МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС:

 

            ******* аймгийн ******* сум дахь сум дундын шүүхийн ерөнхий шүүгч Б.Хэрлэн даргалж тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд

Нарийн бичгийн дарга С.Төртулах

Улсын яллагч Б.Энхбаяр

Хохирогч Ж.*******

Иргэний хариуцагч Ч.*******

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч Л.******* /онлайн/

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******гийн өмгөөлөгч Л.Жавзмаа /онлайн/

Шүүгдэгч Я.*******

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Ц.Цогзолмаа нарыг оролцан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар ******* аймаг ******* сум дахь сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокурор Б.Энхбаяраас Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлсэн Я.*******д холбогдох ******* дугаартай эрүүгийн хэргийг оны 08 дугаар сарын -ний өдөр хүлээн авч оны дугаар сарын 5-ны өдөр хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгч: Монгол улсын иргэн, ******* хотод оны дугаар сарын -ний өдөр төрсөн, 4 настай, эрэгтэй, боловсролгүй, жолооч мэргэжилтэй, ам бүл 6, эхнэр, 4 хүүхдийн хамт амьдрах, ******* хот - дүүрэг, дугаар хороо, хэсэг - тоотод оршин суух, энэ хэрэгт холбогдох үедээ ХХК-д лифтний туслах ажилтай байсан, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, удаа эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан,

-08 оны 0 дугаар сарын 7-ны өдөр Эрүүгийн хийн тусгай ангийн .6 дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээ буюу 500000 төгрөгөөр торгох ялаар

- 00 оны 0 дүгээр сарын 4-ний өдөр - дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн № 00/ШЦТ/ дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хийн тусгай ангийн .4 дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар 00 нэгжтэй тэнцэх хэмжээ буюу 00000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлж байсан, бие эрүүл, ухаан санаа бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай, Олхонууд овогт *******. /РД:ЧГ878/

 

Шүүгдэгч Я.******* нь оны 04 дүгээр сарын -ноос 3-нд шилжих шөнө 00-0 цагийн орчимд Ч.*******ийн эзэмшлийн Тоёота приус- загварын - УН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодон ******* аймгийн Орхонт сумаас ******* хот орохоор замын хөдөлгөөнд оролцон явахдаа ******* аймгийн сумын дүгээр багийн нутаг мод гэх газарт Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн ., .3 дахь заалтыг зөрчиж зам тээврийн осол гарган тээврийн хэрэгслээ замын хажуу руу унагаснаас уг тээврийн хэрэгсэлд зорчин явсан иргэн Л. амь нас хохирсон, иргэн Ж.*******ын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учрсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Я.*******гийн өгсөн …… оны 04 дүгээр сарын -ний өдөр ******* аймаг руу ээж мод руу явахаар талийгаач Л. ярилцаад ******* луу талийгаач утсаар залгаж ярьсан. Тэгээд оны 04 дүгээр сарын -ний өдрийн цагт ******* хотоос *******ийн гэрээс гарч ээж мод руу явсан. Приус- загварын - УН улсын дугаартай *******ийн эзэмшлийн тээврийн хэрэгсэлтэй *******, *******, нарын хамт гарсан. бид хоёр арын суудалд сууж явсан. Замдаа явж байгаад ******* аймгийн Орхонт суманд байдаг гэх , ******* нарын найзынд очихоор болж уг найзынд нь очиж хоол цай идэж уусан. Маргааш ажилтай болчихлоо буцъя гэж ******* хэлэхээр нь би тэгье гэж зөвшөөрсөн. Тэгээд шөнө 3 цагийн үед Орхонт сумаас ******* хот орохоор явсан. - аймгийн сум өнгөрөөд би машиныг жолоодсон. сумын хадагтай мод гэх газарт явж байгаад осол гаргасан. Би замын ховилд цохигдоод машинаа онхолдсан. Ослын улмаас хохирогч Л. нас барсан. *******ын биед хүндэвтэр гэмтэл учирсан. Оршгын зардалд би 4040000 төгрөг төлсөн байгаа. Маш их харамсаж байна гэх мэдүүлэг

Хохирогч Ж.*******ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн ........ оны 04 дүгээр сарын -ний өдөр цагийн үед нөхөр *******ийн машинтай , *******, нөхөр ******* нарын хамт ээж мод орохоор явсан. Тэгээд - аймаг ороод гэнэт ******* аймгийн Орхонт сум руу найз рүү очихоор болж тэднийд очсон. Тэнд хоол цай идэж уугаад суусан. Тэгтэл утас дуугараад хорооноос над руу залгаад тэмцээнтэй оролцоорой гэхээр нь би за гээд эд нарт явъя гэж хэлсэн чинь талийгаач явахгүй гээд дургүйлхээд байсан. Тэгтэл ******* маргааш өглөө би бас ажилтай болчихоод байна явъя гэээд байхаар нь бид хэд 3 цагийн үед гарсан.  ******* машинаа жолоодоод явж байсан. Нөхөр *******ийн нойр хүрээд замын хажууд зогсож байсан. Нэг мэдсэн ******* машин бариад пизда пизда гээд орилоход сэрсэн. гаар дээр хөвж байгаа юм шиг санагдсан. Нэхэмжлэх зүйл байхгүй. Гомдолгүй гэх мэдүүлэг

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч Л.*******гийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн ..... оны 04 дүгээр сарын -нээс -нд шилжих шөнө цагийн үед миний утсанд нэг дугаараас маш олон удаа дуудлага ирсэн байсан. Утасныхаа дууг хаасан байсан учир би тухайн үед нь утсаа авч ярьж чадаагүй. Талийгаачийн охин гар утас руу Баруунхараагийн цагдаагаас залгаж яриад ээж чинь осолд ороод ухаангүй байна ах дүүтэйгээ холбоо бариад яаралтай ирээрэй гэж хэлсэн байсан учир охин нь шөнө манайд хүрч ирж надад хэлсэн. Тэгээд би охин , хүү нь хамт такси бариад үеэл эгч очсон. Над руу тэр шөнө олон залгасан дугаар луу би буцаж залгахад Баруунхараагийн цагдаа байсан. Эгч чинь осолд орж нас барсан гэж хэлсэн. Тэндээсээ гэрт ирээд нэмж хүн аваад ослын газар луу явсан. Замдаа миний бие өвдөөд эмнэлгийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээ авсан. Манай нөхөр, талийгаачийн хүү , үеэл ах нар такси хөлсөлж явж талийгаачийн шарилыг авчирсан. Оршгын зардалд 4700 нэхэмжилснээс 4040000 төгрөгийг авсан. Үлдэж байгаа 000 төгрөгийг нэхэмжилнэ. Тэжээгчээ алдсаны тэтгэмж 4 хүүхдэд дунд нь 440000 төгрөгөөр тогтоосон тул хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ 550000 төгрөгийн зөрүү 000 төгрөгийг нэхэмжилнэ. Би талийгаачийн 5 хүүхдийн асран хамгаалагч харгалзан дэмжигчээр тогтоогдсон. Би бага насны хүүхдүүдийг нь байнга сургьд хүргэж өгч авах гээд ажил хийж чадахгүй байна. Иймд оны 04 дүгээр сарын -ны өдрөөс одоог хүртэл сарын 550000 төгрөгөөр тооцож 4400000 төгрөг, 5 хүүхдийн сэтгэл санааны хохиролд 8500000 төгрөгийг тус тус нэхэмжилнэ гэх мэдүүлэг

Иргэний хариуцагч Ч.*******ийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн ...... оны 04 дүгээр сарын -ний өдөр шөнийн 3 цагийн үед Орхонт сумаас ******* хот орохоор явсан. Замд миний нойр хүрээд нүд анилдаад аргаад байна гэхэд ******* би барих уу гэхээр нь за яахав гээд яваад байсан. Бүүр нүд анилдаад явж чадахгүй болоод зогсоход машиныг ******* жолоодсон. Хажууд нь би сууж явж байгаад унтсан байсан. Гэнэт ******* орилоход нь сэрсэн. Нүдэнд гэрэл шороо харагдаад өнгөрсөн. Юу болсныг санахгүй байна. Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгчийн нэхэмжилж байгаа мөнгийг миний хувьд төлөх чадвар байхгүй. Харин *******гээс машины хохирлыг нэхэмжлэхгүй гэх мэдүүлэг болон талуудын шинжлэн судалсан нотлох баримт болох

Иргэний нэхэмжлэгч Ч.*******ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн ..... УН улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл ББСБ-ын нэр дээр 50000 төгрөгийн үлдэгдэлтэй байсан. Уг мөнгийг Я.******* надад өгч би банк бусаас өөрийн тээврийн хэрэгслийг чөлөөлүүлсэн. Одоо сити банк бус санхүүгийн байглагад үлдэгдпэл мөнгө байхгүй. Уг компаниас надад бичиг хийж өгсөн боловч би амжиж тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг өөрийн нэр дээр шилжүүлж чадаагүй байгаа юм..... Би одоо Я.*******гээс машинд учрсан хохирол болох 395000 төгрөгийг нэхэмжлэхгүй. Надад гомдол санал байхгүй гэх мэдүүлэг /Хх-н 38 дугаар хуудас/

Цогцост хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээ оны 05 дугаар сарын -ны өдрийн № ..... Дүгнэлт:

.Талийгаач Л. цогцост хийгдсэн шүүх эмнэлгийн задлан шинжилгээгээр гавлын ясны ил, хэлтэнцэр бүхий үйрч бутарсан хугарал, тархины эдийн няцрал, нурууны 5-р нугалам, баруун ,,3,4,5,6,7,8,9-р хавирга, зүүн ,,3,4,5,6,7,8,9-р хавирганы далд хугарал, 5,6-р хавирганы хоёрлосон хугарал, уушигны гялтан хальсны урагдал, элэгний язралт, зүүн гар бугуйн үеэр хугарал, духанд язарч урагдсан шарх, баруун хөлийн тавхайн дээд хэсэгт шарх, зүүн гарын сарвууны ар хэсэг, баруун шуу, баруун хөлийн өвдөгний үе, зүүн хөлийн үе, баруун гуя, шилбэ, зүүн гуя, шилбэнд зулгаралт гэмтэл тогтоогдсон.

. Дээрх гэмтэл нь зам тээврийн ослын үед үүсгэгдсэн байх боломжтой, амь насанд аюултай хүнд гэмтэл болно.

3. Талийгаач Л. биед үхэлд хүргэх архаг хууч өвчин тогтоогдсонгүй.

4. Талийгаач Л. нь гавал тархи, цээжний хөндийн эрхтний хавсарсан гэмтлийн улмаас нас баржээ гэх /Хх-н 5-5 дугаар хуудас/

Шинжээчийн дүгнэлт оны 05 дугаар сарын 0-ны өдрийн № 040 .... Дүгнэлт:

.Шинжилгээнд ирүүлсэн Л. гэж хаягласан цусанд .6 промилли спирт илэрсэн.

. Цусан дахь .6 промилли спирт нь согтолтын дунд зэрэгт хамаарна гэх /Хх-н 67-68 дугаар хуудас/

Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн шинжилгээ оны 05 дугаар сарын 04-ний өдөр № 5638..... Дүгнэлт:

.Ж.*******ын биед сээрний 5,6-р нугалмын их бие, бүсэлхийн ,3-р нугалмын сэртэнгийн хугарал, зулайн хуйх, дух, баруун, зүүн нүдний дээд, доод зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, бүсэлхийд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо.

. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

3. Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын .3.-д зааснаар гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт хамаарна.

4. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги алдагдахгүй.

5. Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой гэх /Хх-н 74-75 дугаар хуудас/

СБЦД ХХК-ний дүгнэлт оны 06 дугаар сарын 08-ны өдрийн № 00/3...... Хариултууд

3.. Тоёота приус загварын - УН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч овогтой ******* /РД:ЧГ878/ нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн ., .3 заалтуудыг зөрчсөн.

3.. Тоёота приус загварын - УН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч овогтой ******* /РД:ЧГ878/ нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн . Харанхуй үед болон үзэгдэлт хангалтгүй нөхцөлд жолооч өөрийн үзэгдэх хүрээн дотор тээврийн хэрэгслээ зогсоох боломжтой хурдыг сонгож явна, .3 Жолооч хөдөлгөөнд аюул саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгслийн хурдыг хасаж зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна гэсэн заалтуудыг зөрчсөн.

3.3. Тоёота приус загварын - УН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч овогтой ******* /РД:ЧГ878/ нь Монгол улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн ., .3 заалтуудыг зөрчсөний улмаас үүссэн байна гэх /Хх-н 86-87 дугаар хуудас/

Хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, зам тээврийн ослын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /Хх-н 09-, 4-0 дугаар хуудас/

Я.*******гийн согтуурлыг шалгасан тухай тэмдэглэл /Хх-н дугаар хуудас/

- УН улсын дугаартай приус- загварын тээврийн хэрэгсэлд учирсан эвдрэл хохирлын үнэлгээг 395000 төгрөгөөр тогтоосон рвижих –Эстимэйт ХХК-ний үнэлгээний тайлан /Хх-н 98 дугаар хуудас/

Шүүгдэгч Я.*******гийн иргэний үнэмлэхний лавлагаа /Хх-н 5 дугаар хуудас/

Шүүгдэгч Я.*******гийн жолоодох эрхийн үнэмлэхний лавлагаа /Хх-н 6 дугаар хуудас/

Шүүгдэгч Я.*******гийн оршин суугаа газрын хаягийн бүртгэлийн лавлагаа /Хх-н 7 дугаар хуудас/

4900 төгрөгийг хохиролд нэхэмжилсэн баримтууд /Хх-н 43-45 дугаар хуудас/

Шүүгдэгч Я.*******гээс хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******д хохирол 4040000 төгрөгийг бэлнээр хүлээлгэн өгсөн тухай баримт /Хх-н дүгээр хуудас/

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******гийн хохирол нэхэмжилсэн тухай баримтууд /Хх-н 96- дүгээр хуудас/

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******д хохирлын 9800000 төгрөгийг оны дугаар сарын 8-ны өдөр ХН банкны 59544657 дугаарын данс руу нь шилжүүлэн өгсөн баримт зэрэг болно.  

Шүүгдэгч Я.******* нь оны 04 дүгээр сарын -ноос 3-нд шилжих шөнө 00-0 цагийн орчимд Ч.*******ийн эзэмшлийн Тоёота приус- загварын - УН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг жолоодон ******* аймгийн Орхонт сумаас ******* хот орохоор замын хөдөлгөөнд оролцон явахдаа ******* аймгийн сумын дүгээр багийн нутаг мод гэх газарт Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрмийн ., .3 дахь заалтыг зөрчиж зам тээврийн осол гарган тээврийн хэрэгслээ замын хажуу руу унагаснаас уг тээврийн хэрэгсэлд зорчин явсан иргэн Л. амь нас хохирсон, иргэн Ж.*******ын эрүүл мэндэд хүндэвтэр хохирол учрсан болох нь шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан хүний амь нас хохирсон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна гэж дүгнэлээ.

Шүүх хуралдаанаар хянан хэлэлцэгдсэн нотлох баримт болох хохирогч, гэрч нарын мэдүүлэг, шинжээчийн дүгнэлт зэрэг нь хьд заасан шаардлага хангасан, хь зөрчөөгүй байх тул энэ хэрэгт хамааралтай нотлох баримтууд гэж үнэллээ.

Шүүгдэгч Я.******* нь хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хь, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчиж зам тээврийн осол гаргаснаас Эрүүгийн хийн 7. дугаар зүйлийн хэд хэдэн хэсгүүдэд заасан шинжийг бий болгосон боловч нэг хүний амь нас хохирсон нь Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжийг хангаж байх тул прокуророос энэ зүйл ангиар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэн ирүүлсэн нь тохирсон байна.

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч Л.******* нь мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оршгын зардалд хавтаст хэргийн 43-44 дүгээр талд авагдсан нотлох баримтаар 4900 төгрөгийг нэхэмжилснийг шүүгдэгч Я.*******гээс оны дугаар сарын -ний өдөр хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******д 4040000 төгрөгийг бэлнээр хүлээлгэн өгсөн баримт хавтаст хэргийн дүгээр талд авагдсан ба хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч Л.******* нь Я.*******д холбогдох эрүүгийн хэргийг шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлэх шатанд нэмж хавтаст хэргийн 96-97 дугаар талд авагдсан ямар ч нотлох баримтгүй компьютерээр бичсэн нийт 4700 төгрөгийг оршгын болон бусад гарсан зардалд нэхэмжилснээс Я.*******гийн оршгын зардалд бэлнээр төлсөн 4040000 төгрөгийн хохирлыг дахин нэхэмжилснийг хасч тооцоход 000 төгрөг болж байх бөгөөд үүнээс алим, жимс, банана авсан гэх 000 төгрөг, оны 04 дүгээр сарын -ны өглөө сумаас талийгаачийн цогцос очиж авахад зарцсан унааны зардал, бензин шатахуун, жолоочийн хөлс 550000 төгрөг, ******* хотын гэмтлийн эмнэлгийн ноорогт өдрийн 80000 төгрөгөөр өдөр нийт 60000 төгрөг, буяны ажилд зориулж оны 04 дүгээр сарын -ны өглөө Сонгинохайрхан дүүргийн захаас хүнсний идээ будаа бэлдэхэд 780000 төгрөг, хөрөг зураг, зулын тос, хүж, арц, маанийн ерөөл, хүрд, цөгц, сүр, идээ будаа, тариа, цац гэх мэт зүйлийг шашны дэлгүүрээс авсан гэх 459000 төгрөг, хүнс, хүнсний ногоо, мах, гурил, ундаа, ус, чихэр, жимс будаалганы зүйл авсан гэх 3380000 төгрөг, буяны зэд бэлдэхэд хүний 35000 төгрөгөөр 60 хүний гар цайлгасан 0000 төгрөг, 8 хоног, 4 хоног, хоногт буян хийсэн 440000 төгрөг, 49 хоног хураахад ламаар ном уншж будаалга хийж буян үйлдсэн 800000 төгрөг, нийт 9779000 төгрөгийн зардлыг заавал нотлох баримт шаардагдахгүй оршгын зардал гэж үзэн шүүгдэгч талаас гарган хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгчид олгох үндэслэлтэй гэж үзэв.

Харин хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.******* нь 000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагаас хангагдсан 9779000 төгрөгийг хасч үлдэх 35300 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагаа буюу өмгөөлөгчийн хөлс 500000 төгрөг, эмч, сувилагч, лам нарт өгсөн мөнгө, Зүүнхараад мөрдөн шалгах ажиллагаанд ирсэн зардал, шүүх хуралдаанд ирсэн зардалд нэхэмжилсэн мөнгө, 5 хүүхдийн хичээлийн хэрэгсэл бэлтгэл хангахад гарсан зардал гэх мэт зардлын баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн дагуу харьяалах шүүхэд нэхэмжлэл гарган шийдвэрлүүлэхээр хэлэлцэхгүйгээр орхих үндэслэлтэй байна.

Мөн хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч иргэний нэхэмжлэгч Л.******* нь Сонгинохайрхан дүүргийн засаг даргын оны 05 дугаар сарын 9-ний өдрийн № /3 дугаартай захирамжаар талийгаачийн 4 хүүхдийн харгалзан дэмжигч, асран хамгаалагчаар тогтоогдсон гэж оны 04 дүгээр сарын -ны өдрөөс одоог хүртэл хугацаанд талийгаачийн 4 хүүхдийг харгалзан дэмжиж, асран хамгаалснаас ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлсийг 550000 төгрөгөөр тооцон 4400000 төгрөгийг нэхэмжилсэн шаардлагаа холбогдох нотлох баримтаа бүрдүүлэн /ажил, хөдөлмөр эрхлээгүй, орлогогүй байсан талаар/ Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн дагуу харьяалах шүүхэд нэхэмжлэл гарган шийдвэрлүүлэхээр хэлэлцэхгүйгээр орхих нь зүйтэй гэж үзэв.

Өөрөөр хэлбэл: Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.******* нь оршгын болон бусад гарсан зардалд нийт 4700 төгрөгийг ажилгүй байсан хугацааны зардалд 4400000 төгрөгийг, нийт 85700 төгрөгийг нэхэмжилснээс 0000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлага хангагдсан, 47300 төгрөгийн шаардлагыг хэлэлцэхгүйгээр орхисон болохыг дурьдах нь зүйтэй байна.

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******гийн нэхэмжлэлийн шаардлагаас хангагдсан 0000 төгрөгөөс 4040000 төгрөгийг шүүгдэгч Я.******* нь оны дугаар сарын -ний өдөр бэлнээр, 9800000 төгрөгийг шүүх хуралдааныг ажлын 5 өдрөөр завсарлан оны дугаар сарын 8-ны өдөр ХН банкаар дамжан данс руу нь шилжүүлэн төлсөн байх тул шүүгдэгч гэмт хэргийн улмаас учрсан хохирлоо нөхөн төлсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байна.

Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******, түүний өмгөөлөгч Л.жавзмаа нар нь оршгын болон бусад гарсан зардлын хохирлыг шүүгдэгч Я.*******, иргэний хариуцагч Ч.******* нараас тус тус гаргахаар нэхэмжилсэн боловч шүүх энэ удаа шүүгдэгч Я.*******гээр төлүүлэх, иргэний хариуцагч Ч.*******ээр төлүүлэх шаардлагагүй гэж үзсэн бөгөөд харин хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.******* нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн дагуу шүүхэд нэхэмжлэл гаргахдаа иргэний хариуцагч Ч.*******ийг хариуцагчаар татан нэхэмжлэх эрхтэй болохыг дурьдах нь зүйтэй байна.

оны 04 дүгээр сарын -ний өдрөөс -ны өдөр шилжих шөнө уг гэмт хэрэг гарч гэмт хэргийн улмаас нэг хүний амь нас хохирсон нь тогтоогдсон бөгөөд Шүүх шинжилгээний тухай хь оны 07 дугаар сарын 0-ний өдрөөс эхлэн хэрэгжиж эхэлсэн боловч хохирогчоор тогтоогдсон гэр бүлийн гишүүний сэтгэцэд учирсан хор уршгийг Иргэний хийн 5 дүгээр зүйлийн 5.5 дахь хэсэгт заасны дагуу хохирогчид аль ашигтайгаар буюу гэр бүлийн гишүүний сэтгэцэд учирсан гэм хорыг арилгах, нөхөн төлөх төлбөрийн хэмжээг 50 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээгээр тооцон 8500000 төгрөгийг /наян хоёр сая таван зуун мянган төгрөг/ шүүгдэгч Я.*******гээс гаргж хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Л.*******д олгох үндэслэлтэй байна гэж дүгнэлээ. 

Талийгаач Л. нь 5 хүүхдийн хамт амьдардаг байсан ба 006 оны 05 дугаар сарын -ний өдөр төрсөн охин С., 009 оны 07 дугаар сарын 8-ны өдөр төрсөн хүү С.Чинхүсэл, 05 оны 04 дүгээр сарын 09-ний өдөр төрсөн охин С., 07 оны дүгээр сарын 9-ний өдөр төрсөн хүү С. нар 8 насанд хүрээгүй бөгөөд тэжээгчээ алдсаны тэтгэмжийг 4 хүүхдийн дунд 440000 төгрөгөөр тогтоосон боловч талийгаач албан ёсоор ажил хөдөлмөр эрхлэдэггүй хувиараа хөдөлмөр эрхлэдэг байсныг нь харгалзан хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ болох 550000 төгрөгийг 4 хүүхдэд хуваахад нэг хүүхдэд 7500 төгрөг оногдож байх тул С., С.Чинхүсэл, С., С. нарыг 8 насанд хүртэл сар бүр тус тус 7500 төгрөгийг Я.*******гээс гаргж олгох нь зүйтэй байна.

Хохирогч Ж.*******, иргэний нэхэмжлэгч Ч.******* нар нь хохирол төлбөр нэхэмжлэхгүй гэснийг дурьдах нь зүйтэй байна.

 Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт “Энэ гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас хохирсон бол тээврийн хэрэгслийг жолоодох эрхийг гурван жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хасаж нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл нэг жилээс таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ” гэж, Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн .6 дугаар зүйлийн дахь хэсэгт “Энэ хийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж, Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7. дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт “Хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн хүн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмт хэргийн улмаас учрсан хохирлоо нөхөн төлж хор уршгийг арилгасан, эсхүл гэмт хэргийн улмаас учрсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан хорих ялыг оногдахгүйгээр таван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэж болно” гэж  тус тус заажээ.

Шүүгдэгч Я.*******гийн үйлдсэн гэмт хэрэг нь Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн .6 дугаар зүйлийн дах хэсэгт зааснаар хөнгөн гэмт хэрэгт хамаарах бөгөөд шүүгдэгчийн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэргийн улмаас учрсан хохирлоо төлсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, шүүгдэгчийн хувийн байдлыг харгалзан Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дах хэсэгт заасан хорих ялыг оногдахгүйгээр тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 04 жилийн хугацаагаар хасч мөн хийн ерөнхий ангийн 7. дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасныг баримтлан тэнсэж, тэнссэн хугацаанд хьд заасан үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээг хэрэглэх нь зүйтэй байна гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Я.******* нь шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, хязгаарлалтыг зөрчсөн бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх уг шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдах, үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх уг албадлагын арга хэмжээ авагдсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хийн 6. дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдахыг мэдэгдэж, шүүгдэгч Я.*******д оногдсан тэнссэн болон үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээнд хяналт тавихыг Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэлийн албанд даалгах нь зүйтэй байна.

 Хохирогч Ж.******* нь зам тээврийн ослын улмаас учирсан энэ гэмтлээ цаашид зайлшгүй эмчлүүлэхэд гарсан зардлаа тухай бүрд нь нотлох баримтаа бүрдүүлэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх хийн дагуу шүүхэд нэхэмжлэл гаргах эрхтэй болохыг дурьдах нь зүйтэй байна.

Ч.*******ийн эзэмшлийн - УН улсын дугаартай Тоёота приус загварын тээврийн хэрэгсэл нь зам тээврийн ослын улмаас эвдэрч гэмтсэн тул хохирол нөхөн төлүүлэх боломжгүй гэж үзэн уг тээврийн хэрэгслийг битүүмжилсэн  тогтоолыг хүчингүй болгох, энэ хэрэгт хураагдан ирсэн № 530 дугаартай автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг Ч.*******-д буцаан олгох үндэслэлтэй байна.

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц Я.*******гийн № 78 дугаартай В ангиллын жолоочийн үнэмлэхийг эрх бүхий байглагад шилжүүлэх, шүүгдэгч Я.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурьдаад

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 36. дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсгийн 5., 5., 5.3, 5.4, 36. дүгээр зүйлийн 8 дахь хэсэг, 36. дугаар зүйлийн , 4 дэх хэсэг, 36.6 дугаар зүйлийн дэх хэсэг, 36.7 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн ., ., .3, .4 дэх хэсэг, 36.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэг, 36.8 дугаар зүйлийн , 4 дэх хэсэг, 36. дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

.Шүүгдэгч Олхонууд овогт *******г Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хь, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний амь нас хохирсон, хүний эрүүл мэндэд хүндэвтэр гэмтэл учрсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.

. Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан Я.*******гийн тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 04 жилийн хугацаагаар хасч, Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7. дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасныг баримтлан Я.*******д Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 7. дугаар зүйлийн 3-д заасан хорих ялыг оногдахгүйгээр 0 жил 06 сарын хугацаагаар тэнсэж, тэнссэн хугацаанд Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .5-д зааснаар оршин суух газар, ажил, сургиа өөрчлөх зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байглагад урьдчилан мэдэгдэх үүрэг хүлээлгэх, 7.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.4-д зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох үйл ажиллагаа явахыг хориглох эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээг тогтоосугай. 

3. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, Я.******* нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хилийн хориг тавигдаагүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг дурьдсугай.

4. Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар Я.******* нь шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй, хязгаарлалтыг зөрчсөн бол прокурорын дүгнэлтийг үндэслэн шүүх уг шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдахыг мэдэгдсүгэй.

5. Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар Я.******* нь үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авагдсан хугацаанд санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх уг албадлагын арга хэмжээ авагдсан шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хийн 6. дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдахыг мэдэгдсүгэй.

6. Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 9 дэх хэсэгт зааснаар Я.*******д оногдсан тэнссэн болон үүрэг хүлээлгэх, эрх хязгаарлах албадлагын арга хэмжээнд хяналт тавихыг Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэлийн албанд даалгасугай.

7. Иргэний хийн 508 дугаар зүйлийн 508.4.-д заасныг баримтлан 006 оны 05 дугаар сарын -ний өдөр төрсөн охин С., 009 оны 07 дугаар сарын 8-ны өдөр төрсөн хүү С.Чинхүсэл, 05 оны 04 дүгээр сарын 09-ний өдөр төрсөн охин С., 07 оны дүгээр сарын 9-ний өдөр төрсөн хүү С. нарыг 8 насанд хүртэл сар бүр тус тус 7500 төгрөгийг Я.*******гээс гаргж олгосугай.

8. Иргэний хийн 5 дүгээр зүйлийн 5.5-д заасныг баримтлан Я.*******гээс гэр бүлийн гишүүний сэтгэцэд учирсан гэм хорыг арилгах, нөхөн төлөх төлбөрт 8500000 /наян хоёр сая таван зуун мянган/ төгрөгийг гаргж хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч Сонгинохайрхан дүүргийн 5 дугаар хороо, ын 4- тоотод оршин суух, лаг адуу овогт Лхагвасүрэнгийн *******д /РД:ОЭ6/ олгосугай.

9. Хохирогчийн хь ёсны төлөөлөгч, иргэний нэхэмжлэгч Л.*******гийн 85700 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагаас 0000 төгрөгийн шаардлага хангагдсан, 3300 төгрөгийн, 4400000 төгрөгийн /47300 төгрөгийн/ нэхэмжлэлийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн дагуу шүүхэд нэхэмжлэл гарган шийдвэрлүүлэхээр хэлэлцэхгүйгээр орхисон болохыг дурьдсугай.

. Шийтгэх тогтоол хийн хүчин төгөлдөр болмогц Я.*******гийн № 78 дугаартай В ангиллын жолоочийн үнэмлэхийг эрх бүхий байглагад хүргүүлэхийг ерөнхий шүүгчийн туслах Г.Ганцэцэгт даалгасугай.

. Энэ хэргийн улмаас Ч.*******ийн эзэмшлийн - УН улсын дугаартай Тоёота приус- загварын тээврийн хэрэгслийг битүүмжилсэн тогтоолыг хүчингүй болгож, хураагдан ирсэн № 530 дугаартай автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгээг Ч.*******-д буцаан олгосугай.

. Шийтгэх тогтоол хийн хүчин төгөлдөр болтол Я.*******д өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

Шийтгэх тогтоолыг шүүгдэгч, түүний хь ёсны төлөөлөгч, хохирогч, түүний хь ёсны төлөөлөгч, тэдгээрийн өмгөөлөгч нар тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл энэ хьд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 4 хоногийн дотор ******* аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гаргах давж заалдах гомдлоо шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

 

 

ДРГЛГЧ                      Б.ХЭРЛЭН.