Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүх
Шүүгч	Алагаагийн Мөнхзул
Хэргийн индекс	181/2021/02942/И
Дугаар	181/ШШ2023/00569
Огноо	2023-02-14
Маргааны төрөл	Худалдах-худалдан авах болон арилжааны гэрээ,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Дагийшаравын Бямбасүрэн
Дугаар: 210/Ма2023/01248
Огноо: 2023-06-23

Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийдвэр

2023 оны 02 сарын 14 өдөр

Дугаар 181/ШШ2023/00569

2023*******02*******14*******

181/ШШ2023/00569

*******

МОНГОЛ*******УЛСЫН*******НЭРИЙН*******ӨМНӨӨС*******

Сүхбаатар*******дүүргийн*******Иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны шүүхийн шүүх*******хуралдааныг*******шүүгч А.**************даргалж,*******тус*******шүүхийн*******танхимд*******хийсэн*******шүүх*******хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч:*******Баянгол*******дүүрэг,*******20-р*******хороо,*******Үйлдвэрийн*******баруун*******бүс,*******Сонсголон*******зам*******гудамж,*******15-*******01*******тоотод*******байрлах*******Интердесижн*******ХХК*******/РД:58/-ний*******нэхэмжлэлтэй,*******

Хариуцагч:*******Сүхбаатар*******дүүрэг,*******6-р*******хороо,*******Б/Т*******гудамж*******28*******дугаар*******байрны*******28*******тоот*******оршин*******суух**************ХХК*******/РД:*******51/-ний*******захирал*******Дондовын*******д*******холбогдох*******

ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээний*******төлбөр*******81,300,000*******төгрөг*******гаргуулах*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагатай*******иргэний*******хэргийг*******хянан*******хэлэлцэв.*******

Шүүх*******хуралдаанд:*******Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Ц.Мөнхдэмбэрэл,*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Т.Мөнхтуяа,*******шүүх*******хуралдааны*******нарийн*******бичгийн*******дарга*******Б.**************нар*******оролцов.*******

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:

1.Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******шүүхэд*******болон*******шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:

Интердесижн*******ХХК*******нь**************ХХК-тай*******2018*******ны*******09-р*******сарын*******03-ны*******өдөр*******ККС-10*******гүүрэн*******краны*******угсралт,*******засвар,*******үйлчилгээ*******хийх*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээ-г*******байгуулсан.*******Уг*******гэрээгээр*******ККС-10*******маркийн*******10*******тонны*******гүүрэн*******краны*******дутуу*******байгаа*******тоног*******төхөөрөмж,*******сэлбэг*******хэрэгслийг*******нийлүүлэх,*******угсрах,*******актаар*******хүлээлгэн*******өгөх*******ажлыг*******"Үүрийтранс*******ХХК*******хийж*******гүйцэтгэх,**************ХХК*******ажлын*******хөлсөнд*******62,000,000*******төгрөг*******төлөхөөр*******тохиролцсон.*******

Үүний*******дагуу**************ХХК*******урьдчилгаа*******төлбөр*******37,200,000*******төгрөгийг*******2018.09.05,*******09.07-ны*******өдрүүдэд*******"Үүритранс*******ХХК-д*******төлсөн.

Гэтэл**************ХХК*******гэрээнд*******заасан*******хугацаа*******болох*******2018.09.24-ний*******өдөр*******кран*******угсралтын*******ажлыг*******дуусгаж,*******хүлээлгэн*******өгөөгүй.*******Краныг*******босгохдоо*******технологийн*******Уг*******краныг*******4*******тулгуур*******дээр*******нь*******босгосны*******дараа*******краны*******тэргэнцрийг*******зам*******төмөртэй*******хөдөлгөөнгүй*******бариулсан*******байх*******ёстой*******технологийг*******зөрчин*******дутуу*******гүйцэтгэсэн,*******краны*******тулгуурын*******доод*******таваг*******нэг*******бүрийг*******12*******ширхэг*******боолтоор*******боож*******бэхлэх*******байсныг*******4*******ширхэг*******боолтоор*******боосноос*******шалтгаалж,*******дээрх*******боолтууд*******гүйцэт*******чангалаагүй*******холхих*******хөдөлгөөнд*******орж*******тасран*******2018*******оны*******09-р*******сарын*******27-ны*******өдрийн*******09:40*******минутын*******орчимд*******кран*******нурж*******унан,*******дахин*******ашиглах,*******засвар*******хийх*******боломжгүйгээр*******эвдэрсэн.

Үүритранс*******ХХК-ийн*******захирал*******Д.Гантулга*******газар*******дээр*******нь*******ирж*******үзээд,*******тус*******компанийн*******хайхрамж,*******болгоомжгүй*******үйлдлээс*******болж*******кран*******унасан*******болохыг*******зөвшөөрч,*******"Интердесижн*******ХХК-ийн*******төлсөн*******урьдчилгаа*******төлбөр*******болох*******37,200,000,*******шинэ*******кран*******худалдаж*******авсан*******төлбөр*******17,000,000*******төгрөг*******гээд*******54,200,000*******төгрөгийн*******50%-ийг*******2018.11.30-ны*******өдөр,*******үлдэгдэл*******50%-ийг*******2019.04.30-нд*******төлж*******барагдуулах*******тухай*******албан*******бичгийг*******2018.10.24-ний*******өдөр*******өгсөн*******боловч*******өнөөдрийг*******хүртэл*******төлбөрөө*******төлөхгүй*******манай*******компанийг*******маш*******ихээр*******хохироож*******байна.

ККС-10*******гүүрэн*******краны*******угсралт,*******засвар,*******үйлчилгээ*******хийх*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээний*******5*******дугаар*******зүйлийн*******5.1.*******Гэрээнд*******заасан*******ажлыг*******тогтоосон*******хугацаанд*******гүйцэтгэнэ,*******5.4.*******Баталгаат*******хугацаанд*******хийгдсэн*******засвар,*******үйчилгээний*******ажилд*******Захиалагчийн*******буруутай*******бус*******үйлдлээс*******шалтгаалан*******доголдол*******гарсан*******тохиолдолд*******өөрийн*******зардлаар*******засварлана.*******6*******дугаар*******зүйлийн*******6.1.*******Гэрээгээр*******хүлээсэн*******үүргээ*******биелүүлээгүй,*******зохих*******ёсоор*******биелүүлээгүйгээс*******учруулсан*******хохирлыг*******гэм*******буруутай*******тал*******нь*******хохирогч*******талдаа*******нөхөн*******төлөх*******үүрэгтэй*******гэж*******тохиролцсон.*******

Мөн*******Иргэний*******хуулийн*******350*******дугаар*******зүйлийн*******350.1.6.*******захиалагчийн*******өмчлөлд*******ямар*******нэгэн*******доголдолгүй*******ур*******дүн*******шилжүүлэх,*******350.1.7.*******ажлын*******үр*******дүнгийн*******доголдлыг*******арилгахад*******шаардагдах*******зардлыг*******/ажлын*******хөлс,*******материалын*******зардал,*******замын*******хураамж*******болон*******тээврийн*******хөлс*******гэх*******мэт*******хариуцах*******гэж*******заасан*******журмын*******дагуу**************ХХК*******манай*******компанид*******учруулсан*******хохирлоо*******нөхөн*******төлөх*******үүрэгтэй.

Манай*******компаний*******өмчлөлийн*******ККС-10*******кран**************компанийн*******буруутай*******ажиллагаанаас*******болж*******эвдэрч,*******дахин*******ашиглах*******боломжгүй*******болсон.*******Бид**************ХХК-иас*******урьдчилгаа*******төлбөрийг*******алдангийн*******хамт*******удаа*******дараа*******шаардсан*******боловч**************ХХК*******үүргээ*******гүйцэтгэхгүй*******байсан*******тул*******компанийхаа*******үйл*******ажиллагааг*******гацаалгүй*******үргэлжлүүлэхийн*******тулд*******Агь*******ХХК-иас*******өргөгч*******краныг*******17,000,000*******төгрөгөөр*******худалдаж*******авсан.

Алдангийн*******хувьд*******гэрээний*******5.8.*******Угсралтын*******ажлыг*******энэхүү*******гэрээний*******2.4-д*******заасан*******хугацаанд*******гүйцэтгээгүй*******тохиолдолд*******хоцроосон*******хоног*******тутам*******гэрээгээр*******хүлээсэн*******үнийн*******дүнгийн*******0,5*******хувиар*******тооцож*******алданги*******Захиалагчид*******төлнө*******гэж*******тохиролцсон.*******Гэрээний*******2.4-т*******ажил*******дуусах*******хугацаа*******2018.09.24-ний*******өдөр*******гэж*******тогтсон*******ч*******энэ*******хугацаанд*******угсралтын*******ажлыг*******дуусган*******хүлээлгэж*******өгөөгүй.*******Үүрийтранс*******ХХК*******нь*******төлбөрийн*******50%-ийг*******2018.11.30-нд*******төлнө*******гэснээс*******хойш*******өнөөдрийг*******хүртэл*******1037*******хоногийн*******140,513,500*******төгрөгийн*******алданги*******/1хоногийн*******алданги*******135,500*******төг/,*******үлдэгдэл*******50%-ийг*******2019.04.30-нд*******төлнө*******гэснээс*******хойш*******өнөөдрийг*******хүртэл*******887*******хоногийн*******120,188,500*******төгрөг*******/1*******хоногийн*******алданги*******135,500/*******нийт*******260,702,000*******төгрөгийн*******алданги*******болж*******байгаа*******ч*******Иргэний*******хуулийн*******232*******дугаар*******зүйлийн*******232.4.*******Анзын*******нийт*******дүн*******гүйцэтгээгүй*******үүргийн*******үнийн*******дүнгийн*******50*******хувиас*******хэтэрч*******болохгүй*******гэж*******заасны*******дагуу*******54,200,000*******төгрөгийн*******50%*******болох*******27,100,000*******төгрөгийг*******төлөх*******үүрэгтэй*******байна.

Иймд*******Иргэний*******хуулийн*******227*******дугаар*******зүйлийн*******227.5.*******Үүрэг*******гүйцэтгэгч*******тодорхой*******ажил*******гүйцэтгэх,*******туслалцаа*******үзүүлэх*******үүргээ*******гүйцэтгээгүй,*******хуулъ*******буюу*******гэрээнд*******өөрөөр*******заагаагүй*******бол*******үурэг*******гүйцэтгүүлэгч*******уг*******үүргийг*******өөрөө*******гүйцэтгэх*******буюу*******гуравдагч*******этгээдээр*******гүйцэтгүүлж,*******учирсан*******хохирлыг*******аршгахыг*******шаардах*******эрхтэй,*******мөн*******хуулийн*******352*******дугаар*******зүйлийн*******352.2.2.*******доголдлыг*******арилгуулахаар*******тогтоосон*******хугацаанд*******ажил*******гүйцэтгэгч*******ямар*******нэгэн*******арга*******хэмжээ*******аваагүй*******бол*******захиалагч*******уг*******доголдлыг*******арилгаж,*******түүнтэй*******холбогдсон*******зардлаа*******нөхөн*******төлүүлэх*******гэж*******заасны*******дагуу*******Агь*******ХХК-иас*******худалдаж*******авсан*******өргөгч*******краны*******төлбөр*******болох*******17,000,000*******төгрөгийг**************ХХК*******төлөх*******үндэслэлтэй*******юм.

Мөн*******Иргэний*******хуулийн*******206*******дугаар*******зүйлийн*******206.1.*******Үүргийг*******тогтоосон*******газар,*******хугацаанд*******нъ,*******зохих*******ёсоор,*******шударгаар*******гүйцэтгэнэ,*******219*******дүгээр*******зүйлийн*******219.1.Үүрэг*******гүйцэтгэгч*******хүлээсэн*******үүргээ*******зөрчсөн*******тохиолдолд*******үүрэг*******гүйцэтгүүлэгч*******учирсан*******хохирлоо*******арилгуулахаар*******шаардах*******эрхтэй*******мөн*******хуулийн*******232*******дугаар*******зүйлийн*******232.6.*******Хуулъ*******болон*******гэрээнд*******заасан*******хугацаа*******хэтрүүлсэн*******тал*******нь*******хоног*******тутамд*******гүйцэтгээгүй*******үүргийн*******үнийн*******дүнгийн*******0,5*******хувиас*******хэтрэхгүй*******хэмжээгээр*******төлөхөөр*******тогтоосон*******анзыг*******алданги*******гэнэ*******гэж*******заасны*******дагуу*******ККС-10*******кран*******угсруулахаар*******урьдчилан*******олгосон*******37,200,000*******төгрөг,*******шинээр*******худалдаж*******авсан*******өргөгч*******краны*******төлбөр*******17,000,000*******төгрөг,*******алданги*******27,100,000*******төгрөг,*******нийт*******81,300,000төгрөгийг**************ХХК-иас*******гаргуулж**************ХХК-д*******олгуулж*******өгнө*******үү*******гэсэн*******нэхэмжлэл*******гаргасан*******боловч*******хариуцагч*******19,000,000*******төгрөг*******төлсөн*******тул*******62,300,000*******төгрөгийг*******нэхэмжилнэ*******гэв.

2.Хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК*******болон*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******нь*******шүүхэд*******гаргасан*******бичгийн*******тайлбартаа:

Нэхэмжлэлийн*******81,300,000*******төгрөгийн*******шаардлагыг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй.*******Манай*******компани*******нь*******2018*******оны*******9*******сарын*******3-ний*******өдрийн*******ККС-10*******маркийн*******10*******тонны*******гүүрэн*******краны*******дутуу*******байгаа*******тоног*******төхөөрөмж,*******сэлбэг*******хэрэгслэлийг*******угсрах,*******ажил*******хийхээр*******тохирсон*******байсан*******юм.

Гэрээ*******байгуулаад*******үндсэн*******рамаа*******босгоод*******байж*******байтал*******хүчтэй*******цасан*******болон*******шороон*******шуурга*******болж*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйлийн*******үлмаас*******кран*******нь*******салхинд*******унасан.*******Энэ*******нь*******надад*******огтхон*******ч*******хамааралгүй.

Гэрээний*******7.1-д*******зааснаар*******гэрээний*******аль*******нэг*******тал*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******хүчтэй*******салхи*******шуурга*******болон*******байгалийн*******бусад*******үзэгдэлийн*******улмаас*******гэрээгээр*******хүлээсэн*******үүргээ*******биелүүлэх*******боломжгүй*******болсон*******тохиолдолд*******гэрээний*******хариуцлага*******алданги,*******торгуулиас*******чөлөөлөгдөх*******үндэслэл*******болно*******гэсний*******дагуу*******алданги*******төлөх*******боломжгүй*******тус*******компани*******нь*******надад*******актаар*******уг*******краныг*******хүлээлгэн*******өгөөгүй,*******манай*******компаниас*******62,000,000*******төгрөгний*******сэлбэг*******хийсэн*******байсан*******салхи*******болон*******шороон*******шуурганы*******улмаас*******унасан*******гэсэн*******шалтгаанаар*******сэлбэгийг*******буцааж*******өгөөгүй*******болно.*******Иймд*******нэхэмжлэлийг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй.

Нэхэмжлэгч*******компаниас*******авсан*******37,000,000*******төгрөгнөөс*******20,000,000*******төгрөгийг*******өгсөн*******хатги*******3,000,000,*******краны*******үзүүрийн*******дамар*******2ш*******500,000=1,000,000*******төгрөгийг*******тооцож*******нийт*******24,000,000*******төгрөгийг*******төлсөн,*******үлдэх*******13,000,000*******төгрөгийг*******төлнө*******бусад*******төлбөрийг*******төлөхгүй*******гэв.

3.*******Нэхэмжлэгчээс*******нотлох*******баримтаар:*******Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******төлсөн*******баримт,**************ХХК-ний*******улсын*******бүртгэлийн*******гэрчилгээ,*******компаний*******дүрэм,*******итгэмжлэл,*******хэргийг*******хэрэгсэхгүй*******болгосон*******тухай*******шүүгчийн*******захирамж,*******Баянгол*******дүүрэг*******дэх*******Цагдаагийн*******газрын*******2-р*******хэлтсийн*******албан*******тоот,*******ККС-10*******гүүрэн*******краны*******угсралт,*******засвар,*******үйлчилгээ*******хийх*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээ,**************ХХК-иас*******учруулсан*******хохирлоо*******барагдуулах*******тухай*******ирүүлсэн*******албан*******бичиг,*******Агь*******ХХК-тай*******байгуулсан*******кран*******Худалдах,*******худалдан*******авах*******гэрээ,*******Агь*******ХХК-д*******краны*******төлбөр*******төлсөн*******баримт,*******Үүрийтранс*******ХХК-д*******мэдэгдэл*******хүргүүлсэн*******албан*******бичиг,**************ХХК-иас*******Агь*******ХХК-д*******төлбөр*******төлсөн*******санхүүгийн*******баримт,*******унасан*******краны*******зураг,*******Цаг*******уур*******орчины*******шинжилгээний*******газрын*******албан*******бичиг,*******хавсралтын*******хамт,*******2019*******оны*******09*******сарын*******27-ний*******өдрийн*******117*******тоот*******тушаал,*******ККС-10*******маркийн*******кран*******унасан*******шалтгааныг*******тогтоосон*******акт,

5.*******Хариуцагчаас*******нотлох*******баримтаар:*******хуулийн*******этгээдийн*******улсын*******бүртгэлийн*******гэрчилгээ,*******бичгээр*******гаргасан*******тайлбар,*******хууль*******зүйн*******туслалцаа*******үзүүлэр*******гэрээ,*******итгэмжлэл,

6.*******Шүүх*******талуудын*******хүсэлтээр:*******унасан*******гэх*******ККС-10*******гүүрэн*******кранд*******үзлэг*******хийсэн,*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагааг*******түдгэлзүүлэн*******шинжээч*******томилсон*******зэрэг*******бичгийн*******баримтыг*******шинэчлэн*******судлаад*******

ҮНДЭСЛЭХ*******нь:

1.Нэхэмжлэгч**************ХХК*******нь*******хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК-д*******холбогдуулан*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээний*******төлбөрт*******81,300,000*******төгрөг*******гаргуулах*******нэхэмжлэлийн*******шаардлага*******гаргасан*******боловч*******хариуцагчийн*******төлсөн*******19,000,000*******төгрөгийг*******хасаж*******тооцон*******62,300,000*******төгрөг*******гаргуулна*******гэж*******шаардсан.

2.Хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК*******нь*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******13,000,000*******төгрөгийг*******төлнө*******үлдсэнийг*******зөвшөөрөхгүй,*******гэрээнд*******заасан*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******болж*******өргөгч*******кран*******унасан*******гэж*******маргасан.

Шүүх*******нэхэмжлэгчийн*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******зарим*******хэсгийг*******хангаж,*******үлдсэнийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдэв.

Нэхэмжлэгч*******нь**************ХХК*******нь*******2021*******оны*******09*******сарын*******22-ний*******өдөр*******Ц.Мөнхдэмбэрэлд*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******25,*******26*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******эрх,*******үүргийг*******3*******жилийн*******хугацаатай*******олгосон.*******/х.х-ийн*******9*******хуу/

Хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК*******нь*******Д.Мөнхтуяад*******2022*******оны*******04*******дүгээр*******сарын*******15-ний*******өдөр*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******25,*******26*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******эрх,*******үүргийг*******3*******жилийн*******хугацаатай*******итгэмжлэл*******олгосон.*******/х.х-ийн*******94хуу/

3.**************ХХК*******нь*******Үүринтранс*******ХХК-ний*******хооронд*******2018*******оны*******09*******сарын*******03-ний*******өдөр*******ККС-10*******гүүрэн*******краны*******угсралт,*******засвар*******үйлчилгээ*******хийх*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээ-г*******бичгээр*******байгуулан*******талууд*******гарын*******үсэг*******зурж*******баталгаажуулан*******гэрээ*******хүчин*******төгөлдөр*******болсон,*******гэрээний*******хүчин*******төгөлдөр*******эсэхэд*******талууд*******маргаагүй.

4.*******Гэрээний*******1.1-д*******Захиалагчийн*******өмчлөлийн*******ККС-10*******маркийн*******10*******тонны*******гүүрэн*******краны*******дутуу*******байгаа*******тоног*******төхөөрөмж,*******сэлбэг*******хэрэгслийг*******нийлүүлэх,*******угсрах,*******актаар*******хүлээлгэн*******өгөх,*******хүлээлгэн*******өгснөөс*******хойш*******1*******жилийн*******хугацаанд*******баталгаа*******гаргах,*******гэрээний*******хүчинтэй*******хугацаанд*******үзлэг*******үйлчилгээг*******хариуцах,*******эвдрэл*******гарах*******тохиолдолд*******засварлахад*******энэхүү*******гэрээний*******зорилго*******оршино.,

а/*******1.2-т*******Захиалагч*******нь*******гүйцэтгэсэн*******ажлыг*******хүлээн*******авч,*******хөлсийг*******гэрээгээр*******тохиролцсон*******хэлбэр,*******хугацаанд*******төлнө,*******

б/*******2.3,*******2.4,*******2.5-д*******ажил*******эхлэх*******хугацаа*******2018*******оны*******09*******сарын*******03-ний*******өдөр,*******дуусах*******хугацаа*******2018*******оны*******09*******сарын*******24-ний*******өдөр,*******баталгаат*******буюу*******үзлэг*******үйлчилгээ,*******засвар*******хийх*******хугацаа*******2019*******оны*******09*******сарын*******03-ны*******өдөр*******дуусна.,

в/*******3.1-д*******Сэлбэг*******хэрэгслийн*******үнэ*******орсон*******гүйцэтгэх*******ажлын*******хөлсний*******нийт*******дүн*******62,000,000*******төгрөг*******байхаар*******тохиролцов.,*******5.8-д*******Угсралтын*******ажлыг*******энэхүү*******гэрээний*******2.4-т*******заасан*******хугацаанд*******гүйцэтгээгүй*******тохиолдолд*******хоцроосон*******хоног*******тутам*******гэрээгээр*******хүлээсэн*******үнийн*******дүнгийн*******0,5*******хувиар*******тооцож*******захиалагчид*******алданги*******төлнө.,*******

г/*******6.1-д*******Гэрээгээр*******хүлээсэн*******үүүргээ*******биелүүлээгүй,*******зохих*******ёсоор*******биелүүлээгүйгээс*******учруулсан*******хохирлыг*******гэм*******буруутай*******тал*******нь*******хохирогч*******талдаа*******нөхөн*******төлөх*******үүрэгтэй.*******

д/*******7.1-д*******Гэрээний*******аль*******нэг*******тал*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******...хүчтэй*******салхи*******шуурга*******болон*******байгалийн*******бусад*******үзэгдэл*******болсон*******тохиолдолд*******хариуцлагаас*******чөлөөлөгдөнө.,

е/*******7.2-т*******Дээрхи*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******бий*******болсон*******тухай*******нотолгоог*******тухайн*******орны*******Худалдаа*******аж*******үйлдвэрийн*******танхим*******гэрчилнэ.*******гэж*******талууд*******тохиролцон*******гэрээг*******байгуулжээ.*******/х.х-ийн*******14-16*******хуу/*******

Иргэний*******хуулийн*******189.1-д*******гэрээний*******талууд*******хуулийн*******хүрээнд*******гэрээг*******чөлөөтэй*******байгуулах,*******түүний*******агуулгыг*******өөрсдөө*******тодорхойлох*******эрхтэй.*******гэж*******заасанд*******нийцсэн*******бөгөөд*******талуудын*******хооронд*******мөн*******хуулийн*******343*******дугаар*******зүйлд*******заасан*******гэрээний*******харилцаа*******үүссэн*******байна.

Иргэний*******хуулийн*******343*******дугаар*******зүйлийн*******343.1-д*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээгээр*******ажил*******гүйцэтгэгч*******нь*******захиалагчийн*******буюу*******өөрийн*******материалаар*******гэрээнд*******заасан*******ажил*******гүйцэтгэх,*******захиалагч*******нь*******уг*******ажлын*******үр*******дүнг*******хүлээн*******авч,*******хэлэлцэн*******тохирсон*******хөлс*******төлөх*******үүргийг*******тус*******тус*******хүлээнэ*******мөн*******хуулийн*******343.2-т*******ажил*******гүйцэтгэх*******гэрээний*******зүйл*******нь*******гүйцэтгэсэн*******ажлын*******үр*******дүн*******байна.*******мөн*******343.3-т*******ажил*******гүйцэтгэгч*******ямар*******нэгэн*******эд*******зүйлсийг*******хийсэн*******бол*******түүнийг*******захиалагчийн*******өмчлөлд*******шилжүүлнэ*******гэж*******тус*******тус*******хуульчилсан.

5.*******Нэхэмжлэгч**************ХХК*******нь*******урьдчилгаа*******төлбөр*******болох*******37,200,000*******төгрөгийг*******хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК-д*******2018*******оны*******09*******сарын*******05-ний*******өдөр,*******2018*******оны*******09*******сарын*******07-ний*******өдрүүдэд*******төлсөн*******нь*******Хаан*******банкны*******шилжүүлэгийн*******баримт,*******бэлэн*******мөнгө*******хүссэн*******өргөдөл,*******бэлэн*******мөнгөний*******зарлагын*******баримтаар*******тогтоогдсон,*******энэ*******талаар*******хариуцагч*******маргаагүй./х.х-ийн*******24,25*******хуу/

5.1*******Үүринтранс*******ХХК*******нь*******гэрээнд*******заасны*******дагуу*******ККС-10*******маркийн*******10,0*******тонны*******гүүрэн*******краны*******угсралтын*******ажлыг*******хийсэн*******боловч*******2018*******оны*******09*******сарын*******27-ний*******өдрийн*******09:40*******минутын*******орчим*******кран*******нурсан*******нь*******нэхэмжлэгч,*******хариуцагч*******нарын*******тайлбар,*******шүүхийн*******үзлэгээр**************ХХК-ний*******хашааны*******гадна*******нурж*******унасан*******гүүрэн*******кран*******байсныг*******фото*******зургаар*******бэхжүүлсэн*******баримтаар*******тогтоогдсон.*******/х.х-ийн*******84-90*******хуу/

5.2*******Хариуцагч*******нь*******ККС-10*******маркийн*******гүүрэн*******кран*******унах*******болсон*******шалтгаан*******манайд*******хамаагүй*******тэр*******өдөр*******хүчтэй*******цасан*******болон*******шороон*******шуурга*******шуурч*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйлийн*******улмаас*******кран*******унасан*******гэсэн*******тайлбар*******нь*******дараах*******байдлаар*******үгүйсгэгдэнэ.

5.3*******Үүринтранс*******ХХК-ний*******захирал*******Д.Гантулга*******нь*******2018*******оны*******10*******сарын*******24-ний*******өдөр**************ХХК-нд*******ирүүлсэн*******хүсэлтдээ*******краны*******урьдчилгаа*******37*******сая*******төгрөг,*******кран*******худалдан*******авах*******17*******сая*******төгрөгийг*******дараах*******нөхцөлөөр*******төлнө.*******2018*******оны*******11*******сарын*******30-нд*******50%-ийг*******барагдуулж,*******2019*******оны*******04*******сарын*******30-нд*******үлдэх*******50%-ийг*******төлж*******барагдуулах*******боломжтой.*******гэсэн*******бичгийн*******хүсэлтийг*******нэхэмжлэгчид*******ирүүлсэн.*******/х.х-ийн*******17*******хуу/

5.4**************ХХК*******нь*******дээрхи*******албан*******бичигт*******2018*******оны*******10*******сарын*******25-ний*******өдрийн*******252*******тоот*******албан*******бичгээр*******...төлбөрийг*******хоёр*******хувааж*******төлөх*******хүсэлтийг*******хүлээн*******авч*******болох*******боловч*******энэ*******ондоо*******багтаан*******хэрэгтэй,*******дээрхи*******хугацаанд*******эс*******барагдуулсан*******тохиолдолд*******алданги*******тооцож,*******шүүхээр*******шийдвэрлүүлэх*******болно*******гэсэн*******мэдэгдлийг*******хүргүүлсэн*******байна.*******/х.х-ийн*******21*******хуу/

5.5*******Цаг*******уур,*******орчин*******шинжилгээний*******газрын*******2019*******оны*******02*******сарын*******26-ний*******өдрийн*******6/118*******тоот*******албан*******бичигт*******2018*******оны*******09*******сарын*******27-ний*******өдрийн*******7-10*******цагын*******цаг*******агаарын*******байдлаар*******...5*******цагт*******агаарын*******дундаж*******температур*******3,8*******градус,*******8*******цагч*******3,2*******гхадус*******114*******цагт*******4,1*******градус*******салхины*******дундаж*******хурд*******8*******цагт*******3*******м/с,*******харьцангуй*******чийг*******77%*******хөрсний*******гадаргын*******дундаж*******температур*******5*******цагт*******5*******градус,*******8*******цагт*******4*******градус,*******нар*******6*******цаг*******45*******минутад*******мандсан.*******Энэ*******өдрийн*******05*******цаг*******20*******минутаас*******05*******цаг*******55*******минут*******хүртэл*******бороо,*******10*******цаг*******44*******минутаас*******11*******цаг*******04*******минут*******хүртэл*******аадар*******бороо*******орж*******8*******цаг*******11,5*******мм*******хур*******тунадас*******орсон.*******гэж,*******Улаанбаатар*******өртөөний*******цаг*******агаарын*******үзүүлэлтийг*******2018*******оны*******09*******сарын*******27-ний*******өдрийн*******байдлаар*******салхины*******дундаж*******хурд*******2-7*******м/с,*******8-11*******цагын*******хооронд*******алсын*******бараа*******20км-50км-ээс*******цааш*******харагдана*******гэж*******тус*******тус*******тодорхойлжээ.*******/х.х-ийн*******47,48*******хуу/*******

6.*******Шүүх*******талуудын*******хүсэлтээр*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагааны*******явцад*******Барилгын*******хөгжлийн*******төв*******ТӨҮГ-ийг*******шинжээчээр*******томилсон*******боловч*******гүүрэн*******краны*******үнэлгээг*******тогтоох*******боломжгүй,*******уг*******асуудлыг*******хариуцсан*******мэргэжилтэн*******тус*******төвд*******ажилладаггүй*******гэсэн*******үндэслэлээр*******дүгнэлт*******гаргахаас*******татгалзсан.

6.1*******Монголын*******Үндэсний*******худалдаа*******аж*******үйлдвэрийн*******танхим*******нь*******2022*******оны*******05*******сарын*******12-ний*******өдрийн*******албан*******бичигтээ*******...гэнэтийн*******буюу*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйлийн*******гэрчилгээ*******олгох*******тухай*******хүсэлтийг...*******баримтын*******хамт*******ирүүлснээр*******танхимын*******зүгээс*******тухайн*******гэрээний*******хэрэгжилтийн*******явцад*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******үүссэн*******эсэх*******талаар*******судлан*******гэрчилгээ*******олгодог.*******Дээр*******дурдсан*******журмын*******дагуу*******гэрээний*******талуудаас*******хүсэлт*******гаргаагүй*******тул*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******үүссэн*******эсэхийг*******дүгнэх*******боломжгүй.*******гэсэн*******тайлбарыг*******ирүүлсэн.*******/х.х-ийн*******128*******хуу/

6.2*******Хариуцагчийн*******гаргасан*******гэрээнд*******заасан*******давагдашгүй*******хүчин*******зүйл*******үүссэн*******гэх*******үндэслэл*******хавтас*******хэрэгт*******авагдсан*******баримтаар*******тогтоогдоогүй*******бөгөөд*******Үүринтранс*******ХХК-ний*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******нь*******37,000,000*******төгрөгнөөс*******20,000,000*******төгрөг*******төлсөн,*******хатги*******3,000,000*******төгрөг,*******краны*******үзүүрийн*******дамар*******2*******ширхэг*******нь*******1,000,000*******төгрөг*******нийт*******24,000,000*******төгрөг*******төлсөн*******гэж*******шүүх*******хуралдаанд*******тайлбарласан*******боловч*******өргөгч*******краны*******хатги*******болон*******үзүүрийн*******дамар*******зэрэг*******эд*******зүйлийн*******үнийн*******талаар*******баримтаа*******шүүхэд*******ирүүлээгүй.*******

Хариуцагч*******нь*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******25*******дугаар*******зүйлийн*******25.2.2-д*******зааснаар*******Хэргийн*******оролцогч*******нь*******шүүхэд*******гаргасан*******нэхэмжлэлийн*******шаардлага,*******түүнийг*******үгүйсгэх,*******татгалзах*******үндэслэл,*******тайлбар*******түүнтэй*******холбоотой*******баримтыг*******өөрөө*******нотлох,*******нотлох*******баримтыг*******цуглуулах,*******гаргаж*******өгөх*******үүрэгтэй*******мөн*******хуулийн*******38*******дугаар*******зүйлийн*******38.1-д*******зааснаар*******Зохигч*******нь*******өөрийн*******шаардлага*******татгалзлын*******үндэс*******болж*******байгаа*******байдлын*******талаархи*******нотлох*******баримтаа*******өөрөө*******гаргаж*******өгөх,*******цуглуулах*******үүрэгтэй*******Д.Гантулга*******нь*******нотлох*******үүргээ*******хэрэгжүүлээгүй.

6.4*******Харин*******хариуцагч*******нь*******2021*******оны*******10*******сарын*******12-ний*******өдөр*******19,000,000*******төгрөгийг*******ХААН*******банкны*******5009291878*******данснаас*******5087221660*******тоот*******дансанд*******краны*******төлбөр*******гэсэн*******утгатай*******2*******удаагийн*******гүйлгээгээр*******шилжүүлсэн*******болох*******нь*******Д.Гантулгын*******Хаан*******банкны*******дансны*******хуулгаар*******тогтоогдсон.*******/х.х-ийн*******96*******хуу/

Иргэний*******хуулийн*******227*******дугаар*******зүйлийн*******227.5.*******Үүрэг*******гүйцэтгэгч*******тодорхой*******ажил*******гүйцэтгэх,*******туслалцаа*******үзүүлэх*******үүргээ*******гүйцэтгээгүй,*******хуулъ*******буюу*******гэрээнд*******өөрөөр*******заагаагүй*******бол*******үурэг*******гүйцэтгуүлэгч*******уг*******үүргийг*******өөрөө*******гүйцэтгэх*******буюу*******гуравдагч*******этгээдээр*******гүйцэтгүүлж,*******учирсан*******хохирлыг*******арилгахыг*******шаардах*******эрхтэй,*******мөн*******хуулийн*******352*******дугаар*******зүйлийн*******352.2.2.*******доголдлыг*******арилгуулахаар*******тогтоосон*******хугацаанд*******ажил*******гүйцэтгэгч*******ямар*******нэгэн*******арга*******хэмжээ*******аваагүй*******бол*******захиалагч*******уг*******доголдлыг*******арилгаж,*******түүнтэй*******холбогдсон*******зардлаа*******нөхөн*******төлүүлэх-ээр*******шаардах*******эрхтэй*******байхаар*******хуульчилсан.

7.**************ХХК*******нь*******Агь*******ХХК*******тай*******2018*******оны*******10*******сарын*******24-ний*******өдөр*******Худалдах*******худалдан*******авах*******гэрээ*******байгуулан*******өргөгч*******краныг*******17,000,000*******төгрөгөөр*******худалдан*******авахаар*******тохиролцон,*******2018*******оны*******10*******сарын*******24-ний*******өдөр*******Агь*******ХХК-нд*******17,000,000*******төгрөгийг*******төлсөн*******болох*******нь*******тус*******компаний*******кассын*******орлогын*******ордер,*******болон*******талуудын*******хооронд*******байгуулсан*******гэрээгээр*******нотлогдсон.*******/х.х-ийн*******18-22*******хуу/

8.*******Хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК*******нь*******кран*******угсралтын*******ажлыг*******технологийн*******дагуу*******гүйцэтгээгүйн*******улмаас*******өргөгч*******кран*******унасан*******болох*******нь*******талуудын*******тайлбар,*******хэрэгт*******авагдсан*******бичгийн*******баримтууд,*******фото*******зургууд,*******шүүхийн*******үзлэг*******хийсэн*******баримт*******зэргээр*******тогтоогдож*******байна.*******Иймд*******талуудын*******хооронд*******байгуулсан*******гэрээний*******5.8,*******6.1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******алданги*******болон*******учруулсан*******хохирлыг*******гаргуулах*******үндэслэлтэй*******гэж*******шүүх*******үзэв.

9.*******Хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК-ний*******урьдчилгаанд*******авсан*******37,200,000*******төгрөгнөөс*******хариуцагчийн*******төлсөн*******19,000,000*******төгрөгийг*******хасаж*******тооцон,*******18,200,000*******төгрөг,*******алданги*******9,100,000*******төгрөг,*******краны*******үнэ*******17,000,000*******төгрөг*******нийт*******44,300,000*******төгрөгийг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч**************ХХК-д*******олгож,*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******18,000,000*******төгрөгт*******холбогдох*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэв.

10.*******Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******нэхэмжлэгчийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжинд*******урьдчилан*******төлсөн*******564,550*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******үлдээж,*******хариуцагчаас*******хангагдсан*******хэмжээгээр*******тэмдэгтийн*******хураамж*******гаргуулан*******нэхэмжлэгчид*******олгох*******нь*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлд*******нийцнэ.

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******115*******дугаар*******зүйлийн*******115.1,*******115.2.2,*******116,*******118*******дугаар*******зүйлүүдэд*******заасныг*******удирдлага*******болгон*******

ТОГТООХ*******нь:*******

1.*******Иргэний*******хуулийн*******232*******дугаар*******зүйлийн*******232.4,*******343*******дугаар*******зүйлийн*******343.1,*******352*******дугаар*******зүйлийн*******352.2.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******хариуцагч*******Үүринтранс*******ХХК-аас*******44,300,000*******төгрөг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч**************ХХК*******олгож,*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******18,000,000*******төгрөгт*******холбогдох*******хэсгийг*******хэрэгсэхгүй*******болгосугай.*******

2.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.2,*******60*******дугаар*******зүйлийн*******60.1,*******Улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжийн*******тухай*******хуулийн*******7*******дугаар*******зүйлийн*******7.1.1*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар**************ХХК-иас*******379,450*******төгрөг*******гаргуулан*******нэхэмжлэгч*******Үүринтранс*******ХХК-д*******олгож,*******нэхэмжлэгчийн*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжинд*******урьдчилан*******төлсөн*******564,550*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээсүгэй.

3.*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******119*******дүгээр*******зүйлийн*******119.4*******дэх*******хэсэгт*******зааснаар*******зохигчид*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч*******өмгөөлөгч*******нар*******нь*******шийдвэрийг*******гарсан*******өдрөөс*******хойш*******өөрөө*******гардан*******авах*******үүрэгтэйг,*******мөн*******хуулийн*******120.2*******дахь*******хэсэгт*******зааснаар*******зохигчид*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч*******буюу*******өмгөөлөгч*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийг*******гардан*******авсан*******өдрөөс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхэд*******гомдол*******гаргах*******эрхтэйг*******дурьдсугай.*******

ДАРГАЛАГЧ*******ШҮҮГЧ*******А.МӨНХЗУЛ