2021 оны 11 сарын 17 өдөр	Дугаар 102/ШШ2021/02980	Улаанбаатар хот

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Гандиймаа даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар

 

Нэхэмжлэгч: Баянзүрх дүүрэг 22 дугаар хороо тоотод оршин суух Амбагай овогт Д Г /РД: */

 

Хариуцагч: Баянгол дүүрэг 1 дүгээр хороо  тоотод  оршин суух Дамбийжанцан овогт Б Б /РД: */

 

180,000,000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв. 

 

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Б.Б

                                   нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.У

                                   хариуцагчийн төлөөлөгч Б.Б

                                   хариуцагчийн өмгөөлөгч А.З, Ц.Ж

                                   нарийн бичгийн дарга О.Золзаяа нар оролцов.

 

Нэхэмжлэлийг 2020 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авав.

 

                                                                                                  ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч Д.Г шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Дариймаагийн Г миний бие 2018 оны 10 сарын 30-ны өдөр өөрийн өмчлөлийн Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хороонд байрлах Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн /13372/ гудамж, 36 байр, а-30 тоот хаягт байрлах 90,59 м.кв талбайтай 3 өрөө орон сууц (гэрчилгээний дугаар 000679752, улсын бүртгэлийн дугаар Ү-2204026111)-ыг иргэн Б.Бтой “Орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ” байгуулсан. Миний зүгээс орон сууцны өмчлөх эрхийг Б.Бт шилжүүлж, хуульд заасны дагуу бүртгэлийг хийлгэсэн. Гэтэл хариуцагч Б.Б нь өнөөдрийг хүртэл 180,000,000 төгрөгийг надад шилжүүлээгүй буюу орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээний дагуу хүлээсэн үүргээ огт биелүүлээгүй болно. Иймд 2018 оны 10 сарын 30-ны өдөр байгуулсан орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээний үүрэгт 180,000,000 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж шийдвэрлэж өгнө үү.

 

Нэхэмжлэгч Д.Г өөрчилсөн нэхэмжлэлийн шаардлагадаа: Нэхэмжлэгч нь 2020 оны 12 сарын 25-ны өдөр тус шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан. Шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шүүхийн журмаар маргаан бүхий орон сууцны хувийн хэргийг Улсын бүртгэлийн хэлтсээс нотлох баримтаар ирүүлж, улмаар 2021 оны 06 сарын 14-ний өдрийн “Шинжээч томилж, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлэх тухай” шүүгчийн захирамжаар маргаан бүхии орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээнд зурагдсан гарын үсгэнд шинжилгээ хийж, шинжээчийн 2021 оны 08 сарын 05-ны өдрийн 1840 дугаар дүгнэлтээр “...Б.Б гэсний ард байх шинжилж буй гарын үсэг нь харъцуулах загвараар ирүүлсэн Б.Бийн гэх гарын үсгийн чөлөөт, харьцангуй чөлөөт, туршилтын загваруудтай тохирохгүй байна'’ гэж гарсан дүгнэлттэй холбогдуулан нэхэмжлэлийн шаардлагаа дараахь үндэслэлээр өөрчилж байна. Нэхэмжлэгч Д.Г нь 2018 оны 10 сарын 26-ны өдөр иргэн Д.Отэй бэлэглэлийн гэрээ байгуулж, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хороонд байрлах н.Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн /13372/ гудамж, 36 байр, а-30 тоот хаягт байрлах 90.59 м.кв талбайтай 3 өрөө орон сууцны өмчлөх эрхийг өөртөө шилжүүлж авсан. Ингээд 2018 оны 10 сарын 30-ны өдөр хариуцагч Б.Бтой харилцан тохиролцож, өөрийн өмчлөл дэх Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хороонд байрлах Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн /13372/ гудамж, 36 байр, А-30 тоот хаягт байрлах 90.59 м.кв талбайтай 3 өрөө орон сууц (гэрчилгээний дугаар 000679752, улсын бүртгэлийн дугаар Ү-2204026111)-ыг 180,000,000 төгрөгт тооцон өгөхөөр тохиролцож “Орон сууц, худалдах худалдан авах гэрээ”-г байгуулсан. Тус гэрээний дагуу орон сууцны өмчлөх эрх нь хариуцагч Б.Бийн нэр дээр шилжиж өмчлөх эрхийн гэрчилгээ гарсан байдаг. Гэтэл хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны үед хариуцагч болон түүний төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар нь 2018 оны 10 сарын 30-ны өдрийн “Орон сууц, худалдах худалдан авах гэрээ”-нд Б.Б нь гарын үсэг зураагүй гэж, хариуцагчийн өөрийнх нь хүсэл Бийн эсрэг, зөвшөөрөл авалгүй гэрээ хийсэн гэх тайлбарыг гаргаж, мөн Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээч У.Батмөнхийн үйлдсэн 1840 дугаар дүгнэлтээр гарын үсэг нь биш болох нь тогтоогдсон. Үүнээс үзэхэд энэхүү гэрээ нь Иргэний хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2-т “Бичгээр хийх хэлцлийг дараахь тохиолдолд хийсэн гэж үзнэ” гээд 43,2.1-т “талууд хүсэл Боо илэрхийлсэн баримт бичиг үйлдэж, гарын үсэг зурсан 109 дүгээр зүйлийн 109.2-т “Ул хөдлөх эд хөрөнгийг иатжүүлэх хэлцэл, холбогдох бусад баримт бичигт өмчлөх эрх шилжүүлэх болсон үндэслэлийг тодорхой зааж нотариатаар гэрчлүүлэх...” гэх хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй гэж үзэж байна. Иймд, маргаан бүхий орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ нь Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.8 дахь хэсэгг “Хуулиар тогтоосон хэлбэрийг зөрчсөн, хуульд заасан тохиолдолд зохих этгээдийн зөвшөөрөлгүй хийсэн хэлцэл” буюу бичгийн хэлцэлд тавих наад захын хуулийн шаардлагыг хангаагүй буюу худалдан авагч Б.Б нь уг орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээнд гарын үсэг зураагүй байх тул хүчин төгөлдөр бус хэлцэл байна. Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.8-д заасан хуулиар тогтоосон хэлбэрийг зөрчсөн хэлцэл нь хүчин төгөлдөр бус байхаар хуульчилсан бөгөөд хүчин төгөлдөр бус хэлцлээс үүсэх эрх зүйн үр дагавар мөн зүйлийн 56.4, 56.5, 56.6-д зааснаар зохицуулагддаг. Тухайлбал, Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.5 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн 56.1-д заасан хэлцэл хийсэн талууд нь уг хэлцлээр шилжүүлсэн бүх зүйлээ харилцан буцааж өгөх, боломжгүй бол үнийг төлөх үүрэгтэй'' гэж заасан. Баянзүрх дүүрэг дэх Улсын бүртгэлийн хэлтсээс ирүүлсэн орон сууцны хувийн хэрэгт авагдсан баримтаар 2020 оны 09 сарын 17-ны өдөр хариуцагч Б.Б нь нэхэмжлэгчээс шилжүүлж авсан орон сууцыг иргэн Цэндсүрэнгийн Цэцэгбаярт худалдсан борлуулсан болох нь баримтаар тодорхой харагдаж байна. Нэгэнт орон сууц нь өөр этгээдийн нэр дээр шилжсэн байх тул нэхэмжлэгч нь орон сууцыг буцаан шаардах боломжгүй тул ийнхүү орон сууцны үнийг шаардаж байна. Хариуцагч Б.Б нь орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээнд гарын үсгийг өөрөөө зураагүй Д.Г өөрийн хүсэлтээр миний нэр дээр шилжүүлсэн гэж тайлбарлах боловч тус орои сууцыг цааш нь худалдаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн байна. Хуулийн дагуу хэн ч үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжих ёсгүй бөгөөд шударга ёсны зарчимд нийцэхгүй юм. Нэхэмжлэгчийн зүгээс тус орон сууцны үнийг хариуцагч Б.Боос гаргуулж авах хүсэлттэй байна. Мөн Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 102/ШШ/2021/01688 дугаар шүүхийн шийдвэрээр маргаан бүхий орон сууцны үнэд 180,000,000 төгрөгийг нэхэмжлэгч Д.Гоос гаргуулж Д.Од олгохоор шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэр гарсан. Ийнхүү нэхэмжлэгч нь маргаан бүхийн орон сууцны үнэд 180,000,000 төгрөгийг өгөх өр төлбөрт унах эрсдэл учирч байна. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж, шийдвэрлэж өгнө үү.

 

Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 2018 оны 8 сард нэхэмжлэгч Д.Г нь хариуцагч Б.Бтой уулзсан байдаг. Тус уулзалтаар нэхэмжлэгч нь бэлэн мөнгө их шаардлагатай байсан тул Б.Бтод манай эгчийн нэр дээр орон сууц байдаг үүнийг худалдаж авах талаар санал тавьсан байдаг. Ингээд талуудын аман тохиролцооны дагуу нэхэмжлэгч 2018 оны 10 сарын 26-ны өдөр өөрийн төрсөн эгч Д.Оийн нэр дээр байсан Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хороо 36 дугаар байрны А30 тоот хаягт байрлах 90,59 м² талбайтай 3 өрөө орон сууцны өмчлөх эрхийг бэлэглэлийн гэрээний үндсэн дээр өөртөө шилжүүлж авсан. Ингээд 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр хариуцагч Б.Бттой харилцан тохиролцоод өөрийн өмчлөлдөө шилжиж ирсэн 90,59 м² талбайтай 3 өрөө орон сууцыг 180,000,000 төгрөгт тооцон өгөхөөр харилцан тохиролцсон байдаг. Тус гэрээний дагуу байрны өмчлөх эрх хариуцагч Б.Бтын нэр дээр шилжиж гарсан. Тэгтэл хэрэг хянан шийдвэрлэх явцад хариуцагч болон түүний өмгөөлөгч нар нь 2018 оны орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээн дээр Б.Б нь гарын үсэг зураагүй. Энэ бол хариуцагчийн хүсэл зоргийн эсрэг, хүсэл Бт нийцээгүй гэрээ байсан гэдэг тайлбарыг гаргадаг. Үүний дагуу шүүхээс шинжээч томилоод Шүүхийн Шинжилгээний Үндэсний Хүрээлэнгийн шинжээч У.Батмөнх шинжээчийн дүгнэлт гарсан. 2021 оны 8 дугаар 05-ны өдрийн 18/40 дугаар  дүгнэлтээр Б.Б гэсний ард байх шинжилж буй гарын үсэг нь харьцуулах загвараар ирүүлсэн Б.Бийн гарын үсгийн харьцангуй чөлөөт, туршилтын загварт тохирохгүй байна гэсэн хариу ирсэн байдаг. Тэгэхээр үүнээс үзэхэд энэхүү гэрээ нь Иргэний хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2-т заасан бичгээр хийх хэлцлийг дараах тохиолдлуудад хийсэнд тооцно гээд “Талууд хүсэл Боо илэрхийлсэн баримт бичиг үйлдэж  гарын үсэг зурсан”, мөн Иргэний хуулийн 109 дүгээр зүйлийн 109.2-т заасан “Үл хөдлөх эд хөрөнгийг шилжүүлэх хэсэгт холбогдох баримт бичигт өмчлөх эрх шилжүүлэх гэсэн үндэслэлийг тодорхой зааж нотариатаар гэрчлүүлнэ” гэсэн хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй гэж үзэж байна. Иргэний хуулийн 42.2-т заасан шаардлагын дагуу энгийн хэлбэртэй бичгийн хэлцлийг хүсэл Боо илэрхийлж гарын үсэг зурснаар хүчин төгөлдөр болно. Бичгээр тависан шаардлага гэдэг нь талууд гэрээний гол нөхцөлийг бичээд энэ гэрээ бол бичгээр хийсэн гэрээ гэвэл хуульд заасан шаардлагыг хангахгүй. Харин талууд тухайн гэрээний гол нөхцөлүүдийг тохирсон баримт үйлдэж, түүн дээрээ аль аль талууд нь гэрээний нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрч байна гээд гарын үсэг зурж баталгаажуулснаар бичгийн шаардлага хангагдах ёстой юм. Гэтэл Б.Бийн өөрийнх тайлбар, хавтаст хэрэгт авагдсан шинжээчийн дүгнэлтээс үзэхэд Б.Б нь гарын үсэг зураагүй гэж үзэж байгаа учир хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй гэж үзэж байна.Тэгэхээр маргаан бүхий 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн гэрээ нь Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.8 дахь хэсэгт заасан хуулиар тогтоосон хэлбэрийг зөрчсөн, хуульд заасан тохиолдолд зохих этгээдийн зөвшөөрөлгүй хийсэн хэлцэл буюу бичгийн хэлбэрт тавигдах шаардлагыг хангаагүй хэлцэл байна. Ийм хэлцлийг хүчин төгөлдөр бус байхаар хуульчилсан байдаг. Энэ хүчин төгөлдөр бус хэлцэлээс үүсэх эрх зүйн үр дагаварууд нь Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.4, 56.5, 56.6-аар зохицуулагддаг бөгөөд Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.5 дахь хэсэгт энэ хуулийн 56.1-д заасан хэлцэл хийсэн талууд нь уг хэлцлээр шилжүүлсэн бүх зүйлээ харилцан буцааж өгөх, боломжгүй бол үнийг төлөх үүрэгтэй гэж заасан. Баянзүрх дүүргийн 3 дугаар хороо 36 дугаар байрны А30 тоотод байрлах орон сууц нь өнөөдрийн байдлаар иргэн Ц.Цэцэгбаярын нэр дээр шилжсэн гэдэг нь шүүхээс орон сууцны хувийн хэргийг гаргуулахаар Улсын Бүртгэлийн Ерөнхий Газраас тодруулсан албан бичигт харагдаж байна. Хавтас хэрэгт авагдсан баримтаар 2020 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдөр хариуцагч Б.Б нь нэхэмжлэгчээс шилжүүлж авсан энэхүү орон сууцыг иргэн Ц.Цэцэгбаярт худалдан борлуулсан болох нь баримтаас харагдаж байгаа. Нэгэнт орон сууц нь өөр хүний нэр дээр шилжсэн тул нэхэмжлэгч нь орон сууцыг буцаан шаардах боломжгүй гэж үзсэн тул орон сууцны үнийг хариуцагчаас шаардсан. 2021 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдрийн шүүх хуралдаанаар хариуцагч Б.Б нь байрны үнийг 180,000,000 төгрөг гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн, байрны м²-ыг 90.59мкв гэдэгтэй маргахгүй гэдгээ амаар хэлсэн. Б.Б нь орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээнд гарын үсгээ зураагүй Д.Г өөрийн хүсэлтээр миний нэр дээр шилжүүлсэн гэж тайлбарлах боловч орон сууцыг цааш нь худалдсан гэх баримтыг дурдлаа. Гэрээгээр хүлээсэн үүргээ Д.Г биелүүлсэн, харин Б.Б өнөөдрийн байдлаар ямар нэгэн төлбөр төлсөн зүйл байхгүй байна. Мөн Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 оны 6 дугаар сарын 30-ны өдрийн захирамж гарсан байдаг. Тус захирамжид Д.Гын төрсөн эгч Д.О нь Д.Год холбогдуулж нэхэмжлэл гаргасан байдаг. Тухайн нэхэмжлэл нь маргаан бүхий Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хороо 63 дугаар байрны А-30 тоотод байрлах орон сууцын үнэ болох 180,000,000 төгрөгийг шаардсан байдаг. Бэлэглэлийн гэрээгээ хүчингүй болгуулах үндэслэлээр шаардсаныг тухайн хэргийн хариуцагч Д.Г хүлээн зөвшөөрч 180,000,000 төгрөгийг эгч болох Д.Од олгох шүүгчийн захирамж гарсан. Өөрөөр хэлбэл Д.Г нь эгч болох Д.Од өгөх 180,000,000 төгрөгийг өнөөдөр хариуцагч Б.Боос нэхэмжилж байна. Хариуцагч нь “М И” ХК, “Г М К” ХХК-ийн хооронд 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр байгуулагдсан зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ, барьцааны гэрээ хоёрын төлбөрт энэ орон сууцыг өөрийн нэр дээр шилжүүлж аваад цааш нь бусдад худалдан борлуулж, гэрээнийхээ үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулсан гэж үзэж байна. Эхлээд бид субъектүүдээ хооронд ялгах нь зүйтэй. 2018 оны 10 сарын 30-ны өдрийн орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ нь 2 иргэн буюу Д.Г болон Б.Б нарын хооронд орон сууцныхаа үнийг тохироод нотариатаар гэрчлүүлээд, улсын бүртгэлд бүртгүүлж өмчлөх эрхийг шилжүүлсэн ийм гэрээ байдаг. “Г М К” ХХК, “М И” ХК-ийн хооронд байгуулсан гэрээ нь тусдаа өөр гэрээ. Өнөөдөр бидний хувьд зөвхөн иргэд хоорондын орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээний харилцаатай маргааныг шийдэх гэж нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан. Түүнээс биш “Г М К” ХХК арматур авсан эсэх асуудлаар тайлбар хийх эрх олгогдоогүй. 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрийн зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ нь талууд гарын үсэг зураад нотариатаар  баталгаажуулаагүй. Барьцааны гэрээ нь өөрөө хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй гэрээ байдаг. Өөрөөр хэлбэл барьцааны гэрээгээр үл хөдлөх эд хөрөнгө барьцаалж байгаа бол барьцааны гэрээг нотариатаар гэрчлүүлэн, улсын бүртгэлийн газар бүртгэл хийлгэснээр хуулийн хүчин төгөлдөр гэрээ болно. Иймээс хариуцагчийн гаргасан хариу тайлбар үндэслэлгүй байгаа учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хангаж өгнө үү.

 

Хариуцагч Б.Б шүүхэд гаргасан тайлбартаа: Д.Гын 180,000,000 төгрөг гаргуулахыг хүссэн нэхэмжлэлийг хүлээн авч танилцлаа. Иргэн миний бие Б.Б “Материал импэкс” хувьцаат компанийн гүйцэтгэх захирал ажилтай. Д.Г “Г М К” ХХК-ийн захирал ажилтай. Г 2018 онд ажил хэргийн шугамаар анх надтай холбогдож ажил дээр ирж уулзан, арматур болон цахилгаан шат худалдан авахаар харилцан тохиролцож, барааны үнийг тодорхой хугацааны дараа буюу зээлээр өгөх, гэрээний үүргийн баталгаа болгож өөрийн өмчлөлийн орон сууцыг миний нэр дээр сайн дураараа шилжүүлж өгөхөөр тохиролцсон. Би орон сууцыг 180,000,000 төгрөгөөр худалдан авах ямар ч хүсэл Бгүй байсан бөгөөд тийм шаардлага ч байхгүй. Ингээд “Г М К” ХХК буюу Г арматур, цахилгаан шатаа авч, Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлалтай 36 байрны а-30 тоот, 90.59м.кв талбай бүхий 3 өрөө орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг миний нэр дээр шилжүүлсэн. “Г М К” ХХК буюу захирал Г гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй буюу арматурын төлбөр 112,234,500 төгрөг (алданги 56,117,250), цахилгаан шатны төлбөрөөс 15,400 ам доллар (алданги 7,700 ам долларыг)-ыг тус тус төлөөгүй 2 жил болсон учраас барьцааны гэрээний 2-т зааснаар орон сууцыг худалдан борлуулсан. Миний хувьд гэрээний үүргээ биелүүлэхийг удаа дараа шаардаж, хангалттай хугацаанд хүлээсэн. Орон сууц худалдах худалдан авах тухай гэрээний 3-т орон сууцны төлбөрийг талууд харилцан тохиролцсоны дагуу мөнгө эсхүл эд хөрөнгийн хэлбэрээр хийж болно гэж заасан байна. Орон сууцны төлбөрийг эд хөрөнгөөр буюу арматур бетон зуурмагаар хийсэн гэж ойлгож болно. Иймд Г 180,000,000 төгрөгийг иргэн надаас үндэслэлгүйгээр нэхэмжилж байгаа тул нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

 

Хариуцагчийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Б.Б нь “М И” хувьцаат компанийн ерөнхий захирлаар ажилладаг. Нэхэмжлэгч 2018 оны 8 сард өөрийгөө “Г М К” ХХК-ийн захирал Д.Г гэж танилцуулан иргэн Б.Бтой уулзсан байдаг. Ингэхдээ “Н О, С Х” ХХК гэх барилгын компани Баянзүрх дүүрэгт Амар Амгалан хотхон нэртэй орон сууц барьж байгаа, үүнд нь “Г М К” ХХК гүйцэтгэгчээр ажиллаж байгаа, энэ байранд арматур, лифт хэрэгтэй байгаа тул арматур, лифт нийлүүлэх талаар хүсэлт тавьсан. Энэхүү хүсэлтийн дагуу 2018 оны 8 дугаар сарын 23-ны өдөр 2 ширхэг лифтийг “Г М К” ХХК-д нийлүүлээд, угсарч өгөх ажлыг гүйцэтгэсэн байдаг юм. Ингээд 2018 оны 10 дугаар сарын сүүлээр Д.Г нь энэ барилгын ажилд арматур авахаар 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр 64.1 тонн арматур буюу 112,244,500 төгрөгийн арматур зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээг хийсэн. Энэ гэрээний дагуу “М И” ХК баталгаа шаардсан байдаг. Энэ баталгааг шаардахад Д.Г өөрт нь Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хороо, 14 дүгээр хороолол, Нарны зам гудамж 99 дүгээр байрны 133 тоот 65.1мкв 2 өрөө орон сууц, Баянзүрх дүүргийн 6 дугаар хороо, Манлайбаатар Дамдинсүрэнгийн  гудамж 36 дугаар байрны А30 тоот 90,59 мкв 3 өрөө орон сууцыг баталгаа болгоно гэсэн. Ингээд зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ хийгээд байж байтал 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр Д.Г нь өөрийн өмчлөлийн 2 байрны гэрчилгээг Б.Б захирлын нэр дээр өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлээд аваад ирсэн байдаг. Д.Г нь бид нарт арматур яаралтай хэрэгтэй байна, тийм учраас таны нэр дээр байраа шилжүүлээд ирлээ. Хэрэв мөнгөө төлөх боломжгүй болбол энэ 2 байрыг маань арматур, лифтний төлбөрт тооцож авч болно гэж хэлээд Б.Б захиралд шилжүүлсэн. Үүнээс хойш “Г М К” ХХК мөнгөө төлөөгүй. “Г М К” ХХК-д нэгэнт арматурыг шилжүүлсэн, лифтийг нийлүүлж угсарч гүйцэтгэх ажлыг хийж ямар нэгэн байдлаар маргалдах зүйл байгаагүй учраас байрыг худалдан борлуулж “М И” ХК-д төлбөрийг шилжүүлсэн. Мөн орон сууцны өмчлөх эрх Б.Б захирлын нэр дээр шилжсэн шалтгаан нь “М И” ХК нь Б.Б захиралд төлбөр тооцоо, арматуртай холбоотой хөрөнгүүдийг шилжүүлж, худалдан борлуулах эрхийг олгосон. Нэхэмжлэгч эхлээд талуудын хооронд орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулсан гэж нэхэмжлэлийн шаардлагаа гаргасан. Уг гэрээнд хариуцагч гарын үсэг зураагүй, өөрийнх нь гарын үсэг биш гэсэн үндэслэлээр шинжээч томилуулаад гарын үсэг хариуцагчийнх биш гэдэг нь тогтоогдсон. Ингээд нэхэмжлэлийн үндэслэлээ өөрчилж талуудын хооронд байгуулсан хэлцлийг хүчин төгөлдөр бус гэсэн агуулгаар гаргасан. Хэрэв үнэхээр талуудын хооронд хийсэн гэрээ нь хуульд заасан шаардлага зөрчсөн юм уу гэж үзвэл талуудын хооронд хэлцэл хийгдсэн байж дараа нь хуулийн шаардлага хангасан эсэх асуудал яригдана. Хэлцэл хийгдсэн байж Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлд заасан асуудал хөндөгдөнө. “М И” ХК болон “Г М К” ХХК-ийн хооронд арматур болон лифт нийлүүлэх гэрээ байгуулагдаад гэрээний үндсэн дээр төлбөрийн зарим хэсгийг 2 үл хөдлөх хөрөнгөөр хангахаар тохиролцсон. Талуудын хооронд өөр хүсэл Б байгаагүй буюу Б.Бд орон сууц худалдан авах хэрэгцээ, шаардлага байгаагүй. 2 үл хөдлөх эд хөрөнгийг хариуцагчид шилжүүлж өгчихөөд нэгийг нь компанид өгөөгүй, иргэд хооронд байгуулагдсан худалдах, худалдан авах гэрээгээр шилжүүлсэн гэж тайлбарлаж, орон сууцны үнийг шаардаж байгаа үндэслэлгүй байна. Энэ нь компани хооронд хийгдсэн тохиролцоо дээр “Г М К” ХХК-ийн захирал Д.Г нь “М И” ХК-ийн захирал Б.Бийн нэр дээр орон сууцыг шилжүүлж өгсөн явдал. Үнэхээр талуудын хооронд орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ хийгдсэн бол яах гэж маргааш нь буюу 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр барьцааны гэрээ байгуулах юм бэ? Ердөө маргааш нь “М И” ХК, “Г М К” ХХК-ийн  хооронд орон сууцны барьцааны гэрээ хийгдсэн. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч 2 компанийн хооронд хийгдсэн тохиролцоо буюу арматур, барьцааны гэрээний талаар тайлбар өгөх боломжгүй гэж хэлж байна. Гэтэл энэ маргааны үндсэн үйл явдал үүнтэй холбоотой байгаа учраас энэ асуудлын талаар ярихгүйгээр хэргийн бодит байдал тогтоогдохгүй. Ямар ч гэрээ байгуулаагүй байж, гэрээний дагуу шаардах эрх хэрэгжүүлж шүүхэд хуурамч нотлох баримт гаргаж өгсөн буюу хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны эсрэг гэмт хэрэгт ордог гэдгийг анхаарах хэрэгтэй. Орон сууцыг арматур, лифтний төлбөрт тооцож авсан гэдэгтэй манайх маргахгүй. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.

 

Шүүх хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох үндэслэлтэй гэж үзэв. Учир нь:

 

Нэхэмжлэгч Д.Г нь хариуцагч Б.Бд холбогдуулан хүчин төгөлдөр бус байх хэлцлийн үр дагаврыг арилгуулж орон сууцны үнэ 180,000,000 төгрөг гаргуулахаар шаарджээ.

 

Дээрх шаардлагын үндэслэлээ “талуудын байгуулсан орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээнд худалдан авагч тал гарын үсэг зураагүйгээс уг гэрээг бичгээр байгуулах хэлбэрийн шаардлагыг зөрчсөн” гэж тайлбарлаж байх ба уг үндэслэл, шаардлагыг хариуцагч эс зөвшөөрч “орон сууцыг худалдан аваагүй, худалдан авах сонирхол байгаагүй, уг орон сууцыг “Г М К” ХХК болон “М И” ХК-ийн хооронд байгуулагдсан арматур, лифт худалдах, худалдан авах гэрээний төлбөрт тооцож авсан” гэж маргав.

 

Талууд 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр “орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ”-г бичгээр хийж, нотариатчаар гэрчлүүлсэн байх ба уг гэрээгээр Д.Г нь Баянзүрх дүүрэг 6 тоотод байршилтай 90.59м² талбай бүхий эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-* дугаарт бүртгэлтэй 3 өрөө орон сууцыг Б.Бийн өмчлөлд шилжүүлэх, Б.Б нь орон сууцны үнэ 180,000,000 төгрөгийг 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр төлж дуусгах үүрэг хүлээжээ. Уг гэрээний дагуу орон сууцны өмчлөх эрхийг Б.Бийн өмчлөлд шилжүүлж улсын бүртгэлд 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдөр бүртгүүлсэн үйл баримт тогтоогдсон байна. 

 

Хариуцагч Б.Б нь өөрийн өмчлөлд шилжиж ирсэн маргаан бүхий орон сууцны талбайн хэмжээнд өөрчлөлт оруулж, уг орон сууцыг 2020 оны 9 дүгээр сарын 17-ны өдрийн Үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдах, худалдан авах гэрээгээр Ц.Цэцэгбаярт 155,000,000 төгрөгөөр худалдсан байх ба Б.Бийн дансанд 2020 оны 9 дүгээр сарын 21-ний өдөр байрны урьдчилгаа утгаар 10,000,000 төгрөг, 2020 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр Ц.Ц гэсэн утгаар 145,000,000 төгрөг тус тус орж, 2020 оны 9 дүгээр сарын 22, 2020 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр 5113099891 тоот дансанд 155,000,000 төгрөгийг “3 марал байрны урьдчилгаа”, “Г М” ХХК төлбөр” гэсэн утгаар шилжүүлсэн үйл баримт тогтоогдов.    

 

“М И” ХК нь нэг тн нь 1,750,000 төгрөгийн үнэ бүхий 96тн арматур төмрийг “Г М К” ХХК-д шилжүүлэх, “Г М К” ХХК нь арматурын үнийг гэрээ байгуулсан өдрөөс хойш 55 хоногийн дотор төлөх үүрэг хүлээсэн “Зээлээр худалдах, худалдан авах гэрээ”-г 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр байгуулж, уг гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг Баянзүрх дүүрэг 13 дугаар хороо * тоот 65.13м² талбай бүхий 2 өрөө орон сууц, Баянзүрх дүүрэг 6 дугаар хороо 63 байр А-30 тоот 90.59м² талбай бүхий 3 өрөө орон сууцаар хангуулахаар 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр “Барьцааны гэрээ” байгуулагдсан байна. Дээрх гэрээнүүдийг “М И” ХК-ийг төлөөлж Б.Б, “Г М К” ХХК-ийг төлөөлж Д.Г нар байгуулсан, тухайн үед Д.Г, Б.Б нар нь дээрх нэр бүхий хуулийн этгээдүүдийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байжээ. Мөн “Г М К” ХХК нь “М И” ХК-иас 52,400 ам доллар буюу 129,428,000 төгрөгийн үнэ бүхий 2 ширхэг лифт худалдан авах агуулга бүхий 2018/32 дугаартай “Бүтээгдэхүүн нийлүүлэх, угсралтын ажил гүйцэтгэх гэрээ”-г 2018 оны 8 дугаар сарын 23-ны өдөр байгуулсан байна. Энэхүү гэрээнүүдийг нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар мэдэхгүй, гэрээний субъектүүд өөр, хуулийн этгээдийг төлөөлөх эрхгүй учраас эдгээр гэрээний талаар тайлбар хийх эрх олгогдоогүй гэж тайлбарлаж, дээрх хуулийн этгээдүүдийн хооронд тухайн гэрээ байгуулагдах болсон үндэслэл, шаардлагын талаар тайлбар гаргаагүй, энэ талаар ямар нэг баримт гаргаж өгөөгүй болно.

 

Хариуцагч талаас нотлох баримтаар гаргаж өгсөн “М И” ХК-ийн ТУЗ-ийн даргын 2021 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрийн тодорхойлолтод “2018 оны 8 дугаар сарын 23-ны өдөр байгуулсан 2018/32 тоот гэрээний үүрэг үндсэн төлбөр 15,400 ам доллар буюу 38,038,000 төгрөг, алданги 19,019,000 төгрөг, 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр байгуулсан 2018/33 тоот гэрээний үүргийн үндсэн төлбөр 112,234,500 төгрөг, алданги 56,117,250 төгрөг нийт 225,408,750 төгрөгийн өр төлбөрөөс Баянзүрх дүүрэг 13 дугаар хороо * тоот 65.13м² талбай бүхий 2 өрөө орон сууц, Баянзүрх дүүрэг 6 дугаар хороо 36 байр А-30 тоот 90.59м² талбай бүхий 3 өрөө орон сууцыг худалдан борлуулсан үнийг Б.Боос 2020 оны 9 дүгээр сарын 22-ны өдөр 10,000,000 төгрөг, 2020 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр 145,000,000 төгрөг шилжүүлснийг “Г М К” ХХК-ийн өр төлбөрөөс хасаж тооцсон болохыг тодорхойлов” гэжээ.

 

Дээрх үйл баримт болон нотлох баримтуудаас дүгнэвэл хариуцагч талын тайлбарыг бодит үнэнд нийцсэн гэж үзэх үндэслэлтэй. Нэхэмжлэгч нь хариуцагчтай 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдөр үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулж, уг гэрээний дагуу өмчлөх эрхийг 2018 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдөр шилжүүлж, Иргэний хуулийн 110 дугаар зүйлийн 110.1 дэх хэсэгт “Үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрх хэлцлийн үндсэн дээр нэг этгээдээс нөгөөд шилжиж байгаа бол уг хэлцлийг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газар бүртгүүлснээр өмчлөх эрх шинэ өмчлөгчид үүсэж, өмнөх өмчлөгчийн өмчлөх эрх дуусгавар болно” гэж зааснаар өмчлөх эрхээ дуусгавар болгосон бол 2018 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр “Г М К” ХХК болон “М И” ХК-ийн хооронд байгуулагдсан гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах “барьцааны гэрээ”-г байгуулах хууль зүйн үндэслэл байхгүй. Мөн “М И” ХК нь “Г М К” ХХК-тай байгуулсан 2 гэрээний төлбөрт маргаан бүхий орон сууцыг худалдан борлуулсан үнийг Б.Боос хүлээн авсан болохоо илэрхийлсэн байх ба энэ нь Иргэний хуулийн 211 дүгээр зүйлийн 211.2 дахь хэсэгт “Үүргийн гүйцэтгэлийг хүлээн авах эрхгүй этгээдэд хүлээлгэн өгсөн бол гагцхүү үүрэг гүйцэтгүүлэгч зөвшөөрсөн буюу ийнхүү гүйцэтгэснээр үүрэг гүйцэтгүүлэгч ашиг олсон нөхцөлд уул үүргийг гүйцэтгэсэнд тооцно” гэж заасантай нийцнэ.

 

Талуудын байгуулсан гэх 2018 оны 10 дугаар сарын 30-ны өдрийн үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдах, худалдан авах гэрээнд худалдан авагч хэсэгт зурагдсан Б.Бийн гэх гарын үсэг нь харьцуулах загвараар шинжилгээнд явуулсан Б.Бийн гарын үсэгтэй тохирохгүй гэсэн 2021 оны 8 дугаар сарын 05-ны өдрийн 1840 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт гарсан бөгөөд нэхэмжлэгч нь дахин шинжээч томилох хүсэлт гаргаагүй, тухайн дүгнэлтийг үндэслэн нэхэмжлэлийн үндэслэлээ өөрчилсөн байна. Иймд дээрх гэрээнд хариуцагч гарын үсэг зураагүй болохыг нэхэмжлэгчийг хүлээн зөвшөөрсөн гэж үзнэ. Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заасан гэрээг заавал бичгээр байгуулж, нотариатаар гэрчлүүлэх хуульд заасан шаардлага байхгүй, харин уг гэрээний дагуу өмчлөх эрх шилжүүлэх гэрээг бичгээр хийж, нотариатаар гэрчлүүлэх талаар Иргэний хуулийн 109 дүгээр зүйлийн 109.2 дахь хэсэгт заасан. Иймд талууд орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээний тохиролцоог амаар хийсэн байх боломжтой боловч нэхэмжлэгч нь хариуцагчийн татгалзалтай холбоотой тайлбар гаргаагүй, хариуцагчийн тайлбар болон нотлох баримтыг үгүйсгэх баримт гаргаж өгөөгүй тул зөвхөн хариуцагчид өмчлөх эрх шилжсэн үйл баримтаар зохигчийн хооронд маргаан бүхий орон сууцыг худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулагдсан гэж үзэх үндэслэлгүй байна. Үүнээс гадна нэхэмжлэгч талын “Д.Г, Б.Б нарын хооронд байгуулагдсан гэрээний маргаан шийдвэрлэж байгаа, энэхүү гэрээний оролцогч нь 2 хуулийн этгээдийн хооронд байгуулагдсан гэрээний талуудаас өөр, хуулийн этгээдийн хооронд байгуулагдсан гэрээний талаар тайлбар хийх эрх олгогдоогүй, 2 хуулийн этгээдийн байгуулсан орон сууц барьцаалсан барьцааны гэрээ хуулийн шаардлага хангаагүй” гэсэн тайлбарыг хариуцагчийн тайлбарыг үгүйсгэж нэхэмжлэлийн үндэслэл, шаардлагаа нотлосон тайлбар гэж үзэхгүй. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.3 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нарын гаргасан “хэргийн үйл баримт, гэм буруугийн талаар нотлосон, үгүйсгэсэн тайлбар болон нотлох баримт”-ыг шүүх тал бүрээс нь бодитойгоор харьцуулан үзсэний үндсэн дээр нотлох баримтыг үнэлж, хэргийг шийдвэрлэнэ. Иймд хариуцагчийн тайлбарыг нэхэмжлэгч эсэргүүцээгүй гэж үзэхээр байна. Иймд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.4 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагчийн тайлбарыг хүлээн зөвшөөрсөн гэж үзэх үндэслэл болно.   

 

Аливаа үүрэг хүлээсэн харилцаа нь гэрээ байгуулах замаар эсвэл гэрээний бус буюу хуульд зааснаар /хүсэл Боос үл хамаарна/, мөн гэм буруутай хууль бус үйлдэл, эс үйлдлийн улмаас /зөрчлийн улмаас үүсэх үүрэг/ үүснэ. Иргэний хуулийн 39 дүгээр зүйлийн 39.1 дэх хэсэгт зааснаар эрх зүйн үр дагавар гаргахад чиглэсэн хоёр буюу түүнээс дээш этгээдийн харилцан хүсэл Б нийцсэн, хүсэл Бийн илэрхийллийг гэрээ гэж ойлгоно. Өөрөөр хэлбэл гэрээний гол нөхцөлийн талаар харилцан тохиролцоонд хүрсэн бол гэрээ байгуулагдсан гэж үзнэ. Иргэний хуулийн 196 дугаар зүйлийн 196.1 дэх хэсэгт гэрээ байгуулагдсан гэж үзэх үндэслэлийг заасан ба ийм үндэслэл байхгүй бол гэрээ байгуулагдсан гэж үзэхгүй. Иймд зохигчийн хооронд орон сууцыг худалдах, худалдан авах хүсэл Б илэрхийлсэн, гэрээний гол нөхцөлийн талаар тохиролцсон гэж үзэх үндэслэл тогтоогдоогүй тул Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заасан худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулагдаагүй байна. Гэрээ байгуулагдсан нөхцөлд гэрээний хүчин төгөлдөр байдлын талаар шүүх дүгнэх ба гэрээ байгуулагдаагүй бол хүчин төгөлдөр байдал яригдахгүй. Иймд нэхэмжлэгч нь гэрээний үүргийг гүйцэтгүүлэх болон  хүчин төгөлдөр бус байх хэлцлийн үр дагаврыг арилгуулах үндэслэлээр орон сууцны үнийг хариуцагчаас шаардах эрхгүй байна.

 

Талуудын хооронд хариуцагчийн гэм буруутай хууль бус ямар нэг үйлдэл, эс үйлдэлтэй холбоотойгоор үүрэг үүсээгүй, гэрээний харилцаа үүсээгүй байх тул тэдний хооронд үүссэн харилцаанд хуульд зааснаар үүсэх үүрэг буюу үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөнөөс үүсэх үүргийн зохицуулалт үйлчилнэ. Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1 дэх хэсэгт заасан “бусдын өмнө хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэхээр хөрөнгө шилжүүлсэн” гэдэг нь эд хөрөнгийн өмчлөгч, эзэмшигч нь өөрийн хөрөнгийг мэдэж, эсвэл андуурч сайн дураараа, хөрөнгө олж авсан этгээдэд шилжүүлэх үүрэгтэй гэж ойлгон шилжүүлсэн байхыг хэлнэ. Харин тухайн хөрөнгийг олж авсан этгээд нь хөрөнгийг авах ёстой этгээдэд шилжүүлэлгүй өөртөө үлдээж хөрөнгөө нэмэгдүүлсэн, мөн хууль болон гэрээнд заасан үндэслэлгүйгээр олж авсан эсвэл хууль болон гэрээнд заасан үндэслэлээр олж авсан боловч ийнхүү хөрөнгө олж авсан үндэслэл нь хожим үндэслэлгүй болсон байхыг үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн гэж ойлгоно. Иймд Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагч нь нэхэмжлэгчийн өмчлөлийн орон сууц, түүний үнийн хэмжээгээр хөрөнгөжөөгүй бусад этгээдэд шилжүүлэх үүргээ биелүүлсэн байна. Иймд орон сууцны үнэ 180,000,000 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгов.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.3, 116, 118 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан хариуцагч Б.Бд холбогдох Баянзүрх дүүрэг 6 дугаар хороо *тоотод байршилтай 90.59м² талбай бүхий эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-* дугаарт бүртгэлтэй 3 өрөө орон сууцны үнэ 180,000,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч Д.Гын нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1,057,950 төгрөгийг улсын орлогод үлдээсүгэй.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.7, 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч нар энэхүү шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл уг шийдвэрийг гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах  эрхтэй, зохигчид хуульд заасан хугацааны дотор шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

 

 

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                                Т.ГАНДИЙМАА