2021        09         29                                          181/ШШ2021/01753         

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Оюунтуяа даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Зайсан 25/1 байр, 11 тоотод байрлах, АӨТ ХХК -ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Сүхбаатар дүүрэг, Сөүлийн гудамж, Эм Жи Жи, 303 тоотод байрлах, “АЭЖ” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.О,

Хариуцагч: Сүхбаатар дүүрэг, Сөүлийн гудамж, Эм Жи Жи, 303 тоотод байрлах, “АЭЖ” ХХК-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл нарт холбогдох,

“АЭЖ” ХХК-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл болон гүйцэтгэх захирал М.О нарын хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсоныг тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

  Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч М.Х, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.О, өмгөөлөгч Э.Б, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар А.Хонгорзул нар оролцов.

         ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч АӨТ ХХК шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ болон өмгөөлөгч М.Хулан шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: АЭЖ-ийн дүрэмд зааснаар тус компани нь 2 хувьцаа эзэмшигчтэй ба 50 хувийг Сингапур улсын хуулийн этгээд Ай Эс Жи Холдинг Эй Пи Эй Си Пте.Лтд компани, үлдсэн 50 хувийг “Ай Өү Ти Автоймэйшн Монголиа” ХХК эзэмшдэг болно. Ийнхүү хамтарсан компанийн хувьцаа эзэмшигчид нь адил тэнцвэртэй эрхээ хэрэгжүүлэх боломжийг хангахын тулд Компанийн удирдлага, санхүүгийн үйл ажиллагааг ил тод, шударга байнгын тасралтгүй байлгах, хэн хэндээ харилцан хяналт тавьж байх нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор Компанийн нэг хувьцаа эзэмшигчийг төлөөлж Компанийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг хариуцуулахаар Гүйцэтгэх захирал М.О-г томилсон бол, Компанийн санхүү, захиргааны асуудлыг нөгөө хувьцаа эзэмшигч “Ай Өү Ти Автоймэйшн Монголиа” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Г.Батбаатар намайг томилсон боловч АЭЖ-ийн Гүйцэтгэх захирал М.О-ийн 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 0719 дүгээр тушаалаар Санхүү, захиргаа эрхэлсэн захирлын ажил, албан тушаалаас ажлаас чөлөөлсөн болно.

Компанийн Гүйцэтгэх захирал М.О нь 2017 онд Гүйцэтгэх захирлаар томилогдон ажиллаж байгаа бөгөөд ажиллах хугацаандаа Компанийн тухай хууль болон Компанийн дүрэмд заасан Гүйцэтгэх захирлын эрх хэмжээг хэтрүүлэн, ТУЗ болон хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын шийдвэргүйгээр их хэмжээний гэрээ, хэлцэл байгуулж компанид их хэмжээгээр хохирол учруулсан, мөн 2019 оны 6-р сараас хойш компанийн хувьцаа эзэмшигч нарт нэг ч удаа санхүүгийн болон үйл ажиллагааны тайлан тавьж байгаагүй, мөн компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг Компанийн тухай хуульд заасан хугацаанд зарлаагүй олон жил явж ирсэн.

Тиймээс АЭЖ-ийн 50 хувийн хувьцаа эзэмшигч “Ай Өү Ти Автомэйшн” ХХК-ийн зүгээс арга мухардахдаа 2020 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурал хуралдуулах шаардлагыг Компанийн тухай хуульд заасан журмын дагуу хүргүүлсэн ба шаардлагыг үл хүндэтгэж “хувьцаа зззмшигчиин эрх эдлэхгүй" гэж эсэргүүцсэн мэдэгдэл ирүүлсний эцэст хуульд заасан эрхийнхээ дагуу ээлжит бус хурлыг хуралдуулах тухай шийдвэр гаргаж, хурлаа хийж шийдвэрээ гаргасан боловч үр дүнд хүрээгүй болно. Энэ ажиллагааны явцад хууль зөрчсөн нэгээхэн ч алхам хийгдээгүй бөгөөд бүх ажиллагаа хуульд заасан журмын дагуу явагдсан болно.

Компанийн тухай хуульд заасан үүргээ биелүүлж Компанийн ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлага 2021 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрөөс өмнө хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурал хуралдуулах байх гэж бодож байсан боловч мөн л урьдын адил хууль болон Компанийн дүрмийг зөрчсөөр, эрх мэдлээ хэтрүүлсээр байна. Компанийн хувьцаа эзэмшигчид маргаантай байсаар байхад 2021 оны Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хийхгүй хуульд заасан хугацааг дуусгасан нь Гүйцэтгэх захирал М.О-г хариуцлагагүй болохыг харуулах нэг томоохон баримт гэж үзэж байна.

Монгол Улсын Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4-т “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг төлөөлөн удирдах зөвлөл /байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага/-ийн шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор зарлан хуралдуулна’’ гэж зааснаар ТУЗ байхгүй бол Гүйцэтгэх удирдлагын шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш 4 сарын дотор хувьцаа эзэмшигчид хурлыг зарлан хуралдуулахаар заажээ.

Хуульд “санхүүгийн жил дууссанаас хойш 4 сарын дотор” гэж заасан нь компанийн хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг зохион байгуулах хамгийн цаад хугацааг хууль тогтоогчоос тогтоосон Монгол Улсын хэмжээнд тогтсон ойлголт бөгөөд Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа аливаа аж ахуйн нэгж, байгууллага 2020 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдөр гэхэд эцсийн байдлаар хурал хуралдуулах тухай шийдвэр гаргаж, санхүүгийн жил дуусахаас өмнө амжиж хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хийсэн байхыг хуулиар зохицуулсан байдаг.

Ийнхүү Компанийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.3-т “Хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг энэ хуулийн 60.1-д заасан шийдвэр гарснаас хойш 40-өөс доошгүй хоногийн дараа хуралдуулна’’ гзж зааснаар хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулах тухай шийдвэр гарсан өдрөөс хойш 40 хоногийн дараа ХЭХ-ыг хуралдуулахаар байна.

Түүнчлэн Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1-т “Аж ахуйн нэгж, байгууллагын санхүүгийн тайлангийн жил тухайн оны 01 дүгээр сарын 01- ний өдрөөс эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр дуусгавар болно” гэж,

АЭЖ-ийн дүрмийн 15 дугаар зүйлийн 15.4-т “Компанийн санхүүгийн жил нь жил бүрийн 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдөр дуусгавар болно” гэж тус тус заасан байх тул Компанийн ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлага нь Компанийн тухай хуулийн 59.4-т зааснаар 2021 оны 04 дүгээр сарын 30-ний өдрийн дотор хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зарлан хуралдуулахаар байсан.

Компанийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1-т “Төлөөлөн Удирдах зөвлөл байхгүй бол /байхгүй бол Гүйцэтгэх удирдлага/, эсхүл энэ хуулийн 61.7-д заасан этгээд хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг хуралдуулах тухай шийдвэрийг гаргана" гэж заасны дагуу Компанийн ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлага 2021 оны ХЭХ-ыг хуралдуулах тухай шийдвэрийг гаргаагүй тул хуулийн 59.5 д зааснаар Компанийн ТУЗ болон Гүйцэтгэх захирлын ХЭХ-ыг хуралдуулахаас бусад компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болсон гэж үзэх бүрэн үндэслэлтэй байна. Тус Компанийн дүрмийн 11 дүгээр зүйлийн 11.2.2-т “Төлөөлөн Удирдах зөвлөл нь дөрвөн (4) гишүүнээс бүрдэнэ”, 11.2.5-д “Төлөөлөн Удирдах зөвлөлийн шийдвэрийг дараах асуудлаар хуралд оролцож байгаа гишүүдийн дийлэнх олонхийн саналаар гаргана: (а) Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зарлан хуралдуулах”. болон (d) Дараах их хэмжээний хэлцлийг батлах..., 11.1.4-т хэрвээ шаардлагатай бол ХЭХ-ыг зарлан хуралдуулж зохион байгуулах ба ХЭХ-ыг жилд хамгийн багадаа нэг удаа зохион байгуулна.."; мөн “Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээ”-ний 9 дүгээр зүйлийн 9.1,1-т “ХЭХ нь Компанийн шийдвэр гаргах дээд байгууллага байна. ХЭХ нь бүх хувьцаа эзэмшигчдээс бүрдэх ба Гэрээ болон Дүрэмд заасны дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулна", 9.2.1-т “ТУЗ нь ХЭХ-ын дараа орох шийдвэр гаргах дээд байгууллага байна. ТУЗ нь талуудын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчдөөс бүрдэх ба Гэрээ болон дүрэмд заасны дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулна”, 9.2.2-т “ТУЗ нь М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар болон Робин Пайне нарын бүрэлдэхүүнээс бүрдэх бөгөөд вэбэксээр дамжуулан жилд 4 удаа, биечлэн 1 удаа тус тус хуралдана” гэж тус тус заажээ.

Дээрх заалтуудын дагуу Компанийн ТУЗ нь ХЭХ-ыг хуралдуулах үүрэгтэй боловч уг эрхээ хэрэгжүүлж байгаагүй, энэ тохиолдолд Гүйцэтгэх захирал М.О нь Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хуралдуулах үүрэгтэй боловч мөн л уг эрхээ хэрэгжүүлээгүй болно.

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1, 59.3-т зааснаар компанийн эрх барих дээд байгууллага нь ХЭХ байх бөгөөд хуулийн 59.11-д “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлаар энэ хуулийн 62.1.9-д заасан асуудлыг заавал хэлэлцэнэ”, 62.1.9-д “Компанийн жилийн үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайлангийн талаарх ТУЗ-ийн гаргасан дүгнэлтийг хэлэлцэж батлах"-аар заасны дагуу ХЭХ-аар заавал хэлэлцэх асуудлыг хэлэлцэхээр заасан байна. Тиймээс, хуулийн зохицуулалтын дагуу Компанийн хувьцаа эзэмшигч “Ай Өү Ти Автомэйшн” ХХК нь хувьцаа эзэмшигчийн хувьд 2020 онд ч тэр, мөн энэ жил компанийн тайлант жилийн үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг хэлэлцэхийг хүссэн билээ.

Компанийн тухай хуулийн 83 дугаар зүйлийн 83.4-т “Компанийн гүйцэтгэх удирдлагыг хэрэгжүүлэгч этгээд нь төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүн байж болох бөгөөд төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга байхыг хориглоно." гэж заасан байдаг.

Гэтэл Гүйцэтгэх захирал М.О нь өөрөө компанийн ТУЗ-ийн даргаар давхар ажиллаж Компанийн тухай хуулийг зөрчиж байна.

Ийнхүү Гүйцэтгэх захирал Майкл Жон 0’Маллей нь өөрийн ТУЗ-ын дарга гэсэн эрх мэдлээ ашиглан Компанийн дүрмийн 11.2.5-д зааснаас бусад асуудлаар дангаараа компанийн ТУЗ-ийг төлөөлж ямар шийдвэр гаргаж, компанийн үйл ажиллагаанд хор хохирол учруулж явааг бид мэдэхгүй байна. Учир нь 2019 оны 6-р сараас хойш компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн дунд маргаан гарсантай холбогдуулан Компанийн санхүүгийн болон үйл ажиллагааны талаар тайлан, мэдээг Компанийн хувьцаа эзэмшигчдэд танилцуулж, бидний Компанийн тухай хууль болон Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээнд заасан эрхээ хэрэгжүүлэх нөхцөл боломжоор огт хангахгүй байгаа. Энэхүү нэхэмжлэлд хавсаргасан компанийн өмнө нь гаргаж байсан ялангуяа ТУЗ-ын даргын гарын үсэг зурж байсан ТУЗ-ийн холбогдох тогтоолууд нь үүнийг гэрчилнэ.

Иймд Компанийн тухай хуулийн 59.4, 59.5-т заасны дагуу 2021 оны компанийн ээлжит хурлыг зарлан хуралдуулаагүй тул Компанийн ТУЗ, мөн Гүйцэтгэх захирал Майкл Жон Маллейн ХЭХ хуралдуулахаас. бусад бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоож өгнө үү гэв.

 

Хариуцагч АЭЖ-ийн гүйцэтгэх захирал М.О, АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл нар шүүхэд шүүхэд ирүүлсэн тайлбартаа болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.О шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох шаардлагын тухайд: АЭЖ-ийн Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээний 9.2.1-т зааснаар компани нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй бөгөөд мөн гэрээний 9.2.2-т зааснаар Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар болон Робин Пайне нарын 4 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй.

Мөн гэрээний 9.2.3-т зааснаар “Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга болон гишүүн нь өөрийн хүсэлтээр огцрох эсвэл Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаар албан тушаалаас нь чөлөөлөгдөх хүртэл хугацаагаар томилсон байна. Өнөөдрийн байдлаар компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаас тус заалтад үндэслэн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүнийг чөлөөлөхөөр шийдвэрлэж байгаагүй тул дээрх 4 гишүүн нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүн хэвээр байна.

Гэвч Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь 2021 онд Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4 дэх хэсэгт заасны дагуу Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг санхүүгийн жил дууссанаас хойш 4 сарын дотор зарлан хуралдуулаагүй байна.

Иймд Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5 дахь хэсэгт “хуулийн хугацаанд хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хуралдуулаагүй тохиолдолд төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдуулахаас бусад Компанийн тухай хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болно” гэж заасны дагуу Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэн эрх дуусгавар болсон байх боломжтой боловч Гүйцэтгэх захирал М.О нь нэхэмжлэлийн уг шаардлагатай холбогдуулж Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн өмнөөс тайлбар гаргах боломжгүй. Учир нь Гүйцэтгэх захирал М.О-г Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар томилж байгаагүй бөгөөд төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргын чиг үүргийг хэрэгжүүлж байгаагүй.

Компанийн Гүйцэтгэх удирдлагын бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох шаардлагын тухайд: Компанийн тухай хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2 дахь хэсэгт заасны дагуу хувьцаат компани нь төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй байх бөгөөд хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол төлөөлөн удирдах зөвлөлгүй байж болдог.

Харин АЭЖ нь компанийн дүрэм, Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээнд зааснаар болон нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлд дурдсанаар Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй компани юм.

Гэвч нэхэмжлэлийн уг шаардлагын хууль зүйн үндэслэл болох Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4, 59.5 дахь “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хуралдуулах үүрэг” болон “энэхүү үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд бүрэн эрх нь дуусгавар болох тухай” зохицуулалт нь зөвхөн төлөөлөн удирдах зөвлөл байхгүй тохиолдолд холбоотой юм.

Өөрөөр хэлбэл, хэрэв компани Төлөөлөн удирдах зөвлөлгүй компани байсан бол Гүйцэтгэх удирдлага нь хуулийн хугацаанд Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зохих журмын дагуу хуралдуулж энэ үүргээ биелүүлээгүй бол Гүйцэтгэх удирдлагын хурал хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх нь дуусгавар болох үндэслэлтэй.

Гэвч компани нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй бөгөөд уг төлөөлөн удирдах зөвлөл үүргээ хэрэгжүүлж чадаагүйтэй холбогдуулан Гүйцэтгэх удирдлагын бүрэн эрх дуусгавар болох хууль зүйн үндэслэлгүй байна. Иймд нэхэмжлэлийн “компанийн Гүйцэтгэх удирдлагын бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох шаардлага”-ыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

Шүүх зохигчийн тайлбар, хэрэгт авагдсан бичмэл баримтуудыг шинжлэн судлаад,

     ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч АӨТ ХХК нь хариуцагч АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл, “АЭЖ”  ХХК”-н гүйцэтгэх захирал М.О  нарт холбогдуулан АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл болон гүйцэтгэх захирал М.О нарын хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсоныг тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

 

Шүүх нэхэмжлэлийн зарим хэсгийг хангаж, зарим хэсгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж үзлээ. Учир нь:

 

АЭЖ нь 2 хувьцаа эзэмшигчтэй ба хувьцааны 50 хувийг Сингапур улсын хуулийн этгээд Ай Эс Жи Холдинг Эй Пи Эй Си Пте.Лтд компани, 50 хувийг Монгол улсын хуулийн этгээд “АӨТ” ХХК эзэмшдэг болох нь компанийн дүрэм, хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээ, гэрчилгээ, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн лавлагаа зэргээр тогтоогдож байна. /хх-10-32х/

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1-д “Компанийн эрх барих дээд байгууллага нь хувьцаа эзэмшигчдийн хурал байна” гэж, мөн зүйлийн 59.4-т “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг төлөөлөн удирдах зөвлөл /байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага/-ийн шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор зарлан хуралдуулна” гэж заасан.

АЭЖ-ийн хувьцааг 2 хуулийн этгээд эзэмшдэг тул Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4-д заасны дагуу хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор хуралдуулах үүрэгтэй.

Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1-д “Аж ахуйн нэгж, байгууллагын санхүүгийн тайлангийн жил тухайн оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр дуусгавар болно” гэж заасны дагуу АЭЖ-ийн дүрмийн 15 дугаар зүйлийн 15.4-д “Компанийн санхүүгийн жил нь жил бүрийн 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдөр дуусгавар болно” гэж тусгажээ.

Иймээс АЭЖ-ийн 2020 оны санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдахаар байхад хуралдаагүй байгаа талаар зохигч маргаагүй.

 

Харин хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг гүйцэтгэх захирал хуралдуулах үүрэгтэй байсан гэж нэхэмжлэгч тайлбарлаж байгааг хариуцагч эс зөвшөөрч маргаж байна.

АЭЖ-ийн дүрмийн 11.2.1-д “Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын дараа орох шийдвэр гаргах дээд байгууллага байна. Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь талуудын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчдөөс бүрдэх ба Дүрэмд заасны дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулна” гэж заасан байх бөгөөд Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээний 9.2.2-д “Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар болон Робин Пайне нарын бүрэлдэхүүнээс бүрдэхээр заажээ. Мөн гэрээний 9.2.3-т зааснаар “Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга болон гишүүн нь өөрийн хүсэлтээр огцрох эсвэл Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаар албан тушаалаас нь чөлөөлөгдөх хүртэл хугацаагаар томилогдоно” гэжээ.

АЭЖ-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүд болох М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар, Робин Пайне нарын бүрэн эрх, үүрэг дуусгавар болсон гэж үзэх үндэслэл хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдохгүй байна. Мөн нэхэмжлэгчийн тайлбараар төлөөлөн удирдах зөвлөлийг эрх үүргээ хэрэгжүүлэх боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй байна.

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4-д заасны дагуу АЭЖ-ийн 2020 оны санхүүгийн жилийн Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь зарлан хуралдуулах үүрэгтэй байсан боловч энэхүү үүргээ хэрэгжүүлээгүй байна. 

Иймд Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5-д зааснаар АЭЖ-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдуулахаас бусад энэ хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болсон гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5-д төлөөлөн удирдах зөвлөл байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага гэж заасан ба АЭЖ нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй тул гүйцэтгэх удирдлагад уг заалт хамаарахгүй.

Нэхэмжлэгч нь компанийн ТУЗ-ийг үйл ажиллагаа явуулдаггүй, нэр төдий байдаг гэж тайлбарлаж байх боловч уг тайлбараар компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөлийг эрх, үүргээ хэрэгжүүлэх боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй байна.

 

Нэхэмжлэгч нь Гүйцэтгэх захирал М.О-г Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар ажилладаг гэж тайлбарлаж байгаа боловч М.О-г Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар томилсон шийдвэрийг шүүхэд ирүүлээгүй тул 2017, 2018 оны ТУЗ-ийн тогтоолд “дарга” гэж бичигдснээр М.О-г ТУЗ-ийн дарга гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй байна.

 

АЭЖ-ийн гүйцэтгэх захирал М.Он хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсон гэж үзэх хууль зүйн үндэслэл хэрэгт авагдсан баримт, талуудын тайлбараар тогтоогдоогүй тул нэхэмжлэлийн уг шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.2, 116, 118 дугаар зүйлийг удирдлага болгон

      ТОГТООХ нь:

 

1. Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5-д зааснаар АЭЖ-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдуулахаас бусад энэ хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоож,

нэхэмжлэлээс гүйцэтгэх захирал М.Он хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох тухай “АЭЖ”  ХХК”-н гүйцэтгэх захирал М.Од холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д зааснаар нэхэмжлэгч “АӨТ” ХХК-ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70 200 төгрөгийг Улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөлөөс 70 200 төгрөгийг гаргуулж “АӨТ” ХХК-д олгосугай.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардаж авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэрийг танилцуулан сонсгож, 14

 

 

 

 

 

 

 

   2021        09         29                                          181/ШШ2021/01753         

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Н.Оюунтуяа даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Хан-Уул дүүрэг, 15 дугаар хороо, Зайсан 25/1 байр, 11 тоотод байрлах, АӨТ ХХК -ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Сүхбаатар дүүрэг, Сөүлийн гудамж, Эм Жи Жи, 303 тоотод байрлах, “АЭЖ” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал М.О,

Хариуцагч: Сүхбаатар дүүрэг, Сөүлийн гудамж, Эм Жи Жи, 303 тоотод байрлах, “АЭЖ” ХХК-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл нарт холбогдох,

“АЭЖ” ХХК-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл болон гүйцэтгэх захирал М.О нарын хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсоныг тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

  Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч М.Х, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.О, өмгөөлөгч Э.Б, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар А.Хонгорзул нар оролцов.

         ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч АӨТ ХХК шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ болон өмгөөлөгч М.Хулан шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: АЭЖ-ийн дүрэмд зааснаар тус компани нь 2 хувьцаа эзэмшигчтэй ба 50 хувийг Сингапур улсын хуулийн этгээд Ай Эс Жи Холдинг Эй Пи Эй Си Пте.Лтд компани, үлдсэн 50 хувийг “Ай Өү Ти Автоймэйшн Монголиа” ХХК эзэмшдэг болно. Ийнхүү хамтарсан компанийн хувьцаа эзэмшигчид нь адил тэнцвэртэй эрхээ хэрэгжүүлэх боломжийг хангахын тулд Компанийн удирдлага, санхүүгийн үйл ажиллагааг ил тод, шударга байнгын тасралтгүй байлгах, хэн хэндээ харилцан хяналт тавьж байх нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор Компанийн нэг хувьцаа эзэмшигчийг төлөөлж Компанийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг хариуцуулахаар Гүйцэтгэх захирал М.О-г томилсон бол, Компанийн санхүү, захиргааны асуудлыг нөгөө хувьцаа эзэмшигч “Ай Өү Ти Автоймэйшн Монголиа” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Г.Батбаатар намайг томилсон боловч АЭЖ-ийн Гүйцэтгэх захирал М.О-ийн 2019 оны 07 дугаар сарын 19-ний өдрийн 0719 дүгээр тушаалаар Санхүү, захиргаа эрхэлсэн захирлын ажил, албан тушаалаас ажлаас чөлөөлсөн болно.

Компанийн Гүйцэтгэх захирал М.О нь 2017 онд Гүйцэтгэх захирлаар томилогдон ажиллаж байгаа бөгөөд ажиллах хугацаандаа Компанийн тухай хууль болон Компанийн дүрэмд заасан Гүйцэтгэх захирлын эрх хэмжээг хэтрүүлэн, ТУЗ болон хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын шийдвэргүйгээр их хэмжээний гэрээ, хэлцэл байгуулж компанид их хэмжээгээр хохирол учруулсан, мөн 2019 оны 6-р сараас хойш компанийн хувьцаа эзэмшигч нарт нэг ч удаа санхүүгийн болон үйл ажиллагааны тайлан тавьж байгаагүй, мөн компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг Компанийн тухай хуульд заасан хугацаанд зарлаагүй олон жил явж ирсэн.

Тиймээс АЭЖ-ийн 50 хувийн хувьцаа эзэмшигч “Ай Өү Ти Автомэйшн” ХХК-ийн зүгээс арга мухардахдаа 2020 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит бус хурал хуралдуулах шаардлагыг Компанийн тухай хуульд заасан журмын дагуу хүргүүлсэн ба шаардлагыг үл хүндэтгэж “хувьцаа зззмшигчиин эрх эдлэхгүй" гэж эсэргүүцсэн мэдэгдэл ирүүлсний эцэст хуульд заасан эрхийнхээ дагуу ээлжит бус хурлыг хуралдуулах тухай шийдвэр гаргаж, хурлаа хийж шийдвэрээ гаргасан боловч үр дүнд хүрээгүй болно. Энэ ажиллагааны явцад хууль зөрчсөн нэгээхэн ч алхам хийгдээгүй бөгөөд бүх ажиллагаа хуульд заасан журмын дагуу явагдсан болно.

Компанийн тухай хуульд заасан үүргээ биелүүлж Компанийн ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлага 2021 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрөөс өмнө хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурал хуралдуулах байх гэж бодож байсан боловч мөн л урьдын адил хууль болон Компанийн дүрмийг зөрчсөөр, эрх мэдлээ хэтрүүлсээр байна. Компанийн хувьцаа эзэмшигчид маргаантай байсаар байхад 2021 оны Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хийхгүй хуульд заасан хугацааг дуусгасан нь Гүйцэтгэх захирал М.О-г хариуцлагагүй болохыг харуулах нэг томоохон баримт гэж үзэж байна.

Монгол Улсын Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4-т “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг төлөөлөн удирдах зөвлөл /байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага/-ийн шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор зарлан хуралдуулна’’ гэж зааснаар ТУЗ байхгүй бол Гүйцэтгэх удирдлагын шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш 4 сарын дотор хувьцаа эзэмшигчид хурлыг зарлан хуралдуулахаар заажээ.

Хуульд “санхүүгийн жил дууссанаас хойш 4 сарын дотор” гэж заасан нь компанийн хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг зохион байгуулах хамгийн цаад хугацааг хууль тогтоогчоос тогтоосон Монгол Улсын хэмжээнд тогтсон ойлголт бөгөөд Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа аливаа аж ахуйн нэгж, байгууллага 2020 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдөр гэхэд эцсийн байдлаар хурал хуралдуулах тухай шийдвэр гаргаж, санхүүгийн жил дуусахаас өмнө амжиж хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хийсэн байхыг хуулиар зохицуулсан байдаг.

Ийнхүү Компанийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.3-т “Хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг энэ хуулийн 60.1-д заасан шийдвэр гарснаас хойш 40-өөс доошгүй хоногийн дараа хуралдуулна’’ гзж зааснаар хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулах тухай шийдвэр гарсан өдрөөс хойш 40 хоногийн дараа ХЭХ-ыг хуралдуулахаар байна.

Түүнчлэн Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1-т “Аж ахуйн нэгж, байгууллагын санхүүгийн тайлангийн жил тухайн оны 01 дүгээр сарын 01- ний өдрөөс эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр дуусгавар болно” гэж,

АЭЖ-ийн дүрмийн 15 дугаар зүйлийн 15.4-т “Компанийн санхүүгийн жил нь жил бүрийн 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдөр дуусгавар болно” гэж тус тус заасан байх тул Компанийн ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлага нь Компанийн тухай хуулийн 59.4-т зааснаар 2021 оны 04 дүгээр сарын 30-ний өдрийн дотор хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зарлан хуралдуулахаар байсан.

Компанийн тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1-т “Төлөөлөн Удирдах зөвлөл байхгүй бол /байхгүй бол Гүйцэтгэх удирдлага/, эсхүл энэ хуулийн 61.7-д заасан этгээд хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг хуралдуулах тухай шийдвэрийг гаргана" гэж заасны дагуу Компанийн ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлага 2021 оны ХЭХ-ыг хуралдуулах тухай шийдвэрийг гаргаагүй тул хуулийн 59.5 д зааснаар Компанийн ТУЗ болон Гүйцэтгэх захирлын ХЭХ-ыг хуралдуулахаас бусад компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болсон гэж үзэх бүрэн үндэслэлтэй байна. Тус Компанийн дүрмийн 11 дүгээр зүйлийн 11.2.2-т “Төлөөлөн Удирдах зөвлөл нь дөрвөн (4) гишүүнээс бүрдэнэ”, 11.2.5-д “Төлөөлөн Удирдах зөвлөлийн шийдвэрийг дараах асуудлаар хуралд оролцож байгаа гишүүдийн дийлэнх олонхийн саналаар гаргана: (а) Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зарлан хуралдуулах”. болон (d) Дараах их хэмжээний хэлцлийг батлах..., 11.1.4-т хэрвээ шаардлагатай бол ХЭХ-ыг зарлан хуралдуулж зохион байгуулах ба ХЭХ-ыг жилд хамгийн багадаа нэг удаа зохион байгуулна.."; мөн “Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээ”-ний 9 дүгээр зүйлийн 9.1,1-т “ХЭХ нь Компанийн шийдвэр гаргах дээд байгууллага байна. ХЭХ нь бүх хувьцаа эзэмшигчдээс бүрдэх ба Гэрээ болон Дүрэмд заасны дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулна", 9.2.1-т “ТУЗ нь ХЭХ-ын дараа орох шийдвэр гаргах дээд байгууллага байна. ТУЗ нь талуудын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчдөөс бүрдэх ба Гэрээ болон дүрэмд заасны дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулна”, 9.2.2-т “ТУЗ нь М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар болон Робин Пайне нарын бүрэлдэхүүнээс бүрдэх бөгөөд вэбэксээр дамжуулан жилд 4 удаа, биечлэн 1 удаа тус тус хуралдана” гэж тус тус заажээ.

Дээрх заалтуудын дагуу Компанийн ТУЗ нь ХЭХ-ыг хуралдуулах үүрэгтэй боловч уг эрхээ хэрэгжүүлж байгаагүй, энэ тохиолдолд Гүйцэтгэх захирал М.О нь Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хуралдуулах үүрэгтэй боловч мөн л уг эрхээ хэрэгжүүлээгүй болно.

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1, 59.3-т зааснаар компанийн эрх барих дээд байгууллага нь ХЭХ байх бөгөөд хуулийн 59.11-д “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлаар энэ хуулийн 62.1.9-д заасан асуудлыг заавал хэлэлцэнэ”, 62.1.9-д “Компанийн жилийн үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайлангийн талаарх ТУЗ-ийн гаргасан дүгнэлтийг хэлэлцэж батлах"-аар заасны дагуу ХЭХ-аар заавал хэлэлцэх асуудлыг хэлэлцэхээр заасан байна. Тиймээс, хуулийн зохицуулалтын дагуу Компанийн хувьцаа эзэмшигч “Ай Өү Ти Автомэйшн” ХХК нь хувьцаа эзэмшигчийн хувьд 2020 онд ч тэр, мөн энэ жил компанийн тайлант жилийн үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг хэлэлцэхийг хүссэн билээ.

Компанийн тухай хуулийн 83 дугаар зүйлийн 83.4-т “Компанийн гүйцэтгэх удирдлагыг хэрэгжүүлэгч этгээд нь төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүн байж болох бөгөөд төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга байхыг хориглоно." гэж заасан байдаг.

Гэтэл Гүйцэтгэх захирал М.О нь өөрөө компанийн ТУЗ-ийн даргаар давхар ажиллаж Компанийн тухай хуулийг зөрчиж байна.

Ийнхүү Гүйцэтгэх захирал Майкл Жон 0’Маллей нь өөрийн ТУЗ-ын дарга гэсэн эрх мэдлээ ашиглан Компанийн дүрмийн 11.2.5-д зааснаас бусад асуудлаар дангаараа компанийн ТУЗ-ийг төлөөлж ямар шийдвэр гаргаж, компанийн үйл ажиллагаанд хор хохирол учруулж явааг бид мэдэхгүй байна. Учир нь 2019 оны 6-р сараас хойш компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн дунд маргаан гарсантай холбогдуулан Компанийн санхүүгийн болон үйл ажиллагааны талаар тайлан, мэдээг Компанийн хувьцаа эзэмшигчдэд танилцуулж, бидний Компанийн тухай хууль болон Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээнд заасан эрхээ хэрэгжүүлэх нөхцөл боломжоор огт хангахгүй байгаа. Энэхүү нэхэмжлэлд хавсаргасан компанийн өмнө нь гаргаж байсан ялангуяа ТУЗ-ын даргын гарын үсэг зурж байсан ТУЗ-ийн холбогдох тогтоолууд нь үүнийг гэрчилнэ.

Иймд Компанийн тухай хуулийн 59.4, 59.5-т заасны дагуу 2021 оны компанийн ээлжит хурлыг зарлан хуралдуулаагүй тул Компанийн ТУЗ, мөн Гүйцэтгэх захирал Майкл Жон Маллейн ХЭХ хуралдуулахаас. бусад бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоож өгнө үү гэв.

 

Хариуцагч АЭЖ-ийн гүйцэтгэх захирал М.О, АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл нар шүүхэд шүүхэд ирүүлсэн тайлбартаа болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.О шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох шаардлагын тухайд: АЭЖ-ийн Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээний 9.2.1-т зааснаар компани нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй бөгөөд мөн гэрээний 9.2.2-т зааснаар Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар болон Робин Пайне нарын 4 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй.

Мөн гэрээний 9.2.3-т зааснаар “Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга болон гишүүн нь өөрийн хүсэлтээр огцрох эсвэл Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаар албан тушаалаас нь чөлөөлөгдөх хүртэл хугацаагаар томилсон байна. Өнөөдрийн байдлаар компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаас тус заалтад үндэслэн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүнийг чөлөөлөхөөр шийдвэрлэж байгаагүй тул дээрх 4 гишүүн нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүн хэвээр байна.

Гэвч Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь 2021 онд Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4 дэх хэсэгт заасны дагуу Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг санхүүгийн жил дууссанаас хойш 4 сарын дотор зарлан хуралдуулаагүй байна.

Иймд Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5 дахь хэсэгт “хуулийн хугацаанд хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хуралдуулаагүй тохиолдолд төлөөлөн удирдах зөвлөлийн хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдуулахаас бусад Компанийн тухай хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болно” гэж заасны дагуу Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэн эрх дуусгавар болсон байх боломжтой боловч Гүйцэтгэх захирал М.О нь нэхэмжлэлийн уг шаардлагатай холбогдуулж Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн өмнөөс тайлбар гаргах боломжгүй. Учир нь Гүйцэтгэх захирал М.О-г Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар томилж байгаагүй бөгөөд төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргын чиг үүргийг хэрэгжүүлж байгаагүй.

Компанийн Гүйцэтгэх удирдлагын бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох шаардлагын тухайд: Компанийн тухай хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.2 дахь хэсэгт заасны дагуу хувьцаат компани нь төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй байх бөгөөд хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн дүрэмд өөрөөр заагаагүй бол төлөөлөн удирдах зөвлөлгүй байж болдог.

Харин АЭЖ нь компанийн дүрэм, Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээнд зааснаар болон нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлд дурдсанаар Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй компани юм.

Гэвч нэхэмжлэлийн уг шаардлагын хууль зүйн үндэслэл болох Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4, 59.5 дахь “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг хуралдуулах үүрэг” болон “энэхүү үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд бүрэн эрх нь дуусгавар болох тухай” зохицуулалт нь зөвхөн төлөөлөн удирдах зөвлөл байхгүй тохиолдолд холбоотой юм.

Өөрөөр хэлбэл, хэрэв компани Төлөөлөн удирдах зөвлөлгүй компани байсан бол Гүйцэтгэх удирдлага нь хуулийн хугацаанд Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг зохих журмын дагуу хуралдуулж энэ үүргээ биелүүлээгүй бол Гүйцэтгэх удирдлагын хурал хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх нь дуусгавар болох үндэслэлтэй.

Гэвч компани нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй бөгөөд уг төлөөлөн удирдах зөвлөл үүргээ хэрэгжүүлж чадаагүйтэй холбогдуулан Гүйцэтгэх удирдлагын бүрэн эрх дуусгавар болох хууль зүйн үндэслэлгүй байна. Иймд нэхэмжлэлийн “компанийн Гүйцэтгэх удирдлагын бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох шаардлага”-ыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

Шүүх зохигчийн тайлбар, хэрэгт авагдсан бичмэл баримтуудыг шинжлэн судлаад,

     ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч АӨТ ХХК нь хариуцагч АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл, “АЭЖ”  ХХК”-н гүйцэтгэх захирал М.О  нарт холбогдуулан АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөл болон гүйцэтгэх захирал М.О нарын хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсоныг тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

 

Шүүх нэхэмжлэлийн зарим хэсгийг хангаж, зарим хэсгийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж үзлээ. Учир нь:

 

АЭЖ нь 2 хувьцаа эзэмшигчтэй ба хувьцааны 50 хувийг Сингапур улсын хуулийн этгээд Ай Эс Жи Холдинг Эй Пи Эй Си Пте.Лтд компани, 50 хувийг Монгол улсын хуулийн этгээд “АӨТ” ХХК эзэмшдэг болох нь компанийн дүрэм, хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээ, гэрчилгээ, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн лавлагаа зэргээр тогтоогдож байна. /хх-10-32х/

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1-д “Компанийн эрх барих дээд байгууллага нь хувьцаа эзэмшигчдийн хурал байна” гэж, мөн зүйлийн 59.4-т “Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг төлөөлөн удирдах зөвлөл /байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага/-ийн шийдвэрээр санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор зарлан хуралдуулна” гэж заасан.

АЭЖ-ийн хувьцааг 2 хуулийн этгээд эзэмшдэг тул Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4-д заасны дагуу хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор хуралдуулах үүрэгтэй.

Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1-д “Аж ахуйн нэгж, байгууллагын санхүүгийн тайлангийн жил тухайн оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөр дуусгавар болно” гэж заасны дагуу АЭЖ-ийн дүрмийн 15 дугаар зүйлийн 15.4-д “Компанийн санхүүгийн жил нь жил бүрийн 01 дүгээр сарын 01-ний өдөр эхэлж, 12 дугаар сарын 31-ний өдөр дуусгавар болно” гэж тусгажээ.

Иймээс АЭЖ-ийн 2020 оны санхүүгийн жил дууссанаас хойш дөрвөн сарын дотор хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдахаар байхад хуралдаагүй байгаа талаар зохигч маргаагүй.

 

Харин хувьцаа эзэмшигчдийн хурлыг гүйцэтгэх захирал хуралдуулах үүрэгтэй байсан гэж нэхэмжлэгч тайлбарлаж байгааг хариуцагч эс зөвшөөрч маргаж байна.

АЭЖ-ийн дүрмийн 11.2.1-д “Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлын дараа орох шийдвэр гаргах дээд байгууллага байна. Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь талуудын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчдөөс бүрдэх ба Дүрэмд заасны дагуу байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулна” гэж заасан байх бөгөөд Хувьцаа эзэмшигчдийн гэрээний 9.2.2-д “Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар болон Робин Пайне нарын бүрэлдэхүүнээс бүрдэхээр заажээ. Мөн гэрээний 9.2.3-т зааснаар “Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга болон гишүүн нь өөрийн хүсэлтээр огцрох эсвэл Хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаар албан тушаалаас нь чөлөөлөгдөх хүртэл хугацаагаар томилогдоно” гэжээ.

АЭЖ-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн гишүүд болох М.О, Б.Тунамал, Г.Батбаатар, Робин Пайне нарын бүрэн эрх, үүрэг дуусгавар болсон гэж үзэх үндэслэл хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдохгүй байна. Мөн нэхэмжлэгчийн тайлбараар төлөөлөн удирдах зөвлөлийг эрх үүргээ хэрэгжүүлэх боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй байна.

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.4-д заасны дагуу АЭЖ-ийн 2020 оны санхүүгийн жилийн Хувьцаа эзэмшигчдийн ээлжит хурлыг Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь зарлан хуралдуулах үүрэгтэй байсан боловч энэхүү үүргээ хэрэгжүүлээгүй байна. 

Иймд Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5-д зааснаар АЭЖ-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдуулахаас бусад энэ хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болсон гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5-д төлөөлөн удирдах зөвлөл байхгүй бол гүйцэтгэх удирдлага гэж заасан ба АЭЖ нь Төлөөлөн удирдах зөвлөлтэй тул гүйцэтгэх удирдлагад уг заалт хамаарахгүй.

Нэхэмжлэгч нь компанийн ТУЗ-ийг үйл ажиллагаа явуулдаггүй, нэр төдий байдаг гэж тайлбарлаж байх боловч уг тайлбараар компанийн төлөөлөн удирдах зөвлөлийг эрх, үүргээ хэрэгжүүлэх боломжгүй нөхцөл байдал үүссэн гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй байна.

 

Нэхэмжлэгч нь Гүйцэтгэх захирал М.О-г Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар ажилладаг гэж тайлбарлаж байгаа боловч М.О-г Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргаар томилсон шийдвэрийг шүүхэд ирүүлээгүй тул 2017, 2018 оны ТУЗ-ийн тогтоолд “дарга” гэж бичигдснээр М.О-г ТУЗ-ийн дарга гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй байна.

 

АЭЖ-ийн гүйцэтгэх захирал М.Он хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсон гэж үзэх хууль зүйн үндэслэл хэрэгт авагдсан баримт, талуудын тайлбараар тогтоогдоогүй тул нэхэмжлэлийн уг шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.2, 116, 118 дугаар зүйлийг удирдлага болгон

      ТОГТООХ нь:

 

1. Компанийн тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.5-д зааснаар АЭЖ-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хуралдуулахаас бусад энэ хууль болон компанийн дүрмээр тогтоосон бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоож,

нэхэмжлэлээс гүйцэтгэх захирал М.Он хувьцаа эзэмшигчдын хурлыг хуралдуулахаас бусад бүрэн эрх дуусгавар болсныг тогтоолгох тухай “АЭЖ”  ХХК”-н гүйцэтгэх захирал М.Од холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д зааснаар нэхэмжлэгч “АӨТ” ХХК-ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70 200 төгрөгийг Улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч АЭЖ-ийн төлөөлөн удирдах зөвлөлөөс 70 200 төгрөгийг гаргуулж “АӨТ” ХХК-д олгосугай.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардаж авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэрийг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                           Н. ОЮУНТУЯА

 

 

 

 

 

хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд шийдвэрийг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                           Н. ОЮУНТУЯА