, 510 äóãààð ç¿éëèéí 510.1-ä çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ *** îñ нийт 24000000 /хорин дөрвөн сая/ төгрөг гаргуулж, 10000000 /àðâàí ñàÿ/ òºãðºãийг õîõèðîã÷ Ñîíãèíîхàéðõàí ä¿¿ *** òîîòîä îðøèí ñóóõ *** ò, 14000000 /àðâàí äºðâºí ñàÿ/ òºãðºãийг Сэлэнгэ аймгийн Ñ¿õáààòàð ñóìûí 2 äóãààð áàã 7 äóãààð õýñýã 5-58-49 òîîä îðøèí ñóóäàã õîõèðîã÷ Ë.Îòãîíáàò нарт тус тус îëãîñóãàé.

 

9.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 298 äóãààð ç¿éëèéí 298.1.1-т çààñíààð ýíý õýðýãò áèò¿¿ìæèëæ èð¿¿ëñýí 6.2ì*6.2ì õàðüöààòàé ä¿íçýí òîðõûã зарж борлуулан õîõèðîë төлбөрт òîîöîí îëãóóëàõààð Äàðõàí-Óóë àéìàã äàõü Ø¿¿õèéí øèéäâýð áèåë¿¿ëýõ àëáàíä øèëæ¿¿ëñ¿ãýé.

 

10.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 188 äóãààð ç¿éëèéí 188.1.1-ä çààñíààð ø¿¿ãäýã÷ 2013 îíû 7 äóãààð ñàðûí 1-íèé ºäºð òºðñºí *** éí àñðàí õàìãààëàã÷ààð ýìýã ýõ *** ã òîãòîîñóãàé.

 

11.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 297 äóãàаð ç¿éëèéí 297.1.4-ò çààñíààð øèéòãýõ òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëòîë ø¿¿ãäýã÷ *** ä авсан öàãäàí õîðèõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýг хэвээр үргэлжлүүлж, ÿëûã ýíý ºäðººñ ýõëýí òîîöñóãàé.           

12.Эр¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 299 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 299.3-ò çààñíààр шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх òîãòîîëûã ýñ çºâøººðâºë ялтан, õîõèðîã÷, òýäãýýðèéí ºì㺺ëºã÷, õóóëü ¸ñíû òºëººëºã÷ íàð òîãòîîëûã ãàðäóóëñíààñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны 9 дүгээр ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, óëñûí ÿëëàã÷, äýýä øàòíû ïðîêóðîð ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýéã äóðüäñóãàé.  

 

13.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 306 äóãààð ç¿éëèéí 306.1-ä çààñíààð ýíýõ¿¿ øèéòãýõ òîãòîîëä давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол биелүүлэх хүртэл *** ä авсан öàãäàí õîðèõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ÄÀÐÃÀËÀÃ× Ø¯¯Ã×                            Я.ТУУЛ

              

د¯Ã×ÈÄ                                             Ж.МӨНХТУЯА

 

                                                               Ò.ÝÍÕÆÀÐÃÀË