2023       03        23                                          182/ШШ2023/01000

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Энхтуяа даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: СТ ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: МК ХХК-д холбогдох,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Түрээсийн гэрээний үүрэг болон ашиглалтын зардалд 402,596,803 төгрөг гаргуулах тухай хэргийг хариуцагчийн гаргасан түрээсийн гэрээнээс учирсан хохиролд 280,000,000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийн хамт хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч Г.Д,

Хариуцагч байгууллагын гүйцэтгэх захирал Б.П,

Хариуцагчийн өмгөөлөгч М.Э, Г.З,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.А,

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1.Нэхэмжлэгч тал шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан нэхэмжлэлдээ: МК ХХК нь СТ ХХК-тай түрээсийн гэрээ байгуулж, С их дэлгүүрийн В корпусын 808 м.кв талбайг 2017.11.01-ний өдрөөс 2019.12.31-ний өдрийг хүртэл хугацаанд шөнийн клубийн зориулалтаар түрээсэлсэн. Түрээсийн гэрээг тухайн үед улсын бүртгэлд бүртгүүлэх шаардлага байгаагүй. Учир нь түрээсийн объект Чингис хаан зочид буудлын залгаа байсан бөгөөд бие даасан объект биш, тусдаа үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ байгаагүй. Харин 2022 оны 05 сард бүхэлд нь нураагаад одоо орон сууцны барилга барьж байгаа. Иймд түрээсийн гэрээ талуудын хувьд хүчин төгөлдөр юм.

Энэхүү гэрээгээр түрээслэгч нь түрээсийн талбайн төлбөрт сар бүр 22,000,000 /НӨАТ орсон дүн/ төгрөгийг түрээслүүлэгчид төлөх, мөн түрээслэгч нь цахилгаан, дулаан, ус зэргийн ашиглалтын зардлыг хариуцаж, хэрэглээнээс хамааран тоолуурын заалтаар тооцон түрээсийн төлбөр дээр нэмж төлөхөөр тохиролцсон. Түрээслүүлэгчийн зүгээс 2017 оны 12 дугаар сарыг дуусталх хугацааны түрээсийн төлбөрөөс чөлөөлж, 2018.01.01-нээс 2018.03.31-нийг хүртэл 3 сарын хугацаанд түрээсийн талбайн 1 м.кв-ын /71,500-30%=50,050/ төлбөрөөс 30 хувийн хөнгөлөлт /2,431,000-30%=1,701,700/ үзүүлэхээр харилцан тохиролцсон.

Түрээслэгч МК ХХК нь гэрээ байгуулагдсан цагаас түрээсийн гэрээгээр хүлээсэн төлбөр төлөх үүргээ удаа дараа зөрчиж байсан бөгөөд энэ талаар шаардахад удахгүй бөөнд нь төлнө, гадны байгууллагатай хамтран шөнийн клубтээ төсөл хэрэгжүүлэх гэж байна гэсээр гэрээний хугацаанд 17,999,534 төгрөгөөс өөр төлөлт хийгээгүй. Түрээслэгч нь 2019 оны 05 дугаар сарыг дуусталх хугацаанд түрээсийн үйл ажиллагааг хэвийн үргэлжлүүлж байсан бөгөөд 2019 оны 6 дугаар сараас алдаг оног ажиллаж, улмаар түрээсийн талбайг 2019.08.31-ний өдрөөр чөлөөлсөн. Ингээд бид түрээслэгч МК ХХК-аас 2018.01.01-нээс 2019.08.31-ний өдрийг хүртэлх түрээсийн үлдэгдэл төлбөрт 402,200,466 төгрөг болон ашиглалтын зардалд 22,396,803 төгрөг нийт 424,597,269 төгрөгийг гаргуулахаар нэхэмжилсэн.

Харин хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шаардлагаа 402,596,803 төгрөг болгон багасгасан байгаа. Учир нь МК ХХК нь анх түрээсийн гэрээ байгуулах үед барьцаа төлбөрт 30,000,000 төгрөгийг байршуулсан. Уг барьцаа төлбөрөөс 2018.04.20-ны өдөр 7,999,534 төгрөгийг түрээсийн төлбөрийн авлага руу суутган тооцож, барьцаа төлбөрт 22,000,466 төгрөгийг үлдээсэн. 2022.08.22-ны өдөр хариуцагч МК ХХК-ийн барьцаанд төлсөн 22,000,466 төгрөгийг Цахилгаан, дулаан болон цэвэр бохир ус ашиглалтын зардлаас хасч тооцсон тул нэхэмжлэлийн шаардлагаа 22,000,466 төгрөгөөр багасгасан байгаа. Иймд хариуцагч МК ХХК-аас 2018.01.01-нээс 2019.08.31-ний өдрийг хүртэлх түрээсийн үлдэгдэл төлбөрт 402,200,466 төгрөг болон цахилгаан ашиглалтын зардлын үлдэгдэлд 396,337 төгрөг нийт 402,596,803 төгрөгийг Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1-д зааснаар гаргуулж, нэхэмжлэлийг хангаж өгнө үү гэв.

 

2.Хариуцагч тал шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Түрээсийн гэрээг анх 2017.11.01-ний өдөр БАЖ ХХК-тай байгуулсан боловч шөнийн клубын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөлгүй байсан учир би МК ХХК-ийг байгуулж, тусгай зөвшөөрөл авч, гэрээг дахин 2017.11.01-ний өдрөөс 2019.11.01-ний өдрийг хүртэл 2 жилийн хугацаатай байгуулсан байдаг. Уг нь нэхэмжлэгч тал надад анх том төсөл танилцуулж, гэрээг 5 жилийн хугацаатай байгуулахаар, үйл ажиллагаа жигдэртэл зардал, мөнгө нэхэхгүй байхаар амаар тохиролцсон байдаг юм. Ингээд би 280,000,000 сая төгрөгийн зардал гаргаж, шөнийн клубыг №1 клуб болгон засвар, тохижуулалт хийж үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн боловч зун болоод бороо ороход дээврээс нь ус гоожиж эхэлсэн. Үүнийг манай байгууллага тухайн үед огт мэдээгүй. Мөн цахилгаан, дулаан асуудалтай, тог нь байнга тасарна, хүн дуудаад үзүүлнэ, сайн засдаггүй, халаалт муу, түрээсийн объект их хүйтэн байдаг байсан. Энэ талаар удирдлагуудад нь хэлж дээврийг засаж өгсөн. Ингээд бид шөнийн клубын үйл ажиллагааг 2018 оны 05 сард дахин шинээр нээсэн.

Энэ үед хоёр талын удирдлагууд буюу тухайн үеийн гүйцэтгэх захирал байсан Самаадитай уулзаж, ярилцан 2018 оны 05 сарыг хүртэлх бүх тооцоог тэглэхээр амаар тохиролцсон юм. Манай байгууллага энэ талаар СТ ХХК-нд хүргүүлж байсан. Гэтэл нэхэмжлэгч нь 2018 оны 01 сараас эхлэн түрээсийн төлбөр нэхэж, ингэхдээ хөнгөлөлт үзүүлсэн мэтээр шаардаж байгааг зөвшөөрөхгүй. Мөн нэхэмжлэгч нь 2018 оны 10 сард тог тасалсан, 10 сард нь буцаан залгаж өгсөн. Энэ хооронд бид үйл ажиллагааг явуулаагүй. Гэхдээ бид тооцоо нийлж ярилцахад түрээсийн төлбөр 88,000,000 төгрөг гэсэн боловч ярилцаад 66,000,000 төгрөг болгосон, энэ талаар бичгийн баримт манай байгууллагад байхгүй. Ингээд 2018 оны 10 сараас 2019 оны 02 сар хүртэл үйл ажиллагаа явуулсан. Өөрөөр хэлбэл идэвхитэй, тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулсан сар нь 2018 оны 05, 06 сар, 09 сар, 11, 12 сар, 2019 оны 01 сар байна. Тэгээд үйл ажиллагаа зогссон байгаа. Улмаар нэхэмжлэгч тал гэрээ цуцлах албан бичиг ирүүлснийг бид хүлээн зөвшөөрсөн. Ийнхүү байрыг 2019 оны 08 сард хүлээлгэн өгсөн. Түрээсийн гэрээний хугацаанд бид барьцаа болгон 30,000,000 төгрөг төлсөн, түрээсийн төлбөрт 10,000,000 төгрөг, нийтдээ 40,000,000 төгрөг төлсөн байгаа. Манай байгууллагын тооцоогоор 66,000,000 төгрөгийг л түрээсийн төлбөрт төлөх боломжтой. Бусад тооцооллыг зөвшөөрөхгүй, үндэслэлгүй, баримтгүй. Гэрээгээр түрээсийн төлбөр нь 20,000,000 төгрөг байхад яаж тооцоод 1 сарын түрээсийн төлбөрийг 22,000,000 төгрөг гэсэн нь ойлгомжгүй байна.

Бид гэрээгээр ашиглалтын зардал төлөхөөр тохиролцсон нь үнэн. Гэхдээ тог нь байнга тасарна, эсхүл өөрсдөө тасална, халаалт нь бараг ажиллахгүй шахуу, байнгын асуудалтай байсан. Энэ талаар нэхэмжлэгч талын менежер болон хариуцсан хүмүүст нь удаа дараа хэлдэг. Ингээд тоолуур тавьсан боловч зөрүүтэй, яаж тооцдог нь тодорхойгүй, баахан л мөнгө нэхдэг. Манай байгууллага ашигласан хугацааны ашиглалтын зардал буюу цахилгаан, дулаан, усны мөнгийг төлнө. Гэхдээ нэхэмжлэгч талын үндэслэл болгон шаардаж байгаа баримт нь тодорхойгүй, цахилгаан, дулаан, усны тооцооллыг яаж хийсэн болох анхан шатны баримтууд байхгүй, авлага, өглөгийн тайлан гэсэн баримт нь нэг талын баримт байна. Тэгээд ч түрээсийн гэрээг улсын бүртгэлд бүртгүүлээгүй, хуульд заасан шаардлагыг хангаагүй, гэрээ хүчин төгөлдөр бус гэж үзэхээр байна. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагаас 66,000,000 төгрөгийн түрээсийн төлбөрийг төлнө, харин бусад шаардлагыг зөвшөөрөхгүй учир хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

                                                                                                                        

3.Хариуцагч тал шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан сөрөг нэхэмжлэлдээ: Талууд 2017.11.01-ний өдөр харилцан тохиролцож №17-СГ-007 тоот түрээсийн гэрээ байгуулсан. Гэтэл бидэнд түрээслүүлж байгаа байр нь нурж унасан балгас болсон байр байсан тул бид тухайн үед СТ ХХК-ний захиралд “та нар энэ балгас болсон байрныхаа бүрэн бүтэн байдал, эвдрэлийг засаад, хэвийн үйл ажиллагаа явуулах боломжоор хангавал бид цаашид үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлье, гэсэн тэд зөвшөөрсөн боловч, тохирсон засварын ажлаа хийхгүй хүндрэлтэй нөхцөлд бид бүтэн үйл ажиллагаа явуулж чадахгүй өөрсдөө засаж аргалсаар байсан боловч, хавар болж дулаарч эхлэхэд өдөртөө орсон цас, ус болон байранд орж ирж бүр ч их хүндрэл үүссэн тул бид арга буюу үйл ажиллагаагаа зогсоосон. Дээврийн асуудлыг түрээслүүлэгч компани зун засч өгнө гэсэн, бид удаа дараа доголдлыг хэлж сануулж, засахыг шаардаж байсан. Нөхцөл байдал улам бүр хүндэрсэн тул компанийн захирал Самади болон бусад холбогдох хүмүүстэй 2 талын уулзалт хийсэн, уг уулзалтаар тэд “та нар засаж тохижуулаад ажилла, харин бид та нарт хариуд нь өндөр өртөг бүхий “шөнийн гудамж” төслийн ажлыг өгнө, мөн та нарын түрээсийн мөнгийг засан сайжруулалт хийсний дагуу тодорхой хугацаагаар бүрэн чөлөөлөх, хувь бууруулах зэргээр тусална, мөн тогтвортой 5 жилийн хугацаатай гэрээ хийж танай үйл ажиллагаанд нь дэмжлэг үзүүлнэ” гэсэн санал тавьсны дагуу бид аман хэлцлээр тохирсон учир, бид итгээд тэдний зөвшөөрөлтэйгөөр, уг байрны засан сайжруулах, бүх доголдлыг хэвийн болгох зэрэгт их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийсэн. Өөрөөр хэлбэл, дээд зэрэглэлийн шөнийн клуб болгон засварлахад 200,000,000 төгрөг, хатаалттай шилэн хийц хийхэд 60,000,000 төгрөг, цахилгааны иж бүрэн засвар хийхэд 20,000,000 төгрөг, нийт 280,000,000 төгрөгийг зарцуулсан.

Гэтэл тэд биднийг хуурч мэхлэн, бидэнд амласан өндөр өртөг бүхий “Шөнийн гудамж" төслийн ажлаа өгөөгүй, хэрэв бидэнд энэ төслийг санал болгоогүй бол бид нурж унах шахсан уг байранд хэзээ ч 280,000,000 төгрөгийн засан сайжруулалт хийхгүй байсан. Бид хувиараа барилга, засварын бригадтай ярьж, үнэ хөлсөө тохирч, тус барилгын хана, шал, 00-н өрөө, гэрэл, тайз, сантехник болон дулаалгын ажил зэргийг бид өөрсдийн хөрөнгөөр засан сайжруулж, бүх л доголдлуудыг засаж хэвийн үйл ажиллагаатай болсны дараа бид 2018 оны 05 сард нээлтээ хийсэн болно. Иймд бид СТ ХХК -иас тэдний зөвшөөрөлтэйгөөр, түрээсэлсэн уг байранд засан сайжруулалт хийж, гарсан зайлшгүй зардал, хохирол болох 280,000,000 төгрөгийг нэхэмжилж байгаа учир сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж өгнө үү гэв.

 

4.Нэхэмжлэгч тал шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан сөрөг нэхэмжлэлийн талаарх тайлбартаа: МК ХХК нь анх гэрээ байгуулахдаа түрээсийн зүйлтэй бүрэн танилцаж, хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр гэрээ байгуулж, талууд харилцан түрээсийн гэрээний үнийг тогтоосон. Ингэхдээ 808 м.кв талбайн үнийг сарын 22,000,000 /НӨАТ орсноор/ төгрөг байхаар тохиролцсон. Түрээсийн гэрээний 6.2.5-т “Гэрээнд заасан үйл ажиллагааг стандартын дагуу хэвийн явуулахад шаардагдах агааржуулалт, чийгшүүлэлт. галын эсрэг бороошуулалтын болон сантехникийн тоног төхөөрөмжийг суурилуулах, гадаад болон дотоод засал чимэглэл хийх, тавилга болон холбогдох төхөөрөмжийг суурилуулах ажлыг өөрийн зардлаар гүйцэтгэх үүрэгтэй”, 6.2.7-т “Түрээслэгч нь түрээсийн зүйлд аливаа засвар, өөрчлөлт хийх бол Түрээслүүлэгчид заавал урьдчилан мэдэгдэж түүний бичгээр өгсөн зөвшөөрлийг авсан байх ба холбогдон гарах бүхий л зардал, эрсдэл, хариуцлагыг бүрэн хариуцах үүрэгтэй”, 6.2.18-т “Түрээслэгч нь Түрээсийн зүйлийн гадаад болон дотоод заслын ажлыг гүйцэтгэхдээ Түрээслүүлэгчээс урьдчилан бичгээр авах үүрэгтэй бөгөөд бичгээр урьдчилан зөвшөөрсөн зураг төсөл тодорхойлолтын дагуу өөрийн зардлаар гүйцэтгэх үүрэгтэй”, 6.2.24-т “Түрээслэгчийн суурилуулсан цахилгаан, сантехник болон агааржуулалтын шугам сүлжээ нь аюул учруулж болох нөхцөл байдал үүссэн эсвэл Түрээслүүлэгч эсвэл холбогдох үйлчилгээний компаниас шаардсан тохиолдолд уг шугам сүлжээг засварлах, шинээр солих ажлыг Түрээслэгч өөрийн зардлаар гүйцэтгүүлнэ” гэж тус тус заасан.

Иймээс түрээслэгчийн түрээсийн зүйлийн засан сайжруулалтад гаргасан зардлын үнийг Түрээслүүлэгч хариуцах боломжгүй. Түүнчлэн “Шөнийн гудамж төсөл”-ийн хувьд уг төслийг хэрэгжүүлэгч этгээд нь Улаанбаатар Хотын Захирагчийн ажлын алба, Нийслэлийн засаг даргын тамгын газар, Нийслэлийн Засаг дарга гэх мэт төрийн эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтнуудын хариуцах асуудал байх тул нэхэмжлэгч “СТ” ХХК-ийн эрх хэмжээний асуудал биш. Иймээс энэ талаарх хариуцагчийн шаардлагыг зөвшөөрөх боломжгүй юм. Иймд сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

 

5.Нэхэмжлэгч талаас хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, 2017.11.01-ний өдрийн түрээсийн гэрээ, барилга, байгууламж хүлээлгэн өгсөн акт, суурилагдсан тоног төхөөрөмж хүлээлгэн өгсөн акт, М шөнийн клубын түрээсийн талбайн зураг, 2017.12.04-ний өдрийн түрээсийн байрыг холбогдох тоноглолуудын хамт түрээслэгчид хүлээлгэн өгсөн акт, МК ХХК-ийн хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, түрээслэгчийн анкет, Б.Пүрэвжаргалын иргэний үнэмлэхний хуулбар, С трейд ХХК-ийн 2019.02.28-ны өдрийн 02/401 тоот гэрээ цуцлах тухай албан бичиг, Баянзүрх дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2020.08.06-ны өдрийн 14989 дүгээр хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай шүүгчийн захирамж, Баянзүрх дүүрэг дэх Цагдаагийн газрын хоёрдугаар хэлтсийн 2022.08.15-ны өдрийн албан бичиг, 2019.03.22-ны өдрийн хүсэлт гаргах тухай албан бичиг, МК ХХК-ийн 2019.06.05-ны өдрийн хүсэлт, МК ХХК-ийн 2018.08.14-ний өдрийн 05 тоот албан бичиг, С трейд ХХК-ийн 2019.04.25-ны өдрийн 1/125, 2019.05.14-ний өдрийн 01/145, 2019.05.29-ний өдрийн 01/160, 2019.06.05-ны өдрийн 01/160, 2019.10.23-ны өдрийн 1/272 тоот албан бичгүүд, Голомт банк ХХК-ийн 2017 оны орлогын ордерууд, харилцагчийн авлага, өглөгийн дэлгэрэнгүй тайлан гэсэн баримтууд,

 

 

6.Хариуцагч талаас хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, Голомт банк ХХК-ийн дансны хуулгууд, түрээсийн байранд засвар хийж байгаа, ус алдсан байдлыг харуулсан гэрэл зургууд, МК ХХК-ийн 2018.05.21-ний өдрийн 25, 3 тоот албан бичгүүд, 2018.07.03-ны өдрийн зээлийн гэрээ, фидуцийн гэрээ гэсэн баримтуудыг тус тус шүүхэд гарган өгсөн байна.

 

7.Хариуцагч талын гаргасан хүсэлтээр 2017.11.01-ний өдрийн түрээсийн гэрээ, Баянзүрх дүүргийн улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2022.11.15-ны өдрийн 8/1629 дүгээр албан бичиг, гэрч Б.Лутбаярын мэдүүлэг гэсэн баримтуудыг шүүхийн журмаар бүрдүүлжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

 

1.Нэхэмжлэгч СТ ХХК нь хариуцагч МК ХХК-нд холбогдуулж түрээсийн гэрээний үүрэг болон ашиглалтын зардалд 402,596,803 төгрөг гаргуулах тухай үндсэн нэхэмжлэлийг,

Хариуцагч МК ХХК нь нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд холбогдуулж түрээсийн гэрээнээс учирсан хохиролд 280,000,000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийг тус тус гаргажээ.

 

Шүүх хэрэгт авагдсан, тодорхойлох хэсэгт дурдагдсан зохигчдын гарган өгсөн, шүүхийн бүрдүүлсэн нотлох баримтуудын хүрээнд дүгнэлт хийж, дараах үйл баримт, хууль зүйн үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж, сөрөг нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

2.Үндсэн нэхэмжлэлийн талаар.

 

2.1.Нэхэмжлэгч тал дээрх нэхэмжлэлийнхээ үндэслэлийг хариуцагч тал түрээсийн гэрээний дагуу сар бүр түрээсийн төлбөр төлөх, ашигласан ус, цахилгаан, дулааны төлбөрийг төлөх үүргийг хүлээсэн боловч энэхүү үүргээ бүрэн биелүүлээгүй, түрээсийн төлбөр, ашиглалтын зардлын үлдэгдэлтэй байгаа, түрээсийн гэрээний хугацаа нэгэнт дууссан, түрээсийн төлбөр, ашиглалтын зардал төлөхийг хариуцагч талаас удаа дараа шаарддаг боловч өнөөдрийг хүртэл төлөөгүй, иймд түрээсийн төлбөр, ашиглалтын зардлыг шаардах эрхтэй гэж тайлбарлав. 

 

Хариуцагч тал нэхэмжлэгчийн тайлбарыг зөвшөөрөхгүй байх бөгөөд түрээсийн гэрээ байгуулсан боловч улсын бүртгэлд зохих журмын дагуу бүртгүүлээгүй, түрээсийн объект байнга асуудал дагуулдаг, өвөлдөө дулаан нь сайн ажиллахгүй, цахилгаан нь байнга тасардаг, гэмтэл үүсдэг, энэ талаар нэхэмжлэгчид хэлж тухайн үед засдаг хэдий ч дахин гэмтэл үүсдэг, хоёр байгууллагын удирдлага харилцан ярилцаад 2018 оны 05 сар хүртэлх бүх төлбөр, тооцоог тэглэсэн, тийм учраас дахин нээлт хийж үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн боловч 2019 оны 02 сар хүргээд үйл ажиллагаа зогссон, энэ үед тооцоо нийлэхэд түрээсийн төлбөрийн үлдэгдэл 66,000,000 төгрөг байсан, энэ мөнгийг төлөхийг зөвшөөрнө, харин бусад тооцооллыг зөвшөөрөхгүй, бид ашиглалтын зардлыг төлөх ёстой боловч нэхэмжлэгчийн гаргасан тооцоолол ойлгомжгүй, баримтгүй байгаа учир зөвшөөрөхгүй гэж мэтгэлцсэн.

 

2.2.Зохигчдын хооронд 2017.11.01-ний өдөр түрээсийн гэрээ байгуулагдсан байх бөгөөд уг гэрээний дагуу хариуцагч МК ХХК нь нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн эзэмшлийн Баянзүрх дүүргийн 1 дүгээр хороо, 12 дугаар хороолол /13381/, Токиогийн гудамжны 10 тоотод байрлах, үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийн Б корпусын 808 м.кв талбайг паб, шөнийн цэнгээний газрын зориулалтаар 2 жилийн хугацаатай түрээслэн ашиглаж, сард 1 м.кв талбайд 14,753 төгрөг, менежментийн төлбөр 10,000 төгрөг, нийт 20,000,000 төгрөг /НӨАТ ороогүй/ болон барьцаанд 1 сарын түрээсийн төлбөртэй дүйцэхүйц төлбөр, ус болон цахилгааны зардлыг хэрэглээнээс хамаарч тоолуурын заалтыг үндэслэн тус тус төлөх, нэхэмжлэгч СТ ХХК нь түрээсийн талбайг хүлээлгэн өгөх үүргийг тус тус хүлээсэн нь Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1, 189 дүгээр зүйлийн 189.1, 199 дүгээр зүйлийн 199.1, 199.2-т заасан шаардлагад нийцэж байх бөгөөд хуулийн 318.5-д зааснаар түрээсийн гэрээний харилцаанд эд хөрөнгө хөлслөх гэрээний журам нэгэн адил үйлчилдэг онцлогтой.

 

Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3-т “үл хөдлөх эд хөрөнгө түрээслэх гэрээг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлнэ. Уг шаардлагыг хангаагүй гэрээ нь мөн зүйлийн 318.4 дэх хэсэгт зааснаар хүчин төгөлдөр бус байна” гэсэн зохицуулалтаас үзвэл, тухайн түрээсийн зүйл болох үл хөдлөх эд хөрөнгө нь улсын бүртгэлд бүртгэлтэй нэг бүхэл үл хөдлөх эд хөрөнгийн зарим хэсэг буюу улсын бүртгэлийн байгууллагад бүртгэлгүй тохиолдолд Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.3 дахь хэсэгт заасны дагуу гэрээг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газарт бүртгүүлэх шаардлага үүсэхгүй.

 

Өөрөөр хэлбэл маргааны зүйл болсон, түрээсийн объект нь үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ байхгүй, нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн өмчлөлийн объектын нэг хэсэг буюу Б корпус гэж гэрээнд тодорхойлсон байх тул улсын бүртгэлд тухайлан бүртгүүлэх шаардлага үүсээгүй, мөн тус объектыг 2022 оны 05 сард нураасан, шүүхэд гарган өгөх гэрчилгээ байхгүй гэх нэхэмжлэгч талын тайлбарыг шүүх бодит үнэнд нийцсэн гэж үзлээ. Иймд хариуцагч талын гаргасан “...түрээсийн гэрээг улсын бүртгэлд бүртгүүлээгүй, гэрээ хүчин төгөлдөр бус...” гэх тайлбар үндэслэлгүй болно.

 

2.3.Нэхэмжлэгч СТ ХХК нь түрээсийн гэрээний 2 дугаар зүйлийн 2.1, Иргэний хуулийн 206 дугаар зүйлийн 206.1, 208 дугаар зүйлийн 208.1‑д зааснаар түрээсийн зүйл болсон 808 м.кв талбайг, холбогдох тоноглолуудын хамт 2017.12.04-ний өдөр хариуцагч МК ХХК-нд хүлээлгэн өгсөн, хариуцагч МК ХХК нь мөн хуулийн заалт, түрээсийн гэрээний 5 дугаар зүйлийн 5.1, 5.3-д заасны дагуу түрээсийн талбайг хүлээн авч, зохих журмын дагуу ашиглаж, 2018 оны 10 сараас 2019 оны 01 сарын хооронд 10,000,000 төгрөг, барьцаанд 2017.11.01-ний өдөр 15,221,000 төгрөг, 14,779,000 төгрөг, нийт 30,000,000 төгрөг төлсөн болох нь хариуцагч МК ХХК-ийн захирал Б.Пүрэвжаргалын Голомт банк ХХК-ийн дансны хуулга, Голомт банк ХХК-ийн орлогын мэдүүлгээр тогтоогдсон.

 

Энэхүү түрээсийн гэрээ нь анх БАЖ ХХК, СТ ХХК-ийн хооронд байгуулагдсан, БАЖ ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал нь Б.Пүрэвжаргал байх бөгөөд зохигчид төсөл хэрэгжүүлж, хариуцагч түрээсийн талбайд засвар хийж, ашиг орлогоо олж, үйл ажиллагаа жигдрэх хүртэл түрээсийн төлбөр төлөхгүй байхаар тохиролцсон, түүнчлэн БАЖ ХХК нь шөнийн цэнгээний үйл ажиллагаа явуулах тусгай зөвшөөрөлгүйн улмаас Б.Пүрэвжаргал нь МК ХХК-ийг 2017 онд шинээр үүсгэн байгуулж, тус компанийн нэр дээр тусгай зөвшөөрөл авч, гэрээг СТ ХХК, МК ХХК-ийн хооронд өмнөх гэрээний хугацаа, нөхцөлөөр дахин байгуулжээ.

 

Зохигчид энэ талаар маргаагүй бөгөөд түрээсийн объект нь дээврээсээ ус гоожсоны улмаас нэхэмжлэгч СТ ХХК дээврийг засварлаж, үүний дараа МК ХХК нь үйл ажиллагааны нээлтийг 2 дахь удаагаа хийсэн, энэ үед хоёр талын удирдлагуудын уулзалтаар 2018 оны 05 сарыг хүртэлх хариуцагч МК ХХК-ийн бүх төлбөр тооцоог тэглэсэн, дуусгавар болгосон гэх хариуцагч талын тайлбар үндэслэл бүхий байх ба, энэхүү тайлбар нь МК ХХК-иас СТ ХХК-нд хүргүүлсэн 2018.05.21-ний өдрийн 3 болон 25 тоот “...танай байгууллагаас гэрээний нөхцлүүдийг зөрчсөн учраас СТ ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Самаадитай 2018 оны 03 сард уулзаж, тухайн нөхцөл байдлыг танилцуулж, манайд учирсан хохирлыг харгалзан үзэж нэхэмжлэхгүйгээр түрээсийг 2018.04.25-ны өдрийг хүртэл чөлөөлүүлэхээр харилцан тохиролцож шийдсэн. Манай байгууллага уг тохиролцооноос хойшхи нэхэмжлэлүүдийг бүрэн хангаж ажиллахаа илэрхийлж байна...” гэсэн утга бүхий албан бичгүүдээр давхар нотлогдсон.

 

2.4.Хариуцагч МК ХХК нь 2017 оны 11 сард 30,000,000 төгрөгийн барьцаа төлбөр, 2018 оноос 2019 оны хооронд түрээсийн төлбөрт 10,000,000 төгрөг, нийт 40,000,000 төгрөг төлснөөс өөр төлөлт хийгээгүй, түрээсийн гэрээний 6 дугаар зүйлийн 6.2.4-т зааснаар түрээсийн төлбөр төлөх үүргийг зохих ёсоор, шударгаар биелүүлээгүй, түрээсийн төлбөрийн үлдэгдэлтэй байх бөгөөд төлбөрийг төлөхөө удаа, дараа албан бичгээр илэрхийлж байжээ.

 

Нэхэмжлэгч СТ ХХК нь түрээсийн гэрээний 7 дугаар зүйлийн 7.1.2, 7.1.3, 11 дүгээр зүйлийн 11.1.1-д зааснаар хариуцагч МК ХХК-иас түрээсийн төлбөр төлөхийг удаа дараа шаардсан, тэрээр түрээсийн талбайг цуцлах тухай мэдэгдлийг 2019.02.28-ны өдрийн 02/041 тоот албан бичгээр МК ХХК-нд хүргүүлсэн, үүний хариуд хариуцагч МК ХХК нь 2019.03.12-ны өдрийн албан бичгээр асуудлыг хөрөнгө оруулагч нартайгаа тун удахгүй шийдэх болно гэсэн хариуг, мөн 2019.06.05-ны өдрийн Б.Пүрэвжаргал гэсэн гар бичвэр дээр “...түрээсийн гэрээ цуцлагдсантай холбогдуулж түрээсийн талбайгаас өөрийн эд зүйлийг авч, талбайг 2019.06.10-ны өдөр хүлээлгэн өгөхийг зөвшөөрч байна, чөлөөлөөгүй тохиолдолд түрээслэгч талбайг албадан чөлөөлж авах арга хэмжээ авахыг зөвшөөрч байна...” гэсэн утга бүхий хариуг тус тус өгчээ.

 

Иргэний хуулийн 225 дугаар зүйлийн 225.1-д зааснаар нэхэмжлэгч СТ ХХК нь 2019.02.28-ны өдрийн албан бичгээр гэрээ цуцлах тухай мэдэгдлийг хариуцагч МК ХХК-нд хүргүүлсэн, хариуцагч МК ХХК нь 2019.03.22-ны өдөр зөвшөөрсөн хариуг нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд өгсөн байх бөгөөд шүүх 2019.04.01-ний өдөр гэрээг хугацаанаас нь өмнө зохигчид харилцан тохиролцож цуцласан байна гэж дүгнэлээ.

 

2.5.Ийнхүү түрээсийн гэрээ цуцлагдсанаар талуудын хооронд үүссэн түрээсийн гэрээний харилцаа нь Иргэний хуулийн 294 дүгээр зүйлийн 294.1.3-т зааснаар дуусгавар болсон гэж үзэх бөгөөд хариуцагч МК ХХК нь түрээсийн гэрээний 12 дугаар зүйлийн 12.1, Иргэний хуулийн 289 дүгээр зүйлийн 289.1.5, 295 дугаар зүйлийн 295.1, 326 дугаар зүйлийн 326.1-д зааснаар түрээсийн объектыг ердийн буюу гэрээгээр тохиролцсон элэгдлийг тооцон нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд тухайн цаг үед бүрэн бүтэн буцаан өгөх үүрэгтэй байтал уг үүргээ биелүүлээгүй, нэхэмжлэгч СТ ХХК нь 2019.04.25, 2019.05.14, 2019.05.29, 2019.06.05-ны өдрүүдэд түрээсийн объектыг чөлөөлөх тухай албан бичгийг хариуцагч МК ХХК-нд хүргүүлж байсан, хариуцагч МК ХХК нь түрээсийн объектыг хэзээ хүлээлгэн өгсөн нь тодорхойгүй, энэ талаарх бичгийн баримтгүй байх боловч нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн 2019.10.23-ны өдрийн 1/272 тоот албан бичгээр хариуцагч МК ХХК нь 2019 оны 08 сард түрээсийн объектыг нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд хүлээлгэн өгсөн гэж үзэхээр байна.

Түрээсийн гэрээний 5 дугаар зүйлийн 5.2-т зааснаар түрээсийн төлбөрт цахилгаан, дулаан, ус /цэвэр, бохир, халуун, хүйтэн/, телефон утас болон интернэтийн, түрээсийн зүйлд хамаарах бусад холбогдох үйлчилгээ, тоноглолын төлбөр, ашиглалтын зардал ороогүй, энэхүү зардлыг хариуцагч МК ХХК төлөхөөр байх боловч хаана, хэнд төлөх, түрээсийн гэрээний хугацаанд хариуцагч МК ХХК нь ямар хэмжээний цахилгаан, ус, дулаан ашигласан нь тодорхойгүй, энэ талаарх санхүүгийн анхан шатны баримтгүй байх ба, нэхэмжлэгч СТ ХХК нь хариуцагч МК ХХК-иас түрээсийн төлбөр төлөх, түрээсийн объектыг чөлөөлөхийг удаа дараа шаардаж байснаас биш ашиглалтын зардлыг шаардаж байгаагүй, энэ талаарх бичгийн баримтгүй.

 

Өөрөөр хэлбэл, зохигчдын хооронд түрээсийн гэрээний харилцаа үүссэн, энэхүү гэрээний дагуу хариуцагч МК ХХК нь нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн эзэмшлийн, 808 м.кв талбай бүхий объектыг паб, шөнийн цэнгээний газрын чиглэлээр түрээслэн ашиглаж, үйл ажиллагаа явуулсан, ашигласан хугацааны түрээсийн төлбөр, ашиглалтын зардлыг төлөхөөр харилцан тохиролцсон байх боловч хариуцагч МК ХХК түрээсийн төлбөр, ашиглалтын зардал төлөөгүй, хугацаа хэтрүүлсэн, нөгөө талаар түрээсийн объект дээврээсээ ус гоождог, сайн халдаггүй, цахилгааны гэмтэл гардаг гэх мэт шалтгаан нөхцөлөөс хамаарч түрээсийн гэрээ нь 2019.04.01-ний өдөр цуцлагдсан, хоёр байгууллагын гүйцэтгэх удирдлагуудын 2018 оны 03 сарын уулзалт, 2018 оны 05 сарын албан бичгүүдээр нэхэмжлэгч СТ ХХК нь хариуцагч МК ХХК-ийн 2018.04.25-ны өдрийг хүртэл төлөх түрээсийн өр, төлбөрөөс чөлөөлсөн байна гэж шүүх дүгнэлээ.

 

2.6.Нэхэмжлэгч СТ ХХК нь харилцагчийн авлага, өглөгийн дэлгэрэнгүй тайлан гэсэн баримтыг үндэслэн нэхэмжлэлийн шаардлагын 402,200,466 төгрөгийг 2018.01.01-нээс 2019.08.31-ний өдрийг хүртэлх түрээсийн үлдэгдэл 402,200,466 төгрөг, цахилгаан ашиглалтын зардлын үлдэгдэлд 396,337 төгрөг, анхны гаргасан 420,200,000 төгрөгийн шаардлагаас хариуцагч талын төлсөн барьцааны 30,000,000 төгрөгийг хасаж тооцсон гэж тайлбарлаж байна.

 

Нэхэмжлэгч талын үндэслэл болгосон харилцагчийн авлага, өглөгийн дэлгэрэнгүй тайлангаас үзвэл,

- хариуцагч талын түрээсийн төлбөрийн тооцооллыг 2018 оны 01 сараас 2018 оны 03 сарыг хүртэл 15,400,000 төгрөг, 2018 оны 04 сараас 2019 оны 08 сарыг хүртэл 22,000,000 төгрөг, нийт 420,000,000 төгрөг, үүнээс төлсөн 17,999,534 төгрөгийг хасаж 402,200,466 төгрөг гэж,

- цахилгаан ашиглалтын авлагыг 2018 оны 02 сард 174,472 төгрөг, 03 сард 173,500 төгрөг, 04 сард 176,500 төгрөг гэх мэтээр 2022.08.22-ны өдрийг хүртэл нийтдээ 3,872,633, үүнээс 3,476,296 төгрөгийг төлсөн, үлдэгдэл 396,337 төгрөг гэж,

- дулаан ашиглалтын авлагыг 2018 оны 02, 03, 04 сард 640,602 төгрөг гэх мэтээр 2022.08.22-ны өдрийг хүртэл нийтдээ 7,815,309 төгрөг, үүнийг барьцааны мөнгөнөөс суутган авсан, төлбөргүй гэж,

- ус ашиглалтын авлагыг 2018 оны 02 сард 531,551 төгрөг, 03 сард 668,456 төгрөг гэх мэтээр 2022.08.22-ны өдрийг хүртэл 10,136,860 төгрөг, үүнийг барьцааны мөнгөнөөс суутган авсан, төлбөргүй гэж тус тус тайлагнажээ.

 

Харин дээрх тооцоолол хууль зүйн үндэслэлгүй байх бөгөөд түрээсийн төлбөрийг 2018 оны эхний 3 сард хөнгөлөх талаар зохигчид тохиролцоогүй, харин 2018.04.25-ны өдрийг хүртэл тэглэж, дуусгавар болгосныг шүүх дээр нэгэнт дүгнэсэн, түрээсийн гэрээнд 1 сарын төлбөрийг 22,000,000 төгрөг бус харин 20,000,000 төгрөгөөр тохиролцсон, түүнчлэн ашиглалтын зардлыг хэрхэн, яаж тооцсон нь ойлгомжгүй, санхүүгийн анхан шатны баримтгүй, төлбөрийг цааш нь эрх бүхий этгээдэд төлсөн эсэх нь тодорхойгүй, тооцооллыг нэг талын баримт гэж үзэхээр болжээ.

 

2.7.Зохигчид түрээсийн гэрээний 11 дүгээр зүйлийн 11.5-д “түрээслэгч нь гэрээ дуусгавар болсон, цуцлагдсан, гэрээний үйлчлэл зогссон, талууд гэрээнээс татгалзсан боловч түрээсийн зүйлийг түрээслэгчид актаар хүлээлгэн өгөөгүй бол энэхүү гэрээгээр тогтоосон түрээсийн төлбөртэй тэнцүү хэмжээний төлбөрийг түрээслүүлэгчид түрээсийн зүйлийг актаар хүлээлгэн өгөх хүртэлх хугацаанд төлнө гэж тохиролцсон байгаа нь Иргэний хуулийн 295 дугаар зүйлийн 295.4-т заасантай нийцсэнгүй.

 

Өөрөөр хэлбэл хариуцагч МК ХХК нь түрээсийн объектыг буцааж өгөх хугацааг 2019 оны 08 сар хүртэл хойшлуулсан байх бөгөөд нэхэмжлэгч СТ ХХК нь өөрт учирсан хохирлыг хожимдуулсан хугацааны турш төлбөл зохих хөлсний хэмжээгээр шаардах эрхтэй, харин тэрээр хохирол шаардаагүй, 2018.01.01-ний өдрөөс 2019.08.31-ний өдрийг хүртэлх түрээсийн төлбөр, ашиглалтын зардлыг шаардсан нь хууль зүйн үндэслэлгүй болно.

 

2.8.Харин шүүх хариуцагч МК ХХК-ийн төлөх түрээсийн төлбөрийн үлдэгдлийг 2018.05.01-ний өдрөөс эхлэн түрээсийн гэрээ цуцлагдсан 2019.04.01-ний өдрийг хүртэл 11 сар, түрээсийн гэрээний тусгай нөхцлийн 4, 6-д зааснаар 1 сарын түрээсийн төлбөрийг 20,000,000 төгрөгөөр, нийт 220,000,000 төгрөг гэж тооцож, үүнээс хариуцагч МК ХХК-ийн төлсөн 40,000,000 төгрөгийг хасч, эцсийн байдлаар 180,000,000 төгрөг гэж тооцсон тул хариуцагч талын гаргасан “...66,000,000 төгрөг төлөхийг зөвшөөрнө...” гэх тайлбар үгүйсгэгдэнэ.

 

Тиймээс нэхэмжлэгч СТ ХХК нь Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1-д зааснаар хариуцагч МК ХХК-иас түрээсийн төлбөрийн үлдэгдлийг шаардах эрхтэй, хариуцагч МК ХХК нь төлөх үүрэгтэй, түрээсийн төлбөрт 180,000,000 төгрөг төлөөгүй болох нь тогтоогдсон боловч ашиглалтын зардлыг нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд төлөх үүрэгтэй болох нь баримтаар тогтоогдсонгүй.

 

Иймд хариуцагч МК ХХК-иас 180,000,000 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд олгож, нэхэмжлэлээс үлдэх 222,596,803 төгрөгийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй гэж үзлээ.

 

3.Сөрөг нэхэмжлэлийн талаар.  

 

3.1.Хариуцагч тал гаргасан сөрөг нэхэмжлэлийнхээ үндэслэлийг бид нэхэмжлэгч талыг балгас болсон объектоо засварлаж өгөхийг хүссэн боловч бүтээгүй, харин биднийг өөрсдөө засварлачих, хариуд нь төлбөрийн хөнгөлөлт үзүүлэх, өндөр өртөг бүхий шөнийн гудамж төслийн ажил өгнө гэж ярьж, тохиролцсон учир нэхэмжлэгч талын зөвшөөрөлтэйгээр, өндөр зэрэглэлийн паб, шөнийн клуб болгохоор засварын ажилд 200,000,000 төгрөг, шилэн хийц хийхэд 60,000,000 төгрөг, цахилгаан янзлахад 20,000,000 төгрөг, нийт 280,000,000 төгрөгийн зардал гаргаж хохирсон, хэрэв нэхэмжлэгч тал бидэнд худлаа амлаагүй бол бид өндөр өртгөөр нэхэмжлэгчийн түрээсийн объектод засвар хийж, засан сайжруулахгүй байсан учир гарсан зардлаа шаардах эрхтэй гэж тайлбарлав.

 

Нэхэмжлэгч тал сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй байх бөгөөд түрээсийн гэрээнд зааснаар хариуцагч өөрөө түрээсийн объектыг үйл ажиллагаанд нийцүүлэн засан сайжруулж, засварлах үүрэгтэй, энэ үүргийнхээ хүрээнд засвар хийсэн байх, хийсэн засвар нь 280,000,000 төгрөг болох нь баримтаар тогтоогдохгүй, шөнийн гудамж төслийг манай байгууллага шийддэг юм биш, хотын захиргааны эрх бүхий хүмүүст хамааралтай тусдаа асуудал, сөрөг нэхэмжлэл үндэслэлгүй байна гэж маргасан.

 

3.2.Түрээсийн гэрээний 6 дугаар зүйлийн 6.2.2, 6.2.5, 6.2.7, 6.2.18, 6.2.24-т зааснаар хариуцагч МК ХХК нь нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн зөвшөөрөлтэйгөөр, эрхлэх үйл ажиллагааны онцлогт тохируулж, Мполис нэртэй паб, шөнийн цэнгээний үйл ажиллагаа явуулах зориулалтаар 808 м.кв түрээсийн объектын дотор талд 2018 оны 05 сард бүрэн засвар хийж, тоног төхөөрөмж суурилуулж, гэрэл, цахилгаан монтаж зэргийг засварласан байх бөгөөд засварлахаас өмнө дээврээс ус гоожсон, тааз ховхорсон, шал шарласан, ус тосож цагаан өнгийн сав тавьсан байдал хариуцагч талын өгсөн гэрэл зургуудаас харагдаж байна.

 

Дээрх үйл баримт нь гэрч Б.Лутбаярын шүүхэд өгсөн “...би 2017 онд засвар хийхэд нь туслах гэж ороод дараа нь зөөгчөөр ажиллаж байсан, засвар хийх асуудал нэлээд их гардаг байсан, ус нэг бол халуун, нэг бол хүйтэн болчихдог, Б заалнаас байнга ус гоождог, тог нэлээд тасардаг байсан, эдгээр нь бараг байнга тохиолдоно, зун бороо орохоор дээврээс ус гоождог, ...улмаар цахилгаан тасардаг, энэ бүгдийг тухай бүр манай байгууллага засуулдаг байсан, ...таазнаас ус гоождог, хууларч унадаг байсан учраас энтертаймент компанитай хамтарч шоу хийх гээд 2018 оны 03 сараас засвар хийж эхэлсэн, би 2018 оны 07 сард ажлаасаа гарсан...” гэх агуулга бүхий мэдүүлгээр давхар нотлогдсон.

 

Өөрөөр хэлбэл, хариуцагч МК ХХК нь маргааны зүйл болсон 808 м.кв талбай бүхий паб, цэнгээний газрын дотор засвар үйлчилгээ хийсэн байдал тогтоогдож байх боловч тэрээр Иргэний хуулийн 289 дүгээр зүйлийн 289.2.5-д зааснаар түрээсийн объектыг засаж сайжруулахад гарсан зайлшгүй зардлыг гэрээ дуусгавар болсны дараа төлүүлэхээр нэхэмжлэгч СТ ХХК-иас шаардах эрхтэй, энэ талаарх нэхэмжлэлийг Иргэний хуулийн 298 дугаар зүйлийн 298.1-д зааснаар 6 сарын дотор шүүхэд гаргах учиртай.

 

3.3.Харин нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн ямар гэм буруутай үйл ажиллагаа, хууль бус үйлдлийн улмаас дурдсан засвар, үйлчилгээ хийгдэж, 280,000,000 төгрөгийн хохирол бий болсон гэж үзсэн, энэ нь зайлшгүй зардал мөн эсэх нь тодорхойгүй, хариуцагч МК ХХК-ийн үндэслэл болгосон 2018.07.03-ны өдрийн зээл болон фидуцийн гэрээгээр Б.Пүрэвжаргал нь ХААН банк ХХК-иас 154,800,000 төгрөгийг хэрэглээний зориулалтаар Тоёота ланд круйзер 200GXR маркийн, мөнгөлөг, автомат, дизель хөдөлгүүрт автомашин худалдан авах зориулалтаар зээлж авсан байх бөгөөд уг баримтаар засварын ажилд 200,000,000 төгрөг, шилэн хийц хийхэд 60,000,000 төгрөг, цахилгаан янзлахад 20,000,000 төгрөгийн зардал гаргасан байдал тогтоогдохгүй байна.

 

Нөгөө талаар хариуцагч МК ХХК нь Иргэний хуулийн 298 дугаар зүйлийн 298.1-д зааснаар 808 м.кв объектын бүрэн бүтэн байдлыг хангахтай холбогдсон, гаргасан зардал гэх 280,000,000 төгрөгийг гэрээ дуусгавар болсноос хойш 6 сарын дотор нэхэмжлэгч СТ ХХК-иас шаардах байтал шаардаагүй, шаардах эрхийг хэрэгжүүлсэн талаарх баримтгүй, шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа нэгэнт дуусчээ. Өөрөөр хэлбэл Иргэний хуулийн 289 дүгээр зүйлийн 289.2.5-т заасан зайлшгүй зардал шаардах эрх нь хуулийн 298 дугаар зүйлийн 298.1-д заасан богиносгосон хөөн хэлэлцэх хугацаанд хамаарна гэж үзсэн.

Иймд нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн хууль бус, гэм буруутай үйлдлийн улмаас хариуцагч МК ХХК-нд учирсан гэх 280,000,000 төгрөгийн хооронд ямар нэгэн шалтгаант холбоо тогтоогдоогүй, түүнчлэн шүүх үндсэн нэхэмжлэлийн шаардлагад нэхэмжлэгч СТ ХХК нь хариуцагч МК ХХК-ийн 2018.04.25-ны өдрийг хүртэлх бүх өр төлбөрийг тэглэж, дуусгавар болгосон талаар дүгнэсэн, өндөр өртөг бүхий шөнийн гудамж төслийн талаар хэрэгт ямар нэгэн баримт авагдаагүй, харин хариуцагч МК ХХК нь түрээсийн гэрээний дагуу эрхлэх үйл ажиллагааны онцлогт тохируулан засвар хийсэн, сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэв.

 

4.Нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 2,280,937 төгрөг, хариуцагч МК ХХК-ийн сөрөг нэхэмжлэлийн тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1,557,950 төгрөгийг тус тус улсын төсөвт хэвээр үлдээж, хариуцагч МК ХХК-иас 1,057,950 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд олгох нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1., 56.2., 60 дугаар зүйлийн 60.1., Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1.-д заасантай нийцнэ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2., 115.2.2., 115.2.3.-т заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1.Иргэний хуулийн 318 дугаар зүйлийн 318.1, 289 дүгээр зүйлийн 289.2.5-д зааснаар хариуцагч МК ХХК-иас 180,000,000 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд олгож, нэхэмжлэлээс үлдэх 222,596,803 төгрөгийн шаардлагыг, хариуцагч МК ХХК-ийн гаргасан түрээсийн гэрээнээс учирсан хохиролд 280,000,000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлийн хамт хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1., Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1., 56 дугаар зүйлийн 56.1., 56.2.-т зааснаар нэхэмжлэгч СТ ХХК-ийн тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 2,280,937 төгрөг, хариуцагч МК ХХК-ийн сөрөг нэхэмжлэлийн тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1,557,950 төгрөгийг тус тус улсын төсөвт хэвээр үлдээж, хариуцагч МК ХХК-иас 1,057,950 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч СТ ХХК-нд олгосугай.

 

3.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.5, 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар шийдвэрийг зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч гардан авсан эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж болохыг дурдсугай. 

 

4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.3, 119.4, 119.7‑д зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болж, 14 хоногийн дотор бичгээр гарах ба, шүүх хуралдаанд оролцсон тал уг хугацаа өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй, энэхүү үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай. 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ                                    Т.ЭНХТУЯА