2023 оны 01 сарын 27 өдөр                         Дугаар 102/ШШ2023/00500                      Улаанбаатар хот

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Р.Алтантуяа даргалж, тус шүүхийн хуралдааны 4 дүгээр танхимд хийсэн хуралдаанаар:

Нэхэмжлэгч: Баянзүрх дүүргийн ...-р хороо, .хороолол, Нарны зам гудамж, ... байрны ... тоотод оршин суух, регистр ., Ш. овог..т Т.ийн Б.,

Нэхэмжлэгч: Баянгол дүүргийн .-р хороо, ... хороолол, Ж.. гудамж, 28 байрны ... тоотод оршин суух, регистр .., О... овогт М... О.,.

Нэхэмжлэгч: Чингэлтэй дүүргийн ...-р хороо, ... мянгатын гудамж, ... байрны ... тоотод оршин суух, регистр ..., Б.. овогт С..ын А.

Нэхэмжлэгч: Баянгол дүүргийн ...-р хороо, ... хороолол, Ард Аюушийн гудамж, ... байрны ... тоотод оршин суух, регистр ..., Т... овогт Т.ийн Т..,

Нэхэмжлэгч: Баянгол дүүргийн ...-р хороо, ... хороолол, ... байрны ... тоотод оршин суух, регистр ...., Э.. овогт Б..ийн Н...

           Хариуцагч: Чингэлтэй дүүргийн ...-р хороо, Их тойруу, П.. цогцолбор, . давхар, . т..оотод оршин байрлах, регистр . “Т.” ХХК,  

Нэхэмжлэлийн шаардлага: 3 талт гэрээ хийх байгуулах үүргээ биелүүлэх хүртэл хугацаанд өмчлөгчийн эрхэд саад учруулахгүй байхыг даалгах,

Баянгол дүүргийн .. дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах ... дугаар байрны дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд баригдах барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил, талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих болон барилгыг ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд 2 болон 3 талт гэрээнд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй гэх нөхцөлийг тусгахыг хариуцагчид даалгах тухай хэргийг хянан хэлэлцэв.

            Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.М., нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Б., Б.А., хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Б., гэрч Ц.Н., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Э. нар оролцов.                                            

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

            1.Нэхэмжлэгч нар нь Т... ХХК-д холбогдуулан 3 талт гэрээ хийх байгуулах үүргээ биелүүлэх хүртэл хугацаанд өмчлөгчийн эрхэд саад учруулахгүй байхыг даалгах, Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 8 дугаар байрны дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд баригдах барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил, талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих болон барилгыг ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд 2 болон 3 талт гэрээнд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй гэх нөхцөлийг тусгахыг хариуцагчид даалгах тухай нэхэмжлэл гаргаж, шаардлага, үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлжээ. Үүнд:

1.1. Нэхэмжлэгч Т.Б.. нь Баянгол дүүргийн ..-р хороо, 2-р хороолол, ...-р байрны .. тоот, 42 м.кв 3 өрөө байрыг 2019 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдөр олгосон Үл хөдлөх хөрөнгийн Ү-22050... дугаартай өмчлөх эрхийн гэрчилгээний дагуу дангаар өмчилдөг. Тус байранд 2020 онд “У...” ХХК-иар хэмжилт хийлгэсний дагуу нийт 58.66 м.кв болох нь тогтоогдсон бөгөөд “Н..” ХХК-ийн үйл ажиллагааг 2010 оноос хойш өнөөдрийг хүртэл тус байршилд эрхэлж байна.

1.2. Нэхэмжлэгч М.О.. нь Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, ...р байрны ...тоот 27 м.кв, 2 өрөө байрыг 2021 оны 03 дугаар сарын 03-ны өдөр олгосон Үл хөдлөх хөрөнгийн Ү-22050... дугаартай өмчлөх эрхийн гэрчилгээний дагуу дангаар өмчилдөг. Тэрээр гэр бүлийн хамт 2010 оны 03 дугаар сараас уг орон сууцыг үйлчилгээний зориулалтаар буюу сүлжмэлийн үйлдвэр ажиллуулах ажлын байр болгон ашиглаж, сүлжмэлийн үйлдвэрт түшиглэсэн ‘А...” дэлгүүрийг 2021 оны 07 дугаар сар хүртэл ажиллуулж байсан. 2020 онд “Буянт Б...” ХХК-иар орон сууцны талбайн хэмжилт хийлгэсэн бөгөөд талбайн бодит хэмжээ 43.92 м.кв болохыг баталгаажуулсан. 2022 оны 07 дугаар сараас эхлэн одоогийн байдлаар жимсний худалдаа эрхлэгч хувь хүнд лангуу болон агуулах болгон ашиглуулах замаар сарын 1 500 000 төгрөгөөр түрээслэж байна. Байрны цахилгаан, дулаан, ус хангамжийн төлбөрийг тухай бүр төлж хэрэглэгчийн үүргээ зөрчихгүй үйл ажиллагаа явуулж байна.

1.3. Нэхэмжлэгч С.А... нь Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, ...-р байрны .тоот 27 м.кв ... 2 өрөө байрыг 2005 оны 10 дугаар сарын 03-ны өдөр олгосон үл хөдлөх хөрөнгийн Ү-2205... дугаартай өмчлөх эрхийн гэрчилгээний дагуу дангаар өмчилдөг. Тэрээр үл хөдлөх хөрөнгийн зориулалтыг 2008 онд үйлчилгээний болгон өөрчилж 2008 оны 07 дугаар сарын 25-ны өдөр 152/08 тоот “Орон сууцны зориулалтыг өөрчилж үйлдвэрлэл, ажил үйлчилгээ эрхлэх гэрээ”-г Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албаны инженерийн байгууламжийн хэлтэстэй байгуулсан. 2020 онд “У...” ХХК-иар хэмжилт хийлгэсний дагуу нийт 43.29 м.кв бодит хэмжээтэй болохыг баталгаажуулсан. Өнөөдрийг хүртэл П... зоогийн газрыг ажиллуулж, ажлын байрны зорилгоор ашиглаж ирсэн.

1.4. Нэхэмжлэгч Т.Т... нь Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, Төмөр зам гудамж, ...-р байрны ... тоот 59.64 м.кв талбайтай, үл хөдлөх эд хөрөнгийг Ү-2205... дугаартай өмчлөх эрхийн гэрчилгээний дагуу өмчилдөг. Нэхэмжлэгч нь тус орон сууцыг 2010 онд худалдан авч, өмчлөгч болсон. Тэрээр өөрийн зардлаар тус орон сууцанд 2013 онд өргөтгөл барьж “Ш...” зоогийн газрын үйл ажиллагааг явуулж эхэлсэн бөгөөд үүнээс хойш буюу 2013-2018 оны хооронд 5 жилийн хугацаанд Баянгол дүүргийн, ...-р хороо, 8-2 тоот өргөтгөлийн газрын төлбөрийг Баянгол дүүргийн өмч, газрын харилцааны албанд төлж байсан. Улмаар 2018 онд үл хөдлөх эд хөрөнгийн зориулалтыг өөрчлүүлэн “үйлчилгээний зориулалттай” болгуулан, өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шинэчлэн гаргуулсан. Т.Т...ын орон сууцны өргөтгөлийн талбайн нийт хэмжээ 114.5 м.кв болохыг 2020 онд ‘Б..” ХХК-иар хийлгэсэн хэмжилтээр баталгаажуулсан. Өнөөдрийн байдлаар өргөтгөлийн талбайг иргэн Т.Б...д түрээсийн гэрээний дагуу ашиглуулж, “Ша...” зоогийн газрын үйл ажиллагааг явагдаж байна. Үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татварын тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2 дахь заалтаар иргэн өмчилж байгаа нийслэл дэх орон сууцыг албан татвараас чөлөөлдөг хэдий ч нэхэмжлэгч Т.Туул нь өргөтгөлийн талбайн хэсэгт үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татвар төлж байсан нь татварын төлбөрийн баримтаар тогтоогддог. Мөн нэхэмжлэгч нь байрны болон өргөтгөлийн ус, цахилгаан, дулааны төлбөрийг цаг хугацаанд нь төлж, хэрэглэгчийн үүргээ биелүүлж ирсэн бөгөөд энэ нь Улаанбаатар төмөр зам ХНН-ийн дэргэдэх Эрчим хүч, ус хангамжийн 1 -р ангийн хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвийн 2022 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдрийн байдлаар төлбөр тооцооны үлдэгдэлгүй гэх тодорхойлолтоос харагдаж байна.

1.5. Нэхэмжлэгч Б.Н... нь Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, 8-р байрны 1 давхарт .... тоот, 27 м.кв 2 өрөө байрыг 2004 оны 09 дүгээр сарын 10-ны өдөр олгосон Үл хөдлөх хөрөнгийн Ү-2205.... дугаартай өмчлөх эрхийн гэрчилгээний дагуу дангаар өмчилдөг. Тэрээр худалдан авсан цагаасаа хойш уг талбайд үйлчилгээний зориулалтаар буюу цайны газар, хоолны газруудад түрээслэн ажиллуулж байгаа. 2020 онд “У...” ХХК-иар орон сууцны талбайн хэмжилт хийлгэсэн бөгөөд талбайн бодит хэмжээ 43.20 метр квадрат болохыг баталгаажуулсан. Одоогийн байдлаар хоолны үйлчилгээ эрхлэгч хувь хүнд түрээслэж байна. Байрны цахилгаан, дулаан, ус хангамжийн төлбөрийг тухай бүр төлж хэрэглэгчийн үүргээ зөрчихгүй үйл ажиллагаа явуулж байна.

Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын улсын ахлах байцаагчийн 2014 оны 07 дугаар сарын 10-ны өдрийн 01-01/05 дугаар нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгын ашиглалтыг хориглох шийдвэрийг үндэслэн Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 03 дугаар сарын 10-ны 01-01/05 дугаар Нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгын ашиглалтыг хориглох шийдвэрийг үндэслэн Нийслэлийн Засаг даргын А/118 дугаар захирамжаар Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт БГД-06 багцын ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны 7, 8, 9 дүгээр байрны барилгажилтын төсөл хэрэгжүүлэгчээр “Т...” ХХК-ийг батламжилж гэрээ байгуулах эрхийг олгосон байдаг. Хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай хуулийн 24 дүгээр зүйл, Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 15'.3 дах хэсэг, Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2016 оны 7 дугаар сарын 05-ны өдрийн 126 дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг буулган шинээр барих үйл ажиллагааны журам”-ын 4 дүгээр зүйлийн 4.10 дахь хэсэгт тус тус заасны дагуу төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарсан “Т...” ХХК нь Баянгол дүүргийн 4-р хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 8-р байрны сууц өмчлөгч нартай 2 талт гэрээ байгуулах, тус 2 талт гэрээг үндэслэн өмчлөгч, төсөл хэрэгжүүлэгч болон Нийслэлийн Засаг дарга нар гурван талт гэрээг байгуулж, түүний дараа орон сууцны барилгыг чөлөөлөх, буулгах ажиллагаа хийгдэнэ. Ийнхүү Иргэний хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.8-д “иргэний эрх зүйн харилцаа үүсгэхээр хуульд заасан бусад үндэслэл” гэж заасны дагуу хариуцагч “Т...” ХХК-иас нэхэмжлэгчтэй 2 талт гэрээ, хариуцагч “Т..” ХХК-иас нэхэмжлэгч, Нийслэлийн Засаг даргатай 3 талт гэрээ тус тус байгуулах үүрэг хууль, журамд заасны дагуу үүссэн. Гэтэл төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарсан “Т...” ХХК нь нэхэмжлэгчийн өмчлөлийн үл хөдлөх хөрөнгө байрлаж буй 8 дугаар байрыг нураагаад, суурин дээр нь ямар барилга, орон сууц барих талаар зураг төсөл үзүүлдэггүй, дээрх 2 талт, 3 талт гэрээг өнөөдрийг хүртэл байгуулаагүй 5 жил гаруйн хугацаа өнгөрч байна. Нэхэмжлэгч болон 8-р байрны зарим сууц өмчлөгч нарын өмгөөлөгч Э.Э...ээс 2022 оны 09 дүгээр сарын 12-ны өдөр Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Д.С...т гаргасан хүсэлтийн хариуд, Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агентлаг Хот байгуулалт, хөгжлийн газраас 2022 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 10/3378 дугаартай албан бичгээр “Т.. ” ХХК-д “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг буулган шинээр барих үйл ажиллагааны журмын 4 дүгээр зүйлийн 4.10-д Шалгарсан гэрээ байгуулах эрх бүхий хуулийн этгээд нь тухайн орон сууцны барилгын үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчидтэй хоёр талт гэрээ байгуулна. Хоёр талт гэрээ нь гурван талт гэрээний хавсралт баримт байна”, 5 дугаар зүйлийн 5.6-д "Төсөл хэрэгжүүлэгч нь гурван талт гэрээ байгуулаагүй үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөгчтэй төслийн бэлтгэл үе шатанд тохиролцох, ойлголцолд хүрэх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ” гэж заасны дагуу иргэний гомдлыг барагдуулж ажиллана уу” гэх мэдэгдлийг “Т...” ХХК-д хүргүүлсэн. “Т..” ХХК төсөл хэрэгжүүлэгчээр сонгогдсон бол эхлээд гэрээ байгуулах үүргээ биелүүлснээр төслийн бэлтгэл үе шатыг хангах ёстой боловч энэ үүргээ биелүүлэхгүй өнөөдрийг хүрсэн. Тодруулбал, Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.3-т “... уг гэрээнд сууц өмчлөгчдийг нүүлгэн шилжүүлэх, орон сууцаар түр хангах, шинэ орон сууцньи ашиглалтад орох хугацаа, талбайн хэмжээ, үнэ, төлбөр, хариуцлагын асуудлыг тусгана.” гэж заасан нөхцөлийг зохих ёсоор нь танилцуулж байгаагүй, өөрсдийн нөхцөлийг хүчээр тулгадгаас болж тохиролцоонд хүрэхгүй байна. Баянгол дүүргийн болон Нийслэлийн Засаг дарга нарын зүгээс гэрээ байгуулах үүргийг биелүүлэхийг шаардаж, шаардлагатай тохиолдолд сууц өмчлөгч нарыг “Т...” ХХК-тай гэрээ байгуулах уулзалт хийх газраар хангаж, гэрчээр байлцах боломжтой талаараа мэдэгдсэн. Өмгөөлөгч Э.Э...ийн зүгээс ус, цахилгаан, дулаанаар хангаж буй эрх бүхий байгууллагууд болох Улаанбаатар Төмөр замын Эрчим хүч, ус хангамжийн нэгдүгээр анги, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газрын Хэрэглэгчдэд үйлчлэх 9 дүгээр төвд хүсэлт хүргүүлж ойлголцолд хүрээд байсан боловч тэднийг мэдээгүй байхад 2022 оны 09 дүгээр сарын 19, 20-ны өдрүүдэд “Т...” ХХК хүчээр, дур мэдэн цахилгааныг тасалж, ус хаасан. Энэхүү хууль бус хязгаарлалтыг 8 дугаар байрны 2 давхарт 4 хүүхдийн хамт амьдарч байгаа айл болон 1 давхарын үйлчилгээ эрхлэгч сууц өмчлөгчид хэрүүл, маргаан, зодоон цохион хийн харин байж буцаан залгуулсан. Өмгөөлөгч Э.Э...ийн зүгээс Улаанбаатар төмөр замын Эрчим хүч, ус хангамжийн нэгдүгээр анги, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газрын Хэрэглэгчдэд үйлчлэх 9 дүгээр төв рүү 2022 оны 09 дүгээр сарын 21-ний өдөр, Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агентлаг Хот байгуулалт, хөгжлийн газраас 2022 оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдрийн 10/3378 у.таартай албан бичгийг хавсаргасан хүсэлтийг дахин хүргэж, эрх бүхий этгээдүүдтэй уулзаж ойлголцолд хүрсэн. Гэвч 2 болон 3 талт гэрээ байгуулах тохиролцоо хийгдэх ажиллагааны явцад цаашид “Т...” ХХК дахин ямар хууль бус үйлдэл хийж, хүч хэрэглэхийг таамаглахад бэрх байна. Тиймээс нэхэмжлэгч Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.2-т “эрх зөрчсөн үйлдлийг таслан зогсоож, зөрчихөөс өмнөх байдлыг сэргээх” гэж заасны дагуу 'Т...” ХХК-ийн дээрх хууль бус үйлдлийг таслан зогсоож, хууль ёсны 2 болон 3 талт гэрээ байгуулагдах хүртэл өмчлөгчийн эрхийг хамгаалуулах зорилгоор энэхүү нэхэмжлэлийг гаргаж байна. Иймд төсөл хэрэгжүүлэгчээр сонгогдсон Т... ХХК-ийг Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.3 дах хэсэгт заасны дагуу сууц өмчлөгч нэхэмжлэгч Т.Б...ы өмчлөлийн Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, ...-р байрны 1 давхарын ... тоот, М.О...ийн өмчлөлийн ...-р байрны 1 давхарын ... тоот, С.А...ийн өмчөлийн  ...-р байрны 1 давхарын ... тоот, Т.Т...ын өмчлөлийн 8-р байрны 2 тоот, Б.Н...ийн өмчлөлийн ...-р байрны 1 давхарын ... тоот үл хөдлөх хөрөнгийг Нийслэлийн засаг даргатай 3 талт гэрээ байгуулах үүргээ биелүүлэх хүртэл хугацаанд эзэмшиж, ашиглаж буй өмчлөгч нарын эрхэд саад учруулахгүй байхыг хариуцагчид даалгаж өгнө үү гэжээ.

2.Нэхэмжлэгч нар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлэхдээ:  Нэхэмжпэгч Т.Б..., М.О..., Т.Т..., Б.Н... С.А... нар нь Нийслэлийн Баянгол дүүргийн ...-р хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “давхрын” 8 дугаар байрны 1 дүгээр давхарт 2004 оноос эхлэн амьжиргаагаа залгуулах эх үүсвэр болгон цайны газар, хоолны газар, сүлжмэлийн үйлдвэр, дэлгүүр, валют арилжааны төв ажиллуулж ирсэн. Нэхэмжлэгч нарын өмчилж, үйл ажиллагаа явуулж буй 8 дугаар байрыг ашиглалтын шаардлага хангахгүй гэх дүгнэлтийг Нийслэлийн мэргэжпийн хяналтын ерөнхий газраас гаргаж, түүнийг үндэслэн дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэх компанийг сонгон шалгаруулж, 2015 онд “Э..." ХХК шалгарч, түүний дараа 2017 онд хариуцагч “Т..." ХХК төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарсан. Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2016 оны 126 дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг буулган шинээр барих үйл ажиллагааны журмын 4.10-т “төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарсан гэрээ байгуулах эрх бүхий хуулийн этгээд нь тухайн орон сууцны барилгын үл хөдлөх эд хөрөнгийн емчлөгчидтэй хоёр талт гэрээ байгуулна. Хоёр талт гэрээ нь гурван талт гэрээний хавсралт баримт байна." гэж заасны дагуу орон сууцны барилгыг чөлөөлж, буулгахын өмнө хариуцагч “Т...” ХХК нь нэхэмжлэгч нартай 2 талт гэрээг, нэхэмжлэгч болон Нийслэлийн засаг даргатай 3 талт гэрээ байгуулсан байх шаардлагатай. Орон сууцны тухай хуулийн 151.4-т сууц өмчлөгчид нь хөрөнгө оруулагчтай байгуулсан гэрээний үндсэн дээр шинээр баригдах орон сууцнаас эхний ээлжинд өмчлөх эрх эдлэх..." гэж, Хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай хуулийн 22 дугаар зүйлд Төсөлд оролцогч иргэдийн эрх, үүрэг гээд 22.1.2-т “газар, үл хөдлөх эд хөрөнгөө үнэлэх, үнэлүүлэх", 22.1.4-д “төсөл хэрэгжүүлэхтэй холбоотой гэрээ байгуулах, хэлэлцээр хийх”, 22.1.7-д “төслийн хугацаанд түр суурьших газар, байр, сууцаар хангагдах” эрхтэй байхаар заасан. Нэхэмжпэгч нар дээр дурдсан холбогдох хууль тогтоомжоор олгогдсон эрхийн дагуу өөрсдийн өмчилж буй үл хөдлөх хөрөнгийн байршилд, талбайн хэмжээнд ногдох буюу ижил хэмжээгээр 8 дугаар байрны суурин дээр баригдах барилгаас үйлчилгээний талбай авах болон барилга ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд түрээсийн зардал сар бүр авах нөхцөлтэй гэрээ байгуулах хүсэлтээ удаа дараа илэрхийлдэг. Нэхэмжлэгч нар нь бүгд 8 дугаар байрны 1 давхарт үйлчилгээ эрхэлдэг боловч тус бүрийн өмчилж буй талбайн хэмжээ, явуулж буй үйл ажиллагаа нь ялгаатай тул дараах байдлаар тодруулж байна. Үүнд: Нэхэмжлэгч Т.Б... 8-р байрны 1 давхарт байрлах 13 а.б тоот 58.66 м.кв, Үл хөдлөх хөрөнгөд эрхэлж буй үйл ажиллагаа явуулдаг. М.О... 8-р байрны 1 давхарт байрлах... тоот 43.92 м.кв, Түрээсийн гэрээгээр жимсний худалдаа эрхлэгч хувь хүнд лангуу болон агуулах болгон ашиглуулах замаар түрээслэж байна. Т.Т.. ...-р байрны 1 давхарт байрлах ... тоот, Түрээсийн гэрээгээр “Ш...” зоогийн газрын үйл ажиллагаа явуулж байна. Б.Н... 8-р байрны 1 давхарт байрлах 12 тоот, 43.20 м.кв, Хоолны үйлчилгээ эрхэлж буй хүнд түрээсэлж байгаа /хүргэлтийн хоолны үйлчилгээ, агуулахаар ашиглаж байна. С.А... ...-р байрны 1 давхарт байрлах ... тоот 43.29 м.кв, “П..” хоолны /зоогийн/ газрыг ажиллуулж байна. Гэвч хариуцагч Т... ХХК-ийн зүгээс “8 дугаар барилгын суурин дээр баригдах барилгаас ямар ч талбай өгөхгүй, үйлчилгээний зориулалттай талбайг харин хажууд нь баригдаж буй барилгаас өгөх боломжтой, гэхдээ тухайн барилга ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд түрээсийн зардал төлөхгүй" гэх байр суурийг илэрхийлдэг. Дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэхтэй холбоотой нэхэмжлэгч нарт Орон сууцны тухай хууль болон холбогдох журмуудаар олгогдсон эрхийг хариуцагч "Т..." ХХК хүлээн зөвшөөрөхгүй өнөөдрийг хүрсэн тул Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.1 дэх заалтын дагуу “эрхийг хүлээн зөвшөөрөх” хамгаалалтын дагуу нэхэмжлэлийн шаардлагыг нэмэгдүүлж байна. Иймд нэхэмжлэгч Т.Б..., М.О.., Т.Т.., Б.Н.., С.А.. нарын Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 8 дугаар байрны суурин дээр дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд байгуулагдах 2 болон 3 талт гэрээнд “нэхэмжлэгч нар нь шинээр барих барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил, талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих болон барилгыг ашиглалтанд орох хүртэл хугацаанд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй" гэх нөхцөлийг тусгахыг хариуцагчид даалгаж өгнө үү гэжээ.

3.Нэхэмжлэгчийн итгэмлэгдсэн төлөөлөгч М.М.. шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Нэгдүгээрт, нэхэмжлэлийн шаардлагын хувьд төсөл хэрэгжүүлэгчээр сонгогдсон “Т..” ХХК нь Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.3 дахь хэсэгт заасны дагуу сууц өмчлөгч 5 иргэн тус бүр Нийслэлийн засаг даргатай гурван талт гэрээ байгуулах хуульд заасан үүргээ биелүүлэх хүртэл хугацаанд үл хөдлөх хөрөнгийг эзэмшиж, ашиглаж байгаа өмчлөгчдийн эрхэд саад учруулахгүй байхыг даалгах нэхэмжлэлийг гаргасан. М.О... нь Баянгол дүүргийн ... дүгээр хороо, ... хороолол, Давхрын 8 дугаар байрны 1 давхар, ..... тоот 27 м.кв 2 өрөө байрны өмчлөгч. М.О... нь гэр бүлийн хамт 2010 оноос хойш тус байранд сүлжмэлийн үйлдвэр буюу “А...” дэлгүүрийг ажиллуулж ирсэн. Гэтэл дахин төлөвлөлтийн үйл ажиллагаанаас шалтгаалж 2021 оноос үйл ажиллагаа явуулах боломжгүйн улмаас тус Төмөр замын байрны жимс худалдаалдаг иргэдэд түрээсэлдэг болсон. Одоо хүртэл түрээсэлж байна. 2020 онд “Б....” ХХК-иар хийлгэсэн хэмжилтээр 43.92 м.кв болохыг баталгаажуулсан баримт хэргийн материалд авагдсан. Т.Т...ын хувьд 2 тоотын өмчлөгч, 59,64 м.кв үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгө. Өмчлөгч Т.Т... тус үл хөдлөх эд хөрөнгийг 2007 онд худалдан авч, 2013 он хүртэл банк бус санхүүгийн үйл ажиллагаа эрхэлж байгаад Ш... зоогийн газрын үйл ажиллагааг одоо хүртэл явуулж, хүмүүст түрээслүүлдэг. 2013 онд өөрийн хөрөнгөөр тус үл хөдлөх эд хөрөнгөд өргөтгөл хийсэн. Тус өргөтгөлийн газрын төлбөрийг Баянгол дүүргийн өмч, газрын харилцааны албанд 2013 оноос 2018 оны хооронд байнга төлж байсан. Энэ талаарх баримт хавтаст хэрэгт авагдсан. Өргөтгөлтэйгөө нийлээд хэмжилтээр нийт 114,5 м.кв болохыг “Б...” ХХК тогтоосон. Б.Н... нь ... дугаар байрны 1 дүгээр давхрын ... тоотод 27 м.кв, 2 өөрөө байрыг өмчилдөг. 2004 оноос хойш Хүслэн зоогийн газрыг ажиллуулж байгаад 2021 онд дуудлагаар хоол зөөдөг хүмүүст түрээслүүлсэн байдаг. Тус байрыг “У..” ХХК-ийн 2020 оны хэмжилтээр 43,20 м.кв гэдэг нь баталгаажиж, тогтоогдсон. Т.Б... нь 8 дугаар байрны 1 дүгээр давхарын ... тоотыг дангаар өмчилдөг. Тус тоотод  “Н...” .. ХХК-ийн ажиллагааг 2012 оноос хойш эрхэлж ирсэн. 2020 оны “У...” ХХК-ийн хэмжилтээр  58,66 м.кв болох нь тогтоогдсон. С.А... нь 8 дугаар байрны ... тоотын өмчлөгч, тус ...  тоот нь 27 м.кв. 2005 оноос С.А... гэр бүлийн хүний хамт П... зоогийн газрыг одоо хүртэл ажиллуулж байгаа. 2020 онд хийсэн хэмжилтээр 43,29 м.кв талбай баталгаажсан.

Эдгээр 5 нэхэмжлэгч нь Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хороо, 2 хороолол, Давхрын 8 дугаар байрны 1 давхарт, Төмөр замруу зам дагуу харсан байршилд үйл ажиллагаа эрхэлдэг өмчлөгч нар учраас “Т...” ХХК-д холбогдуулан өөрсдийн ашиг сонирхлыг хамгаалуулахаар явж байгаа. Нэхэмжлэгч нар өөрсдийн аж ахуйн үйл ажиллагааг 10 буюу түүнээс дээш жил эрхэлж, амьдралаа залгуулсан. 2014 онд энэ байр нь ашиглалтын шаардлага хангахгүй гэж улсын байцаагч тогтоосон. Энэ шийдвэртэй маргадаггүй, дахин төлөвлөлтийн үйл ажиллагааг дэмждэг. Дахин төлөвлөлтөөр нэхэмжлэгч нарын амьдрах орчныг сайжруулах үндсэн зорилготой учраас энэхүү үйл ажиллагааг дэмждэг. 2017 онд төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарсан “Т...” ХХК нь дахин төлөвлөлттэй холбоотой хууль тогтоомжид заасан өөрийнхөө үүргийг хууль ёсны дагуу хэрэгжүүлэхгүй, нэхэмжлэгч нарын эрх ашиг сонирхлыг хуульд заасны дагуу хамгаалахгүй, дордуулах саналыг тавьсаар байгаа учраас төсөл хэрэгжүүлэгчээр шалгарснаас хойш одоо хүртэл 6 жилийн хугацаа өнгөрсөн байхад талууд 2 болон 3 талт гэрээгээ байгуулж чадаагүй. Нэхэмжлэгч нар “Т...” ХХК-д дахин төлөвлөлтийн хууль тогтоомжид заасны дагуу гэрээ байгуулах шаардлагыг тавьдаг. Гэрээ байгуулснаар 8 дугаар байрыг буулгаж, “Т...” ХХК-ийн төсөл хэрэгжих үйл ажиллагаа нь эхлэх ёстой. Гэрээ байгуулаагүй байж “Т...” ХХК нь өмчлөгч нарын өмчлөх эрхэд халддаг, эрх бүхий байгууллага ус, цахилгааныг нь таслах, дулааныг нь өгөхгүй байх хүсэлтийг өгдөг учраас хэд хэдэн удаа ус, цахилгаан тасарч байсан. Тус 8 дугаар байрны ус, цахилгааныг нь тасалснаар нэхэмжлэгч нар өөрсдийн үл хөдлөх хөрөнгөд үйл ажиллагаагаа эрхлэх боломжгүй болдог. Өөрийн өмчлөлийн үл хөдлөх хөрөнгийг ашиглах, орлого олох боломжгүй нөхцөл байдалтай болдог учраас “Т...” ХХК хуульд заасан үүргээ биелүүлээгүй, ямар ч эрх олгогдоогүй байхад өмчлөгчийн эрхэнд халдаж, өмчилсөн үл хөдлөх хөрөнгөө эзэмших, ашиглах байдалд нь саад учруулахгүй байхыг даалгах шаардлага гаргасан. “Т...” ХХК 8 дугаар байрны цонхийг авч явснаас болж дулаан алдагдалтай, дулаан өгөх стандартыг хангахгүй гэдэг шалтгаанаар дулаан өгөхгүй гэх асуудал 2022 оны 9 дүгээр сард гарсан.  Нэгдүгээр шаардлагын хүрээнд “Т...” ХХК-ийн энэхүү хууль бус үйл ажиллагааг зогсоож өгнө үү.

2 дахь шаардлагын хувьд Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах, Давхрын 8 дугаар байрны суурин дээр дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд байгуулагдах 2 болон 3 талт гэрээ нь нэхэмжлэгч нарын шинээр барих барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих болон барилгыг ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй гэх нөхцөлийг хариуцагчид даалгах буюу тодорхой үйлдэл хийх, нэхэмжлэгч нарын эрхийг зөвшөөрүүлэхийг даалгах агуулга бүхий шаардлагыг гаргасан. Нэхэмжлэгч болон хариуцагч нарын шууд хүсэл зоригоос шалтгаалсан буюу өөрсдийнхөө хүсэл сонирхлын дагуу шууд гэрээ байгуулах боломжтой харилцаа биш. Тодорхой хууль тогтоомжоор зохицуулагдаж, хэн хэнд нь эрх үүрэг олгосон. 2 болон 3 талт гэрээнд нэхэмжлэгч тус бүр тухайн байршилд, 10 болон түүнээс дээш жил үйл ажиллагаа явуулсан, үйлчлүүлэгч нартай болсон, төмөр замын ашигтай байрлалд байдаг учраас тухайн байршилдаа хэмжигдсэн м.кв-ын  дагуу талбай авахыг хүсэж байгаа. Түүнээс биш нэмэлт талбай авах, талбай нэмүүлэх талаар хууль бус шаардлага тавиагүй. Гэтэл “Т...” ХХК нь үйлчилгээний зориулалттай талбай өгөхгүй, нэг давхартаа үйл ажиллагаа явуулахыг зөвшөөрөхгүй гэдэг. Үйлчилгээний болон орон сууцны зориулалттай шинэ барилга баригдах эсэх нь тодорхойгүй. Хариуцагчийн гэрээний санал нь дахин төлөвлөлтийн зорилгод нийцдэггүй, нэхэмжлэгч нарын одоо байгаа нөхцөл байдлыг дордуулах санал тавьдаг. Хэрвээ “Т...” ХХК гэрээ байгуулсан эсэхээс үл хамаараад байрыг нурааж, төслийг эхлүүлбэл нэхэмжлэгч нар өмчлөх эрхээр хохироод зогсохгүй, аж ахуйн үйл ажиллагаагаа цаашид хэрхэн эхлэх нь тодорхойгүй болно. Тийм учраас хуульд заасны дагуу одоо байгаа байршилд, хэмжүүлсэн метр квадратаар талбай авах эрхтэй гэдгийг хариуцагчаар хүлээн зөвшөөрүүлж, гэрээнд ийм нөхцөл тусгахыг даалгуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан. Тиймээс нэхэмжлэгч нарын өмчлөлийн үл хөдлөх хөрөнгийг эзэмшиж, ашиглаж байгаа өмчлөгчийн эрхэнд саад учруулахгүй байхыг даалгах, “Т...” ХХК-тай нэхэмжлэгч тус бүр, Нийслэлийн засаг даргатай байгуулах 2 болон 3 талт гэрээнд нэхэмжлэгч нар шинээр барих барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх хөрөнгийн байршил, талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих буюу барилгыг ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй болохыг даалгах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан гэв.

4.Хариуцагч, түүний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Б... шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Нэхэмжлэгч нар Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хороо, 2 хороолол, Давхрын 8 дугаар байрны .... тоот орон сууцуудыг өмчлөх, эзэмших эрхэд саад учруулахгүй байхыг даалгуулахаар нэгдүгээр шаардлагаа тодорхойлсон байна. Хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагыг зөвшөөрөхгүй. Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын 2014 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдрийн 01/05 дугаар шийдвэрээр Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хороо, 2 хороолол, Давхрын 8 дугаар байр нь Барилгын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.1 дэх заалтын газар хөдлөлтийн бүс нутагт барилга төлөвлөх, барилгын норм дүрэм, БНбД22.01.01/2006 холбогдох заалтуудыг хангахгүй болсон. Улсын ахлах байцаагчийн дүгнэлтээр ашиглалтын шаардлага хангахгүй газар хөдлөлтөд сөргөөр тогтоогдсон тул тус байрны ашиглалтыг 2014 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдрөөс эхлэн хориглосон. Хоёрдугаарт, 2014 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдрийн дүгнэлтэд үндэслэж Нийслэлийн Засаг дарга мөн оны 11 дүгээр сарын 21-ний өдөр Ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууц, барилгыг дахин төлөвлөж барилгажуулах тухай А/977 дугаар захирамж гаргасан байдаг. Тус захирамжид Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хороо, 2 хороолол, Давхрын 8 дугаар байрыг дахин төлөвлөн барилгажуулж, тус орон сууцны барилгын үйлдвэр үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг төсөл хэрэгжүүлэх хүртэл хугацаагаар түдгэлзүүлэхээр шийдвэрлэсэн байдаг. Гуравдугаарт, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын Улсын ахлах байцаагчийн 2016 оны 0101/08 дугаар шийдвэрээр Барилгын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.1 дэх заалт, хөдлөлтийн бүс нутагт барилга төлөвлөх, барилгын норм дүрэм, холбогдох заалтуудыг хангахгүй болсон Улсын ахлах байцаагчийн дүгнэлтээр ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон газар хөдлөлтөд сөргөөр тогтоогдсон нийтийн орон сууцны зориулалттай хавсралтад заасан барилгуудыг ашиглахыг 2016 оны 8 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хориглосон. Дөрөвдүгээрт, Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдрийн А/118 дугаар захирамжаар ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр дэх нийтийн зориулалттай орон сууцны .... дүгээр байрны барилгажилтын төслийг боловсруулж, хэрэгжүүлэхээр “Т...” ХХК шалгарсныг батламжилж, эрх олгосон. Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 4 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 0201/1386 дугаар захирамжаар Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.6 дахь хэсэгт ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцыг буулгах, дахин төлөвлөх, шинээр орон сууц барих талаар аймаг, нийслэлийн Засаг даргын шийдвэр гарснаар тухайн орон сууцыг мэдээллийн нэгдсэн сангаас хасаж ашиглах эрх дуусгавар болно гэж заасны дагуу орон сууцад үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ гаргах асуудлыг түдгэлзүүлэх арга хэмжээ авахыг Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газарт хүргүүлсэн байдаг. Мөн Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2018 оны А/222 дугаар ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууцанд үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа газруудын үйл ажиллагааг зогсоох тухай захирамж гарсан. Баянгол дүүргийн Засаг даргаас А/146 дугаар захирамжаар ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг дахин төлөвлөх барилгажуулах үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх тухай захирамж гарч, ажлын хэрэг байгуулсан. Маргаан бүхий 5 нэхэмжлэгчийн 8 дугаар байр нь Монгол улсад мөрдөгдөж буй холбогдох стандарт, норм дүрэмд хамрагдаагүй, болзошгүй аюулт үзэгдэл, техникийн  холбогдолтой осол, гал түймэр гарсан үед иргэдийн амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хохирол учрах эрсдэлтэй. Тус орон сууц барилга байгууламжийн насжилт өндөртэй, нурах эрсдэлтэй, хүн амьдрах боломжгүй. Орон сууцны тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.1-т "орон сууц" гэж хүн суурьшин амьдрах зориулалт бүхий нийгмийн сууцыг хэлнэ. Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.1-т Ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг ашиглахыг хориглоно. 151.4-т Ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны сууц өмчлөгчид нь хөрөнгө оруулагчтай байгуулсан гэрээний үндсэн дээр шинээр баригдах орон сууцнаас эхний ээлжид өмчлөх эрх эдлэх бөгөөд шинээр өмчлөх орон сууцны талбайн хэмжээ хуучин орон сууцны талбайн хэмжээнээс багагүй байна. 151.5-т Ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны сууц өмчлөгч нь хуучин орон сууцаа зах зээлийн үнээр хөрөнгө оруулагчтай тохиролцон худалдах, эсхүл нөхөн олговор авах эрхтэй. 151.6-т Ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцыг буулгах, дахин төлөвлөх, шинээр орон сууц барих талаар аймаг, нийслэлийн Засаг даргын шийдвэр гарснаар тухайн орон сууцыг мэдээллийн нэгдсэн сангаас хасаж ашиглах эрх дуусгавар болно. 151.7-т Ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны оронд шинээр нийтийн зориулалттай орон сууцны барилга барих газар төрийн мэдэлд байна гэж заасан. Актлагдсан, хүн амьдрахыг хориглосон, төрийн эрх бүхий байгууллагаас гаргасан шийдвэр дүгнэлт байсаар байхад уг байранд амьдарч байгаа юм шиг дүр эсгэж байгаа. Эдгээр байруудад 5 нэхэмжлэгчийн хэн нь ч амьдардаггүй. Төсөл хэрэгжүүлэхэд санаатайгаар саад учруулж байгаа. Бусад төсөл хэрэгжүүлэхээр хамрагдсан олон айлын эрх ашгийг зөрчсөөр өнөөдрийг хүрсэн. Төсөл хэрэгжүүлэгчийн зүгээс хуучин орон сууцад шинээр хэмжилт хийж, нэмж талбай өгөх саналыг гаргасан. Эдгээр нэхэмжлэгч 5 айлаас бусад нь манай саналыг хүлээн зөвшөөрч, төсөлд хамрагдаж, гэрээ байгуулсан. Зарим айлууд шинэ орон сууцандаа орсон. Ямар ч зөвшөөрөлгүй сунгалт хийсэн. Газрын зөвшөөрөлгүй, сунгалтад нь үл хөдлөхийн гэрчилгээ байхгүй. Ямар ч зөвшөөрөлгүйгээр газрыг эзэмшиж, ашиглаж байгаа. Эрх бүхий байгууллагууд үйлчилгээ явуулахыг хориглож 2014, 2016, 2018 онуудад шийдсэн байхад хууль бусаар үйл ажиллагаа явуулсан. Ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууцны доорх газар нь төрийн мэдэлд байх ёстой. Гэтэл төрийн мэдэлд байгаа газрыг зөвшөөрөлгүй сунгаж, ашиглаж, эзэмшсэн. Үйлчилгээний талбай авна гэсэн хууль бус шаардлага тавьж өнөөдрийг хүртэл гэрээ байгуулахгүй үлдсэн. Эдгээр нэхэмжлэгч 5 айлаас болж гэрээ байгуулсан 30 айл, өрх заасан хугацаанд шинэ байрандаа орж чадахгүй, хохирч байгаа. Төсөл хэрэгжүүлэгч сул зогсож, олон айл өрхүүдийн сар бүрийн түрээсийн төлбөрийг манай компани төлж байна. Энэхүү нөхцөл байдлын талаар нэхэмжлэгч 5 иргэнтэй удаа дараа уулзсан. Хуулийн дагуу гэрээ байгуулах ёстой. Гэтэл хууль бус зүйл нэхэмжилсэн. Орон сууцыг нь өгье гэхэд нэхэмжлэгч нар үйлчилгээний талбай авна, үйлчилгээний талбай дээрээ нэмж сунгасан хэмжээгээр талбай авна гэж шаарддаг. Ашиглалтын шаардлага хангахгүй, нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг буулган шинээр барих үйл ажиллагааны журам Барилга хот байгуулалтын сайдын 2016 оны 07 дугаар сарын 05-ны өдрийн 126 дугаар тушаалаар батлагдсан. Журмын хүрээнд дахин төлөвлөлтийн асуудал шийдэгдэж байгаа. Хот суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай хуулийн 16 дугаар зүйлд заасан ашиглалтын шаардлага хангахгүй барилга байгууламжийг буулган шинээр барих хүрээнд нийтийн зориулалттай орон сууцны барилга, орон сууцыг буулган шинээр барих үйл ажиллагааг нарийвчлан зохицуулахад оршино гэж заасан. Орон сууцны барилга байгууламж шаардлага хангахгүй нь тогтоогдож, дахин төлөвлөн буулгаж, шинээр барих төсөл хэрэгжүүлэгчийг сонгон шалгаруулж, оршин суугчдыг нүүлгэн шилжүүлэх, түр суурьшуулах үйл ажиллагаанд энэхүү журмыг баримтална. Бид журмынхаа хүрээнд асуудлаа шийдэх саналыг удаа дараа тавьж, уулзалт хийсэн. Төрийн эрх бүхий байгууллагын зөвшөөрөлгүй газар өмчилсөн, эзэмшсэн, ашигласан, барилга байгууламж барьсан, өргөтгөсөн тохиолдолд Засаг дарга газрыг чөлөөлөх арга хэмжээг Газрын тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.3, 57.4 заасны дагуу хэрэгжүүлнэ. Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.4-т ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны сууц өмчлөгчид нь хөрөнгө оруулагчтай байгуулсан гэрээний үндсэн дээр шинээр баригдах орон сууцнаас эхний ээлжид өмчлөх эрх эдлэх бөгөөд шинээр өмчлөх орон сууцны талбайн хэмжээ хуучин орон сууцны талбайн хэмжээнээс багагүй байна. Түүнээс биш орон сууцтай хүнд үйлчилгээний талбай өг гэж журмаар зохицуулагдаагүй. Төсөл хэрэгжүүлэгч болон сууц өмчлөгч нар тохиролцон орон сууцыг худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулж болох бөгөөд худалдан авсан тохиолдолд гурван талт гэрээ байгуулахгүй гэж заасан. Гэтэл хүчээр 3 талт байгуулахыг даалгах нэхэмжлэл гаргасан. Заавал гэрээ байгуулахгүй. Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн зориулалттай орон сууц болохыг тогтоосноос хойш орон сууцанд өргөтгөл хийх, сууцны талбайг хэсэгчлэн хуваахад үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ авсан тохиолдолд нөхөн олговор тооцохгүй гэж тодорхой заасан байхад өргөтгөсөн хэсэг дээрээ үйлчилгээний талбай авч болохгүй гэж журмаар зохицуулсан. Хоёрдугаар нэхэмжлэгчид үйлчилгээний талбай, түрээс авахыг хариуцагчид даалгуулах шаардлага гаргасан. Иргэний хуулийн 189 дүгээр зүйлийн 189.1-т талууд хуулийн хүрээнд гэрээгээ чөлөөтэй байгуулах, түүний агуулгыг өөрсдөө тодорхойлох эрхтэй. Гэрээ байгуулах эсэх нь Иргэний хуулийн 40 дүгээр зүйлд зааснаар талуудын хүсэл зоригийн илэрхийлэл байна. Иргэний хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.2-т нөгөө тал хүсэл зоригийн илэрхийллийг хүлээж авахаас урьдчилан буюу шууд татгалзсан бол хүсэл зоригийн илэрхийллийг хүчин төгөлдөр бус гэж тооцно. Гэтэл гэрээний нөхцөлийг шүүхээр даалгуулах гээд байгаа нэхэмжлэлийн шаардлага ойлгомжгүй байна. Бид гэрээ байгуулагдах түвшинд очиж гэрээний нөхцөлийг талууд тохиролцож болно. Нэхэмжлэгч нар орон сууцны өмчлөгчид байж үйлчилгээний талбай авах шаардлагыг тавьдаг. Нэхэмжлэгч нарт газрын зөвшөөрлийн гэрчилгээ байхгүй. Манай компанийн зүгээс нэхэмжлэгч нарын хууль бус шаардлагыг хүлээж авах боломжгүй гэдгийг удаа дараа тайлбарласан. Талуудад гэрээ байгуулах тохиролцох эрх өнөөдөр хүртэл нээлттэй байгаа. Гэрээ байгуулах талуудын хүсэл зоригийн илэрхийллийг шүүхээр даалгах гэж байгаа нь ойлгомжгүй байна. Нэхэмжлэгч М.Оюунбилэг 27 м.кв талбайтай, 2 өрөө орон сууцтай хэрнээ үйлчилгээний талбай, түрээс авах шаардлагыг тавьсан. Т.Т... 59,64 м.кв, үйлчилгээний зориулалттай талбайтай, түүнд 1 давхарт үйлчилгээний талбайг нь өгье гэсэн. Д.Н... 27 м.кв, 2 өрөө орон сууцтай, Т.Б... 42 м.кв орон сууцтай,  С.А... 27 м.кв, 2 өрөө орон сууцтай. Орон сууцтай хэрнээ 1 давхарт үйлчилгээний зориулалттай талбайг сунгасан хэмжээгээр авна гэсэн саналыг хүлээж авах боломжгүй гэдгээ илэрхийлсэн. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

5. Нэхэмжлэгчээс: 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн Итгэмжлэл /хх 5/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээний хуулбар /хх 6/, 2020 оны 3-р сарын 31-ний өдрийн Хэмжилтийн зураг /хх 7-8/, Н... ХХК-ийн гэрчилгээний хуулбар /хх 9/, 2020 оны 4-р сарын 22-ны өдөр гаргасан хүсэлт /хх 10-12/, Давхарын 8 байрны аж ахуйн нэг байгууллага, иргэдийн хурлын тэмдэглэл /хх 13/, Өмгөөлөгч Э.Энцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн Хүсэлт гаргах тухай албан бичиг /хх 14-17/, Өмгөөлөгч Э.Энцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 12-ны өдрийн Хүсэлт гаргах тухай албан бичиг /хх 18-19/, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын 2017 оны 10-р сарын 03-ны өдрийн 08/3486 тоот албан бичиг /хх 20/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 21/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/14 тоот албан бичиг /хх 22-24/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 25/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/16 тоот албан бичиг /хх 26-27/, Хот байгуулалт хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 28/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/17 тоот албан бичиг /хх 29-30/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 31/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/18 тоот албан бичиг /хх 32-33/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 34/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 20-ний өдрийн 182/ШЗ2022/11731 дүгээр захирамж /хх 35-38/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 29-ний өдрийн 182/ШЗ2022/12115 дугаар захирамж /хх 40/, Өмгөөллийн Фиделтас партнерс ХХН-ийн 2022 оны 10-р сарын 25-ны өдрийн 22/32 тоот Мэдэгдэл хүргүүлэх тухай албан бичиг /хх 60/, 2022 оны 9-р сарын 05-ны өдрийн №fp-1-05/22 дугаар Хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх гэрээ /хх 61-63/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 10-р сарын 25-ны өдрийн А-22/28 тоот албан бичиг, хавсралт /хх 64-66/, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /хх 82/, 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн 0487 тоот Итгэмжлэл /хх 83/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн лавлагаа /хх 84/, Буянт Бургалтай ХХК-ийн 2020 оны хэмжилт /хх 85-88/, 2022 оны 4-р сарын 22-ны өдрийн хүсэлт /хх 89-91/, Давхарын 8 байрны аж ахуйн нэгж, иргэдийн хурлын 2022 оны 5-р сарын 11-ний өдрийн тэмдэглэл /хх 92/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/10 тоот албан бичиг /хх 93-94/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/11 тоот албан бичиг /хх 95-96/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 12-ны өдрийн А-22/13 тоот албан бичиг /хх 97-98/, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын 2017 оны 10-р сарын 03-ны өдрийн 08/3486 тоот албан бичиг /хх 99/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 100/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/14 тоот албан бичиг /хх 101-103/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 104/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/16 тоот албан бичиг /хх 105-106/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 107/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/17 тоот албан бичиг /хх 108-109/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 110/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний А-22/18 тоот албан бичиг /хх 111-112/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 113/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 20-ний өдрийн 182/ШЗ2022/11731 дүгээр захирамж /хх 114-118/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 29-ний өдрийн 182/ШЗ2022/12162 дугаар захирамж /хх 119-120/, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /хх 141/, Үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээний хуулбар /хх 142/, Албан татвар төлөгчийн гэрчилгээ /хх 143/, 2020 оны 3-р сарын 31-ний өдрийн хэмжилтийн зураг /хх 144-145/, 2008 оны 7-р сарын 25-ны өдрийн 152/08 дугаар Орон сууцны зориулалтыг өөрчилж, үйлдвэрлэл, ажил үйлчилгээ эрхлэх гэрээ /хх 146-147/, Экогидрогео ХХК-ийн 2005 оны архитекторын зураг /хх 148-150/, 2020 оны 4-р сарын 22-ны өдрийн хүсэлт /хх 151-153/, 2022 оны 5-р сарын 11-ний өдрийн өргөдөл /хх 154/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/10 тоот албан бичиг /хх 155-156/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/11 тоот албан бичиг /хх 157-158/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 12-ны өдрийн А-22/13 тоот албан бичиг /хх 159-160/, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын 2017 оны 10-р сарын 03-ны өдрийн 08/3486 тоот албан бичиг /хх 161/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 162/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/14 тоот албан бичиг /хх 163-165/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 166/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/16 тоот албан бичиг /хх 167-168/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 169/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/17 тоот албан бичиг /хх 170-171/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 172/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/18 тоот албан бичиг /хх 173-174/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 175/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2022 оны 9-р сарын 20-ний өдрийн 182/ШЗ2022/11731 дүгээр захирамж /хх 176-180/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 29-ний өдрийн 182/ШЗ2022/12145 дугаар захирамж /хх 181-183/, Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 10-р сарын 10-ны өдрийн 102/ШЗ2022/16613 дугаар захирамж /хх 184-186/, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /хх 204/, 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн 0955 дугаар Итгэмжлэл /хх 205/, Үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээний хуулбар /хх 206/, Буянт бургалтай ХХК-ийн 2020 оны хэмжилт /хх 207-208/, Улаанбаатар хотын банкны 2013 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн баримт /хх 209/, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, Ерөнхий төлөвлөгөөний газрын 2017 оны 10-р сарын 03-ны өдрийн 08/3486 тоот албан бичиг /хх 210/, 2018 оны 9-р сарын 05-ны өдрийн 01/001 тоот Түрээсийн гэрээ /хх 211-212/, 2019 оны 3-р сарын 05-ны өдрийн 01/002 тоот Түрээсийн гэрээ /хх 213-214/, 2020 оны 4-р сарын 22-ны өдрийн хүсэлт /хх 215-217/, Давхарын 8 байрны аж ахуйн нэгж байгууллага иргэдийн 2022 оны 5-р сарын 11-ний өдрийн тэмдэглэл /хх 218/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/10 тоот албан бичиг /хх 219-220/ Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/11 тоот албан бичиг /хх 221-222/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны  9-р сарын 12-ны өдрийн А-22/13 тоот албан бичиг /хх 223-224/, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газрын 2017 оны 10-р сарын 03-ны өдрийн 08/3486 тоот албан бичиг /хх 225/, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газрын Хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв-9 2022 оны 9-р сарын 13-ны өдрийн 139 тоот албан бичиг /хх 226/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 227/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/14 тоот албан бичиг /хх 228-230/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 231/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/16 тоот албан бичиг /хх 232-233/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 234/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/17 тоот албан бичиг /хх 235-236/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 237/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/18 тоот албан бичиг /хх 238-239/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/1178 тоот албан бичиг /хх 240/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 20-ний өдрийн 182/ШЗ2022/1731 дүгээр захирамж /хх 241-245/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 29-ний өдрийн 182/ШЗ2022/12088 дугаар захирамж /хх 246-249/, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /2хх 101/, 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн 0954 дүгээр Итгэмжлэл /2хх 102/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ /2хх 103/, 2020 оны 3-р сарын 31-ний өдрийн Хэмжилтийн зураг /2хх 104-105/, 2020 оны 4-р сарын 22-ны өдрийн хүсэлт /2хх 106/, 2022 оны 5-р сарын 11-ний өдрийн Давхарын 8 байрны аж ахуйн нэгж байгууллага, иргэдийн хурлын тэмдэглэл /2хх 107/, 2020 оны 4-р сарын 22-ны өдрийн хүсэлт /2хх 108-109/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/10 тоот албан бичиг /2хх 110-111/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн А-2022/11 тоот албан бичиг /2хх 112-113/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 12-ны өдрийн А-22/13 тоот албан бичиг /2хх 114-115/, Нийслэлийн хот төлөвлөлт, Ерөнхий төлөвлөгөөний газрын 2017 оны 10-р сарын 03-ны өдрийн 08/3486 тоот албан бичиг /2хх 116/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3778 тоот албан бичиг /2хх 117/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/14 тоот албан бичиг /2хх 118-120/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /2хх 121/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/16 тоот албан бичиг /2хх 122-123/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /хх 124/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/17 тоот албан бичиг /2хх 125-126/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /2хх 127/, Өмгөөлөгч Э.Энхцэцэгийн 2022 оны 9-р сарын 21-ний өдрийн А-22/18 тоот албан бичиг /2хх 128-129/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 9-р сарын 19-ний өдрийн 10/3378 тоот албан бичиг /2хх 130/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 20-ний өдрийн 182/ШЗ2022/11731 дүгээр захирамж /2хх 131-135/, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгчийн 2022 оны 9-р сарын 29-ний өдрийн 182/ШЗ2022/12172 дугаар захирамж /2хх 136-138/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2020 оны 5-р сарын 29-ний өдрийн 6/356 тоот Шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа дуусгавар болсон тухай тогтоол /2хх 162/, Ханхишиг ундрага Хадгаламж зээлийн хоршооны 2020 оны 5-р сарын 29-ний өдрийн АБ/20/62 тоот албан бичиг /2хх 163/, 2022 оны 10-р сарын 26-ны өдрийн Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн лавлагаа /2хх 164/, Фото зураг /3хх 38-58/, Нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлага /3хх 59-62/, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /3хх 63-67/, 2022 оны 10-р сарын 05-ны өдрийн Т... ХХК-тай гэрээ байгуулах сууц өмчлөгчийн мэдээлэл ба тохиролцооны санал /3хх 71-74/, Хот байгуулалт, хөгжлийн газрын 2022 оны 12-р сарын 07-ны өдрийн 10/4526 тоот албан бичиг /3хх 75/, Баянгол дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын 2022 оны 12-р сарын 13-ны өдрийн 01/2506 тоот албан бичиг /3хх 76/, Баянгол дүүргийн 4-р хороо, 8-р байрны оршин суугчдаас ирүүлсэн хүсэлтийн дагуу Т... ХХК-ийн хэрэгжүүлж буй дахин төлөвлөлтийн Баянгол дүүргийн 6 багц төслийн явцын талаар хийсэн хурлын 2022 оны 10-р сарын 10-ны өдрийн тэмдэглэл /3хх 77-80/, Баянгол дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын 7 давхарт, 4-р хорооны 8-р байрны дахин төлөвлөлтийн уулзалтын 2022 оны 10-р сарын 10-ны өдрийн тэмдэглэл /3хх 81/, Улаанбаатар төмөр замын эрчин хүч, ус хангамжийн нэгдүгээр ангийн 2022 оны 12-р сарын 26-ны өдрийн 36/898 тоот албан бичиг /3хх 83/, Улаанбаатар төмөр замын эрчим хүч, ус хангамжийн нэгдүгээр ангийн 2022 оны 9-р сарын 22-ны өдрийн 36/626 тоот албан бичиг /3хх 84/, Т... ХХК-ийн 2022 оны 9-р сарын 22-ны өдрийн 22/562 тоот албан бичиг /3хх 85-86/, Т... ХХК-ийн  2022 оны 9-р сарын 15-ны өдрийн 22/548 тоот албан бичиг /3хх 87/, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газрын Хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв-9-ийн 2022 оны 9-р сарын 13-ны өдрийн 139 тоот албан бичиг /3хх 88/, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газрын Хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв-9-ийн 2022 оны 12-р сарын 13-ны өдрийн 187 тоот албан бичиг /3хх 89/, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газрын Хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв-9-ийн 2022 оны 8-р сарын 30-ны өдрийн 132 тоот албан бичиг /3хх 90/, Тэргүүнчансаа ХХК-ийн 2022 оны 6-р сарын 08-ны өдрийн 22/343 тоот албан бичиг /3хх 91/, 2022 оны 9-р сарын 08-ны өдрийн хүсэлт /3хх 92-93/, Нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлага /3хх 102-105/, Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт /3хх 106-110/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ /3хх 111/,

Хариуцагчаас: Т... ХХК-ийн хуулийн этгээдийн гэрчилгээ /хх 42/, Т... ХХК-ийн 2022 оны 10-р сарын 06-ны өдрийн 22/604 тоот албан бичиг /хх 43/, Монгол Улсын Мэргэжлийн хяналтын улсын ахлах байцаагчийн 2014 оны 7-р сарын 10-ны өдрийн 01-01/05 тоот шийдвэр /хх 56/, Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 3-р сарын 10-ны өдрийн А/118 дугаар захирамж /хх 57/, Батламж /хх 58/, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийн 2014 оны 11-р сарын 21-ний өдрийн А/977 дугаар захирамжийн хуулбар /хх 59/, Т... ХХК-ийн хуулийн этгээдийн гэрчилгээ /хх 191/, Т.. ХХК-ийн 2022 оны 10-р сарын 27-ны өдрийн 22/639 тоот албан бичиг /хх 192/, Т... ХХК-ийн 2022 оны 10-р сарын 20-ний өдрийн 22/629 тоот Итгэмжлэл /2хх 10/, Т... ХХК-ийн хуулийн этгээдийн гэрчилгээ /2хх 23/, Т... ХХК-ийн хуулийн этгээдийн гэрчилгээ /2хх 146/, Т... ХХК-ийн 2022 оны 10-р сарын 20-ний өдрийн 22-609 дүгээр Итгэмжлэл /2хх 147/, Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2018 оны 5-р сарын 04-ний өдрийн А/222 дугаар захирамж, түүний хавсралт /3хх 10-12/, Нийслэлийн Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2022 оны 4-р сарын 13-ны өдрийн А/146 дугаар захирамж, түүний хавсралт /3хх 13-16/, Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 4-р сарын 18-ны өдрийн 02-01/1387 тоот албан бичиг /3хх 17-18/, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын улсын ахлах байцаагчийн 2016 оны 7-р сарын 25-ны өдрийн 01-01/08 шийдвэр /3хх 19-20/, Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2016 оны 7-р сарын 05-ны өдрийн 126 дугаар тушаалын хавсралт /3хх 21-27/, 

Шүүхээс: Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2022 оны 11-р сарын 04-ний өдрийн 1535 тоот албан бичиг /2хх 25/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 26-28/, 2007 оны 4-р сарын 04-ний өдрийн Орлогын ордерын тасалбар /хх 28/, 2007 оны 3-р сарын 29-ний өдрийн хүсэлт /2хх 29/, Г.Батсүхийн төрсний гэрчилгээ /2хх 30/, О.Төгөлдөрийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 31/, Л.Очхүүгийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 32/, О.Байгалийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 33/, Н.Батцэцэгийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 34/, О.Дэлгэрийн төрсний гэрчилгээ /2хх 35/, 1981 оны 8-р сарын 16-ны өдрийн 1 тоот ордер /2хх 36/,  Худалдаа хөгжлийн банкны 2003 оны 5-р сарын 22-н өдрийн баримт /2хх 37/, 2003 оны 4-р сарын 27-ны өдрийн өргөдөл /2хх 38-40/, 2007 оны 4-р сарын 04-ний өдрийн гэрчилгээ /2хх 41/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 42-43/, 2007 оны 4-р сарын 06-ны өдрийн орлогын ордер /2хх 44/, Улаанбаатар хотын банкны 2007 оны 4-р сарын 06-ны өдрийн баримт /2хх 45/, 2007 оны 3-р сарын 29-ний өдрийн Орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ /хх 46/, Р.Батсүхийн төрсний гэрчилгээ /2хх 47/, Т.Туулын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 47/, Л.Очхүү, Н.Батцэцэг, О.Төгөлдөр, О.Байгаль нарын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 48/, О.Дэлгэрийн төрсний гэрчилгээ /2хх 49/, Өмч хувьчлалын гэрчилгээний тэмдэглэл /2хх 50/, 2007 оны 4-р сарын 04-ний өдрийн гэрчилгээ /2хх 51/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ /2хх 52/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 53/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Кассын орлогын баримт /2хх 54/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Кассын орлогын баримт /2хх 55/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Зээлийн гэрээ /2хх 56-60/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн №2012/31-1 тоот Үл хөдлөх эд хөрөнгө, түүнтэй холбоотой эрхийн барьцааны гэрээ /2хх 61-65/, 2014 оны 02-р сарын 25-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 66-67/, Худалдаа хөгжлийн банкны 2014 оны 02-р сарын 25-ны өдрийн 7-457/184 тоот албан бичиг /2хх 68/, 2018 оны 6-р сарын 19-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 69-70/,  Капитрон банкны 2018 оны 6-р сарын 18-ны өдрийн орлогын мэдүүлэг /2хх 71/, Өргөдөл /2хх 72/, Т.Туулын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 73/, 2019 оны 6-р сарын 16-ны өдрийн №1/208 дугаар тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ /2хх 74/, Прогресскапитал банк бус санхүүгийн байгууллага ХХК-ийн гэрчилгээ /2хх 75-76/, Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2014 оны 4-р сарын 02-ны өдрийн №1/208/01 дугаар Банк бус санхүүгийн байгууллагын нэгжийн гэрчилгээ /2хх 77/, Мэргэжлийн хяналтын газрын Улсын ахлах байцаагчийн 2018 оны 4-р сарын 18-ны өдрийн 02/100/29 дугаар дүгнэлт /2хх 78/, Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежерийн 2011 оны 6-р сарын 29-ний өдрийн А/44 тоот тушаал, түүний хавсралт /2хх 79-80/, Амайзэ ХХК-ийн бүртгэлийн гэрчилгээ /2хх 81-82/, Барилга хот байгуулалтын яамны 2017 оны 6-р сарын 22-ны өдрийн ЗТ16-1189/17 тоот Тусгай зөвшөөрөл /2хх 83-85/, 2017 оны 4-р сарын 21-ний өдрийн А/7923 тоот Хог хаягдал тээвэрлэх, хураамж төвлөрүүлэх гэрээ, түүний хавсралт /2хх 86-91/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийг гэрчилгээ /2хх 92-94/, Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2022 оны 11-р сарын 11-ний өдрийн 1570 тоот албан бичиг /2хх 166/, 2004 оны 01-р сарын 20-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 167-168/, Анод банкны 2003 оны 7-р сарын 28-ны өдрийн орлогын мэдүүлэг /2хх 169/, 2004 оны 01-р сарын 20-ний өдрийн орлогын ордерын тасалбар /2хх 170/, 2001 оны 6-р сарын 20-ний өдрийн Улаанбаатар төмөр зам орон сууц эзэмших эрхийг бичиг /2хх 171/, 2003 оны 5-р сарын 06-ны өдрийн 130 тоот үнэмлэх /2хх 172/, 2004 оны 01-р сарын 15-ны өдрийн өргөдөл /2хх 173/, Г.Ганхуяг, О.Гэгээнтуяа, Г.Хосбаяр нарын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 174/, 2003 оны 4-р сарын 19-ний өдрийн өргөдөл /2хх 175-178/, 2004 оны 9-р сарын 10-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх рэх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 179-180/, 2004 оны 8-р сарын 16-ны өдрийн орлогын ордерын тасалбар /2хх 181/, 2004 оны 8-р сарын 16-ны өдрийн Бэлэглэлийн гэрээ /2хх 182/, Б.Норовсамбуугийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 183/, 2003 оны 01-р сарын 20-ний өдрийн гэрчилгээ /2хх 184/, Орон сууцыг хувьчилсан тэмдэглэл /2хх 185/, Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 186/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 187/, 2012 оны 3-р сарын 25-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 188-189/, Арвайн зр Хадгаламж зэлийн хоршооны 2012 оны 3-р сарын 19-ний өдрийн 12/09 тоот албан бичиг /2хх 190/, Голомт банк ХХК-ийн 2012 оны 02-р сарын 01-ний өдрийн орлогын баримт /2хх 191/, Голомт банк ХХК-ийн 2012 оны 3-р сарын 23-ны өдрийн орлогын баримт /2хх 192/, 2012 оны 3-р сарын 09-ний өдрийн №12/14 тоот Зээлийн гэрээ, Барьцааны гэрээ /2хх 194-199/, 2013 оны 12-р сарын 19-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 200-201/, Арвайн үр Хадгаламж зээлийн хоршоны 2013 оны 12-р сарын 18-ны өдрийн 13 тоот албан бичиг /2хх 202/, 2013 оны 12-р сарын 19-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 203-204/, Төрийн банкны орлогын мэдүүлэг /2хх 205/,  2013 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн Итгэмжлэл /2хх 206/, Б.Сайнзаяа, Б.Норовсамбуу нарын иргэний үнэмлэхний гэрчилгээ /2хх 207/, 2013 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн №13/77 тоот зээлийн гэрээ /2хх 208-210/, 2013 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн №13/77 тоот Барьцааны гэрээ /2хх 211-214/, Арвайн-Үр хадгаламж зээлийн хоршооны улсын бүртгэлийн гэрчилгээ /2хх 215/, Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2007 оны 5-р сарын 24-ний өдрийн 4/115 тоот Тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ /2хх 216-217/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 218/,Б.Норовсамбуугийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 219/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 4-р сарын 27-ны өдрийн 2/13935 тоот албан бичиг /2хх 220/, Дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар шүүхийн 2015 оны 4-р сарын 20-ний 1107 дугаар гүйцэтгэх хуудас /2хх 221/, Дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар шүүхийн 2015 оны 3-р сарын 09-ний өдрийн 102/ШШ2015/01557 дугаар шийдвэр /2хх 222-223/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 6-р сарын 26-ны өдрийн 7/160 дугаар тогтоол /2хх 224/, 2015 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 225-226/, Арвайн-Үр Хадгаламж зээлийн хоршооны 2015 оны 12-р сарын 03-ны өдрийн №15/27 тоот албан бичиг /2хх 227/, 2015 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 228-229/, Төрийн банкны 2015 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн орлогын мэдүүлэг /2хх 230/, 2015 оны 10-р сарын 28-ны өдрийн №ЗГ/15/695 тоот Зээлийн гэрээ, эргэн төлөлтийн хуваарь /2хх 231-234/, 2015 оны 10-р сарын 28-ны өдрийн №БГ/15/695-2 тоот Барьцааны гэрээ /2хх 235-237/, 2015 оны 8-р сарын 11-ний өдрийн Итгэмжлэл /2хх 238/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 239/, Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2014 оны 8-р сарын 06-ны өдрийн 4/259 тоот Тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ /2хх 240/, Ханхишиг ундрага Хадгаламж зээлийн хоршооны улсын бүртгэлийн гэрчилгээ /2хх 241-242/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 11-р сарын 25-ны өдрийн 1/30886 тоот албан бичиг /2хх 243/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн 31 дүгээр Битүүмжилсэн, хураасан үл хөдлөх болон хөдлөх эд хөрөнгийг чөлөөлөх тухай тогтоол /2хх 244/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн 32 дугаар Албадан дуудлага худалдааг хүчингүй болгох тухай тогтоол /2хх 245/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2019 оны 01-р сарын 10-ны өдрийн 4/2343 тоот албан бичиг /2хх 246/, Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 3-р сарын 16-ны өдрийн 836 дугаар /2хх 247/, Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2019 оны 01-р сарын 14-ний өдрийн 42 тоот албан бичиг /2хх 248/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2022 оны 10-р сарын 19-ний өдрийн 2-148/19805 тоот албан бичиг /2хх 249/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2022 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн 19250064/148 тоот Хөрөнгийн эрх сэргээх тухай тогтоол /2хх 250/ зэрэг нотлох баримтуудыг бүрдүүлсэн байна.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1.Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

2.Хэрэгт цугларсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудаар дараах үйл баримт тогтоогджээ. Үүнд:

Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын Улсын ахлах байцаагчийн 2014 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдрийн 01-01/05 дугаар шийдвэрээр Барилгын тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1.1 дэх заалт, Газар хөдлөлтийн бүс нутагт барилга барих төлөвлөх, барилгын норм ба дүрэм  БНбД22.01.01/2006 холбогдох заалтуудыг хангахгүй болсон, улсын байцаагчийн дүгнэлтээр ашиглалтын шаардлага хангаагүй, газар хөдлөлтөд тэсвэргүй нь тогтоогдсон Баянзүрх, Баянгол, Сонгинохайрхан, Сүхбаатар, Хан-Уул, Чингэлтэй дүүргүүдийн нутаг дэвсгэрт байрладаг нийтийн орон сууцны зориулалттай, 150 байшингийн ашиглалтыг 2014 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдрөөс хоригложээ.

Дээрх дүгнэлтийг үндэслэн Нийслэлийн Засаг даргын 2014 оны 11 дүгээр сарын 21-ний өдөр “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууц, барилгыг дахин төлөвлөж барилгажуулах тухай” А/977 дугаар захирамж гаргаж, Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хороо, 2 хороолол, давхрын 8 дугаар байрыг дахин төлөвлөн барилгажуулах, тус орон сууцны барилгын үйлдвэр үйлчилгээ эрхлэх зөвшөөрлийг төсөл хэрэгжүүлэх хүртэл хугацаагаар түдгэлзүүлэхээр шийдвэрлэсэн байна.

 

Түүнчлэн Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын улсын ахлах байцаагчийн 2016 оны 7-р сарын 25-ны өдрийн 01-01/08 шийдвэрээр Барилгын тухай хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1.1 дэх заалт, газар хөдлөлтийн бүс нутагт барилга төлөвлөх, барилгын норм дүрэм, холбогдох заалтуудыг хангахгүй болсон,  улсын ахлах байцаагчийн дүгнэлтээр ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон, газар хөдлөлтөд сөргөөр тогтоогдсон нийтийн орон сууцны зориулалттай хавсралтад заасан барилгуудыг ашиглахыг 2016 оны 8 дугаар сарын 01-ний өдрөөс эхлэн тус тус хориглосон байх ба Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 3 дугаар сарын 10-ны өдрийн А/118 дугаар захирамжаар ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэр дэх нийтийн зориулалттай орон сууцны 7, 8, 9 дүгээр байрны барилгажилтын төслийг хэрэгжүүлэхээр “Т....” ХХК шалгарсныг батламжилж батламж олгожээ.

Нийслэлийн Засаг даргын 2017 оны 4 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 0201/1386 дугаар захирамжаар Орон сууцны тухай хуулийн 15 дугаар зүйлийн 151.6 дахь хэсэгт ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцыг буулгах, дахин төлөвлөх, шинээр орон сууц барих талаар аймаг, нийслэлийн Засаг даргын шийдвэр гарснаар тухайн орон сууцыг мэдээллийн нэгдсэн сангаас хасаж ашиглах эрх дуусгавар болгож, орон сууцанд үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ гаргах асуудлыг түдгэлзүүлэхээр шийдвэрлэсэн.

Улмаар Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газрын Улсын ахлах байцаагчийн 2014 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдрийн 01-01/05 дугаар шийдвэр, Нийслэлийн Засаг даргын 2014 оны 11 дүгээр сарын 21-ний өдөр “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууц, барилгыг дахин төлөвлөж барилгажуулах тухай” А/977 дугаар захирамжийг хэрэгжүүлэх зорилгоор Баянгол дүүргийн Засаг даргын 2018 оны 5-р сарын 04-ний өдрийн “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй нийтийн орон сууцанд үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа газруудын үйл ажиллагааг зогсоох тухай” А/222 дугаар захирамж, 2022 оны 4-р сарын 13-ны өдрийн “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн орон сууцны барилгыг дахин төлөвлөн барилгажуулах үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх ажлын хэсэг байгуулах тухай” А/146 дугаар захирамжийг тус тус гаргасан, эдгээр эрхийн актууд хүчин төгөлдөр байна.

Эдгээр шийдвэрээр ашиглалтын шаардлага хангахгүй, газар хөдлөлтөд тэсвэргүй болсон Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хороо, 2 хороолол, давхрын 8 дугаар байрыг дахин төлөвлөн барилгажуулах төслийг Т... ХХК хэрэгжүүлэхээр сонгогдсон байх ба тус орон сууцны ашиглалтын талаар гарсан дүгнэлт, эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны гаргасан шийдвэр, төсөл хэрэгжүүлэгчийн талаар талууд маргаагүй байна.

Нэхэмжлэгч Т.Б... нь улсын бүртгэлийн Ү-2205.... дугаарт бүртгэгдсэн Баянгол дүүргийн ....-р хороо, 2-р хороолол, 8-р байрны .... тоот  42 м.кв талбай бүхий 3 өрөө сууцны өмчлөгч, тухайн сууцанд “Н..ХХК-ийн үйл ажиллагаа явуулдаг,

М.Оюунбилэг нь улсын бүртгэлийн Ү-2205... дугаарт бүртгэгдсэн Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, ...-р байрны ... тоот 27 м.кв талбай бүхий 2 өрөө сууцны өмчлөгч, ‘А... дэлгүүр ажиллуулж байсан, одоо жимсний худалдаа эрхлэгчид түрээслүүлдэг, 

С.А.. нь улсын бүртгэлийн Ү-22050... дугаарт бүртгэгдсэн Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, ...-р байрны ... тоот 27 м.кв  талбай бүхий 2 өрөө сууцны өмчлөгч бөгөөд ... зоогийн газрыг ажиллуулдаг,

Т.Т... нь улсын бүртгэлийн Ү-2205... дугаарт бүртгэгдсэн Баянгол дүүргийн ...-р хороо, ...-р хороолол, ...-р байрны ... тоот 59.64 м.кв талбай бүхий үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгч “Ш...” зоогийн газрын үйл ажиллагаа эрхэлдэг,

Б.Н... нь улсын бүртгэлийн Ү-2205... дугаарт бүртгэгдсэн Баянгол дүүргийн ...-р хороо, 2-р хороолол, ...-р байрны 1 давхарт .... тоот, 27 м.кв талбай бүхий 2 өрөө сууцны өмчлөгч, цайны болон хоолны газарт түрээслүүлэн үйл ажиллагаа эрхэлдэг нь нэхэмжлэгчийн тайлбараар тогтоогдсон, хариуцагч өмчлөлийн талаар маргаагүй байна.

Харин нэхэмжлэгч нар “...Т...” ХХК нь дахин төлөвлөлттэй холбоотой хууль тогтоомжид заасан үүргийг хэрэгжүүлэхгүй, нэхэмжлэгч нарын эрх ашгийг дордуулах саналыг тавьснаар 2 болон 3 талт гэрээгээ байгуулж чадаагүй, гэрээ байгуулаагүй байж өмчлөгч нарын үл хөдлөх эд хөрөнгөө эзэмших, ашиглах эрхэд халдаж эрх бүхий байгууллагад ус, цахилгаан таслах, дулаан өгөхгүй байх хүсэлтийг өгдөг учраас хэд хэдэн удаа ус, цахилгаан тасарсан, улмаар үйл ажиллагаагаа эрхлэх боломжгүй болдог”, 2 болон 3 талт гэрээ нь нэхэмжлэгч нарын шинээр барих барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих, барилгыг ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй гэж маргажээ.

Ашиглалтын шаардлага хангахгүй барилга байгууламжийг буулган шинээр барих нь хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэх үйл ажиллагааны нэг төрөл бөгөөд энэ үйл ажиллагааг явуулахдаа “хүний аюулгүй байдлыг хангах” хот байгуулалт, төлөвлөлтийн үндсэн зарчим, “нийтийн эрх ашгийг эрхэмлэх” хот суурин газрыг хөгжүүлэхэд баримтлах үндсэн зарчмыг хэрэгжүүлэхээр хуульчилжээ.    

Хот суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай хуулийн 16 дугаар зүйлд “Ашиглалтын шаардлага хангахгүй барилга байгууламжийг буулган шинээр барих” талаар заасан байх ба энэ хуульд зааснаар Нийслэлийн болон Баянгол дүүргийн Засаг дарга эрх бүхий байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн тухайн барилга байгууламжийг ашиглахыг хориглосон, улмаар ашиглалтын шаардлага хангахгүй барилга байгууламжийг буулгах, дахин төлөвлөх шийдвэрийг тус тус гаргасан нь хууль зөрчөөгүй, энэ талаар талууд маргаагүй байна.

Түүнчлэн энэ хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.5 дахь хэсэгт нийтийн зориулалттай орон сууцыг буулгах, шинээр барихад Орон сууцны тухай хуулийн 151дүгээр зүйлийг баримтлахаар нарийвчлан зохицуулжээ.

Өөрөөр хэлбэл, ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон нийтийн зориулалттай орон сууцны барилгыг ашиглахыг хориглосон, ийм орон сууцны сууц өмчлөгчид нь хөрөнгө оруулагчтай байгуулсан гэрээний үндсэн дээр шинээр баригдах орон сууцнаас эхний ээлжид өмчлөх эрх эдлэх бөгөөд шинээр өмчлөх орон сууцны талбайн хэмжээ хуучин орон сууцны талбайн хэмжээнээс багагүй байх, Засаг даргын шийдвэр гарснаар тухайн орон сууцыг мэдээллийн нэгдсэн сангаас хасаж ашиглах эрх дуусгавар болох, шинээр нийтийн зориулалттай орон сууцны барилга барих газар төрийн мэдэлд байхаар хуульчилсан.

Хэдийгээр энэ хуулийн   16 дугаар зүйлийн 16.1 дэх хэсэгт зааснаар ...сууцандаа бусад оршин суугчдын эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зөрчихгүйгээр үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхэлж болох боловч ашиглалтын шаардлага хангахгүй, ашиглахыг хориглосон, байшинг буулгаж шинээр барихаар төлөвлөсөн 8 дугаар байранд нэр бүхий 5 нэхэмжлэгч үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхэлж байгаа нь иргэдийн аюулгүй байдлыг хангах, нийтийн эрх ашгийг эрхэмлэх үндсэн зарчимд нийцээгүй гэж дүгнэлээ.

Түүнчлэн нэр бүхий нэхэмжлэгч нар шинээр өмчлөх орон сууцны талбайн хэмжээ хуучин орон сууцны талбайн хэмжээнээс багагүй байх шаардлагаас өөрөөр үйлдвэрлэл үйлчилгээний талбай шаардсан нь гэрээ байгуулсан бусад өмчлөгч нарын эрх ашгийг зөрчсөн, төсөл хэрэгжүүлэгчийн үйл ажиллагаанд саад учруулсан гэж үзнэ.

Нөгөө талаас, хариуцагч Т... ХХК нь эдгээр нэхэмжлэгч нарт сууцны талбайн хэмжээгээр буюу шинээр хэмжигдсэн талбайн хэмжээгээр орон сууц, нэхэмжлэгч Т.Т...д үйлчилгээний талбай олгоход  татгалзаагүй байна.

Хариуцагч Т.Т... нь Баянгол дүүргийн... -р хороо, ...-р хороолол, 8-р байрны .... тоот 59.64 м.кв талбай бүхий үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөгч байх ба үүнээс илүү хэмжээгээр үйлчилгээний талбай шаардсан нь үндэслэлгүй, эрх бүхий Газрын алба түүнд өргөтгөл хийсэн хэмжээгээр газар эзэмших эрх олгоогүй, зөвшөөрөлгүй эзэмшиж байгаа газрын хэмжээгээр төлбөр төлж байгаа нь хуульд нийцсэн гэх үндэслэлгүй.     

Ашиглалтын шаардлага хангахгүй, ашиглахыг хориглосон нийтийн зориулалттай 8 дугаар байрны нэр бүхий 5 өмчлөгч буюу нэхэмжлэгч нар эрх бүхий байгууллагаас ус, цахилгаан таслах, дулаанаар хангахгүй байсан нь үл хөдлөх эд хөрөнгөө эзэмших, ашиглах эрхээ хэрэгжүүлэх боломжгүй болгосон, өмчлөх эрхэд саад учруулсан гэж  Т... ХХК-ийг буруутгасан боловч хэрэглэгчийг ус, цахилгаан, дулаанаар хангах эрх бүхий этгээд биш бөгөөд хязгаарласан үйл баримт тогтоогдоогүй байна.

Гэрч Ц.Н... шүүх хуралдаанд Т... ХХК байрны ус цахилгаанаар тасалсан талаар тодорхой мэдүүлээгүй, нөгөө талаас, Ц.Н... нь 11 тоот сууцны өмчлөгч биш бөгөөд өмчлөгч нь Т... ХХК-тай гэрээ байгуулахаар тохирсон талаар хариуцагч  тайлбарласан, энэ талаар нэхэмжлэгч маргаагүйг дурьдах нь зүйтэй. 

Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 8 дугаар байрны дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд баригдах барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил, талбайн хэмжээгээр орон сууцаар хангахад хариуцагч маргаагүй байх ба 2 талт гэрээ байгуулах нөхцөлөөр тохироогүй байгаа нь нэхэмжлэгч нарын хүсэл зоригтой холбоотой байна.

Нөгөө талаас, нэхэмжлэгчийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нарын маргаж байгаа 3 талт гэрээ байгуулахыг даалгах, түрээсийн төлбөр авах нөхцөлийг гэрээнд тусгахыг даалгах тухай шаардлага, үндэслэл нь Хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэх тухай хуулийн  14 дүгээр зүйлд заасан “Төсөл хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа”-г хэрэгжүүлэх буюу төслийн бэлтгэл, хэрэгжүүлэх, төслийг хэрэгжүүлж дуусгах үе шат, 3 талт гэрээ байгуулах зэрэг хуулийн шаардлага нь  Хот, суурин газрыг дахин хөгжүүлэх үйл ажиллагааны төрөл болох хот төлөвлөлтийн шаардлага хангахгүй барилгажсан хэсгийг дахин төлөвлөн барилгажуулах, гэр хорооллын газрыг дахин зохион байгуулах; гэр хорооллын газрыг дахин төлөвлөн барилгажуулах; нийтийн эдэлбэрийн газрыг дахин төлөвлөн байгуулах төслийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг зохицуулсан зохицуулалт байна.

Эдгээр нөхцөл байдлаас дүгнэвэл, нэхэмжлэгч нар, Т... ХХК болон Нийслэлийн Засаг даргын хооронд 3 талт гэрээ байгуулах шаардлагагүй, 3 талт гэрээнд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй талаарх нөхцөлийг тусгахыг хариуцагчид даалгах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага үндэслэлгүй байна.

3. Хэрэгт авагдсан Баянгол дүүргийн улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2022 оны 11-р сарын 04-ний өдрийн 1535 тоот албан бичиг /2хх 25/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 26-28/, 2007 оны 4-р сарын 04-ний өдрийн Орлогын ордерын тасалбар /хх 28/, 2007 оны 3-р сарын 29-ний өдрийн хүсэлт /2хх 29/, Г.Батсүхийн төрсний гэрчилгээ /2хх 30/, О.Төгөлдөрийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 31/, Л.Очхүүгийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 32/, О.Байгалийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 33/, Н.Батцэцэгийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 34/, О.Дэлгэрийн төрсний гэрчилгээ /2хх 35/, 1981 оны 8-р сарын 16-ны өдрийн 1 тоот ордер /2хх 36/,  Худалдаа хөгжлийн банкны 2003 оны 5-р сарын 22-н өдрийн баримт /2хх 37/, 2003 оны 4-р сарын 27-ны өдрийн өргөдөл /2хх 38-40/, 2007 оны 4-р сарын 04-ний өдрийн гэрчилгээ /2хх 41/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 42-43/, 2007 оны 4-р сарын 06-ны өдрийн орлогын ордер /2хх 44/, Улаанбаатар хотын банкны 2007 оны 4-р сарын 06-ны өдрийн баримт /2хх 45/, 2007 оны 3-р сарын 29-ний өдрийн Орон сууц худалдах, худалдан авах гэрээ /хх 46/, Р.Батсүхийн төрсний гэрчилгээ /2хх 47/, Т.Туулын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 47/, Л.Очхүү, Н.Батцэцэг, О.Төгөлдөр, О.Байгаль нарын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 48/, О.Дэлгэрийн төрсний гэрчилгээ /2хх 49/, Өмч хувьчлалын гэрчилгээний тэмдэглэл /2хх 50/, 2007 оны 4-р сарын 04-ний өдрийн гэрчилгээ /2хх 51/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээ /2хх 52/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 53/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Кассын орлогын баримт /2хх 54/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Кассын орлогын баримт /2хх 55/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн Зээлийн гэрээ /2хх 56-60/, 2012 оны 02-р сарын 16-ны өдрийн №2012/31-1 тоот Үл хөдлөх эд хөрөнгө, түүнтэй холбоотой эрхийн барьцааны гэрээ /2хх 61-65/, 2014 оны 02-р сарын 25-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 66-67/, Худалдаа хөгжлийн банкны 2014 оны 02-р сарын 25-ны өдрийн 7-457/184 тоот албан бичиг /2хх 68/, 2018 оны 6-р сарын 19-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 69-70/,  Капитрон банкны 2018 оны 6-р сарын 18-ны өдрийн орлогын мэдүүлэг /2хх 71/, Өргөдөл /2хх 72/, Т.Туулын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 73/, 2019 оны 6-р сарын 16-ны өдрийн №1/208 дугаар тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ /2хх 74/, Прогресскапитал банк бус санхүүгийн байгууллага ХХК-ийн гэрчилгээ /2хх 75-76/, Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2014 оны 4-р сарын 02-ны өдрийн №1/208/01 дугаар Банк бус санхүүгийн байгууллагын нэгжийн гэрчилгээ /2хх 77/, Мэргэжлийн хяналтын газрын Улсын ахлах байцаагчийн 2018 оны 4-р сарын 18-ны өдрийн 02/100/29 дугаар дүгнэлт /2хх 78/, Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежерийн 2011 оны 6-р сарын 29-ний өдрийн А/44 тоот тушаал, түүний хавсралт /2хх 79-80/, Амайзэ ХХК-ийн бүртгэлийн гэрчилгээ /2хх 81-82/, Барилга хот байгуулалтын яамны 2017 оны 6-р сарын 22-ны өдрийн ЗТ16-1189/17 тоот Тусгай зөвшөөрөл /2хх 83-85/, 2017 оны 4-р сарын 21-ний өдрийн А/7923 тоот Хог хаягдал тээвэрлэх, хураамж төвлөрүүлэх гэрээ, түүний хавсралт /2хх 86-91/, Үл хөдлөх эд хөрөнгийг гэрчилгээ /2хх 92-94/, Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2022 оны 11-р сарын 11-ний өдрийн 1570 тоот албан бичиг /2хх 166/, 2004 оны 01-р сарын 20-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 167-168/, Анод банкны 2003 оны 7-р сарын 28-ны өдрийн орлогын мэдүүлэг /2хх 169/, 2004 оны 01-р сарын 20-ний өдрийн орлогын ордерын тасалбар /2хх 170/, 2001 оны 6-р сарын 20-ний өдрийн Улаанбаатар төмөр зам орон сууц эзэмших эрхийг бичиг /2хх 171/, 2003 оны 5-р сарын 06-ны өдрийн 130 тоот үнэмлэх /2хх 172/, 2004 оны 01-р сарын 15-ны өдрийн өргөдөл /2хх 173/, Г.Ганхуяг, О.Гэгээнтуяа, Г.Хосбаяр нарын иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 174/, 2003 оны 4-р сарын 19-ний өдрийн өргөдөл /2хх 175-178/, 2004 оны 9-р сарын 10-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх рэх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 179-180/, 2004 оны 8-р сарын 16-ны өдрийн орлогын ордерын тасалбар /2хх 181/, 2004 оны 8-р сарын 16-ны өдрийн Бэлэглэлийн гэрээ /2хх 182/, Б.Норовсамбуугийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 183/, 2003 оны 01-р сарын 20-ний өдрийн гэрчилгээ /2хх 184/, Орон сууцыг хувьчилсан тэмдэглэл /2хх 185/, Орон сууц өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 186/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 187/, 2012 оны 3-р сарын 25-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 188-189/, Арвайн зр Хадгаламж зэлийн хоршооны 2012 оны 3-р сарын 19-ний өдрийн 12/09 тоот албан бичиг /2хх 190/, Голомт банк ХХК-ийн 2012 оны 02-р сарын 01-ний өдрийн орлогын баримт /2хх 191/, Голомт банк ХХК-ийн 2012 оны 3-р сарын 23-ны өдрийн орлогын баримт /2хх 192/, 2012 оны 3-р сарын 09-ний өдрийн №12/14 тоот Зээлийн гэрээ, Барьцааны гэрээ /2хх 194-199/, 2013 оны 12-р сарын 19-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 200-201/, Арвайн үр Хадгаламж зээлийн хоршоны 2013 оны 12-р сарын 18-ны өдрийн 13 тоот албан бичиг /2хх 202/, 2013 оны 12-р сарын 19-ний өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 203-204/, Төрийн банкны орлогын мэдүүлэг /2хх 205/,  2013 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн Итгэмжлэл /2хх 206/, Б.Сайнзаяа, Б.Норовсамбуу нарын иргэний үнэмлэхний гэрчилгээ /2хх 207/, 2013 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн №13/77 тоот зээлийн гэрээ /2хх 208-210/, 2013 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн №13/77 тоот Барьцааны гэрээ /2хх 211-214/, Арвайн-Үр хадгаламж зээлийн хоршооны улсын бүртгэлийн гэрчилгээ /2хх 215/, Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2007 оны 5-р сарын 24-ний өдрийн 4/115 тоот Тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ /2хх 216-217/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 218/,Б.Норовсамбуугийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /2хх 219/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 4-р сарын 27-ны өдрийн 2/13935 тоот албан бичиг /2хх 220/, Дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар шүүхийн 2015 оны 4-р сарын 20-ний 1107 дугаар гүйцэтгэх хуудас /2хх 221/, Дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны 2 дугаар шүүхийн 2015 оны 3-р сарын 09-ний өдрийн 102/ШШ2015/01557 дугаар шийдвэр /2хх 222-223/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 6-р сарын 26-ны өдрийн 7/160 дугаар тогтоол /2хх 224/, 2015 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 225-226/, Арвайн-Үр Хадгаламж зээлийн хоршооны 2015 оны 12-р сарын 03-ны өдрийн №15/27 тоот албан бичиг /2хх 227/, 2015 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн Эд хөрөнгө өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн мэдүүлэг /2хх 228-229/, Төрийн банкны 2015 оны 12-р сарын 02-ны өдрийн орлогын мэдүүлэг /2хх 230/, 2015 оны 10-р сарын 28-ны өдрийн №ЗГ/15/695 тоот Зээлийн гэрээ, эргэн төлөлтийн хуваарь /2хх 231-234/, 2015 оны 10-р сарын 28-ны өдрийн №БГ/15/695-2 тоот Барьцааны гэрээ /2хх 235-237/, 2015 оны 8-р сарын 11-ний өдрийн Итгэмжлэл /2хх 238/, Эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн гэрчилгээ /2хх 239/, Санхүүгийн зохицуулах хорооны 2014 оны 8-р сарын 06-ны өдрийн 4/259 тоот Тусгай зөвшөөрлийн гэрчилгээ /2хх 240/, Ханхишиг ундрага Хадгаламж зээлийн хоршооны улсын бүртгэлийн гэрчилгээ /2хх 241-242/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 11-р сарын 25-ны өдрийн 1/30886 тоот албан бичиг /2хх 243/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн 31 дүгээр Битүүмжилсэн, хураасан үл хөдлөх болон хөдлөх эд хөрөнгийг чөлөөлөх тухай тогтоол /2хх 244/, Нийслэлийн шийдвэр гүйцэтгэх албаны 2015 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн 32 дугаар Албадан дуудлага худалдааг хүчингүй болгох тухай тогтоол /2хх 245/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2019 оны 01-р сарын 10-ны өдрийн 4/2343 тоот албан бичиг /2хх 246/, Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 3-р сарын 16-ны өдрийн 836 дугаар /2хх 247/, Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 2019 оны 01-р сарын 14-ний өдрийн 42 тоот албан бичиг /2хх 248/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2022 оны 10-р сарын 19-ний өдрийн 2-148/19805 тоот албан бичиг /2хх 249/, Нийслэлийн шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2022 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн 19250064/148 тоот Хөрөнгийн эрх сэргээх тухай тогтоол /2хх 250/ зэрэг нотлох баримтууд нь нэхэмжлэлийн шаардлага, үндэслэл, татгалзалтай холбоогүй,  үл хөдлөх эд хөрөнгийн үүрэг, өмчлөх эрхтэй холбоотой байна.

4.Нэхэмжлэгч нар шүүхэд нэхэмжлэл гаргахдаа шаардлага тус бүрт 70 200 төгрөг нийт 702 000 төгрөг төлсөн байна. Шүүх нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч нараас төлсөн 702 000 төгрөгийг улсын орлогот үлдээж шийдвэрлэлээ.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.3 дахь хэсэг, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон              

ТОГТООХ нь:

1.Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.1, 9.4.2 дахь  хэсэгт заасныг баримтлан Т.... ХХК-д холбогдуулан 3 талт гэрээ хийх байгуулах үүргээ биелүүлэх хүртэл хугацаанд өмчлөгчийн эрхэд саад учруулахгүй байхыг даалгах, Баянгол дүүргийн 4 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах 8 дугаар байрны дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд баригдах барилгаас өөрийн өмчилж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийн байршил, талбайн хэмжээгээр үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх хөрөнгийг солих болон барилгыг ашиглалтад орох хүртэл хугацаанд 2 болон 3 талт гэрээнд түрээсийн төлбөр авах эрхтэй байх нөхцөлийг тусгахыг даалгахыг хүссэн  Т.Б..., М.О..., С.А..., Т.Т..., Б.Н... нарын нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2.Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэг, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56-р зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч нараас улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 702 000 төгрөгийг улсын орлогот хэвээр үлдээсүгэй.

3.Шийдвэрийг зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ   ШҮҮГЧ                                              Р.АЛТАНТУЯА