Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч	Доржсүрэнгийн Мөнгөнтуул
Хэргийн индекс	183/2019/00082/И
Дугаар	183/ШШ2019/00786
Огноо	2019-04-03
Маргааны төрөл	Худалдах-худалдан авах болон арилжааны гэрээ,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Дагаагийн Байгалмаа
Дугаар: 01184
Огноо: 2019-06-24

Шүүгч:
Дугаар: 001/ХТ2020/00742
Огноо: 2020-10-29

Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2019 оны 04 сарын 03 өдөр

Дугаар 183/ШШ2019/00786

2019оны04сарын03өдөр

Дугаар183/ШШ2019/00786

Улаанбаатархот

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

Хан-УулдүүргийнИргэнийхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчД.Мөнгөнтуулдаргалж,тусшүүхийнтанхимдхийсэншүүххуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:Сүхбаатардүүргийн15дугаархороо,Дамбадаржаа18гудамж,*******тоотодоршинсуух,1991ондтөрсөн,28настай,эмэгтэй,Боржигоновогт*******гийн*******/рд:УП91020562/-гийннэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:Хан-Уулдүүргийн15дугаархороо,Туулголгудамж,73абайр,10тоотодоршинсуух,1963ондтөрсөн,56настай,эрэгтэй,Боржигоновогт*******гийн*******/рд:ЧД63042871/-тхолбогдох,

Худалдах,худалданавахгэрээнийүүрэгт13 618 000төгрөггаргуулахтухайүндсэннэхэмжлэлтэй,хариуцагчийнгэрээнээстатгалзсантайхолбоотойучирсанхохирол7 721 098төгрөггаргуулахтухайсөрөгнэхэмжлэлтэйиргэнийхэргийгтустусхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:Нэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******,хариуцагч*******,хариуцагчийнөмгөөлөгч/ШТЭҮД-2631/,гэрчХ.Хишигт,шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаЦ.Галбадрахнароролцов.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэхэмжлэгчшүүхэдгаргасаннэхэмжлэлболонитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******шүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:“...А.*******минийбие2018оны4дүгээрсард*******тайБаянзүрхдүүргийн4дүгээрхороо,Цэргийнхотхон,28вбайр,,46,2м.квталбайтай2өрөөоронсууцыг77 000 000төгрөгөөрхудалданавахаартохиролцож,урьдчилгаа20 000 000төгрөгийг2018оны7дугаарсархүртэлминийзүгээстөлөхөөр,үлдэгдэлтөлбөрийгсарбүр1 000 000төгрөгөөр2021оны7дугаарсарын10-ныөдөрхүртэлтөлөхөөртохиролцожоронсууцзахиаланбариулахгэрээнийэрхшилжүүлэхгэрээбайгуулж,*******байрнытүлхүүрийгөгснөөрбидбайрандааорсон.Гэтэл*******2018оны9дүгээрсарданхтохиролцсонтохиролцоогоодангаарааөөрчилж,нададбайрнымөнгөбөөндөөхэрэгтэйбайнагэснийулмаасбид2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөрдээрхоронсууцыг60 000 000төгрөгөөрхудалданавахаартохиролцож,урьдчилгаа15 000 000төгрөгийгтөлж,үлдэгдэл45 000 000төгрөгийгбанкнызээлээртөлөхөөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээгбичгээрбайгуулсан.Минийзүгээсурьдчилгаатөлбөртнийт18 300 000төгрөгийгтөлсөнбөгөөдүлдэгдэлтөлбөрийгтөлөхөөрбанкнызээлхөөцөлдсөнболовчбанкнызээлбүтэхгүйбайсантул*******энэбайрыгөөрхүмүүстзарахболж,байрыгдаруйчөлөөлжөггэсэналбаншаардлагатавьж,биднийг2018оны11дүгээрсарын01-нийөдөрбайрнаасхөөжгаргасныулмаасбидорохоронгүйбайрхайж,хүүхдийнхайхгэхзэрэгмашиххүндрэлгэнэтгарч,залуугэрбүлийнхувьдмашиххохирсон.Мөнманайгэрбүлдээрхбайрандцаашидамьдарнагэсэнбодолтойбайсанучиругбайранд4 900 000төгрөгнийтавилга,240 000төгрөгнийгэрлэнбүрхүүл,мөнугбайранданхороход178 000төгрөгийнхэрэглээнийтөлбөргарсанбайсныгтөлсөн.Гэрээнийурьдчилгаандтөлсөн18 300 000төгрөгнөөс10 000 000төгрөгийг*******аасбуцаанавсан.Үлдэгдэл8 300 000төгрөгийг2018оны11дүгээрсарын25-ныөдөрөгнөгэжбайсанболовчөгөөгүйнулмаасбиддараагийнбайравахаартохиролцсонбайсанхүндээбайрнымөнгөөгччадахгүйбайдалдхүрчмөнугбайрнымөнгөөгччадахгүйбайдалдхүрчмөнбайрныгэрээцуцлагдахадхүрсэн.Иймд*******аасгэрээнээстатгалзсантайхолбогдууланбиднийурьдчилгаандөгсөн8 300 000төгрөг,Иргэнийхуулийн94дүгээрзүйлийн94.3дахьхэсэгтзаасан“шударгаэзэмшигчньэдхөрөнгийгшударгаарэзэмшижбайхдаатүүнийгхадгалах,арчлах,засансайжруулахзэрэгтзарцуулсанзардлыгэрхбүхийэтгээдээсшаардахэрхтэй”гэжзаасныдагуубайрандзасансайжруулахадзарцуулсанбуюутавилгахийлгэсэн,гэрлэнбүрхүүлавсан,хэрэглээнийтөлбөртөлсөн5 318 000төгрөг,нийт13 618000төгрөгийгнэхэмжилжбайна”гэв.

Хариуцагч*******,өмгөөлөгчийнхамтшүүххуралдаандгаргасанхариутайлбартаа:“...Нэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрөхгүй.Иргэн*******минийбиеБаянзүрхдүүргийн4дүгээрхороо,Цэргийнхотхон/13360/,Б.Доржийнгудамж,28вбайр,хаягтбайршилтай,46,2м.квталбайтай2өрөөоронсууцныхуульёсныөмчлөгчнь баугоронсууцыг2015ондзахиаланбариулахгэрээгээрзахиалан,2018оны3дугаарсардашиглалтадороходньхүлээжавсан.УгоронсууцыгхудалданборлуулахзартавьсныдагууиргэнА.*******ньнөхрийнхамтирээдбайрыгхудалданавахаартохиролцож,байранд2018оны4дүгээрсарын08-ныөдөрорж,түлхүүрийгньхүлээжавсан.Ингэхдээбидбайрыгзээлээрхудалдах,худалданавахгэрээгээрхудалдахаартохиролцсонба2018оны5дугаарсарын07-ныөдөроронсууцзахиаланбариулахгэрээнийэрхшилжүүлэхгэрээбайгуулсан.Угтааболбид2018оны5дугаарсарын07-ныөдрийнгэрээний1дэхзаалтад“энэхүүгэрээнь...Баянзүрхдүүргийн4дүгээрхороо,Цэргийнхотхон/13360/,Б.Доржийнгудамж,28вбайр,хаягтбайршилтай,46,2м.квталбайтайоронсууцнызахиалгынгэрээнийэрхшилжүүлэх,мөнгэрээний5дахьзаалтадуггэрээнийталбайнүнэ77 000 000төгрөг,гэрээний6дахьзаалтадА.*******ньугоронсууцнытөлбөрийнурьдчилгаатөлбөрболгож5 000 000төгрөгийгдансаартөлсөнбөгөөд2018оны6дугаарсарын15-ныөдрийндотор20 000 000төгрөгийгтөлж,үлдэгдэл52 000 000төгрөгийг2018оны7дугаарсарын10-ныөдрөөс2021оны7дугаарсарын10-ныөдрийгхүртэлнийт3жилийнхугацаандсарбүрийн10-ныөдрийндоторхэсэгчлэнтөлөхөөртустусхарилцантохиролцождээрхгэрээгбайгуулсан.УггэрээёсоорА.*******2018оны4дүгээрсарын20-ныөдөр4 000 000төгрөгийгдансаартөлсөнба2018оны6дугаарсарын15-ныөдөр10 880 000төгрөг,2018оны6дугаарсарын20-ныөдөр120 000төгрөг,2018оны7дугаарсарын08-ныөдөр1 000 000төгрөг,2018оны8дугаарсарын15-ныөдөр200 000төгрөг,2018оны9дүгээрсарын11-нийөдөр600 000төгрөгтөлжталуудынхоорондбайгуулсангэрээний6дахьзаалтаартохиролцсон2018оны6дугаарсарын15-ныөдрийндотор20 000 000төгрөгтөлөхүүргээбиелүүлээгүй.*******бинэгчудаабиднарынурьдбайгуулагдсанзээлээрхудалдаххудалданавахгэрээнийтохиролцоогөөрчлөөгүйбанэхэмжлэгчөөрөөурьдбайгуулсангэрээнийүүргээбуюу2018оны6дугаарсарын15-ныөдрийндотор20 000 000төгрөгтөлөхүүргээбиелүүлжчадахгүйбайна,бидтанытөлбөрийгбанкнаасзээлавчтөлөхгэсэнюм,банк77 000000төгрөгзээлэхгүйбайх60 000000төгрөгөөргэрээхийегэжхэлсэнтулбиингэвэлзээлньбүтдэгюмбайхгэжбодоодзөвшөөрсөн,гэвчзээлньбүтээгүй.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдрийноронсууцхудалдаххудалданавахгэрээньзөвхөннэхэмжлэгчбанкнаасзээлхөөцөлдөхийнтулдхийгдсэндүрүзүүлэнхийсэнгэрээ.НэхэмжлэгчА.*******талуудынхоорондбайгуулагдсангэрээнийүүргээзохихёсоорбиелүүлээгүй,25 000 000төгрөгийнурьдчилгаамөнгөгэрээндзаасанхугацаандтөлөөгүй,угтөлбөрийгбанкнаасзээлавчөгнө,өнөөмаргаашгүйөгнөгээд*******намайгаргацаасаарбайгаадминийбайранд7сарамьдарсан.Бинэхэмжлэгчийгөвлийнхүйтэндбайрнаасаахөөжгаргасанүйлдэлогтхийгээгүйбагэрээнээстатгалзлаагэхсаналыгнэхэмжлэгчнарөөрснөөгарган,оронсууцыг2018оны11дүгээрсарын07-ныөдөрчөлөөлжөгсөн.Нэхэмжлэгчгэрээнийүүргээбиелүүлээгүйгээсболжгэрээгцуцалсан.Үлдэгдэл8 300000төгрөггэжбайгаачнэхэмжлэгчээсхариуцагчийндансандбодитоор16 800000төгрөгшилжсэн.6 800000төгрөгхүлээнавсныгхүлээнзөвшөөрчбайгаа,гэхдээүүнийгбуцаантөлөхүндэслэлгүй.Тавилга,абажурынтөлбөрийгхариуцагчаасгаргуулахаарнэхэмжлэгчталИргэнийхуулийн94дүгээрзүйлийн94.3-тзаасныгтайлбарлажбайна.Энэзаалтхөрөнгийнэзэмшигчбайхдааарчлах,засансайжруулахзэрэгзарцуулсанзардлыгхэлнэ.Гэтэлтавилга,абжурыгбайрыгзасансайжруулсанзардалгэжүзэхгүй.Энэтавилгыгнэхэмжлэгчталбайрыгхудалданавнагэсэнтөлөвлөгөөтэйгээрбайрандзориулжавсан.Байрнаасгарахдаааваадгарахэрхньнээлттэй,саадучруулсанзүйлгүй.Хүнөөрийнхөөхэрэгцээндзориулжавсанхөрөнгийнүнийгбусдаасшаардажбайгааньхуульзүйнүндэслэлгүй.Нэхэмжлэгчталтавилгаэдхогшлыгүлдээгээдявсаншалтгаанньгэвэлодообиднийгэрчээрасуулгажбайгаахүмүүстэйтохиролцоод2 000 000төгрөгөөрзарахаарболсонтултавилга,эдхогшлооавчяваагүй.Иймднэхэмжлэлийншаардлагыгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү”гэв.

ХариуцагчӨ.Цогтбаатарөмгөөлөгчийнхамтшүүхэдгаргасансөрөгнэхэмжлэлболоншүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:“...ХариуцагчА.*******гаасхудалдаххудалданавахгэрээнээстатгалзсантайхолбогдуулжнийт7 721098төгрөггаргуулахааршаардажбайна.Талууд2018оны4дүгээрсарднэхэмжлэгч,хариуцагчтайхарилцантохиролцож,Баянзүрхдүүргийн14-рхорооцэргийнхотхон,28вбайрны,46.2мквталбайтайбайрандорсон.2018оны05дугаарсарын07-ныөдөрталуудгэрээбайгуулжбайрнытөлбөрийгхэрхэнтөлөхталаархарилцантохиролцсон.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөрдахингэрээбайгуулахболсоншалтгааннь2018оны5дугаарсарын07-ныөдөрталуудынхоорондбайгуулсангэрээнийнөхцлийгнэхэмжлэгчбиелүүлээгүй.Хариуцагчийнзүгээсгэрээнийүүргээбиелүүлэхийгшаардахаднэхэмжлэгчбанкнаасзээлавахбайдлаарбайрнытөлбөрийгтөлье,танадтайхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулчих,түүнийгбанкиндбарьцаалжзээлавъягэсэн.Ингээдталууд2018оны9 дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулсан.Энэгэрээдүрүзүүлэнхийсэнхэлцэл,нэхэмжлэгчөмнөхгэрээндзаасанүүргээбиелүүлээгүйучраасэнэгэрээгбайгуулсан.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулснаасхойшнэхэмжлэгчбанкаарявжзээлхөөцөлдсөн,түүнтэйхолбоотойнотлохбаримтыггаргуулахыгхүссэнчбанкнаасгарчирээгүй.Зээлхөөцөлдөжбанкаарявсанболовчзээлбүтэхгүйболжнэхэмжлэгчтанытөлбөрийгтөлөхболомжгүйболсонтулбайрнаасгарахтухайсаналыг2018оны11дүгээрсарын08-ныөдөруламжилан2018оны11дүгээрсарын08-ныөдөрбайрыгхүлээлгэжөгөөдгарсан,байрнаасгарахдаахариуцагчидшилжүүлсэн16 800000төгрөгийн10 000000төгрөгийгбуцаанавсан.Нэхэмжлэгчбайранд7сарамьдарсан,энэхугацаанытүрээсийнтөлбөрийгтөлөхтухайсаналыгтавихаднэхэмжлэгчболомжгүйгэдгээилэрхийлсэнучраасоронсууцныурьдчилгаандшилжүүлсэнтөлбөрөөс6 800000төгрөгийгавчүлдсэн.Сөрөгнэхэмжлэлдхохиролшаардажбайгааэсхүлгэрээнийүүргээнэхэмжлэгчталбиелүүлээгүй,гэрээнээстатгалзсан,татгалзсанаасүүдэн7сарөөрсдийнөмчлөлийнхөрөнгөөбусдадбусадбайдлаарашиглуулаагүйньнэхэмжлэгчийнбуруутайүйлажиллагаанаасболсонтулэнэхохирлыгшаардажбайгаа.А.*******гаас7сароронсууцандамьдарсанытөлбөрт4 900 000төгрөгнэхэмжилжбайгаабасарбүр 700 000төгрөгөөрбусдадоронсууцаатүрээслэхболонхөлслүүлэхболомжтойбайсан.Мөнбайрандамьдарчбайххугацаандаатом,жижигөрөөнийкоридорыхэсгийнобойхуурч,урагдсан,томөрөөнийтаазцоорсон,жижигөрөөнийхаалгасэнсэрчхагарсан,коридорхэсгийншалныгарнизалгаболсонзэрэгминийэдхөрөнгөд687 500төгрөгийнхохиролучруулсанбабайрны10,11дүгээрсарынбайрныус,цахилгаанытөлбөрийгтөлөөгүйзэрэгхохиролучирсан,байрандүнэлгээхийлгэхэд55 000төгрөгийнзардалгарсангээднийт850000төгрөгийнбодитхохиролучруулсанбайсанбабайрнаасгарахдааактүйлдсэн.Талуудынхоорондбайгуулсан2018оны5дугаарсарын07-ныөдрийнгэрээний7дахьзаалтаармаштодорхойхарилцаагтохирсонбагэрээнийхугацаандгэрээнийүүргээбиелүүлээгүйболалдангитооцногэжзаасан.Нэхэмжлэгчийнбуруугаасгэрээнийүүрэгбиелэгдээгүйучирбидалдангитооцож гэрээндзааснаар2018оны6дугаарсарын15-ныөдөртөлөхёстой20 000 000төгрөгөөс10 888 000төгрөгтөлсөнтул20 000 000-10 888 000төгрөг9 120 000төгрөгөөсдараагийнтөлөлтхийгдсэнхугацаабуюу2018оны6дугаарсарын20-ныөдөрхүртэлхалдангийгхоногийн45 600төгрөг*4 182 400төгрөгтооцож,мөн2018оны6дугаарсарын20-ныөдөр120 000төгрөгтөлснийгтөлөх9 120 000төгрөгөөсхасч,2018оны6дугаарсарын20-ныөдрөөс2018оны11дүгээрсарын08-ныөдөрхүртэлх5сарыналдангийг9 000000төгрөгөөсбодожөдрийн45000төгрөгийг*1506 750 000төгрөгболжбайгааюм.Нэхэмжлэгчийнзүгээсдээрхалдангийгбагасгажнийталдангийнтөлбөрт2 000 000төгрөгнэхэмжилсэн.А.*******гийн2018оны7дугаарсарын08-ныөдөртөлсөн1 000 000төгрөг,2018оны8дугаарсарын15-ныөдөртөлсөн200 000төгрөг,2018оны9дүгээрсарын11-нийөдөртөлсөн600 000төгрөгийгдээрхалдангитооцсонтөлбөрторуулаагүй.ИймдА.*******гааснийт7 721098төгрөгийггэрээцуцалсанхохиролболонзардалдгаргуулжөгнөүү”гэв.

Нэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчсөрөгнэхэмжлэлдгаргасантайлбартаа:Сөрөгнэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрөхгүй.Иргэнийхуулийн227дугаарзүйлдзаасанүүрэгзөрчсөнөөсүүсэххариуцлагабуюугэрээнийнэгталгэрээнийүүргээзөрчсөнболгэрээнээстатгалзсантайхолбогдонучирсанхохирлыгшаардахэрхтэйгэсэнзохицуулалтаар5 300000төгрөгийгнэхэмжилжбайна.Гэвчэнэхүүзохицуулалтньгэрээнийнэгталгэрээнийүүргээзөрчсөнбайхшаардлагыгхангасанбайхёстой.А.*******ньгэрээнийүүргээзөрчөөгүй.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээний2дугаарзүйлийн2.2дахьхэсэгттөлбөртөлөххугацаандурьдчилгаа15 000000төгрөгийг,үлдэгдэл45 000 000төгрөгийгбанкнызээлээртөлнөгэжтодорхойзаасан.Хэрэвбанкнызээлбүтэхгүйбол45 000 000төгрөгтөлөгдөхгүйбайхболомжтойгэдгийгталуудмэдэжбайсан.ҮүнийгА.*******гийнүүрэгбайсангэжтайлбарлахньутгагүй.Талуудаасүлхамаарахшалтгаанаарбанкнызээлбүтээгүйучраасгэрээнийнөхцөлбиелэгдэхболомжгүйболсон.ИймдИргэнийхуулийн227дахьзаалтыгбаримтлахболомжгүй.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдрийнхудалдах,худалданавахгэрээгдүрүзүүлсэнгэжтайлбарлажбайна,ямарагуулгаартайлбарлажбайгааньтодорхойгүйтулхуульзүйнүндэслэлгүйгэжүзэжбайна. Цагхугацааныхувьднэгнь5дугаарсар,нөгөөнь9дүгээрсарбуюу5дугаарсардбайгуулсангэрээнээс9дүгээрсардтатгалзаж,шинэнөхцөлтэйгэрээбайгуулсангэжүзнэ.Мөн9дүгээрсарын27-ныөдөрбайгуулсангэрээгнотариатаарбатлуулсан.Анх2018оны4дүгээрсарын15-ныөдөрбайрнытүлхүүрийггардажавсан.Авахдаа1 000000төгрөгийгбэлнээр*******ынхүүЦ.Анхбаяртхүлээлгэжөгөөдбайрнытүлхүүрийгавсанбайжхариуцагчталмөнгөөгөөгүйбайхадбайрнытүлхүүрээөгсөнмэтээртайлбарлажбайна.Банкныдансныхуулгаарбиш,бэлнээрөгсөнбаримтгүйөгсөнмөнгийгмөнгөөгөөгүймэтээртайлбарлажбайгаадхарамсажбайна.2018оны9дүгээрсарын06-ныөдөрхариуцагчийнэхнэрт300000төгрөгийгбэлнээрөгсөн.Энэхүүнийт1 300000төгрөгийгтооцоондоруулахгүй,баримтгүйгэдэгүндсэндээртатгалзажбайна.Үүнийг*******сайнмэдэжбайгаа,анхбайрыгавахад1 000000төгрөгөгчбайрнытүлхүүрийгавсан.Худалдах,худалданавахгэрээндхудалдагдсанэдзүйлийнүнийгхэсэгчлэнтөлөхбуюутөлөххугацаагтохирчболно.Энэньүнийгхэсэгчлэнтөлөххэмжээ,хугацаагтохирсонагуулгабөгөөдүнийгхэсэгчлэнтөлсөнөөрэдхөрөнгийнүнэнэмэгдээгүйбайснаараазээлээрхудалданавахгэрээнээсялгагдана.ТухайнтөлбөрийнүнийгхэсэгчлэнтөлдөгзохцуулалтаараашуудИргэнийхуулийн262дугаарзүйлгэжүзэхболомжгүй.Яагаадгэвэлтухайнбайрыганх77 000 000төгрөгөөравахаартохиролцсон,тохиролцооныдагуухэсэгчлэнтөлөхүнийннийтдүннь77 000000төгрөг.Анхтохиролцсон77 000000төгрөгнь2021онхүртэл80 000 000төгрөг,90 000 000төгрөгболжбайвалэнэньзээлээрхудалдах,худалдангэрээнийзохицуулалт.ИймучраасэнэгэрээИргэнийхуулийн262дугаарзүйлийн262.1дэххэсэгтзаасангэрээнийхарилцаабусхудалдах,худалданавахгэрээнийхарилцаа.ТалуудынхоорондИргэнийхуулийн262дугаарзүйлзаалтынхарилцааүүсээгүйучраас264дүгээрзүйлийн264.2дахьхэсэгтзаасанхохирлыгнэхэмжлэхэрхгүй.Хариуцагчийнсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагынүндэслэлньоронсууцзахиаланбариулахгэрээнийэрхшилжүүлэхгэрээ,энэхүүэрхшилжүүлэхгэрээнь2018оны5дугаарсарын07-ныөдөрбайгуулагдсан.Талууднөхцлөө2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээболгонөөрчлөөднотариатаарбатлуулсан.Өөрөөрхэлбэл2018оны5дугаарсарын07-ныөдрийнгэрээгцуцалсангэжүзнэ.Гэрээцуцлагдсанучирэнэгэрээнийагуулгааранзшаардахэрхгүй.Хэрэвгэрээгцуцалсанболгэрээнийүүргээсүүсэхүрдагаварбуюугэрээнийүүргээсшаардахэрхүүсэхгүй.Иймучраас2 000 000төгрөгийнанзнэхэмжлэхболомжгүй.ХариуцагчталИргэнийхуулийн262дугаарзүйлийн262.2дахьзаалтадүндэслэнтүрээсийнгэрээнийхохирол4 900000төгрөгийгнэхэмжилжбайгаачталуудынхоорондИргэнийхуулийн262дугаарзүйлдзаасанзээлээрхудалдах,худалданавахгэрээүүсээгүйучраасшаардахэрхтодорхойгүйболжбайна.Иргэнийхуулийнальзүйлзаалтаархохиролнэхэмжилжбайгааньтодорхойгүй.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдрийнгэрээА.*******гаасболжцуцлагдаагүй,гэрээнийнөхцөлмаштодорхой.45 000000төгрөгийгбанкнызээлэндхамрагдажтөлнө.А.*******гаасбусгуравдагчэтгээдбуюубанкнызээлгараагүйучраасгэрээбиелэгдэхболомжгүйболсонучраасхохиролшаардахньүндэслэлгүй.А.*******нь*******тайямарнэгэнтүрээсийнгэрээбайгуулаагүйтултүрээсийнгэрээндүндэслэсэн4 900000төгрөгийгтөлөхүндэслэлгүйбайна.Үүнээсгаднаэдхөрөнгөндучирсан821000төгрөгийнасуудлыггэрчасуулгажбайжтодруулахньзүйтэйбайх.Иймдсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагахуульдзаасанямархуулийншаардлагахангажбайгааньтодорхойгүй,нэхэмжилжбайгаазүйлньхэргийннөхцөлбайдалдтохирохгүйбайхтулсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагыгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү”гэв.

Хэрэгтбайгааболоншүүххуралдаанаархэлэлцэгдсэннотлохбаримтуудыгшинжлэнсудлаад,ҮНДЭСЛЭХнь:

НэхэмжлэгчА.*******ньхариуцагч*******тхолбогдууланхудалдах,худалданавахгэрээнийүүрэгт13 618 000төгрөггаргуулахтухайнэхэмжлэлийншаардлагагаргасныгхариуцагчэсзөвшөөрч,гэрээнээстатгалзсантайхолбоотойучирсанхохирол7 721 098төгрөггаргуулахаарсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагыггаргажээ.

Шүүхдараахүндэслэлээрүндсэнболонсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагынзаримхэсгийгхангаж,үлдэххэсгийгхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэв.

Нэхэмжлэгчнэхэмжлэлийншаардлагаа“...Баянзүрхдүүргийн4дүгээрхороо,98айлыноронсууцны28вбайр,,48м.квталбайбүхий2өрөөоронсууцыгхариуцагч*******аас77000000төгрөгөөрхудалданавахаартохиролцсонболовчбанкнаасзээлавччадаагүйтулурьдчилгаандтөлсөн18 300 000төгрөгийнүлдэгдэл8 300 000төгрөг,тавилганыүнэ4 900 000төгрөг,гэрлэнбүрхүүлнийүнэ240 000төгрөг,оронсууцныашиглалтынзардалдтөлсөн178 000төгрөг,нийт13 618000төгрөгийггаргуулна”гэжтайлбарласан.

Хариуцагч“...гэрээнийдагууурьдчилгаатөлбөртнэхэмжлэгчээсхариуцагчийндансанд16 800000төгрөгшилжижирсэнбөгөөд10 000 000төгрөгийгбуцаанөгсөн.Үлдэгдэлтөлбөр6 800 000төгрөгбайгаа.Гэхдээнэхэмжлэгчминийбайрандүнэтөлбөргүй7сарамьдарсан,эдхөрөнгөд687 500төгрөгийнхохиролучруулсан,байрны10,11дүгээрсарынбайрныус,цахилгаанытөлбөрийгтөлөөгүйтулбуцаанөгөхүндэслэлгүй. Тавилгаболонгэрлийнбүрхүүлнийүнийгтөлөхболомжгүй.Энэтавилгыгнэхэмжлэгчталбайрыгхудалданавнагэсэнтөлөвлөгөөтэйгээрбайрандзориулжавсанболбайрнаасгарахдаааваадгарахэрхньнээлттэй,саадучруулсанзүйлгүй.Нэхэмжлэгчталугбайранддараагийнорсонхүмүүсттавилга,бусадзүйлээ2 000 000төгрөгөөрзарахаартохиролцсонтултавилга,эдхогшлооавчяваагүйбайдаг.Иймднэхэмжлэлийншаардлагыгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү”гэжмаргасан.

ХэргийнбаримтаасүзэхэдА.*******болонӨ.Цогтбаатарнарынхооронд2018оны5дугаарсарын07-ныөдөр“Оронсууцзахиаланбариулахгэрээнийэрхшилжүүлэхгэрээ”байгуулагдаж,уггэрээгээр*******Баянзүрхдүүргийн4дүгээрхороо,98айлыноронсууцны28вбайр,,48м.квталбайбүхий2өрөөоронсууцнызахиалгынгэрээнийэрхийгА.*******дшилжүүлэхээр,А.*******ньугоронсууцныүнэ77 000 000төгрөгөөсурьдчилгаатөлбөрт5 000 000төгрөгтөлж,2018оны6дугаарсарын15-ныөдрийндотор20 000 000төгрөгийгтөлөхөөр,2018оны7дугаарсарын10-ныөдрөөс2021оны7дугаарсарын10-ныөдрийгхүртэлнийт3жилийнхугацаандсарбүрийн10-ныөдрийндоторхэсэгчлэнтөлөхөөрталуудхарилцантохиролцсонбайна.

Дээрхгэрээнээстатгалзсаншалтгаанаанэхэмжлэгч“...Ө.Цогтбаатаранхтохиролцсонтохиролцоогоодангаарааөөрчилж,нададбайрнымөнгөбөөндөөхэрэгтэйбайнагэснийулмаасбид2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулсан”гэж,хариуцагч“...2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөрдахингэрээбайгуулахболсоншалтгааннь2018оны5дугаарсарын07-ныөдөрталуудынхоорондбайгуулсангэрээнийнөхцлийгнэхэмжлэгчбиелүүлээгүй.Хариуцагчийнзүгээсгэрээнийүүргээбиелүүлэхийгшаардахаднэхэмжлэгчбанкнаасзээлавахбайдлаарбайрнытөлбөрийгтөлье,танадтайхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулчих,түүнийгбанкиндбарьцаалжзээлавъягэснийдагуугэрээбайгуулсан”гэжтустусзөрүүтэйтайлбарласанболовчталуудИргэнийхуулийн189дүгээрзүйлийн189.1-д“Гэрээнийталуудхуулийнхүрээндгэрээгчөлөөтэйбайгуулах,түүнийагуулгыгөөрсдөөтодорхойлохэрхтэй”гэжзааснаар2018оны5дугаарсарын07-ныөдөрбайгуулсангэрээгдуусгаварболгож,2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулсанбайхтулИргэнийхуулийн204дүгээрзүйлийн204.1дэххэсэгтзааснаарталуудгэрээнээстатгалзсанаар,уггэрээгдуусгаварболсонгэжүзнэ.

Улмаарталууд2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөрбайгуулсан“Оронсууцхудалдах,худалданавахгэрээ”-гээрӨ.ЦогтбаатарБаянзүрхдүүргийн4дүгээрхороо,98айлыноронсууцны28вбайр,,48м.квталбайбүхий2өрөөоронсууцыг60 000 000төгрөгөөрхудалдахаар,А.*******ньурьдчилгаа15 000 000төгрөгийгдансандбайршуулж,үлдэх45 000 000төгрөгийг2018оны10дугаарсарын27-ныөдөрбанкнызээлээртөлөхөөртустусхарилцантохиролцжээ.

ХариуцагчдээрххарилцаагзээлээрхудалдаххудалданавахгэрээгэжтодорхойлсонболовчзээлээрхудалдсанаартухайнэдхөрөнгийнүнэнэмэгдээгүйболохньзохигчдынтайлбараартогтоогдожбайхтулталуудынхоорондИргэнийхуулийн243дугаарзүйлийн243.1-д“худалдаххудалданавахгэрээгээрхудалдагчньбиетбайдлындоголдолгүй,эрхийнзөрчилгүйхөрөнгө,түүнтэйхолбоотойбаримтбичгийгхудалданавагчийнөмчлөлдшилжүүлэхбуюубараабэлтгэннийлүүлэххудалданавагчньхудалдагчидхэлэлцэнтохиролцсонүнийгтөлж,худалданавсанхөрөнгөөхүлээнавахүүргийгтустусхүлээнэ”гэжзаасанхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулагдсанбайхбөгөөднэхэмжлэгчА.*******нь2018оны10дугаарсарын27-ныөдөр45 000 000төгрөгийгтөлөхүүргээбиелүүлээгүйнулмаасхариуцагч*******гэрээнээстатгалзаж,улмаарнэхэмжлэгчА.*******2018оны11дүгээрсарын08-ныөдөргэрээнийзүйлболсоноронсууцыгчөлөөлжөгсөнүйлбаримтадталуудмаргаагүй.

Хүчинтөгөлдөрбайгуулагдсангэрээгхуульбуюугэрээндзаасныдагуугэрээнийнэгталынхүсэлзоригоорбуцаахыггэрээнээстатгалзахгэжүзэхбөгөөдгэрээнээстатгалзсантохиолдолдталуудгэрээгээрөгсөн,авснаабуцаадаг.

ИймдИргэнийхуулийн205дугаарзүйлийн205.1дэххэсэгт“Хуульбуюугэрээндзаасныдагууальнэгталньгэрээнээстатгалзсанболталуудгэрээнийгүйцэтгэлийгбиетбайдлаарнь,түүнчлэнгэрээбиелснээсолсонашгийгхарилцанбуцаажөгөхүүрэгтэй”гэжзааснаарнэхэмжлэгчА.*******ньурьдчилгаандтөлсөнтөлбөрөөшаардахэрхтэйболовчИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн25дугаарзүйлийн25.2.2дахьхэсэгтшүүхэдгаргасаннэхэмжлэлийншаардлага,түүнийгүгүйсгэх,татгалзахүндэслэл,тайлбартүүнтэйхолбоотойбаримтыгөөрөөнотлох,нотлохбаримтыгцуглуулах,гаргажөгөхүүргээбиелүүлээгүй,өөрөөрхэлбэлурьдчилгаатөлбөрт18 300 000төгрөгтөлснөөнотолжчадаагүйтулхариуцагчийнзөвшөөрсөн6 800 000төгрөгийг,мөнугоронсууцныашиглалтынзардалд178 000төгрөгтөлснөөнотолжчадаагүйтулхариуцагчийнзөвшөөрсөн35 000төгрөгнийт6 835 000төгрөгийнхэмжээнднэхэмжлэлийншаардлагыгхангаж,харинИргэнийхуулийн205дугаарзүйлийн205.7-д“Энэхуулийн205.1-дзаасанүүргийггэрээнийталуудбиечлэн,нэгэнзэрэггүйцэтгэхүүрэгтэй”гэжзааснаарнэхэмжлэгчнь4 900 000төгрөгийнүнэбүхийтавилгаболон240 000төгрөгийнүнэбүхийгэрлийнбүрхүүлийгбиетбайдлаарбуцаанавахболомжтойбайхтулнэхэмжлэлийншаардлагаасүлдэх6 783 000төгрөгтхолбогдоххэсгийгхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэлээ.

Сөрөгнэхэмжлэлийнтухайд:

Хариуцагчньсөрөгнэхэмжлэлийнүндэслэлээ“...2018оны5дугаарсарын07-ныөдөрталуудгэрээбайгуулжбайрнытөлбөрийгхэрхэнтөлөхталаархарилцантохиролцсонбайталнэхэмжлэгчгэрээнийүүргээбиелүүлээгүй.Улмаарнэхэмжлэгч“банкнаасзээлавахбайдлаарбайрнытөлбөрийгтөлье,танадтайхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулчих,түүнийгбанкиндбарьцаалжзээлавъя”гэснийдагуу2018оны9 дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулсан.Энэгэрээдүрүзүүлэнхийсэнхэлцэл,нэхэмжлэгчөмнөхгэрээндзаасанүүргээбиелүүлээгүйучраасэнэгэрээгбайгуулсан.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулснаасхойшнэхэмжлэгчбанкаарявжзээлхөөцөлдсөнболовчзээлбүтэхгүйболж,нэхэмжлэгчөөрөөтөлбөртөлөхболомжгүйболсонтулбайрнаасгарахтухаймэдэгдэж,2018оны11дүгээрсарын08-ныөдөрбайрыгхүлээлгэжөгөөдгарсан.ИймдталуудынхоорондИргэнийхуулийн262дугаарзүйлдзаасанзээлээрхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулагдсантулмөнхуулийн264дүгээрзүйлийн264.2-тзаасныдагууөөртучруулсанхохирлоошаардажбайна.7сарындараабайрнаасгарахдаагэрээцуцалсанучраастөлсөнтөлбөрөөбуцаажавнагэжИргэнийхуулийн250дугаарзүйлийгүндэслэжбайна.Иймднэхэмжлэгчминийбайранд7сарамьдарсныулмаасөөрийнөмчлөлийнхөрөнгөөбусдадашиглуулжчадаагүй,хохирсонтулсард700 000төгрөгөөртүрээслүүлэхболомжтойбайсангэжүзэж,7сарынтөлбөрт4 900 000төгрөг,мөнбайрандамьдарчбайххугацаандааучруулсанхохирол687 500төгрөг,үнэлгээхийлгэхэдгарсанзардал50 000төгрөг,байрныашиглалтынзардалдтөлсөн83 598төгрөг,2018оны5дугаарсарын07-ныөдрийнгэрээний7дахьхэсэгтзаасныдагууалданги2 000 000төгрөгнийт7 721098төгрөгийггаргуулна”гэжтайлбарласан.

Нэхэмжлэгчсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагыгэсзөвшөөрч,“...А.*******ньгэрээнийүүргээзөрчөөгүй.2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөроронсууцхудалдах,худалданавахгэрээний2дугаарзүйлийн2.2дахьхэсэгттөлбөртөлөххугацаандурьдчилгаа15 000000төгрөгийг,үлдэгдэл45 000 000төгрөгийгбанкнызээлээртөлнөгэжтодорхойзаасан.Хэрэвбанкнызээлбүтэхгүйбол45 000 000төгрөгтөлөгдөхгүйбайхболомжтойгэдгийгталуудмэдэжбайсан.Талуудаасүлхамаарахшалтгаанаарбанкнызээлбүтээгүйучраасгэрээнийнөхцөлбиелэгдэхболомжгүйболсон.ИймдИргэнийхуулийн227дахьзаалтыгбаримтлахболомжгүй.Цагхугацааныхувьднэгнь5дугаарсар,нөгөөнь9дүгээрсарбуюу5дугаарсардбайгуулсангэрээнээс9дүгээрсардтатгалзаж,шинэнөхцөлтэйгэрээбайгуулсангэжүзнэ.ТалуудынхоорондИргэнийхуулийн262дугаарзүйлийн262.1дэххэсэгтзаасанзээлээрхудалдах,худалданавахгэрээбайгуулагдаагүйтулмөнхуулийн264дүгээрзүйлийн264.2дахьхэсэгтзааснаартүрээслүүлэхболомжтойбайсангэжхохиролшаардахэрхгүй.Мөн2018оны5дугаарсарын07-ныөдрийнгэрээдуусгаварболсонтуланзшаардахэрхгүй.Үүнээсгаднаэдхөрөнгөнднь821000төгрөгийнхохиролучирсанболохньтогтоогдохгүйбайна.Иймдсөрөгнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү”гэжтайлбарланмаргасан.

Талуудынхооронд2018оны9дүгээрсарын27-ныөдөрбайгуулагдсангэрээдуусгаварболснооруггэрээнийүүргээсүүдсэншаардахэрхдуусгаварболсонтулхариуцагчньдээрхгэрээнийүүрэгталданги2 000 000төгрөгийгшаардахүндэслэлгүйбайна.

Түүнчлэнбанкнаасзээлолгогдоогүйнулмаасгэрээнийүүрэгбиелэгдэхболомжгүйболсон,улмаархариуцагч*******гэрээнээстатгалзсаннөхцөлбайдалднэхэмжлэгчА.*******буруутайболохньтогтоогдохгүйбайхтулхариуцагчньИргэнийхуулийн227дугаарзүйлийн227.2-т“Нэгталньгэрээнээстатгалзсанявдалднөгөөталньбуруугүйболэнэхуулийн 227.1-дзаасанүндэслэлхамаарахгүй”гэжзааснаартүрээсэлжолохбайсанашиг4 900 000төгрөгийгхохиролдтооцоншаардахэрхгүйгэжшүүхдүгнэв.

Харинхариуцагч*******ынэдхөрөнгөдучирсанхохиролоонотлохзорилгооршүүхэднотлохбаримтааргаргажөгсөнАшидбилгүүнХХК-ийнүнэлгээнийтайлангнэхэмжлэгчталняцаажчадаагүй,түүнийэдхөрөнгөд687 500төгрөгийнхохиролучирсанболохньдээрхбаримтболонгэрчХ.Хишигтийн“...Эхлээдорохдообидбайрнызохионбайгуулалтыгүзээдгарсан.Дарааньороходбайрныхаалгаболонзаримнэгзүйлэвдэрсэн,нэлээнихзасвартай,шинэбайргэхээргүйбайсан”,гэхмэдүүлэг,фотозурагзэргээртогтоогдожбайхтулИргэнийхуулийн228дугаарзүйлийн228.1-д“Гэмхорыгарилгахүүрэгбүхийэтгээднөгөөталынзөрчигдсөнэрхийггэмхоручруулахаасөмнөхбайдалдсэргээхүүрэгтэй.Зөрчигдсөнэрхийгсэргээхболомжгүй,эсхүлхарьцангуйихзардалгарахаарболгэмхорыгмөнгөөрнөхөнтөлжболно”гэжзааснаарнэхэмжлэгчтөлөхүүрэгтэй.Хариннэхэмжлэлийншаардлагаанотлохзорилгооршинжээчийндүгнэлтгаргуулахадгарсанзардалболох50 000төгрөгийгнэхэмжлэгчхариуцахүүрэггүйбайна.

МөннэхэмжлэгчА.*******гийнамьдарчбайххугацааныоронсууцныашиглалтынзардалд83 598төгрөгийгхариуцагчтөлсөнболохньбэлэнмөнгөнийорлогынбаримт,төрийнбанкнымөнгөншилжүүлгийнбаримтаартустустогтоогдожбайхтулдээрхүндэслэлээрнэхэмжлэгчА.*******гааснийт771 098төгрөггаргууланхариуцагч*******толгож,сөрөгнэхэмжлэлийншаардлагаасүлдэх6 950 000төгрөгтхолбогдоххэсгийгхэрэгсэхгүйболгохньзүйтэйгэжүзлээ./хх45,46/

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.2дахьхэсэгтзааснаарүндсэнболонсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагынзаримхэсгийгхангажшийдвэрлэсэнтулнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн226 040төгрөг,хариуцагчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн138 490төгрөгийгтустусулсынорлогодхэвээрүлдээж,хариуцагчаас124 310төгрөггаргууланнэхэмжлэгчид,нэхэмжлэгчээс23 056төгрөггаргууланхариуцагчидтустусолгохньхуульднийцнэ.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн73дугаарзүйлийн73.2,115дугаарзүйлийн115.2.2,116,118дугаарзүйлүүдийгудирдлагаболгонТОГТООХнь:

1.Иргэнийхуулийн205дугаарзүйлийн205.1,205.7,243дугаарзүйлийн243.1дэххэсгийгбаримтланхариуцагч*******аас6 835 000төгрөггаргууланнэхэмжлэгчА.*******долгож,нэхэмжлэлийншаардлагаасүлдэх6 783 000төгрөгтхолбогдоххэсгийгхэрэгсэхгүйболгосугай.

2.Иргэнийхуулийн204дүгээрзүйлийн204.1,227дугаарзүйлийн227.1,228дугаарзүйлийн228.1,243дугаарзүйлийн243.1дэххэсгийгтустусбаримтланнэхэмжлэгчА.*******гаас771 098төгрөггаргууланхариуцагч*******толгож,сөрөгнэхэмжлэлийншаардлагаасүлдэх6 950 000төгрөгтхолбогдоххэсгийгхэрэгсэхгүйболгосугай.

3.Улсынтэмдэгтийнхураамжийнтухайхуулийн7дугаарзүйлийн7.1.1,Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.2,60дугаарзүйлийн60.1дэххэсэгтзаасныгбаримтланнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн226 040төгрөг,хариуцагчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн138 490төгрөгийгтустусулсынорлогодхэвээрүлдээж,хариуцагчаас124 310төгрөггаргууланнэхэмжлэгчид,нэхэмжлэгчээс23 056төгрөггаргууланхариуцагчидтустусолгосугай.

4.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн120дугаарзүйлийн120.2-тзаасныдагуузохигч,тэдгээрийнтөлөөлөгчбуюуөмгөөлөгчшүүхийншийдвэрийггарданавснаасхойш14хоногийндоторНийслэлийнИргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэдгомдолгаргахэрхтэйгдурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ Д.МӨНГӨНТУУЛ