20*******9 оны *******0 сарын 02 өдөр

Дугаар *******0*******/ШШ20*******9/0265*******

Улаанбаатар хот

 

 

 

  МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

         Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Ганболд даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Ц” ХХК ийн нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: Б.Б

 

Үл хөдлөх эд хөрөнгө албадан чөлөөлөх тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Б.Ж, хариуцагчийн төлөөлөгч Р.П, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Х нар оролцов.

 

        ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч “Ц” ХХК нь шүүхэд гарга******* нэхэмжлэлдээ: “Ц” ХХК нь “Ш” ХХК-тай 20*******6 онд ажил гүйцэтгэх гэрээнд заасны дагуу ажлын хөлсөнд ав******* орон сууцнуудыг 20*******7.06 сараас эхлэн урьдчилгаа 30 хувийн төлбөрийг авч үлдэгдэл төлбөрийг зээлээр төлөхөөр тохиролцон гэрээ хийж борлуулж эхэлсэн юм. Худалдан авагч нар төлбөр бүрэн төлөгдөөгүй байхад байрандаа орж амьдарч эхэлсэн. “Ц” ХХК нь иргэн Б.Бтэй 20*******7.0*******8.09-ний өдөр орон сууц захиалах №*******7/07 тоот гэрээг байгуул*******. Гэрээгээр Баянзүрх дүүргийн 5-р хороо, “******* ******* *******” хорооллын *******-р байрны *******-р орцны 7-р давхрын ******* тоот 44.48 м.кв талбайтай 2 ерөө орон сууцыг ******* м.кв-ийг *******500000 төгрөгөөр тооцож, нийт 66.720.000 төгрөг, урьдчилгаа 20.0*******6.000 төгрөг бэлнээр төлж үлдэгдэл төлбөрийг компанийн зээлд хамрагдаж төлж зээлээр худалдан авахаар тохиролцсон юм. Худалдан авагч Б.Б нь ******* удаа төлөлт хийсэн бөгөөд түүнээс хойш дахин төлөлт хийгээгүй учир 20*******8.09.*******9-ний өдрөөс эхлэн гэрээний үүргээ биелүүлж төлбөрөө төлөхийг шаард******* мэдэгдлийг 3 удаа хүргүүлсэн болов ч үр дүнд хүрсэнгүй. Иймд иргэн Б.Бтэй байгуул******* орон сууц захиалах №*******7/07 тоот гэрээнээс татгалзаж байгаа учир орон сууцнаас албадан гаргуулж өгнө үү гэжээ.

            Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Б.Ж нь шүүх хуралдаанд гарга******* тайлбартаа: Зохигчид гэрээ байгуул*******. Үүний дагуу ******* тоот 2 өрөө орон сууцыг худалдахаар тохирсон. Урьдчилгаа ав******* ба үлдэгдлийг зээлд хамрагдаж төлөхөөр тохиролцсон. Хариуцагч нь урьдчилгаанаас хойш ямар нэг байдлаар төлбөр төлөөгүй. Орон сууцандаа орсон. Нэхэмжлэгч нь хувийн зээлд хамрагдах, түрээс төлөх гэх мэт *******ал тавь*******ыг хүлээж аваагүй. Уг байр нь нэхэмжлэгчийн өмч болох нь захиалагчтай байгуул******* гэрээгээр тогтоогдоно. Иймд хариуцагчтай байгуул******* гэрээнээс татгалз******* албадан чөлөөлж өгнө үү. Нэхэмжлэгч нь өмчлөгч мөн гэдэг нь ажил гүйцэтгэх гэрээ болон түүний нэмэлт гэрээгээр нотлогдоно. Иргэний хуулийн *******0*******-д зааснаар өмчлөх эрхийг гэрээгээр хүлээн авах боломжтой. Хариуцагч нь 2 жил уг байранд амьдарч байгаа ба энэ хугацаанд нэхэмжлэгчийн зөвшөөрлөөр орсон тул аливаа шахалтгүй амьдар*******. Уг гэрээтэй холбоотойгоор нэхэмжлэгч нь хохирч байна. Урьдчилгаанаас хойш төлбөр төлөөгүй. Нэхэмжлэгч нь хангалттай хөнгөлттэй нөхцөл заа*******. Удаа дараа мэдэгдээд үр дүнд хүрээгүй. Бусад этгээдүүд хүлээн аваад маргаан үүсгээгүй. Бид “Ш******* *******” ХХК-д байрыг улсын комисст хүлээлгэж өг, эсвэл мөнгөө төл гэсэн шаардлага тавьж байгаа гэв.

 

Хариуцагчийн төлөөлөгч Р.П нь шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гарга******* тайлбартаа: ”Ц” ХХК нь иргэн Б.Бтэй 20*******7.08.09-ний өдөр орон сууц захиалах №*******7/07 тоот гэрээг байгуул*******. Гэрээгээр Баянзүрх дүүргийн 5-р хороо, “Алтан ******* *******” хорооллын *******-р байрны *******-р орцны 7-р давхрын ******* тоот 44.48 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцыг ******* м.кв -ийг *******500000 төгрөгөөр тооцож, нийт 66.720.000 төгрөг, урьдчилгаа 20.0*******6.000 төгрөг бэлнээр төлж үлдэгдэл төлбөрийг компанийн зээлд хамрагдаж төлж зээлээр худалдан авахаар тохиролцсон юм... гэж ээ. Гэтэл тус 20*******7 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдрийн №*******7/07 тоот орон сууц захиалах гэрээ” -ний 3 дахь хэсэгт “Орон сууцны нийт үнийн дүнгээс 20,0*******6,000 төгрөгийг гэрээ байгуул******* өдөр бэлнээр төлж үлдэгдэл төлбөрийг уг байрыг улсын комисс хүлээн ав*******ы дараа орон сууцны зээлд хамрагд*******аар төлнө.” гэж заа******* байх боловч одоог хүртэл иргэн Б.Бийн худалдан ав******* орон сууцны барилгыг Улсын комисс хүлээн аваагүй байна.

Иймд иргэн Б.Бийг гэрээний үүргээ биелүүлээгүй гэж үзэх нь үндэслэлгүй байх тул нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

Хариуцагч нь нэхэмжлэлийг зөвшөөрөхгүй. Учир нь:

• Нэхэмжлэгч нь хариуцагчид холбогдуулан нэхэмжлэл гаргах эрхгүй. Учир нь Иргэний хуулийн *******06-д зааснаар нэхэмжлэгч нэхэмжлэл гаргах эрхтэй. Хэрэгт байгаа нэмэлт гэрээг харвал хариуцагчийн ав******* байр нь ******* тоот байхад уг гэрээнд хариуцагчийн байр огт дурдагдаагүй байна. Нэмэлт гэрээг байгуул******* этгээд нь гэрчилгээнээс харахад эрхгүй этгээд байна. Мөн “Ш******* *******” ХХК эсвэл ******* захиалагч эсэх нь ойлгомжгүй байна. Учир нь хэрэгт байгаа баримтаар ******* нь ерөнхий захиалагч гэдэг нь харагдаж байна.
• Зохигчдын байгуул******* гэрээний 3-т зааснаар үлдэгдэл төлбөрийг улсын комисс хүлээн ав*******аар зээлд хамрагдаж төлөхөөр тохиролцсон. Хариуцагч тал гэрээний үүргээ зөрчөөгүй. Улсын комисс хүлээн аваагүй тул хариуцагч нь зээлд хамрагдах боломжгүй болоод байна. Гэрээг үгийн шууд утгаа ойлгоно. Иймд нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.

Сүүлд өгсөн нэмэлт гэрээгээр өмчлөх эрх нотлогдож байна гэдэг нь үгүй юм. Уг гэрээгээр барьцааллаа л гэсэн байгаа. Мөн энэ гэрээ нь нотлох баримтын шаардлага хангахгүй байна. Хариуцагчийн байгуул******* гэрээний 3 дахь заалт нь гол татгалзах үндэслэл юм. Уг гэрээ нь худалдах худалдан авах гэрээ тул эрхийн доголдолгүй зүйлийг хүлээж өгөх үүргээ биелүүлээгүй байна. Хариуцагч нь банкны зээлээр төлөхөөр тохиролцсон. Энэ нь бүх мэдэгдэлд зааснаар тогтоогдож байгаа юм. Банкны зээл нь комиссын акт болон үл хөдлөхийн гэрчилгээ гар*******ы дараа гардаг болно. Хариуцагч нь үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжөөгүй юм. Улмаар ашиглалтын зардлаа төлөөд явж байгаа нь ******* ийн бичгээр тогтоогддог. Нэхэмжлэгч нь 2 жилийн хугацаа зээлд хамрагд гэснийг хүлээн авах боломжгүй. Түрээс төлөх үндэслэлгүй юм. Иймд нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

Хэрэгт байгаа болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтыг шинжлэн судлаад

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч “Ц” ХХК нь үл хөдлөх эд хөрөнгө албадан чөлөөлөх тухай нэхэмжлэл гаргажээ.

 

Хариуцагч Б.Б нь маргаж буй Баянзүрх дүүрэг, 5 дугаар хороо, “Алтан ******* *******” хороолол, ******* дүгээр байр, ******* дүгээр орц, 7 дугаар давхар, ******* тоот хаягт байрлах 44,48 мкв талбайтай, 2 өрөө орон сууцны өмчлөгч нь нэхэмжлэгч биш, зохигчийн хооронд байгуул******* гэрээгээр уг байрыг улсын комисс хүлээн ав*******ы дараа банкны зээлд хамрагдаж үлдэгдэл төлбөрийг төлөхөөр тохиролцсон, улсын комисс хүлээж аваагүй байгаа нь хариуцагчийг гэрээний үүргээ биелүүлээгүй гэж үзэх үндэслэлгүй тул нэхэмжлэлийг бүхэлд нь зөвшөөрөхгүй гэж маргаж байна.

 

Шүүх дараах үндэслэлээр нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

 

            Зохигчдын хооронд 20*******7 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдөр *******7/07 дугаар орон сууц захиалах гэрээ байгуулагд******* байна. /хэргийн *******6 дугаар тал/ Гэрээний нэр өөр байх боловч зохигчийн төлөөлөгчийн тайлбар буюу гэрээ байгуулагдах үед уг орон сууц ашиглалтад орсон бай*******, улмаар хариуцагч түлхүүрийг хүлээн авч, амьдарч эхэлсэн гэх тайлбараар энэхүү гэрээ нь Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлд заа******* худалдах худалдан авах гэрээ байна. Энэхүү гэрээгээр худалдагч тал буюу энэ хэргийн нэхэмжлэгч нь Баянзүрх дүүрэг, 5 дугаар хороо, “Алтан ******* *******” хороолол, ******* дүгээр байр, ******* дүгээр орц, 7 дугаар давхар, F тоот хаягт байрлах 44,48 мкв талбайтай, 2 өрөө орон сууцыг шилжүүлэн өгөхөөр тохиролцсон. Хариуцагч дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгөний үнэнд нийт 66,720,000 төгрөг төлөх бөгөөд урьдчилгаанд 20,0*******6,000 төгрөг төлж, үлдэгдэл төлбөрийг уг байрыг улсын комисс хүлээн ав*******ы дараа орон сууцны зээлд хамрагд*******аар төлнө гэж гэрээний 2, 3 дахь хэсэгт заажээ. Улмаар хариуцагч нь гэрээний дагуу урьдчилгаа төлбөрт 20,0*******6,000 төгрөг төлсөн гэж тайлбарла******* бөгөөд нэхэмжлэгч нь үүнийг үгүйсгэж маргаагүй.

            Нэхэмжлэгч нь маргаж буй орон сууцны өмчлөх эрхийг 20*******6 оны 09 дүгээр сарын 02-ны өдөр “Ш******* *******” ХХК-тай байгуул******* *******6/04 дугаар нэмэлт гэрээний дагуу шилжүүлж ав******* гэж тайлбарла*******. Уг нэмэлт гэрээнд заа******* 2 өрөө орон сууцны оршин байгаа хаяг нь зохигчийн хооронд байгуулагд******* гэрээнд заа******* маргаж буй 2 өрөө орон сууцны хаягтай тохирч байна. /хэргийн 59-60 дугаар тал/ Энэхүү нэмэлт гэрээнд “Ш******* *******” ХХК-ийг төлөөлж ханз үсгээр тайлалгүй гарын үсэг зур******* боловч компанийн тэмдэг дарагд******* байх тул хүчин төгөлдөр гэж үзлээ. Улмаар нэмэлт гэрээний 2.9-д зааснаар энэ хэргийн нэхэмжлэгчид маргаж буй орон сууцыг төлбөрт тооцож барьцаалан үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах эрх олгосон байна.

            Гэвч “Ш******* *******” ХХК нь ийнхүү F тоот буюу маргаж буй ******* тоот хаягт байрлах орон сууцны өмчлөх эрхийг ажил гүйцэтгэх гэрээний дагуу өөрийн төлөх төлбөрт тооцон бусдад шилжүүлэх эрхтэй гэдэг нь тогтоогдохгүй байна. Өөрөөр хэлбэл нэхэмжлэгч “Ц” ХХК нь 20*******7 оны 08 дугаар сарын 09-ний өдөр 82 дугаар албан тоотоор маргаж буй орон сууцыг хариуцагч Б.Бөд худалдаж байгаа талаар дурдаж, захиалгын гэрээг түүний нэр дээр шилжүүлэн хийхийг “******* констракшн” ХХК-с хүссэн байна. /хэргийн 43 дугаар тал/ Энэхүү байдал нь нэхэмжлэгчийг уг байрны захиалагч буюу захиран зарцуулах эрх бүхий этгээд нь “Ш******* *******” ХХК биш, харин “******* констракшн” ХХК болохыг мэдэж бай******* гэж үзэхээр байна.

            Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 38 дугаар зүйлийн 38.*******-д зааснаар хэргийн оролцогч нь өөрийн тайлбарыг өөрөө нотлох, холбогдох баримтыг шүүхэд гаргаж өгөх үүрэг хүлээж хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцдог.

            Шүүхээс зохигчид өөрийн тайлбар татгалзлыг нотлох боломжийг олгож 20*******9 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдөр *******4880 дугаар захирамжаар нэхэмжлэгчид маргаж буй орон сууцны өмчлөх эрхтэй холбогдох баримтыг шүүхэд ирүүлэхийг даалга*******.

            Ийнхүү шүүгчийн захирамж гар*******ы дагуу нэхэмжлэгч нь дээрх *******6/04 дугаар нэмэлт гэрээ, 20*******6 оны 06 дугаар сарын 24-ний өдрийн 02 дугаар ажил гүйцэтгэх гэрээг нотлох баримтын шаардлага хангаж шүүхэд ирүүлжээ. Гэвч “Ш******* *******” ХХК нь ажил гүйцэтгэх гэрээний дагуу төлөх төлбөрт маргаж буй орон сууцыг бусдад шилжүүлэх эрхтэй гэдгийг нотолж чадаагүй. Тодруулбал нэхэмжлэгч нь Баянзүрх дүүрэг, 5 дугаар хороо, “Алтан ******* *******” хороолол, ******* дүгээр байр, ******* дүгээр орц, 7 дугаар давхар, ******* тоот хаягт байрлах 44,48 мкв талбайтай, 2 өрөө орон сууцны өмчлөх эрхийг эрх бүхий этгээдээс шилжүүлэн ав******* гэх тайлбараа нотолж чадаагүй.

 

            Дээрхээс нэхэмжлэгч нь Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.*******-д заа******* эрхийн зөрчилгүй эд хөрөнгө шилжүүлэх үүргээ биелүүлсэн гэж үзэхгүй боломжгүй юм.

            Эдгээрийг нэгтгэн дүгнэвэл хэдийгээр нэхэмжлэгч болон “Ш******* *******” ХХК-ний хооронд гэрээ байгуулагд******* боловч “Ш******* *******” ХХК нь уг орон сууцыг захиран зарцуулах эрхтэй гэдэг нь нотлогдоогүй тул нэхэмжлэгчийн хувьд Иргэний хуулийн *******06 дугаар зүйлийн *******06.*******, 9******* дүгээр зүйлийн 9*******.*******-д заа******* эрх үүссэн гэж үзэх үндэслэлгүй байна.

 

            Мөн зохигчийн хооронд байгуулагд******* худалдах, худалдан авах гэрээнд зааснаар маргаж буй орон сууцыг улсын комисст хүлээлгэн өгсөний дараа зээл авч үлдэгдэл төлбөрийг төлөхөөр тохиролцсон. Гэвч уг орон сууц буюу байрыг улсын комисс хүлээж аваагүй талаар зохигч хэн аль нь маргахгүй байх тул хариуцагчийг гэрээний үүргээ биелүүлээгүй буюу нэхэмжлэгчид гэрээнээс татгалзах эрх үүссэн гэж үзэхгүй.

 

            Түүнчлэн дээр дурд******* үндэслэлээр хариуцагч нь маргаж буй ******* тоот орон сууцыг захиран зарцуулах эрхгүй этгээдээс хүлээн ав******* байх тул түүнийг мөн адил шударга эзэмшигч гэж үзэх үндэслэлгүйг тэмдэглэж байна.

 

            Үүнээс гадна нэхэмжлэгчийн төлөөлөгчийн шүүх хуралдаанд гарга******* “бид “Ш******* *******” ХХК-иас байрыг улсын комисст хүлээлгэн өгөх, эсхүл ажил гүйцэтгэх гэрээний төлбөрөө төлөхийг шаардаж байгаа” гэх тайлбараар нэхэмжлэгчийг уг орон сууцны өмчлөгч биш гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн гэж үзэхээр байна.

 

            Дээрх үндэслэлүүдийг бүхэлд нь нэгтгэн дүгнэвэл нэхэмжлэгчид Баянзүрх дүүрэг, 5 дугаар хороо, “Алтан ******* *******” хороолол, ******* дүгээр байр, ******* дүгээр орц, 7 дугаар давхар, ******* тоот хаягт байрлах 44,48 мкв талбайтай, 2 өрөө орон сууцыг албадан чөлөөлүүлэх өмчлөгчийн эрх үүсээгүй байх тул нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

 

            Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.2.3, **************6, **************8 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

*******. Иргэний хуулийн *******06 дугаар зүйлийн *******06.*******-д заа******* үндэслэл тогтоогдоогүй тул хариуцагч Б.Бөд холбогдох үл хөдлөх эд хөрөнгө албадан чөлөөлөх тухай нэхэмжлэгч “Ц” ХХК-ний нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.*******, 60 дугаар зүйлийн 60.*******-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 49*******,550 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************9 дүгээр зүйлийн **************9.2, **************9.4, **************9.7-д зааснаар шүүхийн шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчин төгөлдөр болох бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцогч тал шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг гардан авах үүрэгтэй ба гардан аваагүй нь хуульд заа******* журмын дагуу давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******20 дугаар зүйлийн *******20.2-т зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг гардан ав*******аас хойш *******4 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                          Д.ГАНБОЛД