| Шүүх | Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ |
|---|---|
| Шүүгч | Чойнор Мөнгөнцэцэг |
| Хэргийн индекс | 175/2024/0017/Э |
| Дугаар | 2024/ШЦТ/21 |
| Огноо | 2024-01-26 |
| Зүйл хэсэг | 17.4.1., |
| Улсын яллагч | А.Эрдэнэдэлгэр |
Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Эрүүгийн хэрэг/ийн Шийтгэх тогтоол
2024 оны 01 сарын 26 өдөр
Дугаар 2024/ШЦТ/21
Сэлэнгэ ай******* дахь су дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Ч.Мөнгөнцэцэг даргалж,
Нарийн бичгийн дарга А.Энэрэл
Улсын ялл*******ч А.Эрдэнэдэлгэр
Хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Ц.Золзаяа
Шүүгдэгчийн өгөөлөгч Д.Даваасүрэн
Шүүгдэгч ************** нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “Б” танхид нээлттэй явуулсан хуралдаанаар Сэлэнгэ айгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж ялл*******д*******чаар татсан Мөнхтуя*******ийн Э*******т холбогдох эрүүгийн 2331002780290 дугаартай хэргийг 2024 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
М Улсын иргэн, Сэлэнгэ айгийн Б******* суанд 1993 оны 10 дугаар сарын 29-ний өдөр төрсөн, 30 настай, ээгтэй, тусгай дунд боловсролтой, ц******* у******* эргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, а бүл 4, нөхөр 2 хүүхдийн хат, Сэлэнгэ ай*******, Сүхбаатар су 4 дүгээр б******* 5 дугаар хэсэг 13б тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, Б******* овогт Мөнхтуя*******ийн Э******* /РД:*******/,
Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/
Шүүгдэгч ************** нь М хувьцаат копанийн Сэлэнгэ айгийн гийн үйлчилгээний газарт үйлчилгээний ажилтан бэлэн өнгө хүлээн авах ажил хөдөлөр эрхэлж байх хугацаандаа буюу 2022 оны 08 дугаар сарын 01-ээс 2023 оны 06 дугаар сарын 23- ны өдрийн хооронд нийт 2,436,975.54 төгрөгийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж завшсан гэх гэт хэрэгт холбогджээ.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч буюу иргэний нэхэжлэгч Ц.Золзая*******аас : ... ************** нь 2022 оны 8 дугаар сард анай байгуулл*******ад орсон. 2023 оны 06 дугаар сард иргэдийн годол, эдээллийн д*******уу ажлаас хал*******дсан. Би **************ийг ажилд орсон үеэс тооцоо тооллого хийхэд нь байнга хат байд******* байсан, гайгүй л байсан, гэтэл 2023 он гараад Э******* нь өөрөө тооцоо тооллого хийхэд наайг байлцуулахгүй гэж хэлээд би сүүлийн саруудад хяналт тави*******үй ю. Э******* нь ажлаас хал*******даад ажлаа хаяад явсан, тооллого тооцоог зөрөөд байна ирж тулгалт хий гэж удаа дараа дуудсан, аын шалгалт 2023 оны 10 дугаар сард ирж Э*******ийг өн л дуудсан боловч ирээгүй, шалгалт ирснээс хойш ч ирээгүй. Ингээд дээд газраас биднийг шаардаж наад хүн чинь тооцоогоо хийхгүй бол өгдөг газар өгч шалгуул гэж шаардл*******а тавиад бид хуулийн байгуулл*******ад хандсан. Прокурорын 360.000 төгрөгийн тооцоо нь Төв айгийн прокурортой холбоотой байсныг би ня-богоос сая эдсэн. Би байгуулл*******ыг төлөөлж орж байгаа хүний хувьд аын шалгалтаар илэрсэн 2,436,975.54 төгрөгийг гаргуулах саналтай байна. Өнөөдрийн шүүхэд гаргаж өгч байгаа прокурор буюу хүүхэд хөгжлийн газраас гаргаж өгсөн тоот өнөөдрийн байдлаар л тооцоогүй гэсэн албан тоот байна. Харин тухай а орох үед бол прокурор, хүүхэд хөгжлийн газарт дээрх өрүүд буюу тооцоо байсан гэдгийг зөв ойлгох нь зүйтэй байхаа ... гэв.
Хавтаст хэрэгт хуульд заасан үндэслэл, журын д*******уу цуглуулж, бэхжүүлсэн нотлох баритуудаас шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өгөөлөх талын хүсэлтээр дараах нотлох баритуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:
Мөрдөн шалгах ажилл*******ааны шатанд Сэлэнгэ айгийн гийн үйлчилгээний газрын хууль ёсны төлөөлөгч Ц.Золзая*******ийн өгсөн: “...Манай байгуулл*******ад ************** нь үйлчилгээний ажилтан хийдэг 2022 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр ажилд орсон ба 2023 оны 06 дугаар сарын 23-ны өдөр хүртэл ажилласан. Ажиллах хугацаандаа өөрийн хариуцаж авсан илгээжийн бараанаас дут*******дуулсан, өн орлогоосоо дут*******дуулсан байх процесс илэрсэн ю. Тэгэхээр нь би М ХК-ны дотоод аын хэлтсийн дарга, Ганчиэг, хүний нөөцийн хэлтсийн дарга Цэнд-Аюуш нар 2023 оны 05 дугаар сард нягтлангийн ажлыг хүлээлцэхдээ ************** нь ер авл*******атай ю байна шүү гэж хэлж байсан. Түүний дараа ба **************ээс 2023 оны 05 дугаар сарын тайлан эдээг нэхсэн боловч өгөөгүй. Улаар үүний дараа шинэ нягтлан бодогч ирээд 2023 оны 05 дугаар сарын ажлын тооллогыг нь хийсэн боловч орлого дут*******дсан байсан. Тэгээд төв рүү хүсэлт илгээж дотоод аын шалгалт 2023 оны 08 дугаар сард орч **************ийн ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажлаас цэвэр 2.052.722 төгрөгийн орлого дутсан байсан. Уг асуудлыг Э*******т хэлсэн боловч би хуучин нягтлантай ярьж байгаад болно гэж хэлээд байсан. Түүний дараа би **************ийг М гийн захиргаа, хүний нөөцийн газрын дарга Цэнд-Аюушийн албан тоотын д*******уу ажлаас нь чөлөөлсөн ю....” гэх эдүүлэг /хх-ийн 11-12 дугаар хуудас/,
Мөрдөн шалгах ажилл*******ааны гэрч П.Аартунгал*******ийн өгсөн “...Би М ХХК-ны Сэлэнгэ ай******* дахь салбарын үйлчилгээний газрын нягтлан бодогчоор 2023 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдөр ажилд орсон. Ажлаа авснаас 3 хоногийн дараа үйлчилгээний ажилтан **************ийн ажлаас хал*******дах тушаал гарсан ю. Үүний д*******уу би **************ийн ажлыг тооллого хийж хүлээлцсэн. Би хүлээж авсан бараа атериалд өнөх 6 дугаар сарын тайланг авч тооцоо бодоход 2.074.222 төгрөгийн авл*******ын үлдэгдэлтэй гарсан. Үүнийг би **************т хэлэхэд хүлээн зөвшөөрөхгүй гарын үсэг зурахгүй гэж хэлсэн. ************** нь үйлчилгээг хүлээж авд*******, өн но бичгийн цаас зард*******, хэвлэл захиалгын өнгөнөөс дутсан байсан.Тэгэхээр нь энэ нь иргэдээс өнгө авчхаад байгуулл*******ын дансанд туша*******үй байдал нь үлдэгдэл болж гарч байгаа ю. **************ийн тайлан тооцоог харахад 2022 онд бараан атериалын дут*******дал байга*******үй. Улаар энэ оны 01 дүгээр сард хэвлэл захиалга 574.700, борлуулалтын авл*******а нь 33.000 төгрөг, 2 дугаар сард хэвлэлийн авл*******а 382.200, борлуулалтын авл*******а 193.910 төгрөг 03 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар 954.010 төгрөг, хэвлэлийн авл*******а 162.050 төгрөгийн үлдэгдэлтэй 04 дүгээр сард борлуулалтын авл*******а 364.743 төгрөг, хэвлэлийн авл*******а 469.750, 05 дугаар сарын байдлаар борлуулалтын авл*******а 1.183.181 төгрөг, хэвлэлийн авл*******а 475.400 төгрөгийн үлдэгдэл үүссэн байсан ба сар болгон л авл*******а нь ихсээд байсан. ************** нь энэ оны 05 дугаар сарын тайлан Улаанбаатар хот руу явуулсан байсан ба төв копаниас авл*******ын үлдэгдэлтэй гэдгийг эдэж байсан. Улаар ************** нь өөрийн өр авл*******ыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байсан тул дотоод аын копани энэ оны 08 дугаар сард дүгнэлт гаргасан ю....” гэх эдүүлэг /хх-ийн 24 дүгээр хуудас/,
**************ийг ажилд тоилсон болон ажлаас чөлөөлсөн тушаалын хуулбар /хх-ийн 28-29 дүгээр хуудас/
**************ийн ажлын байрны тодорхойлолт /хх-ийн 30-31 дүгээр хуудас/
**************ийн хөдөлөрийн гэрээ /хх-ийн 32-35 дугаар хуудас/
Авл*******ын дэлгэрэнгүй тайлан /хх-ийн 36-52 дугаар хуудас/
“М Ш” ХК-ийн дотоод аын хэлтсийн 2023 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрийн №23/05 тоот албан бичгийн хуулбар /хх-ийн 53 дугаар хуудас/
“Пийк О А” ХХК-ий 2023 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн 208 дугаартай “...1. М ХК-ийн Сэлэнгэ айгийн Шгийн үйлчилгээний газраас ирүүлсэн 2 ширхэг боть баритын харах хүрээ болох 2023 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2023 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдөр дуустал хугацаанд үйлчилгээний ажилтан ************** нь нийт 62,236,909.37 төгрөгийн бараа болон үйлчилгээ борлуулсан байна. Үүнээс ************** нь дээрх хугацаанд нийт 59,884,506.82 төгрөгийн төлөлт хийсэн байна. Энэ хоёр дүнгийн зөрүү болох 2,352,402.45 төгрөгийг /62,236,909.37- 59,884,506.92/ үйлчилгээний ажилтан ************** дут*******дуулсан байна. Үйлчилгээний ажилтан **************ийн үүсгэсэн дут*******дал 2,352,402.45 төгрөгөөс 2023 оны 6 дугаар сарын 30-нд суутгасан цалин болох 896,726,91 төгрөг нь хас*******даж одоо байгуулл*******ад бар*******да*******үй үлдсэн дут*******длын 1,455,675.54 төгрөг байна. 1,455,675.54 2. "Бичгийн цаас авав Прокурор" гэсэн гүйлгээний утгатай анхан шатны баритгүй 360000 төгрөгийн хий орлого буюу бараа атериалын дут*******дал 360,000 төгрөг байна. /Өөрөөр хэлбэл 360,000 төгрөг нь Прокурорын газарт буцааж төлөх дүн/ 3. "Бичгийн цаас но авав ГБХЗХГ” гэсэн гүйлгээний утгатай 630,000 төгрөгийн борлуулалтыг 700,000 төгрөг болгон засаж зөрүү 70,000 төгрөгийн бараа атериалыг хий зарл*******адсан дүн буюу 70,000 төгрөгийн бараа атериалын дут*******дал байна. 4. Хэвлэл захиалгын бар*******дуула*******үй авл*******ын дүн 551,300 төгрөгийн дут*******дал байна. Эдгээрийн нийлбэр дүн болох 2,436,975.54 төгрөгийн бар*******дуула*******үй дут*******дал нь үйлчилгээний ажилтан **************ийн хариуцах дүн болно. /1,455,675.54+360,000+70,000+551,300-2,436,975.54/...” гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 61-68 дугаар хуудас/,
Шинжээчийн дүгнэлт танилцуулсан тухай барит /хх-ийн 69-70 дугаар хуудас/,
Эрүүгийн хэрэг үүсгэж, ялл*******д*******чаар татах тухай прокурорын тогтоол /хх-ийн 195-198 дугаар хуудас/,
Шүүгдэгчийн хувийн байдлыг тогтоох баритууд
Иргэний үнэлэхийн лавл*******аа /хх-ийн 183 дугаар хуудас/,
Үл хөдлөх хөрөнгө өчилж байгаа болон шилжүүлсэн тухай лавл*******аа /хх-ийн 184 дүгээр хуудас/
Иргэний оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавл*******аа /хх-ийн 186 дугаар хуудас/,
Эрүүгийн хариуцл*******а хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 188 дугаар хуудас/,
Захиргааны зөрчлийн шийдвэрлэлтийн бүртгэл /хх-ийн 189 дүгээр хуудас/ зэрэг нотлох баритуудыг шинжлэн судлав.
Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох барит болох хохирогч, гэрч нарын эдүүлэг, шүүгдэгчийн гэ буруу давхар нотолж байх бөгөөд хуульд заасан шаардл*******ыг хангасан, хууль зөрчөөгүй, өн шинжээчийн дүгнэлт нь эргэлзээгүй үндэслэл бүхий байх тул энэ хэрэгт хаааралтай ач холбогдолтой нотлох барит гэж үнэллээ.
Шүүгдэгчийн гэ буруугийн талаар:
Шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан “шүүх хэргийн бодит байдлыг талуудын этгэлцээний үндсэн дээр тогтооно” гэсэн зарчыг удирдл*******а болгон шүүх хуралдаанд шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх бичэл нотлох баритуудад үндэслэн дүгнэвэл:
Шүүгдэгч ************** нь “М Ш” ХК-ийн Сэлэнгэ айгийн Ш үйлчилгээний газрын даргын 2022 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн Б/19 дугаартай тушаалаар тус газарт үйлчилгээний ажилтнаар тоилогдон ажиллаж байх хугацаандаа буюу 2022 оны 08 дугаар сарын 01-ээс 2023 оны 06 дугаар сарын 23- ны өдрийн хооронд нийт 2,436,975.54 төгрөгийг албан тушаалын байдлаа ашиглаж завшсан гэт хэргийг үйлдсэн болох нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн шүүгдэгчийн эдүүлэг, хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч буюу иргэний нэхэжлэгчийн эдүүлэг,
Мөрдөн шалгах ажилл*******ааны гэрч П.Аартунгал*******ийн өгсөн эдүүлэг /хх-ийн 24 дүгээр хуудас/,
**************ийг ажилд тоилсон болон ажлаас чөлөөлсөн тушаалын хуулбар /хх-ийн 28-29 дүгээр хуудас/
**************ийн ажлын байрны тодорхойлолт /хх-ийн 30-31 дүгээр хуудас/
**************ийн хөдөлөрийн гэрээ /хх-ийн 32-35 дугаар хуудас/
Авл*******ын дэлгэрэнгүй тайлан /хх-ийн 36-52 дугаар хуудас/
“М Ш” ХК-ийн дотоод аын хэлтсийн 2023 оны 08 дугаар сарын 25-ны өдрийн №23/05 тоот албан бичгийн хуулбар /хх-ийн 53 дугаар хуудас/
“Пийк О А” ХХК-ий 2023 оны 10 дугаар сарын 24-ний өдрийн 208 дугаартай “...Эдгээрийн нийлбэр дүн болох 2,436,975.54 төгрөгийн бар*******дуула*******үй дут*******дал нь үйлчилгээний ажилтан **************ийн хариуцах дүн болно. /1,455,675.54+360,000+70,000+551,300-2,436,975.54/...” гэх шинжээчийн дүгнэлт /хх-ийн 61-68 дугаар хуудас/,
Шинжээчийн дүгнэлт танилцуулсан тухай барит /хх-ийн 69-70 дугаар хуудас/ зэрэг нотлох баритуудаар шүүгдэгч **************ийн үйлдсэн гэт хэрэг нь нотлогдон тогтоогдож байна гэж үзлээ.
“Хөрөнгө завших” гэж бусдын итгэжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг итгэжлэлийн үндсэн дээр эзэшиж ашиглаж буй байдлаа урвуулан ашиглаж, бусдын эд хөрөнгийг өөрийн өчлөлд хариу төлбөргүйгээр хууль бусаар авах, захиран зарцуулах үйлдлийг ойлгоно гэж хуульчилсан байна.
Итгэжлэгдэн хариуцсан этгээд гэж аж ахуйн нэгж, байгуулл*******а, иргэдээс өөрийн өчийг хариуцуулахаар үүрэг хүлээсэн, эсхүл хууль буюу гэрээнд зааснаар бусдын өчийг итгэжлэн хариуцах үүрэг хүлээсэн этгээдийг ойлгох бөгөөд хяналт шалгалтгүйгээр буцаан өгөхгүй байх, үнэ хөлсийг нь төлөөгүй, өөрийн өчлөлийн адил хууль бус эзэшил тогтоосон зэрэг аргаар завших байдлаар илэрдэг.
Шүүгдэгч ************** Сэлэнгэ ай******* дахь гийн үйлчилгээний газрын үйлчилгээний ажилтнаар тоилогдсон буюу өдөр болгон гийн орлогыг үзүүлэлт бүрээр нь салган тооцож, холбогдох дансанд тушаах ба баритыг бэлэн өнгө хураан авсан аягтыг хавсран нягтлан бодлогчид өгнө гэсэн ажлын байрны тодорхойлолт, хөдөлөрийн гэрээ байгуулан тоилогдсон этгээд байх тул түүнийг итгэжлэн хариуцсан этгээд өн гэж үзсэн.
Шүүгдэгч ************** нь 2022 оны 8 дугаар сарын сарын 01-ний өдрөөс 2023 оны 06 дугаар сарын 23-ны өдөр хүртэл Сэлэнгэ ай******* дахь гийн үйлчилгээний газрын үйлчилгээний ажилтан, кассаар тоилогдон ажиллах хугацаандаа 2,436,975.54 төгрөгийн хөрөнгийг завшсан болох нь нотлогдон тогтоогдож байна гэж үзлээ.
Шүүгдэгч ************** ... би тухайн үед аын шалгалт ирэхэд очиж тооцоо нийлж чада*******үй нь үнэн гэхдээ ий гэт хэрэг үйлдээгүй, хууль эдэхгүй байдлаас боллоо, ий ял шийтгэл хүлээнэ гэж бодоогүй гэж эдүүлсэн, түүний өгөөлөгчөөс ...**************т холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож ц*******аатгах хүсэлт гаргасан боловч шүүх уг хүсэлтийг хүлээн авах үндэслэлгүй байна.
Үүнд өрдөн шалгах ажилл*******ааны явцад болон үүнээс өнөх хугацаанд аын гаргасан дүгнэлттэй танилцсан боловч энэ талаар хүсэлтээ өгч дахин шалгуулах, тооцоо тулгах бүрэн боложтой байсан ба энэ тухай хүсэлтийг өрдөн шалгах ажилл*******аанд болон шүүхийн шатанд огт гарга*******үй, удаа дараа тооцоогоо нийлж, өр төлбөрөө дуусга гэж Сэлэнгэ ай******* дахь гийн үйлчилгээний газрын үйлчилгээний газраас шаардаж байхад тооцоогоо хийгээгүй болох нь өөрийн болон хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийн шүүхэд өгсөн эдүүлгээр нотлогдож байна. Мөн шүүгдэгчийн хууль эдэхгүй байдал нь шүүгдэгчийг эрүүгийн хариуцл*******аас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй бөгөөд хэргийг ц*******аатгах хууль зүйн үндэслэл хэрэгт тогтоогдохгүй байна гэж шүүх үзлээ.
Ийд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1-д зааснаар шүүгдэгч **************ийг “бусдын итгэжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг албан тушаалын байдалдаа ашиглаж завшсан” гэт хэргийг үйлдсэн гэ буруутайд тооцож, эрүүгийн хуулийн хууль ёсны, шударга ёсны, гэ буруугийн зарчуудыг баритлан эрүүгийн хариуцл*******а хүлээлгэх нь хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1 дэх заалтад заасан гэт хэргийн шинжийг хангаж байх тул прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлсэн хуулийн зүйчлэл тохирсон байна гэж үзэв.
Гэт хэргийн улаас учруулсан хохирол, хор уршгийн талаар:
Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1-д ...бусдын эрх, аь нас, эрүүл энд, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоожгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэ хор учруулсан этгээд гэ хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй гэж, Иргэний хуулийн 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт “Бусдын эд хөрөнгөд гэ хор учруулсан этгээд уг гэ хорыг арилгахдаа гэ хор учруулахаас өнө байсан байдалд нь сэргээх /адил нэр, төрөл, чанарын эд хөрөнгө өгөх, гэтсэн эд хөрөнгийг засах зэргээр/ буюу учирсан хохирлыг өнгөөр нөхөн төлнө” гэж хуульчлан заасны д*******уу энэ гэт хэргийн улаас учирсан хохирлыг шүүгдэгч ************** хариуцан арилгах үүрэгтэй байна.
Энэ гэт хэргийн улаас “М Ш” ХК-ийн Сэлэнгэ айгийн Ш үйлчилгээний газарт 2,436,975.54 төгрөгийн хохирол учруулсан ба хохирлыг төлж бар*******дуула*******үй байна.
Шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд шинэчлэн судалсан баритаар прокурорын байгуулл*******атай холбоотой 360.000 төгрөгийн хохирол, өөр байгуулл*******атай холбогдолтой барит гэж эдүүлж байгаа боловч Сэлэнгэ айгийн прокурорын газар яар нэг өр төлбөрийн асуудалгүй гэж байх тул шүүгдэгч **************ийн хохирлоос хасаж тооцох нь зүйтэй гэж үзлээ.
Ийд Сэлэнгэ ай******* дахь гийн үйлчилгээний газрын үйлчилгээний газраас 2,436,975.54 төгийн хохирлоос 360.000 төгрөгийг хасаж шүүгдэгч **************ээс 2,076.975.54 төгрөгийг гаргуулахаар шийдвэрлэв.
Шүүгдэгчид оногдуулах эрүүгийн хариуцл*******ын талаар:
Шүүгдэгч **************ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар гэ буруутайд тооцсон тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 1.4 дүгээр зүйлд заасан “Гэ буруугийн зарчи”-ын д*******уу, шүүгдэгч **************ийн гэт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон бөгөөд хэрэг хариуцах чадвартай, гэт хэргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууса*******үй байх тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1-д заасны д*******уу эрүүгийн хариуцл*******а хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.
Шүүх Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Эрүүгийн хариуцл*******ын зорилго нь гэт хэрэг үйлдсэн хүн, хуулийн этгээдийг цээрлүүлэх, гэт хэргийн улаас зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, хохирлыг нөхөн төлүүлэх, гэт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэт хэрэг үйлдсэн хүнийг нийгэшүүлэхэд оршино” гэж заасан эрүүгийн хариуцл*******ын зорилгын хүрээнд ял шийтгэлийг оногдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.
Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1 дэх заалтад... “бусдын итгэжлэн хариуцуулсан эд хөрөнгийг албан тушаалын байдалдаа ашиглаж завшсан” гэт хэргийг үйлдсэн бол арван янган нэгжээс дөчин янган нэгжтэй тэнцэх хэжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр жилээс найан жил хүртэл хугаца*******аар хорих ял шийтгэнэ... гэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт ... Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын доод хэжээг хоёр жил, түүнээс дээш хугаца*******аар оногдуулахаар тогтоосон гэт хэргийг хүнд гэт хэрэг гэнэ... гэж тус тус хуульчлан заажээ.
Шүүгдэгч **************ийн үйлдсэн гэт хэрэг нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүнд гэт хэргийн ангилалд хааарч байх тул хуульд заасан ял шийтгэлийг оногдуулах нь зүйтэй байна.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2-т заасан анх удаа гэт хэрэг үйлдсэн байдлыг хөнгөрүүлэх нөхцөлд тооцов.
Харин Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдохгүй байна.
Шүүгдэгч ************** нь 5 сартай жирэсэн гэсэн энэлгийн бичгийг шүүхэд гаргаж ирүүлснийг дурдах нь зүйтэй байна.
Шүүгдэгч ************** нь энэ хэргийн улаас ц*******дан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд өрийн баритаар хура*******дан ирсэн зүйлгүйг дурдаж, шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэлээ.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4, 36.3, 36.4, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1, 38.1 дүгээр зүйлүүдэд тус тус заасныг удирдл*******а болгон ТОГТООХ нь:
1. Шүүгдэгч Б******* овогт Мөнхтуя*******ийн Э*******ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1 дэх заалтад заасан “албан тушаалын байдлаа ашиглаж хөрөнгө завших” гэт хэрэг үйлдсэн гэ буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.4 дүгээр зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.1 дэх хэсэгт зааснаар Мөнхтуя*******ийн Э*******ийг 10000 нэгжтэй тэнцэх хэжээний буюу 10.000.000 /арван сая/ төгрөгөөр торгох ял оногдуулсугай.
3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4-д зааснаар шүүгдэгч **************ийн хөрөнгө, цалин хөлс, бусад орлого олох боложийг харгалзан түүнд оногдуулсан торгох ялыг 3 жилийн хугацаанд хэсэгчлэн төлүүлэхээр тогтоосугай.
4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5-д зааснаар шүүгдэгч ************** нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг анхааруулж, ялын биелэлтэд хяналт тавихыг түүний харьяалах газрын шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
5. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1-д зааснаар **************ээс хохирол 2,076.975.54 төгрөгийг гаргуулж “М Ш” ХК-ийн Сэлэнгэ айгийн Ш үйлчилгээний газарт олгосугай.
6. Шүүгдэгч ************** нь энэ гэт хэргийн улаас ц*******дан хоригдсон хоноггүй, эд өрийн баритаар хура*******дан ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурдсугай.
7. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэжээг хэвээр хэрэглэсүгэй.
8. Шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчин төгөлдөр болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, түүний хууль ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш, эсвэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай 11.9 дүгээр зүйлд заасныг д*******уу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Сэлэнгэ айгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд, давж заалдах годол гаргах, улсын ялл*******ч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ч.МӨНГӨНЦЭЦЭГ