МОНОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Дундговь аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч ******* даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: Дундговь аймгийн ******* ******* *******-р *******, ******* *******-******* тоотод оршин суух ******* овогт /ЗП*******10*******1*********************/

Хариуцагч: Дундговь аймгийн ******* ******* / /

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Дундговь аймгийн ******* ******* мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил, бүртгэлийн асуудал хариуцсан ажилтны ажилд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны цалин, олговрыг гаргуулж, эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалыг нөхөн төлж, дэвтэрт бичилт хийлгүүлэх шаардлагыг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгч ,

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч

Хариуцагчийн өмгөөлөгч , /zoom-ээр/

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга

/Хариуцагчийн төлөөлөгч шүүх хуралдааныг өөрийн эзгүйд хийлгэх хүсэлт гаргасан /хүндэтгэн үзэх шалтгаантай болохоо нотлоогүй/ бөгөөд нэхэмжлэгч талаас ирцтэй холбоотой тусгайлсан санал гаргаагүй болно. Иймд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.3-т зааснаар хариуцагчийн төлөөлөгчийн эзгүйд хэргийг шийдвэрлэсэн болно./

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1.    Нэхэмжлэгч нь Дундговь аймгийн ******* ******* / үүрэг /-т холбогдуулан ажилд эгүүлэн тогтоолгох, цалингийн олговор гаргуулах, эрүүл мэнд нийгмийн даатгалыг нөхөн төлж, дэвтэрт бичилт хийлгүүлэхээр нэхэмжлэл гаргасан. Нэхэмжлэгч шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна.

Миний бие Дундговь аймгийн ******* ******* -ын мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтнээр ажиллаж байсан.

Би *******0*******1 оны 4 дүгээр сард Covid өвчнөөр өвдөж, *******хаа эмнэлэг болон гэрээрээ хэвтэн эмчлүүлж эдгэрээд ажилдаа *******0*******1 оны 05 сарын 18-ны өдөр ороод ажил олгогчтой тохирсны дагуу ээлжийн амралтаа авсан. этэл ******* сарын *******-ны өдөр ээлжийн амралттай байхад дуудуулж, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.*******-т зааснаар үүрэгт ажлаас чөлөөлсөн тушаал өгсөн. Миний хувьд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40.1.*******-т заасан ажилтан мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил, албан тушаалдаа тэнцэхгүй болсон нь тогтоогдсон нөхцөл байдал үүсээгүй, ээлжийн амралттай байхад намайг ажлаас чөлөөлсөн нь хууль зүйн үндэлэлгүй юм. Намайг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40.1.******* -т заасан үндэслэлээр хөдөлмөрийн гэрээг цуцлаж, ажлаас чөлөөлж байгаа бол энэ тухайгаа ажилтан надад нэг сарын өмнө мэдэгдэх ёстой. Ажилгүй байсан хугацааны цалингийн олговор 409*******9*******4 төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодруулж байна. Нэхэмжлэлийг хангаж шийдвэрлэж өгнө үү. ******* ******* -т хөдөлмөрийн маргаан таслах комисс ажилладаггүй тул шүүхэд хандан нэхэмжлэлээ гаргаж байгаа болно... гэжээ.

*******.    Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд өгсөн хариу тайлбартаа: ...******* ******* -ын мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтний албан тушаалын тодорхойлолтыг Төрийн албаны Зөвлөлийн *******019 оны 03 дугаар тогтоолоор баталсан байдаг бөгөөд уг албан тушаалын тодорхойлолтын дагуу уг албан тушаалд төрийн захиргааны жинхэнэ албан хаагчийг томилон ажиллуулахаар зааж өгсөн.

этэл нэхэмжлэгч г ажилд томилохдоо Төрийн албаны тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд заасан тусгай шаардлага, мөн хуулийн *******5 дугаар зүйлд заасан төрийн жинхэнэ албан тушаалд томилох нийтлэг журам, ************** дугаар зүйлд заасан төрийн жинхэнэ албан тушаалд сонгон шалгаруулж томилох хуулийн заалтуудыг зөрчсөн томилгоо хийгдсэн байсан тул г ажлаас чөлөөлөх болсон.

Хариуцагчийн төлөөлөгч нь нэхэмжлэгч д хууль бус томилгоотой юм байна гэдгийг *******0*******1 оны ******* дугаар сард өрөөндөө дуудаж хэлэхэд тиймээ гээд би одоо 3 сард зохион байгуулагдах Төрийн албаны ерөнхий шалгалт өгнө, үүнд нь ******* өгөөд тэнцээгүй одоо сайн бэлдэж байгаад өгнө гэсэн хариултыг хэлсэн байдаг.

Нэхэмжлэгч . нь *******0*******1 оны 3 дугаар сарын 1*******-ны өдрөөс 3 сарын 14-ний өдрүүдэд зохион байгуулагдсан төрийн албаны шалгалтыг өгч улмаар дахин тэнцээгүй. ... Нэхэмжлэгч д томилгооны зөрчилтэй учраас ажлаас чөлөөлөх болсноо мэдэгдэхэд тэгвэл би амралтаа авсны дараа ажлаасаа чөлөөлөгдөнө, тэтгэврийнхээ асуудлыг бас хөөцөлдөнө гэснээр амралтыг нь *******0*******1 оны 5 дугаар сарын *******1-ний өдрөөс эхлэн ******* хоногийн амралтыг тооцооны дагуу олгосон. Ингээд нь *******0*******1 оны 5 сарын 31-ний өдөр ажилдаа орж, *******0*******1 оны ******* дугаар сарын *******-ны өдрийн Б/1******* тоот захирамжаар ажлаас чөлөөлсөн болно.

Мөн хариуцагчийн төлөөлөгчийн хувьд аймгийн *******0*******1-*******0*******4 оны

үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 4.*******.1 дэхь заалтыг хэрэгжүүлж ажилласан.

Иймээс дээрх хуулийн заалтууд зөрчсөн томилгоо хийгдсэн, төрийн албаны шалгалт өгч нөөцөд бүртгэгдээгүй ажилтан байсан тул Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.*******-т ажилтан мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил, албан тушаалдаа тэнцэхгүй болсон нь тогтоогдсон гэж заасныг үндэслэн г *******0*******1 оны 0******* дугаар сарын 0*******-ны өдрийн Б/1******* тоот захирамжаар ажлаас чөлөөлсөн нь үндэслэлтэй гэж үзэж байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү... гэжээ.

3.    Нэхэмжлэгчээс Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны 0******* сарын 0*******-ны өдрийн Б/1******* дугаартай тушаалын хуулбар, 01**************894 дугаартай нийгмийн даатгалын дэвтрийн хуулбар, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн талаархи тодорхойлолт, Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны 19******* дугаартай албан бичиг, амралтын мэдэгдэлийн хуулбар /нотлох баримтын шаардлага хангаагүй/, ээлжийн амралтын тооцоо бодсон хүснэгт, гийн Зоо инженер, технологи мэргэжлийн диплом, дипломын хавсралтын хуулбарууд, эрхийн бичиг, мэргэжлийн үнэмлэхийн хуулбарууд /ХХ-4-8, 11, 45-49/ зэрэг баримтуудыг, хариуцагч талаас Төрийн албаны зөвлөлийн *******019 оны 40 дугаар тогтоолын хуулбар, Албан тушаалын тодорхойлолтын хуулбар, Дундговь аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын *******0*******0 оны 14 дугаар тогтоолын хуулбар, Төрийн албаны зөвлөлийн Дундговь аймаг дахь салбар зөвлөлийн *******0*******0 оны 98 дугаартай албан бичгийн хуулбар, гийн ээлжийн амралтын тооцоо бодсон хүснэгтийн хувь, эмнэлгийн магадлагааны хуулбар, Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны 0******* сарын 08-ны өдрийн А/1******* дугаар тушаал, -н дотоод хяналтын зөвлөлийн *******0*******1 оны 03 дугаар сард хийгдэх хяналт шалгалтын ажлын удирдамж, дотоод хяналт шалгатын хэсгийн дүгнэлт, тай ярилцсан тэмдэглэл, Дундговь аймгийн ******* ******* *******0************** оны 01 сарын 04-ний өдрийн 05 дугаартай албан бичиг, Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны 1******* сарын 30-ны өдрийн Б/40 дугаартай тушаал, Төрийн албаны зөвлөлийн *******0*******1 оны 1******* сарын 30-ны өдрийн 411 дугаартай тогтоол /ХХ-**************-4*******/ зэрэг баримтуудыг шүүхэд гаргаж өгсөн байна.

Нэхэмжлэгч талын хүсэлтээр Дундговь аймгийн ******* ******* *******019 оны Б/03 дугаартай тушаалын хуулбар, гийн амралтын мэдэгдэлийн хувийг, хариуцагч талын хүсэлтээр Төрийн албаны зөвлөлийн Дундговь аймаг дахь салбар зөвлөлөөс *******0*******1 оны 10 сарын 04-ний өдрийн 39 дугаартай лавлагааг /албан бичгээр/ шүүх бүрдүүлсэн байна.

 

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1.            Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.

*******.    Нэхэмжлэгч Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны Б/1******* дугаар тушаалаар ажлаас чөлөөлсөн нь хөдөлмөрлөх эрхийг нь зөрчсөн тул ажилд эгүүлэн тогтоолгох, цалингийн олговор гаргуулах, эрүүл мэнд нийгмийн даатгалыг нөхөн төлж, дэвтэрт бичилт хийлгүүлэхээр нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодорхойлжээ.

3.            Хариуцагч тал хуулийн заалтууд зөрчсөн томилгоо хийгдсэн, төрийн жинхэнэ албан тушаалд тавигдах болзол шаардлагыг хангаагүй тул г ажлаас чөлөөлсөн нь үндэслэлтэй гэж нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч маргаж байна.

4.            Хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

 

*******019 оны 0******* сарын 01-ний өдрөөс *******0*******1 оны 0******* сарын 0*******-ныг хүртэл Дундговь аймгийн ******* ******* мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтнээр ажиллаж байсан болох нь Дундговь аймгийн ******* ******* *******019 оны Б/03, *******0*******1 оны Б/13 дугаар тушаалуудаар тогтоогдож байна.

Сумын Мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэний албан тушаал нь ТЗ-3 ангилалын төрийн жинхэнэ албан тушаал байна.

Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны 0******* сарын 0*******-ны өдрийн Б/1******* дугаар тушаалаар г Хөдөлмөрийн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.*******-т зааснаар чөлөөлөхдөө Төрийн албаны тухай хуулийн холбогдох заалтуудад тавигдсан шаардлагыг хангаагүй гэх үндэслэлээр чөлөөлжээ.

Хариуцагч тал *******0*******1 оны 1******* сарын 30-ны өдрийн Б/40 дугаар тушаалаар *******0*******1 оны Б/1******* дугаар тушаалын үндэслэх хэсэгт Төрийн албаны тухай хуулийн *******5, **************, **************, 33, 4******* дугаар зүйлүүдэд заасныг, мөн Төрийн албан зөвлөлийн *******0*******1 оны 1******* сарын 30-ны өдрийн 411 дүгээр тогтоолыг тус тус баримтлан өөрчлөлт оруулжээ.

5.    Нэхэмжлэгч мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил албан тушаалдаа тэнцэхгүй байдал тогтоогдоогүй тул ажлаас чөлөөлсөн нь үндэслэлгүй гэж, хариуцагч тал г төрийн жинхэнэ албан тушаалд тавигдах болзол шаардлагыг хангаагүй тул ажлаас чөлөөлсөн нь үндэслэлтэй бөгөөд энэ маргааныг Захиргааны хэргийн шүүх харьяалан шийдвэрлэх ёстой гэж маргаж байна. Талууд нэхэмжлэгч г ТҮ зэрэглэлээр цалинг тогтоон ажиллуулж байсан, мөн хөдөлмөрийн гэрээгүйгээр ажиллуулж байсан талаараа маргахгүй байна

*******.    Нэхэмжлэгч, хариуцагч талууд Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулаагүй боловч ажилтан байнгын ажлын байранд ажил үүрэг гүйцэтгэж байсан, ажил олгогч цалин хөлсийг олгож байсан болох нь тогтоогдож байх тул талуудын хооронд хөдөлмөрийн харилцаа үүссэн гэж дүгнэлээ.

Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны 1******* сарын 30-ны өдрийн Б/40 дугаар тушаал нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 4******* дугаар зүйлийн 4*******.1 /Захиргааны актыг энэ хуульд заасан журмын дагуу мэдэгдснээр хүчин төгөлдөр болно/-д заасан шаардлагыг хангаагүй байна.

Шүүх хуралдааны танхимд захиргааны акт /*******0*******1 оны Б/40 дугаар тушаал/-ыг нэхэмжлэгчид танилцуулж байгаа нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.1, 43.*******-т заасантай нийцэхгүй байна.

Иймд Дундговь аймгийн ******* ******* *******0*******1 оны Б/40 дугаар тушаал хүчин төгөлдөр бус захиргааны акт байх тул *******0*******1 оны Б/1******* дугаартай тушаалд дүгнэлт хийж маргааныг шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1-д Хөдөлмөрийн гэрээг дараахь үндэслэлээр ажил олгогчийн санаачилгаар цуцалж болно, 40.1.*******-т ажилтан мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил, албан тушаалдаа тэнцэхгүй болсон нь тогтоогдсон, 40.5-д Ажил олгогч энэ хуулийн 40.1.1, 40.1.******* -т заасан үндэслэлээр хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухайгаа ажилтанд нэг сарын өмнө мэдэгдэх бөгөөд... гэж тус тус заажээ.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн зарим зүйл заалтыг тайлбарлах тухай Монгол улсын Дээд шүүхийн *******00******* оны 33 дугаар тогтоолын 15 дугаар зүйлийн 15.*******-т Хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.*******-т заасан ажилтан мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил албан тушаалдаа тэнцэхгүй болсон нь тогтоогдсон гэдгийг ажилтны энэ байдлын талаар салбарын буюу тухайн байгууллагын мэргэжил, ур чадварын түвшин тогтоох комисс, аттестатчиллын комисс болон эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын албан ёсны дүгнэлт, шийдвэр гарсан байхыг ойлгоно., 1******* дугаар зүйлд Хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.5-д заасан сарын өмнө мэдэгдэх, 45 хоногийн өмнө мэдэгдэх, мөн хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.*******-т заасан ажилтанд ******* сар түүнээс дээш хугацааны өмнө мэдэгдэх тухай заалтуудыг хэрэгжүүлэхдээ хөдөлмөрийн гэрээг өөрийн санаачилгаар цуцлах тухайгаа ажил олгогч нь ажилтанд уг хугацааны өмнө бичгийн хэлбэрээр мэдэгдэж, гарын үсэг зуруулж, баталгаажуулна. гэж тус тус тайлбарлажээ.

Мэргэжилтэн г ажил, мэргэжил, ур чадвар, эрүүл мэндийн хувьд гүйцэтгэж байгаа ажил албан тушаалдаа тэнцэхгүй болсныг тогтоосон салбарын буюу тухайн байгууллагын мэргэжил, ур чадварын түвшин тогтоох комисс, аттестатчиллын комисс болон эмнэлэг хөдөлмөрийн магадлах комиссын албан ёсны дүгнэлт, шийдвэр хэрэгт авагдаагүй байна. Байгууллагын дотоод хяналт шалгалтын ажлын хэсгийн дүгнэлтийг салбарын буюу тухайн байгууллагын мэргэжил ур чадварын түвшин тогтоох комисс, аттестатчиллын комиссын шийдвэр гэж үзэх үндэслэлгүй юм.

Мөн хөтөлсөн *******0*******1 оны 03 сарын 05-ны өдрийн, *******0*******1 оны 05 сарын 1*******-ны өдрийн тай ярилцсан тэмдэглэлүүдийг ажилтанд хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухайгаа нэг сарын өмнө мэдэгдсэн гэж үзэх үндэслэлгүй юм.

Төрийн жинхэнэ албан тушаалд Төрийн албаны тухай хуульд заасан болзол шаардлагыг хангаагүй хүнийг томилон ажиллуулсан нь буруу боловч тухайн ажилтныг чөлөөлөхдөө хуулийг буруу хэрэглэсэн байх тул нэхэмжлэгчийн хөдөлмөрлөх эрхийг хангаж Дундговь аймгийн ******* ******* мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтний албан тушаалд эгүүлэн тогтоохоор шийдвэрлэлээ.

Нэхэмжлэгч тал ажилгүй байсан хугацааны цалингийн олговроо 409*******9*******4 төгрөг гэж нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодрууллаа.

Хэрэгт авагдсан нотлох баримтыг үндэслэн *******0*******1 оны 0******* сарын 0*******-ны өдрөөс *******0************** оны 01 сарын 0*******-ны өдрийг дуустал хугацааны /ажлын 150 хоног/ цалингийн олговор 381**************00 /*******0*******1 оны *******-4-р саруудын цалин 15**************815 төгрөг, 15**************815/************** хоног=*******5448 төгрөг, *******5448*150=381**************00/ төгрөгийг хариуцагч талаас гаргуулан нэхэмжлэгчид олгож илүү нэхэмжилсэн *******80********************* төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгохоор шийдвэрлэв.

*******.    Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн *******0*******00 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээж хариуцагч талаас 14*********************5 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид *******0*******00 төгрөг,төсвийн орлогод **************0*******5 төгрөг олгуулах нь зүйтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.*******.*******-т заасныг удирдлага болгон ТОТООХ нь:

 

1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 1*******8 дугаар зүйлийн 1*******8.1.*******, *******9 дүгээр зүйлийн *******9.1-д зааснаар г Дундговь аймгийн ******* ******* мал аж ахуй, үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт, менежмент, малын үржил бүртгэлийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэний албан тушаалд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны цалингийн олговор 381**************00 /гурван сая найман зуун арван долоон мянга хоёр зуун/ төгрөгийг Дундговь аймгийн ******* ******* газраас гаргуулан нэхэмжлэгчид олгож, нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгалыг суутгаж дэвтэрт нөхөн бичилт хийхийг хариуцагч талд даалгаж, нэхэмжлэлийн шаардлагаас илүү нэхэмжилсэн *******80********************* /хоёр зуун наян мянга долоон зуун жаран долоон/ төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

*******. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дугаар зүйлийн 5******* дугаар зүйлийн 5*******.1, 5******* дугаар зүйлийн 5*******.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1.1, *******.1.*******-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн *******0*******00 /далан мянга хоёр зуун/ төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 14*********************5 /нэг зуун дөчин зургаан мянга хоёр зуун хорин таван/ төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгчид *******0*******00 /далан мянга хоёр зуун/ төгрөгийг олгож, төсвийн орлогод **************0*******5 /далан зургаан мянга хорин таван/ төгрөгийг оруулсугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119, 1*******0 дугаар зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хуулийн хүчинтэй болох ба нэхэмжлэгч, түүний өмгөөлөгч, хариуцагч, төлөөлөгч, түүний өмгөөлөгч анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Дундговь аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРАЛАЧ ШҮҮЧ