2022         02         22                                           182/ШШ2022/00472

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Энхтуяа даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Т.Б-ны нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: ЭТТ ХХК-нд холбогдох,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Урьд эрхэлж байсан ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх олговор гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай хэргийг хянан хэлэлцэв. 

 

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгч Т.Б,

Хариуцагчийн төлөөлөгч М.Ч, Э.У,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга: Б.А,

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

    

1.Нэхэмжлэгч тал шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Миний бие Засгийн газрын 2019.07.09-ний өдрийн 296 дугаар тогтоолоор байгуулагдсан, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн охин компани болох "ЭТТмайнинг’' ХХК-д хуульчаар 2020 оны 4 дүгээр сард ажиллаж эхэлсэн. Улмаар 2020.04.27-ны өдөр Засгийн газрын 146 тоот тогтоолоор өмнөх 296 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгосон тул охин компанийн ажилтнуудыг толгой компани руу шилжүүлэн ажиллуулах болсон. Ийнхүү шилжүүлэхдээ “Эрдэнэс Тавантолгой’' ХК-ийн Салбарын Захиргаа, удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албанд Аж ахуйн ажилтнаар 2020.07.01-ний өдрөөс эхлэн туршилтын 3 сарын хугацаагаар, 10 сарын 01-ний өдрөөс эдгээр орон тоонд жинхлэн ажиллуулахаар 2020/с-686 тоот Хөдөлмөрийн гэрээг байгуулсан. Гэтэл 2021.07.06-ны өдөр над руу уурхайн хүний нөөцийн мэргэжилтэн ярьж, миний бие оффис дээр очин ТУЗ-ийн 2021.06.29-ний өдрийн 28 тоот мэдэгдэлтэй танилцсан. Ингээд Хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухай 2021.08.09-ний өдрийн гүйцэтгэх захирлын Б/1029 дугаар тушаалд дурдсанаар орон тоог хасагдсан гэсэн үндэслэлээр гэрээг цуцалсан. Компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн 2021 оны 28 дугаар тогтоол, Гүйцэтгэх захирлын 2021 оны А/184 дүгээр тушаалаар компанийн зохион байгуулалтын бүтэц, албан тушаал, орон тооны жагсаалтыг баталсан байна. Уг шинэчилсэн жагсаалт, орон тооны бүтэц нь Салбарын Захиргаа удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт аж ахуйн албанд Аж ахуйн ажилтны орон тоог компанид байхгүй болгож, нэхэмжлэгч болон өөр “ажилтан” орон тоонд ажиллаж байсан нийт 20 орчим хүнийг бөөнөөр нь гэнэт халах нөхцөл бүрдүүлсэн. Энэ нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.5-д заасан 45 хоногийн өмнө мэдэгдэх заалтыг зөрчсөн.

Мөн хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах тухай гүйцэтгэх захирлын 2021 оны 8 дугаар сарын 9-ний өдрийн тушаалуудын 2-т дурдсанаар Хөдөлмөрийн гэрээ нь цуцлагдсан ажилтнуудын ажлыг хүлээлцүүлэхийг Салбарын Захиргаа, бүтээн байгуулалт, хөгжлийн газарт даалгасан. Эндээс харвал хуучин бүтцийн хувьд байсан Салбарын Захиргаа, удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн алба бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ Салбарын Захиргаа, бүтээн байгуулалт, хөгжлийн газарт шилжиж харьяалагдах боломжтой байна. Өөрөөр хэлбэл өмнө байсан Салбарын Захиргаа удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт аж ахуйн албанд Аж ахуйн ажилтны орон тоог хэвээр хадгалж шинэ газарт шилжүүлэх боломж байсаар байтал бүтцийн өөрчлөлт, орон тоо хасагдсан хэмээн үзэж, миний Хөдөлмөрийн гэрээг цуцалсан нь үндэслэлгүй байна гэж үзэж байна. Иймд намайг Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албанд аж ахуйн ажилтнаар эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх олговор гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлж, нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж өгнө үү гэв.

 

2.Хариуцагч тал шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Нэхэмжлэгч Т.Бнь 2020.10.01-ний өдрийн 2020/С-686 дугаартай хөдөлмөрийн гэрээг ажил олгогчтой байгуулан гэрээний дагуу Салбарын бүтээн байгуулалт аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтан гэх албан тушаалд ажиллаж байсан. Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн сайдын 2020.12.08-ны өдрийн 01/3008 албан бичгээр ирүүлсэн чиглэл, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн даргын 2021 оны 03 дугаар сарын 19-ний өдөр баталсан Компанийн бүтэц, хүний нөөцийн үйл ажиллагаанд хийх дотоод аудитын удирдамж, Аудитын багийн дүгнэлт, Компанийн тухай хуулийн 76 дугаар зүйлийн 76.1.18, “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК- ийн дүрмийн 8 дугаар зүйлийн 8.6.3 дахь заалт, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны 2021 оны 6 дугаар сарын 28-ны өдрийн 21/17 тоот удирдамжийг тус тус үндэслэн “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн Төлөөлөн Удирдах зөвлөлийн 2021 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн 28 дугаартай тогтоолоор “Компанийн орон тооны хязгаар, зохион байгуулалтын бүтэц”-ийг шинэчлэн баталсан бөгөөд “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн нийт орон тооны хязгаарыг 946 болгон бууруулж зохион байгуулалтын бүтцийг хавсралтаар баталж тухайн орон тооны хязгаарт багтаан компанийн ажлын байрны нэр, орон тооны жагсаалтыг шинэчлэн баталж, хөдөлмөрийн гэрээг шинэчлэн гүйцэтгэж ажиллахыг гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуягт үүрэг болгож шийдвэрлэсэн. Энэхүү тогтоолын дагуу холбогдох ажлуудыг зохион байгуулж, гүйцэтгэх захирлын 2021.06.30-ны өдрийн А/184 дүгээр тушаалаар “Салбарын ажлын байрны нэр, орон тооны хязгаар”-ыг шинэчилсэн бөгөөд тушаалын 5 дугаар хавсралтаар “салбарын хасагдаж, цөөрсөн ажлын байрны жагсаалт”-ыг баталсан бөгөөд “аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтан” гэх ажлын байр хасагдсан болно.

Ингээд мэдэгдлийг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40.5-д зааснаар 30 хоногийн өмнө мэдэгдсэн, холбогдох тэтгэмжийг олгосон байгаа. Өөрөөр хэлбэл Салбарын бүтээн байгуулалт аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтнуудыг бөөнөөр халсан гэх агуулга биш бөгөөд Монгол улсын Дээд шүүхийн 2012.06.15-ны өдрийн зөвлөмжийн 2.1-т “Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1-д заасан "Аж ахуйн нэгж байгууллага түүний салбар нэгж байгууллага татан буугдсан" гэдэгт Иргэний хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.1-д заасан 5 үндэслэл хамаарна” гэж заасан. Харин “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн Төлөөлөн Удирдах зөвлөлийн 2021 оны 6 дугаар сарын 29-ний өдрийн 28 дугаартай тогтоол болон Гүйцэтгэх захирлын 2021 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдрийн А/184 дүгээр тушаалаар Иргэний хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.1-д заасан үндэслэлээр ямар нэг нэгж салбарыг татан буулгаагүй болно. Иймд гүйцэтгэх захирлын 2021.08.09-ний өдрийн Б/1029 дүгээр тушаал хууль зүйн үндэслэлтэй гарсан тул БТ.Б-ны гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

3.Нэхэмжлэгч тал ЭТТХК-ийн 2021.08.09-ний өдрийн Б/1029 тоот хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах тухай тушаал, 2020.10.01-ний өдрийн хөдөлмөрийн гэрээ, тус шүүхийн 2021.09.15-ны өдрийн 8629 дугаар нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзах тухай шүүгчийн захирамж, 2021.09.13-ны өдрийн ЭТТХК-ийн ажиллагсдын үйлдвэрчний эвлэлийн хороонд гаргасан өргөдөл, ЭТТХК-ийн 2021 оны 6, 9 сарын шимтгэл төлөлтийн тайлан зэрэг баримтуудыг шүүхэд гарган өгчээ.

 

4.Хариуцагч тал хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, байгууллагын дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод журам, ЭТТХК-ийн ТУЗ-ийн 2021.06.29-ний өдрийн 28 дугаар тогтоол, гүйцэтгэх захирлын 2021.06.30-ны өдрийн А/184 дүгээр тушаал, хавсралтын хамт, ТУЗ-ын даргын 2021.03.19-ний өдрийн Компанийн бүтэц, хүний нөөцийн үйл ажиллагаанд хийх дотоод аудитын удирдамж, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдын 2020.12.08-ны өдрийн 01/3008 тоот чиглэл хүргүүлэх тухай албан бичиг, ЭТТМХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2020.04.09-ний өдрийн Б/206 тоот туршилтын хугацаагаар ажиллуулах тухай тушаал, 2020.06.29-ний өдрийн Б/431 тоот хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах тухай тушаал, 2020.06.29-ний өдрийн нэхэмжлэгч Т.Б-ны өргөдөл, ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2020.07.01-ний өдрийн Б/453 тоот, 2020.10.01-ний өдрийн Б/894 тоот ажилд томилох тухай тушаалууд, хөдөлмөрийн гэрээ, 2021.08.09-ний өдрийн Б/1029 тоот тушаал, 2021.07.06-ны өдрийн С/43 дугаар мэдэгдэл, тэтгэмж олгосон төлбөрийн даалгавар, нэхэмжлэгч Т.Б-ны ажлын тайлан зэрэг баримтуудыг шүүхэд гарган өгсөн байна.

 

5.Нэхэмжлэгчийн гаргасан хүсэлтээр ЭТТХК-ийн ТУЗ-ийн 2021.06.29-ний өдрийн 28 дугаар тогтоол, хавсралтын хамт, гүйцэтгэх захирлын 2021.06.30-ны өдрийн А/184 дүгээр тушаал, хавсралтын хамт, Захиргаа, үйлдвэрчний эвлэлийн 2020 оны хамтын гэрээ, ТУЗ-ийн даргын 2021.03.19-ний өдрийн компанийн бүтэц, хүний нөөцийн үйл ажиллагаанд хийх дотоод аудитын удирдамжийн дагуу хийсэн аудитын багийн дүгнэлт, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яамны 2021.06.28-ны өдрийн 21/17 тоот удирдамж, Удирдах зөвлөлийн 2021.06.30-ны өдрийн 28 дугаар тогтоол болон гүйцэтгэх захирлын 2021.06.30-ны өдрийн А/184 дүгээр тушаал гарахаас өмнө үйлчилж байсан зохион байгуулалтын бүтэц, ажлын байрны нэр, орон тооны жагсаалтыг баталсан ТУЗ-ын тогтоол, гүйцэтгэх захирлын тушаал, ЭТТХК-ийн 2021.11.30-ны өдрийн байдлаарх нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөлтийн тайлан зэрэг баримтуудыг шүүхийн журмаар бүрдүүлжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Т.Бнь хариуцагч ЭТТХК-нд  холбогдуулж урьд эрхэлж байсан ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх олговор гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

 

          Нэхэмжлэгч нь дээрх нэхэмжлэлийнхээ үндэслэлийг ажлаас халсан хариуцагчийн тушаал хууль зүйн үндэслэлгүй, бөөний халалт явагдсан, ажилтанд 45 хоногийн өмнө мэдэгдээгүй, энэ талаар Үйлдвэрчний эвлэлтэй зөвшилцөөгүй, хуучин бүтцэд байсан Салбарын Захиргаа, удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн алба бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ Салбарын Захиргаа, бүтээн байгуулалт, хөгжлийн газарт шилжиж харьяалагдах боломжтой байхад бүтцийн өөрчлөлт хийж, орон тоо хасагдсан гэж ажлаас чөлөөлснийг зөвшөөрөхгүй гэж тайлбарласан.

 

          Хариуцагч тал дээрх тайлбарыг зөвшөөрөхгүй байх бөгөөд Салбарын Захиргаа удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт аж ахуйн албанд Аж ахуйн ажилтны орон тоо нэгэнт хасагдсан, түүнээс биш хэлтэс нь татан буугдсан зүйл байхгүй, Иргэний хуулийн 32 дугаар зүйлд зааснаар хуулийн этгээд татан буугдаагүй, зөвхөн хэлтэс доторх ажлын байр байхгүй болсон, мэдэгдлийг хуульд заасны дагуу 30 хоногийн өмнө өгсөн, тэтгэмжийг мөн олгосон, ажилчдыг бөөнөөр халсан зүйл байхгүй учир Үйлдвэрчний эвлэлтэй зөвшилцөх шаардлага байгаагүй,  ажлаас халсан тушаал хуульд нийцсэн гэж мэтгэлцсэн.

 

Шүүх хэрэгт авагдсан, тодорхойлох хэсэгт дурдагдсан зохигчдын гарган өгсөн болон шүүхийн бүрдүүлсэн нотлох баримтуудын хүрээнд дүгнэлт хийж, дараах үйл баримт, хууль зүйн үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

          1.Хариуцагч ЭТТХК-ийн ТУЗ-ийн 2020.05.28-ны өдрийн 27 дугаар тогтоолоор ЭТТМ ХХК-ийн үйл ажиллагааг зогсоож, түүний эрх, үүрэг, хариуцлагыг ЭТТХК-нд шилжүүлэх замаар нэгтгэхээр шийдвэрлэж, компанийг нэгтгэсэнтэй холбогдуулан ЭТТХК-ийн орон тооны хязгаарыг 986 байхаар тогтоож, зохион байгуулалт бүтцийг хавсралтаар шинэчлэн баталжээ. Улмаар ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2020.06.18-ны өдрийн А/168 дугаар тушаал гарч, салбарын бүтэц зохион байгуулалтыг шинээр баталж, энэхүү батлагдсан бүтцэд Захиргаа удирдлагын хэлтсийн дор Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн алба харьяалагдаж, Аж ахуйн ажилтан гэсэн 15 ажлын байр шинээр бий болсон байна.

         

          Улмаар нэхэмжлэгч Т.Бнь ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2020.07.01-ний өдрийн Б/453 тоот тушаалаар 2020.07.01-ний өдрөөс Салбарын захиргаа, удирдлагын хэлтсийн бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албанд аж ахуйн ажилтнаар, 3 сарын туршилтын хугацаагаар ажиллаж эхэлсэн байх ба, зохигчид 2020.10.01-ний өдөр хөдөлмөрийн гэрээг хугацаагүй байгуулан, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1-д зааснаар нэхэмжлэгч Т.Бнь ажлын байрны тодорхойлолтод заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэхээр, хөдөлмөрийн хэвийн нөхцөлд, 1,593,204 төгрөгийн цалин авч, уурхайд ажлын 14, амралтын 14 хоногийн хугацаатай ажиллахаар, хариуцагч ЭТТХК нь ажлын хэвийн нөхцөлөөр хангах, цалин хөлс олгох, уурхайд ирж, очих унаа болон байр, хоолоор хангахаар харилцан тохиролцож, 2020.10.01-ний өдрийн Б/894 дүгээр гүйцэтэх захирлын “ажилд томилох тухай” тушаал гарснаар нэхэмжлэгч Т.Бнь Салбарын Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албанд аж ахуйн ажилтнаар жинхлэн ажиллаж байжээ.

 

         

 

          2.Хариуцагч ЭТТХК-иас 2021.07.06-ны өдрийн с/43 дугаар мэдэгдлийг нэхэмжлэгч Т.Б-д 2021.07.08-ны өдөр танилцуулсан байх ба, энэхүү мэдэгдэл нь “...ТУЗ-ын 2021.06.29-ний өдрийн 28 тоот тогтоолоор компанийн бүтцээс Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албанд аж ахуйн ажилтны орон тоог цөөрүүлж, тантай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40.1.1-д заасан үндэслэлээр ажил олгогчийн санаачилгаар 2021.08.07-ны өдрөөр дуусгавар болгон цуцлах болсныг мэдэгдэе...” гэсэн агуулгатай, “цөөрүүлж” гэх бичвэр нь техникийн алдаа болохыг хариуцагч талаас тайлбарласныг нэхэмжлэгч тал үгүйсгэж, маргаагүй болно.

 

          Ийнхүү хариуцагч ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021.08.09-ний өдрийн Б/1029 дүгээр тушаалаар “шинэчлэн батлагдсан компанийн зохион байгуулалтын бүтэц, албан тушаал, орон тооны жагсаалтаар Салбарын Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албанд аж ахуйн ажилтан ажлын байрны орон тоо хасагдсан...” гэх үндэслэлээр 2021.08.09-ний өдрөөр тасалбар болж, нэхэмжлэгч Т.Б-ны хөдөлмөрийн гэрээ цуцлагдан ажлаасаа чөлөөлөгджээ.    

 

          Хариуцагч ЭТТХК нь дээрх тушаалыг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2, 43.3-т зааснаар нэхэмжлэгч Т.Б-д 2021.08.12-ны өдөр гардуулан өгч, түүнд 3 сарын дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмжид 6,464,133 төгрөгийг 2021.09.07-ны өдөр олгосон, нэхэмжлэгч Т.Бнь бусад хүмүүсийн хамт анх шүүхэд 2021.09.08-ны өдөр нэхэмжлэл гаргасныг шүүх 2021.09.15-ны өдрийн 8629 дугаар шүүгчийн захирамжаар “...нэхэмжлэлийн үндэслэлийг тодруулах, хөдөлмөрийн эрх зүйн ганцаарчилсан маргаан, тус тусдаа нэхэмжлэлээ гаргах...” гэсэн үндэслэлээр хүлээн авахаас татгалзсан, ийнхүү нэхэмжлэгч Т.Бнь 2021.09.24-ний өдөр нэхэмжлэлийг тусад нь гаргасан байна.

 

            Түүнчлэн нэхэмжлэгч Т.Бнь бусад ажилтнуудын хамт 2021.09.13-ны өдөр Үйлдвэрчний эвлэлийн хороонд хандан “...байгууллага ажилтнуудыг бөөнөөр халсан тохиолдолд 45 хоногийн өмнө мэдэгдэж, хуульд заасны дагуу хэлэлцээ хийнэ гэсэн заалтыг зөрчиж, хөдөлмөрийн гэрээг цуцалсан нь Цар тахлын хүнд нөхцөлд 20 гаруй ажилтны эрхийг зөрчиж, ар гэр, амьдрал ахуйг нь хөсөр хаясан үйлдэл боллоо. Иймд ажилтнуудынхаа эрхийг хамгаалж, үргэлжлүүлэн компанидаа ажиллахад дэмжлэг үзүүлэхийг хүсье...” гэсэн агуулга бүхий өргөдлийг гаргасан байх боловч Үйлдвэрчний эвлэлийн байгууллагаас нь ямар нэгэн хариу өгөөгүй, энэ талаар Үйлдвэрчний эвлэлээс байгууллагад хандаж, тэдний өргөдөл, гомдлыг уламжилсан зүйлгүй, ямар нэгэн санал, хүсэлт гаргаагүй байна.

 

          Дурдсан үйл баримтууд зохигчдын гаргасан тайлбар, тэдний өгсөн болон нэхэмжлэгч талын хүсэлтээр шүүхээс бүрдүүлсэн дээр дурдсан нотлох баримтуудаар тогтоогдсон.

 

          3.Хариуцагч ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021.08.09-ний өдрийн Б/1029 дүгээр “Т.Б-тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухай” тушаалд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1.2, 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1, 40.5, 42 дугаар зүйлийн 42.1, компанийн дүрмийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5.3, 9.5.6, Хөдөлмөрийн дотоод журмын 2 дугаар зүйлийн 2.5, 3.14, 4.1.2 дахь заалт, ТУЗ-ийн 2021 оны 28 дугаар тогтоол, гүйцэтгэх захирлын 2021 оны А/184 дүгээр тушаал, компанийн Захиргаа, Үйлдвэрчний эвлэлийн 2020 оны ЭТТ-2018/140-2 тоот Хамтын гэрээний 8 дугаар зүйлийн 8.17.1 дэх заалтуудыг тус тус удирдлага болгожээ.

          Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1-д “Хөдөлмөрийн гэрээг дараахь үндэслэлээр цуцална”, 38.1.2-т “ажил олгогч санаачилсан”,

          40 дүгээр зүйлийн 40.1-д “хөдөлмөрийн гэрээг дараахь үндэслэлээр ажил олгогчийн санаачилгаар цуцалж болно”, 40.1.1-д “аж ахуй нэгж, байгууллага болон түүний салбар, нэгж татан буугдсан, орон тоо хасагдсан, эсхүл ажилтны тоог цөөрүүлсэн”, 40.5-д “Ажил олгогч энэ хуулийн 40.1.1, 40.1.2 -т заасан үндэслэлээр хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухайгаа ажилтанд нэг сарын өмнө мэдэгдэх бөгөөд аж ахуйн нэгж, байгууллага, түүний салбар, нэгж татан буугдсаны улмаас ажилтнуудыг бөөнөөр халах тохиолдолд ажилтны төлөөлөгчдөд 45 хоногийн өмнө мэдэгдэж, энэ хуульд заасны дагуу хэлэлцээ хийнэ”,

          42 дугаар зүйлийн 42.1-д “ажил олгогч нь энэ хуулийн 37.1, 6, 40.1.1, 40.1.2, 40.1.3-т заасан үндэслэлээр ажлаас халагдсан ажилтанд нэг сар, түүнээс дээш хугацааны дундаж цалин хөлстэй тэнцэх тэтгэмж олгоно”,

 

          Компанийн дүрмийн 9 дүгээр зүйлийн “гүйцэтгэх удирдлага” гэсэн хэсгийн 9.5.3-д “өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд тушаал гаргах”, 9.5.6-д “ажилтныг ажилд томилж хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, сахилгын шийтгэл ногдуулах, ажлаас чөлөөлөх”,

 

          Хөдөлмөрийн дотоод журмын 2 дугаар зүйлийн “удирдлага, зохион байгуулалт, дотоод үйл ажиллагаа” гэсэн хэсгийн 2.5-д “гүйцэтгэх захирал эрх хэмжээнийхээ хүрээнд тушаал гаргана”,

          3 дугаар зүйлийн “ажилд томилох, ажлаас халах, чөлөөлөх” гэсэн хэсгийн 3.14-т “ажлаа хүлээлгэн өгч байгаа ажилтантай өөрийн гүйцэтгэж байсан ажил, холбогдох баримт бичиг, цахим файл, ажлын үнэмлэх, эд хөрөнгийг бүрэн хүлээлцэж, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын тооцоог дуусгавар болгон тойрох хуудас зуруулан тооцоо дуусгах ажлыг захиргаа, удирдлага хариуцсан нэгж болон санхүүгийн асуудал хариуцсан нэгж гүйцэтгэнэ”,

          4 дүгээр зүйлийн “ажил олгогчийн эрх, үүрэг” гэсэн хэсгийн 4.1.2-т “ажилтан хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, түүнийг өөр ажилд шилжүүлэх, дэвшүүлэх, Хөдөлмөрийн тухай хуульд заасан үндэслэлээр хөдөлмөрийн цуцлах, дуусгавар болгох”,

 

          Компанийн Захиргаа, Үйлдвэрчний эвлэлийн 2020 оны ЭТТ-2018/140-2 тоот Хамтын гэрээний 8 дугаар зүйлийн “нийгмийн хамгаалал” гэсэн хэсгийн 8.17-д “компани, түүний салбар, нэгж татан буугдсаны улмаас ажилтнуудыг бөөнөөр халах, орон тоо хасагдах, ажилтны тоог цөөрүүлэх тохиолдолд ажлаас халагдсан ажилтны нийгмийн баталгааг хангах зорилгоор ажилтанд дараах ажлаас халагдсаны тэтгэмжийг олгоно” . Үүнд: 8.17.1-д “ажилтан 1-3 жил ажилласан бол 3 /гурав/ хүртэл сар” гэж тус тус зохицуулсан.

         

          4.Ажил олгогч нь ажилтантай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах санаачилгыг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1.2, Компанийн дүрмийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5.3, 9.5.6, Хөдөлмөрийн дотоод журмын 2 дугаар зүйлийн 2.5, 4 дүгээр зүйлийн 4.1.2-т зааснаар, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1-д заасан аж ахуй нэгж, байгууллага болон түүний салбар, нэгж татан буугдсан, орон тоо хасагдсан үндэслэлээр бие даан гаргах эрхтэй.

         

          Ийнхүү хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах санаачилгыг бие даан гаргахдаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.5-д заасан журмыг баримтлах учиртай, “орон тоо хасагдах” гэдэгт аж ахуй нэгж, байгууллагын дүрэмд тодорхойлсон үйл ажиллагааны зорилгоо хэрэгжүүлэхэд онц шаардлагагүй, тийм ажил үүргийн орон тоог бүтцийн үндсэн нэгжээс гаргах явдлыг ойлгох ба, орон тоо нь тодорхой нэг албан тушаалаар нэрлэгдэн заах хэлбэрээр хасагдаж болдог онцлогтой, ажил олгогчийн ажлаас халсан тушаалд баримталсан хуулийн зохицуулалт нь ажилтныг ажлаас халсан үндэслэлтэй тохирч байх нь Хөдөлмөрийн тухай хуульд нийцэх юм.

 

          5.Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдаас ЭТТХК-ийн ТУЗ-ийн даргад 2020.12.08-ны өдрийн 01/3008 дугаар чиглэл хүргүүлэх тухай албан бичгийг хүргүүлсэн байх ба, энэхүү албан бичигт “...компанийн үйл ажиллагааны төлөвлөлт, гүйцэтгэл, засаглалын бодлого болон хүний нөөцийн бодлого зэрэгт үнэлэлт, дүгнэлт гаргах зайлшгүй шаардлага бий болж байгааг дурдаад, ...компанийн бүтэц зохион байгуулалт нь компанийн үндсэн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн эсэх, ажлын байрны сонгон шалгаруулалт хийгээд ажлын байрны давхардал, хөдөлмөрийн гэрээний маргааны талаарх нөхцөл байдалд үнэлэлт өгч, дүгнэлт гаргах...” зэрэг бусад асуудлын талаар чиглэл өгсөн агуулгатай байна.

         

          Түүнчлэн хариуцагч ЭТТХК-ийн ТУЗ-ийн дарга нь 2021.03.19-ний өдөр “Компанийн бүтэц, хүний нөөцийн үйл ажиллагаанд хийх дотоод аудитын удирдамжийг баталсан байх ба, уг удирдамжийн дагуу хийгдэх дотоод аудит нь компанийн бүтэц, хүний нөөцийн бодлого, үйл ажиллагаанд үнэлэлт, дүгнэлт өгч, ажлын байрны давхардлыг арилгах, удирдах, гүйцэтгэх ажилтны албан тушаалын зохистой харьцааг төлөвлөх, компанийн зохион байгуулалтын бүтцийг шинэчлэн боловсруулах зорилготой, аудитыг 2021.03.24-ний өдрөөс 2021.04.09-ний өдрийг хүртэл хугацаанд хийхээр тусгажээ.

 

          Энэхүү удирдамжийн дагуу хийсэн дотоод аудитын тайлангаар илэрсэн асуудлууд болон бусад хүчин зүйлсийг харгалзан хууль тогтоомжийн хүрээнд компанийн бүтэц, зохион байгуулалтыг шинэчлэн боловсруулах, ажлын байрны зураг авалтыг нэн яаралтай хийж гүйцэтгэх, ажлын байрны болоод нэгжүүдийн чиг үүргийн давхардлыг арилгах зэрэг дүгнэлт, зөвлөмжийг өгсөн байх ба, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдын 2021.06.28-ны өдөр 21/17 дугаар удирдамжаар компанийн бүтэц, орон тоог хууль тогтоомжид нийцүүлэн хавсралтад заасны дагуу батлах асуудлыг ч мөн тусгасан байна.

         

          Дээрх чиглэл, удирдамж, дотоод аудитын тайлангийн дагуу Хариуцагч ЭТТХК-ийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн 2021.06.29-ний өдрийн 28 дугаар тогтоол гарч, уг тогтоолоор Компанийн орон тооны хязгаар, зохион байгуулалтын бүтцийг шинэчлэн баталж, компанийн нийт орон тооны хязгаарыг 946, төв оффисын орон тооны хязгаарыг 200 байхаар тогтоож, батлагдсан орон тооны хязгаарт багтаан компанийн ажлын байрны нэр, орон тооны жагсаалтыг шинэчлэн баталж, хөдөлмөрийн гэрээг шинэчлэн байгуулж ажиллах, түүнчлэн компанийн үйл ажиллагааны тасралтгүй байдлыг хангах, эрчимжүүлэх, хэрэгжүүлж буй төсөл хөтөлбөр, бизенс төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх хүрээнд батлагдсан орон тооны хязгаар, тухайн жилийн цалингийн төсөвт багтаан төслийн нэгж, албыг татан буулгах, нэгтгэх, байгуулахыг гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуягт зөвшөөрчээ.

         

          6.Хариуцагч ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуяг нь ТУЗ-ийн 2021 оны 28 тоот тогтоолын дагуу, Компанийн дүрмийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5.3-т зааснаар өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд 2021.06.29-ний өдрийн А/181 тоот тушаалыг гаргаж, компанийн газар, хэлтэс, нэгжүүдийн чиг үүргийг шинэчлэн батлуулах, шинэчлэгдсэн чиг үүргийн дагуу ажилтнуудын ажлын байрны тодорхойлолтыг боловсруулах, холбогдох газар, хэлэст, нэгжүүдийн ажлын байрны орон тоог хасах, цөөрүүлэх санал дүгнэлтийг танилцуулах, орон тоо хасагдаж, цөөрсөнтэй холбоотойгоор холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу шаардлагатай ажлуудыг зохион байгуулах, удирдлагаар хангах ажлын хэсгийг байгуулсан.

 

          Энэхүү ажлын хэсгийн 2021.06.30-ны өдрийн явцын тайлангаар ковид цар тахлын үед компанийн борлуулалтын орлого 2 дахин багассан, 2020, 2021 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд тусгагдсан ажил үйлчилгээний санхүүжилтийг ТУЗ-ийн шийдвэрээр цуцласан зэрэг үндэслэлээр төв оффисын ажилтнуудын ажлын ачаалал эрс буурсан, өндөржүүлсэн бэлэн байдал, бүх нийтийн бэлэн байдлын үед 2020-2021 онд ажилтнуудыг сул зогсоож цалингийн үргүй зардал гаргасан, чиг үүрэг нь хоорондоо давхардсан олон нэгжүүдийг төв оффис болон уурхайд байгуулсан, одоогийн бүтцийг өөрчлөх, орон тооны хязгаарыг бууруулах боломжтой гэсэн саналыг гаргажээ.

 

          Улмаар ажлын хэсгийн тайланд “...ажилтнууд нь Цанхи хотхоны бүсэд /гэр кемп-72 ш гэр, 8 ханатай хүндэтгэлийн гэр, арга хэмжээний 10 ханатай гэр/ ажиллаж, хотхоны гэрэлтүүлэг, гэр буулгах, барих, гэрийн халаалт, гэрийн бүрээс, давхарга, бүслүүр солих, гэрийн хаяг солих, байрлуулах, гэрийн үйлчилгээ, гэрийн ус дуссан хэсэгт засвар хийх, хотхоны зэрлэг зулгаах, хөрсийг сийрэгжүүлэх, шороо цэвэрлэх зэрэг ажлуудыг ажлын байрны тодорхойлол, нарядын дагуу хийж байна. Уурхайд баригдан ашиглалтад орж байгаа кемпийн барилга, оффисын барилга нь Цанхи хотхоноос өөр газар байрлах ба орчин үеийн барилга байгууламж, стадион, гүйлтийн зам бүхий цогцолбор бөгөөд 2021 оны 11, 12 сард ашиглалтад орсноор сантехник, слесарь зэрэг ажлын байр шинээр бий болж, өмнөх Цанхи хотхоны /гэр кемп/-ийн бүсэд ажиллаж байсан аж ахуйн туслах ажилтан гэх мэт нийт 19 ажлын байрны чиг үүргүүд цаашид шаардлагагүй болсон...” гэсэн үндэслэлийг дурдаж, Салбарын бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтны 15 ажлын байрыг хасах саналыг гаргасан байна.

 

          Ийнхүү ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021.06.30-ны өдрийн А/184 тоот тушаал гарч, энэхүү тушаалаар салбарын ажлын байрны нэр, орон тооны хязгаарыг шинэчлэн баталж, тушаалын 5 дугаар хавсралтаар Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтны 15 ажлын байрыг бүхэлд нь хасчээ.

 

          7.Тодруулбал, хариуцагч ЭТТХК-ийн дүрмийн 6 дугаар зүйлийн 6.1-д зааснаар Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал, ТУЗ, гүйцэтгэх захирал нь компанийн удирдлагын бүтцэд хамаарч байх ба, 8 дугаар зүйлийн 8.1-д зааснаар Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь хувьцаа эзэмшигчдын хурлын чөлөө цагт компанийн эрх барих дээд байгууллага байна, 9 дүгээр зүйлийн 9.2-т зааснаар гүйцэтгэх захирал нь компанийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулж, компанийн нэрийн өмнөөс итгэмжлэлгүйгээр үйл ажиллагаа явуулдаг этгээд байна.

 

          Өөрөөр хэлбэл, ТУЗ нь Компанийн дүрмийн 8 дугаар зүйлийн 8.6.3-д зааснаар компанийн зохион байгуулалтын бүтэц, орон тооны хязгаарыг тогтоох эрхтэй, гүйцэтгэх захирал нь дүрмийн 9 дүгээр зүйлийн 9.5-д зааснаар ТУЗ-аас баталсан төлөвлөгөө, төсөв, шийдвэрийг хэрэгжүүлэх үүрэгтэй байх ба, 9.5.5-д зааснаар ТУЗ-өөс баталсан зохион байгуулалтын бүтэц, орон тооны хязгаарт багтаан ажлын байрны нэр, орон тооны жагсаалт, ажилтнуудын ажлын байрны тодорхойлолтыг батлах эрхтэй байхаар зохицуулагджээ.

 

          Тиймээс хариуцагч ЭТТХК-ийн эрх бүхий этгээд болох ТУЗ-ийн тогтоол, гүйцэтгэх захирлын тушаалаар, Компанийн дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод журам, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1-д зааснаар хувьцаа эзэмшигч Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн яамны чиглэл, удирдамжийг үндэслэн компаниас байгуулсан ажлын хэсгийн хийсэн судалгаа, ажлын тайлан, дотоод аудитын тайлангийн үндсэн дээр Компанийн салбарын бүтэц, зохин байгуулалтаас Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтны 15 ажлын байр нэрлэгдэн заах хэлбэрээр хасагдсан, хариуцагч ЭТТХК нь нэхэмжлэгч С.Батбаатарт ажлаас халах тухай мэдэгдлийг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.5-д зааснаар 30 хоногийн өмнө өгсөн, түүнчлэн хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1, Хамтын гэрээний 8 дугаар зүйлийн 8.17.1-д зааснаар түүнд зохих тэтгэмжийг олгосон явдал нь Хөдөлмөрийн тухай хууль тогтоомжид нийцсэн байна гэж дүгнэлээ.

 

          8.Иймд нэхэмжлэгч Т.Б-ны гаргасан “...байгууллагад бөөнөөр халах үйл ажиллагаа явагдсан, энэ талаар 45 хоногийн өмнө мэдэгдээгүй, энэ тохиолдолд үйлдвэрчний эвлэлтэй тохиролцох байсан, хуучин бүтцэд байсан Салбарын Захиргаа, удирдлагын хэлтсийн Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн алба бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ Салбарын Захиргаа, бүтээн байгуулалт, хөгжлийн газарт шилжиж харьяалагдах боломжтой байсан...” гэх агуулга бүхий тайлбар үгүйсгэгдэж байна.  

 

          Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.5-д зааснаар ажил олгогч нь ...аж ахуйн нэгж, байгууллага, түүний салбар, нэгж татан буугдсаны улмаас ажилтнуудыг бөөнөөр халах тохиолдолд ажилтны төлөөлөгчдөд 45 хоногийн өмнө мэдэгдэж, энэ хуульд заасны дагуу хэлэлцээ хийх үүрэгтэй бөгөөд хариуцагч ЭТТХК-иас Бүтээн байгуулалт, аж ахуйн албаны аж ахуйн ажилтны 15 ажлын байрыг нэрлэн заах хэлбэрээр Салбарын бүтэц, зохион байгуулалтаас хассан явдал нь аж ахуйн нэгж, байгууллага, түүний салбар, нэгж татан буугдсан гэх ойлголтод хамаарахгүй, бөөний халалт гэж үзэхгүй, Иргэний хуулийн 32 дугаар зүйлд заасан 5 үндэслэлийн аль нэг шалтгаанаар хуулийн этгээд татан буугддаг онцлогтой. Тийм учраас хариуцагч ЭТТХК нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.5-д зааснаар ажилтны төлөөлөл буюу Үйлдвэрчний эвлэлийн байгууллагатай хэлэлцээ хийх шаардлагагүй гэж үзнэ.

 

          Иймд хариуцагч ЭТТХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021.08.09-ний өдрийн Б/1029 дүгээр “Т.Б-тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухай” тушаал Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1, 40.5 дахь заалтад нийцсэн, тушаал хууль зүйн үндэслэлтэй байх тул Т.Б-ны гаргасан  нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

          9.Т.Б-ны нэхэмжлэл нь Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5-д зааснаар тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөхийг дурдав.

 

          2021.07.02-ны өдөр Хөдөлмөрийн тухай хууль шинэчлэн батлагдаж, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад буюу 2022.01.01-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлсэн байх боловч энэхүү маргаан нь 1999.05.14-ний өдрийн Хөдөлмөрийн тухай хуулийн зохицуулалтад хамаарч, уг хууль хүчин төгөлдөр үйлчилж байх цаг хугацаанд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд байсан тул хуучин хуулийг баримтлан хэрэг маргааныг эцэслэн шийдвэрлэсэн болно.

         

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2, 115.2.3, 160 дугаар зүйлийн 160.1.2-т заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.1999.05.14-ний өдрийн Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 128 дугаар зүйлийн 128.1.2, 69 дүгээр зүйлийн 69.1, 46 дугаар зүйлийн 46.2-т тус тус зааснаар ЭТТХК-нд холбогдох урьд эрхэлж байсан ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх олговор гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгүүлэх тухай Т.Б-ны нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.  

 

2.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5-д зааснаар нэхэмжлэгч Т.Бнь тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөхийг дурдсугай.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.5, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар шийдвэрийг зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч гардан авсан эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж болохыг дурдсугай. 

 

4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.3, 119.4, 119.7‑д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болж, 14 хоногийн дотор бичгээр гарах ба, шүүх хуралдаанд оролцсон тал уг хугацаа өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй, энэхүү үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай. 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                                   Т.ЭНХТУЯА