202*******            04              17                                           184/ШШ202*******/0*******7

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

            Сонгинохайрхан дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч А.Энхтөр даргалж хийсэн шүүх хуралдаанаар:

            Нэхэмжлэгч: Баянзүрх дүүрэг, ******* хороо, ******* хороолол, ******* байр, 1******* тоот хаягт оршин суух, ******* овогт ******* ******* /РД: *******/

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, ******* хороо, тоосго *******2 гудамж, тоот хаягт оршин суух, овогт /РД: ЧЖ7*******051101/

Хариуцагч: Сонгинохайрхан дүүрэг, хороо, ******* гудамж, тоот хаягт оршин суух, овогт /РД: ХЖ*******10*******25*******7/

Зээлийн гэрээний үүрэг 45 000 000 төгрөг гаргах тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Т., хариуцагч А., Б., түүний өмгөөлөгч Б.Эрдэнэсувд, гэрч А., нарийн бичгийн дарга Д.Сандаг нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1.Нэхэмжлэгч Л.******* нь хариуцагч А., Б. нарт холбогдан 45 000 000 төгрөг гаргахаар нэхэмжилж үндэслэл, шаардлагаа дараах байдлаар тодорхойлсон. Үүнд: А., Б. нар нь 2014 оны 07 сарын 2-ний өдөр надтай зээлийн гэрээ байгж, *******0 000 000 төгрөгийг 2014 оны 07 сарын 2-ний өдрөөс  2014 оны 0 сарын 14-ний өдөр хүртэл хүүгүй зээлсэн. Үүний дараа сураггүй алга болж байгаад 201 оны 10 сард гэнэт холбоо барьж “таны мөнгийг банкнаас зээл авч өгөхөөр боллоо, банкны хүнд өгөх гэсэн юм 5 000 000 төгрөг өгөөч, *******5 000 000 төгрөгийг нийлүүлээд хүүтэй нь бодоод өгнө” гэхээр нь би Сүхбаатар дүүргийн захын гадна бэлэн 5 000 000 төгрөг өгсөн, мөн 500 000 төгрөг өгсөн, үүнийг нэхэмжлээгүй. Сүүлдээ мөнгөө өгөхгүй зугтаагаад гэрийн хаяг нь байхгүй, ерөөсөө утсаа авдаггүй, хариуцагч нар ямар нэгэн холбоо барихгүй өнөөдрийг хүрсэн. Эхлээд *******0 000 000 төгрөг, дараа нь 5 000 000 төгрөг нэмж авсан, нийт *******5 000 000 төгрөг, алданги 10 000 000 төгрөгийг 2014 оноос эхлээд 0.5 хувиар нэхэмжлэл гаргах хүртэл хугацаанд тооцсон, гэхдээ 50 хувиас хэтрэхгүй гэдэг үндэслэлээр нэхэмжилж байна. Хариуцагч нар Л.*******ыг танихгүй гэж ярьж байна, хариуцагч нартай олон удаа заж мөнгөө нэхэж байсан, сүүлд цагдаагийн байглагад хандаж, *******0 000 000 төгрөг өгсөн талаар гэрчийн мэдүүлгээ өгсөн байдаг. Хөөн хэлэлцэх хугацааны асуудал ярьж байна, хариуцагч нартай удаа дараа заж, шаардаж явсаар өдийг хүрсэн, иймд А., Б. нараас зээл *******5 000 000 төгрөг, алданги 10 000 000 төгрөг, нийт 45 000 000 төгрөг гаргж өгнө үү гэв.

            2.Хариуцагч Б. болон түүний өмгөөлөгч хариу тайлбартаа: Миний бие 2014 оны 07 сарын 20-ны өдөр С.Оюун, А., Батболд, Л.******* нартай барилга нураалтын ажил санал болгосон. Уг ажлыг А. нь надад санал болгож би С.Оюунд дамжан санал болгосон юм. Харин С.Оюун нь Л.*******ыг даган ирж захад Л.******* нь уг ажлыг зөвшөөрч, тохиролцсоны үндсэн дээр бид зээлийн гэрээ байгсан. Тухайн үед А. бид хоёр гарын үсэг зурсан боловч уг мөнгөнөөс нэг ч төгрөг аваагүй. Би Л.*******ын өгсөн мөнгийг А.д 100 хувь хүлээлгэж өгсөн. Үүнийг авах үедээ А. нь өөрийн дүү Саарлаа гэх залуутай ногоон машинтай ирж авсан. Л.*******ыг танихгүй, 5 000 000 төгрөг болон 500 000 төгрөг түүнээс авч байгаагүй, зээлүүлсэн мөнгөө нэхэж, зсан, утсаар ярьсан удаа байхгүй. 2014 оны 07 дугаар сард зээлийн гэрээг бичгээр байгсан. Иргэний хийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.1-т зааснаар гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа ******* жил байдаг, хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан байна. Зээлийн гэрээ гэж яриад мөнгө шилжүүлж өгсөн асуудал нь зээлийн гэрээний хүсэл, зоригийн илэрхийлэл гэдэг нь эргэлзээтэй. 5 000 000 төгрөг авсан эсэх тухай баримтгүй учраас нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна, хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

            *******.Хариуцагч Б. нь хариу тайлбартаа: Миний бие 202******* оны 07 сарын 2*******-нд С.Оюун эгчийг барилгын ажилтай холбоотой Б. эгчтэй зж байсан. Тухайн үед С.Оюун гэдэг эгч Батболд болон Л.******* гэх хүмүүсийг Б. эгчтэй заад барилгын бгалтын ажлын талаар ярилцаж тохиролцон ажил авахаар болж зээлийн гэрээ хийх болсон. Зээлийн гэрээ хийхэд заавал хамтран зээлдэгч байх хэрэгтэй гэсэн болохоор би тус гэрээнд хамтран зээлдэгчээр орсон. Б.т Л.******* өөрийн гараар *******0 000 000 төгрөг өгснөөс миний бие нэг ч төгрөг аваагүй. Энэ асуудлаар 20 онд Сүхбаатар дүүргийн Цагдаагийн 1 дүгээр хэлтэст гомдол гаргасан боловч хэрэгсэхгүй болсон, энэ хугацаанд нэхэмжлэгч нь надаас мөнгө нэхэж байсан тохиолдол байхгүй гэв. 

            4.Нэхэмжлэгч нь 2022 оны ******* сарын 18-ны өдрийн 0217 дугаар итгэмжлэл, 2014 оны 07 сарын 2-ний өдрийн зээлийн гэрээ, Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн Прокурорын 2021 оны 05 сарын 05-ны өдрийн дугаар “Хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах тухай” тогтоол, /хэргийн 2-5 тал/

            5.Хариуцагч Б. нь 2014 оны 07 сарын 0*******-ны өдрийн гэх гар бичмэл, 202******* оны 0******* сарын 2*******-ны өдрийн 0058 дугаар итгэмжлэл, Баталгаа гаргах нь гэх гар бичмэл, бор шаргал өнгийн тэмдэглэлийн дэвтэр тус тус бүрдүүлсэн. /хэргийн 20, 4*******, 4 тал/

ҮНДЭСЛЭХ нь:

            *******.Л.*******ын нэхэмжлэлтэй А., Б. нарт холбогдох зээлийн гэрээний үүрэгт 45 000 000 төгрөг гаргах тухай иргэний хэрэгт нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгох үндэстэй.

            Нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээ дэмжиж: хариуцагч нартай зээлийн гэрээ байгж 2014 оны 07 сарын 2-ний өдөр *******0 000 000 төгрөг хүүгүй зээлүүлсэн, мөн 201 оны 10 сард 5 000 000 төгрөг  зээлүүлсэн тул *******5 000 000 төгрөг, түүний алданги 10 000 000 төгрөг, нийт 45 000 000 төгрөг шаардана гэж,

            Хариуцагч нар татгалзлаа дэмжиж: зээлийн гэрээнд гарын үсэг зурж, мөнгийг бэлнээр хүлээн авсан нь боловч энэ мөнгөнөөс авч ашиглаагүй, тэр дор нь гуравдагч этгээдэд шилжүүлсэн, мөнгийг тендерийн мөнгө гэж авснаас зээл гэж аваагүй, хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан тул зөвшөөрөхгүй гэж тус тус тайлбарлажээ.

            7.Шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан нотлох баримтаар дараах үйл баримт тогтоогдож байна.

            Зээлдүүлэгч Л.*******, зээлдэгч Б. нар 2014 оны 07 сарын 2-ний өдөр *******0 000 000 төгрөгийг 2014 оны 07 сарын 2-ний өдрөөс 2014 оны 0 сарын 14-ний өдөр хүртэл 4******* хоногийн хугацаатай хүүгүй зээлүүлж, зээлдүүлэгч нь зээл буцаан төлөх хугацааг хэтрүүлсэн бол хэтрүүлсэн хоног тутам гүйцэтгээгүй үүргийн үнийн дүнгийн 0.5 хувиар алданги тооцохоор тохиролцож, гэрээ байгсан өдрөө зээлдүүлэгч нь зээлдэгчид *******0 000 000 төгрөг бэлнээр шилжүүлжээ. /хэргийн 4 тал/

            8.Иргэний хийн 281 дүгээр зүйлийн 281.1-д зээлийн гэрээгээр зээлдүүлэгч нь зээлдэгчийн өмчлөлд мөнгө буюу ... бусад эд хөрөнгө шилжүүлэх, зээлдэгч нь шилжүүлэн авсан ... эд хөрөнгө  буюу мөнгийг тохирсон хугацаанд буцаан өгөх үүргийг тус тус хүлээнэ, хийн 282.4-т мөнгө буюу эд хөрөнгийг зээлдэгчид шилжүүлэн өгснөөр зээлийн гэрээг байгсанд тооцно гэжээ. Тодрбал зээлдүүлэгч Л.******* нь зээлдэгч Б.ийн өмчлөлд *******0 000 000 төгрөг шилжүүлэх, зээлдэгч нь 2014 оны 0 сарын 14-ний өдөр шилжүүлсэн авсан *******0 000 000 төгрөгийг зээлдүүлэгчид буцаан өгөх үүрэгтэй бөгөөд зээлдүүлэгч нь зээлийн гэрээ байгсан өдөр *******0 000 000 төгрөгийг бэлнээр зээлдэгчид өгсөн тул талуудын хооронд хүчин төгөлдөр зээлийн гэрээний харилцаа үүссэн байна.

            Нэхэмжлэгчийн “... *******0 000 000 төгрөгийг надаас А. ... зээлж авсан ...” гэх тайлбар, хариуцагч А.н “... заавал хамтран зээлдэгч байх хэрэгтэй гэсэн болохоор би хамтран зээлдэгч болсон ...” гэх тайлбараар А. нь Иргэний хийн 242 дугаар зүйлд заасан хамтран үүрэг гүйцэтэгчийн хувьд зээлийн гэрээний үүргээс чөлөөлөгдөхгүй.

            .Нэхэмжлэгч нь хариуцагч нарт 201 оны 10 сард 5 000 000 төгрөг зээлүүлсэн гэх боловч үүнийг нотолсон үндэслэл бүхий тайлбар, бичмэл нотлох баримт хэрэгт цуглараагүй, 5 000 000 төгрөгийн зээл аваагүй гэх хариуцагч нарын тайлбарыг нэхэмжлэгч няцаагаагүй тул түүнийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрэх тухай хийн 25, *******8 дугаар зүйлд заасан нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэл болж байгаа нотлох баримтыг өөрөө гаргаж өгөх, цуглах үүргээ биелүүлээгүй гэж үзлээ.

            10.Иргэний хийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.1-д гэрээний үүрэгтэй холбоотой шаардлага гаргах хөөн хэлэлцэх хугацаа гурван жил гэж заасан. 2014 оны 07 сарын 2-ний өдөр байгсан зээлийн гэрээний хугацаа 2014 оны 0 сарын 14-ний өдөр дууссан бөгөөд нэхэмжлэгч Л.******* нь 2014 оны 0 сарын 14-ний өдрөөс хойш гурван жилийн хугацаанд зээлийн гэрээний үүргийг шаардах эрхтэй байжээ. Мөн хийн 77 дугаар зүйлийн 77.1-д үндсэн үүргийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссанаар нэмэгдэл үүрэг /анз, барьцаа, дэнчин, батлан даалт, баталгаа зэрэг/-ийн хөөн хэлэлцэх хугацаа нэгэн зэрэг дуусахаар заасан байна. Тодрбал *******0 000 000 төгрөгийн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан тул анз буюу алданги 10 000 000 төгрөг шаардах эрхийн хугацаа мөн адил дуусна. Түүнчлэн нэхэмжлэгчийн 201 оны 10 сард 5 000 000 төгрөг зээлүүлсэн гэх боловч энэ талаарх баримтгүй, нөгөөтэйгүүр хөөн хэлэлцэх хугацаа 2022 оны 10 дугаар сард дууссан байна.

            11.Иргэний хийн 7 дүгээр зүйлийн 7.1-д тогтоосон журмаар нэхэмжлэл гаргасан, эсхүл үүрэг хүлээсэн этгээд эрх бүхий этгээдэд урьдчилгаа олгох, хүү төлөх, баталгаа гаргах буюу бусад хэлбэрээр шаардлагыг хүлээн зөвшөөрсөн бол хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалдана гэж заасан. Нэхэмжлэгч Л.******* нь 2014 оны 0 сарын 14-ний өдрөөс хойш шүүхэд нэхэмжлэл гаргаагүй, хариуцагч А., Б. нар нь зээл төлөхөө хүлээн зөвшөөрсөн ямар нэг баталгаа гаргаж, баримт үйлдээгүй болох нь зохигчдын тайлбараар тогтоогдсон  тул хөөн хэлэлцэх хугацаа тасалдсан гэж үзэхгүй.

            *******.Иймд Иргэний хийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.1-д зааснаар Л.*******ын нэхэмжлэлтэй А., Б. нарт холбогдох зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл *******5 000 000 төгрөг, алданги 10 000 000 төгрөг нийт 45 000 000 төгрөг гаргах тухай нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

            Нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосон тул нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн *******82 50 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээх нь зүйтэй.

            Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 1 дугаар зүйлийн 1.1, 1.2.*******, 11*******, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

            1.Иргэний хийн 75 дугаар зүйлийн 75.2.1-д зааснаар Л.*******ын нэхэмжлэлтэй А., Б. нарт холбогдох зээлийн гэрээний үүрэгт үндсэн зээл *******5 000 000 төгрөг, алданги 10 000 000 төгрөг нийт 45 000 000 төгрөг гаргах тухай нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

            2.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн 5******* дугаар зүйлийн 5*******.1, *******0 дугаар зүйлийн *******0.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-д зааснаар нэхэмжлэгч Л.*******ын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн *******82 50 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

            *******.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хийн *******0 дугаар зүйлийн *******0.2-д зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч байвал гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргаж болохыг дурдсугай.

 

 

 

                            ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                      А.ЭНХТӨР