МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

           Дархан-Уул аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Ж.Оюунчимэг даргалж, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Нинжбадгарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

          Нэхэмжлэгч: Дархан-Уул аймаг ******* сум ******* дүгээр багт оршин суух хаягтай ******* овогтой ******* нэхэмжлэлтэй

         Хариуцагч: Дархан-Уул аймгийн , аймгийн т холбогдох, Орон сууц хувьчлалын товчооноос олгосон өмчлөх эрхийн гэрчилгээ, Улсын бүртгэлд бүртгэсэн бүртгэлийг хүчингүй болгуулахтай холбоотой маргааныг хянан хэлэлцэв.

       Шүүх хуралдаанд:

       Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч               

       Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч                 

       Гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч         /онлайн/ нар оролцов.

                                                  ТОДОРХОЙЛОХ нь:

           Нэг. Нэхэмжлэлийн шаардлага: Нэхэмжлэгч Я.******* нь Дархан-Уул аймгийн , т тус тус холбогдуулан “Дархан-Уул аймгийн Орон сууц хувьчлалын товчооноос олгосон 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээ, Улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэгдсэн бүртгэлийг хүчингүй болгуулах” нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж маргасан.

 Хоёр.Хэргийн үйл баримт, процессын түүхийн талаар

2.*******  Хариуцагч Дархан-Уул аймгийн нь Дархан-Уул аймгийн Орон сууц хувьчлалын товчооны 2004 оны дугаар сарын 26-ны өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоол түүнд хавсаргасан дугаар тогтоолын хавсралтыг үндэслэн Я.*******т ******* сумын ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот 2 өрөө орон сууцыг 2005 оны 06 дугаар сарын 25-ны өдрийн Орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээгээр өмчлүүлсэн байна.

2.2.Хариуцагч Дархан-Уул аймгийн нь нэхэмжлэгч Я.*******, хамтран өмчлөгч нарын 20*******3 оны 0 дугаар сарын *******3-ны өдрийн “ улсын бүртгэлийн дугаар олгож өгнө үү” гэх хүсэлт, эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг, Орон сууц хувьчлалын товчооны 2004 оны 0 дугаар сарын 26-ны өдрийн дугаар тогтоол, түүний хавсралт, орон сууц эзэмших эрхийн бичиг, орон сууц хувьчлах товчоонд гийн хамт гаргасан өргөдөл, багийн засаг даргын 20*******3 оны 07дугаар сарын 0-ны  өдрийн тодорхойлолт ,иргэний үнэмлэхийн хуулбар  зэргийг үндэслэж ******* сумын ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот 2 өрөө орон сууцыг 20*******3 оны 0 дугаар сарын *******3-ны өдөр эрхийн улсын бүртгэлийн  дугаарт бүртгэсэн байна.

 2.3. Нэхэмжлэгч Я.******* нь Дархан-Уул аймгийн , , Улсын бүртгэлийн Ерөнхий  газарт тус тус гомдол гаргаж, Дархан-Уул аймгийн ноос 202******* оны ************** дүгээр сарын *******6-ны өдрийн 23 дугаар, Улсын бүртгэлийн хэлтсээс 2022 оны 06 дугаар сарын 20-ны өдрийн 0*******/73 дугаар албан бичгүүдээр хариу авсан байх ба Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газраас 2022 оны 07 дугаар сарын 0-ны өдрийн 7/595 дугаар албан тоотоор “шүүхэд ханд” гэсэн хариу өгснөөр  тус шүүхэд 2022 оны 07 дугаар сарын *******-ны өдөр нэхэмжлэл гаргажээ.

     Гурав. Хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгчийн тайлбар, түүний үндэслэл

3.******* Нэхэмжлэгч, түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлдээ:  Миний бие Дархан-Уул аймгийн Орон сууц хувьчлах товчооны 2004 оны 0 сарын 26-ны өдрийн  дугаар тогтоолын дагуу ******* сумын төвд байрлах дугаар байрны *******2 тоот орон сууцыг өмчилж, 20*******3 оны дугаар сарын *******3-ны өдөр Үл хөдлөх эд хөрөнгийн   дугаарт бүртгүүлсэн. Гэтэл 2022 онд охин энэ байранд өөрийнхөө нэрийг оруулахаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан боловч уг орон сууцанд амьдарч байгаа нь нотлогдоогүй гэсэн үндэслэлээр шүүх хэрэгсэхгүй болгосон. Энэ хэргийг хянан шийдвэрлэх явцад шүүхээс ны *******99-20*******0 оны бичиг баримтад үзлэг хийхэд ны дугаар тогтоолын *******2 дугаарт н. гэж хүн бүртгэгдсэн. дугаар тогтоолын *******2 дугаарт н. гэдэг хүн бүртгэгдсэн байсан. Гэтэл маргаан бүхий орон сууцыг анх 20*******3 оны дугаар сарын *******3-ны өдөр Улсын бүртгэлийн Ү- дугаарт бүртгэхдээ Орон сууц хувьчлалын товчооны 2004 оны дугаар сарын 26-ны өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоол түүнд хавсаргасан хавсралтын Я.*******т холбогдох хэсгийн 9 дэх баганад бичигдсэн гэснийг нягтлан шалгалгүйгээр улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэсэн.Үүнээс үзвэл Я.*******т энэ орон сууц хувьчлагдаагүй учраас, маргаан бүхий орон сууц улсын өмч хэвээрээ байна гэж үзэхээр байна. Одоо хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Улсын бүртгэлийн ерөнхий хуулийн *******9 дүгээр зүйлийн *******9.4.*******-д заасны дагуу тогтоолын зөрүүг шалгасан бол энэ маргаан үүсэхгүй байсан. Хууль бус тогтоолыг үндэслэж улсын бүртгэлд бүртгэсэн. Дээрх алдааг засаж залруулахаар шүүхэд хандсан.

 Иймд Дархан-Уул аймгийн т бүртгэгдсэн бүртгэл  дугаар болон Орон сууц хувьчлалын товчооноос олгосон 0*******070*******6 тоот гэрчилгээг тус тус хүчингүй болгож өгнө үү гэжээ.

 3.2. Хариуцагч Дархан-Уул аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсээс шүүхэд гаргасан тайлбар болон итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Дархан-Уул аймаг ******* сум ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот орон сууцыг анх 20*******3 оны 0 дугаар сарын *******3-ны өдөр иргэн Я.*******, нарын гаргасан мэдүүлэг, Аймгийн орон сууц хувьчлах товчооны 2004 оны дугаар тогтоол хавсралт, орон сууц эзэмших эрхийн гэрчилгээ, орон сууц хувьчлах товчоонд хамтран өмчлөгч иргэн гийн хамт гаргасан өргөдөл, багийн засаг даргын тодорхойлолт, улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн тухай баримт, өмчлөгчийн иргэний үнэмлэхийн хуулбар зэрэг мэдүүлэгт хавсаргасан нотлох баримтуудыг нягтлан шалгаж тухайн үед мөрдөгдөж байсан “Эд хөрөнгө өмчлөх эрх түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хууль”-ийн *******3 дугаар зүйлийн *******3.5.*******, *******3.5.6, *******3.5.7, *******3.5.-д заасан нотлох баримтууд бүрдсэн тул хууль тогтоомжийн дагуу эрхийн улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэсэн байна. Орон сууц хувьчлалын товчооноос олгосон цэнхэр гэрчилгээний дугаар, хавсралтад байгаа овог, нэртэй ямар ч зөрүүгүй байгаа.  0*******070*******6ДА гэсэн  гэрчилгээний дугаартай тохирч байгаа. Нотлох баримтыг зөрүүтэй гэж үзэх ямар ч үндэслэлгүй байна.

Дээрх бүртгэлийг хөтлөхөд Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газрын даргын 20************** оны 3 дугаар тушаалаар батлагдсан “Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл хөтлөх журам”-ын 4.2-т заасан нотлох баримтууд бүрэн авагдсан, нотлох баримтын зөрүүгүй байсан нь “Эд хөрөнгө өмчлөх эрх түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хууль”-ийн *******4 дүгээр зүйлд заасан “Мэдүүлэг хүлээн авахаас татгалзах” үндэслэлгүй, хууль тогтоомжийг зөрчөөгүй тул эрхийн улсын бүртгэлд бүртгэсэн. Нэхэмжлэгчийн тайлбарт тухайн үед ажиллаж байсан улсын бүртгэгч эх баримт бичгийг сайтар нягталж үзээгүй байна гэжээ. Хувийн хэрэгт авагдсан баримтыг судлахад 20*******3 онд авагдсан нотлох баримтуудад хууль бус зүйл байхгүй байна. Яагаад өөрт нь орон сууц хувьчилж өгөөд, өмчлөх эрхийг нь баталгаажуулсан байхад улсын өмч байх ёстой гэж маргаж байгааг нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн тайлбараас ойлгохгүй байна. н. гэдэг хүнд өмчлүүлэх ёстой гэж үзэж байгаа юм уу, бол өмчлөх эрхийн гэрчилгээнд өөрийн нэрийг оруулахаар  нэхэмжлэл гаргасан гэж тайлбарлаж байна. Хэрвээ хамтран өмчлөгчөөр оруулахаар бол Иргэний хуульд зааснаар гэрээ, хэлцлийн үндсэн дээр шилжих ёстой. Нэгэнт улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн байхад шүүхийн журмаар Орон сууц өмчлөх хувьчлах товчоонд хандаад нэрээ оруулна гэсэн ойлголт хууль тогтоомжийн хүрээнд байхгүй. Иймд нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

3.3. Хариуцагч ны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс шүүхэд ирүүлсэн тайлбартаа: Тус товчооны *******997-20*******0 оныг дуусталх хугацааны архивын  материалд шүүлт хийхэд 2004 оны дугаар тогтоолын хавсралтад Я.*******т 0*******070*******6 дугаартай өмчлөх эрхийн гэрчилгээг олгож байсан тухай баримт байдаггүй. Харин товчооны 2005 оны дугаар тогтоолын хавсралтын *******2-т иргэн Ц.О гэсэн нэрийн ард иргэн Я.******* иргэний үнэмлэхийн дугаар ДА30*******92, орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээний 0*******070*******6 Да дугааруудыг бичсэн материал архивд байдаг. Өөрөөр хэлбэл овог, нэр, регистрийн дугаар, хаяг зөрүүтэй бичигдсэн байдаг. Иргэн Я.*******т ******* сумын Засаг дарга 2005 оны 03 дугаар сарын 2*******-ний өдрөөс гэж *******-р баг -р байшин *******2 тоот 2 өрөө байрыг эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгосон хуулбар байна. Хуулиараа эзэмших эрхийн гэрчилгээг үндэслэн өмчлөх эрхийн гэрчилгээг олгодог. Иймд иргэн Я.******* нэр дээр бичигдсэн 0*******070*******6 дугаарын орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээнд улсын бүртгэлээс дугаар олгож бүртгэсэн байгаа тул тухайн гэрчилгээг хүчингүй болгох боломжгүй гэжээ.

3.4. Гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Я.******* нь болон түүний бага насны 2 хүүхэдтэй хамт 2004-20*******7 он хүртэл маргааны зүйл болох ******* сумын *******-р баг -р байрны *******2 тоотод эхнэр нөхөр болон хамтран амьдарч байсан. Уг байр нь ямар ч бичиг баримтгүй хувьчлагдаагүй байр байсан тул байраа хувьчилж авахын тулд ОСАҮ-ний газарт бүртгэлжүүлээд түүний дагуу Дархан-Уул аймгийн ны 2004 оны 0 дугаар сарын 26-ны өдрийн дугаар тогтоолоор хувьчлан 0*******0700*******6 Да гэрчилгээ олгосныг 20*******3 оны 0 дугаар сарын *******3-ны өдөр улсын бүртгэлд бүртгэж баталгаажуулсан байна. Энэ нь Дархан-Уул аймгийн ны 2004 оны 0 дугаар сарын 26-ны өдрийн дугаар тогтоол түүний хавсралтын *******2 дугаарт бүртгэгдсэнээр баталгаажсан байгаа. 20*******7 онд Я.******* охин нь г хавдар туссан байхад нь гэрээсээ хөөгөөд явуулсан. Нэхэмжлэгч яагаад энэ өөрт нь болон д хувьчлуулсан байрыг надад хувьчлагдаагүй байна гэж маргаж байна учир нь хувьчлагдаагүй гэж үзээд г энэ байрнаас хасаад гэдэг охиндоо өгөх гэсэн санаа зорилго нь тодорхой байдаг юм. Өмнө нь шүүхэд Я.******* болон түүний охин нар 202******* оны *******2 дугаар сарын 24-ний өдөр г хуурамч хувьчлал хийлгэсэн мэтээр гүтгэж дээрх гэрчилгээ болон улсын бүртгэлийг хүчингүй болгуулахаар шүүхэд нэхэмжилж байсныг хэрэгсэхгүй болгосон. Одоо урвуу байдлаар нөгөө талаас нь тооны зөрүүтэй тогтоол гарсан байна гэж маргаж байна. Гэтэл бодит байдал бол анх хэнд хувьчлагдаагүй байрыг хувьчилж авсан. бүртгэл хийхдээ Орон сууц  хувьчлалын тогтоолын дагуу хэнд хувьчилсан байна, түүний дагуу бүртгэсэн байгаа. Нэхэмжлэгч нь энэ байрнаас гийн нэрийг л байхгүй болгох гэсэн санаатай, түүнээс хүн өөрийн хувьчилж авсан байраа, миний байр хувьчлагдаагүй гэж ярих нь утгагүй юм. Нотлох баримт бол хангалттай , Я.******* хоёрт хувьчлагдсан нь тодорхой байгаа. Хариуцагч Дархан-Уул аймгийн , ны тайлбарыг дэмжиж байна. Иймд Я.******* нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

                                                    ҮНДЭСЛЭХ нь:

*******.Шүүх хэргийн оролцогчдын шүүхэд ирүүлсэн болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбар, хуульд заасан журмын дагуу авагдсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад дараах хууль зүйн үндэслэлээр нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож  шийдвэрлэлээ.

2.Хариуцагч ны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчид шүүх хуралдааны товыг мэдэгдсэн бөгөөд  “... Улаанбаатар хотод эрүүл мэндийн шалтгаанаар явж байгаа тул шүүх хурлыг хойшлуулж өгнө үү” гэх хүсэлтдээ нотлох баримт хавсаргаж ирүүлээгүй, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөс хэргийг ны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн эзгүйд хянан шийдвэрлэх талаар хүсэлт гаргасан тул түүнийг оролцуулахгүйгээр шүүх хуралдааныг хийсэн болно.

      3. Нэхэмжлэгчийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн 2005 оны 06 дугаар сарын 25-ны өдрийн  0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээг хүчингүй болгуулах” нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

     3.*******. Хариуцагч нь нэхэмжлэгч Я.******* 2002, 2005 оны 03 дугаар сарын 2*******-ний өдрийн *******5 дугаартай орон сууц эзэмших эрхийн бичиг /ордер/, сууцыг хамтран эзэмших эрхтэй гишүүн болох гийн хамт гаргасан өргөдөл зэргийг үндэслэн Дархан-Уул аймгийн Орон сууц хувьчлалын товчооны 2005 оны 2 дугаар сарын 04-ний өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоолын  хавсралтын *******2 дугаарт бичигдсэнийг үндэслэн тэдэнд ******* сумын ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот 2 өрөө орон сууцыг нь хувьчилж 2005 оны 06 дугаар сарын 25-ны өдрийн Орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээгээр өмчлүүлсэн байх ба  уг гэрчилгээнд нэхэмжлэгч , гуравдагч этгээд нарт хамаарахгүй ны дугаар тогтоолын дугаар он сарыг бичсэн байдаг.

    3.2. Нэхэмжлэгчээс Орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээнд бичигдсэн ны дугаартай тогтоолд хавсаргасан дугаар тогтоолын хавсралтын *******2 дугаарт бичигдсэн Я.*******т холбогдох хэсэг нь хуурамч, 2005 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийн дугаар тогтоолын *******2 дугаарт бичигдсэнтэй зөрүүтэй бичигдсэн, хувьчлан авсан гэх орон сууц маань хувьчлагдаагүй, төрийн мэдэлд байгаа болохыг охин г шүүхэд нэхэмжлэл гаргаснаар мэдсэн, миний эрх ашиг ноцтой зөрчигдөж байна гэж маргажээ.

   3.3. Хэрэгт авагдсан Дархан-Уул аймгийн Орон сууц хувьчлалын товчооны 2004 оны дугаар сарын 26-ны өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоол түүний хавсралтаар маргаан бүхий орон сууцыг нэхэмжлэгчид хувьчлаагүй болох нь тогтоогдсон.

   3.4. Харин Орон сууц хувьчлалын товчооны 2005 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоолоор *******36 иргэнд орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгохоор шийдвэрлэсэн, уг тогтоолын хавсралтын *******2 дугаарт  нэхэмжлэгчийн иргэний үнэмлэхийн ДА 30*******92 дугаар, орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 ДА дугаар бичигдсэн байх ба бусад нь нэхэмжлэгчид хамааралгүй байх тул хариуцагчаас тогтоолын хавсралтын *******2 дугаарт өөрчлөлт оруулж нэхэмжлэгч Я.*******, хамтран өмчлөх эрхтэй гэр бүлийн гишүүн  нарт эзэмшиж байгаа ******* сумын ******* дүгээр баг, дугаар байрны *******2 тоот орон сууцыг нь хувьчилж өгсөн болох нь орон сууц хувьчлах товчооны нарийн бичгийн даргын хуулбар үнэн гэж баталгаажуулсан уг тогтоолын хавсралтаар, нотлогдсон тул уг хавсралтын *******2 дугаарт бичигдсэн Я.*******т холбогдох хэсгийг хуурамч, хууль бус тогтоолоор хувьчилсан гэж үзэхгүй.

   3.5.Орон сууц хувьчлах тухай хуулийн *******2^******* дугаар зүйлийн 2/-д заасан “эзэмшиж байгаа нэг сууц /өрөө/-аа нэг удаа үнэгүй хувьчлан авах”  гэж заасны дагуу нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээдүүд орон сууцаа хувьчлан авсан болох нь хэрэгт авагдсан Я.******* 2002, 2005 оны 03 дугаар сарын 2*******-ний өдрийн *******5 дугаартай орон сууц эзэмших эрхийн бичиг /ордер/, сууцыг хамтран эзэмших эрхтэй гишүүн болох гийн хамт орон сууц хувьчлах товчоонд гаргасан өргөдөл, өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 ДА дугаар гэрчилгээ, өмчлөх эрхийн улсын дугаарт бүртгүүлсэн бүртгэл зэргээр нотлогдож байна.

   3.6. Нэхэмжлэгчийн “...миний орон сууц хувьчлагдаагүй, төрийн мэдэлд байгаа болохыг охин улсын бүртгэлд нэрээ оруулж, гэрчилгээ хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэл гаргаснаар мэдсэн, орон сууц өмчлөх эрхийг ноцтой зөрчсөн” гэх үндэслэлүүд нь хэрэгт авагдсан ны дугаар тогтоол түүний  хавсралтын *******2 дугаарын Я.*******т холбогдох хэсэг, нэхэмжлэгчийг 2002 оноос хойш  уг орон сууцандаа амьдарч байгааг тодорхойлсон багийн засаг даргын 20*******3 оны 7 дугаар сарын -ны өдрийн 6/650, 202******* оны ************** дүгээр сарын *******-ны өдрийн 6/6*******5 дугаартай тодорхойлолтууд, нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээдийн иргэний үнэмлэхийн хуулбар, орон сууц өмчлөх эрхийн Да 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээ, Улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэгдсэн бүртгэл, гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн “...Я.******* нь тай 2004-20*******7 он хүртэл маргааны зүйл болох ******* сумын *******-р баг -р байрны *******2 тоотод эхнэр нөхөр болон хамтран амьдарч байсан...”, нэхэмжлэгчийн “...2005 онд орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээгээ авах үед хамтран амьдарч байсан гийн нэрийг охины нэрийн оронд бичүүлсэн байдаг тэгээд охиндоо хэлж чадахгүй явж байгаад 202******* онд мэдэгдэж энэ асуудал үүссэн юм...” гэх тайлбаруудаар үгүйсгэгдэж байгаа болно.

   3.7. Хариуцагч Орон сууц хувьчлалын товчоо нь маргаан бүхий орон сууцыг 2005 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоолын хавсралтын *******2 дугаарт Я.*******, нарт хувьчлахаар шийдвэрлэсэн нь Орон сууц хувьчлах тухай хуулийн *******7 дугаар зүйлийн ******* “ сууц эзэмшигчийн өргөдлийг хүлээн авснаас хойш нэг сарын дотор тухайн сууцыг хувьчлах нөхцөл хангагдсан эсэхийг хянаж, сууц тус бүрээр хувьчлах тухай шийдвэр гаргана” гэх хуулийн заалтыг зөрчөөгүй байна.

  3.. Мөн орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээнд Орон сууц хувьчлалын товчооны 2005 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоолыг бус 2004 оны 0 дугаар сарын 26-ны өдрийн дугаар тогтоолын дугаарыг бичсэнээр нэхэмжлэгчийн /******* сумын *******-р баг -р байрны *******2 тоот орон сууцаа өмчлөн авсан/ эрх зөрчигдөөгүй Орон сууц хувьчлах тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн ******* “Сууц хувьчлах тухай шийдвэрийг үндэслэн сууц эзэмшигчид тухайн сууцыг өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгоно” гэх хуулийн заалтыг хариуцагч зөрчөөгүй байх тул Орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээг хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

   4. Дархан-Уул аймгийн ******* сумын ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот орон сууц өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн 20*******3 оны дугаар сарын *******3-ны өдрийн дугаарт бүртгэсэн бүртгэлийг  хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагын тухайд:

  4.*******.Нэхэмжлэгчээс “...маргаан бүхий орон сууцыг анх 20*******3 оны дугаар сарын *******3-ны өдөр Улсын бүртгэлийн Ү- дугаарт бүртгэхдээ Орон сууц хувьчлалын товчооны 2004 оны дугаар сарын 26-ны өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоол түүнд хавсаргасан хавсралтын Я.*******т холбогдох хэсгийн 9 дэх баганад бичигдсэн гэснийг нягтлан шалгалгүйгээр улсын бүртгэлийн дугаарт бүртгэсэн...” гэж хариуцагчийг буруутгажээ.

 4.2.Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай /2003 оны/ хуулийн *******3 дугаар зүйлийн *******3.5-д Мэдүүлэгт энэ хуулийн *******7.*******-д заасан зүйлийг тусгах бөгөөд дараах баримт бичгийг хавсаргана: *******3.5.*******-д “тухайн этгээд уг үл хөдлөх эд хөрөнгийг өмчлөх эрхтэйг нотолсон баримт бичиг” *******3.5.7-д ”өмчлөгчийн иргэний үнэмлэхийн хуулбар...” *******3.5.-д “энэ хуулийн 3 дугаар зүйлд заасан эрхийг бүртгүүлэхийг хүссэн этгээдийн өргөдөл” гэж, Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газрын даргын 20************** оны 3 дугаар тушаалаар батлагдсан “Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл хөтлөх журам”-ын 4.2.2-т “орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээнд бичигдсэн өмчлөгчдийн нэр, регистрийн дугаар, орон сууцны хаяг нь орон сууц хувьчлах товчооноос ирүүлсэн бичиг баримтаас зөрүүгүй байх” гэж тус тус тодорхойлжээ.

4.3. Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаас үзэхэд нэхэмжлэгчийн орон сууц эзэмших эрхийн 2002, 2005 оны гэрчилгээ, орон сууц хувьчлалын товчоонд гаргасан өргөдөл, багийн засаг даргын тодорхойлолт, орон сууц өмчлөх эрхийн 0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээнд бичигдсэн өмчлөгч Я.*******, нарын нэр, *******45030*******4, *******6*******0**************262 дугаартай регистрийн дугаарууд, ******* сум ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот орон сууцны  хаяг нь Орон сууц хувьчлалын товчооны  2005 оны 02 дугаар сарын 04-ний өдрийн “Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ олгох тухай” дугаар тогтоолын хавсралтын Я.*******т холбогдох хэсэгтэй зөрүүгүй болох нь нотлогдож байна.

4.4. Улмаар нэхэмжлэгч, гуравдагч этгээд нар нь  20*******3, 20*******4 онуудад улсын бүртгэлийн мэдүүлэг гаргаж тус орон сууцаа банкны барьцаанд тавьж зээл авч байсан нь хэрэгт авагдсан улсын бүртгэлийн лавлагаа, барьцаат зээлийн гэрээнүүд, барьцаалбар, төрийн банкны албан бичиг, хамтран өмчлөгчийн зөвшөөрөл зэргээр нотлогдож байхад нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн “...хувьчлаагүй, тогтоолыг зөвтгүүлнэ гэх тайлбар нь үндэслэлгүй. Дээрх тайлбарыг гаргахдаа тухайн үед мөрдөгдөж байгаагүй, одоо үед мөрдөгдөж байгаа Улсын бүртгэлийн ерөнхий хуулийн *******9 дүгээр зүйлийн *******9.4.******* дэх заалтаар тайлбарлаж байсныг дурдах нь зүйтэй.

4.5 Гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн” ...А.г энэ байрны хамтран өмчлөгчөөс хасуулж охин гаа оруулах санаа зорилготой...”, гэх гуравдагч этгээдийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн тайлбар нь хэрэгт авагдсан “...охин улсын бүртгэлд нэрээ оруулж, гэрчилгээ хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэл гаргаснаар  орон сууц хувьчлагдаагүй болохын мэдсэн” гэх нэхэмжлэгчийн тайлбар, гэрлэсний лавлагаа, эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн лавлагаа, Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 25 дугаар шийдвэр, шүүгчийн захирамж, хэргийн оролцогчдын тайлбаруудаар тогтоогдож байна.

4.6. Хариуцагчаас маргаан бүхий орон сууцны өмчлөх эрхийг 20*******3 оны дугаар сарын *******3-ны өдөр Улсын бүртгэлийн Ү- дугаарт бүртгэхдээ нэхэмжлэгчийн өмчлөх эрхийг зөрчөөгүй уг бүртгэл нь  Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай /2003 оны/ хуулийн *******5 дугаар зүйлийн *******5.2  “Мэдүүлэг, түүнд хавсаргасан баримт нь энэ хуулийн *******3 дугаар зүйлийн шаардлагыг хангасан бөгөөд *******4 дүгээр зүйлд заасан бүртгэхээс татгалзах үндэслэл байхгүй бол улсын бүртгэгч нь энэ хуулийн 3 дугаар зүйлд заасан эрхийг эрхийн улсын бүртгэлд бүртгэж, мэдүүлэг хүлээн авсан өдрөөр эрхийн улсын бүртгэлийн дугаар өгч, хувийн хэрэг нээн бичилт хийж, гарын үсэг зуран, хувийн дугаар бүхий тэмдгээ дарна” гэж заасны дагуу  бүртгэсэн байх тул ******* сумын ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот орон сууц өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн дугаар бүртгэлийг хүчингүй болгох үндэслэлгүй байна гэж үзлээ.  

       Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******06 дугаар зүйлийн *******06.*******, *******06.3, *******06.3.*******4 дэх заалтыг тус тус удирдлага болгон

                                                                  ТОГТООХ нь:

*******. Орон сууц хувьчлах тухай хуулийн *******2^******* дугаар зүйлийн 2/, *******7 дугаар зүйлийн *******, ******* дугаар зүйлийн *******, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн тухай /2003 оны/ хуулийн *******5 дугаар зүйлийн *******5.2-т заасныг баримтлан нэхэмжлэгч Я.******* Дархан–Уул аймгийн , аймгийн т холбогдуулан гаргасан  “Орон сууц өмчлөх эрхийн 2005 оны 06 дугаар сарын 25-ны өдрийн  0*******070*******6 Да дугаартай гэрчилгээ, Дархан-Уул аймгийн ******* сумын ******* дүгээр баг дугаар байрны *******2 тоот орон сууцыг өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн 20*******3 оны дугаар сарын *******3-ны өдрийн дугаарт бүртгэсэн бүртгэлийг тус тус хүчингүй болгуулах” тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.2, Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан  шийдвэрлэх тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 47.*******-д зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70.200 /далан мянга хоёр зуун/ төгрөгийг орон нутгийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй

3. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******0  дугаар зүйлийн *******0.4 дэх хэсэгт заасны дагуу шүүх хуралдаанд оролцсон хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч энэ хуулийн *******0.3 дахь хэсэгт заасан хугацаа өнгөрснөөс хойш *******4 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шүүхийн шийдвэрийг өөрөө гардан авахыг дурдсугай.

4. Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************4 дүгээр зүйлийн **************4.******* дэх хэсэгт зааснаар хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш  *******4 хоногийн дотор Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны  шүүхэд давж заалдах,  гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

                                                  ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                       Ж.ОЮУНЧИМЭГ