МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Дундговь аймаг дахь сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч ******* даргалж, тус шүүхийн Б танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар;

Нэхэмжлэгч: Дундговь аймаг, ******* сумын ******* дугаар баг, ******* ******* ******* дугаар гудамжны ******* тоотод оршин суух, овогт /РД:*******/-ын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Дундговь аймгийн ******* сумын холбогдох

Сантехникийн ажилд эгүүлэн тогтоолгож, ажилгүй байсан хугацааны олговор гаргуулж, нийгмийн даатгал болон эрүүл даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч , түүний өмгөөлөгч , хариуцагчийн өмгөөлөгч , гэрч , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Би анх *******3 оны дугаар сард ******* сумын галч, сантехникчээр хоёр ажлыг хавсран гүйцэтгэж ирсэн. ************** оны ******* дугаар сарын -ний өдөр миний ажлын байрыг өөрчилж сантехникчээр ажиллуулах тушаал гаргасан ба миний цалин 55.533 төгрөг байсан. Ажлаа гүйцэтгэж байтал төвийн дарга ************** оны 3 дугаар сарын -ний өдөр намайг ажлаас чөлөөлөх тушаал гаргасан. Уг тушаалыг гаргахдаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.., 38..******* дахь заалтуудыг үндэслэл болгосон ба миний хувьд хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах санаачилга огт гаргаагүй, урд нь гаргаж байгаагүй мөн тушаалдаа бүтэц орон тоо байхгүй гэсэн боловч надад уг тушаал гаргах талаар огт урьдчилан мэдэгдэж байгаагүй. Миний эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг *******8 оноос эхлэн тасалдуулж төлсөн ба надтай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний хувийг болон миний ажилд орсноос хойших тушаалуудыг байгууллага гаргаж өгөхгүй байгаа. Иймд намайг урд эрхэлж байсан сантехникчийн ажилд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны олговор, зохих бичилтүүдийг хийлгэж өгнө үү гэв.

Хариуцагч Дундговь аймгийн ******* сумын төвийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа: ... нь манай эрүүл төвийн үндсэн ажилтан биш, Дундговь аймгийн ******* сумын эрүүл төв нь Монгол улсын засгийн газрын тогтоол заасны дагуу сумын эрүүл төвийн галчийн орон тоог хасч, сумын эрүүл төвийн барилгыг хүйтний улиралд галлах үйл ажиллагааг гэрээгээр гүйцэтгүүлэх талаар сайд, сангийн сайд нарын хамтарсан хавсралтад тусгасан уг зарчмаар зохицуулагддаг. Дундговь аймгийн ******* сумын эрүүл төвийн даргын Бүтэц орон тоог шинэчлэн батлах тухай тушаалын хавсралтуудаар тус төв нь нийт орон тоон ************** ажилтны орон тоо батлагдсан бөгөөд үүнд галчийн орон тоо байхгүй. Орон тоо батлагдаагүй тул галч нь үндсэн ажилтан биш бөгөөд галчийг улирлын чанартай хөлсөөр ажиллах гэрээгээр ажиллуулж нийтлэг үйлчилгээний зардлаас цалинжуулж байсан. нь *******3 оноос ************** оны ******* дугаар сарын -ний өдрийг хүртэл тус эрүүл хөлсөөр ажиллах гэрээгээр ажиллаж байсан. ************** оны дүгээр сард галч ажиллуулах шаардлагагүй болсон тул ыг сантехникч гэх батлагдаагүй орон тоонд өмнөх дарга ажиллуулахаар ************** оны ******* дугаар сарын -ний өдөр тушаал гаргаж ажилд томилсон нь буруу байсан. Сантехникчийн албан тушаал нь батлагдаагүй орон тоо бөгөөд цалингийн санд цалин байхгүй тул цалинжуулах ямар ч боломжгүй учир т энэ талаар тайлбарлаад түүнтэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцалсан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Гэрч шүүх хуралдаанд мэдүүлэхдээ: Би Дундговь аймгийн ******* сумын эрүүл тай хамт галчаар ажилд орсон, ************** оныг хүртэл ажилласан. *******3 онд галчаар ажилд орсон, ******* онд жолоочийн ажлыг хамтран хийдэг болсон тушаал гарсан байсныг мэдэхгүй байна. *******3 онд бидэнтэй хөлсөөр ажиллах гэрээг байгуулаагүй. Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан. Бидний нийгмийн даатгалыг төлдөг байсан гэв.

 

Хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх ын нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэлээ.

Нэхэмжлэгч нь Сантехникийн ажилд эгүүлэн тогтоолгож, ажилгүй байсан хугацааны олговор гаргуулж, нийгмийн даатгал болон эрүүл даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэхийг хүссэн байна.

Хариуцагч тал нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд ... нь манай эрүүл төвийн үндсэн ажилтан биш, ыг сантехникч гэх батлагдаагүй орон тоонд өмнөх дарга ажиллуулахаар ************** оны ******* дугаар сарын -ний өдөр тушаал гаргаж ажилд томилсон нь буруу байсан. Сантехникчийн албан тушаал нь батлагдаагүй орон тоо бөгөөд цалингийн санд цалин байхгүй тул цалинжуулах ямар ч боломжгүй учир т энэ талаар тайлбарлаад түүнтэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцалсан, нийгмийн даатгалын шимтгэлийг төлөхгүй гэж маргажээ.

Хэрэгт авагдсан баримтуудаас үзэхэд нь *******3 оноос хойш тус байгууллагад ажиллаж байгаа гэх бөгөөд ******* сумын төвийн сантехникчээр **************.*******.-ний өдрөөс томилсон тус төвийн даргын **************.*******.-ний өдрийн Б/*******3 дугаартай ажилд томилох тушаал, нийгмийн даатгалын дэвтрийн бичилт, нэхэмжлэгчийн тайлбар зэргээр тогтоогдсон байна.

Гэтэл Дундговь аймгийн ******* сумын төвийн даргын **************.3.-ний өдрийн Б/5 тушаалаар Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.., 38..*******, Сум тосгоны эрүүл төв эмнэлгийн бүтэц үйл ажиллагаа MNS 58:*******3 стандарт, Сум тосгоны эрүүл төвийн санхүүгийн аргачлал батлах тухай мэнд, спортын сайд, сангийн сайдын хамтарсан 498/345 тушаалыг тус тус үндэслэн ыг сантехникчийн ажлаас халсан байна.

Дээрх тушаал нь эрх зүйн акт болохын хувьд актад тавигдах шаардлагыг хангаагүй, үндэслэл болгосон хуулийн зохицуулалт тодорхойгүй байх бөгөөд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4. дэх заалтад нийцээгүй гэж шүүх дүгнэв.

Учир нь хөдөлмөрийн гэрээг ажил олгогчийн санаачилгаар цуцлахад Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4..-ээс 4..7-д заасан үндэслэлүүдийн аль нэгийг заавал баримталсан байх шаардлагатай юм.

Хариуцагчийн төлөөлөгч ...байгууллагын үндсэн ажилтан биш, сантехникийн орон тоо байхгүй, цалингийн сан хүрэлцэхгүй, хөдөлмөрийн гэрээ байгуулаагүй, хөлсөөр ажиллах гэрээгээр ажиллаж байсан гэж тайлбарладаг боловч ажил олгогч ажлаас чөлөөлсөн тушаалдаа хөдөлмөрийн гэрээг ажилтан болон ажил олгогчийн санаачилгаар цуцлах ******* үндэслэлийг дурдсан нь хуульд нийцээгүй байна.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 4..-д аж ахуйн нэгж, байгууллага болон түүний салбар, нэгж татан буугдсан, орон тоо хасагдсан, эсхүл ажилтны тоог цөөрүүлсэн бол ажил олгогчийн санаачилгаар цуцлах талаар зохицуулсан ба хариуцагчийн төлөөлөгчийн орон тоо байхгүй гэдэг үндэслэл дурдсан нь уг хуулийн зохицуулалтад хамааралгүй байна. Учир нь орон тоо хасагдах гэдгийг тухайн байгууллагын бүтцээс тодорхой ажил, албан тушаалын байр байхгүй болохыг ойлгох бөгөөд ******* сумын эрүүл даргын **************..*******8-ны өдрийн А/ тоот Бүтэц орон тоо шинэчлэн батлах тухай тушаалаар сантехникийн орон тоог баталсан байна /хх-4-4 дүгээр хуудас/.

Хэрэгт авагдсан Дундговь аймгийн ******* сумын төвийн даргын **************.*******.-ний өдрийн Б/*******3 тоот ажилд томилох тухай тушаалд ажил олгогч тай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах үүрэгтэй талаар хуулийн заалтыг баримталсан нь хариуцагчийн төлөөлөгчийн ... нь байгууллагын үндсэн ажилтан биш, хөлсөөр ажиллах гэрээгээр ажиллаж байсан гэх хариуцагчийн энэ татгалзал үндэслэлгүй байна.

Ажил олгогч иргэнтэй хөдөлмөрийн гэрээг бичгээр байгуулж гэрээний хувийг ажилтанд олгох үүрэгтэй. Энэ үүргээ ажил олгогч хэрэгжүүлээгүй явдалд ажилтан буруугүй. Ийнхүү хөдөлмөрийн гэрээ байгуулаагүй атлаа ажилтныг ажил үүрэг гүйцэтгүүлсэн бол тухайн ажилтны эрх зүйн байдал нь хөдөлмөрийн гэрээний дагуу ажиллаж буй ажилтантай нэгэн адил гэж үзэх үндэстэй учир ыг хөлсөөр ажиллах гэрээний дагуу тухайн байгууллагад ажиллаж байсан гэх боломжгүй бөгөөд хариуцагч татгалзлаа баримтаар нотлоогүй байна.

Иймд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн *******9 дүгээр зүйлийн *******9.-д энэ хуулийн 3*******..*******-т заасны дагуу ажилтныг ажил албан тушаалд нь эгүүлэн тогтоосон бол түүнд ажилгүй байсан бүх хугацаанд нь урьд авч байсан дундаж цалин хөлстэй тэнцэх олговор, хэрэв бага цалинтай ажил хийж байсан бол зөрүүтэй тэнцэх олговрыг олгоно гэж зааснаар ыг Дундговь аймгийн ******* сумын төвийн сантехникчийн ажилд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны олговорт ажилгүй байсан хугацааны сарын цалин 5*******8.5 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулж нэхэмжлэгчид олгохоор шийдвэрлэв.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 4******* дугаар зүйлийн 4*******. дэх хэсэгт зааснаар ажил олгогч болон хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллаж байгаа ажилтан нь хууль тогтоомжид өөрөөр заагаагүй бол нийгмийн болон эрүүл даатгалд заавал даатгуулж, хуульд заасан хувь хэмжээгээр сар бүр нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөх үүрэгтэй, мөн хуулийн 4*******.******* дахь хэсэгт зааснаар ажил олгогч хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан өдрөөс эхлэн ажилтанд нийгмийн болон эрүүл даатгалын дэвтэр нээж, түүнд зохих журмын дагуу шимтгэл хураамж төлсөн тухай бичилт хийх үүрэгтэй байна.

Иймд ын нийгмийн болон эрүүл даатгалын дэвтэрт зохих журмын дагуу шимтгэл хураамж төлсөн тухай бичилт хийх үүрэгтэйг хариуцагч Дундговь аймгийн ******* сумын даалгах нь зүйтэй гэж үзлээ.

Иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 77 дугаар зүйлийн 77. дэх хэсэгт заасны дагуу хариуцагчийн төлөөлөгчид шүүх хуралдааны товийг мэдэгдсэн боловч хариуцагчийн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд хүрэлцэн ирээгүй, эзгүйгээр шүүх хуралдааныг хийлгэх хүсэлтийг шүүхэд бичгээр ирүүлсэн, нэхэмжлэгч хэргийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дугаар зүйлийн .3 дахь хэсэгт заасны дагуу хариуцагчийн төлөөлөгчийн эзгүйд шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасан тул хэргийг нэхэмжлэгч, хариуцагчийн тайлбар, хэрэгт цугларсан баримт нотолгоог үндэслэн хариуцагчийн төлөөлөгчийн эзгүйд хянан шийдвэрлэсэн болно.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5., 5.*******., *******, 8 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн *******8 дугаар зүйлийн *******8..*******-т зааснаар ыг Дундговь аймгийн ******* сумын сантехникийн ажилд эгүүлэн тогтоосугай.

*******. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн *******9 дүгээр зүйлийн *******9., 4******* дугаар зүйлийн 4*******.******* дахь хэсэгт зааснаар Дундговь аймгийн ******* сумын төвөөс ажилтны ажилгүй байсан хугацааны цалин олговорт 5*******8.55 төгрөгийг гаргуулж т олгож, ажилтны нийгмийн болон эрүүл дэвтэрт зохих журмын дагуу шимтгэл, хураамж төлсөн тухай бичилт хийхийг Дундговь аймгийн ******* сумын даалгасугай.

3. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.., Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5******* дугаар зүйлийн 5*******., ******* дугаар зүйлийн *******. дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 7.5 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 7.5 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дүгээр зүйлийн .*******, ******* дугаар зүйлийн *******.******* дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хуулийн хүчинтэй болох ба зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш хоногийн дотор Дундговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ **************