Завхан аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн Шүүгчийн захирамж

2020 оны 07 сарын 24 өдөр

Дугаар 118/ШШ2020/0014

 

Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын

зарим хэсгээс татгалзаж, хариуцагч нэхэмжлэлийн

шаардлагын зарим хэсгийг хүлээн зөвшөөрснийг

батлах тухай 

Завхан аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Н.Амарзаяа би тус аймгийн ******* сумын Засаг даргын 2019 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн Захирамж хүчингүй болгох тухай А/50 дугаар захирамжийг илт хууль бус болохыг тогтоолгох, захиргааны байгууллагын буруутай үйл ажиллагааны улмаас учирсан 542 861 547.5 төгрөгийн хохирол гаргуулах, ашигт малтмал ашиглах үйл ажиллагаатай холбоотойгоор тус компанид газар эзэмшүүлэх асуудлыг сумын газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд оруулж иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцүүлэхгүй байгаа сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын эс үйлдэхүйг хууль бус болохыг тогтоолгож, газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд уг асуудлыг тусгаж хэлэлцүүлэхийг даалгуулах шаардлага бүхий ******* хар уул ХХК-ийн нэхэмжлэлийг 2020 оны 04 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүлээн авч хянаад ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагадаа: Завхан аймгийн ******* сумын Засаг даргын 2019 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн А/50 дугаартай Захирамж хүчингүй болгох тухай захирамжийг илт хууль бус болохыг тогтоолгох, Захиргааны байгууллагын буруутай үйл ажиллагаа буюу дээрх илт хууль бус актын улмаас манай байгууллагад учирсан 542,861,547,50 төгрөгийн хохирлыг буруутай этгээдээс гаргуулах, ******* сумын ИТХ нь оруулсан газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөг иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцүүлэхгүй, тодорхойгүй шалтгаанаар хойшлуулсаар байх тул ******* сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга Д.*******ыг хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хариуцагчаар оролцуулж, газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөг иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцүүлэхгүй байгаа эс үйлдэхүйг хууль бус болохыг тогтоож, иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцүүлэх нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлага гаргаж байна гэжээ.

Нэхэмжлэгч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүхэд тайлбар ирүүлэхдээ: Манай компани нь нэхэмжлэлийн шаардлагынхаа 2 дахь хэсэг буюу Захиргааны байгууллагын буруутай үйл ажиллагаа буюу илт хууль бус актын улмаас манай байгууллагад учирсан 542,861,547,50 /таван зуун дөчин хоёр сая найман зуун жаран нэгэн мянга таван зуун дөчин долоон төгрөг тавин мөнгө/ төгрөгийн хохирлыг буруутай этгээдээс гаргуулах гэсэн шаардлагаас татгалзаж байгаа тул үлдсэн шаардлагын хүрээнд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг явуулж өгнө үү гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

******* хар уул ХХК нь Завхан аймгийн ******* сумын Засаг даргын 2019 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн Захирамж хүчингүй болгох тухай А/50 дугаар захирамжийг илт хууль бус болохыг тогтоолгох, сумын Засаг даргын дээрх илт хууль бус актын улмаас учирсан 542 861 547.5 төгрөгийн хохирол гаргуулах, ашигт малтмал ашиглах үйл ажиллагаатай холбоотойгоор тус компанид газар эзэмшүүлэх асуудлыг сумын газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд оруулж иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаар хэлэлцүүлж, батлуулахгүй байгаа сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд уг асуудлыг тусгаж хэлэлцүүлэхийг даалгуулах шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг гаргажээ.

******* хар уул ХХК нь 2018 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдөр Завхан аймгийн ******* сумын ******* нэртэй газар орших 1460,51 гектар талбайд ашигт малтмал ашиглах зөвшөөрлийг[1] авсан байна.

******* хар уул ХХК-ийн 2018 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдрийн 49 дүгээр албан бичгээр Тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн-н зориулалтаар талбайн солбилцолыг координатаар тодорхойлж газар эзэмших хүсэлт гаргажээ.

******* сумын Засаг даргын 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн А/04 дүгээр захирамжаар ******* хар уул ХХК-д тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн зориулалтаар Мандал багийн ******* нэртэй газарт 10492 м2 газар олгохоор шийдвэрлэсэн байна.

******* сумын Засаг даргын 2019 оны 11 дүгээр сарын 11-ний өдрийн А/50 дугаар захирамжаар газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй гэсэн үндэслэлээр сумын Засаг даргын 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн А/04 дүгээр захирамжийг хүчингүй болгожээ.

Мөн сумын Засаг даргын 2020 оны 02 сарын 18-ны өдрийн А/12 дугаар захирамжаар ******* хар уул ХХК-д барилга байгууламж дэд бүтцийг суурилуулахад зориулж Мандал багийн ******* нэртэй газарт уурхайн ажилчдын кемп барих зориулалтаар 9456,7 м2, олборлосон хүдрийг боловсруулах, баяжуулах үйлдвэр барих зориулалтаар 10069,8 м2, хаягдлын далан байгуулах зориулалтаар 5034,9 м2 газрыг тус тус эзэмшүүлжээ.

Ашигт малтмалын тухай хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1-д Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч энэ хуулиар олгогдсон эрхээ хэрэгжүүлэхэд саад учруулсан төрийн захиргааны байгууллага, албан тушаалтны үйлдэл, эс үйлдлийн талаар холбогдох дээд шатны байгууллага, албан тушаалтан, эсхүл захиргааны хэргийн шүүхэд гомдол гаргаж болно, Газрын тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.2-д ... аж ахуйн нэгж, байгууллага газартай холбогдон үүссэн маргааны талаар... албан тушаалтны гаргасан шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл уг маргааныг тэдгээрийн дээд шатны албан тушаалтан, байгууллага, эсхүл шүүхээр шийдвэрлүүлнэ гэж тус тус заасан байна.

Тодруулбал, хуульд заасан үүргээ үл биелүүлж ашигт малтмалын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн үндсэн дээр явуулж буй үйл ажиллагаанд саад учруулсан, мөн газар эзэмшүүлэх талаар урьд гаргасан захирамжаа хүчингүй болгохоор шийдвэрлэсэн нь хууль бус хэмээн үзэж ******* сумын Засаг даргын А/50 дугаар захирамж болон сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын эс үйлдэхүйтэй холбогдуулан нэхэмжлэл гаргасан байна.

Нэхэмжлэгч ******* хар уул ХХК нь дээрх асуудлаар Завхан аймгийн Засаг даргад гомдлоо гарган шийдвэрлүүлж, 2020 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 1/140 дугаар албан бичгээр[2] хариу авчээ.

Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нь Ашигт малтмалын тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1.8-д зааснаар ашиглалтын үйл ажиллагаа явуулах зорилгоор уурхайн талбайд нэвтрэн орох, дамжин өнгөрөх, шаардлагатай барилга байгууламж барих, түүнийг ашиглах; 27.1.11-д зааснаар холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу газар, ус ашиглах эрхтэй байна. Энэ эрхийнхээ үндсэн дээр тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн зориулалтаар газар ашиглах хүсэлт гаргасан байх бөгөөд сумын Засаг даргын 2020 оны 07 дугаар сарын 08-ны өдрийн А/54 дүгээр захирамжаар ******* хар уул ХХК-д барилга байгууламж дэд бүтцийг суурилуулахад зориулж Мандал багийн нутаг ******* нэртэй газарт тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн зориулалтаар 10492 м2, Аюултай хог хаягдлын төвлөрсөн байгууламж барих зориулалтаар 25500 м2 газрыг тус тус эзэмшүүлэхээр шийдвэрлэсэн байна.

Мөн сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2020 оны 07 дугаар сарын 08-ны өдрийн 01 дүгээр тогтоолоор сумын Мандал 1-р багийн нутаг дэвсгэрт тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн зориулалтаар 1,0492 га газар, аюултай хог хаягдлын төвлөрсөн байгууламж барих зориулалтаар 2,55 га газрыг сумын 2020 оны төлөвлөгөөнд оруулж баталжээ.

Ийнхүү нэхэмжлэгч компанийн хүсэлт гаргасны дагуу тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн газрыг сумын Засаг даргаас олгож, тухайн газрыг иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас 2020 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд оруулж баталсан байх тул энэ талаарх нэхэмжлэлийн шаардлагыг нь хариуцагч нар хүлээн зөвшөөрч биелүүлсэн гэж үзэх үндэслэлтэй байна.

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэгч нь 542,861,547,50 /таван зуун дөчин хоёр сая найман зуун жаран нэгэн мянга таван зуун дөчин долоон төгрөг тавин мөнгө/ төгрөгийн хохирлыг буруутай этгээдээс гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзаж байгаа тайлбарыг шүүхэд өгсөн байна.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлээсээ бүхэлд нь татгалзах эрхтэй, 66 дугаар зүйлийн 66.1 дэх хэсэгт зааснаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны аль ч үе шатанд нэхэмжлэлээсээ бүхэлд нь, эсхүл хэсэгчлэн татгалзаж болохоор байх тул нэхэмжлэгч ******* хар уул ХХК нэхэмжлэлээсээ хэсэгчлэн татгалзсаныг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Нэхэмжлэгч нь нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөн нэхэмжлэл гаргасан этгээд биш байх тул Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 20 дугаар зүйлийн 20.3-д Нийтийн ашиг сонирхлыг төлөөлөн нэхэмжлэл гаргасан этгээд нь хэрэг үүсгэснээс хойш нэхэмжлэлээсээ бүрэн болон хэсэгчлэн татгалзахыг хориглоно гэж заасныг зөрчөөгүй байна гэж үзлээ.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 66 дугаар зүйлийн 66.4 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзсан этгээд уг асуудлаар дахин нэхэмжлэл гаргах эрхээ алдах бөгөөд харин бусад этгээд уг асуудлаар нэхэмжлэл гаргахад саад болохгүй-г дурьдах нь зүйтэй байна.

Нэхэмжлэгч ******* хар уул ХХК нь шүүхэд нэхэмжлэл гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжинд 3012658 төгрөг төлсөн байх бөгөөд хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хүлээн зөвшөөрч, нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээсээ хэсэгчлэн татгалзаж хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг дуусгавар болгосон тул Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.1.1-д зааснаар тогтоосон хэмжээнээс илүү хураасан 2942458 төгрөгийг нэхэмжлэгчид буцаан олгож, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 50 дугаар зүйлийн 50.5 дахь хэсэгт зааснаар улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг төрийн сангийн дансанд хэвээр үлдээж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 111 дүгээр зүйлийн 111.1 дэх хэсэгт заасныг удирдлага болгон ЗАХИРАМЖЛАХ нь:

1. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 66 дугаар зүйлийн 66.3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан ******* хар уул ХХК нь захиргааны байгууллагын буруутай үйл ажиллагаа буюу илт хууль бус актын улмаас учирсан 542,861,547,50 төгрөгийн хохирлыг буруутай этгээдээс гаргуулах шаардлагаасаа татгалзсаныг баталсугай.

2. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 66 дугаар зүйлийн 66.4 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзсан этгээд уг асуудлаар дахин нэхэмжлэл гаргах эрхээ алдах бөгөөд харин бусад этгээд уг асуудлаар нэхэмжлэл гаргахад саад болохгүй болохыг дурьдсугай.

3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 67 дугаар зүйлийн 67.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч болох ******* сумын Засаг дарга нь 2020 оны 07 дугаар сарын 08-ны өдрийн А/54 дүгээр захирамжаар тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн зориулалтаар 10492 м2, Аюултай хог хаягдлын төвлөрсөн байгууламж барих зориулалтаар 25500 м2 газрыг ******* хар уул ХХК-д эзэмшүүлэхээр, хариуцагч болох сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал нь 2020 оны 07 дугаар сарын 08-ны өдрийн 01 дүгээр тогтоолоор сумын газар зохион байгуулалтын 2020 оны төлөвлөгөөнд Мандал 1-р багийн нутаг дэвсгэрт аюултай хог хаягдлын төвлөрсөн байгууламж барих зориулалтаар 2,55 га газар, тэсэрч дэлбэрэх бодис агуулах талбайн зориулалтаар 1,0492 га газрыг оруулж батлан, энэ талаарх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг хүлээн зөвшөөрсөн болохыг баталсугай.

4. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.1, 50 дугаар зүйлийн 50.5 дахь хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.1.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан улсын тэмдэгтийн хураамжинд илүү төлсөн 2942458 төгрөгийг төрийн сангийн 100090600941 тоот данснаас буцаан гаргуулж, нэхэмжлэгч ******* хар уул ХХК-д олгосугай.

5. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлийн 69.2 дахь хэсэгт зааснаар энэ захирамжинд гомдол гаргах эрхгүй бөгөөд шүүхийн шийдвэрийн нэгэн адил биелүүлдэг болохыг дурьдсугай.

  

ШҮҮГЧ Н.АМАРЗАЯА 

 

 

 


[1] Хавтаст хэргийн 20-р хуудас

[2] Хавтаст хэргийн 23-р хуудас