МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Архангай аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Д.Элбэгзаяа даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: Л овогт И.Ч-ын нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч: Т овогт Б.З-д холбогдох

            Гэрлэлт цуцлуулж, хүүхдүүдээ өөрөө асрамжиндаа авч, хүүхдийн тэтгэлэг тогтоолгож, 19,147,000 төгрөгийн хөрөнгө буюу үнийг гаргуулах тухай болон хариуцагчийн хүүхдүүдээ өөрийн асрамждаа авч, эх И.Ч-с хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай сөрөг  нэхэмжлэлийн шаардлагатай иргэний хэргийг хэлэлцэв.

            Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч И.Ч, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч М.Алтанчимэг, хариуцагч Б.З, хариуцагчийн өмгөөлөгч Г.Э, гуравдагч этгээд З.Б, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Отгонбуян нар оролцов.

                                                            

                                                           ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

            Нэхэмжлэгч И.Ч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: И.Ч миний бие нь 1999 онд нөхөр Б.З-тай танилцаж үерхэж байгаад 1999 оны 10 дугаар 25-ны өдөр нэг гэрт орж хамт амьдрах болсон. Биднийг хамтран амьдрах хугацаанд 2001 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүү З.Б, 2003 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдөр хүү З.Б, 2007 оны 08 дугаар сарын 23-ны өдөр хүү З.Б нар төрсөн. Бид хоёр албан ёсоор гэрлэлтээ 2007 оны 05 дугаар сарын 08-ны өдөр батлуулсан. Хамтран амьдрах хугацаанд нөхөр Б.З бид 2 бусад хосуудын адил тусдаа гэр барьж 2 талаас мал тасалж өгч амьдарсан. Хамтран амьдарсан эхний жилүүдэд бид хоёрын дунд хэрүүл маргаан гардаггүй байсан. 2003 онд нөхөр Б.З машин авч хүн тээвэрлэх ажил эрхлэх болсноор архи ихээр уудаг болж, ялангуяа том хүү З.Б маань төрөлхийн түнхний мултралтай хазганаж явдгийг нь мэдсээр байж насанд хүрээгүй, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээр мотоцикль, машин унуулж архиддаг болсон. Энэ байдал нь даймжирсаар ааш зан нь ихэд өөрчлөгдөн надад болон хүүхдүүддээ байнга гар хүрдэг болсон. 2016 оны 4 сард машинаа үзлэгт оруулчихаад орой ирсэн чинь Б.З нь эрүүл байсан бөгөөд намайг чи хаагуур тэнээд банзалдаад яваад байгаа юм гэх мэтээр хэл амаар доромжилж, гэрээс хөөгөөд орж ирэх юм бол алаад хаяна шүү гэх мэтээр заналхийлж хаалгаа цоожлоод оруулахгүй байсан. Ингээд миний бие энэ хүний гарт үрэгдэх юм байна гээд өөрийнхөө ахыг дуудаж арга буюу явсан бөгөөд дахиж гэртээ очоогүй юм. Би тухайн үед гэрээсээ өмссөн хувцастайгаа хөөгдсөн. Тэр өдрөөс хойш нөхөр Б.З-аас тусдаа өөрийн аав ээжтэйгээ амьдрах болсон. Энэ хугацаанд нөхөр Б.З өөр хүнтэй сууж хүүхэдтэй болсныг би сүүлд мэдсэн. Иймд миний бие Б.З-тай цаашид хамтран амьдрах боломжгүй байгаа тул 3 хүүгээ өөрийн асрамжиндаа авч өсгөж хүмүүжүүлэх хүсэлтэй байгаа тул эцэг Б.З-аас гэрлэлтээ цуцлуулах, хуулийн дагуу хүүхдүүддээ тэтгэлэг тогтоолгож, дундын эд хөрөнгөөс өөрт болон 3 хүүхдэд оногдох хөрөнгө болох 74,708,000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

             

            Нэхэмжлэгч И.Ч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Би 1999 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр хариуцагч Б.З-тай гэр бүл болж байсан. Бид хоёр дундаасаа 3 хүүхэдтэй. Хувийн хоорондын таарамжгүй байдлаас болж 2016 оноос хойш тусдаа амьдарч байгаа. Миний бие шүүхэд гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдүүдээ өөрийн асрамжинд авах, тэтгэлэг гаргуулах, дундын эд хөрөнгө гаргуулах нэхэмжлэл гаргасан. Шүүх хуралдаанаар гэрлэлт цуцлуулах нэхэмжлэлийг шийдвэрлүүлж, бусад нэхэмжлэлийн шаардлагаа татан авах хүсэлтийг гаргаж байна. Хүүхдүүдийн мөнгөний асуудал бол дансанд хадгалагдаж байгаад насанд хүрэхээр нь хүүхдүүддээ өгнө. Иймд бидний гэрлэлтийг цуцалж өгнө үү гэв.

           

Хариуцагч Б.З шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлага болон шүүх хуралдаанд гаргаж байгаа хүсэлтийг хүлээн зөвшөөрч байна. Би сөрөг нэхэмжлэл гаргасан боловч өмнө нь шүүх хуралдаан дээр маргаан байхгүй гээд хэрэгсэхгүй болж байсан. Хүүхдүүдийн мөнгөний асуудал дээр маргах зүйлгүй. Гэрлэлт цуцлуулах асуудлыг хүлээн зөвшөөрч байна гэв.

           

         Гуравдагч этгээд З.Б шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Ээж та намайг хагалгаанд орох үед харж хандаж тус дэм болоорой. Өөр хэлэх зүйлгүй гэв.

          

            Шүүх хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтыг шинжлэн судлаад:

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

Нэхэмжлэгч И.Ч нь хариуцагч Б.З-д холбогдуулан гэрлэлт цуцлуулж, хүүхдүүдээ өөрийн асрамжинд авч, хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай болон 19,147,000 төгрөг гаргуулах, хариуцагч Б.З хүүхдүүдээ өөрийн асрамжинд авч, эх И.Ч-с хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах тухай сөрөг  нэхэмжлэлийн шаардлагыг тус тус шүүхэд гаргажээ.

Нэхэмжлэгч И.Ч, хариуцагч Б.З нар нь 2000 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдөр гэр бүл болон 2007 оны 05 дугаар сарын 08-ны өдөр гэрлэлтээ бүртгүүлж, тэдний дундаас 2001 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдөр хүү З.Б, 2003 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдөр хүү З.Б, 2007 оны 08 дугаар сарын 23-ны өдөр хүү З.Б нар төрсөн болох нь гэрлэлтийн бүртгэлийн лавлагаа, Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 151/003383, 151/003384, 151/003385 дугаартай хүүхдүүдийн “Төрсний бүртгэлийн лавлагаа” зэргээр тогтоогдож байна.

Нэхэмжлэгч И.Ч хүүхдүүдээ өөрийн асрамжинд авах, тэтгэлэг гаргуулах, дундын эд хөрөнгө хуваалгах нэхэмжлэлийн шаардлагуудаа татан авах хүсэлтийг шүүх хуралдааны явцад гаргасан ба хариуцагч Б.З нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлээ татан авах хүсэлтийг дэмжиж, гэрлэлт цуцлуулах шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч байгаа, мөн шүүхэд гаргасан сөрөг нэхэмжлэл дээр хариуцагчтай эвлэрсэн тул маргах зүйл байхгүй гэжээ.

Иймд нэхэмжлэгч И.Ч, хариуцагч Б.З нарын гэрлэлтийг цуцалж, хүү З.Б, З.Б нарыг эцэг Б.З-ын асрамжинд үлдээж шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзэв.

            Нэхэмжлэгч нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны аль ч үе шатанд нэхэмжлэлийн шаардлагаа ихэсгэх, багасгах, өөрчлөх, нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзах, нэхэмжлэлээ татан авах эрхтэй. Мөн нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээ хариуцагчийн зөвшөөрөлгүйгээр татан авах эрхтэй байх тул И.Ч-ын хүүхдүүдээ өөрийн асрамжинд авах, тэтгэлэг гаргуулах, дундын эд хөрөнгө хуваалгах шаардлага бүхий нэхэмжлэлийг татан авах хүсэлтийг хангах нь зүйтэй байна.

Шүүх 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 2385 тоот шүүгчийн захирамжаар иргэний хэрэг үүсгэж хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулсан ба хэрэг хянан шийдвэрлэх 60 хоногийн хугацаа хэтэрсэн, мөн тухайн хэрэг давж заалдах шатны шүүхээр хянагдаж дахин шийдвэрлүүлэхээр хүчингүй болгож ирүүлснээс хойш хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэгч нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг татан авах хүсэлт гаргасан тул нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 671,890 төгрөг, мөн хариуцагч Б.З-ын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70200 төгрөгийг тус тус улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч Б.З-с 70200 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч И.Ч-д олгох нь зүйтэй байна.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            Мөн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 53 дугаар зүйлийн 53.1.1, 54 дүгээр зүйлийн 54.1, 54.1.4-т заасныг баримтлан шинжээчийн зардлыг нэхэмжлэгч, хариуцагч нарт хуваан хариуцуулж  Архангай аймгийн Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн газарт төлөх шинжээчийн зардалд нэхэмжлэгч хариуцагч нараас тус тус 292,500 төгрөг, хөрөнгийн үнэлгээ тогтоосон шинжээчийн зардал нэхэмжлэгч хариуцагч нараас тус тус 40,000 төгрөг гаргуулж Архангай аймгийн шүүхийн Тамгын газарт олгож шийдвэрлэв.

 

          Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн  115.2.1, 116, 118 дугаар зүйлүүдэд заасныг  удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1-д заасныг баримтлан нэхэмжлэгч Л овогт И.Ч, хариуцагч Т овогт Б.З нарын гэрлэлтийг цуцалсугай.

2. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.5-д зааснаар 2007 оны 08 дугаар сарын 23-ны өдөр төрсөн хүү З.Б, 2003 оны 02 дугаар сарын 01-ний өдөр төрсөн хүү З.Б нарыг эцэг Б.З-ын асрамжинд үлдээсүгэй.

3. Гэр бүлийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.2-т зааснаар эцэг, эх нь гэрлэлтээ цуцлуулсан ч хүүхдээ эрүүл чийрэг өсгөн бойжуулж, сэтгэхүйн хувьд төлөвшүүлэх, хүүхдээ асран хамгаалах, тэжээн тэтгэх, хүүхдээ үндэстний ёс заншил уламжлалыг дээдлэх үзлээр хүмүүжүүлэх, түүнд суурь боловрол эзэмшүүлэх, хөдөлмөрийн анхны дадлага олгох, хүүхдийн эрхийг хамгаалах үүргээ биелүүлэхэд нь туслах үүрэг хэвээр үлдэхийг тайлбарласгугай.

4. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.9-д зааснаар гэрлэлтийг цуцалсан шийдвэрийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш ажлын 3 хоногийн дотор гэрлэлтийг бүртгэсэн иргэний гэр бүлийн бүртгэлийн байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслахад даалгасугай.

            5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.3-т зааснаар нэхэмжлэгч И.Ч-ын нэхэмжлэлийн шаардлагаас хүүхдүүдээ өөрийн асрамжинд авах, тэтгэлэг тогтоолгох, хамтран өмчлөх дундын эд хөрөнгө хуваалгах хэсгийг татан авах хүсэлтийг хангасугай.

6. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 53 дугаар зүйлийн 53.1.1, 54 дүгээр зүйлийн 54.1, 54.1.4-т заасныг баримтлан нэхэмжлэгч И.Чаас шинжээчийн зардал 292,500 төгрөг гаргуулж Архангай аймгийн Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн газарт, 40,000 төгрөг гаргуулж Архангай аймгийн Шүүхийн Тамгын газарт, хариуцагч Б.З-аас шинжээчийн зардал 292,500 төгрөг гаргуулж Архангай аймгийн Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн газарт, 40,000 төгрөг гаргуулж Архангай аймгийн Шүүхийн Тамгын газарт тус  тус олгосугай.

7. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 59 дүгээр зүйлийн 59.6, 60 дугаар зүйлийн 60.1 Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, 7.1.2-т заасныг баримтлан нэхэмжлэгч И.Ч-ын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 671,490 төгрөгийг, хариуцагч Б.Зын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг орон нутгийн орлогод тус тус үлдээж, хариуцагч Б.З-с улсын тэмдэгтийн хураамж 70,200 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч И.Ч-д олгосугай.

8. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т заасныг баримтлан шүүхийн шийдвэр танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болохыг, нэхэмжлэгч, хариуцагч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор шийдвэр гаргасан шүүхээр дамжуулан Архангай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

                                ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                             Д.ЭЛБЭГЗАЯА