Дундговь аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2020 оны 09 сарын 23 өдөр

Дугаар 139/ШШ2020/00667

 

 

                         МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Дундговь аймаг дахь Сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч З.Ганчимэг даргалж, тус шүүхийн Б танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар;

Нэхэмжлэгч: Дундговь аймаг, ******* сумын ******* дүгээр баг, ******* гэх газар нутаглах, ******* овогт ******* ******* /РД:*********************/-ийн нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч: Дундговь аймаг, сумын дүгээр баг, дугаар гудамжны тоотод оршин суух, овогт /РД:/

Хариуцагч: Дундговь аймаг, сумын дугаар баг, - дугаар байрны тоотод оршин суух, овогт /РД:/ нарт холбогдох

Орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоолгож, үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийлгэхийг даалгуулах иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч *******, түүний өмгөөлөгч , хариуцагч ы итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , хариуцагч , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие мал маллан амьдардаг бөгөөд аймгийн төвд өөрийн гэсэн орон сууц худалдаж авахаар сураглаж байгаад гэх хүн өөрийн захиалсан орон сууцыг надад худалдахаар болсон. Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот, *******5м.кв орон сууцыг .. төгрөгөөр худалдахаар надтай оны ******* дүгээр сарын -ны өдөр Ирээдүйд орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулан батлуулан худалдсан. Энэ талаар гүйцэтгэгч мэдэж байсан. Тухайн үед орон сууц баригдаж дуусаагүй байсан бөгөөд орон сууцыг улсын комисс хүлээж авахаар бидний өмчлөлд шилжүүлж, үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээг гаргуулж өгөхөөр тохиролцсон. Ингээд гэрээний дагуу орон сууцны үнэд нийт .5. төгрөгийг бүрэн төлсөн бөгөөд үүнээс ын дансанд *******.. төгрөгийг, ы дансанд 1*******.. төгрөгийг оны ******* сарын -ноос сарын 1-ны хооронд удаагийн гүйлгээгээр шилжүүлж төлсөн. Орон сууц хугацаандаа ашиглалтад ороогүй, оны 5 дугаар сард ашиглалтад орсон бөгөөд энэ хооронд би хөдөө амьдарч байгаа ашиглалтад орсныг нь сонсоод үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээгээ гаргуулах гээд иртэл тус орон сууцанд өөр хүн оршин сууж, амьдарч эхэлсэн байсан. Ингээд Үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээгээ гаргуулах гэтэл тухайн айл манайх худалдаж авсан гэх бөгөөд, , нар нь танайх мөнгөө төлсөн нь үнэн. Гэхдээ үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ шууд гаргаж өгөх гэтэл маргаан үүсэх нөхцөл байдал ийм болсон байна гээд үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээг гаргаж өгөхгүй байна. Би тухайн орон сууцыг гэрээний дагуу худалдаж авахаар тохиролцоод мөнгийг , нарт бүрэн шилжүүлсэн. Иймээс Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот, *******5м.кв орон сууцны өмчлөгчөөр намайг тогтоож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийхийг , нарт даалгуулах нэхэмжлэлийг гаргаж байна гэв.

Хариуцагч ы итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ы зүгээс оны ******* дүгээр сарын 1-ны өдөр тай орон сууц захиалгаар бариулах гэрээ байгуулаад сумын дугаар баг дугаар байрны тоотыг авахаар болсон. Уг орон сууцыг цааш нь ******* гэж хүнтэй ирээдүйд эд хөрөнгө худалдах худалдан авах гэрээгээр зарж борлуулсан үйл явдал болсон байдаг. Мөн нь уг байрыг н.Одбаяр гэж хүнд худалдах худалдан авах гэрээгээр зарсан байдаг. Одоо тухайн нэхэмжлэлд дурдагдсан байранд н.Одбаяр гэдэг гэр бүл амьдарч байгаа. Нэгэнт айлаас төлбөрийг аваад худалдах худалдан авах харилцаа үүссэн учраас *******д байрны мөнгөө буцааж өгөх хүсэлтэй байгаа учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

Хариуцагч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: *******гийн гаргасан Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот, *******5 м/кв орон сууцны өмчлөгчөөр *******г тогтоож, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийхийг , нарт даалгуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг миний бие хүлээн зөвшөөрч байна. Учир нь миний бие Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрыг Дундговь аймгийн Онцгой байдлын газрын захиалгын дагуу барьж гүйцэтгэн оны 5 дугаар сард ашиглалтад оруулсан. оны дугаар сард ы эхнэр натай уулзаад манай хөдөөний хүмүүс байрандаа орох гээд байна гэж хэлэхээр нь ы эхнэрт түлхүүрийг нь гардуулж өгсөн. нь миний барьсан орон сууцны 1 давхрын тоотын *******5 м.кв орон сууцыг захиалгаар барих гэрээ байгуулж захиалан худалдан авахаар тохиролцсон. оны дугаар сард ******* гэж хүн над дээр энэ байрыг авах гэрээ байгуулж, гэрээний дагуу төлбөрөө төлсөн юм гэсэн. Миний данс руу *******гээс мөнгө орж байсан учраас асуудал үүсгээд ******* гэдэг хүнээс мөнгө орж ирж байсан юм байна гэж тухайн үед буюу оны дугаар сард мэдсэн. Түүнээс өмнө гэрээ хийгдсэн болохыг огт мэдээгүй байсан. нь захиалсан орон сууцаа *******д худалдахаар тохиролцож, орон сууцны үнэ болоод ******* нараас миний дансанд бүрэн төлөгдсөн гэв.

 

Хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* нь Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот *******5 м/кв талбай бүхий орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоолгож, үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийлгэхийг хариуцагч нарт даалгуулахыг хүссэн байна.

Хариуцагч нь ... захиалсан орон сууцаа *******д худалдахаар тохиролцож орон сууцны үнэ надад бүрэн төлөгдсөн учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрч байна гэж, харин хариуцагч нь ...уг орон сууцыг Одбаяр гэх хүнд худалдсан, *******д тухайн үед авсан мөнгийг нь буцаан өгөх боломжтой учраас нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй гэж маргасан байна.

Зохигчдын тайлбар, хэрэгт авагдсан баримтуудаас үзэхэд хариуцагч , нарын хооронд .*******.1-ны өдөр орон сууц захиалгаар барих гэрээ байгуулсан байх бөгөөд гэрээгээр гүйцэтгэгч захиалагч д ...Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, хороололд баригдаж байгаа айлын орон сууцнаас *******5 м/кв талбайтай өрөө орон сууц-ыг барьж дуусган захиалагчид хүлээлгэн өгөхөөр захиалагч .. төгрөгийг төлөхөөр тохиролцсон бөгөөд улмаар нь .*******.-ны өдөр уг орон сууцыг худалдахаар *******тэй Ирээдүйд орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээг байгуулж гэрээгээр худалдагч тал нь Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, Онцгой байдлын газрын ажилчдад зориулсан айлын орон сууцны 1 давхарт байрлах *******5 м/кв талбай бүхий өрөө орон сууцыг худалдан авагчид шилжүүлэх үүрэг хүлээж, уг орон сууцны үнэ .. төгрөг байхаар тохиролцож, гэрээний эцсийн төлбөрийг худалдан авагч тал ..-ны өдөр бүрэн төлсөн байхаар тохиролцсон зэргээс үзэхэд гэрээний нэг тал нь тодорхой давхарт, талбайн хэмжээг тогтоон орон сууц захиалан бариулж, үүний төлөө хөлс төлөх, нөгөө тал нь уг ажлын үр дүнг хүлээлгэж өгөхөөр тохиролцсон байдлаас үзэхэд талуудын хооронд Иргэний хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1 дэх хэсэгт зааснаар ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулагдсан байна гэж шүүх үзлээ.

Зохигчдын хооронд байгуулагдсан гэрээний дагуу ******* нь орон сууцны үнэ болох .. төгрөгийг бүрэн төлсөн зохигчдын хэн алин нь энэ талаар маргаагүй, харин орон сууцыг *******д шилжүүлэх үүргээ биелүүлээгүй, улмаар гуравдагч этгээдэд худалдсан талаар зохигчдын шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбараар тогтоогдож байна.

Иргэний хуулийн дугаар зүйлийн .1 дэх хэсэгт Талууд шилжүүлж байгаа эд хөрөнгийн үнийг бүрэн төлснөөр тухайн эд хөрөнгийг өмчлөх эрх шилжинэ гэж тохиролцсон бол ийнхүү үнийг бүрэн төлснөөр өмчлөх эрх шилжинэ гэж заажээ.

Талуудын хооронд байгуулсан гэрээнд дээрх тохиролцоог тусгаагүй ч талуудын хүсэл зориг, гэрээний агуулга, нөхцөлийн талаар тодруулахад зохигчдын шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбараар дээрх тохиролцоо хийгдсэн байна гэж шүүх үзлээ.

Нэхэмжлэгч ******* гэрээний дагуу орон сууцны үнийг бүрэн төлсөн, хариуцагч үл хөдлөх хөрөнгийг шилжүүлэх үүргээ биелүүлээгүй, нэхэмжлэгч ******* түрүүлж гэрээ байгуулсан, талуудын хооронд байгуулсан гэрээ хүчин төгөлдөр байх тул гэрээний дагуу орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоолгохоор шаардах эрхтэй байна.

Харин нэхэмжлэгчийн үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийлгэхийг хариуцагч нарт даалгуулах шаардлагын тухайд тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг бүртгүүлэх ажиллагаа нь хариуцагч нарын заавал хийж гүйцэтгэх үүргээр хийгдэх ажиллагаа бус, уг шаардлагыг нэхэмжлэгч дан ганц өөрөө бие даан бүртгэлийг хийлгэх боломжтой байх тул уг шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй байна.

Иймд нэхэмжлэгч *******г Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот *******5 м/кв талбай бүхий орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийлгэхийг даалгуулах тухай шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

Зохигчид маргаан бүхий Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот *******5 м/кв талбай бүхий орон сууцанд одоо хүн амьдарч байгаа талаар тайлбарладаг ч хэрэгт авагдсан Дундговь аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн ..-ний өдрийн *******/55 тоот албан бичгээр уг орон сууцны бүртгэл бүртгэгдээгүй, гэрчилгээ хэвлэгдээгүй байгаа талаар дурдсан байх бөгөөд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дүгээр зүйлийн . дахь хэсэгт заасны дагуу зохигчдын хэн алин нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд гуравдагч этгээдийг татан оролцуулах талаар хүсэлт гаргаагүй болохыг дурдаж шийдвэрлэлээ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1, 5.., , дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Иргэний хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1, дугаар зүйлийн .1 дэх хэсэгт зааснаар *******г Дундговь аймгийн сумын дугаар баг, дугаар байрны тоот *******5 м/кв талбай бүхий орон сууцны өмчлөгчөөр тогтоож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрхийг улсын бүртгэлд бүртгүүлж, гэрчилгээ гаргуулах ажиллагаа хийлгэхийг даалгуулах тухай шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1, Улсын тэмдэгтийн тухай хуулийн дугаар зүйлийн .1.1-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1*******.******* төгрөгийг улсын төсөвт хэвээр үлдээж, хариуцагч нараас 1*******.******* төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгчид олгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дүгээр зүйлийн ., 1 дугаар зүйлийн 1. дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хуулийн хүчинтэй болох ба зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 1******* хоногийн дотор Дундговь аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ З.ГАНЧИМЭГ